Filters
total: 425
Search results for: OPÓR TOCZENIAQ
-
Tire rolling resistance measurements on the road and in the laboratory
PublicationW pracy przedstawiono stanowisko bębnowe do badania oporu toczenia opon samochdowych w warunkach laboratoryjnych. Zaprezentowano także przyczepę dynamometryczną do badania oporu toczenia opon samochodowych w warunkach drogowych. Stanowisko bębnowe i przyczepa zosały zbudowane w Katedrze Pojazdów i Maszyn Roboczych Politechniki Gdańskiej. Omówiono wpływ wzdłużnego pochylenia drogi i naporu powietrza na badane koło na dokładność...
-
Funkcjonowanie zespołów napędu hydraulicznego maszyn w niskich temperaturach otoczenia. Wyd.2
PublicationW pracy przedstawiono cztery warianty klasyfikacji rozruchów oziębionego napędu hydraulicznego. Pierwsza sytuacja dotyczy zagadnienia, w którym wszystkie zespoły układu napędowego wraz z olejem mają taką samą niską temperaturę podczas rozruchu. Pozostałe warianty odnoszą się do rozruchu w warunkach szoku termicznego wywołanych zasilaniem ciepłym czynnikiem roboczym oziębionych zespołów hydraulicznych. Rozruch zespołów w takich...
-
Wpływ rodzaju materiału na działanie podzespołów hydraulicznych w niskiej temperaturze otoczenia.
PublicationW referacie przedstawiono wpływ rodzaju materiału na działanie podzespołów hydraulicznych w niskiej temperaturze otoczenia Zasadniczym elementem konstrukcyjnym decydującym o dopuszczalnych parametrach zasilenia oziębionych podzespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego, jest efektywny luz. Materiał stosowany na elementy podzespołów hydraulicznych ma wpływ na luz, a tym samym na ich działanie w niskiej temperaturze otoczenia....
-
Ocena zdatności hydraulicznych pomp i silników uruchamianych w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW referacie przedstawiono metody pozwalające określić parametry prawidłowego rozruchu zespołów oraz układów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia. Badania eksperymentalne wykonano w laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej.
-
Wpływ nawierzchni jezdni na zużycie paliwa
PublicationW pracy przedstawiono problematykę wpływu tekstury nawierzchni na opór toczenia opon samochodowych. Przedstawiono wymierne efekty ekonomiczne i ekologiczne wpływu nierówności i tekstury przy oporze toczenia opon na zużycie paliwa. Zawarto krótki opis celu badań, pomiarów oraz analizy wyników. Zaprezentowano również spostrzeżenia i wnioski.
-
Oscylacyjna metoda oceny oporu toczenia opon samochodowych na nawierzchniach drogowych o różnej teksturze i sztywności
PublicationOpór toczenia jest jednym z trudniejszych do wyznaczenia parametrów opon samochodowych. Jest to spowodowane tym, iż w przypadku nowoczesnych opon siła oporu toczenia odpowiada 0,5–1% obciążenia opony, dlatego pomiary bardzo małych sił muszą być wykonywane w silnie obciążonym układzie. Stanowi to ogromny problem, szczególnie w warunkach drogowych. Pomiary laboratoryjne są łatwiejsze do wykonania, ze względu na możliwość kontrolowania...
-
Metody określania zdatności zespołów i układów hydraulicznych uruchamianych w niskich temperaturach otoczenia
PublicationPrzedstawiono badania eksperymentalne zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego. W tych warunkach może dochodzić do nieprawidłowej ich pracy, szczególnie przy dużej różnicy temperatur oleju i zespołów w chwili początkowej. Zasadniczym czynnikiem konstrukcyjnym, decydującym o dopuszczalnych parametrach działania zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego, jest efektywny luz między współpracującymi elementami...
-
Analiza doboru parametrów obróbkowych w toczeniu na twardo w kontekście nagniatania gładkościowego
PublicationRozpatrywany przypadek dotyczył analizy stanu powierzchni otworów uzyskanych po toczeniu wykończeniowym materiałów w stanie utwardzonym. Ze względu na specyfikę nagniatania i uzyskiwane efekty, duże znaczenia ma pełna ocena struktury geometrycznej powierzchni, która powinna się opierać o większą ilość parametrów chropowatości nie ograniczając się tylko do parametrów Ra i Rz. Ocena powinna być poszerzona o parametry falistości powierzchni...
-
Wyznaczanie zastępczego współczynnika wnikania ciepła do otoczenia na przykładzie spawania automatycznego łukiem krytym
Publication -
Badanie eksperymentalne pompy wielotłoczkowej osiowej PWK 27 firmy Hydrotor w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW artykule przedstawiono stanowisko oraz badania pompy wielotłoczkowej osiowej PWK 27 w niskich temperaturach otoczenia. Celem badań pompy PWK27 było określenie obszaru parametrów prawidłowego rozruchu w warunkach szoku termicznego oraz analiza zjawisk występujących podczas rozruchu pomp wielotłoczkowych osiowych.
-
Wpływ eksploatacji opon na środowisko
PublicationPrzedstawiono wpływ eksploatacji opon na środowisko uwzględniając takie aspekty jak: hałas opon, opór toczenia oraz przyczepność. Zaprezentowano zasady oznaczania opon za pomocą specjalnych etykiet, na podstawie których można ocenić wybrane parametry opon w kontekście wpływu na środowisko i bezpieczeństwo eksploatacji pojazdu.
-
Wpływ jakości otoczenia instytucjonalno-prawnego na poziom innowacyjności gospodarki -analiza na przykładzie wybranych krajów
Publicationcelem artykułu było zbadanie czy istnieje statystyczny związek pomiędzy jakością otocznia instytucjonalno-prawnego a poziomem innowacyjności wybranych gospodarek. wykorzystując zero-jedynkową metodę najmniejszych kwadratów oraz uogólnioną metodę najmniejszych kwadratów przeanalizowana została zależność między syntetycznym wskaźnikiem innowacyjności (sii) a sześcioma wskaźnikami jakości otoczenia instytucjonalno-prawnego banku światowego...
-
Eksploatacja napędów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia cześć 1. Eksploatacja w warunkach szoku termicznego
PublicationDecydującym czynnikiem konstrukcyjnym wpływającym na działanie zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego jest luz pomiędzy współpracującymi elementami. Podczas wymiany ciepła ruchome elementy zespołu nagrzewają się szybciej od przepływającego gorącego oleju niż korpus (elementy nieruchome). Różnica wydłużeń liniowych elementów może spowodować wykasowanie luzu efektywnego podczas nagrzewania się zespołu. Konsekwencją...
-
An analysis of the current situation for Polish ferry operators in a transitional environment
PublicationArtykuł rozpoczyna analiza sytuacji polskiej żeglugi promowej na tle procesów zachadzących w otoczeniu. W dalszej części została przedstawiona analiza SWOT, która wskazała główne problemy, którym muszą stawić czoła polscy armatorzy promowi. W pracy zaproponowano strategie marketingowe i dokano oceny ich roli w dalszym rozwoju badanych przedsiębiorstw promowych.
-
Pomiary geodezyjne zwisu przewodu linii elektroenergetycznej w warunkach rzeczywistych i modelowych, w różnej temperaturze otoczenia
PublicationW rozdziale przedstawiono wyniki pomiarów przewodu elektroenergetycznego w różnej temperaturze powietrza
-
Działanie podzespołów sterujących układów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia w warunkach zasilania gorącym czynnikiem roboczym.
PublicationOpisano działanie podzespołów sterujacych (rozdzielaczy) układów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia zasilanych gorącym czynnikiem roboczym (warunki szoku termicznego).
-
Modelowanie procesu nagrzewania pompy wielotłoczkowej PWK 27 firmy HYDROTOR podczas rozruchu w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW artykule przedstawiono modelowanie procesów nagrzewania pompy wielotłoczkowej PWK 27 firmy HYDROTOR podczas rozruchu w niskich temperaturach otoczenia (warunkach szoku termicznego).
-
Chapter 15 : Methods of determination of correct operation area for hydraulic component in low ambient temperatures
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych zespołów hydraulicznych: silników satelitowych, silników orbitalnych, pomp i silników zębatych, rozdzielaczy suwakowych w tym proporcjonalnych, pomp tłoczkowych, siłowników w warunkach szoku termicznego w celu określenia obszarów parametrów prawidłowego i nieprawidłowego rozruchu nie tylko tych badanych zespołów. Została stworzona baza danych z wartościami współczynników...
-
Opir Materialiv i Teoria Sporud-Strength of Materials and Theory of Structures
Journals -
Eksploatacja napędów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia część III. Badania rozdzielaczy hydraulicznych w warunkach szoku termicznego
PublicationW artykule przedstawiono badania rozdzielaczy w warunkach szoku termicznego. Rozdzielacze są zespołami hydraulicznymi wrażliwymi na szok termiczny. Przy dużej różnicy temperatur gorącej cieczy roboczej i rozdzielacza, wynoszącej ok. 50 K, może dojść do nieprawidłowego ich działania (wykasowania luzu pomiędzy suwakiem a korpusem). Rozdzielacze w tym proporcjonalne, badane w ekstremalnych warunkach zasilania, działają prawidłowo...
-
Wpływ drogi skrawania i zużycia narzędzia na strukturę geometryczną powierzchni przedmiotu przy toczeniu na twardo
PublicationWpływ drogi skrawania i zużycia narzędzia na strukturę geometryczną powierzchni przedmiotu przy toczeniu na twardo za pomocą ostrzy z polikrystalicznego regularnego azotku boru. Otrzymane wyniki badań prowadzonych w warunkach przemysłowych wykazały wpływ zużycia ostrza na zmianę parametru horyzontalnego RSm w funkcji spiralnej drogi skrawania, pomimo niezauważalnych zmian parametru chropowatości Ra.
-
Polska debata o modelu integracji w ramach Unii Europejskiej w latach 2015–2022. Spór pomiędzy Prawem i Sprawiedliwością a Platformą Obywatelską
Publication -
Eksploatacja napędów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia Część II. Badania eksperymentalne rozruchu pomp i silników metodą termiczną
PublicationZasadniczym czynnikiem konstrukcyjnym, decydującym o dopuszczalnych parametrach zasilania oziębionych zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego, jest luz efektywny. Na jego zmianę wpływa wiele czynników: wartość luzu początkowego, temperatura początkowa zespołu, temperatura dopływającego oleju, natężenie przepływu, materiały z jakich są wykonane elementy zespołu, konstrukcja zespołu. Na podstawie uzyskanych przebiegów...
-
Problemy otoczenia konkurencyjnego i globalnego sektora bioetanolu w Polsce. Cz. 2. Potencjał produkcyjny i perspektywy jego rozwoju
PublicationW artykule przedstawiono problematykę otoczenia konkurencyjnego i globalnego sektora bioetanolu w Polsce, w okresie ostatnich lat. Opisano wstępne przewidywania ekspertów - w myśl których Polska miała stać się potentatem w zakresie produkcji i eksportu bioetanolu oraz sytuację obecną - w której stosowanie bioetanolu (Dyrektywa 2003/30/EC i 2009/28/EC) bazuje głównie na biokomponentach zagranicznych. Opisano także sytuację w sektorze...
-
Eksploatacja napędów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia. Część IV : Analiza procesów nagrzewania zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego
PublicationW artykule przeanalizowano procesy nagrzewania zespołów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego. Przedstawione bilanse ciepła dla zespołów hydraulicznych: pomp i silników oraz rozdzielaczy suwakowych pokazują jakie parametry, własności i współczynniki należy uwzględniać przy analizie ich nagrzewania. Nieustalone procesy nagrzewania elementów zespołów hydraulicznych wpływają znacząco na ich działanie, gdyż oddziałują na luzy...
-
Problems of the starting and operating of hydraulic components and systems in low ambient temperature (Part I)
PublicationW artykule przestawnie są problemy rozruchu i działania zespołów i układów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia. Z tych powodów autor przebadał hydrauliczne zespoły i układy w warunkach szoku termicznego (oziębione zespoły zasilano gorącym czynnikiem roboczym). Określono parametry rozruchu w tych warunkach kilku zespołów oraz układów hydraulicznych, przy których ich eksploatacja jest bezpieczna. Badania eksperymentalne...
-
Postrzeganie otoczenia ekonomiczno-politycznego oraz możliwości i zagrożeń związanych ze wstąpieniem do UE-porównanie wyników badań polskich i czeskich
PublicationRozdział został w całości opraty na wynikach badań przeprowadzonych w Polsce oraz Czeskiej Republice wśród wlaścicieli małych i średnich firm. Omówiono w nim stosunek własciciele do przystąpienia do UE. Przedstawiono także porównanie szans i zagrożen jakie ci własciciele postrzegają w związku z przystapieniem do UE.
-
Lech Bałachowski prof. dr hab. inż.
People -
The influence of road surface unevenness on tyre rolling resistance
PublicationThe geometric characteristics of road surface substantially affect the interaction between tyre and road. Depending on pavement texture wavelength, the texture chiefly affects tyre/road friction, rolling resistance, interior and exterior noise, tyre wear, and ride comfort. The article presents results of investigations on the influence of road surface unevenness on the rolling resistance of passenger car and truck tyres. The tests...
-
Eksploatacja napędów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia. Część V. Metody określania parametrów prawidłowego rozruchu zespołów i układów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego
PublicationW artykule przedstawiono metody określania parametrów prawidłowego rozruchu zespołów i układów hydraulicznych w warunkach szoku termicznego. Zasadniczym czynnikiem konstrukcyjnym, decydującym o dopuszczalnych parametrach uruchomienia zespołu hydraulicznego w warunkach szoku termicznego jest efektywny luz określający wielkość szczelin między powierzchniami współpracujących elementów. Tego typu luz dla dowolnego zespołu można określić...
-
Ryszard Jasiński dr hab. inż.
People -
Anna Lis dr hab. inż.
PeopleAnna Lis has been the head of the Department of Management in Industry, Faculty of Economics and Management GUT since 2019. In 2005 she obtained Ph.D. degree in the field of Economic Sciences, in the discipline Management Sciences, 2019 – the degree of habilitated doctor in the field of Social Sciences, in the discipline of Management and Quality Studies. In the years 2004-2009 she was employed at the Faculty of Production Engineering...
-
Size effect in centrifuge cone penetration tests
PublicationOkreślenie efektu skali w badaniu wciskania stożka w zagęszczonych piaskach kwarcowych na podstawie badań modelowych w wirówce geotechnicznej. Badania przeprowadzono na dwóch piaskach kwarcowych przy przyśpieszeniach od 30g do 100g. Analizowano efekt skali związany ze stosunkiem średnicy modelu (mini-stożka) do średniej średnicy ziaren oraz wpływem poziomu naprężenia na opór stożka. Wpływ poziomu naprężenia powoduje powstanie geometrycznego...
-
Jerzy Wtorek prof. dr hab. inż.
PeopleJerzy Wtorek received the M.Sc., the Ph.D. and the D.Sc. degrees in electronics from Gdańsk University of Technology, Gdańsk, Poland, in 1976, 1986, and 2004, respectively. He has been with Electronics, Telecommunication and Informatics Faculty, Gdańsk University of Technology since 1977. He is currently an Associate Professor at Biomedical Engineering Department. His research interests include the developing of noninvasive methods...
-
Electrical conductivity of disordered (Bi,Pb)-Sr-Ca-Cu-O materials
PublicationAmorficzny materiał (Bi,Pb)4Sr3Ca3Cu4Ox wygrzewany w odpowiednich warunkach staje się nieuporządkowanym metalem i nadprzewodnikiem. Ma duży opór i zazwyczaj ujemny współczynnik temperaturowej zależności oporu. W pracy dyskutowane są właściwości w stanie normalnym oraz przejście do stanu nadprzewodzącego.
-
The (Bi,Pb)4Sr3Ca3Cu4Ox glass-ceramics: disordered metal and superconductor
PublicationAmorficzny materiał (Bi,Pb)4Sr3Ca3Cu4Ox wygrzewany w odpowiednich warunkach staje się granulastym metalem i nadprzewodnikiem. Może być uważany za silnie nieuporządkowany metal. Ma duży opór i zazwyczaj ujemny współczynnik temperaturowej zależności oporu. Nieuporządkowanie i granulasty charakter materiału ujawnia się również w jego właściwościach nadprzewodzących.
-
Organizacja sieciowa uczelni - studium wykonalności
PublicationW artykule przedstawiono uwarunkowania organizacyjne działalności uczelni w zmieniającym się otoczeniu. Wskazano bariery organizacyjne utrudniające elastyczne funkcjonowanie uczelni. Zaproponowano zmiany w uczelni w kierunku organizacji sieciowej. Sprzyja temu struktura biurokracji profesjonalnej uczelni, przeszkadza opór wobec zmian. W podsumowaniu podkreślono za Clarkiem konieczność podtrzymania i utrwalania zmian w uczelniach.
-
Temperature effect on the current-voltage characteristic fill factor for the silicon solar cells
PublicationW pracy przedstawiono badania wpływu temperatury pracy krzemowych ogniw fotowoltaicznych na wartość współczynnika wypełnienia charakterystyki prądowo- napięciowej (FF). Efekty dyfuzyjne w obszarze złącza oraz rekombinacja nośników ładunku ograniczają wartość współczynnika wypełnienia charakterystyki. Spadek tej wartości wynika głównie ze wzrostu wartości rezystancji szeregowej rs. Na rezystancję szeregową składają się: opór emitera...
-
Interpretacja badań CPT w komorze kalibracyjnej
PublicationAnaliza wyników sondowań statycznych przeprowadzonych w komorze kalibracyjnej w Laboratorium Katedry Geotechniki Politechniki Gdańskiej. Uwzględnienie wpływu warunków brzegowych wokół masywu gruntowego, składowej pionowej i poziomej stanu naprężenia, oraz stopnia zagęszczenia piasku modelowego. Analiza wpływu stosunku średnicy komory do średnicy modelu na opór na stożku sondy CPT. Weryfikacja istniejących korelacji dla piasków...
-
Calibration of permeation passive samplers with silicone membranes based onphysicochemical properties of the analytes. Anal. Chem.**2003 dostępny z Internetu http://pubs3.acs.org/acs/journals/, s. A-K, 6 rys. 7 tab. bib- liogr. 17 poz. Kalibracja permeacyjnych dozymetrów pasywnych z membraną silikonową w opar- ciu o fizykochemiczne właściwości analitów.
PublicationW pracy opisano sposób kalibracji pasywnych dozymetrów permeacyjnych, wyko-rzystywanych w badaniach powietrza w oparciu o własności fizykochemiczneanalitów. Stwierdzono silną zależność pomiędzy stałą kalibracyjną (K) dozy-metrów i liczbą atomów węgla w cząsteczce analitu (w obrębie danej grupyzwiązków chemicznych) dla alkoholi, alifatycznych i aromatycznych węglowodo-rów oraz estrów. Taka zależność występuje również pomiędzy...
-
Collective filter evaluation of an FSD filter-based resampling algorithm. [online] W: Online Symposium for Electronics Engineers. Techonline Bedford, Massachusetts, USA. [Dostęp: 15 stycznia**2002]. Dostępny w World Wide Web: http://www.techonline.com/community/ed_resource/feature_article/14917/[6 s. 5 rys.] Badanie algorytmu zmiany szybkości próbkowania realizowanego w oparciu o filtry FSD za pośrednictwem analizy filtru zbiorczego.
PublicationW pracy przedstawiono koncepcję filtru zbiorczego dla potrzeb oceny jakościalgorytmu zmiany szybkości próbkowania realizowanego w oparciu o filtry u-łamkowo-opóźniające (FSD). W przypadku takiego algorytmu przepróbkowania dowyznaczania każdej próbki wyjściowej potrzebny jest filtr FSD o innm opóź-nieniu ułamkowym. Z kolei jakość takiego filtru zależy właśnie od jego opóź-nienia, co stwarza problemy w ocenie jakości samego...
-
Podstawy teoretyczne zjawisk wibroakustycznych występujących na przejazdach kolejowo - drogowych
PublicationPoziom zjawisk wibroakustycznych generowanych przez pojazdy samochodowe i kolejowe do środowiska jest zależny od wielu czynników. Są nimi np.: typ/rodzaj opon i nawierzchni, opór aerodynamiczny, konstrukcja pojazdu i jego stan techniczny. Dodatkowo impulsy dźwiękowe mogą pochodzić od uderzeń opon w znajdujące się na drodze przeszkody i infrastrukturę drogową. Do infrastruktury drogowej mającej wpływ na poziom emitowanych zjawisk...
-
Zastosowanie promieniowania mikrofalowego do kondycjonowania osadów ściekowych
PublicationPraca dotyczy możliwości wspomagania procesu odwadniania komunalnych osadów ściekowych przy pomocy promieniowanie mikrofalowego. Przedstawiono wyniki badań parametrów charakteryzujących podatność osadów na odwadnianie (opór właściwy, czas ssania kapilarnego, zawartość suchej masy po odwirowaniu) uzyskane w okresie XI 1999-II 2002 dla trzech rodzajów osadów z oczyszczalni ścieków "Wschód" w Gdańsku. Porównano wyniki uzyskane dla...
-
Application of microwaves for sewage sludge conditioning
PublicationArtykuł dotyczy wpływu promieniowania mikrofalowego na odwadnianie osadów ściekowych. Przeprowadzono pomiary parametrów charakteryzujących podatność osadów ściekowych na odwadnianie: opór właściwy, czas ssania kapilarnego oraz zawartość suchej masy w osadzie po odwirowaniu. Stwierdzono poprawę odwadnialności osadów kondycjonowanych promieniowaniem mikrofalowym, zależną ilościowo od rodzaju preparowanych osadów. Zastosowanie podwójnego...
-
Wykorzystanie metod numerycznych do modelowania strat mocy w oponie
PublicationPraca stanowi wprowadzenie do zagadnienia strat mocy w oponie samochodowej wynikających z oporów toczenia. Autur stara się zbudować model opony pneumatycznej ze szczególnym uwzględniniem oporów toczenia. Przedstawiono opis celu pracy, prób stanowiskowych oraz wynikow.
-
Resistance is futile
PublicationOmówiono zasadę działania przyczepy dynamometrycznej służącej do pomiaru oporu toczenia opon do samochodów osobowych i dostawczych w warunkach drogowych. Przyczepa ta została zbudowana w Katedrze Pojazdów i Maszyn Roboczych Politechniki Gdańskiej. Zaprezentowano wyniki dadań oporu toczenia dwóch opon na nawierzchni SMA 0/12,8.
-
Architektura jako sztuka - ależ tak! Dziś wobec wczoraj
Publicationwciąż toczy sie spór o artystyczna stronę działalności architektów i w zwiazku z tym czynnika sztuki w architekturze; jeszcze jeden glos w dyskusji.
-
Develompent of Hanson`s wheel
PublicationPrzeanalizowano rozwój konstrukcji koła Hansona. Przedstawiono wyniki badań hałasu i oporu toczenia kolejnych wersji koła Hansona oraz opon referencyjnych. Zaprezentowano także wyniki drogowych badań hałasu toczenia samochdu Volvo 740 poruszającego się na kołach Hansona. Omówiono zalety i wady koła Hansona w porównaniu kołem ogumionym.
-
Teoria punktów stałych [2023/2024] (Matematyka, WFTiMS)
e-Learning CoursesTeoria punktów stałych WFTIMS, Matematyka
-
Sawing frozen wood with narrow kerf saws: Energy and quality effects.
PublicationOpór skrawania zależy podczas przecinania nie tylko od wilgotności drewna lecz również od jego temperatury. W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych przecinania drewna sosnowego zmrożonego na pilarce ramowej wielopiłowej. Dla porównania wykonano również testy dla drewna o temperaturze pokojowej. Czynnikami badanymi były: moc skrawania, dokładność przecinania w postaci grubości elementów, a także chropowatość powierzchni....