Search
Filters
total: 1190
-
Catalog
- Publications 960 available results
- Journals 4 available results
- People 45 available results
- Inventions 6 available results
- Projects 19 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 3 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 148 available results
- Events 3 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: zagrozenia w ruchu drogowym
-
Strategia bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationSkuteczność działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd)w Polsce uwarunkowane jest podejmowaniem wszelkich środków zaradczych w sposób uporządkowany i powszechny, dostosowany do założonych celów i dostępczych środków finansowych. Takie podejście do problemu zakłada Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego GAMBIT 2005, którego strategicznym celem jest zmniejszenie o 50% liczby ofiar śmertelnych wypadków drogowych...
-
Koncepcja systemu automatycznego nadzoru nad niebezpiecznymi zachowaniami uczestników ruchu drogowego
PublicationIstotnym czynnikiem wpływającym na powstanie zdarzeń niebezpiecznych (kolizji i wypadków) na drogach są niebezpieczne zachowania kierowców: jazda z prędkością niedozwoloną, wjazd pojazdu na skrzyżowanie przy czerwonym sygnale, wymuszenie pierwszeństwa przejazdu, wymuszenie pierwszeństwa wobec pieszych, wyprzedzanie w miejscach niedozwolonych, niestosowanie zabezpieczeń w pojazdach (kasków, pasów bezpieczeństwa), używanie telefonów...
-
Koncepcje kształtowania bezpieczeństwa ruchu drogowego. Część 1. Przegląd koncepcji kształtowania bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationPoziom bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd) w Polsce mierzony liczbą ofiar śmiertelnych i wskaźnikami śmiertelności w wypadkach drogowych jest najgorszy w porównaniu do pozostałych krajów Unii Europejskiej. Mimo opracowania programów bezpieczeństwa ruchu drogowego krajowego i wojewódzkich oraz przyjęcia ich do realizacji przez Rząd RP i władze samorządowe, brakuje właściwej ich realizacji. W artykule przedstawiono przegląd koncepcji...
-
Organizacja i zarządzanie ruchem drogowym T sem.6 2023/24
e-Learning CoursesKurs na enauczanie do zakresu przedmiotu Organizacja i Zarządzanie Ruchem Drogowym.
-
Metody uspokajania ruchu na drogach.
PublicationArtykuł dotyczy zagadnienia uspokajania ruchu drogowego na drogach tranzytowych. Przedstawione zostały zagrożenia dla życia i zdrowia użytkowników tych dróg i sposoby rozwiązania tego problemu. Omówiono rodzaje uspokajania ruchu oraz warunki ich zastosowania.
-
Zagrożenia dla uczestników ruchu drogowego stwarzane przez reklamy widziane z drogi
PublicationNa podstawie przeprowadzonych audytów i ocen planowanych reklam w pobliżu miejsc krzyżowania się dużych potoków pojazdów zidentyfikowano problemy, które mają rozwiązywać zarządcy dróg. Scharakteryzowano podstawowe cechy fizyczne i psychomotoryczne oka ludzkiego i wskazano występujące reakcje bezwarunkowe pod wpływem ekspozycji otoczenia. Badania treści i parametrów świetlnych reklam dynamicznych LED w Gdańsku wskazują, że spoty...
-
Automatyzacja nadzoru nad ruchem drogowym najbardziej efektywnym działaniem poprawy brd.
PublicationPrędkość jako czynnik wpływający na zagrożenie w ruchu drogowym.Automatyczny nadzór nad ruchem drogowym.Przykłady rozwiązań z Francji i Wielkiej Brytanii.Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem w Polsce.
-
Analiza rocznych zmian w ruchu ciężkim na podstawie danych ze stacji ważenia pojazdów (WIM) w Polsce
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono wyniki analiz rozkładu ruchu ciężkiego w kolejnych miesiącach roku na dziewięciu wybranych polskich drogach krajowych i jednej autostradzie. Pomiary przeprowadzono w przedziale lat od 2010 r. do 2013 r. na stacjach ważenia pojazdów w ruchu WIM (ang. „weighing in motion”). Ważenie pojazdów w ruchu umożliwia prowadzenie ciągłego pomiaru ruchu i obciążeń osi pojazdów. Określenie rocznego rozkładu...
-
Protekcja ruchu pakietowego w technice MPLS
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe koncepcje techniki komutacji etykietowej MPLS z punktu widzenia obsługi ruchu, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów techniki MPLS związanych ze wsparciem inżynierii ruchu, metodami wyznaczania i zestawiania ścieżek komutowanych etykietowo oraz integracją z architekturą DiffServ. Następnie dokonano przeglądu metod protekcyjnych dla techniki MPLS oraz zaproponowano model analizy czasu wznawiania...
-
Modelowanie bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationKluczowe w badaniach bezpieczeństwa ruchu drogowego są analizy rozwoju ryzyka, stanowiące merytoryczną podstawę wszelkich, podejmowanych działań prewencyjnych i zaradczych. Mierzenie ich efektywności oraz monitoring procesu wdrażania jest zadaniem wymagającym odpowiedniego warsztatu naukowego uwzględniającego metody oceny, a także badania zmian poziomu bezpieczeństwa w kolejnych latach. Referat przedstawia metodykę działania w...
-
Akustyczna analiza natężenia ruchu drogowego dla systemów zarządzania ruchem
PublicationW pracy przybliżono wybrane zagadnienia z dziedziny zarządzania transportem drogowym w Polsce i na świecie. W tym kontekście pzredstawiono potrzeby rynkowe, wymagania jak i możliwości w zakresie pozyskiwania informacji o aktualnym stanie sieci drogowych. Zaproponowano akustyczną metodę nadzorowania ruchu drogowego i jej możliwości w kontekście systemów zarządzania ruchem. Przedstawiono schemat akwizycji sygnału wraz z danymi odniesienia....
-
Przegląd teorii modeli bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationW artykule przedstawiono rozwój teorii i modeli stosowanych w badaniach bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz wykorzystywanych w zarzadzaniu bezpieczeństwem ruchu drogowego. Wyrózniono cztery grupy najbardziej rozwiniętych teorii: teorie statystyczne, teorie przyczynowe, teorie systemowe i teorie behawioralne. Według tak podzielonych teorii sklasyfikowano modele stosowane w badaniach i analizach bezpieczeństwa ruchu drogowego.
-
Analiza bezpieczeństwa ruchu na rondach
PublicationW artykule przedstawiono wpływ rond na poprawę bezpieczeństwa ruchu na podstawie przeprowadzonych badań ''przed'' i ''po'' przebudowie skrzyżowania na małe rondo. Wykazano korzystny wpływ skrzyżowania typu rondo na liczbę zdarzeń drogowych i ofiar wypadków w porównaniu z innymi rodzajami skrzyżowań. Porównano bezpieczeństwo ruchu na rondach o wielu wlotach i o wielopasowej jezdni wokół ronda. Przedstawiono najczęściej występujące...
-
Inżynieria Ruchu Kolejowego (T)
e-Learning CoursesInżynieria Ruchu Kolejowego - sem. 5 Transport
-
Zarządzanie opóźnieniami w ruchu kolejowym
PublicationZarządzanie opóźnieniami w ruchu kolejowym zostało przedstawione jako wielokryterialny problem optymalizacyjny, do rozwiązania którego został użyty model ogólny (job-shop) szeregowania zadań. W artykule przedstawiono sposób zastosowania trzech algorytmów metaheurystycznych: algorytmu genetycznego (Genetic Algorithm), algorytmu roju (Particle Swarm Optimization) i algorytmu mrówkowego (Ant Colony Optimization) do znalezienia optymalnego...
-
Inspekcje bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationInspekcja drogowa prowadzona pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego jest narzędziem pozwalającym na identyfikowanie mankamentów sieci drogowej. W artykule przedstawiono ogólne założenia wykonywania inspekcji i jej cele oraz wskazano inspekcję jako element oceny zagrożenia na drogach. Na podstawie inspekcji drogi wojewódzkiej przedstawiono przykłady problemów dotyczących jakości sieci drogowej oraz opisano procedurę wyboru najbardziej...
-
Koncepcja stacji monitorującej aktywne sieci geodezyjne na potrzeby nawigacji i monitorowania ruchu obiektów
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję stacji monitorującej serwisy czasu rzeczywistego aktywnych sieci geodezyjnych na potrzeby aplikacji nawigacyjnych i monitorowania ruchu obiektów w transporcie szynowym i drogowym. Dokonano analizy problemu w kontekście aktualnych potrzeb związanych z wyznaczaniem współrzędnych pozycji i nawigacją, co stanowi genezę podjętych prac. Zaprezentowano ogólną koncepcję stacji monitorującej, wstępną wersję...
-
MODELOWANIE WYBRANYCH MIAR BEZPIECZEŃSTWA RUCHU NA DŁUGICH ODCINKACH DRÓG
PublicationKażdego roku w wypadkach drogowych na świecie życie traci prawie 1,3 mln osób, co oznacza prawie niemal 3 tys. ofiar dziennie,. Tyle samo zabitych w ruchu drogowym odnotowujemy rocznie w Polsce. Ekonomiczne straty w wyniku tych wypadków wynoszą ok. 2% światowego PKB. W roku 2010 Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) przyjęła rezolucję pt. „Dekada działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2011 – 2020” rozpoczynającą...
-
Akustyczna analiza parametrów ruchu drogowego z wykorzystaniem informacji o hałasie oraz uczenia maszynowego
PublicationCelem rozprawy było opracowanie akustycznej metody analizy parametrów ruchu drogowego. Zasada działania akustycznej analizy ruchu drogowego zapewnia pasywną metodę monitorowania natężenia ruchu. W pracy przedstawiono wybrane metody uczenia maszynowego w kontekście analizy dźwięku (ang.Machine Hearing). Przedstawiono metodologię klasyfikacji zdarzeń w ruchu drogowym z wykorzystaniem uczenia maszynowego. Przybliżono podstawowe...
-
Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych
PublicationPierwszym etapem przygotowywanego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na Drogach Krajowych ''GAMBIT Drogi Krajowe'' była diagnoza bezpieczeństwa ruchu drogowego. Diagnoza zawierała analizę oraz ocenę stanu i systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze elementy oceny stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych w Polsce w latach 2001-2005.
-
Podstawy Inżynierii Ruchu - Nowy
e-Learning Courses„Podstawy Inżynierii Ruchu” Budownictwo II stop., sem. 2 koordynator Joanna Wachnicka
-
Zastosowanie wielopoziomowego modelu ruchu dla systemu TRISTAR
PublicationW artykule przedstawiono ideę budowy wielopoziomowego modelu ruchu z uwzględnieniem zastosowania środków Inteligentnych Systemów Transportu, które posłużą do zasilania modeli ruchu danymi pochodzącymi z systemów detekcji parametrów ruchu. Połączenie w jedną strukturę modelu wielopoziomowego z Systemem Planowania Ruchu, który jest realizowany w ramach systemu TRISTAR, pozwoli na wykorzystanie danych pochodzących z automatycznych...
-
Wzmacnianie gruntów słabonośnych pod nasypem drogowym
PublicationNiniejszy artykuł traktuje o połączeniu dwóch technologii wzmacniania podłoża gruntowego, które w znakomity sposób dopełniły się wzajemnie, dając nowy wymiar spojrzeniu na dynamiczne metody wzmacniania podłoża gruntowego. Zrealizowana inwestycja wykazała w praktyce oczekiwane rezultaty, stając sie ostatecznym kryterium oceny poprawności połączenia technologii.
-
Inżynieria Ruchu Kolejowego (BN)
e-Learning CoursesInżynieria Ruchu Kolejowego - sem. 3 II stopnia Budownictwo niestacjonarne - specj. Inżynieria transportu drogowego i kolejowego
-
Wykorzystywanie infrastruktury kolejowej w obsłudze ruchu regionalnego
PublicationW artykule poruszono kwestię wykorzystania istniejacych obiektów i infrastruktury kolejowej dla aktywizacji regionalnego ruchu kolejowego. Istniejącym elementem jest odpowiednia organizacja ruchu
-
Bezpieczeństwo ruchu drogowego na arteriach miejskich
PublicationBezpieczeństwo ruchu na arteriach miejskich jest bardzo istotnym problemem, gdyż na tych ulicach skupia się najwięcej wypadków i ich ofiar. Aglomeracje miejskie i powiaty grodzkie mają do odegrania istotną rolę w zmniejszeniu liczby śmiertelnych wypadków drogowych w Polsce, co jest elementem Krajowego Programu BRD GAMBIT 2005. W niniejszej pracy przedstawiono wstępne wyniki badań czynników wpływających na bezpieczeństwo ruchu drogowego,...
-
Bezpieczeństwo ruchu drogowego na arteriach miejskich.
PublicationBezpieczeństwo ruchu na arteriach miejskich jest bardzo istotnym problemem, gdyż na tych ulicach skupia się najwięcej wypadków i ich ofiar. Aglomeracje miejskie i powiaty grodzkie mają do odegrania istotną rolę w zmniejszeniu liczby śmiertelnych wypadków drogowych w Polsce, co jest elementem Krajowego Programu BRD GAMBIT 2005. W niniejszej pracy przedstawiono wstępne wyniki badań czynników wpływających na bezpieczeństwo ruchu drogowego,...
-
Inżynieria ruchu 2021/22
e-Learning CoursesKurs z Inżynierii ruchu na kierunku Budownictwo (sem. 7), semestr zimowy 2021/2022.Koordynator przedmiotu: dr inż. Wojciech Kustra
-
Inżynieria Ruchu Kolejowego - 7B_I_2023/2024
e-Learning CoursesKurs Inżynieria Ruchu Kolejowego realizowany jest na 7 sem. studiów II stopnia na profilu Drogi Szynowe. Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z zasadami prowadzenia ruchu kolejowego po sieci kolejowej (linie i węzły).
-
Systemowe podejście do zarządzania bezpieczeństwem ruchu dorgowego
PublicationW rozdziale 6.1 przedstawiono charakterystykę systemowego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego
-
Środki poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w miastach.
PublicationDiagnoza bezpieczeństwa ruchu drogowego na terenach zabudowanych.Planowane kierunki działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w miastach w programie GAMBIT 2005.
-
Review of road safety theories and models
PublicationW artykule przedstawiono rozwój teorii i modeli stosowanych w badaniach bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz wykorzystywanych w zarzadzaniu bezpieczeństwem ruchu drogowego. Wyrózniono cztery grupy najbardziej rozwiniętych teorii: teorie statystyczne, teorie przyczynowe, teorie systemowe i teorie behawioralne. Według tak podzielonych teorii sklasyfikowano modele stosowane w badaniach i analizach bezpieczeństwa ruchu drogowego.
-
TARCIE PRZY RUCHU POSTĘPOWO-ZWROTNYM W TECHNICE EKSPLOATACYJNEJ
PublicationTarcie ślizgowe w ruchu postępowo-zwrotnym występuje powszechnie w różnych obiektach technicznych. Wielkość amplitudy ruchu decyduje tym, czy występować może specyficzny proces niszczący skojarzone powierzchnie - fretting (przy bardzo małych amplitudach), czy też inne procesy zużycia zachodzące przy oscylacyjnym ślizganiu. Przedstawiono wyniki badań różnych skojarzeń materiałowych, przeprowadzonych na modelowych skojarzeniach,...
-
Kolejowa oferta w ruchu regionalnym województwa pomorskiego
PublicationW referacie przedstawiono jak podstawowe zasady funkcjonowania ruchu regionalnego są realizowane w praktyce. Przedstawiono również możliwości oceny jakości oferty przewozów regionalnych na przykładzie województwa pomorskiego.
-
Koncepcja regionalnego systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationIstnienie systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego stanowi warunek konieczny powodzenia każdego programu. System taki powinien precyzować formuły prawne, organizacyjne oraz finansowe, określające zasady współdziałania organizacji, instytucji i osób zaangażowanych w proces poprawy brd. System powinien także obligować do metodycznego i naukowego podejścia do rozwiązywania problemów brd. W artykule przedstawiono koncepcję...
-
„Homek”. Pismo Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego 1983–1990
PublicationPraca zbiorowa pod red. Grzegorza Berendta, Krzysztofa Brzechczyna, Zbigniewa Stybla i Janusza Waluszko. Najobszerniejszą częścią publikacji są reprinty czterdziestu pięciu numerów tytułowego „Homka", pisma Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego (RSA), jakie w latach 1983–1990 ukazywało się w Trójmieście. Oprócz nich Czytelnik znajdzie interesującą przedmowę, w której redaktorzy publikacji (w tym byli działacze RSA) opisali...
-
Ultradźwiękowy moduł antymaskingu dla czujek ruchu PIR
PublicationPrzedstawiono podstawowe założenia, jakie powinien spełniać moduł funkcji antymaskingu, stosowany wraz z czujnikami ruchu opartymi o technologię PIR, umożliwiający spełnienie podstawowych wymagań zawartych w normach serii EN50131. W oparciu o wymagania, stworzono układ spełniający wszystkie wymagania zawarte w normach i dostosowano go do zainstalowania w istniejących obudowach czujek. W pracy przybliżone zostaną podstawy teoretyczne...
-
Organizacja ruchu pociągów w obrębie stacji a oszczędność energii
PublicationW artykule przytoczono podstawowe zasady organizacji ruchu kolejowego. Wyodrębniono elementy sieci kolejowej oraz wskazano obszar stacji kolejowej jako najistotniejszy z punktu widzenia organi-zacji ruchu dla celów zmniejszenia zużycia energii trakcyjnej z uwzględnieniem rekuperowanej ener-gii. W dalszej części odwołano się do spotykanych w literaturze rozwiązań sterowania czasem posto-ju na stacji oraz sterowania czasem jazdy...
-
Powiatowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - GAMBIT człuchowski
PublicationReferat zawiera genezę powstania pierwszego w Polsce Powiatowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - GAMBIT Człuchowski. W szczególności uwagę zwrócono na zagadnienia związane z budową lokalnego systemu brd oraz diagnozę stanu bezpieczeństwa w powiecie.
-
ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE RUCHEM DROGOWYM, T_sem 6. 2023/2024 Jacek Oskarbski
e-Learning CoursesWYKŁAD Metody i środki organizacji ruchu drogowego. Systemy tras z pierwszeństwem przejazdu i ulic jednokierunkowych. Dostępność i parkowanie. Organizacja ruchu pieszego i rowerowego. Priorytety dla wybranych grup pojazdów. Oznakowanie pionowe i poziome. System opłat za wjazdy do stref ruchu. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu. Zarządzanie prędkością. Zaawansowane zarządzanie ruchem. ĆWICZENIA PROJEKTOWE Projekt organizacji ruchu...
-
Analiza aktywności osób z zastosowaniem czujników ruchu
PublicationArtykuł przedstawia zaprojektowany i zrealizowany system monitoringu aktywności osób z wykorzystaniem pasywnych czujników ruchu i metody generacji map aktywności. Pokazano sposób generacji map aktywności oraz wyniki uzyskane dla badań symulacyjnych i z udziałem osób
-
Policja Ruchu Drogowego ważnym ogniwem systemu brd w województwie
PublicationW pierwszej części referat opisuje rolę, jaką odgrywa Policja Ruchu Drogowego w kształtowaniu bezpiecznych zachowań uczestników ruchu. Jej obszar działań w wojewódzkich programach poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit. W dalszej części zostały opisane główne problemy brd i grupy ryzyka na drogach kraju oraz nowoczesne metody kontroli zachowań kierowców.
-
Otoczenie drogi źródłem zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego
PublicationDrzewa bezpośrednio przy krawędzi jezdni, a za drzewami skarpy rowów odwadniających, uniemożliwiają poruszanie się niechronionych użytkowników dróg poboczem. Brak zdefiniowanej w polskich warunkach technicznych strefy bezpieczeństwa drogi powoduje duże konflikty z organizacjami ekologicznymi przy próbie usunięcia drzew z bezpośredniego otoczenia dróg. W związku z tym należy poszukiwać kompromisu pomiędzy bezpieczeństwem uczestników...
-
Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu drogowego na poziomie strategicznym
PublicationZarządzanie ryzykiem jest obecnie jednym z podstawowych narzędzi zarządzania bezpieczeństwem w technice, ekonomii, służbie zdrowia itp. W wielu dziedzinach istnieją unormowane procedury prowadzenia analizy, oceny i redukowania ryzyka. W zarządzaniu bezpieczeństwem ruchu drogowego nie ma powszechnych uregulowań stosowania tej metody zarządzania bezpieczeństwem. Dotychczas dwa zagadnienia zarządzania brd zostały docenione i stały...
-
Rozwój społeczno-gospodarczy głównym uwarunkowaniem bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationWykorzystując wyniki studiów literatury i prac własnych, zaproponowano wskaźnik śmiertelności demograficznej w wypadkach drogowych WSD jako miarę poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zgromadzone zbiory dostępnych danych pozwoliły na zidentyfikowanie grupy najbardziej istotnych czynników wpływających na bezpieczeństwo ruchu drogowego na obszarze kraju. Opracowano model zmian tego wskaźnika WSD z wykorzystaniem funkcji potęgowo-wykładniczej...
-
Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu drogowego w systemie TRISTAR
PublicationW niniejszym referacie przedstawiono przesłanki do zastosowania Inteligentnych Systemów Transportu w Trójmieście, założenia, cele stosowania systemu, koncepcję jego architektury oraz koncepcję funkcjonowania poszczególnych podsystemów, które zostaną zintegrowane w ramach planowanego systemu TRISTAR, ze szczegolnym uwzględnieniem systemów zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego.
-
Modelowanie i symulacja dynamiki ruchu trakcyjnego odbieraka prądu
PublicationW artykule przedstawiono dwa modele matematyczne kolejowych odbieraków prądu. Model podstawowy opracowano na podstawie analizy konstrukcji odbieraka ze stopniami swobody w ruchu obrotowym i postępowym. Drugi tzw. model zastępczy ma obydwa stopnie swobody w ruchu postępowym. Przedstawiono prosty sposób wyznaczenia wartości parametrów modelu zastępczego na podstawie wyników symulacji modelu odbieraka podstawowego. Model zastępczy,...
-
Inżynieria ruchu drogowego - 2021-2022
e-Learning CoursesKurs z Inżynierii ruchu na kierunku Transport (sem. 5), semestr zimowy 2021/2022.Koordynator przedmiotu: dr inż. Aleksandra Romanowska
-
Inżynieria ruchu drogowego (2023/2024)
e-Learning CoursesKurs z Inżynierii ruchu na kierunku Transport, studia stacjonarne I st., sem. 5. Koordynator przedmiotu: dr inż. Aleksandra Romanowska
-
Inżynieria ruchu drogowego (2022/2023)
e-Learning CoursesKurs z Inżynierii ruchu na kierunku Transport, studia stacjonarne I st., sem. 5. Koordynator przedmiotu: dr inż. Aleksandra Romanowska