Wyniki wyszukiwania dla: historia prawa polskiego - MOST Wiedzy

Wyszukiwarka

Wyniki wyszukiwania dla: historia prawa polskiego

Wyniki wyszukiwania dla: historia prawa polskiego

  • Open Access w naukach biomedycznych

    Publikacja

    Open Access (OA) Movement to nazwa ruchu społecznego, którego celem jest zminimalizowanie przeszkód w upowszechnianiu wyników badań naukowych, a także bardziej efektywne wykorzystywanie nakładów na naukę. Jego historia sięga lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy pojawiły się pierwsze formy sieci rozległych, ale zasadniczy rozwój nastąpił w latach dziewięćdziesiątych wraz z nadejściem tzw. ery cyfrowej. Pojawiła się wówczas koncepcja...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Legal requirements and wastewater discharges to Polish water bodies, 1945-2003

    Publikacja

    - AMBIO - Rok 2007

    Artykuł podaje zmieniające się wymagania wobec jakości oczyszczonych ścieków w Polsce w okresie 1945-2003.Wskazuje się na podejście prawne w okresie ustroju socjalistycznego, zmiany które nastąpiły po upadku tego ustroju oraz sytuację, jaka pojawila się po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Podano przykładowe obliczenia celem zilustrowania ilościowych konsekwencji obowiązujacego w Polsce prawa dotyczącego ścieków.

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Podatkowe uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce

    Publikacja

    - Rok 2007

    Jednym z powodów niepełnego wykorzystania potencjału wzrostu przedsiębiorczości w Polsce jest wadliwy system podatkowy. Skutkuje on tym, ze Polska klasyfikowana jest na odległych pozycjach w klasyfikacjach wolności gospodarczej. Jest on również przyczyną rozwoju szarej strefy gospodarczej. Stanowi podstawową barierę dla rozwoju przedsiębiorczości. Postulowane są jak najszybsze zmiany prawa podatkowego oraz opracowanie strategii...

  • Prawo pracy - w praktyce i teorii

    Publikacja

    - Rok 2003

    Książka zawiera przykłady stanów faktycznych wraz z komentarzami z zakres uprawa pracy a także przykłady przeznaczone do samodzielnego rozwiązania. Publikacja została podzielona na 11 rozdziałów zgodnie z systematyką kodeksu pracy i dotyczy węzłowych zagadnień z tej dziedziny prawa, zarówno z punktu widzenia praktycznego jak i teoretycznego. Do książki dołączono tekst Kodeksu pracy, ułatwiający lekturę opracowania.

  • Monotone method for second-order delayed differential equations with boundary value conditions.

    Publikacja

    - Rok 2004

    Istnienie rozwiązań problemów brzegowych dla równań różniczkowych drugiego rzędu z opóźnionymi argumentami jest dyskutowane w tej pracy. Nierówności różniczkowe rzędu drugiego z odchylonymi argumentami są również przedmiotem badań. Uzyskane wyniki otrzymano stosując technikę iteracji monotonicznych przy założeniu, że prawa strona zagadnienia spełnia jednostronny warunek Lipschitza. Sformułowano też twierdzenia o istnieniu rozwiązań...

  • Posadowienie obiektu liniowego

    Publikacja

    Problemy posadowienia obiektu liniowego w warunkach zmiennych (na długości i głębokości) stosunków gruntowo -wodnych, konsekwencje błędnych decyzji. Posadowienie praktycznie dominuje jako przyczyna awarii. Wymagania formalne w zakresie opracowania warunków posadowienia. Konieczność zwiększenia wymagań formalnych na skutek powszechnego lekceważenia prawa. Warunki gruntowe oraz kategorie geotechniczne obiektów. Zasady kwalifikacji...

  • Hypertrophy of breast - Male, 21 - Tissue image [5290730025529361]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 58 - Tissue image [5290730025521671]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 21 - Tissue image [5290730025528021]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 39 - Tissue image [5290730025523111]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 58 - Tissue image [5290730025527321]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 21 - Tissue image [5290730025522621]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 39 - Tissue image [5290730025528621]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 58 - Tissue image [5290730025523091]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 21 - Tissue image [5290730025525981]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 39 - Tissue image [5290730025528421]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 39 - Tissue image [5290730025525331]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 39 - Tissue image [5290730025524851]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 21 - Tissue image [5290730025525191]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 1000 slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Etos sprzedaży bezpośredniej. Problemy moralne a istniejące uregulowania kodeksowe

    Publikacja

    - Rok 2005

    Autorzy uściślają szerokie i węższe ujęcie definicyjne sprzedaży bezpośredniej, jako formy handlowania. Następnie przedstawiają problemy moralne, spotykane w tego typu sprzedaży. Problemy te zostały uszeregowane w zależności od relacji pomiędzy podmiotami transakcji. Problematyka ta została spisana w sposób spontaniczny, wypływający z osobistego doświadczenia autorów artykułu. Następnie omówione zostają istniejące uregulowania...

  • Organizacje społeczne i kulturalne w życiu współczesnej diaspory polskiej.

    Publikacja

    - Rok 2002

    Cechą charakterystyczną polskiego życia politycznego jest dążenie do tworzenia struktur organizacyjnych.Organizacje społeczne i kulturalne są polem wymiany poglądów i opinii w ważnych sprawach dla społeczności emigracyjnych. Działalność w życiu organizacyjnym, w sytuacji braku możliwości działania w strukturach kraju osiedlenia, pozwala rozładować aktywność społeczną. Organizacje polonijne są czynnikiem reprezentującym wychodźców...

  • Doktorat z innej epoki - ponowna obrona pracy doktorskiej prof. dr hab. inż. Kazimierza Wysiatyckiego.

    Publikacja

    27 lutego 2008 roku na Politechnice Gdańskiej odbyło się uroczyste seminarium poświęcone nestorowi polskiego mostownictwa, prof. dr hab. inż. Kazimierzowi Wysiatyckiemu. Głównym elementem obchodów była uroczysta Rada Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska, poświęcona odnowieniu doktoratu Profesora w 50 lat po obronie. W artykule przedstawiono relację z tego wydarzenia oraz sylwetkę Profesora. Profesor Kazimierz Wysiatycki to...

  • Railway noise problems in Poland

    Publikacja

    - Rok 2010

    Celem referatu jest przedstawienie zagadnień związanych z hałasem kolejowym. W pierwszej kolejności podano przegląd badań związanych z hałasem kolejowym, które są prowadzone w polskich ośrodkach i instytucjach naukowych. Przytoczono również główne modele hałasu kolejowego zawarte w dyrektywach europejskich (projekty HARMONOISE i IMAGINE). Dodatkowo zaimplementowano wybrane modele hałasu kolejowego dla warunków polskiego taboru...

  • Studienty, aspiranty i stazery iz Armenii, Azerbejdzana, i Polsze

    Streszczenie: Studenci, doktoranci i stażyści z Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji rozpoczęli przyjazdy na studia i staże do Polski na przełomie XX/XXI w. Powodem były przemiany polityczne w Polsce, dzięki którym dostęp do polskiego rynku edukacyjnego stał się łatwiejszy, a oferta przygotowana przez polskie uczelnie atrakcyjniejsza. Duże znaczenie w zwiększeniu przyjazdów cudzoziemców do Polski miały nowe programy stypendialne stworzone...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Jaką rolę pełni i czego oczekujemy od telekomunikacji?

    Publikacja

    - Rok 2020

    Zaprezentowano podstawowe kierunki rozwoju telekomunikacji, zarówno w ujęciu historycznym jak też w kontekście rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wskazano na potrzebę zdefiniowania nowych usług komunikacji elektronicznej oraz przytoczono podstawowe informacje na temat polskiego i unijnego podej­ścia do kwestii usług. Przedstawiono podstawowe paradygmaty współczesnej telekomunikacji i teleinformatyki, wskazując też...

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Piotr Milancej dr inż.

    Osoby

    MILANCEJ Piotr doktor nauk technicznych w zakresie budownictwa, absolwent Wydziału Hydrotechniki Politechniki Gdańskiej, rzeczoznawca SITWM NOT, legitymujący się certyfikatem Polskiego Komitetu Geotechniki, uprawniony do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno - budowlanej. W okresie od 1988 do 2003 roku zatrudniony w Katedrze Geotechniki Politechniki Gdańskiej. Współautor publikacji...

  • Kazimierz Kosmowski prof. dr hab. inż.

    Osoby

    Kazimierz Tadeusz Kosmowski (ur. 12 maja 1947 r. w Nakle nad Notecią) – specjalizacja z zakresu niezawodności i bezpieczeństwa systemów technicznych. Prowadzi badania dotyczące metod identyfikacji zagrożeń oraz analizy i oceny ryzyka ukierunkowanych na obiekty przemysłowe i systemy infrastruktury krytycznej w cyklu życia. Aktualne zainteresowania naukowe dotyczą współdziałania systemów OT i IT oraz bezpieczeństwa funkcjonalnego...

  • ZASTOSOWANIE APLIKACJI R-TECH DO WYZNACZANIA NIEPEWNOŚCI POMIARU REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ

    W artykule przedstawiono aplikację R-Tech, która została zaprojektowana przez autorów jako narzędzie wspomagające szacowanie niepewności pomiaru rezystancji mierzonej metodą techniczną. W programie zaimplementowano algorytm wyznaczania niepewności rezystancji zgodny z zaleceniami zawartymi w Przewodniku GUM, czyli na podstawie prawa propagacji niepewności. Zaprezentowana aplikacja pozwala na przeprowadzenie analizy, która może...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Ochrona praw wierzycieli w przypadku niewypłacalności

    Publikacja

    - Rok 2017

    W rozdziale podsumowane prace badawcze, podczas realizacji grantu DEC-2013/09/B/HS4/03605 "Ocena poziomu rzeczywistej ochrony prawa wierzycieli w Polsce w latach 2004-2012 - koszty transakcyjne dochodzenia praw z umów. Podstawowym zagadnieniem, które omówiono jest zabezpieczenie praw wierzycieli w przypadku, gdy przedsiębiorca stał się niewypłacalny oraz ocena na ile prawo upadłościowe realizuje ochronę wierzycieli.

  • Ewa Drzazga-Szczęśniak dr inż.

  • Hypertrophy of breast - Male, 23 - Tissue image [2270630026324471]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 250 3DHistech slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 23 - Tissue image [2270630026315141]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 250 3DHistech slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 23 - Tissue image [2270630026312191]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 250 3DHistech slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Hypertrophy of breast - Male, 23 - Tissue image [2270630026321081]

    Dane Badawcze

    This is the histopathological image of BREAST tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 250 3DHistech slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.

  • Wolność – równość – braterstwo, czyli koncepcja trójczłonowego społeczeństwa Rudolfa Steinera

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Przegląd modeli operatorskich w morskich portach jachtowych

    Publikacja

    - Logistyka - Rok 2015

    W ostatnich latach zrealizowano wiele inwestycji w morskich portach jachtowych wzdłuż polskiego wybrzeża Bałtyku. Dzięki temu zwiększył się potencjał ich infrastruktury do świadczenia jachtowych usług logistycznych oraz podwyższania logistycznego poziomu obsługi klientów. W pracy przedstawiono przegląd modeli operatorskich w morskich portach jachtowych, bazując głównie na doświadczeniach niemieckich i polskich. Szczególnie zwrócono...

  • SEKTOR USŁUG WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE W POLSCE I NA ŚWIECIE

    Sektor usług odgrywa coraz ważniejszą rolę w gospodarce światowej, a także w gospodarkach poszczególnych krajów. Również gospodarka polska ulega pod tym względem istotnym przeobrażeniom. Celem artykułu jest przedstawienie stanu i rozwoju sektora usług w ostatnich latach w Polsce na tle innych, wybranych krajów na świecie. Scharakteryzowane zostały najważniejsze wskaźniki obrazujące sektor usług w Polsce, takie jak liczba pracujących,...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Zastosowanie standardu IEC 61850 do szybkiej rekonfiguracji sieci SN z wykorzystaniem adaptacyjnej zmiany banków nastaw

    W Polsce, operatorzy systemów dystrybucyjnych są zobligowani do zapewnienia ciągłości zasilania u odbiorców końcowych oraz skracaniu przerw w dostawach energii. Obecnie w części sieci dystrybucyjnych polskiego systemu elektroenergetycznego komunikacja odbywa się z wykorzystaniem dyspozytorskiej sieci radiowej TETRA. Porównując ten standard do standardu IEC 61850, zauważyć można, że charakteryzuje się on wolną transmisją danych...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Aneta Panuszko dr hab.

  • Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu

    Publikacja

    - Journal of KONBiN - Rok 2008

    W styczniu 2007 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na podstawie konkursu na projekt badawczy zamawiany PBZ 2/2006, podjął decyzję o przyznaniu prawa realizacji trzyletniego projektu pt. ''Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu'' konsorcjum naukowemu w składzie: Politechnika Gdańska, Politechnika Śląska, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie oraz Akademia Morska w Szczecinie. Przedmiotem niniejszego referatu...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • WIELKA BRYTANIA = WIELKA RÓŻNICA

    Publikacja

    Wstąpienie do Unii Europejskiej oraz związane z tym prawa dały polskim architektom możliwość poznania warunków pracy w innych krajach naszego kontynentu.Analiza standardów pracy – zwłaszcza tych legislacyjnych–w państwach, gdzie przestrzeń jest lepiej zagospodarowananiż w Polsce, mogłaby wskazać naszym władzom drogę do korzystnych zmian w prawodawstwie. Zobaczmy więc, co możemy zaczerpnąć z Wielkiej Brytanii.

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego

    Publikacja

    - Rok 2007

    Otwarta w listopadzie 2006r. Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego jest drugim po budynku Wydziału Prawa i Administracji obiektem zrealizowanym w ramach II etapu budowy Kampusu Bałtyckiego. Dziś placówki uniwersyteckie są rozrzucone po całym Trójmieście. Do 2013 roku większość wydziałów ma otrzymać nowe gmachy, zlokalizowane w kampusie przy ul. Bażyńskiego w Gdańsku - Oliwie. Gmach biblioteki ma stanowić centralną dominantę, swoisty...

  • Działalność wykonywana osobiście-aspekty.

    Publikacja

    - Rok 2004

    Od dłuższego czasu występują tendencje do zatrudnienia pracowników w ramach nowych nietypowych form zatrudnienia,które zastępują dotychczasowe umowy regulowane przepisami kodeksu pracy.W 2004r. kwalifikując przychody uzyskiwane z kontraktów menedzerskich i umów o podobnym charakterze do źródeł przychodów z działalności wykonywanej osobiście,pozbawiono tę grupę zawodowa uprawnień przysługujących wszystkim innym podmiotom prowadzącym...

  • Ryzyko etyczne w procesie wytwarzania oprogramowania

    Publikacja

    - Rok 2003

    Praca rozpatruje współczesne problemy wytwarzania oprogramowania. Jednym zesposobów ich rozwiązywania jest uwzględnienie zagadnien ryzyka etycznego, rozumianego jako zagrożenia, jakie dla sukcesu przedsięwzięcia stwarzają problemy etyki podejmowanych decyzji, odstępstwa od obowiązującego prawa, uwarunkowań polityki projektu, wpływu projektu na ludzi biorących w nim u- dział i otaczających go. Autorzy przytaczają niektóre...

  • Integrated system of transport safety

    Publikacja

    - Journal of KONBiN - Rok 2008

    W styczniu 2007 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na podstawie konkursu na projekt badawczy zamawiany PBZ 2/2006, podjął decyzję o przyznaniu prawa realizacji trzyletniego projektu pt. ''Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu'' konsorcjum naukowemu w składzie: Politechnika Gdańska, Politechnika Śląska, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie oraz Akademia Morska w Szczecinie. Przedmiotem niniejszego referatu...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Osadnictwo olęderskie a osadnictwo na prawie olęderskim

    Publikacja

    Określenie Olędrzy odnosiło się pierwotnie do osadników z Niderlandów i Fryzji; w większości byli oni mennonitami.W XVI i XVII w. przybywali do Rzeczypospolitej jako uchodźcy religijni.Później określenie Olęder odnosiło się także do osadników innych narodowości.Wyróżnikiem osadnictwa na prawie olęderskim były prawa osadników w tym emfiteuza a nie narodowość osadników. Podkreśla się pozytywne skutki osadnictwa olęderskiego dla...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Europa Wschodnia

    Publikacja

    - Rok 2010

    Pojęcie regionu Europy Wschodniej jest różnie definiowane w zależności od klasyfikacji: geograficznej, politycznej, kulturowej. W rezultacie rozpadu ZSRR we wszytskich krajach tego regionu zapoczątkowany został proces transformacji systemowej, który zaowocował stworzeniem instytucjonalnych ram, strzegących pluralizmu, demokratycznego państwa prawa, ochrony praw człowieka oraz gospodarki rynkowej. Względnie zbliżone uwarunkowania...

  • Działy ustawy prawo wodne – ochrona wód

    Kontynuacja tematyki nowego prawa wodnego. Zagadnienia ochrony wód. Definicje sposobu korzystania z wód publicznych, nowe ograniczenia. Szczególne problemy związane z wodami wykorzystywanymi do celów kąpieli . Zaostrzenia wymagań w stosunku do odprowadzania ścieków. Zasady ochrony wód. Rolnicze wykorzystanie ścieków. Krajowy program oczyszczania ścieków. Ochrona przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych. Ochrona zbiorników...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • PROBLEMY WYKONYWANIA AUDYTÓW ENERGETYCZNYCH W OBIEKTACH PRZEMYSŁOWYCH

    Publikacja

    W artykule zestawiono informacje obejmujące ramy prawne wykonania audytów energetycznych w zakładach przemysłowych. Opisano główne założenia dokumentów formalnych, a także zinterpretowano kluczowe fragmenty. Odniesiono zapisy prawa do rzeczywistych możliwości ich zastosowania. Zamiarem autorów było, aby zamieszczone uwagi wskazywały najważniejsze problemy wykonywania audytów przemysłowych, z którymi spotyka się audytor. Dotyczy...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Fenomen przemocy w doktrynach prawnych. Tendencje legislacyjne dotyczące sprawcy i osoby doznającej przemocy

    Publikacja

    - Rok 2017

    Przemoc, aczkolwiek różnie postrzegana, stanowi przedmiot zainteresowania wielu dziedzin prawa. Pod różnymi postaciami reguluje je prawo karne, szeroko rozumiane prawo cywilne, ale także prawo pracy. Z uwagi na wieloaspektowość omawianego zjawiska niemożliwe jest przedstawienie wszystkich odsłon, a jedynie zasygnalizowanie tych obszarów, w których ono występuje i w których odgrywa szczególną rolę. Do przeprowadzenia analizy wykorzystano...