Filtry
wszystkich: 198
-
Katalog
- Publikacje 157 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 10 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 1 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 2 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 1 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 1 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 15 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 10 wyników po odfiltrowaniu
Wyniki wyszukiwania dla: ROZPOZNAWANIE DŹWIEKÓW MUZYCZNYCH
-
Metoda diagnostyki cieplno-przepływowej umożliwiająca rozpoznawanie miejsca i stopnia degradacji turbozespołów energetycznych
PublikacjaPrzedyskutowano problem rozpoznawania degradacji urządzeń składowych turbozespołów energetycznych dużej mocy. Scharakteryzowano systemy DCS dużych obiektów energetycznych dostarczające dane eksperymentalne o występowaniu degradacji eksploatacyjnej urządzeń składowych tych obiektów. Zastosowano sieci neuronowe (SSN) o skokowych i ciągłych funkcjach przejścia do zbudowania relacji diagnostycznych opartych o modułowy system diagnostyczny....
-
Rozpoznawanie dynamicznych i statycznych gestów rąk w zastosowaniu do sterowania aplikacjami komputerowymi
PublikacjaW referacie przedstawiono interfejs, metody oraz algorytmy sterowania komputerem za pomocą dynamicznych i statycznych gestów rąk. Komponentami opracowanego rozwiązania są komputer klasy PC wraz z opracowanym interfejsem i oprogramowaniem, kamera internetowa oraz projektor multimedialny. Gesty rozpoznawane są w procesie analizy obrazu wizyjnego pozyskanego z kamery internetowej przymocowanej do projektora oraz analizy obrazu wyświetlanego...
-
Rozpoznawanie urządzeń i wykrywanie nieautoryzowanego poboru energii elektrycznej na podstawie pomiaru napięcia
PublikacjaW pracy rozpatrywany jest problem wykrywania nieautoryzowanego poboru energii z sieci elektrycznej przez identyfikację podłączonych urządzeń. Estymacja stanu sieci, rozumianej jako zbiór podpiętych układów, wraz z ustaloną listą urządzeń dopuszczonych, pozwala określić, czy w danej chwili ma miejsce pobór nieautoryzowany. W celu wykrywania urządzeń, proponuje się wykorzystać prostą metodę opartą na analizie wysokoczęstotliwościowego...
-
Recognition, understanding and aestheticization of freehand drawing flowcharts
PublikacjaIn this paper a concept of FCA, a system for recognizing, understanding and aestheticization of freehand drawing flow charts is described. The system is based on a proposed by the author FlowGram graph grammar describing flow charts drawing. An open format FlowChartML for flow charts description is also proposed. The aestheticization criterion is formulated that allows for automatic beautification of flow charts. First experiments...
-
Rozpoznawanie cząsteczek substancji smakowych za pomocą oscylatorów z membraną ciekłą zawierających jonowe surfaktanty.
PublikacjaBadano możliwość zastosowania oscylatorów z membraną ciekłą zawierający kationowy (chlorek benzylodimetylotetradecyloamonowy) lub anionowy (oleinian sodu) surfaktant do rozpoznawania substancji odpowiedzialnych za wrażenia smakowe. Wykazano, że charakterystyki oscylacyjne są odmienne dla układów zawierających różne substancje smakowe. Można stwierdzić, że układy badane mogą być stosowane do rozróżniania substancji smakowych.
-
Rozpoznawanie ruchów i gestów wykonywanych ustami w obrazie wizyjnym z użyciem sieci neuronowych
PublikacjaUstomysz jest interfejsem komputerowym, umożliwiającym sterowanie kursorem ekranowym za pomocą ruchów ust i gestów wykonywanych ustami. Główną grupą docelową użytkowników interfejsu są osoby, które z dowolnego powodu nie mogą lub nie chcą posługiwać się tradycyjną klawiaturą i myszką komputerową. W związku z tym, może on umożliwić osobom niepełnosprawnym ruchowo, np. z niedowładem kończyn posługiwanie się komputerem, a przez to...
-
AUDITORY DISPLAY FROM THE MUSIC TECHNOLOGY PERSPECTIVE . Obecność wirtualnego środowiska dźwiękowego w technologiach muzycznych
PublikacjaThis paper presents some applications of Auditory Displays (AD) in the domain of music technology. First, the scope of music technology and auditory display areas are shortly outlined. Then, the research trends and system solutions within the fields of music technology, music information retrieval and music recommendation are discussed. Finally, an example of an auditory display that facilities music annotation process based on...
-
Vowel recognition based on acoustic and visual features
PublikacjaW artykule zaprezentowano metodę, która może ułatwić naukę mowy dla osób z wadami słuchu. Opracowany system rozpoznawania samogłosek wykorzystuje łączną analizę parametrów akustycznych i wizualnych sygnału mowy. Parametry akustyczne bazują na współczynnikach mel-cepstralnych. Do wyznaczenia parametrów wizualnych z kształtu i ruchu ust zastosowano Active Shape Models. Jako klasyfikator użyto sztuczną sieć neuronową. Działanie systemu...
-
Gazetteer compression technique based on substructure recognition
PublikacjaAutomaty skończone są najlepszą formą reprezentacji słowników do przetwarzania języka naturalnego. Przedstawiamy nową technikę kompresji, która jest szczególnie użyteczna w stosunku do pewnego rodzaju słowników. Zastępujemy wielokrotnie występujące podstruktury ich niepowtarzalnymi reprezentantami. Do ich znalezienia traktujemy wektor przejść jako tekst i stosujemy technikę kompresji tekstu w stylu Ziv-Lempel, która znajduje powtórzenia...
-
Józef Kotus dr hab. inż.
Osoby -
Audiovisual speech recognition for training hearing impaired patients
PublikacjaPraca przedstawia system rozpoznawania izolowanych głosek mowy wykorzystujący dane wizualne i akustyczne. Modele Active Shape Models zostały wykorzystane do wyznaczania parametrów wizualnych na podstawie analizy kształtu i ruchu ust w nagraniach wideo. Parametry akustyczne bazują na współczynnikach melcepstralnych. Sieć neuronowa została użyta do rozpoznawania wymawianych głosek na podstawie wektora cech zawierającego oba typy...
-
Recent developments in automatic classification of musical instruments. W:[CD-ROM] Collected papers. First Pan-American/Iberian Meeting on Acoustics. 144 Meeting of the Acoustical Society of America. III Iberoamerican Cong- ress of Acoustics. 9o Mexican Congress of Acoustics. Cancun, Q. R. Mxico, 2-6 Dec. 2002. [B.m.:ASA]**2002 paper 2aMU4, 7 s. 6 rys. 1 tab. bibliogr. 21 poz. Automatyczne rozpoznawanie muzyki - przykłady eksperymentów.
PublikacjaW referacie dokonano przeglądu aktualnego stanu badań w dziedzinie automaty-cznego rozpoznawania muzyki. Przedstawiono też eksperymenty prowadzone aktu-alnie w Katedrze Dźwięku i Obrazu PG. Prace te dotyczyły rozpoznawania klasinstrumentów muzycznych i separacji duetów muzycznych. Pokazano przykładowewyniki i przedstawiono projekt prac do zrealizowania w przyszłych ekspery-mentach.
-
Octave Error Immune and Instantaneous Pitch Detection Algorithm.
PublikacjaCelem publikacji jest prezentacja odpornego na błędy oktawowe, bazującego na analizie widmowej algorytmu detekcji częstotliwości podstawowej. Zaproponowana metoda dobrze sobie radzi z sygnałami o dużej zawartości sygnałów harmonicznych, jak i z prawie sinusoidalnymi przebiegami. Eksperymenty przeprowadzonno na 567 dzwiękach instrumentów muzycznych. Dźwięki grane były z różnymi artykulacjami, dynamiką i reprezentowałe były w całej...
-
Extreme value theory for detecting heavy tails of large claims / Rozpoznawanie grubości ogona rozkładów wielkich roszczeń z użyciem teorii wartości ekstremalnych
Publikacja -
Grzegorz Szwoch dr hab. inż.
OsobyGrzegorz Szwoch urodził się w 1972 roku w Gdańsku. W latach 1991-1996 studiował na wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej. W roku 1996 ukończył studia w Zakładzie Inżynierii Dźwięku (obecnie Katedra Systemów Multimedialnych), broniąc pracę dyplomową pt. Modelowanie fizyczne wybranych instrumentów muzycznych. W tym samym roku dołączył do zespołu badawczego Katedry jako uczestnik Studium Doktoranckiego. Od stycznia 2001 roku...
-
Charakterystyka muzycznych varsavianów wydanych w latach 1875–1918 przechowywanych w Bibliotece Głównej Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Publikacja -
Automatic music genre classification based on musical instrument track separation / Automatyczna klasyfikacja gatunku muzycznego wykorzystująca algorytm separacji dźwięku instrumentó muzycznych
PublikacjaThe aim of this article is to investigate whether separating music tracks at the pre-processing phase and extending feature vector by parameters related to the specific musical instruments that are characteristic for the given musical genre allow for efficient automatic musical genre classification in case of database containing thousands of music excerpts and a dozen of genres. Results of extensive experiments show that the approach...
-
Recognition of hazardous acoustic events employing parallel processing on a supercomputing cluster . Rozpoznawanie niebezpiecznych zdarzeń dźwiękowych z wykorzystaniem równoległego przetwarzania na klastrze superkomputerowym
PublikacjaA method for automatic recognition of hazardous acoustic events operating on a super computing cluster is introduced. The methods employed for detecting and classifying the acoustic events are outlined. The evaluation of the recognition engine is provided: both on the training set and using real-life signals. The algorithms yield sufficient performance in practical conditions to be employed in security surveillance systems. The...
-
Sposób wzrokowego wykonywania utworów dźwiękowych na instrumentach muzycznych z wykorzystaniem zapisu nutowego oraz układ do realizacji tego sposobu
WynalazkiPrzedmiotem wynalazku jest sposób wykonywania utworów dźwiękowych na instrumentach muzycznych za pomocą wzroku. Współczesne dostępne na rynku elektroniczne instrumenty muzyczne skomunikowane są z komputerem lub urządzeniami usprawniającymi odtwarzanie dźwięków. Dzięki zastosowaniu standardu MIDI lub OSC możliwa jest komunikacja między instrumentami a komputerem. Wynalazek wykorzystuje także znane rozwiązanie...
-
Oprawy ze średniowiecznych rękopisów muzycznych w księgozbiorze Jana Bernarda Bonifacia = Medieval musical manuscript leaves as bookbindings in the book-collection of Giovanni Bernardino Bonifacio
PublikacjaNiniejsza praca zawiera analizę jakościową i ilościową zespołu analogów, składającego się z około 30 druków (XVI wiek), oprawionych w średniowieczne rękopisy muzyczne na pergaminie z zapisem neumatycznym (XIV/XV wiek) z księgozbioru Jana Bernarda Bonifacia (1517-1597), fundatora Biblioteki Rady Miejskiej w Gdańsku (Bibliotheca Senatus Gedanensis). W centrum interesowania autorki znalazły się wyżej wymienione oprawy, a w szczególności...
-
Oprawy ze średniowiecznych rękopisów muzycznych w księgozbiorze Jana Bernarda Bonifacia = Medieval musical manuscript leaves as bookbindings in the book-collection of Giovanni Bernardino Bonifacio
PublikacjaNiniejsza praca zawiera analizę jakościową i ilościową zespołu analogów, składającego się z około 30 druków (XVI wiek), oprawionych w średniowieczne rękopisy muzyczne na pergaminie z zapisem neumatycznym (XIV/XV wiek) z księgozbioru Jana Bernarda Bonifacia (1517-1597), fundatora Biblioteki Rady Miejskiej w Gdańsku (Bibliotheca Senatus Gedanensis). W centrum interesowania autorki znalazły się wyżej wymienione oprawy, a w szczególności...
-
Serie i cykle wydawnicze w drukach muzycznych wydanych w Warszawie w latach 1875-1918 jako narzędzie do upowszechniania i komercjalizacji sztuki
Publikacja -
Muzyka rosyjska w ofercie wydawców i księgarzy warszawskich w latach 1875–1918. Szkic do badań nad produkcją i dystrybucją druków muzycznych
Publikacja -
Funkcja warszawskich druków muzycznych wydanych w latach 1875- 1918, na przykładzie czterech największych kolekcji przechowywanych w Bibliotece Głównej Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Publikacja -
Rozpoznawanie uszkodzeń w części przepływowej okrętowego turbinowego silnika spalinowego na podstawie wyników badania endoskopowego = Failures' recognising within the passages of a marine gas turbine engine on the basis of results of endoscopic investigation
PublikacjaThe paper deals with diagnostic issues concerning endoscopic examinations of marine gas turbine engines. There will be presented selected information about failures within the passages and accessible endoscopic methods and means enabling their detection. The author focuses on the endoscopic techniques and widely presents the possibilities of this quickly developed diagnostic method. There will be also presented representative results...
-
Rozpoznawanie drukowanej notacji muzycznej z wykorzystaniem bezkonteksto-wych gramatyk atrybutowych.**2002, 139 s. 65 rys. 9 tab. bibliogr. 170 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /15.07.2002/ Wydz. ETI. Promotor: doc. dr hab. inż. W. Malina.
Publikacja.
-
Zapytania muzyczne do bibliotek cyfrowych
PublikacjaBiblioteki cyfrowe dokumentów muzycznych umożliwiają przechowywanie różnorodnej, multimedialnej informacji muzycznej. Oprócz opisu bibliograficznego obejmować ona może również dane w postaci nagrań dźwiękowych i wideo, obrazów partytur oraz partytur w postaci cyfrowej.W celu efektywnego wyszukiwania danych muzycznych należy stosować zapytania muzyczne. W rozdziale przedstawiono specyfikę cyfrowych bibliotek muzycznych oraz metody...
-
Music information analysis and retrieval - a review
PublikacjaW referacie przedstawiono wybrane zagadnienia związane z analizą i wyszukiwaniem informacji muzycznej. Przegląd ten został oparty na literaturze związanej z dziedziną informatyki muzycznej i koncentruje się wokół problemu parametryzacji dźwięków muzycznych i sygnałów fonicznych oraz analizie przydatności wybranych metod tzw. sztucznej inteligencji (ang. computational intelligence) do akwizycji i rozpoznawania obiektów muzycznych...
-
Janusz Smulko prof. dr hab. inż.
OsobyUrodził się 25 kwietnia 1964 r. w Kolnie. Ukończył w 1989 r. z wyróżnieniem Wydział Elektroniki Politechniki Gdańskiej, specjalność aparatura pomiarowa. Zajął II miejsce w konkursie Czerwonej Róży na najlepszego studenta Wybrzeża w 1989 r. Od początku kariery związany z Politechniką Gdańską: asystent (1989–1996), adiunkt (1996–2012), profesor nadzwyczajny PG (od 2012). Odbył staże naukowe w Texas A&M University (2003, NATO...
-
Rough set based automatic classification of musical instrument sound
PublikacjaReferat dotyczy problemu automatycznego rozpoznawania instrumentów muzycznych rozwiązywanego z zastosowaniem, inteligentnych algorytmów decyzyjnych. Wnioski zawarte w referacie dotyczą reprezentacji sygnałów muzycznych, która jest przydatna w procesie automatycznej klasyfikacji instrumentów.
-
Analiza zależności muzyczno-graficznej okładek albumów z użyciem algorytmów uczących się
PublikacjaCelem rozprawy jest analiza zależności muzyczno-graficznej okładek albumów z użyciem algorytmów uczących się. Brane są pod uwagę parametry badanych gatunków muzycznych, zależności pomiędzy gatunkami muzycznymi a typami osobowości, jak również cechy okładek albumów muzycznych i ich korelacje z gatunkami muzycznymi. Opracowana metodologia jest wykorzystana w celu sprawdzenia możliwości automatycznej klasyfikacji gatunku muzycznego...
-
System for automatic singing voice recognition
PublikacjaW artykule przedstawiono system automatycznego rozpoznawania jakości i typu głosu śpiewaczego. Przedstawiono bazę danych oraz zaimplementowane parametry. Algorytmem decyzyjnym jest algorytm sztucznych sieci neuronowych. Wytrenowany system decyzyjny osiąga skuteczność ok. 90% w obydwu kategoriach rozpoznawania. Dodatkowo wykazano przy pomocy metod statystycznych, że wyniki działania systemu automatycznej oceny jakości technicznej...
-
Automatic singing quality recognition employing artificial neural networks
PublikacjaCelem artykułu jest udowodnienie możliwości automatycznej oceny jakości technicznej głosów śpiewaczych. Pokrótce zaprezentowano w nim stworzoną bazę danych głosów śpiewaczych oraz zaimplementowane parametry. Przy pomocy sztucznych sieci neuronowych zaprojektowano system decyzyjny, który oceniono w pięciostopniowej skali jakość techniczną głosu. Przy pomocy metod statystycznych udowodniono, że wyniki generowane przez ten system...
-
Expert system for automatic classification and quality assessment of singing voices
Publikacja.
-
Expert system for automatic classification and quality assessment of singing voices
Publikacja.
-
Processing of musical metadata employing Pawlak's flow graphs.
PublikacjaW artykule przedstawiono problemy wyszukiwania informacji muzycznej. W eksperymentach posłużono się meta opisem oraz wykorzystano metodę grafów przepływowych Pawlaka. Opisano skonstruowaną bazę nagrań muzycznych. Słowa kluczowe: meta opis, wyszukiwanie informacji muzycznej, baza danych muzycznych
-
Soft computing based automatic recognition of musical instrument classes.
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki eksperymentów dotyczących automatycznego rozpoznawania klas instrumentów muzycznych. Proces klasyfikacji zrealizowano w oparciu o sztuczne sieci neuronowe, zaś wektor cch został oparty o parametry obliczane w wyniku analizy falkowej dźwięków instrumentów muzycznych.
-
Multimedialny system wyszukiwania informacji muzycznej w internecie
PublikacjaCelem referatu jest przedstawienie założeń sieciowej implementacji multimedialnego systemu rozpoznawania informacji muzycznej. Przedyskutowana zostanie skuteczność zimplementowanego algorytmu detekcji częstotliwości podstawowej dźwięków muzycznych. Zostaną zawarte również wyniki eksperymentów związanych z badaniem wpływu opisu reprezentacji sygnałowej na skuteczność identyfikacji instrumentów muzycznych.
-
Zastosowanie rozpoznawania notacji muzycznej do pozyskiwania danych w bibliotekach cyfrowych
PublikacjaBiblioteki cyfrowe dokumentów muzycznych umożliwiają przechowywanie różnorodnej, multimedialnej informacji muzycznej. Oprócz opisu bibliograficznego obejmować ona może również dane w postaci nagrań dźwiękowych i wideo, obrazów partytur oraz partytur w postaci cyfrowej. W związku z potrzebą efektywnego pozyskiwania zawartości multimedialnej biblioteki cyfrowej oraz automatycznego indeksowania przechowywanych multimediów, należy...
-
Pitch etection enhancement employing music prediction.
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd metod detekcji częstotliwości podstawowej we frazach muzycznych. Wskazano też główne problemy występujące w procesie estymacji dźwięków muzycznych. W celu zmniejszenia błędów oktawowych zaproponowano uwzględnienie w systemie predyktora neuronalnego. Opracowana przez Autorów metoda predykcji zdarzeń muzycznych wykorzystywana jest jako moduł wspomagający pracę systemu. Proponowane podejście pozwala...
-
Recent developments in automatic classification of musical instruments
PublikacjaW referacie dokonano przeglądu aktualnego stanu badań w dziedzinie automatycznego rozpoznawania muzyki. Przedstawiono też eksperymenty prowadzone aktualnie w Katedrze Dźwięku i Obrazu PG. Prace te dotyczyły rozpoznawania klas instrumentów muzycznych i separacji duetów muzycznych. Pokazano przykładowe wyniki i przedstawiono projekt prac do zrealizowania w przyszłych eksperymentach.
-
Decomposition of duet instrument sounds. W: [CD-ROM] International Sympo-sium of Musical Acoustics. ISMA MEXICO CITY. Mexico City, 9-13 December 2002. Mexico City: Escuela Nacional de Musica UNAM**2002, 10 s. 4 rys. 2 tab. bibliogr. 15 poz. Dekompozycja duetów muzycznych.
PublikacjaW referacie zaprezentowany został algorytm separacji nagrań duetów muzycz-nych. Metoda separacji oparta została na algorytmie FED, przy pomocy któregomożliwa jest ekstrakcja części harmonicznych sygnałów. Ponadto wykorzystanyzostał algorytm estymacji częstotliwości podstawowej oparty na korelacjiskrośnej, w celu estymacji częstotliwości dekomponowanych harmonicznych.
-
Przetwarzanie dźwięków i obrazów
Kursy OnlineCyfrowy tor foniczny i wizyjny. Elementy grafiki komputerowej i jej przetwarzania. Zniekształcenia dźwięku i obrazu, ich przyczyny i podstawowe metody ograniczania. Przetwarzanie brzmienia i synteza dźwięku. Podstawowe metody przetwarzania obrazu wizyjnego. Kodowanie dźwięku w procesie zapisu. Filtracja cyfrowa i metody projektowania filtrów cyfrowych. Podstawowe metody przetwarzania obrazu wizyjnego. Specjalne metody przetwarzania...
-
Przetwarzanie Dźwięków i Obrazów
Kursy OnlineTelekomunikacja, 5. semestr, studia I stopnia
-
Piotr Odya dr inż.
OsobyPiotr Odya urodził się w Gdańsku w 1974. W 1999 roku ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej zdobywając tytuł magistra inżyniera. Praca dyplomowa dotyczyła problemów poprawy jakości dźwięku w studiach emisyjnych współczesnych rozgłośni radiowych.Jego zainteresowania dotyczą montażu wideofonicznego, systemów dźwięku wielokanałowego. W ramach studiów doktoranckich...
-
Rafał Leszczyna dr hab. inż.
OsobyDr hab. inż. Rafał Leszczyna jest profesorem uczelni na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej. W lipcu 2020 r., na podstawie osiągnięcia naukowego w obszarze zarządzania cyberbezpieczeństwem infrastruktur krytycznych w sektorze elektroenergetycznym, uzyskał stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych, dyscyplina informatyka techniczna i telekomunikacja. W latach 2004–2008 pracował...
-
System wizyjny sterujący zrobotyzowanym stanowiskiem spawania wymienników ciepła
PublikacjaW pracy przedstawiono system wizyjny, służący do sterowania pracą zrobotyzowanego stanowiska spawania. Zadaniem systemu jest rozpoznawanie spawanego obiektu oraz wygenerowanie odpowiedniej trajektorii palnika robota na podstawie otrzymanej informacji wizyjnej.
-
Music Information Retrieval in Music Repositories
PublikacjaThis chapter reviews the key concepts associated with automated Music Information Retrieval (MIR). First, current research trends and system solutions in terms of music retrieval and music recommendation are discussed. Next, experiments performed on a constructed music database are presented. A proposal for music retrieval and annotation aided by gaze tracking is also discussed.
-
Metody wyszukiwania informacji w bazach multimedialnych
PublikacjaW referacie przedstawiono przegląd zagadnień związanych z wyszukiwaniem informacji zawartych w bazach multimedialnych. Przegląd ten został oparty o zrealizowany projekt badawczy pt.: "Nowe metody wyszukiwania informacji multimedialnej w sieciach telekomunikacyjnych". Eksperymenty badawcze prowadzone w ramach projektu obejmowały wdrożenie wybranych metod sztucznej inteligencji do celów akwizycji i rozpoznawania obiektów muzycznych...
-
Quality evaluation of computer aided information retrieval from machine typed paper documents
PublikacjaCelem międzynarodowego projektu memorial jest wspomagane komputerowo rozpoznawanie maszynopisów. Referat prezentuje zagadnienie pomiaru jakości takiego procesu. Wskazano w nim potencjalne miejsca pojawiania się błędów oraz przedstawiono i sklasyfikowano odpowiednie miary.