Filters
total: 661
filtered: 432
-
Catalog
- Publications 432 available results
- Journals 1 available results
- People 31 available results
- Inventions 5 available results
- Projects 3 available results
- Laboratories 4 available results
- Research Teams 6 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 175 available results
- Events 2 available results
Chosen catalog filters
Search results for: naped i sterowanie hydrauliczne
-
Optymalizujące, krzepko dopuszczalne sterowanie systemami sieciowymi z zastosowaniem do systemów wodociągowych
PublicationCelem rozprawy doktorskiej było rozwiązanie problemu naukowego zdefiniowanego jako krzepko dopuszczalne sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego. Wielkościami sterującymi były prędkości obrotowe pomp a wielkościami sterowanymi napory hydrauliczne w wybranych węzłach systemu. Do rozwiązania problemu sterowania tym systemem, wykorzystano technikę sterowania predykcyjnego oraz algorytmy genetyczne i krzepką predykcje wyjść systemu...
-
Struktury i algorytmy wspomagania decyzji i sterowania w systemach produkcji i dystrybucji wody (spidwo).
PublicationAnalizowany w pracy problem to sterowanie optymalizujące systemem produkcji i dystrybucji wody. Zaproponowane w rozprawie rozwiązanie jest realizowane w dwu-warstwowej strukturze hierarchicznej. Zadaniem warstwy górnej jest wyznaczenie optymalnych harmonogramów pracy urządzeń sterujących systemem na okres przyjętego horyzontu sterowania. Proponowane decyzje i sterowania powinny zapewniać optymalizację przyjętego kryterium o charakterze...
-
Układy hydrauliczne kombinowanych walców drogowych
PublicationOpisano konstrukcję budowy układów hydraulicznych w kombinowanym walcu drogowym. Przedstawiono układy hydrauliczne walca stalowo-ogumionego do których zaliczono: układ sterowania, jazdy, wibracji, hamulcowy. Ponadto opisano układ kierowania z dodatkowym sterownikiem skrętu. W tabeli zamieszczono wykaz elementów, które mogą posłużyć do budowy w oparciu o dostawy krajowych producentów.
-
Obliczenia hydrauliczne
PublicationZasady obliczeń hydraulicznych. Modele obliczeń. Przewody ciśnieniowe. Przewody grawitacyjne.
-
Hydrauliczne układy napędowe w drogowych maszynach roboczych
PublicationW maszynach roboczych, określanych jako mobilne, w tym także w maszynach drogowych ważną rolę pełnią hydrauliczne układy napędowe i sterownicze. Ciekawymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, wartymi ich opublikowania są napędy walca wibracyjnego frezarki do nawierzchni drogowych, miniładowarki oraz kombinowanych walców drogowych. W oparciu o przedstawione konstrukcje budowy układów hydraulicznych, omówione zostaną zasady działania niektórych...
-
Napędy i Sterowanie 2002
PublicationRokrocznie w Gdańsku organizowane są targi NAPĘDY I STEROWANIE oraz ELEKTRO-INSTALACJE wraz z towarzyszącym Seminarium "Napędy i Sterowanie". W artykule przedstawiono firmy i prezentowaną ofertę wyrobów z zakresu napędu i sterowania pneumatycznego oraz zamieszczono informację o referacie wygłoszonym na seminarium z zakresu sterowania predykcyjnego w pneumatyce.
-
Uderzenie hydrauliczne. Ostre hamowanie.
Publicationartykuł prezentuje różnice w przebiegu zjawiska uderzenia hydraulicznego w przewodzie w zależności od materiału, z którego jest on wykonany i w zależności od grubości ścianek przewodu
-
Efekty hydrauliczne i ekonomiczne zastąpienia zespołu hydroforni klasycznych przez pompownię
PublicationW referacie przedstawiono pozytywne efekty hydrauliczne i ekonomiczne zastąpienia siedmiu hydroforni ze zbiornikami wodno-powietrznymi przez pompownię sieciową z pompami o regulowanej wydajności przez przemiennik częstotliwości. Porównanie ciągłych pomiarów ciśnienia dowiodło o stabilizacji jego wartości w sieci po modernizacji podczas, gdy wskutek eksploatacji hydroforni amplituda pulsacji ciśnienia dochodziła do 0,3 MPa w odstępach...
-
Energooszczędne sterowanie maszynami z magnesami trwałymi
PublicationPrzedstawiono klasyfikację silników z magnesami trwałymi i pokazano wybrane metody sterowania. Zaprezentowano bezczujnikowe sterowanie silnikiem bezszczotkowym prądu stałego. Podano kryteria umożliwiające energooszczędne sterowanie silnkiem przez optymalny wybór kąta przełączeń zasilanych faz. Zaprezentowano układ sterowania silnikiem z zagłębionymi magnesami wskazując zmienne modelu multiskalarnego jako zmienne stanu korzystniejsze...
-
Energooszczędne sterowanie maszynami z magnesami trwałymi
PublicationPrzedstawiono klasyfikację silników z magnesami trwałymi i pokazano wybrane metody sterowania. Zaprezentowano bezczujnikowe sterowanie silnikiem bezszczotkowym prądu stałego. Podano kryteria umożliwiające energooszczędne sterowanie silnikiem przez optymalny wybór kąta przełączeń zasilanych faz. Zaprezentowano układ sterowania silnikiem z zagłębionymi magnesami wskazując zmienne modelu multiskalarnego jako zmienne stanu korzystniejsze...
-
Sterowanie ślizgowe maszyną dwustronnie zasilaną
PublicationW artykule zaprezentowano układ regulacji mocą czynną i bierną maszyny dwustronnie zasilanej pracującej jako generator. Do syntezy układu regulacji mocy wykorzystano model multiskalarny maszyny dwustronnie zasilanej. Sterowanie nieliniowym obiektem generatora zrealizowano z wykorzystaniem techniki sterowania ślizgowego.W publikacji przedstawiono wyniki badań symulacyjnych dla skokowych zmian wielkości zadanychmocy P i Q.
-
Sterowanie silnikiem indukcyjnym za pomocą falownika prądu.
PublicationCelem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań symulacyjnych układu napędowego z silnikiem indukcyjnym i falownikiem prądu, w którym zastosowano dwie metody sterowania w zamkniętej pętli sprzężenia prędkościowego tj., sterowanie z orientacją względem wektora pola (FOC) oraz sterowanie oparte na modelu multiskalarnym (MMB).
-
Uderzenia hydrauliczne w sieci wodociągowej pierścieniowej
PublicationW pracy zastosowano metodę charakterystyk do analizy zjawiska uderzenia hydraulicznego w sieci wodociągowej pierścieniowej. Model natematyczny stanowi układ dwóch równań różniczkowych cząstkowych typu hiperbolicznego, które przekształcono do postaci równań różniczkowych zwyczajnych. Zamieszczono przykład obliczeniowy, dotyczący analizy uderzenia hydraulicznego w sieci pierścieniowej, składającej się z 17 pierścieni, 48 przewodow...
-
Układy hydrauliczne stosowane w samochodach ciężarowych.
PublicationOpisano: Retarder: zintegrowany układ hamowania samochodu SCANIA, poszczególne funkcje działania dla przypadków hamowania oraz momentu gdy ma zakończyć hamowanie. Przedstawiono schemat budowy retardera wraz z jego podzespołami gdy jest rozłączony i w przypadku rozpoczęcia hamowania.
-
Sterowanie napięciami na kondensatorach falownika kaskadowego
PublicationW artykule zaproponowano strategię wektorowej modulacji szerokości impulsów dla wielopoziomowych falowników kaskadowych. Zaproponowane rozwiązanie umożliwia sterowanie napięciami na kondensatorach obwodów pośredniczących. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych i eksperymentalnych zaproponowanej strategii sterowania.
-
Krzepko dopuszczalne sterowanie systemami wodociągowymi
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemunaruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny co powoduje...
-
Modelowanie, sterowanie i wizualizacja quadrocoptera
PublicationArtykuł przedstawia podejście do budowy modelu matematycznego quadrocoptera. Głównym celem budowy modelu było zaprojektowanie odpowiedniego sterowania obiektu oraz analiza jego zachowania się w różnych sytuacjach. Jako założenie przyjęto budowę modelu, systemu sterowania oraz wszelkich towarzyszących algorytmów w otwartym środowisku programistycznym, co pozwoli na późniejszą ich implementację w rzeczywistym obiekcie, bez konieczności...
-
Sterowanie falownikami napięcia ograniczające prądy łożyskowe
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie zmniejszenie prądów łożyskowych w układach napędowych z falownikami napięcia, przez wprowadzenie zmian w algorytmie modulacji szerokości impulsów.
-
Bocznik polietylenowy jako element tłumiący uderzenie hydrauliczne.
PublicationZawarto definicję uderzenia hydraulicznego, sklasyfikowano przyczyny powstawania i wymieniono niepożądane efekty spowodowane występowaniem zjawiska uderzenia hydraulicznego w przewodzie. Zaproponowano sposób zabezpieczenia sieci wodociągowej przed negatywnym wpływem uderzenia hydraulicznego przez zastosowanie bocznika polietylenowego. Przedstawiono opis stanowiska doświadczalnego i rezultaty badań z użyciem elementów bocznikowych...
-
Zintegrowane sterowanie systemami wodociągowymi : struktury i algorytmy. Cz. II
PublicationW pierwszej części artykułu przedstawiona została dwuwarstwowa struktura zintegrowanego sterowania hydrauliką i jakością w systemach wodociągowych (SW). Wprowadzenie takiej struktury pozwala wypełnić funkcje sterowania zintegrowanego SW i daje gwarancję ich efewktywnej realizacji. Zintegrowane sterowanie SW obejmuje dwa zasadnicze aspekty: sterowanie hydrauliką i sterowanie jakością wody. Pomiędzy procesami hydrauliki i jakości...
-
Sterowanie multiskalarne pięciofazową maszyną indukcyjną
PublicationZastosowanie przekształcenia układu współrzędnych fazowych na układ ortogonalny dla pięciofazowego silnika indukcyjnego o uzwojeniach skupionych prowadzi do wystąpienia w modelu matematycznym dwóch par składowych alfa-beta wektorów wirujących w dwóch nieruchomych układach współrzędnych. Pierwszy układ współrzędnych odpowiada zmiennym pierwszej harmonicznej, drugi – zmiennym trzeciej harmonicznej. Dla każdego układu występuje oddzielny...
-
Sterowanie multiskalarne pięciofazowym silnikiem indukcyjnym
PublicationZastosowanie przekształcenia układu współrzędnych fazowych na układ ortogonalny do pięciofazowego silnika indukcyjnego o uzwojeniach skupionych prowadzi do wystąpienia w modelu matematycznym dwóch par składowych alfa-beta wektorów wirujących w dwóch nieruchomych układach współrzędnych. Pierwszy układ współrzędnych odpowiada zmiennym pierwszej harmonicznej, drugi – zmiennym trzeciej harmonicznej. Dla każdego układu występuje oddzielny...
-
Sterowanie silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanymi z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy sterowania silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanym z falownika prądu: sterowanie prądowe oraz sterowanie napięciowe. Struktury układów regulacji są oparte o sterowanie multiskalarne. Wyprowadzono zależności określające zmienne sterujące maszyną. Przeprowadzono badania symulacyjne zaproponowanych układów regulacji.
-
Sterowanie maszyną z zagłębionymi magnesami trwałymi zasilaną z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy sterowania silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanym z falownika prądu: sterowanie prądowe oraz sterowanie napięciowe. Struktury układów regulacji są oparte o sterowanie multiskalarne. Wyprowadzono zależności określające zmienne sterujące maszyną. Przeprowadzono badania symulacyjne zaproponowanych układów regulacji
-
Nowe pompy i silniki hydrauliczne - prace rozwojowe w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej
Publication -
Zintegrowane sterowanie systemami wodociągowymi - struktury i algorytmy'' - cz. I.
PublicationOperacyjne sterowanie systemami wodociągowymi (SW) posiada dwa zasadnicze aspekty: sterowanie hydrauliką i sterowanie jakością wody. Pomiędzy procesami hydrauliki i jakości wody występują interakcje, co stanowi przesłankę, by procesy te przy rozważaniu problemu sterowania SW traktować łącznie. Łączne traktowanie procesów sterowania hydrauliką i jakością wody jest bardzo trudnym zadaniem. Skuteczne jego rozwiązanie powinno integrować...
-
Sterowanie rozproszone układami zasilania bezprzerwowegopracującymi równolegle
PublicationW referacie przedstawiono propozycję jednofazowego systemu zasilania bezprzerwowego (UPS) zbudowanego w oparciu o pracujące równolegle moduły przekształtników DC-AC-DC-AC z separacją galwaniczną. Opisano opracowany i zastosowany w układzie system komunikacji pomiędzy modułami oparty na warstwie fizycznej CAN, obsługujący sterowanie rozproszone typu master-slave pozwalające na uzyskanie wysokiej dyspozycyjności systemu UPS. Układy...
-
Optymalizujące krzepkie sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemu naruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny, co powoduje...
-
Optymalizujące krzepkie sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemu naruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny, co powoduje...
-
Sterowanie prądowe maszyną indukcyjną zasilaną z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy regulacji maszyną indukcyjną klatkową zasilaną z falownika prądu. Sterowanie zrealizowano w oparciu o multiskalarny model maszyny indukcyjnej klatkowej sterowanej z wymuszeniem składowych prądu stojana. Jakość opracowanych układów regulacji zweryfikowano za pomocą badań symulacyjnych oraz eksperymentalnych
-
Hydrauliczne i hydrotechniczne podstawy regulacji i rewitalizacji rzek.
Publication -
Układy hydrauliczne stosowane w samochodach osobowych. Część I
PublicationOpisano konstrukcję i budowę układów hydraulicznych w samochodzie typu ACE. Przedstawiono charakterystykę pracy oraz zasadę działania elektronicznego układu sterującego typu ECU.
-
Układy hydrauliczne stosowane w samochodach osobowych''. Część II.
PublicationOpisano : hydrauliczny układ zapobiegania blokowania kół, położenie spoczynkowe, fazę utrzymania ciśnienia, zmniejszania ciśnienia. Całość publikacji podsumowano omawiając rolę poszczególnych elementów układu hydraulicznego napędu poszczególnych podzespołów.
-
Sterowanie predykcyjne hydrauliką i jakością wody w SW
PublicationEfektywne sterowanie hydrauliką i jakością systemu wodociągowego (SW) wymaga zintegrowanej wiedzy o nim oraz zaawansowanych algorytmów sterowania. Ponieważ związek między hydrauliką a jakością wody jest jednostronny (hydraulika, poprzez rozpływ wody w sieci ma wpływ na jej jakość), to problem sterowania systemem wodociągowym należy rozpatrywać w odniesieniu do tych dwóch aspektów.
-
Bezczujnikowe sterowanie maszyną indukcyjną zasilaną z falownika prądu
PublicationW układach napędowych przez nazwę bezczujnikowe sterowanie rozumie się sterowanie maszyną bez pomiaru prędkości kątowej wirnika. Prędkość kątową oblicza się wykorzystując model maszyny lub cechy fizykalne maszyny, w niniejszej pracy wykorzystano obserwator prędkości kątowej wirnika opracowany na podstawie modelu matematycznego maszyny indukcyjnej klatkowej. Układy napędowe z falownikiem napięcia znalazły powszechne uznanie ze względu...
-
Miękko przełączane sterowanie predykcyjne w zastosowaniu do systemów ściekowych
PublicationNie zawsze jest możliwe sterowanie układami czy systemami przy pomocy jednej uniwersalnej strategii sterowania pozwalającej na efektywne sterowanie w pełnym zakresie warunków operacyjnych. Istnieje wówczas potrzeba stosowania dwóch lub większej liczby układów sterowania w zależności od stanu układu bądź postawionych przed nim celów. To implikuje konieczność znalezienia mechanizmu umożliwiającego ich przełączanie. Nie zawsze jest...
-
Optymalizujące sterowanie układem napędowym samochodu z silnikiem spalinowym
PublicationSterowanie układami napędowymi nowoczesnych samochodów to prężnie rozwijająca się dziedzina inżynierii. Wzrost wymagań względem ekologii, ekonomii i bezpieczeństwa osób wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań, zarówno technologicznych jak i związanych z automatyzacją procesów. W artykule przedstawiono dynamiczny model układu napędowego samochodu z silnikiem spalinowym o zapłonie iskrowym. Zbudowano układ regulacji prędkości obrotowej...
-
Model dynamiczny i sterowanie manipulatora o dwóch ramionach wiotkich
PublicationPrzedstawiono sposób wyprowadzenia równań dynamiki płaskiego manipulatora 2-ramiennego o ramionach wiotkich z zastosowaniem Metody Elementów Skończonych (MES). Zastosowano sterowanie manipulatora z dynamiką odwrotną oraz z regulacją optymalną LQG. Wykonano symulacje zachowania się rozważanych układów i oceniono skuteczność metod sterowania. Uzyskane wyniki porównano z metodami prezentowanymi w literaturze.
-
Wykonanie i sterowanie układem stabilizacji obiektu na równi pochyłej
PublicationPlatforma ball and beam jest jednym z najbardziej popularnych fizycznych modeli laboratoryjnych przydatnych w nauczaniu inżynierii systemów sterowania. W artykule przedstawiono projekt, wykonanie i oprogramowanie platformy ball and beam. Opisano proces doboru i implementacji filtrów sygnałów pomiarowych oraz syntezę algorytmu sterowania.
-
Sterowanie systemami ściekowymi.
PublicationArtykuł przedstawia opracowaną strukturę sterowania oraz podstawową informację dotycząca rozwiązań algorytmicznych jednostek monitorowania i sterowania tej struktury.
-
Sterowanie systemami produkcyjnymi.
PublicationSformułowanie problemu sterowania systemem produkcyjnym jako problemu zintegrowanego sterowaniem działalnością podstawową systemu, którą jest produkcja oraz działalnościami stowarzyszonymi, którymi są: zaopatrzenie w surowce, zbyt produktów, renowacje zespołów produkcyjnych oraz działalność inwestyzyjna. Przedstawiono metodę wspomaganego komputerowo rozwiązania problemu, wykorzystując do tego celu metody dekompozycji w przestrzeni...
-
Sterowanie optyczną siecią wielodomenową z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania
PublicationW artykule przedstawiono problem sterowania wielodomenową siecią optyczną z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania. Autorzy proponują wykorzystanie koncepcji sieci ASON/GMPLS, która spełnia wymagania nowoczesnych sieci optycznych, a jednocześnie umożliwia sterowanie wielodomenową siecią z gwarancją jakości usług. W artykule zaproponowano algorytm sterowania z gwarancją jakości, którego efektywność zweryfikowano metodą symulacji...
-
Współczesne sterowanie przepływem produkcji. Produkcja rozdzielnic niskiego napięcia
PublicationCelem artykułu jest przestawienie metod organizacji oraz sterowania produkcją współczesnego zakładu produkcyjnego specjalizującego się w produkcji wielogabarytowych rozdzielnic. W artykule zostało przedstawione przede wszystkim współczesne sterowanie procesem produkcyjnym rozdzielnic i związanym z nim przepływem materiałów i informacji w taki sposób, aby zamawianie materiałów, uruchamianie zleceń produkcyjnych oraz dostawa wyrobów...
-
Predykcyjne sterowanie równoległym filtrem aktywnym ze sprzężeniem od prądu zasilającego
PublicationArtykuł przedstawia nowatorską strategię predykcyjnego sterowania równoległym energetycznym filtrem aktywnym (EFA). Proponowane sterowanie zawiera sprzężenie zwrotne od prądu zasilającego i wiąże zalety sterowania w układzie otwartym oraz zamkniętym – szybkość reakcji na zmianę prądu odbioru i bardzo wysoką skuteczność kompensacji. Wysoka jakość prądu kompensacyjnego wynika również z zastosowania w sterowaniu algorytmów predykcyjnych,...
-
Modelowanie, monitorowanie i sterowanie
PublicationArtykuł przedstawia przegląd najnowszych wyników prac prowadzonych w obszarach modelowania, monitorowania i sterowania systemami wodociągowymi i ściekowymi.Ze względu na palące potrzeby kompleksowej ochrony środowiska naturalnego systemy wodociągowe i ściekowe sa przedmiotem intensywnych prac badawczych oraz wdrożeniowych. Spełnienie wysokich wymagań jakości oczyszczanych ścieków oraz wody pitnej, przy jednoczesnej minimalizacji...
-
Szeregowe sterowanie maszyną CNC
PublicationW artykule przedstawiono projekt urządzenia klasy CNC. Opracowano nowy sposób sterowania elementami wykonawczymi odciążający komputer centralny poprzez ograniczenie jego roli do wysyłania poleceń do mikrokontrolera sterującego, zamiast bezpośrednio do elementów wykonawczych. Uzyskano to poprzez wykorzystanie protokołu szeregowego z użyciem portu USB do sterowania maszyną CNC.
-
Hydrauliczne i energetyczne aspekty eksploatacji przewymiarowanych pomp w istniejących systemach wodociągowych
PublicationNa przykładzie wybranego systemu wodociągowego rozpoznano przyczyny i skutki stosowania przewymiarowanych pomp w pompowniach i hydroforniach.
-
Zjawiska hydrauliczne oraz obciążenia występujące w pośrednich fazach budowy falochronów narzutowych
PublicationPrzeprowadzono analizę przyczyn uszkodzeń, a nawet katastrof falochronów narzutowych. Określono wzajemne oddziaływanie falochronu podłoża gruntowego i falowania w różnych fazach jego budowy i w czasie eksploatacji. Szczegółowo omówiono ten problem w odniesieniu do realizowanego przedłużenia falochronu zachodniego w Łebie.
-
Optimum control of the selected vibration forms in mechanical systems
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie optymalnego sterowania wybranymi formami drgań układów mechanicznych. Dla zaprezentowania sposobu i procedury wyznaczania optymalnych nastaw regulatora i współczynników wagowych wskaźnika jakości posłużono się dwoma przykładami liczbowymi. W pierwszym z nich rozważano uproszczony układ mechaniczny składający się z dwóch sztywnych elementów skończonych połączonych za pomocą elementów sprężysto-tłumiących,...
-
Zintegrowane sterowanie systemami zaopatrzenia w wodę pitną
PublicationOptymalne ekonomicznie zaspokojenie w miastach bieżącego zapotrzebowania na wodę pitną tak, aby spełnione były wymagania jakości dostaw oraz jakości samej wody jest złożonym zadaniem. Zarówno aspekty aplikacyjne jak i teoretyczne tego problemu są przedmiotem intensywnych prac prowadzanych w sektorach naukowych i przemysłowych na całym świecie. Prace te finansowane są przez przemysł, komitety naukowe oraz Programy Ramowe Unii Europejskiej....