Filters
total: 1580
-
Catalog
- Publications 1108 available results
- Journals 3 available results
- People 58 available results
- Inventions 15 available results
- Projects 13 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 8 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 176 available results
- Events 8 available results
- Open Research Data 188 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: PRZEWODZENIE CIEPŁA
-
Przenoszenie ciepła przy wrzeniu w przepływie. Część 2
PublicationArtykuł poświęcono zjawiskom i problemom związanym z wrzeniem czynników chłodniczych podczas przepływu w rurach. Zwrócono uwgę na wrzenie zaolejonych czynników na powierzchniach rozwiniętych, wrzenie czystych i zaolejonych czynników w rurach o rozwiniętej powierzchni wewnętrznej oraz omówiono koncepcje mechanizmów przejmowania ciepła przy wrzeniu mieszanin z olejem.
-
Przenoszenie ciepła przy wrzeniu w przepływie. Część I
PublicationArtykuł poświęcono zjawiskom i problemom związanym z wrzeniem czynników chłodniczych podczas przepływu w rurach. Przytoczono podstawowe parametry opisujące proces wrzenia oraz opisano poszczególne jego etapy. Zestawiono zasadnicze metody obliczania współczynnika przejmowania ciepła po stronie wrzącego czynnika. Zwrócono uwagę na trudności, na jakie napotykają próby stworzenia uniwersalnego modelu wrzenia.
-
Współczynnik przewodzenia ciepła λ izolacji PIR w świetle polityki zgodności
Publication.
-
Wpływ rozwinięcia powierzchni na przenoszenie ciepła podczas wrzenia R 22 wewnątrz rur
PublicationPrzedstawiono wyniki badań przejmowania ciepła i spadku ciśnienia podczas wrzenia czynnika chłodniczego R 22 w przepływie wewnątrz rur poziomych. Badanymi rurami były: rura miedziana niskożebrowana typu "micro-fin", rura ze stali nierdzewnej śrubowoformowana, a także miedziana i stalowa rura gładka. Średnica zewnętrzna rur wynosiła 10 mm. Eksperymenty prowadzono przy temperaturze nasycenia 0 stopni C, stopniu suchości na wlocie...
-
Odzysk ciepła odpadowego ze ścieków dla potrzeb przygotowania ciepłej wody użytkowej
PublicationPraca obejmuje zagadnienia wykorzystania ścieków jako potencjalnego źródła ciepłej wody użytkowej. Podano przykłady rozwiązań układów z wykorzystaniem specjalnych wymienników ciepła oraz pomp ciepła przeznaczonych do budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz oczyszczalni ścieków.
-
Pojęcie zarządzania, przedsiębiorczości i przewodzenia w teorii kierowania organizacją.
PublicationPoznając współczesne metody i style zarządzania oraz nowe doświadczenia i wyzwania, jakie niesie za sobą konkurencyjność jutra, rodzą się wątpliwości czy poglądy, że odrębnie można rozpatrywać pojęcie zarządzanie i przedsiębiorczość, są słuszne i czy teza ta nie jest błędna, podobnie jak błędne może być odróżnianie pojęcia menedżer od pojęcia lidera czy przedsiębiorcy. Myślę, że różnice między tymi wszystkimi pojęciami obecnie...
-
Opłacalność zastosowania pompy ciepła w układach centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej
PublicationW artykule przedstawiono problem opłacalności ekonomicznej stosowania pompy ciepła, w układach ciepłej wody użytkowej oraz centralnego ogrzewania. Zasadność zastosowania takich źródeł ciepła w tych instalacjach spowodowana jest ogólnoświatowymi kierunkami i stopniowym odchodzeniem od konwencjonalnych źródeł energii takich jak kotły olejowe lub gazowe. Przedmiotem artykułu był budynek jednorodzinny o powierzchni użytkowej ok. 145...
-
Jan Wajs dr hab. inż.
People -
Magazynowanie ciepła
PublicationMagazynowanie ciepła, obok magazynowania energii elektrycznej, w dzisiejszych czasach stanowi podstawę zrównoważonego gospodarowania zasobami surowcowymi. Przyczynia się do poprawy efektywności energetycznej procesów przemysłowych, wydajniejszego ogrzewania obiektów czy pomieszczeń, a dzięki wykorzystaniu różnego rodzaju urządzeń i materiałów sprzyja zmniejszeniu zużycia paliw, w efekcie czego następuje ograniczenie emisji do środowiska...
-
Energia aktywacji i mechanizm przewodzenia w polimerowych czujnikach wilgotności z polietylenoiminy
PublicationPrzedstawiono wyniki badań polimerowych czujników wilgotności z chemicznie modyfikowanej polietylenoiminy (PEI). W oparciu o zależność rezystancji filmów polimerowych od temperatury i wilgotności względnej powietrza wyznaczono wartości energii aktywacji związanej z jonowym przeniesieniem ładunku. Dokonano oceny wpływu rodzaju zastosowanego podłoża i odczynnika sieciującego na trwałość, właściwości elektryczne oraz na wartości energii...
-
Obiegowa rurka ciepła, jako urządzenie do odzysku ciepła
Publication.
-
Pomiary szumów m.cz. diod Schottky'ego z węglika krzemu spolaryzowanych w kierunku przewodzenia
PublicationPrzedstawiono wyniki pomiarów szumów małej częstotliwości diod Schottky'ego wykonanych z węglika krzemu polaryzowanych w kierunku przewodzenia. Badania przeprowadzono dla diod o nominalnym prądzie przewodzenia IF od 2 A do 12 A.
-
Wymiana źródła ciepła
PublicationPrzedstawiono, zrealizowaną w ramach termomodernizacji obiektu, koncepcję modernizacji systemu grzewczego w obiekcie szkolno-hotelarskim. Poprzedzona termorenowacja przegród budowlanych obiektu, modernizacja źródła ciepła polegała na zastosowaniu kolektorów słonecznych, sprężarkowych pomp grzejnych oraz nowoczesnego kotła wodnego.
-
Przenoszenie pojemności a miękkie przełączanie połączeń pomiędzy komórkami w systemie UMTS
PublicationW artykule porównano wpływ przenoszenia pojemności pomiędzy komórkami hierarchicznej struktury komórkowej oraz miękkiego przełączania połączeń na obciążenie interfejsu radiowego WCDMA/FDD sieci UMTS Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych obrazujące możliwości współdziałania obu tych mechanizmów podczas rzeczywistej pracy sieci. Symulowana sieć komórkowa została zaplanowana na cyfrowej mapie miasta Gdańska.
-
Rurka ciepła z pętlą obiegową jako urządzenie do odzysku ciepła
PublicationW pracy przedstawiono możliwości odzysku ciepła za pomocą rurki ciepła z pętlą obiegową (ang. loop heat pipe)
-
MIKROSTRUGOWA TECHNIKA INTENSYFIKACJI WYMIANY CIEPŁA W PŁASZCZOWO-RUROWYM WYMIENNIKU CIEPŁA
PublicationW pracy przedstawiono opatentowaną konstrukcję mikrostrugowego wymiennika ciepła o budowie cylindrycznej, wraz z wynikami jego systematycznych badań eksperymentalnych w warunkach konwekcji jednofazowej oraz modelowania współczynników przejmowania ciepła. W oparciu o pozyskane wyniki przeprowadzono również walidację wybranych korelacji opisujących liczbę Nusselta, dostępnych w literaturze przedmiotu. Oceny stopnia intensyfikacji...
-
Wyznaczanie współczynnika wymiany ciepła metodą Wilsona w kompaktowym mikrostrugowym wymienniku ciepła
PublicationArtykuł przedstawia konstrukcję prototypowego, modułowego mikrostrugowego wymiennika ciepła. Przeprowadzone badania cieplno-przepływowe w układzie woda-woda, umożliwiają określenie efektywności wymiany ciepła, charakterystyk cieplno przepływowych, oraz wielkości współczynnika przejmowania ciepła. Przeprowadzone eksperymenty posłużyły do weryfikacji stosowalności istniejących korelacji opisujących wymianę ciepła w obszarze uderzającej...
-
Wybrane zagadnienia przepływów ciepła
PublicationSkrypt poświęcony jest omówieniu procesów przewodzenia, konwekcji i promieniowania czyli trzech mechanizmów przepływu ciepła. W rozdziale 1 wprowadzone zostały podstawowe pojęcia oraz definicje kluczowych wielkości fizycznych i zależności pomiędzy nimi. Rozdział 2 zawiera opis wyprowadzenia równania przewodzenia ciepła wraz z przedstawieniem warunków brzegowych i początkowych. Rozdział 3 prezentuje przegląd wybranych zagadnień...
-
Wymiana ciepła-podstawy teoretyczne
PublicationJedną ze współczesnych dziedzin poznawania określonych zjawisk przyrody jest nauka o przenoszeniu energii. Przenoszenie energii między ciałami następuje, między innymi właśnie na sposób ciepła. Wymiana ciepła posiada ogromne znaczenie dla praktyki, ponieważ z jednej strony, daje podstawy do intensyfikacji przebiegu procesów technologicznych w różnych gałęziach przemysłu, a drugiej strony, pozwala racjonalnie dobrać właściwy poziom...
-
Projekt wężownicowego wymiennika ciepła
PublicationPrzedmiotem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie konstrukcji wężownicowego wymiennika ciepła powstałej w ramach pracy inżynierskiej w Katedrze Energetyki i Aparatury Przemysłowej. Podstawowym założeniem pracy było zoptymalizowanie aparatu cieplnego w taki sposób, aby możliwe było jak najefektywniejsze przekazywanie ciepła do przepływającego płynu. Oparto się tu przede wszystkim na rozważaniach dotyczących wpływu modyfikacji...
-
Analiza efektywności odzysku ciepła odpadowego z zastosowaniem rurki ciepła. Cześć I. Konstrukcja i działanie układu pomiarowego, budowa rurki ciepła.
PublicationArtykuł poświęcony jest możliwościom aplikacyjnym rurki ciepła w instalacjach odzysku ciepła.
-
Alam Cipta
Journals -
Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dwufazowego, termosyfonowego wymiennika ciepła z zastosowaniem metody Wilsona
PublicationPodjęto próbę zastosowania klasycznej metody Wilsona, wymagającej wyznaczenia dwóch stałych, do oszacowania współczynnika przenikania ciepła dla dwufazowego, termosyfonowego wymiennika ciepła. Takie podejście pozwala na pogłębioną analizę termicznych oporów składowych występujących w badanym wymienniku, a przez to na podwyższenie jego efektywności czy zwiększenie dokładności szacowania strumienia przekazywanego ciepła.
-
Metody intensyfikacji wymiany ciepła w kompaktowym wymienniku ciepła typu rura w rurze
PublicationAparaty cieplne typu rura w rurze ze względu na prostotę swojej geometrii oraz łatwo powtarzalny proces produkcji nadal są jednymi z czołowych rozwiązań wykorzystywanych w wielu przemysłowych aplikacjach . Wykorzystuje się je od systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych po instalacje cieplne czy nawet układy spotykane na stacjach kosmicznych lub statkach powietrznych. W zależności od systemu technicznego pierwszoplanowa rolę przy...
-
Metody intensyfikacji wymiany ciepła "po stronie płaszcza" w kompaktowym wężownicowym wymienniku ciepła
PublicationZe względu na rosnącą populację i zwiększające się zanieczyszczenie środowiska naturalnego coraz aktualniejsza staje się tematyka wysokosprawnych wymienników ciepła . Elementy te mają duże znaczenie dla systemów energetycznych, instalacji chłodniczych i wentylacyjnych oraz inżynierii spożywczej i chemicznej . Jedną z częściej spotykanych konstrukcji jest wężownicowy aparat cieplny . Ten typ aparatu cieplnego został opracowany w...
-
Zmiennofazowy akumulator ciepła w dolnym źródle pompy ciepła – propozycja dla budynku jednorodzinnego
PublicationW artykule przedstawiono autorskie rozwiązanie zmiennofazowego akumulatora ciepła, w którym jawne i utajone ciepło szarych ścieków jest odbierane za pomocą prototypowego wymiennika ciepła posadowionego w akumulatorze i sprzęgniętego z parownikiem pompy ciepła. Ścieki szare dopływają do akumulatora z budynku jednorodzinnego. Układ funkcjonuje w systemie grzewczym tego budynku. Omówiono doświadczenia z dotychczasowej eksploatacji...
-
Magazynowanie ciepła i chłodu uzyskanych dzięki wykorzystaniu ciepła odpadowego z silników jednostek morskich
PublicationPrzetworzenie ciepła odpadowego ze spalin silników diesla stwarza możliwości jego wykorzystania do ogrzewania, chłodzenia, a także wytwarzania energii elektrycznej. Dzięki temu możliwe jest obniżenie kosztów zapewnienia komfortu cieplnego w pomieszczeniach na statku. W dalszej części autorzy omówili możliwości magazynowania ciepła bądź chłodu w celu pokrycia późniejszego zapotrzebowania. Opisane zostały różne materiały wypełniające...
-
Analiza efektywności odzysku ciepła odpadowego z zastosowaniem rurki ciepła. Cz. 2: Badana eksperymentalne
PublicationNiniejszy artykuł jest kontynuację tematyki podjętej w części pierwszej [5]. Materiał został uzupełniony o podstawową wiedzę na temat modelowania termosyfonu dwufazowego oraz rozszerzony opis zmodyfi kowanego stanowiska badawczego wraz z dokładna charakterystyką badanych geometrii (rurek grawitacyjnych), jak również newralgicznych elementów układu - parownik/skraplacz. Autorzy przedstawiają plan eksperymentu, oraz wyniki badań...
-
Minikanałowy płaszczowo-rurowy wymiennik ciepła
PublicationArtykuł dokumentuje kolejny etap prac poświęconych zagadnieniom skojarzonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej za pomocą mikrosiłowni ORC, czyli produkcji dla pokrycia potrzeb indywidualnego odbiorcy. Jednym z głównych problemów w konstrukcji takiego urządzenia jest wysokosprawny wymiennik ciepła, stanowiący integralną część obiegu parowego ORC. Wymiennik ten winien charakteryzować się wysoką wydajnością cieplną osiąganą...
-
Uwarunkowania ekonomicznej efektywności pomp ciepła
PublicationWzrastające zainteresowanie wykorzystaniem pomp ciepła w gospodarce komunalno-bytowej wymaga dokładnego rozeznania różnego rodzaju uwarunkowań technicznych i ekonomicznych. w książce podjęto próbę usystematyzowania tej tematyki. Omówiono sposób obliczania bilansu energetycznego ogrzewanych budynków, źródeł ciepła - wśród nich bilans energetyczny pompy ciepła. Zaproponowano możliwie najprostsze metody obliczania - dostępne dla...
-
STRATY EGEZEGETYCZNE W POMPACH CIEPŁA
PublicationW niniejszym artykule zaprezentowano podstawowe typy strat egzergetycznych mogących pojawiać się przy pracy pomp ciepła. Wyjaśniono pojęcie egzergii oraz konsekwencje nieodwracalności procesów termodynamicznych. Przytoczono wybrane przykłady układów pomp ciepła wraz z obliczeniami strat egzergetycznych generowanych w trakcie ich pracy. Przedstawiono również bezpośredni wpływ generowanych strat na wzrost kosztów eksploatacyjnych.
-
System wytwarzania ciepła wymaga zmian
PublicationPrzedstawiono stan polskich ciepłowni wymagających modernizacji.
-
Magazynowanie ciepła i energia odpadowa
PublicationPrzedstawiono technologie magazynowania ciepła, opisano wybrane konstrukcje magazynów ciepła i ich zasadę działania, zdefiniowano pojęcie energii odpadowej oraz wskazano wybrane urządzenia i układy służące do odzyskiwania energii cieplnej.
-
Cooling of electronic equipment by means of jets and microjets
PublicationW pracy przedstawiono rozwiązanie sprzężonej wymiany ciepła od uderzającej strugi cieczy oraz przewodzenia ciepła w łytce. Uzyskano proste zależności opisujące rozkład temperatur na płytce. Umożliwia to przeprowadzenie analizy wpływu różnych parametró na wymianę ciepła podczas chłodzenia urządzeń elektronicznych generujących ciepło.
-
Analiza eksperymentalna intensyfikacji transportu ciepła w płaszczowo-rurowym wymienniku ciepła z generatorami strug gazu
PublicationW pracy przedstawiono modelowy płaszczowo-rurowy wymiennik ciepła z generatorami strug gazu wraz z wynikami badań cieplnych. Badania eksperymentalne wykonano dla układu gaz-ciecz. Pomiary prowadzono przy stałych wartościach temperatury czynników na wlocie do wymiennika, tj. w zakresie 120-200 st.C w przypadku powietrza (czynnika grzewczego) i 18 st.C w przypadku wody (czynnika ogrzewanego). Przedstawiono zależności współczynnika...
-
Wykorzystanie ciepła niskotemperaturowego do procesu suszenia peletu ze słomy z wykorzystaniem mikrostrugowego wymiennika ciepła
PublicationW artykule przedstawiono wpływ temperatury medium suszącego na zmiany względnej oraz bezwzględnej zawartości wilgoci podczas suszenia peletu ze słomy. Proces suszenia przeprowadzono przy stałym ciśnieniu atmosferycznym i różnych wartościach temperatury powietrza, jako czynnika suszącego, wynoszących odpowiednio: 40℃, 60℃, 80℃, 100℃ oraz 120℃. Badania eksperymentalne wykonywano na innowacyjnym stanowisku wyposażonym w mikrostrugowy...
-
Wykorzystanie ciepła skraplania jako dolnego źródła energii sprężarkowej pompy ciepła. Część I i II
PublicationW części pierwszej artykułu zwrócono uwagę na ścisły związek techniki chłodniczej z energetyką i na tym tle - na konieczność odzysku ciepła skraplania wraz ze wskazaniem możliwości jego praktycznego wykorzystania. Przedstawiono charakterystykę wybranego do analizy obiektu, którym jest sztuczne lodowisko. Dla tego obiektu określono wielkość ciepła skraplania dla jego zmiennych obciążeń cieplnych. Przedstawiono projekt koncepcyjny...
-
Sposoby zagospodarowania ciepła odpadowego z silników jednostek pływających Cześć 2. Wykorzystanie ciepła do ogrzewania
PublicationW pierwszej części artykułu (COW 2/2017) omówiono możliwości wykorzystania nieużytkowej energii chemicznej paliwa do chłodzenia jednostek pływających. W drugiej części autorzy opisali systemy pozwalające wykorzystać tę energię do ogrzewania. Oprócz opisania budowy układów pozwalających na wykorzystanie ciepła odpadowego do ogrzewania, porównano je pod względem wydajności. Podjęto także próbę wskazania rozwiązania o najwyższej efektywności...
-
Two-phase thermosiphon heat exchanger for heat recovery
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych dotyczących wpływu geometrii pęku rur, rodzaju powierzni przejmowania ciepła parownika oraz płynu pośredniego na całkowitą wydajność dwufazowego termosyfonowego wymiennika ciepła (DTWC). Badaniu poddano sześć prototypowych DTWC z dwiema podziałkami rur w parowniku, dla trzech rodzajów powierzchni rur parownika oraz z zastosowaniem trzech rodzajów płynów pośrednich. Lepszą wydajność...
-
ZASTOSOWANIE KORELACJI OPISUJĄCYCH WYMIANĘ CIEPŁA W OB-SZARZE PĘCZKÓW MIKROSTRUG DO PROJKTOWANIA KOMPAKTOWYCH WYMIENNIKÓW CIEPŁA: CZ.1. BUDOWA MODELOWEGO WYMIENNIKA CIEPŁA I JEGO CHARAKTERYSTYKA
PublicationArtykuł przedstawia konstrukcję prototypowego, modułowego mikrostru-gowego wymiennika ciepła. Przeprowadzone badania cieplno przepływo-we w układzie woda-woda, umożliwiają określenie efektywności wymiany ciepła, charakterystyk cieplno przepływowych, oraz wielkości współczynnika przejmowania ciepła. Eksperymenty w dalszej części publikacji posłużą do weryfikacji stosowalności istniejących korelacji opisujących wymianę ciepła w obszarze...
-
Problemy wymiany ciepła w tkankach biologicznych
Publication -
Odzysk ciepła - przegląd metod. Cz.1
PublicationW artykule zdefiniowano pojęcie odzysku ciepła w układach wentylacji i klimatyzacji oraz pojęcie sprawności tego procesu. Przedstawiono klasyfikację metod i urządzeń do odzysku ciepła w układach wentylacji. Opisano ich budowę, zasadę działania i cechy charakterystyczne.
-
Odzysk ciepła - przegląd metod. Cz.2
PublicationW artykule porównano cechy techniczne, energetyczne i użytkowe układów odzysku ciepła w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Zawarto uwagi na temat zasad doboru tych urządzeń.
-
Możliwości aplikacyjne dwufazowego termosyfonowego wymiennika ciepła
PublicationPrzedstawiono konstrukcję, algorytm obliczeń oraz przykłady zastosowań dwufazowego termosyfonowego wymiennika ciepła
-
Badania eksperymentalne dwufazowego termosyfonowego wymiennika ciepła
PublicationZaprezentowano konstrukcję prototypowego dwufazowego, termosyfonowego wymiennika ciepła (DTWC). Przedstawiono algorytm obliczeń strumienia ciepła przenoszonego w DTWC. Pokazano wybrane wyniki badań cieplnych DTWC, w tym porównanie wyników obliczeń z danymi eksperymentalnymi.
-
Przykłady wykorzystania biomasy do produkcji ciepła.
PublicationPrzedstawiono charakterystykę dwóch podstawowych rodzajów biomasy, które mo-gą być wykorzystywane do celów energetycznych tj. drewna odpadowego i słomy.Omówiono właściwości słomy z punktu widzenia ochrony środowiska i porównano ją z innymi nośnikami energii pierwotnej. W pracy omówiono także bilans drewna energetycznego i przedstawiono dwa przykłady kotłowni opalanej zrębkami drzewnymi (Kliniska, Otwock).
-
Wybrane zagadnienia projektowania mikrostrugowych wymienników ciepła
PublicationW monografii omówiono wybrane zagadnienia intensyfikacji wymiany ciepła przy zastosowaniu oryginalnej technologii mikrostrugowej. Technologia ta jest pozytywnie postrzegana w aspekcie wysokowydajnych wymienników typu rekuperator, ponieważ odpowiednio uformowana struga płynu może lokalnie rozbić warstwę przyścienną na powierzchni przegrody w wymienniku, redukując opór cieplny przejmowania ciepła między płynem a powierzchnią tej...
-
Pompy ciepła w komunalnych oczyszczalniach ścieków
PublicationPublikacja prezentuje możliwości wykorzystania odzysku ciepła ze ścieków za pośrednictwem sprężarkowych pomp ciepła. Przedstawione zostały przykłady zastosowania takich rozwiązań w wybranych oczyszczalniach komunalnych.
-
Symulacje przepływu ciepła przez płytę betonową
PublicationW pracy przedstawiono symulacje numeryczne dojrzewania betonu w płycie górnej skrzynki czteroprzęsłowego mostu typu extradosed. Model matematyczny opisujący przepływ ciepła dedykowany jest do prognozowania dojrzałości i wytrzymałości twardniejącego betonu. Proponowany model zaimplementowano w autorskim programie numerycznym napisanym w środowisku Matlab. Podejście numeryczne zweryfikowano za pomocą danych doświadczalnych uzyskanych...
-
Skojarzone wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej
PublicationPrzedstawiono problemy skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w Polsce. Omówiono układy technologiczne i problemy sprawności wytwarzania skojarzonego. podano przykłady problemów, które powinny być rozwiązane w nowych warunkach ekonomicznych zarówno w dziedzinie optymalizacji ekonomicznej jak i technologicznej.
-
Energia, praca, ciepło
PublicationOmówiono takie pojęcia, jak energia, praca i ciepło, ale i również energia wewnętrzna, entalpia i egzergia. Zwrócono uwagę, że ciepło i praca nie są formą energii, lecz sposobem jej przekazywania i jako takie występują tylko przy zmianie stanu układu.
-
Sposoby zagospodarowania ciepła odpadowego z silników napędowych jednostek pływających Cześć 1. Wykorzystanie ciepła do napędu urządzeń chłodniczych
PublicationEnergia chemiczna paliwa jest w wielu przypadkach zaledwie w połowie wykorzystana jako energia napędowa silnika. Pozostała część jako ciepło odpadowe przekazywana jest do otoczenia. Dzięki odpowiednim układom przetwarzania ciepło ze spalin można wykorzystać do wytwarzania chłodu lub jako ciepło użytkowe, w systemach HVAC (ang. heating, ventilation, air conditioning – ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja). Tym samym koszty pracy...
-
Współpraca pomp ciepła z miejską siecią ciepłowniczą
PublicationPompa ciepła może być jednym z niekonwencjonalnych źródeł ciepła, które pozwolą na obniżenie zużycia konwencjonalnych surowców energetycznych. W artykule opisano wykonany bilans energetyczny i oszacowanie kosztów ogrzewania budynku wielomieszkaniowego ogrzewanego pompami ciepła współpracującymi z miejskim systemem ciepłowniczym. Zamierzenie takie jest zrealizowane w Gdańsku. Uczestnikami eksperymentu są spółdzielnia mieszkaniowa...
-
Rurkowe wymienniki ciepła i kondensatory. Przedłużenie eksploatacji
PublicationRurkowe wymienniki ciepła i kondensatory sa nieodłącznym elementem licznych instalacji produkcyjnych. Najczęstszą przyczyną ich uszkodzeń są perforacje rurek, które są powodem przerw produkcyjnych i wymagają każdorazowo wyłączania (czopowania) cieknącej rurki, a w skrajnych przypadkach ich wymiany. Zdarza się, że we wkładzie rurkowego wymiennika niemal 25% rurek bywa wyłączonych z eksploatacji przez zamknięcie końców korkami stalowymi...
-
Skojarzone źródło ciepła w obiekcie użyteczności publicznej
PublicationPrzedstawiono ogólną charakterystykę spalinowych bloków elektryczno-ciepłowniczych. Szczegółowo przedstawiono układ technologiczny wybranej ciepłowni w jednym ze szpitali powiatowych, w której zastosowano gospodarkę skojarzoną.
-
Skojarzone źródło ciepła w obiekcie użyteczności publicznej
PublicationWprowadzenie do ciepłowni skojarzonej gospodarki cieplno-elektycznej przyczynia się do zmniejszenia zużycia energii, a w ten sposób do poszanowania zarówno zasobów surowcowych, jak i środowiska naturalnego. Przedstawiono ogólną charakterystykę spalinowych bloków elektryczno-ciepłowniczych realizujących właśnie gospodarkę skojarzoną. Szczegółowo przedstawiono układ technologiczny wybranej ciepłowni, w której zastosowano takie źródło...
-
Pompy ciepła w systemach energetycznych krytych pływalni.
PublicationPrzedstawiono możliwości wykorzystania sprężarkowej pompy ciepła (SPC) w systemach energetycznych krytych pływalni. Zwrócono uwagę na wielkość i zmienność źródeł ciepła dla SPC w systemach wentylacji, a także wielkość i zmienność odbioru ciepła z tych urządzeń.
-
Niekonwencjonalne metody odzysku ciepła odpadowego na statkach
PublicationW artykule opisano kilka metod odzysku ciepła odpadowego, które nie znalazły jeszcze szerokiego zastosowania na statkach. Obecnie, powszechnie wykorzystuje się ciepło spalin do wytwarzania pary wodnej grzewczej, a ciepło wody chłodzącej cylindry silników głównych - do wytwarzania wody słodkiej w wyparownikach podciśnieniowych. Znacznie rzadziej, para wodna lub spaliny służą do napędu turbogeneratorów. Metody te są jednak wykorzystywane...
-
Struktura źródeł wytwórczych na miejskim rynku ciepła
PublicationOmówiono strukturę i główne parametry miejskich systemów zaopatrzenia w ciepło w Polsce, kładąc nacisk na możliwe zmiany udziału różnych źródeł w pokrywaniu potrzeb cieplnych odbiorców. Zwrócono uwagę na wpływ przedsięwzięć modernizacyjnych, ograniczających emisje zanieczyszczeń oraz na wpływ procedury handlu emisjami na rozwój systemów zaopatrzenia w ciepło. Podkreślono istotną rolę systemów ciepłowniczych w pokrywaniu potrzeb...
-
Analiza rozpływu ciepła generowanego przez lokalne źródło
PublicationW pracy przedstawiono teoretyczną analizę rozpływu ciepła generowanego przez lokalne źródło. Odbiór ciepła od źródła powodowany jest przepływem warstwy cieczy po jego powierzchni.
-
Odzysk ciepła w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych.
PublicationTreść książki podzielono na dwie części. Część pierwsza traktuje o odzysku ciepła z instalacji chłodniczych. W rozdziale 1, na tle teoretycznych podstaw działania parowego sprężarkowego urządzenia chłodniczego, zwrócono uwagę na możliwości pozyskania i wykorzystania ciepła oddawanego przez czynnik chłodniczy w skraplaczu. Ponieważ odzysk ciepła nie może zakłócać podstawowej funkcji urządzenia chłodniczego, jaką jest odprowadzanie...
-
Ocena jakości złączy lutowanych płytowego wymiennika ciepła
PublicationNa podstawie wyników badań metalograficznych makro- i mikroskopowych oraz badań składu chemicznego (EDS) przeprowadzono ocenę jakości złączy lutowanych płytowego wymiennika ciepła ze stali odpornej na korozję. Stwierdzono występowanie licznych niezgodności w lutowinie oraz strefy dyfuzyjnej o ponadnormatywnej szerokości w materiale rodzimym.
-
Modelowanie neuronowe regeneracyjnego wymiennika ciepła siłowni turboparowej
PublicationArtykuł przedstawia możliwości wykorzystania sztucznych sieci neuronowych (SSN) w celu odtworzenia pracy wymienników regeneracyjnych elektrowni kondensacyjnej. Stworzony model pracy wymienników w zmiennych warunkach ruchu znajduje zastosowanie w badaniach diagnostycznych owych urządzeń jak i całego systemu elektrowni. Referat zawiera wprowadzenie do tematyki sztucznych sieci neuronowych, opis sztucznej sieci neuronowej (SSN) wykorzystanej...
-
Napawanie elementów wymiennika ciepła austenitycznym drutem proszkowym
PublicationNa potrzeby przemysłu energetycznego produkuje się wymienniki ciepła przeznaczone do eksploatacji w warunkach agresywnych chemicznie, np. w środowisku siarkowodoru. Z przyczyn ekonomicznych często stosuje się w takim przypadku materiały bimetaliczne wytwarzane procesami napawania. W artykule przedstawiono wyniki badań nieniszczących, pomiarów twardości, analizy składu chemicznego, pomiarów ferrytu delta oraz badań makro- i mikroskopowych...
-
Moduł eksperymentalny do badania wężownicowych wymienników ciepła
PublicationArtykuł dotyczy badań eksperymentalnych modułu do badania wężownicowych wymienników ciepła. Opracowanie zawiera przykłady zastosowania wymienników z wężownicami, opis stanowiska oraz wstępne badania.
-
Wybrane zagadnienia modelowania Thermal-FSI określające przepływ płynu i wymianę ciepła na przykładzie benchmarkowego eksperymentu wymiennika ciepła z minikanałami
PublicationWybrane zagadnienia modelowania Thermal-FSI określające przepływ płynu i wymianę ciepła na przykładzie benchmarkowego eksperymentu wymiennika ciepła z minikanałami
-
Aspekt ekonomiczny ogrzewania wolnostojącego budynku powietrzną pompą ciepła
PublicationArtykuł poświęcony ocenie ekonomicznej ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego z wykorzystaniem powietrznej pompy ciepła pracującej w systemie biwalentnym monoenergetycznym. Podstawę analizy stanowi projekt systemu ogrzewania oparty na sprężarkowej pompie ciepła typu powietrze - woda ( P-W ) dla wolnostojącego budynku mieszkalnego o powierzchni użytkowej 140 m2. Ocenę ekonomiczną tego rozwiązania przeprowadzono w oparciu...
-
Dwufazowy, termosyfonowy wymiennik ciepła - R&D. Cz. 1
PublicationPrzedstawiono podział i zasadę działania termosyfonów dwufazowych. Wyróżniono termosyfony rurowe, pętlowe i rurowo-pętlowe. Podano również przykłady termosyfonowych wymienników ciepła.
-
Rozwój racjonalnej energetyki z wykorzystaniem absorpcyjnych pomp ciepła
PublicationPrzedstawiono analizę rozwoju energetyki w oparciu o obowiązujące akty prawne oraz przesłanki ekonomiczne. W rozwój ten wpisują się agregaty absorpcyjne. Zaprezentowano efektywność ekonomiczną rozwiązań oraz potrzebę wykorzystania urządzeń absorpcyjnych w układach centralnego chłodzenia i ogrzewania. Z pomocą prezentacji rzeczywistych układów skojarzonych pracujących na terenie Polski wykorzystujących urządzenia absorpcyjne, zwrócono...
-
Dwufazowy, termosyfonowy wymiennik ciepła - R&D. Część 2
PublicationPrzedstawiono konstrukcję dwufazowego, termosyfonowego wymiennika ciepła (DTWC), która jest chroniona patentem. Zaprezentowano wybrane wyniki badań cieplnych DTWC, m.in. wpływ rodzaju rurek użytych do budowy pęczków rur parownika (gładkie, karbowane i z powłoka porowatą), na uzyskiwane współczynniki przejmowania ciepła. Zaproponowano algorytm do szacowania strumienia ciepła przenoszonego w DTWC.
-
Badania eksperymentalne wewnętrznego odzysku ciepła w urzadzeniu klimatyzacyjnym
PublicationGłównym tematem artykułu jest badanie eksperymentalne wewnętrznego odzysku ciepła w urządzeniach klimatyzacyjnych pracujących w trybie CAV lub VAV oraz przedstawienie podstawowych parametrów wewnętrznego odzysku ciepła dla warunków projektowo-obliczeniowych(okres lata) Polski
-
Ekonomiczna ocena i kryteria doboru metod odzysku ciepła.
PublicationPrzedstawiono strukturę przeciętnych kosztów funkcjonowania systemu wentylacyjnego. Ustalono, że głównym ich składnikiem są koszty energii, co uzasadnia zastosowanie urządzeń do odzysku ciepła. Zdefiniowano pojęcie sprawności odzysku ciepła i porównano ich wartości do omawianych metod. Przedstawiono wady i zalety poszczególnych metod oraz porównano koszty inwestycyjne i eksploatacyjne, co umożliwia projektantom optymalny wybór...
-
Metody odzysku ciepła w systemach klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.
PublicationPrzedstawiono przegląd metod oraz urządzeń do odzysku ciepła stosowanych w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Opisano zasadę działąnia tych urządzeń oraz możliwości ich zastosowania w zależności od warunków technicznych. Zaprezentowano przykłady systemów kombinowanych, w których zastosowano kilka współpracujących ze sobą, różnego typu, urządzeń do odzysku ciepła.
-
Badania doskonałości energetycznej obiegu termodynamicznego sprężarkowych pomp ciepła.
PublicationPrzedstawiono wyniki badań energetycznych dwu wybranych krajowej produkcji pomp ciepła.
-
Efektywność intensyfikacji przejmowania ciepła na skutek rozwiniecia powierzchni.
PublicationZdefiniowano współczynnik intensyfikacji cieplno-hydraulicznej i zaproponowano jego wykorzystanie jako miary efektywności intensyfikacji przejmowania ciepła podczas wrzenia czynników chlodniczych w przepływie. Opracowaną metodę zastosowano w analizie wyników wlasnych badań wrzenia czynników R22, R134, i R407C w wybranych rurach o rozwiniętej powierzchni wewnętrznej. Dla ruruy nisko żebrowanej stwierdzono większą efektywność ontensyfikacji...
-
Aspekt ekonomiczny odzysku ciepła w przemysłowej instalacji chłodniczej
PublicationArtykuł poświęcony jest ocenie ekonomicznej odzysku ciepła skraplania w wybranej przemysłowej instalacji chłodniczej, a są nią urządzenia chłodnicze zainstalowane w Zakładzie Mięsnym "SKIBA" w Chojnicach. W jego części wstępnej przedstawiono charakterystykę techniczną instalacji chłodniczych w tym obiekcie. Oceniono wielkość ciepła przegrzania gorących par i ciepła skraplania dla zmiennych obciążeń cieplnych obiektu. Dokonano oceny...
-
Aspekt techniczno-ekonomiczny odzysku ciepła w instalacjach chłodniczych
PublicationArtykuł poświęcony ocenie techniczno-ekonomicznej odzysku ciepła w instalacjach chłodniczych. Zwrócono w nim uwagę na technicznie uzasadnione parametry odzyskiwanego ciepła oraz wpływ zmian ciśnienia skraplania na warunki pracy urządzenia chłodniczego. Omówiono budowę węzłów do odzysku ciepła stosowanych w instalacjach chłodniczych na przykładzie rozwiązań firmy Siemens, działanie zbiornika buforowego ciepłej wody użytkowej oraz...
-
KONSTRUKCJA I MOŻLIWOŚCI APLIKACYJNE UKŁADÓW WYKORZYSTUJĄCYCH RURKI CIEPŁA
PublicationLiczne układy energetyczne bazują na wykorzystaniu tzw. ”pasywnych metod chłodzenia”. Są to układy w których do przenoszenia energii cieplnej nie jest wymagana dodatkowa siła napędowa, pochodząca np. od urządzeń zewnętrznych jak pompa czy wentylator. Przewaga takich konstrukcji wiąże się z możliwością ich bezawaryjnego działania nawet w warunkach braku zasilania elektrycznego. Co powoduje iż chętnie stosowane są one w instalacjach...
-
Pomiary wymiany ciepła w obszarze uderzenia pojedynczej mikrostrugi
PublicationW niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań nad wymianą ciepła wobszarze pojedynczej, nieograniczonej strugi wody. Uzyskane na stanowisku laboratoryjnym parametry posłużyły do określenia współczynnika przejmowania ciepła. Parametry chłodzenia porównane zostały z uzyskaną we wcześniejszych pracach korelacją, a tak»e z dostępnymi danymi literaturowymi.
-
System wizyjny sterujący zrobotyzowanym stanowiskiem spawania wymienników ciepła
PublicationW pracy przedstawiono system wizyjny, służący do sterowania pracą zrobotyzowanego stanowiska spawania. Zadaniem systemu jest rozpoznawanie spawanego obiektu oraz wygenerowanie odpowiedniej trajektorii palnika robota na podstawie otrzymanej informacji wizyjnej.
-
Intensyfikacja wewnętrznego odzysku ciepła w konwencjonalnych urządzeniach klimatyzacyjnych
PublicationW pracy przedstawiono rozważania dotyczące intensyfikacji odzysku ciepła w urządzeniach klimatyzacyjnych. Wykorzystując typowy układ wymienników ciepła w konwencjonalnej centrali klimatyzacyjnej zaproponowano nowy sposób odzysku ciepła. W wyniku badań eksperymentalnych i teoretycznych stwierdzono, że wewnętrzny odzysk ciepła jest ograniczony. Spośród wielu metod zwiększających sprawność odzysku ciepła zasugerowano jedną z metod...
-
Modelowanie numeryczne krzyżowego wymiennika ciepła w zastosowaniach klimatyzacyjnych
PublicationPraca przedstawia wyniki obliczeń numerycznych krzyżowego wymiennika ciepła wykorzystywanego w klimatyzacji. Zawarte są wyniki obliczeń 2D i 3D rozpatrywanego wymiennika. Obliczenia wykonano z zastosowaniem oprogramowania CFD Ansys Fluent.
-
Modelowanie neuronowe regeneracyjnego wymiennika ciepła siłowni turbo parowej
PublicationWystąpienie ma na celu pokazać możliwości wykorzystania sztucznych sieci neuronowych do odtworzenia pracy wymienników regeneracyjnych elektrowni kondensacyjnej. Model pracy wymienników w zmiennych warunkach ruchu siłowi turbo parowej znajduje zastosowanie w badaniach diagnostycznych zarówno samych wymienników jak i całego systemu elektrowni.
-
SYMULACJA PRACY GRUNTOWEGO WYMIENNIKA CIEPŁA - UŻYCIE METOD NUMERYCZNYCH
PublicationArtykuł poświęcony jest zagadnieniu wykorzystania symulacji numerycznych do projektowania GWC( Gruntowego Wymiennika Ciepła). W artykule opisano różne rodzaje gruntowych wymienników ciepła. Aparaty te używane są do wykorzystania pojemności cieplnej gleby w połączeniu z pompą ciepła dla zwiększenia ich skuteczności. Jedno, dwu i trój wymiarowe modele obliczeniowe procesu wymiany ciepła znaleźć można w literaturze. Modele symulacyjne...
-
Odzysk ciepła w agregacie do schładzania wody lodowej
PublicationW artykule przedstawiono analizę techniczno-ekonomiczną odzysku ciepła w agregacie chłodniczym przeznaczonym do schładzania wody lodowej. Analizę przeprowadzono na przykładzie instalacji chłodniczej przeznaczonej do schładzania wody technologicznej w zakładzie metalizacji folii, dla czterech wariantów jej pracy. Dla przyjętych założeń i wykonanych w obiekcie pomiarów, dokonano oceny wielkości ciepła skraplania dla różnych warunków...
-
Intensyfikacja wewnętrznego odzysku ciepła w konwencjonalnych urządzeniach klimatyzacyjnych
PublicationW pracy przedstawiono rozważania dotyczące intensyfikacji odzysku ciepła w urządzeniach klimatyzacyjnych. Wykorzystując typowy układ wymienników ciepła w konwencjonalnej centrali klimatyzacyjnej zaproponowano nowy sposób odzysku ciepła. W wyniku badań eksperymentalnych i teoretycznych stwierdzono, że wewnętrzny odzysk ciepła jest ograniczony. Spośród wielu metod zwiększających sprawność odzysku ciepła zasugerowano jedną z metod...
-
Badania eksperymentalne wymiany ciepła w obszarze uderzenia mikrostrugi
PublicationW niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań konwekcyjnej wymiany ciepła w obszarze pojedynczej nieograniczonej mikrostrugi wody. Uzyskane w wyniku badań eksperymentalnych dane posłużyły do określenia współczynnika przejmowania ciepła. Badania przeprowadzono dla dwu dysz o średnicach 0.101 i 0.071mm. Uzyskane dane zestawiono z opracowanym wcześniej modelem obliczeniowym.
-
Badania mikrostrugowego wymiennika ciepła. Część 2 : badania ekstremalne
PublicationArtykuł przedstawia konstrukcję prototypowego, modułowego mikrostru-gowego wymiennika ciepła. Przeprowadzone badania cieplno przepływo-we w układzie woda-woda, umożliwiają określenie efektywności wymiany ciepła, charakterystyk cieplno przepływowych, oraz wielkości współczynnika przejmowania ciepła.
-
Charakterystyka eksploatacyjna pomp ciepła zainstalowanych w oczyszczalni ścieków
PublicationW artykule przedstawiono charakterystykę eksploatacyjną sprężarkowych pomp ciepła zainstalowanych w oczyszczalni komunalnej i wykorzystujących ścieki oczyszczone jako dolne źródło ciepła. Zastosowanie ścieków oczyszczonych jest uzasadnione ich dostępnością oraz stosunkowo wysoką temperaturą (10-25°C). Prawidłowa eksploatacja układu wymaga zastosowania pośredniego obiegu parowacza oraz regularnych zabiegów czyszczenia wymiennika...
-
Zniszczenie korozyjne wymiennika ciepła = Corrosion failure of a heat exchanger
PublicationPłytowy wymiennik ciepła ze stali 316L uległ zniszczeniu po trzech latach eksploatacji, wskutek perforacji po czyszczeniu nieodpowiednim środkiem czyszczącym.
-
Współczesne technologie skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła
PublicationW pracy przedstawiono współczesne technologie i uklady skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej ciepła. Uwzględniono ekonomiczne i techniczne uwarunkowania rozwoju gospodarki skojarzonej.
-
Boiling heat transfer performance of the thermosiphon heat exchanger
PublicationPrzedstawiono wyniki badań eksperymentalnych prototypowego, termosyfonowgo wymiennika ciepła. W szczególności określono wpływ geometrii pęku rur, stanu powierzchni rurek oraz poziomu cieczy w parowniku na wydajność cieplną wymiennika.
-
Experimental validation of the theoretical analysis of heat transfer between a liquid layer formed by an impinging jet and a solid surface
PublicationPrzedstawiono wyniki badań eksperymentalnych wymiany ciepła między poziomą powierzchnią a przepływająca po niej warstwa cieczy utworzoną z napływającej strugi gazowo-cieczowej. Wyniki badań eksperymentalnych porównano z modelem teoretycznym zjawiska.
-
Theoretical analysis of heat transfer between a liquid layer formed by an impinginf gas liquid jet AND a solid surface
PublicationHeat transfer phenomenon between a horizontal solid surface and a liquid layer created on a surface by an axisymmetrical liquid gas impinging jet has been analysed. The analytical treatment of the phenomenon is devoted to the area whose diameter is lower than the diameter of the hydraulic jump. W pracy przedstawiono teoretyczną analizę wymiany ciepła pomiędzy warstwą cieczy a stałą powierzchnią po której przepływa.
-
The effect of temperature difference on heat transport in solar cells
PublicationW pracy omówiono wpływ wzrostu temperatury i mechanizm transportu ciepła na drodze przewodzenia w układach hybrydowych PV/T. Wyznaczono współczynniki przewodzenia krystalicznego krzemu typu n i p oraz gęstość strumienia ciepła w zakresie temperatur od 0 do 100 st. C.
-
Elektrownie i elektrociepłownie jądrowe źródłem ciepła dla systemów ciepłowniczych
PublicationOmówiono przyczyny wzrostu powszechnego zainteresowania energetyką jądrową na świecie. Przytoczono dane charakteryzujące zmiany mocy elektrycznej zainstalowanej w jądrowych blokach energetycznych na świecie oraz prognozy zmian tej mocy w perspektywie do 2030r. Zwrócono uwagę na możliwość wytwarzania na bazie paliwa jądrowego również ciepła użytecznego. Przedstawiono dotychczasowe doświadczenia w wykorzystaniu elektrowni jądrowych...
-
Badania właściwości i struktury spawanych austenitycznych rur wymienników ciepła
PublicationJednymi z najczęściej stosowanych wymienników ciepła są urządzenia o budowie płaszczowo-rurowej. Dzięki odpowiedniemu ułożeniu elementów względem siebie oraz właściwym wymiarom uzyskuje się wymianę ciepła poprzez ścianki rur. Aby była ona efektywna, niezbędne są materiały o odpowiednich własnościach. Jednocześnie agresywne media działające na urządzenie wymuszają stosowanie stali odpornych na korozję. W zależności od parametrów...
-
Koncepcja wytwarzania chłodu jako dodatkowej funkcji komunalnych źródeł ciepła.
PublicationPrzedstawiono nowo zrealizowaną lądową elektrociepłownię gazową zasilaną gazem ziemnym towarzyszącemu wydobywanej z dna morskiego ropie naftowej.Wskazano na mozliwość wykorzystania nadmiarowej mocy grzejnej tego źródła do zasilania w gorącą wodę, jako nosnika napędowego dla absorpcyjnego urządzenia chłodniczego nieodległej chłodni rybnej.
-
Koncepcja wytwarzania chłodu jako dodatkowej funkcji komunalnych źródeł ciepła.
PublicationPrzedstawiono nowo zrealizowaną lądową elektrociepłownię gazową, zasilaną gazem ziemnym, towarzyszącym wydobywanej z dna morskiego ropie naftowej. Wsakazano na możliwość wykorzystania nadmiarowej mocy grzejnej źródła do zasilania w gorącą wodę jako nośnika napędowego dla absorpcyjnego urządzenia chłodniczego nieodległej chłodni rybnej.
-
Absorpcyjne pompy ciepła w systemach centralnego chłodzenia i ogrzewania
PublicationW niniejszej publikacji przedstawiono analizę rozwoju energetyki w oparciu o obowiazujace akty prawne. W rozwój ten wpisują się agregaty absorpcyjne. W artykule zaprezentowano przesłanki ekonomiczne oraz potrzebę wykorzystania urządzeń absorpcyjnych w układach centralnego chłodzenia i ogrzewania. Zwrócono uwagę na szeroki wachlarz i potrzebę zastosowań takich urządzeń oraz przedstawiono rzeczywiste układy zbudowane na terenie Polski,...