Search
Filters
total: 952
-
Catalog
Search results for: WYMAGANIA STATKU DP.
-
Safety assessment of ships in critical conditions using a knowledge-based system for design and neural network system
PublicationW pracy opisano wybrane elementy metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym, ukierunkowanej na ocenę osiągów statku i ocenę ryzyka. Metoda analizy osiągów i zachowania się statku w stanie uszkodzonym została wykorzystana do oceny charakterystyk hydromechanicznych statku uszkodzonego. Do oceny ryzyka wykorzystano elementy metodyki Formalnej Oceny Bezpieczeństwa. System ekspertowy został wykorzystany do analziy podziału...
-
A model of risk for assessment of ships in damaged conditions
PublicationW pracy omówiono problemy związane z modelowaniem zagrożeń, konsekwencji i ryzyka, w metodzie oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym. W celu dokonania oceny bezpieczeństwa statku, w metodzie zastosowano podejścia oparte na ocenie zachowania się statku i ocenie ryzyka. Podejście oparte na ocenie zachowania się statku związane jest z oceną charakterystyk hydromechanicznych statku w stanie uszkodzonych w warunkach zbliżonych...
-
Podstawy projektowania urządzeń medycznych -2022
e-Learning CoursesWymagania prawne, konstrukcyjne w krótkim zarysie
-
Zastosowanie badań symulacyjnych w projektowaniu układów automatyki podsystemów energetycznych statków
PublicationPrzedstawiono strukturę i funkcje systemu informatycznego wspomagania projektowania układów automatyki statku. Szczególną uwagę zwrócono na funkcję oceny rozwiązań projektowych na podstawie prowadzonych badań symulacyjnych. Omówiono reprezentację wiedzy o projektowanym podsystemie energetycznym statku, dobór struktur modeli elementów składowych podsystemów umożliwiający zastosowanie reguł do budowy modeli symulacyjnych i reguły...
-
A direct method for risk assessment when ship is in critical conditions
PublicationPrzedstawiono metodę oceny bezpieczeństwa statku w warunkach krytycznych. Zdefiniowano warunki krytyczne. Podano praktyczne sposoby oceny ryzyka przetrwania statku w warunkach krytycznych. Opisano bezpośrednią metodę oceny ryzyka w warunkach krytycznych. Podano przykłady oceny ryzyka.
-
Symulacja rozgrywającego sterowania statkiem z wykorzystaniem niekooperacyjnej gry pozycyjnej
PublicationAlgorytm pozycyjnego sterowania rozgrywającego, umożliwia wyznaczenie bezpiecznej i jednocześnie możliwie najbardziej ekonomicznej drogi własnego statku. W przedstawionym modelu gry pozycyjnej założono, że spotkane obiekty mogą manewrować, co powoduje, że w każdym kroku obliczeniowym istnieje możliwość oceny sytuacji nawigacyjnej, oznacza to tym samym, że algorytm może pracować w trybie on-line. Mając dane parametry własnego statku,...
-
Modelowanie środowiska nawigacyjnego w zagadnieniu ewolucyjnym unikania kolizji na morzu
PublicationAlgorytm pozycyjnego sterowania rozgrywającego, umożliwia wyznaczenie bezpiecznej i jednocześnie możliwie najbardziej ekonomicznej drogi własnego statku. W przedstawionym modelu gry pozycyjnej założono, że spotkane obiekty mogą manewrować, co powoduje, że w każdym kroku obliczeniowym istnieje możliwość oceny sytuacji nawigacyjnej, oznacza to tym samym, że algorytm może pracować w trybie on-line. Mając dane parametry własnego statku,...
-
Podstawy automatyzacji okrętu, W, Oceanotechnika/BOiJ, sem.05, zimowy 2022/2023 (O:098250)
e-Learning CoursesKurs dla studentek/ów kierunku oceanotechnika I stopnia, semestr 5. Skrót tematyki kursu: Wprowadzenie i pojęcia podstawowe Model matematyczny ruchu statku Zakłócenia ruchu statku Stateczność ruchu statku Sterowanie kursu statku, także w czasie manewrów Sterowanie trajektorii statku Układ stabilizacji kołysań bocznych statku Sterowanie prędkości liniowej statku Identyfikacja statku jako obiektu sterowania
-
Okrętowe układy automatyki, W, Oceanotechnika/BO, sem.05, zimowy 23/24 (PG_00056288)
e-Learning CoursesKurs dla studentek i studentów kierunku oceanotechnika I stopnia, spec. Budowa okrętów semestr 5. Skrót tematyki kursu: Wprowadzenie i pojęcia podstawowe Model matematyczny ruchu statku Zakłócenia ruchu statku Stateczność ruchu statku Sterowanie kursu statku, także w czasie manewrów Sterowanie trajektorii statku Układ stabilizacji kołysań bocznych statku Sterowanie prędkości liniowej statku Identyfikacja statku jako...
-
An azimuthing diesel-hydraulic propulsion system for an inland vessel
PublicationW pracy przedstawiono założenia i uwarunkowania techniczne oraz projekt koncepcyjny diesel-hydraulicznego systemu napędowego statku śródlądowego z pędnikami azymutalnymi. Projekt zawiera schemat systemu napędowego oraz wizualizację rozmieszczenia podstawowych elementów tego systemu w kadłubie statku.
-
Manufacturing of resistant joints by rolling for light tubular structures
PublicationKoncepcja łączenia aluminiowych elementów rurowych z zastosowaniem nagniatania plastycznego jest alternatywą do istniejących metod łączenia przez spawanie i skręcanie. W artykule prezentowane są oryginalne wyniki badań wpływu parametrów nagniatania wewnętrznego i zewnętrznego oraz różnych postaci powierzchni łączonych na wytrzymałość złącza (aluminium-aluminium) pod wpływem rozciągających sił osiowych.Badania przeprowadzono na...
-
Comparison of s-factor according to SOLAS and SEM for ro-pax vessels
PublicationPokazano różnice pomiędzy mnożnikami s dla promów pasażerskich, obliczonych wg konwencji SOLAS oraz metody statycznej równoważności (SEM). Obliczenia wykonane dla promu ''Polonia'' i statku prostopadłościennego wskazują na cztery wnioski. 1) W wypadku małej stateczności, mnożniki s wg SOLAS są zdecydowanie mniejsze od s wg SEM, 2) im mniejsza stateczność, tym większe różnice między nimi, 3) konwencja SOLAS niedoszacowuje rzeczywiste...
-
Ekspertyza przepustnicy brązowej typu 497 BRSWM Dn 700, mająca na celu wskazanie przyczyny uszkodzenia (wady) produktu
PublicationEkspertyza dotyczy ustalenia przyczyn uszkodzenia jednej z dwóch przepustnic na wlocie wody zaburtowej na statku. Uszkodzenie to uniemożliwiło otwarcie przepustnicy, co spowodowało wycofanie statku z eksploatacji i potrzebę jego dokowania, celem określenia przyczyn uszkodzenia i usunięcia awarii.
-
Przyczynek do projektowania morskich urządzeń odbojowych
PublicationKrytyczna dyskusja poprawności wzorów, którymi opisano: efektywną energię kinetyczną statku podchodzącego do cumowania, współczynnik dodatkowej masy wody, współczynnik mimośrodowości uderzenia statku w odbojnicę współczynnik obciążenia wyjątkowego, maksymalny dopuszczalny rozstaw odbojnic na nabrzeżu, współczynniki korekcyjne i współczynnik bezpieczeństwa.
-
Parametric method of preliminary prediction of the ship operating costs.
PublicationPraca zawiera rezultaty badań dotyczących parametrycznej metody prognozowania kosztów eksploatacji statku - przydatnej w metodyce projektowania wstępnego okrętów. Przedstawiono założenia koncepcyjne i teoretyczne metody, dokonano identyfikacji czynników istotnie wpływających na koszt eksploatacji statku, z uwzględnieniem czasowej wartości pieniądza. Opracowano wzory służące do wyznaczania składników kosztów eksploatacji statku...
-
Safety assessment of ships in damaged conditions by the risk-based method. Assessment of damaged ship performance using the CFD modeling
PublicationW pracy przedstawiono aktualny stan badań w zakresie oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym. Przedstawiono wybrane elementy metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym opartej na analizie ryzyka. Przedstawiono istotę oceny zachowania się statku w stanie uszkodzonym i oceny ryzyka w proponowanej metodzie. Przedstawiono elementy modelowania zachowania się statku w stanie uszkodzonym przy użyciu metody numerycznej...
-
A risk-based method for ship safety assessment at the preliminary designstage
PublicationPraca zawiera wyniki badań dotyczących opracowania metody do analizy bezpieczeństwa statku w warunkach krytycznych. Metoda oparta jest na podejściu systemowym do oceny bezpieczeństwa, formalnej ocenie bezpieczeństwa FSA i hydromechanice okrętu. Podano przykłady oceny ryzyka utraty statku w warunkach krytycznych.
-
Podstawy automatyzacji okrętu, W, Oceanotechnika, sem. 07, zim. 23/24 (PG_00046538)
e-Learning CoursesKurs dla studentek/ów kierunku oceanotechnika I stopnia, semestr 7., studia niestacjonarne Skrót tematyki kursu: Wprowadzenie i pojęcia podstawowe Model matematyczny ruchu statku Zakłócenia ruchu statku Stateczność ruchu statku Sterowanie kursu statku, także w czasie manewrów Sterowanie trajektorii statku Układ stabilizacji kołysań bocznych statku Sterowanie prędkości liniowej statku
-
Subdivision and damage stability of ships.
PublicationPierwszy kompleksowy podręcznik na świecie na poziomie akademickim dotyczący niezatapialności statku w ujęciu probabilistycznym, w którym za miarę bezpieczeństwa statku przyjmuje się prawdopodobieństwo przetrwania kolizji przez statek, zwane wskaźnikiem niezatapialności, względnie wskaźnikiem podziału grodziowego statku. Obejmuje zarówno zagadnienia teoretyczne jak i praktyczne, dając projektantom wykładnię stosowania obowiązujących...
-
DYNAMIC POSITIONING CAPABILITY ASSESSMENT BASED ON OPTIMAL THRUST ALLOCATION
PublicationThe article presents an efficient method of optimal thrust allocation over the actuators in a dynamically positioned ship, according to the DNV-ST-0111 standard, Level 1. The optimisation task is approximated to a convex problem with linear constraints and mathematically formulated as quadratic programming. The case study is being used to illustrate the use of the proposed approach in assessing the DP capability of a rescue ship....
-
Ship course control system taking into account the steering gear dynamic properties
PublicationW artykule zostały przedstawione różne konfiguracje regulatorów nieliniowych do sterowania kursem statku. Zaprojektowane regulatory oparto na metodzie backstepping, regulatorze PD oraz sterowaniu ślizgowym. Algorytmy uwzględniają na etapie projektowania liniowe własności dynamiczne urządzenia wykonawczo - sterującego maszyny sterowej. Dokonano analizy porównawczej jakości pracy rozpatrywanych struktur sterowania podczas badań symulacyjnych...
-
Wyroby betonowe dla potrzeb sieci kanalizacyjnych.
PublicationSpecyficzne wymagania w stosunku do betonów w kanalizacji. Równowaga obciążeń, szczelność złączy, wymagania jakościowe, rozwiązania alternatywne.
-
Kanalizacyjne studzienki rewizyjne. Zagadnienia konstrukcyjne.
PublicationKonstrukcje kanalizacyjnych studzienek rewizyjnych. Rodzaje, odmiany ich specyficzne wymagania. Wady i zalety rozwiązań, zagrożenia. szczególne wymagania.
-
Podstawy projektowania urządzeń medycznych
e-Learning CoursesPodstawy projektowania elektronicznych urządzeń medycznych. Wymagania prawne, konstrukcyjne i użytkowe.
-
Wybrane zagadnienia eksploatacji statków morskich w aspekcie bezpieczeństwa żeglugi.
PublicationPrzedstawiono teoretyczne podstawy podejmowania bezpiecznych decyzji eksploatacyjnych. Opisano wpływ podstawowych urządzeń statku na jego bezpieczeństwo oraz rodzaje wypadków morskich i ich przyczyny.Zasygnalizowano możliwości zapobiegania wypadkom morskim, sprecyzowano zasady bezpiecznej eksploatacji statków i ich urządzeń. Przedstawiono także zagadnienie bezpieczeństwa statku w świetle ważniejszych uregulowań prawnych tak krajowych...
-
Naprowadzanie i pozycjonowanie obiektów oceanotechnicznych
e-Learning CoursesAnaliza zdolności dynamicznego pozycjonowania wybranego statku
-
Praca projektowa III, PG_00041794, P, SiUO, sem.6, letni 2023/2024
e-Learning CoursesRealizacja projektu wstępnego siłowni statku morskiego.
-
Stability of free floating ship. Part II
PublicationJest to część II artykułu, którego I część ukazała się w PMR 2/2005. Ramiona prostujące są niejednoznaczne dla statku swobodnego, bowiem zależą od sposobu działania momentu przechylającego. Omówiono dwa przypadki, gdy moment przechylający jest równoległy do płaszczyzny symetrii statku oraz gdy wykonuje najmniejszą pracę, czyli gdy jest równoległy do głównej osi bezwładności wodnicy pływania. Pokazano, że przemieszczenia kątowe...
-
Stability of free floating ship. Part I
PublicationSformułowano problem obliczeń ramion prostujących statku swobodnie pływającego, tj. wzdłużnie zrównoważonego przy każdym kącie przechyłu. Ramiona prostujące są niejednoznaczne w takim wypadku, zależą bowiem od sposobu działania momentu przechylającego. Omówiono dwa przypadki, gdy moment przechylający jest równoległy do płaszczyzny symetrii statku, oraz gdy wykonuje najmniejszą pracę, czyli gdy jest równoległy do głównej osi bezwładności...
-
Analiza możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ze statków dalekomorskich
PublicationW artykule przedstawiono możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych ze statków dalekomorskich. Przedstawiono również analizę tych rozwiązań. W ogólnym zarysie metody ograniczania emisji gazów cieplarnianych sprowadzają się do zwiększenia efektywności energetycznej statków poprzez zwiększenie efektywności działania źródeł energii w tym silników okrętowych, zwiększenie efektywności napędu statku, minimalizowanie zużycia...
-
Metoda backstepping w zastosowaniach morskich
PublicationPrezentowana monografia obejmuje zagadnienia związane z opracowaniem zaawansowanego układu regulacji kursu statku, opartego na metodzie projektowania backstepping. W książce przedstawiono technikę umożliwiającą automatyczny dobór parametrów regulatora backstepping do zmieniających się warunków pracy układu, z użyciem metod adaptacyjnych oraz algorytmów genetycznych. Przy zastosowaniu procedury backstepping zaprojektowano dwie konfiguracje...
-
Planning emergency manoeuvres
PublicationW artykule poruszono problem planowania manewrów ostatniej szansy i zmian planowanej trajektorii statku w przypadku nieoczekiwanych zachowań obiektów obcych. Wprowadzono dwie metody. Pierwsza z nich jest odpowiedzialna za monitorowanie parametrów obiektów obcych, szacowanie prawdopodobieństwa nieprzepisowego zachowania i aktualizację trajektorii statku własnego. Druga to narzędzie wizualizacyjne umożliwiające nawigatorowi szybki...
-
The stability of a damaged roll-on roll-off vessel with water on deck
PublicationPrzeprowadzono analizę stateczności statku ro-ro w stanie awaryjnym z wodą na pokładzie. Pokazano, że moment przechylający związany jest z wypiętrzeniem wody na pokładzie ponad poziom wody zaburtowej, pochodzącym od fali. Omówiono trzy metody wyznaczania kąta przechyłu, wywołanego wodą na pokładzie. Zidentyfikowano krytyczne wypiętrzenie wody, przy którym następuje utrata stateczności statku.
-
Zintegrowany napęd hydrauliczny w systemie wodowania łodzi ratunkowych
PublicationW artykule przedstawiono opis i schemat napędu i sterowania hydraulicznego innowacyjnego systemu ewakuacji ludzi z dużego statku pasażerskiego. System ten zlokalizowany na rufie statku obejmuje wyciągi łańcuchowe z zamocowanymi na nich dużymi łodziami ratunkowymi oraz pochylnię z rolkami, a także furto rampę rufową, stanowiącą po jej otwarciu przedłużenie pochylni, po której łodzie zjeżdżają do wody.
-
A complete design of contra-rotating propellers using the new computer system
PublicationPraca przedstawia system komputerowy do projektowania okrętowych układów śrub przeciwbieżnych oparty na modelu linii nośnej i powierzchni nośnej. System uwzględnia niestacjonarne oddziaływania hydrodynamiczne pomiędzy przednią a tylną śrubą układu, a także oddziaływania z kadłubem statku. System umożliwia optymalizację projektu z punktu widzenia minimalizacji kawitacji, niestacjonarnych sił na wale napędowym oraz generowanych pulsacji...
-
A model for performance assessment of damaged ships when using the risk-based method
PublicationW pracy omówiono metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym w warunkach operacyjnych. Przedstawiono metodę oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym opartą na analizie ryzyka. Przedstawiono model oceny zachowania się statku w stanie uszkodzonym, który jest oparty na tak zwanym quasi-dynamicznym modelu zatapiania statku. Omówiono elementy związane z analizą ryzyka i ocena bezpieczenstwa statków.
-
Wybrane zagadnienia projektowania okrętu 2022/2023
e-Learning CoursesGłówne parametry projektowe okrętu nomenklatura i określenia definiujące; Spirala projektowa; Klasyczne zagadnienia wstępnego projektowania parametrycznego; Zagadnienie wyznaczania wartości parametrów projektowych układu napędowego okrętu: Metodyka Naval Architecture Approach; Metodyka Marine Engineering Approach; Podstawy pływalności statku. Podstawy stateczności statku w stanie nieuszkodzonym. Miary stateczności wykorzystywane...
-
Regulator trajektorii w aspekcie sterowania statkiem w sytuacji kolizyjnej
PublicationPrzedstawiono projekt regulatora trajektorii do sterowania statkiem wzdłuż planowanej trasy z uwzględnieniem zmian prędkości. Regulator zrealizowano w oparciu o logikę rozmytą. W algorytmie sterowania wykorzystuje się koncepcję statku wirtualnego, który porusza się dokładnie wzdłuż zadanej trajektorii. Opracowane reguły sterowaniaregulatora rozmytego trajektorii poddane zostały badaniom na modelumatematycznym statku typu kontenerowiec....
-
Filtracja danych TDOA w filtrze UKF w systemie multilateracyjnym
PublicationW artykule przedstawiono implementację metody filtracji danych pomiarowych w systemie MLAT(Multilateration), która ma na celu zwiększenie dokładności estymacji położenia poruszającego się statku powietrznego poprzez kompensację błędów pomiarowych. Opisano sposób implementacji algorytmu bezśladowego filtru Kalmana dla danych pomiarowych TDOA (Time Difference of Arrival), a następnie na podstawie zarejestrowanych rzeczywistych tras...
-
A multi-level risk-based method for safety assessment of ships in critical conditions. Option for preliminary design
PublicationW pracy przedstawiono wybrane informacje na temat metody oceny bezpieczeństwa statków w warunkach krytycznych. Metoda umożliwia wielokryterialne i wieloparametryczne badanie bezpieczeństwa statków, w celu otrzymania wymaganego i optymalnego poziomu bezpieczeństwa. W metodzie wykorzystano podejście do projektowania oparte o ocenę osiągów statku i ocenę ryzyka. Istnieje możliwość dostosowania metody do oceny bezpieczeństwa statku...
-
CFD ship squat determination method validation by GPS-RTK measurements
PublicationArtykuł zawiera porównanie numerycznych obliczeń osiadania statku z wynikami badań rzeczywistych z wykorzystaniem metody GPS-RTK.
-
Wykorzystanie bezzałogowych aparatów latających (mini śmigłowców) do wykonywania fotogrametrycznych zdjęć lotniczych z niskich pułapów = The use of unmaned aerial vehicles (mini helicoptes) in photogrammetry from low level
PublicationW artykule przedstawione zostały założenia wykorzystania bezzałogowego statku powietrznego do wykonywania zdjęć fotogrametrycznych z niskich pułapów.
-
Optimal control of multivariable ship propulsion system.
PublicationCelem pracy jest analiza i synteza algorytmu oraz struktury optymalnego regulatora wielowymiarowego układu napędowego statku na podstawie teorii sterowania optymalnego. W tym celu sformułowano oryginalny nieliniowy zero-wymiarowy ciągły w czasie i oparty na chwilowej wartości zmiennej stanu (w odróżnieniu od wartości średnich modelu matematycznego całego układu napędowego statku). Ten model zweryfikowano na podstawie wyników doświadczalnych...
-
Zasady wykonania konstrukcji stalowych
PublicationOmówione zostały wymagania odnośnie wykonania stalowych konstrukcji budowlanych w aspekcjie ich bezpieczeństwa, jakości oraz kontroli. Wskazano na wymagania nowych norm odnośnie procesu zarządzania zakładową kontrolą produkcji i jej certyfikacji.
-
Influence of gas turbine controller adjustment on propulsion system behaviour in high sea conditions. Part 1. The dynamic model of propulsion system.
PublicationDo badań przyjęto układ napędowy okrętowy z turbinami gazowymi napędzającymi poprzez przekładnię mechaniczną zębatą śrubę okrętową o zmiennym skoku. Nakład napędowy statku z turbinami gazowymi napędzającymi śrubę nastawną oddziałują wymuszenia zarówno od nastaw prędkości obrotowej wału śrubowego jaki skoku śruby napędowej, ale również istnieje silna reakcja od falowania morza (stanu morza) na pracę układu napędowego. Zbudowano...
-
Model of identification of events and accident scenarios for a method of risk and safety assessment of ships in damaged conditions
PublicationW pracy opisano podstawowe problemy związane z identyfikacją zdarzeń i scenariuszy wypadku oraz modelowaniem ryzyka dla alternatywnej metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym. Zastosowano podejście do bezpieczeństwa statków oparte na ocenie zachowania się statku i ocenie ryzyka wypadku. Wskazano możliwości zastosowania modelowania do analizy bezpieczeństwa statków na etapie projektowania, w czasie eksploatacji i...
-
Alternatywna metoda oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym. Gotowość systemu statek w analizie ryzyka
PublicationW pracy przedstawiono elementy związane z oceną gotowości systemu statek w stanie uszkodzonym. Zdefiniowano pojęcie gotowości. Przedstawiono system bezpieczeństwa transportu morskiego i statków, w tym system bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym. Opisano wybrane elementy analizy ryzyka, w tym te dotyczące obliczania i oceny ryzyka. Przedstawiono przykładowe drzewo udziału w ryzyku. Opisano też problemy związane z ocena gotowości...
-
Developing the s factor
PublicationWzory IMO na mnożnik s (p-wo przetrwania statku z zatopionym przedziałem) abstrahują od czasu przetrwania, jak i falowania. Pokazano związek 'pierwotnego' mnożnika s z czasem przetwania na danym falowaniu oraz pokazano w jaki sposób przetransformować mnożnik s odpowiadający półgodzinnym doświadczeniom przewracania statku na mnożnik odpowiadający dłuższym przebiegom doświadczeń. Wydłużenie czasu doświadczeń nie ma drastycznego wpływu....
-
Pneumatyczne tratwy ratunkowe w świetle przepisów Międzynarodowego Kodeksu Środków Ratunkowych LSA
PublicationW artykule omówione zostały międzynarodowe standardy dotyczące projektowania i eksploatacji pneumatycznych tratw ratunkowych. Tratwy ratunkowe stanowią podstawowy środek zmniejszający skutki uszkodzenia lub utraty statku w przypadku nagłych katastrof i masowej ewakuacji. Ich bezpieczeństwo i niezawodność wpływa na bezpieczeństwo transportu morskiego zapewniając możliwość przetrwania rozbitków po opuszczeniu uszkodzonego statku....
-
Dokładność określania pozycji w hiperbolicznych systemach nawigacyjnych na przykładzie systemu Decca i Loran
PublicationNa przełomie XX i XXI wieku, na skutek rozwoju techniki nawigacji, szczególną uwagę skupiono na dokładności określania pozycji. W artykule dokonano oceny porównawczej standardów opisujących dokładność systemów określania pozycji statku. W pierwszej części przedstawiono charakterystykę dokładności określania pozycji za pomocą systemu Decca i Loran. W drugiej części zaprezentowano zmiany dotyczące modernizacji systemów w celu...