Search results for: miasto historyczne - Bridge of Knowledge

Search

Search results for: miasto historyczne

Search results for: miasto historyczne

  • Joanna Badach dr inż. arch.

    Biography

  • Żuławski dom podcieniowy - przykłady i skala współczesnych działań konserwatorskich

    Publication

    - Year 2014

    Początki zainteresowania architekturą regionalną na terenach Prus Zachodnich sięgają przełomu XIX/XX wieku i związane są z osobą Bernharda Schmida. Koniec II wojny światowej przyniósł na Żuławach zniszczenie ponad 2 744 zagród chłopskich. Ze względu na priorytet ratowania zabytków Gdańska, historyczne obiekty z okolicznych wsi doczekały się szerszej uwagi służb konserwatorskich dopiero w połowie lat pięćdziesiątych. Opracowanie...

    Full text to download in external service

  • Poziom życia w regionach państw nordyckich z uwzględnieniem zależności przestrzennych

    Sąsiedztwo geograficzne oraz wspólne korzenie historyczne sprawiają, że państwa nordyckie, niesłusznie dość często traktowane są jako jedność. W rzeczywistości jednak, poszczególne regiony państw nordyckich są zróżnicowane pod względem szeroko rozumianego rozwoju społecznego i gospodarczego. Celem niniejszego opracowania jest analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności w regionach NUTS-3 państw nordyckich. Jako...

    Full text available to download

  • Ocena kosztu cyklu życia szyn kolejowych w modernizacji układów geometrycznych

    W pracy przedstawiono uwarunkowania historyczne, które doprowadziły do opracowania metod szacowania kosztu życia inwestycji. Opisano podstawowe założenia LCC według modelu przedstawionego w Normach oraz opracowanego w projekcie INNOTRACK. Zaproponowano połączenie powyższych metod i dostosowanie ich do oceny kosztu życia szyn kolejowych w Polce. Przedstawiono elementy wpływające na koszt utrzymania nawierzchni szynowej oraz metody...

    Full text available to download

  • Kalibracja profili poborów wody w węzłach SW

    Publication

    Znajomość profili poborów wody w węzłach systemu wodociągowego (SW) ma zasadnicze znaczenie dla dopuszczalności wyznaczanego w oparciu o model SW sterowania. Powszechnie stosowane jest traktowanie poborów wody jako zakłóceń stanowiących jedną z kategorii wielkości wejściowych SW i jego modelu. Jakość prognoz poborów wody oparta o dane historyczne uzależniona jest od ilości i jakości dostępnych danych. Istotne znaczenie przy wyznaczaniu...

  • Poziom ryzyka inwestycyjnych działań budowlanych w projektach rewitalizacji

    Celem analizy było zwrócenie uwagi na fakt, iż niezależnie od charakteru zabudowy oraz wieku (wartości historycznej)budynków działania objęte zakresem rewitalizacji są podobne. Również w ujęciu procentowym rozkład kosztów związanych z tymi przedsięwzięciami wskazuje na zdecydowaną przewagę działań budowlanych i związanych z nimi wydatków. W konsekwencji ryzyko jest największe właśnie w obszarze działań budowlanych rewitalizacji.

    Full text available to download

  • Numeryczna symulacja przepływu wody po katastrofie zapory Malpasset we Francji.

    Publication

    - Year 2003

    Przedstawiono wyniki numerycznej symulacji przepływu powodziowego w dolinierzeki Reyran we Francji, wywołanego historyczną katastrofą zapory wodnej Malpasset w 1959 roku. Rozwiązanie równań przepływu wody płytkiej, które przyjęto jako matematyczny model zjawiska, wykonano metodą objętości skończonych. Wyniki obliczeń porównano z dostępnymi danymi historycznymi, zaobserwowanymi w trakcie i po katastrofie w dolinie rzeki....

  • Termorenowacja stolarki okiennej

    W artykule przedstawiono wyniki wstępnych obliczeń współczynnika przenikania ciepła dla zabytkowych okien skrzynkowych wykonanych dla stanu przed i po ich renowacji. Celem analizy było uzyskanie żądanych przepisami szczegółowymi wartości parametrów termoizolacyjnych, przy jednoczesnym braku utraty wartości historycznej stolarki okiennej. Opisany przykład koncepcji termorenowacji istniejącej stolarki okiennej polegał na montażu...

    Full text available to download

  • Anita Jaśkiewicz-Sojak dr inż. arch.

    Anita Jaśkiewicz-Sojak (PhD Eng Arch) architect, architectural historian and conservator, assistant professor in the Department of History, Theory of Architecture and Monument Preservation, Faculty of Architecture, Gdańsk University of Technology. Education: graduate studies and doctoral studies in architecture and urban planning (Gdańsk University of Technology), graduate studies in history (University of Gdańsk) and post graduate...

  • Jacek Oskarbski dr hab. inż.

    Associate professor (D.SC.Eng.) in the Department of Civil Engineering at the Gdansk University of Technology. Main research areas are traffic modeling and forecasting, transport planning, intelligent transport systems, traffic engineering, and mobility management. A graduate of the University (1994). He worked as road planner in BPBK and Transprojekt Gdański Office (1993-1996). Pposition of assistant in the Highway Engineering...

  • Wpływ niebieskiej infrastruktury na kształtowanie niebieskiej przestrzeni miejskiej

    Pojęcie niebieskiej infrastruktury stanowi nie tylko element związany z retencją wód opadowych w mieście, ale także czynnik kształtujący przestrzeń urbanistyczną oraz potencjalny zasób przestrzenny miast. W wyniku oddziaływania tkanki wodnej na ukształtowanie, funkcjonowanie oraz charakter otaczającej przestrzeni urbanistycznej mamy do czynienia z unikalną przestrzenią – tzw. niebieską przestrzenią miejską, której istotny element...

    Full text available to download

  • Projekt architektoniczno-urbanistyczny

    e-Learning Courses
    • A. Piwek
    • B. Macikowski

    Przedmiot ma na celu naukę projektowania architektonicznego uwzględniającego specyfikę interwencji w środowisku historycznym rozumianym od skali urbanistycznej po projektowanie detali architektonicznych. 

  • Games and play with light in architecture

    The paper deals with the issue of the influence of daylight on the creation of architecture in the view of designers` play with light in the architectural space. Using the examples of contemporary realizations of some art museums, the work demonstrates the impact of exploration and experimentation conducted by the creators of visual arts on the design styles and architectural solutions. It also reveals the historical continuity...

    Full text available to download

  • Usability in Poland

    Publication

    - Year 2011

    Rozdział prezentuje przegląd aktualnej aktywności badawczej, dydaktycznej i praktycznej dotyczącej jakości użytkowej (ang. usability) systemów informatycznych. Przegląd dotyczy polskich instytucji akademickich oraz polskiej branży IT według stanu na rok 2009. Zostały kolejno omówione rys historyczny, stan aktualny oraz perspektywy na przyszłość, jak i wiodące polskie instytucje badawcze prowadzące projekty dotyczące jakości użytkowej...

  • Wpływ nawierzchni jezdni na hałas drogowy. Część 1

    Publication

    W pracy przedstawiono rys historyczny walki z hałasm generowanym przez ruch drogowy. Problem ten był już istotny w Starożytnym Rzymie. W latach trzydziestych ubiegłego wieku wykonano w Polsce pierwsze pomiary hałasu związanego z ruchem drogowym. Podano zakresy prędkości powyżej których dominującym źródłem hałasu są toczące się opony. Przedstawiono czynniki związane z nawierzchnią i wpływające na hałas toczenia opon.

  • Analiza wzmocnienia Mostu Pomorskiego w Bydgoszczy

    Publication

    Tematem referatu jest analiza obecnie realizowanego projektu wzmocnienia mostu sprężonego. Most ten znajduje się w ciągu ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego nad rz. Brdą w Bydgoszczy. Jest to konstrukcja trójprzęsłowa, kablobetonowa z kablami sprężającymi biegnącymi po powierzchni płyty górnej konstrukcji. W pracy przedstawiono krótki rys historyczny obiektu, opisano konstrukcję mostu oraz podano wyniki i wnioski wynikające z realizowanego...

  • Katedra Systemów Multimedialnych

    The article provides a historical overview, discuss the issues of teaching and research, and presents the current offer of the Department to industry. This article was written on the occasion of the 60th anniversary of the Faculty of Electronics, Telecommunication and Informatics of Gdansk University of Technology. W artykule zamieszczono rys historyczny, omówienie programu dydaktycznego i tematyki badań naukowych oraz aktualną...

  • PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-URBANISTYCZNY I - TOLKMICKO

    e-Learning Courses
    • I. Burda
    • R. Ruczyński

    KSZTAŁTOWANIE RELACJI PORT – MIASTO REWITALIZACJA MIASTA TOLKMICKO Problematyka zajęć obejmuje szeroko pojęte kwestie rewitalizacji, w tym zagadnienia związane z transformacją przestrzeni publicznych jednostek osadniczych położonych w strefie przybrzeżnej. Dotyczy projektowania rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo w obliczu zagrożeń hydrometeorologicznych. Ważnym założeniem prowadzonych zajęć jest teoretyczne i praktyczne...

  • Historia, stan aktualny i perspektywy gorzelni rolniczych w Polsce. Część 1. Trudna sytuacja gorzelni rolniczych i walka o przetrwanie w UE

    Publication

    - Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny - Year 2013

    W artykule, na tle historycznym, przedstawiono stan aktualny i perspektywy gorzelni rolniczych w Polsce, szczególnie w odniesieniu do obecnej - trudnej - sytuacji i potencjalnych możliwości przetrwania w Unii Europejskiej. Zwrócono również uwagę na istotnie zmniejszone możliwości produkcyjne zmodernizowanych gorzelni rolniczych.

  • Jakość przestrzeni publicznej w procesie reurbanizacjiwielkich osiedli mieszkaniowych na przykładach niemieckich.Rozprawa doktorska /2.02.2005/Promotor: prof. dr hab. Mieczysław Kochanowski

    Publication

    - Year 2005

    Praca dotyczy zagadnień transformacji strukturalnej osiedli mieszkaniowych powstałych w okresie od 1965 do ok. 1989 roku analizowanych na przykładzie miast byłej NRD. Przedmiotem pracy jest rozpoznanie zagadnienia jakości przestrzeni publicznej uznanej za wyznacznik poziomu reurbanizacji wielkiego osiedla. Celem pracy było:1. uporządkowanie stanu wiedzy w zakresie roli zagadnień jakości przestrzeni publicznej w procesie transformacji...

  • INFORMATYKA MEDYCZNA W PROGRAMACH NAUCZANIA

    Publication

    Rozdział prezentuje zakres realizacji informatyki medycznej w programach nauczania na krajowych uczelniach. Po wstępie historycznym, skupia się na omówienie informatyki medycznej jako wydzielonego obszaru kształcenia. Następnie prezentuje jako przykład zagadnienia związane z kształceniem studentów w tym obszarze na Politechnice Gdańskiej.

  • Summary = Podsumowanie

    Publication

    - Year 2007

    Publikacja "Public Space - the European City Determinant" jest wynikiem seminarium naukowego, które odbyło się na Politechnice Gdańskiej jako część warsztatów architektonicznych "E-pavilion". Doktoranci zostali poproszeni o wygłoszenie referatów, związanych z ich pracami badawczymi, na temat "Przestrzeń publiczna - determinanta miasta europejskiego". Przedsięwzięcie to miało na celu wieloaspektową analizę jakości przestrzeni publicznej...

  • Inżynieria Miejska

    e-Learning Courses
    • H. Klementowska

    Uzbrojenie terenów zabudowanych w urządzenia tenichniczne obsługujące miasto

  • Does the Aberrant Expression of CD2 and CD25 by Skin Mast Cells Truly Correlate with Systemic Involvement in Patients Presenting with Mastocytosis in the Skin?

    Publication
    • M. Lange
    • A. yawrocki
    • B. Nedoszytko
    • B. Wasag
    • M. Niedoszytko
    • E. Jassem
    • R. Nowicki
    • M. ymijewski
    • W. Biernat

    - INTERNATIONAL ARCHIVES OF ALLERGY AND IMMUNOLOGY - Year 2014

    Full text to download in external service

  • Mythologiai–Mythologemata: irredectubilidad del mito en la dramaturgia latinoamericana (Eestudio del teatro de León Febres-Cordero)

    Publication

    - Year 2016

    Full text to download in external service

  • Public relations jako narzędzie wspierające działalność przedsiębiorstwa budowlanego.

    Publication

    - Year 2003

    Referat stanowi syntetyczne przedstawienie problematyki public relations (PR). Omówiono podstawy teoretyczne obejmujące: krótki rys historyczny, podstawowe definicje, pojęcie wizerunku i tożsamości oraz model budowy wizerunku firmy jak również otoczenie przedsiębiorstwa. Następnie zaproponowano metodykę postępowania, jaką należy zastosować w przypadku wdrażania PR w przedsiębiorstwie obejmującą: działania początkowe, budowę programu...

  • Modernizacja Hali Targowej w Gdańsku

    Publication

    W pracy przedstawiono opis modernizacji Hali Targowej w Gdańsku oraz rys historyczny dotyczący tego miejsca. Na skutek zniszczeń wojennych i intensywnej eksploatacji w okresie powojennym w roku 2000 rozpoczęto remont i modernizację obiektu. Działania obejmowały prace archeologiczne, rozbiórkowe, fundamentowe, izolacyjne. Przeprowadzono renowację elementów konstrukcji stalowej, wymieniono pokrycie dachu. Wykonano dodatkowo antresolę...

  • VI Sympozjum Historii Elektryki

    Publication

    - Pismo PG - Year 2022

    Sympozjum Historii Elektryki jest cykliczną konferencją organizowaną z inicjatywy Centralnej Komisji Historycznej Stowarzyszenia Elektryków Polskich, której celem jest upowszechnianie dorobku i historii oraz podkreślenie roli zasłużonych postaci dla rozwoju elektryki w Polsce. Pracownicy Politechniki Gdańskiej biorą udział w sympozjach od pierwszej edycji. VI Sympozjum Historii Elektryki w 2022 odbyło się w Katowicach i było głównym...

    Full text available to download

  • Józef Kostro – absolwent Politechniki Gdańskiej zamordowany w obozie koncentracyjnym w Auschwitz

    Publication

    - Pismo PG - Year 2021

    Artykuł przedstawia sylwetkę Józefa Kostro. W październiku 2020 roku do zbiorów Sekcji Historycznej PG przekazano materiały dotyczące inżyniera dyplomowanego Józefa Kostro – studenta przedwojennej Politechniki Gdańskiej (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig) i absolwenta Wydziału Budowy Maszyn z 1930 roku. Ofiarodawcą jest prof. Ludwik Kostro – syn, emerytowany profesor Uniwersytetu Gdańskiego, filozof, fizyk, biblista,...

    Full text to download in external service

  • Romanika Okraszewska dr inż. arch.

    Romanika Okraszewska, Ph.D., Eng. Arch., is an Assistant Professor at the Faculty of Civil and Environmental Engineering of Gdańsk University of Technology (GUT). Graduated from the mathematical and informatical class at the National Education Commission High School in Gdańsk. Graduated from two faculties of Gdańsk University of Technology, Architecture and Urban Planning (2002) and Management and Economics (2004). Participant...

  • Paweł Derkacz

    People

    Pawel B. Derkacz was born in Miastko, Poland, in 1993. He received the B.Sc. and M.Sc. degrees in electrical engineering from the Gdansk University of Technology (GUT), Gdansk, Poland, in 2016 and 2017, respectively. In October 2017, he joined the Faculty of Electrical and Control Engineering at GUT Gdansk. In June 2019, he joined the Grenoble Electrical Engineering Laboratory (G2Elab) at Grenoble Institute of Technology (Grenoble...

  • Socjologia miasta 2021/22

    e-Learning Courses
    • M. Dymnicka

    Przedmiot kursu: wybrane zagadnienia z socjologii miasta obejmujące przemiany współczesnego środowiska zurbanizowanego w aspekcie społecznym, kulturowym i przestrzennym.   Cel przedmiotu:  przedstawienie związków zachodzących pomiędzy środowiskiem społecznym i przestrzennym na tle współczesnych przemian miasta  

  • Socjologia miasta 20/21

    e-Learning Courses
    • M. Dymnicka

    Przedmiot kursu: wybrane zagadnienia z socjologii miasta obejmujące przemiany współczesnego środowiska zurbanizowanego w aspekcie społecznym, kulturowym i przestrzennym.   Cel przedmiotu:  przedstawienie związków zachodzących pomiędzy środowiskiem społecznym i przestrzennym na tle współczesnych przemian miasta  

  • Socjologia miasta 2023/24

    e-Learning Courses
    • M. Dymnicka

  • Obiekty akademickie w procesach rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich

    Publication

    - Year 2007

    Dla kurczących się miast europejskich coraz trudniej jest znaleźć nową, terenochłonną, a jednocześnie prestiżową funkcję, która wypełniłaby zdegradowane obszary staromiejskie, opuszczone tereny poprzemysłowe czy powojskowe, albo nigdy nie dokończone struktury wielkich osiedli mieszkaniowych. Dlatego coraz rzadziej miasteczka uniwersyteckie realizowane są jako niezależne układy podmiejskie według przebrzmiałych już koncepcji modernistycznych....

  • Źródła wiedzy historycznej, W, sem. 1, zima 2023/2024

    e-Learning Courses
    • D. Fydrych

  • Osoby starsze w rodzinie a ubóstwo ekonomiczne

    Publication

    - Year 2007

    W rozdziale przedstawiono wyniki pomiaru ubóstwa ekonomicznego wyróżnionych grupach społecznych a także w przekroju miasto-wieś

  • Rewaloryzacja przestrzeni miejskiej Gdańska w kontekście ostatnio rozstrzygniętych trzech konkursów na : Teatr Elżbietański, Centralne Muzeum Morskie oraz Kamieniczkę Gdańską

    Publication

    W 2003 r. Rada Miasta Gdańska uchwaliła nowy Plan Miejscowy Głównego Miasta określany jako ''drugi etap odbudowy miasta''. Zgodnie ze wskazaniami w/w plau powstanie ok. 150 nowych kamienic i kilka obiektów użyteczności publicznej. W 2005 r. rozstrzygnięto trzy konkursy architektoniczne będące kontynuacją założeń ''drugiego etapu odbudowy'' Gdańska. Wyniki skłabniają do szerszego spojrzenia na opracowane plan miejscowy zabudowy...

  • Kopuła Dworca Morskiego w Gdyni przyczynkiem do rozwoju żelbetowych powłok cienkościennych w Europie

    Artykuł przedstawia rys historyczny początków projektowania i realizacji pierwszych żelbetowych powłok cienkościennych w Europie ściśle związany z niemieckimi projektantami, oraz powłokę kopuły Dworca Morskiego w Gdyni zrealizowaną w 1933 roku przez polską firmę. Kopuła Dworca Morskiego w Gdyni była pierwszą wielościenną, cienkościenną kopułą na rzucie prostokątnym. Przedstawiono również wybrane zagadnienia z analizy wytrzymałościowej...

  • Gdynia - Oksywie w 15 minut: Kompleksowe Planowanie Miast

    e-Learning Courses
    • I. Mironowicz
    • G. Rembarz

    temat: Tegoroczny kurs Kompleksowego Planowania Miast poświęcony jest szeroko rozumianej problematyce odnowy i rewitalizacji miasta, rozumianej jako narzędzie strategiczne. Motywem przewodnim będzie jednak "Oksywie w 15 minut" - najpopularniejsze obecnie hasło, opisujące kluczową zasadę tworzenia współczesnych dzielnic samowystarczalnych. Wszystko na wyciągnięcie ręki - mieszkanie, praca, edukacja, kultura i rekreacja. Czy można...

  • Zabytkowa infrastruktura kolejowa jako potencjał krajobrazu kulturowego

    Publication

    - Year 2020

    W dobie obecnych działań rewitalizacyjnych oraz przemian kolejnictwa, prowadzonych lub przewidywanych w licznych miastach Polski, konieczne jest wskazanie wartości, jakie często niesie z sobą infrastruktura kolejowa. Może się ona stać istotnym elementem przekształcanych przestrzeni miejskich – nie tylko pod względem transportowym. Odpowiednio zaplanowane działania pozwalają uchronić przed destrukcją historyczne obiekty, m.in. wprowadzając...

  • Problemy mieszkaniowe w budującej się Gdyni, „mieście poszukiwaczy złota”

    Miasto Gdynia, zbudowane zupełnie od podstaw w przeciągu kilkunastu lat, na przestrzeni lat 1923-1939, stanowiło jedno z najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych II Rzeczypospolitej. Szybka budowa dwóch składowych tego nowoczesnego ośrodka, jakimi były port i miasto, wiązała się nierzadko z nowymi, wcześniej trudnymi do przewidzenia wyzwaniami natury planistycznej i organizacyjnej. W początkowych latach budowy Gdyni zapewnienie...

    Full text available to download

  • Drewniane budownictwo na Żuławach Wiślanych - ginący symbol tożsamści unikatowego krajobrazu wsi.

    Publication

    - Year 2004

    Omówienie cecyh krajobrazu historycznego Żiław wiślanych jako dzieła rąk czlowieka. omówienie jednego z elementów krajobrazu Żuław jakim są unikatowe domy podcieniowe, typ, rodzaj konstrukcji, forma architektoniczna, detal, stan zachowania. zasygnalizowanie współczesnych problemów z zachowaniem zabytkowych elementów krajobrazu i skutkówich zaniku dla unikatowej tożsamości krajobrazowej Żuław Wiślanych.

  • Wzory kreatywności. Koncepcja modelu prawdopodobieństwa działania kreatywnego jako narzędzie badania procesu twórczego w środowisku miejskim

    Publication

    - Year 2021

    Współczesne koncepcje kształtowania miast, takie jak zrównoważony rozwój, miasto odporne, inteligentne miasto, miasto kreatywne, tworzą obecnie ramy urbanistyki o charakterze jednej uogólnionej idei kształtującej środowisko społeczno-materialne. Kontekstualne ujęcie badań kreatywności opisuje zależności między środowiskiem miejskim a twórczością w mieście kreatywnym. Ujęcie procesualne kreatywności stanowi hic et nunc urbanizmu,...

    Full text to download in external service

  • Osoby starsze a nierówności i dobrobyt ekonomiczny

    Publication

    - Year 2007

    W rozdziale przedstawiono wyniki pomiaru nierówności ekonomicznych i dobrobytu w wyróżnionych grupach społecznych a także w przekroju miasto-wieś

  • 21/22: Kompleksowe planowanie miast / Wprowadzenie do planowania rozwoju miast

    e-Learning Courses
    • I. Mironowicz
    • K. Krośnicka
    • G. Rembarz

  • Niemiecki współczesny model kształtowania miejskich struktur mieszkaniowych

    Publication

    Referat dotyczy dominujących tendencji w urbanistyce niemieckiej w kształtowaniu nowych, mieszkaniowych dzielnic powstałych w ostatnich 20 latach jako wielko skalarne projekty miejskie. Globalne zmiany kulturowe i demograficzne, postęp techniczny i ponowne zjednoczenie Niemiec spowodowały zasadnicze zmiany niemieckich głównych pól problemowych związanych z tematyką mieszkalnictwa i rozwoju miast. Procesy kurczenie miast i regionów...

    Full text available to download

  • Dominika Krechowicz dr hab. sztuki

  • Technologia uzdatniania wody jako autonomiczna dyscyplina nauki - historia, współczesność, prognozy rozwoju

    Publication

    - Technologia Wody - Year 2009

    Praca dotyczy technologii uzdatniania wody. Omówiono w niej podstawowe definicje i kryteria oceny oraz genezę powstania tej dyscypliny. Szczególną uwagę zwrócono na charakterystykę etapów rozwoju w aspekcie historycznym oraz przedstawiono współczesne ograniczenia i uwarunkowania jej rozwoju uwzględniające zapotrzebowanie i zasoby wody, sytuację ekonomiczną oraz rozwój nauki i inżynierii.

  • Przegląd wybranych topologii aktuatorów piezoelektrycznych

    Głównym celem artykułu było przedstawienie stanu wiedzy oraz dotychczasowego doświadczenia związanego z maszynami piezoelektrycznymi. W pracy zostało omówione zjawisko piezoelektryczne oraz rys historyczny. Przedstawiono różne topologie aktuatorów piezoelektrycznych działających w warunkach specjalnych. W poszczególnych rozdziałach zostały opisane: silnik pierścieniowy z falą biegnącą, aktuatory o dużej wartości momentu oraz silniki...