Search
Filters
total: 1219
filtered: 849
-
Catalog
- Publications 849 available results
- Journals 6 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 92 available results
- Inventions 8 available results
- Projects 20 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 4 available results
- e-Learning Courses 64 available results
- Events 10 available results
- Open Research Data 164 available results
Chosen catalog filters
Search results for: LAMINATY POLIMEROWE WZMOCNIONE WŁÓKNAMI (FRP)
-
Laminaty FRP w budownictwie - charakterystyka materiału i aspekty projektowania
PublicationW artykule przedstawiono charakterystykę laminatów polimerowych wzmacnianych włóknami. W pierwszej części zaprezentowano teoretyczne modele materiałowe, podstawowe zależności naprężenie-odkształcenie włókien, matrycy oraz laminatu powstałego przez połączenie obydwu składników. Na tej podstawie sformułowano zalecenia dotyczące praktycznego wykorzystania laminatu w kontekście jego wytężenia w projektowaniu elementów konstrukcyjnych....
-
Włókna polimerowe jako alternatywa włókien stalowych stosowanych w betonie
PublicationBetony ze zbrojeniem strukturalnym należą do materiałów kompozytowych. Obecność włókien zwiększa wytrzymałość na rozciąganie i rozciąganie przy zginaniu, udarność, a także zapobiega powstawaniu mikrorys i spękań. W artykule omówiono podstawowe parametry włókien stalowych i makrowłókien polimerowych oraz ich wpływ na właściwości dojrzewającego i stwardniałego betonu. Szczególną uwagę zwrócono na zalety makrowłókien polimerowych...
-
On geometrically non-linear FEA of laminated FRP composite panels
PublicationThe paper presents a state-of-art review on Finite Element Analysis (FEA) of geometrically non-linear problems for laminated composite plates and shells made as fibre reinforced polymer (FRP) laminates. Besides a subjective overview of the historical development of geometrically non-linear FEA of laminated FRP composite panels, some remarks on possible future issues in this research area are given
-
Badania kratownicowej kładki z kompozytu polimerowego zbrojonego włóknem szklanym.
PublicationW artykule przedstawiono konstrukcję kładki dla pieszych wykonaną całkowicie z polimerów. Autorzy przeprowadzili studium mechaniczne konstrukcji kładki. Wykonano model numeryczny i następnie zweryfikowano ten model poprzez próbne obciążenie. Przeprowadzono badania statyczne i dynamiczne. Pomierzono naprężenia i przyspieszenia w charakterystycznych punktach konstrukcji.
-
Water sorption and blistering of GFRP laminates with varying structures
PublicationThe microstructures, water absorption as well as blistering was studied for bi- and tri- axial glass fibre vinyl ester and polyester -matrix laminates coated with gel coat layer and uncoated. The effect of manufacturing technique on water sorption characteristics was considered. It was found that water sorption characteristics of GFRP depend on manufacturing methods. The least water intake was found for specimens having perfect...
-
Environmental stress cracking in e-glass and aramid/glass epoxy composites
PublicationKompozyty epoksydowe wzmocnione włóknami szklanymi są dość odporne na wpływy środowiskowe w stanie nieobciążonym, jednak po przyłożeniu obciążeń łatwo pękają w środowisku wody i rozcieńczonych kwasów. Charakterystyki propagacji pęknięć środowiskowych w laminatach szklano/epoksydowych były przedmiotem szeregu prac, jednak brak jest danych na temat zachowania laminatów o wzmocnieniu hybrydowym aramidowo-szklanym stosowanych w budowie...
-
Badania belki strunobetonowej BSK-18 wzmocnionej taśmami CFRP. Uwagi o skuteczności.
PublicationW pracy dokonano analizy wyników belki prefabrykowanej belki sprężonej (strunobetonowa belka mostowa typu BSK-18) wzmocnionej taśmami z włókien węglowych CFRP. Ocenie podlega procedura technologiczna wzmocnienia w skrajnych warunkach zimowych oraz skuteczność wzmocnienia. Badania obejmowały pomiary ugięć, odkształceń, rejestrację rys w poszczególnych etapach obciążenia, rejestrację momentu zarysowania i zniszczenia prefabrykatu....
-
DEGRADATION OF GFRP MARINE LAMINATES WITH NANO PARTICLE MODIFIED COATINGS
PublicationWater absorption and surface blistering behaviour was studied for polyester-matrix laminates with SiO2 nanoparticle reinforced gel coats. Accelerated water immersion tests at 37°C showed that addition of 10% nanoparticles increases blisters incubation time by ca. 50% compared to 5% and 0% nanoparticles composites.
-
Polimerowe czujniki wilgotności
PublicationW pracy przedstawiono przegląd rozwiązań konstrukcyjnych elektrycznych czujników wilgotnosci z filmem polimerowym. Opisano właściwości metrologiczne pojemnościowych i rezystancyjnych czujników wilgotności wraz z najczęściej stosowanymi w nich materiałami polimerowymi. Zaprezentowano również najnowsze próby syntez polimerów, prowadzące do uzyskania trwałych czujników o wysokiej czułości.
-
Tensile validation tests with failure criteria comparison for various GFRP laminates
PublicationThe paper studies the mechanical properties of glass fibre reinforced polymers (GFRP) with various types and orientation of reinforcement. Analyzed specimens manufactured in the infusion process are made of polymer vinyl ester resin reinforced with glass fibres. Several samples were examined containing different plies and various fibres orientation [0, 90] or [+45, –45]. To assess the mechanical parameters of laminates, a series...
-
Wpływ absorpcji wody na własności laminatów winyloestrowych wzmocnionych włóknem aramidowym i szklanym
PublicationZbadano zachowanie dwóch laminatów o osnowie winyloestrowej, zbrojonych włóknami aramidowymi i szklanymi w stanie suchym i po zanurzeniu w wodzie. Materiały poddawane są badaniom ze względu na potencjalne zastosowanie w okrętownictwie i brak podobnych danych w literaturze. Zbrojenie laminatów miało postać tkaniny hybrydowej aramidowo szklanej (1) lub składało się z na przemian ułożonych jednorodnych warstw włókien aramidowych i...
-
Polymer humidity sensors deposited directly on PCB laminate substrate
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań stabilności polimerowych czujników wilgotności zbudowanych na podłożu z laminatu PCB
-
Elektroenergetyczne kable hybrydowe z włóknami światłowodowymi.
PublicationPrzedstawiono opracowane konstrukcje kabli energetycznych z wbudowanymi włóknami światłowodowymi. Zaprezentowano i omówiono przeprowadzone badania wykonanego prototypu, oceniono możliwości zastosowań w sieci telekomunikacyjnej i pomiarowej oraz dla sterowania wyposażeniem budynków inteligentnych monitoringu obiektów chronionych i świadczenia telekomunikacyjnych usług szerokopasmowych, w tym usług multimedialnych. Omówiono...
-
Mechanizmy zniszczenia kompozytów epoksydowych wzmocnionych włóknami węglowymi i aramidowymi.
PublicationW celu obniżenia ryzyka gwałtownego pękania oraz masy konstrukcji, laminaty wzmocnione włóknami węglowymi mogą być zastępowane przez hybrydowe aramidowo-węglowe. Problemem jest zachowanie pod obciażeniem przy okresowym zanurzeniu w wodzie. Przedstawiono mapy naprężeń oraz odkształceń niszczących w laminatch epoksydowych wzmocnionych tkaninami węglową i aramidową opracowane w oparciu o badania wytrzymałości na zginanie próbek w...
-
Polimerowe czujniki wilgotności na bazie polietylenoiminy
PublicationPrzedstawiono wyniki badań nad polimerowymi czujnikami wilgotności na bazie polietylenoiminy (PEI). PEI jest rozpuszczalną w wodzie poliaminą. Praktyczne wykorzystanie PEI możliwe jest po ograniczeniu jej rozpuszczalności w wodzie. W pracy opisano metody chemicznej modyfikacji filmu polimerowego, jak również stosowane rozwiązania konstrukcyjne, mające na celu poprawę trwałości i właściwości metrologicznych czujników wilgotności....
-
Konstrukcja wzmocniona. Polimeryzacja betonu
PublicationPoprawa jakości wyrobów betonowych stosowanych w inżynierii środowiska oraz w inżynierii wodnej drogą wprowadzania natryskowych powłok (polimery) ochronnych.
-
Udarowe pękanie hybrydowych kompozytów epoksydowych zbrojonych włóknami szklanymi, węglowymi i aramidowymi
PublicationW pracy przeanalizowano obrazy zniszczeń w laminatach hybrydowych węglowo-szklanych i węglowo-szklano-aramidowych wywołanych spadającym ciężarem, biorąc pod uwagę takie czynniki jak energia uderzenia, grubość laminatu, postać zbrojenia hybrydowego. Dla wybranych laminatów przeanalizowano też wpływ obrazu zniszczeń na własność najbardziej wrażliwą na wewnętrzne zniszczenia laminatu - poudarową wytrzymałości na ściskanie. Makroskopowy...
-
Advanced laminate composites of improved impact tolerance.
PublicationPrzedstawiono przegląd sposobów poprawy tolerancji udarów w nowoczesnych laminatach polimerowych. Są to: wytrzymalsze i bardziej ciągliwe materiały osnowy, dobieranie odpowiedniego powiązania osnowy i włókien, stosowanie włókien w postaci tkanin, zszywanie preform z wielu warstw tkanin, łączenie włókien ciągłych w preformy za pomocą kompozytowych szpilek, stosowanie tkanin NCF z włókien ciągłych łączonych na grubości dodatkowym...
-
Komputerowe wspomaganie zarządzania jakością w systemach klasy MRP/ERP z uwzględnieniem specyfiki sektora MŚP
PublicationW opracowaniu przedstawiono koncepcje integracji komputerowych aplikacji wspomagających zarządzanie jakością z systemami klasy MRP/ERP. W rezultacie przeprowadzonej analizy dotyczącej genezy i zastosowań modułów wspierających zarządzanie jakością w systemach zintegrowanych sformułowano wnioski dotyczące funkcjonalności tych systemów zarządzania oraz ich możliwości aplikacyjnych w sektorze MŚP.
-
Właściwości mechaniczne i morfologia kompozytów biopoliuretanowych wzmocnionych modyfikowanymi włóknami sizalowymi
PublicationOmówiono wyniki badań właściwości mechanicznych i morfologii kompozytów biopoliuretanowych (bio-PUR) zawierających 5-15% mas. krótkich włókien sizalu. Materiały te wytworzono z systemu poliuretanowego, w którym zdyspergowano włókno poddane wcześniej merceryzacji lub silanizacji. Charakterystykę wytrzymałościową w warunkach statycznych uzyskano z krzywych naprężenie-odkształcenie, a morfologię kompozytów oceniono na podstawie zdjęć...
-
Polimerowe ciecze jonowe - sorbenty nowej generacji w SPME
PublicationSposób przygotowywania próbek do analizy jest kluczowym etapem każdej procedury analitycznej. Od momentu wprowadzenia, technika mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej (SPME), z uwagi na mnogość jej zalet cechuje duża popularność. W ostatnim czasie jej popularność rośnie, z uwagi na opracowywanie nowych sorbentów, które pozwoliłyby na rozszerzenie możliwości stosowania tej techniki. W artykule przedstawione są innowacyjne sorbenty...
-
Wpływ zbrojenia polimerowymi włóknami rozproszonymi na wybrane właściwości mieszanek mineralno-asfaltowych
PublicationW artykule przedstawiono wybrane wyniki badań mieszanek mineralno-asfaltowych zbrojonych polimerowymi włóknami rozproszonymi. Ocenie poddano mieszankę włókien zbrojących aramidowo-poliolifenowych pod kątem wpływu ich zastosowania na właściwości niskotemperaturowe i odporności na deformacje trwałe mieszanek mineralno-asfaltowych. Właściwości niskotemperaturowe oceniano na podstawie testu zginania próbek belkowych oraz na podstawie...
-
Concrete-filled FRP tubular members in marine and bridge structures
PublicationConcrete core of the concrete-filled tubes (CFTs) with circular cross-section is in the case of an axial compression subjected to a spatial state of compressive stresses. This state leads to enhancement in the concrete strength. The enhancement is utilized in Eurocode 4 design procedures for CFSTs (i.e. CFTs with tube made of steel). The structural design of CFFTs (i.e. CFTs with tube made of Fibre Reinforced Polymer - FRP) is...
-
Estimation of the Ultimate Strength of FRP Strips-to-Masonry Substrates Bond
PublicationFiber-Reinforced Polymers (FRP) were developed as a new method over the past decades due to their many beneficial mechanical properties, and they are commonly applied to strengthen masonry structures. In this paper, the Artificial Neural Network (ANN), K-fold Cross-Validation (KFCV) technique, Multivariate Adaptive Regression Spline (MARS) method, and M5 Model Tree (M5MT) method were utilized to predict the ultimate strength of...
-
Statyczne i dynamiczne badania własności masy polimerowej
PublicationPolimer jest materiałem, który coraz częściej znajduje zastosowanie w budownictwie w przypadku konstrukcji narażonych na wpływy dynamiczne. Poprzez dodanie do składu polimeru odpowiednich składników możliwe jest otrzymanie materiału o specjalnych parametrach, np. o zwiększonym tłumieniu. Od kilku lat masa polimerowa stosowana jest w tzw. metodzie złączy podatnych. Potwierdzono również jej efektywność w zastosowaniu do elementów...
-
Ciekawy przypadek wiaduktu sprężonego, którego nie wzmocniono.
PublicationW ramach ekspertyzy dotyczącej nośności zarysowanych bloków oporowych nowego wiaduktu sprężonego, wykonano sprawdzające obliczenia statyczne rzeczywistej konstrukcji z uwzględnieniem wpływu sposobu modelowania przęseł na jego teoretyczne wytężenie. Wykonano również numeryczną analizę nośności konstrukcji bloków oporowych oraz przeprowadzono badania wiaduktu ''in situ''. W wyniku przeprowadzonych analiz i badań stwierdzono wystarczjającą...
-
Filmy polimerowe z modyfikowanej chemicznie polietylenoiminy wykorzystywane w czujnikach wilgotności.
PublicationW pracy przedstawione zostały wyniki badań czujników wilgotności z filmami polimerowymi sporządzonymi z modyfikowanej chemicznie polietyloiminy. Zaprezentowano nieco inny niż dotąd sposób modyfikacji filmu polimerowego. Wyniki przedyskutowano w odniesieniu do poprzednich własnych doniesień literaturowych.
-
The use of fibre-reinforced polymers (FRP) in bridges as a favourable solution for the environment
PublicationThe purpose of this article is to show the modern engineering, in which sustainability and taking care of ecology play a significant role. The authors are focused on FRP composite materials and their applications in civil engineering. Case studies showing renovation and design of new bridges with the use of FRP are presented and discussed to clarify benefits, which this solution provides. Main advantages of FRP materials in comparison...
-
Short and Long Term Measurements in Assessment of FRP Composite Footbridge Behavior
PublicationThe paper presents application of different sensors for the purpose of short and long term measurements, as well as a structural health monitoring (SHM) system to assess the behavior of a novel fiber reinforced plastics (FRP) composite footbridge. The aim is to present a thorough and concise description of these sensors networks and results gathered with their aid during in situ measurement of strains, displacements, and vibrations,...
-
Numerical simulation of laminate composite specimens failure
PublicationThis work presents some numerical results concerning simulation of failure of laminate composite specimens. In the article two tests to determine ultimate strength in an orthotropic layer, are considered: tension (TT1) and compression (TC1) test. The outcome is compared with experimental data provided by [9,10].
-
On degradation of glass/polyester laminate immersed in water
PublicationMechanical behaviour was compared for glass/ polyester laminates manufactured in the boatbuilding plant using three methods: hand lay-up, vacuum bagging, infusion. Specimens were tested in dry condition and following accelerated water immersion test (70°C- corresponding to the exposure of 30 years at 19°C). In three point bending test 40-50% reduction in laminate strength was observed due to water immersion. The highest degradation...
-
Wzmocnienie podłoża gruntowego krótkimi kolumnami GEOPIER
PublicationW artykule przedstawiono właściwości kolumn ubijanych GEOPIER i system ich działania. Podano obszar zastosowań, analizę pracy kolumn i opis wykonawstwa. Przedstawiono metodę wymiarowania kolumn GEOPIER oraz kontrolę ich wykonania.
-
Wzmocnienie podłoża gruntowego pod nasypami drogowymi.
PublicationW pracy podano koncepcję sprężystego podparcia nasypu i przyspieszenia konsolidacji podłoża. Przedstawiono prognozę osiadań w czasie na podstawie obliczeń metodą elementów skończonych, za pomocą programu PLAXIS, z uwzględnieniem w parametrach obliczeniowych przestrzennego charakteru zadania. Podano wyznaczenie konsolidacji podłoża gruntowego pod nasypami za pomocą technologii mikrowybuchów i metody wgłębnej wibrowymiany. Przedstawiono...
-
Wzmocnienie podłoża gruntowego pod nasypami drogowymi
PublicationKoncepcja elastycznego podparcia nasypu i przyspieszenia konsolidacji podłoża. Prognoza osiadań w czasie na podstawie obliczeń metodą elementów skończonych, z uwzględnieniem w parametrach obliczeniowych przestrzennego charakteru zagadnienia. Przyspieszenie konsolidacji podłoża gruntowego pod nasypami za pomocą technologii mikro wybuchów i metody wgłębnej wibrowymiany. Porównanie wyników prognozowanych osiadań z osiadaniami pomierzonymi.
-
NOŚNOŚĆ WYBOCZENIOWA CYLINDRYCZNEGO SILOSU WZMOCNIONEGO SŁUPAMI
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie metody elementów skończonych do wyznaczania nośności wyboczeniowej cylindrycznego stalowego silosu z blachy falistej, wzmocnionego słupami giętymi na zimno o przekrojach otwartych. Wyniki uzyskanych nośności dla rzeczywistej konstrukcji porównano z obliczeniami wg obowiązującej normy - Eurokodu 3.
-
Load capacity and serviceability conditions for footbridges made of fibre-reinforced polymer laminates = Warunki nośności i użytkowalności w odniesieniu do kładek z laminatów polimerowych
PublicationThe contribution is focused on derivation of the Ultimate Limit State (ULS) and Serviceability Limit State (SLS) design criteria for footbridges built of fibre-reinforced polymer matrix (FRP) laminates. The ULS design criterion is based on the design guidelines for above-ground, pressure, FRP composite tanks and the Tsai-Wu failure criterion, which is used to predict the onset of FRP laminates damage. The SLS criterion is based...
-
A Proposed Soft Computing Model for Ultimate Strength Estimation of FRP-Confined Concrete Cylinders
PublicationIn this paper, the feed-forward backpropagation neural network (FFBPNN) is used to propose a new formulation for predicting the compressive strength of fiber-reinforced polymer (FRP)-confined concrete cylinders. A set of experimental data has been considered in the analysis. The data include information about the dimensions of the concrete cylinders (diameter, length) and the total thickness of FRP layers, unconfined ultimate concrete...
-
FRP-based reinforcement coatings of steel with application prospects in ships and offshore structures: a review
PublicationLatest research on novel FRP-based anti-corrosion structural coatings (for enhancing structural capacity and strengthening the coating layer) is discussed with application prospects for ships and offshore structures. In the marine environment, structures constantly face corrosion and fatigue cracks. Combining this with high operational and wave loads, it might cause a structural collapse. Recently, polymer composites have been...
-
The morphology and mechanical properties of recyclated polyethylene/polyamide laminate
PublicationZbadano wpływ kompatybilizatorów na morfologię i właściwości mechaniczne mieszanin PE/PA. Okreslono właściwości recyklatu uzyskanego z odpadów barierowej folii wielowarstwowej zawierającej 80% PE i 20% PA. Po dodaniu kompatybilizatorów układ stał się bardziej jednorodny, zmniejszeniu uległy domeny PA oraz poprawiły się właściwości mechaniczne.
-
FEM simulation of laminate failure in the three point bending
PublicationThe paper presents a FEM simulation of failure of laminate subjected to the three point bending. The numeri-cal model is based on the equivalent single layer approach with 6-paramater non-linear shell theory kinematics. It is implemented in the non-commercial FEM code. The failure initiation is detected with the use of Tsai-Wu criterion. After the failure onset the progressive failure process is modelled through the appropriate...
-
Wzmocnienie ściany zabytkowego budynku Gmachu Głównego PG
PublicationOpisana w artykule metoda wzmocnienia muru osłabionego otworami pokazała skuteczność przyjętego rozwiązania. Metodę tą z powodzeniem stosować można do ścian w budynkach zabytkowych będących często w złym stanie technicznym. Prosty montaż oraz niewielki koszt i krótki czas realizacji należą do największych zalet tej metody.
-
Badania nowego czujnika wilgotności z filmem polimerowym
PublicationW pracy przedstawione zostały wyniki pomiarów widm impedancji czujników wilgotności z epoksydowymi filmami polimerowymi, zawierającymi czułe na wilgoć czwartorzędowe sole amoniowe. Filmy spreparowano z polietylenoiminy (PEI), usieciowanej przy pomocy eteru diglicydylowego 1,4-butanodiolu (BDDGE) z dodatkiem chlorku trójmetyloamoniowoglicydylowego (GTMAC).
-
Betony i betony zbrojone. Konserwacja i wzmocnienie
PublicationOmówiono specjalistyczne wydawnictwo niemieckie poświęcone problemom konstrukcji betonowych. Przedstawiono podstawowe problemy i kierunki postępowania.
-
Wpływ rodzaju zbrojenia i kolejności ułożenia warstw na tolerancję zniszczeń wywołanych udarami o małej prędkości z laminatów epoksydowych zbrojonych włóknem węglowym, szklanym, Kevlarowym i hybrydowych
PublicationPorównano zachowanie pod obciążeniem statycznym i udarowym laminatów epoksydowych zbrojonych tkaniną węglową lub szklaną z właściwościami laminatów hybrydowych zawierających zarówno zbrojenia szklane jak i węglowe w różnej ilości i układzie geometrycznym.
-
ERP migration strategies
PublicationPresja rynku na sferę produkcji i logistyki wymusza w niej przechodzenie do efektywnych i optymalnych kosztowo aplikacji IT. Niniejszy artykuł pokazuje zmiany paradygmatu projektowania i eksploatacji systemów ERP (Enterprise Resource Planning) koncentrując się na strategiach migracyjnych, niezbędnych w dynamicznym środowisku biznesowym. Dokonano analizy porównawczej wybranych zastosowań informatyki w przedmiotowym obszarze, akcentując...
-
Eksperymentalne badania polimerów do elementów wibroizolacji sejsmicznej
PublicationCelem niniejszego artykułu jest weryfikacja doświadczalna możliwości zastosowania polimerów do elementów wibroizolacji sejsmicznej. Własności dynamiczne zastosowanego materiału zbadano na podstawie wyników badań wstępnych poddając dynamicznemu ściskaniu i rozciąganiu elementy wykonane z masy polimerowej. Dalsze badania wykonano na stole sejsmicznym poddając wymuszeniom sejsmicznym model konstrukcji wieżowej z wibroizolacją oraz...
-
Badanie możliwości stosowania kompozytów popiołowo-cementowych z włóknami szklanymi i stalowymi w warunkach zagrożenia korozją chlorkową.
PublicationCelem pracy jest zbadanie wpływu modyfikacji drobnoziarnistych kompozytów popiołowo-cementowych dodatkiem niewielkich ilości włókienszklanych i stalowych na ich właściwości techniczne i odpornoiść na korozję chlorkową. Ograniczenie ilości cementu oraz zastąpienie znacznej części kruszywa popiołem lotnym i dodatek włókien losowo roproszonych stanowi próbe uzyskania ochrony materiałowo-strukturalnej przed korozją.
-
Membrane distillation with laminar flow
Publication -
Analiza numeryczna silosu z blachy falistej wzmocnionego słupami
PublicationW niniejszej pracy zaprezentowano trzy różne numeryczne metody obliczania nośności wyboczeniowej metalowych cylindrycznych silosów z blachy falistej wzmocnionych słupami i obciążonych materiałem sypkim. Zastosowano przestrzenny model silosu z blachy falistej ze słupami opisanymi elementami powłokowymi oraz przestrzenny model silosu z zastępczą blachą ortotropową ze słupami opisanymi elementami powłokowymi lub belkowymi. Wyniki...
-
Environmental degradation of advanced epoxy laminates
PublicationPrzedstawiono wyniki badań propagacji pęknięć przy stałym obciążeniu laminatów epoksydowych wzmocnionych włóknami szklanymi opraz aramidowo-szklanymi. Na tle krótkiego przeglądu literatury na dany temat przedstawiono oryginalne wyniki badań eksperymentalnych autorki.