Search results for: DNA TOPOIZOMERAZA I
-
Processing of 1-nitroacridine-induced DNA-DNA cross-links by topoisomerase I is associated with enhanced cellular survival: a possible role of topoisomerase I in the removal of DNA cross-links
PublicationW tej pracy wykazujemy, że modyfikacje plazmidu indukowane przez wzrastające dawki 1-nitroakrydyn (nitracrine i związek C-857) prowadzą do zahamowania aktywności katalitycznej topoizomerazy I. Hamowanie to związane jest z pojawieniem się pojedynczoniciowych uszkodzeń DNA i tworzeniem kowalencyjnych kompleksów topoizomeraza I-DNA. Nie obserwowano takich efektów dla topoizomerazy typu II.Dalsze badania wykazały, że jedna z 1-nitroakrydyn...
-
Fuzyjne polimerazy DNA – otrzymywanie, charakterystyka i zastosowanie
PublicationObecnie reakcje PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) wykazują bardzo szerokie zastosowanie w diagnostyce medycznej, biologii molekularnej czy inżynierii genetycznej. Efektywność tych reakcji rozumiana jako wydajność i wierność przeprowadzonej amplifikacji jest nieodłącznie związana ze stosowaną polimerazą DNA i warunkami prowadzenia reakcji PCR. Aby sprostać wymaganiom stawianym przez nowoczesne metody diagnostyczne oraz współczesną...
-
Metylacja DNA w rozwoju, diagnostyce i terapii nowotworów
PublicationDotychczas kowalencyjna modyfikacja DNA, jaką jest zarówno naturalna metylacja DNA, jak i addukty DNA egzogennych niskocząsteczkowych związków chemicznych, były ropatrywane z punktu widzenia genomu. W świetle obecnej wiedzy dotyczącej epigenomu można sądzić, że stosunkowo niewielkie modyfikacje czy to w postaci metylacji cytozyny, czy adduktu DNA mogą mieć znaczący wpływ na działanie komórki, a co za tym idzie także jej transformację...
-
Therapeutic intervention by the simultaneous inhibition of DNA repair and type I or type II DNA topoisomerases: one strategy, many outcomes
PublicationMany anticancer drugs reduce the integrity of DNA, forming strand breaks. This can cause mutations and cancer or cell death if the lesions are not repaired. Interestingly, DNA repair-deficient cancer cells (e.g., those with BRCA1/2 mutations) have been shown to exhibit increased sensitivity to chemotherapy. Based on this observation, a new therapeutic approach termed 'synthetic lethality' has been developed, in which radiation...
-
Przetwarzanie i analiza obrazów sonarowych powierzchni dna basenu portowego
PublicationW artykule przedstawiono problemy związane z poszukiwaniem obiektów zalegających na dnie basenu portowego.
-
Zastosowanie zmodyfikowanej metody Prony'ego do detekcji dna morskiego i obiektów podwodnych
PublicationW artykule zaprezentowano zastosowanie nowej (zaproponowanej przez autorów) modyfikacji metody Prony'ego do określenia kierunku przyjścia sygnału echa fali akustycznej docierającego do odbiorczego przetwornika hydroakustycznego. Wykorzystanie zaproponowanej metody, umożliwia lepsze, niż za pomocą dotychczas znanych metod, określenie położenia wielu źródeł rewerberacji jednocześnie, zapewniając tym samym niezakłócone działanie w...
-
Badanie i porównanie zdolności wybranych leków i związków przeciwnowotworowych do międzyłańcuchowego sieciowania DNA mitochondrialnego i jądrowego w komórkach nowotworowych
PublicationCelem pracy było zbadanie zdolności przeciwnowotworowych związków do indukowania międzyłańcuchowych wiązań sieciujących DNA mitochondrialne w ludzkich komórkach nowotworowych oraz porównanie ze zdolnością do sieciowania DNA jądrowego. Pochodna 4-metylo-1-nitroakrydyny C-1748, Ledakrin i mitomycyna C wykazują zdolność do sieciowania mtDNA i jDNA w komórkach raka okrężnicy HCT-8 w sposób zależny od dawki; C-1748 w komórkach raka...
-
Szczepionki DNA i antygeny rekombinantowe w prewencji zarażeń Toxoplasma gondii - aktualny stan badań
PublicationToksoplazmoza wywoływana przez wewnątrzkomórkowego pasożyta Toxoplasma gondii jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych odzwierzęcych chorób na świecie o bardzo dużym znaczeniu medycznym. Stanowi ponadto bardzo poważny problem weterynaryjny, ponieważ jest główną przyczyną strat reprodukcyjnych w hodowli zwierząt (głównie owiec). Z tego względu bardzo ważne są prace dotyczące konstrukcji i opracowania nowych, skutecznych i tanich...
-
Termodynamika oddziaływań i przejść strukturalnych DNA w układach wodnych na podstawie symulacji metodą dynamiki molekularnej
PublicationKwas deoksyrybonukleinowy jest jednym z najistotniejszych elementów każdej żywej komórki ze względu na rolę głównego nośnika informacji genetycznej. Posiada on instrukcje potrzebne do wzrostu, budowy, funkcjonowania oraz namnażania się wielu żywych organizmów, w tym także wirusów. Okazuje się, że w zależności od warunków środowiskowych, DNA może przyjmować wiele różnych struktur drugorzędowych, z których większość stanowi formy...
-
Ocena wpływu pokarmowych kwasów nukleinowych i ich komponentów na replikacyjną i naprawczą syntezę DNA w modelach komórek ludzkiego układu pokarmowego
PublicationKwasy nukleinowe, do których należą DNA i RNA, są podstawowymi elementami każdej komórki niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomimo, że cząsteczki te stanowią również nieodłączne składniki produktów żywnościowych spożywanych przez człowieka, to badania na temat ich zawartości w żywności oraz wartości odżywczej są ograniczone. Wyniki uzyskane w niniejszej pracy doktorskiej pokazały istotne różnice w ilości, wielkości...
-
Numeryczna analiza wpływu budowy podpory mostu na rzece Wiśle na przepływ i rozmycie dna koryta rzeki
PublicationW artykule opisano wyniki hydraulicznej analizy wpływu jednego z filarów mostu w Kwidzynie na zmianę pola prędkości przepływu i warunków transportu rumowiska w rzece Wiśle, powodujących lokalne rozmywanie dna koryta rzeki w rejonie filara zlokalizowanego w nurcie rzeki. Bezpośrednią przyczyną podjęcia badań były zaobserwowane podczas budowy mostu lokalne rozmycia dna w sąsiedztwie podpory nr 24.
-
Electroanalytical and spectroscopic procedures for examination of interactions between double stranded DNA and intercalating drugs
PublicationPrzedstawiono metodę elektrochemicznego opisu oddziaływań dsDNA ze związkiem biologicznie czynnym w warunkach, w których zarówno badany związek jak i cząsteczka DNA są w roztworze elektrolitu. Opracowano warunki pomiaru, gdzie ani związek, ani DNA nie adsorbuje na elektrodzie. Wykazano, podobnie jak podczas badania innymi metodami, że oddziaływania są dwojakiego rodzaju: elektrostatyczne i poporzez interkalację.
-
Indukcja procesu pseudostarzenia komórkowego przez inhibitory DNA topoizomerazy II i jego rola w oporności na leki przeciwnowotworowe
Publication -
Opinia na temat wpływu budowanego w ciągu drogi S7 mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód i rozmycia dna w warunkach umocnienia dna w rejonie podpór nurtowych
PublicationCelem pracy było wykonanie obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ budowy w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 wraz z wariantowymi umocnieniami dna i filarów mostu drogowego budowanego w Kiezmarku na dynamikę przepływu wody w rzece i erozję dna Wisły w przekroju mostowym.
-
Interstrand crosslinking of DNA by C-1311 (Symadex) and other imidazoacridinones
PublicationImidazoakrydony, w tym pochodna C-1311 (Symadex) znajdująca się w pierwszej fazie badań klinicznych prowadzonych w USA, należą do grupy bardzo aktywnych związków przeciwnowotworowych zsyntetyzowanych w Katedrze Technologii Leków i Biochemii PG. Za pomocą zmodyfikowanej metody Parsons'a wykazaliśmy, że C-1311 indukuje, w sposób zależny od stężenia, międzyłańcuchowe wiązania sieciujące w komórkach różnych nowotworów ludzkiego pochodzenia...
-
Interaction of antitumor triazoloacridone C-1305 and its analogs with telomeric DNA
PublicationBadaliśmy oddziaływanie pochodnej triazoloakrydonu C-1305 i jego bliskich analogów strukturalnych z oligonukleotydami zawierającycmi sekwencje telomerowe TTAGGG oraz oligonukleotydami sfałdowanymi w strukturę G-kwadrupleksu. Wykazaliśmy, że spośród badanych związków pochodna C-1305 wykazała największą specyficzność w stosunku do telomerowego DNA. Związek ten stabilizował także strukturę G-kwadrupleksu, podczas gdy jego analogi...
-
Cellular senescence induced by DNA damage and its role in carcinogenesis and chemotherapy
PublicationUszkodzenia DNA indukują w komórce różne procesy, w tym starzenie komórkowe, co może uruchamiać proces karcinogenezy jak i być związane z odpowiedzią na leki przecinowotworowe. Biologiczna rola starzenia komórkowego nie jest jednak jasna. Zasugerowano, że proces starzenia komórkowego może hamować proces karcinogenezy poprzez indukcję nieodwracalnego zahamowania wzrostu przez czynniki genotoksyczne. Indukcja starzenia komórkowego...
-
Identification and properties of the Deinococcus grandis andDeinococcus proteolyticus single-stranded DNA binding proteins (SSB)
PublicationW celu poznania właściwości biochemicznych białek SSB pochodzących z Deinococcus grandis (DgrSSB) i Deinococcus proteolyticus (DprSSB) sklonowano zaamplifikowane w reakcji PCR geny ssb w systemie ekspresyjnym Escherichia coli. Geny składają się z 891(DgrSSB) i 876 (DprSSB) nukleotydów kodujących odpowiednio 296 i 291 reszt aminokwasowych o teoretycznie wyznaczonej masie cząsteczkowej dla białek, równej 32,29 i 31,33 kDa. Sekwencja...
-
DNA modification by 1-nitroacridine derivatives. Comparison of 32P-Postlabeling and restriction enzyme analysis method for the detection of DNA adducts formed by 1-nitroacridines C-1748 and C-857
Publication4-podstawione 1-nitroakrydyny reprezentują nową grupę pochodnych akrydyny, zsyntetyzowanych na Politechnice Gdańskiej. Metoda 32P-postlabellingu wykazała, że pochodne C-1748 i C-857 tworzą od 4-6 adduktów DNA w systemie komórkowym i bezkomórkowym o innym rozkładzie plam chromatograficznych, jednakże niezależnym od zastosowanego systemu aktywacyjnego. Metoda enzymatycznej analizy restrykcyjnej pozwoliła natomiast śledzić kinetykę...
-
Interstrand crosslinking of DNA in tumor and fibroblast cells by C-1311 (Symadex) and other imidazoacridinones
PublicationImidazoakrydony, w tym pochodna C-1311 znajdująca się w pierwszej fazie badań klinicznych prowadzonych przez firmę Xanthus Life Sciences, należą do grupy bardzo aktywnych związków przeciwnowotworowych zsyntetyzowanych w Katedrze Technologii Leków i Biochemii PG. Za pomocą zmodyfikowanej metody Parsons'a wykazaliśmy, że C-1311 indukuje w sposób zależny od stężenia międzyłańcuchowe wiązania sieciujące w komórkach różnych nowotworów...
-
System for characterisation and multidimensional imaging of seafloor using multibeam sonar data
PublicationMultibeam sonars are widely used in applications like high resolution bathymetry measurements, underwater object detection and imaging, etc. Also, they are the promising tool in seafloor characterisation and classification, having several advantages over conventional single beam echosounders. The proposed approach to seafloor classification relies on the combined use of three different techniques. In each of them, a set of descriptors...
-
Identification, cloning, expression, and characterizationof a highly thermostable single-stranded-DNA-binding protein (SSB) from Deinococcus murrayi
PublicationZidentyfikowano i scharakteryzowano białko SSB-podobne, pochodzące z Deinococcus murrayi (DmuSSB). Otrzymany w reakcji PCR fragment zawierający kompletny gen ssb sklonowano w systemie ekspresyjnym Escherichia coli. Gen składa się z 826 nt, kodujących 276 reszt aminokwasowych z wyliczoną teoretycznie masą cząsteczkową monomeru równą 30,14 kDa. DmuSSB zawiera dwie domeny wiążące jednoniciowe DNA OBna monomer I funkcjonuje jako homodimer....
-
Granie nie tylko na murawie! Zostań Lewandowskim pipety i termocyklera. Synergia nowoczesnych metod analitycznych opartych o wykrywanie DNA z nowymi formami nauczania (grywalizacja).
PublicationKOnkurs Innowacji Dydaktyznych PG: "Granie nie tylko na murawie! Zostań Lewandowskim pipety i termocyklera. Synergia nowoczesnych metod analitycznych opartych o wykrywanie DNA z nowymi formami nauczania (grywalizacja)."
-
Wiązanie się do DNA oraz jego międzyłańcuchowe sieciowanie DNA przez tria-zoloakrydony i aktynomycynę D.**2003, 125 s. 35 rys. 10 tab. bibliogr. 202 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /03.07.2003/ P. Gdań. Wydz. Chem. Promotor: prof. dr hab. inż. J. Konopa.
Publication.
-
Dual inhibition of PI3K/Akt signaling and the DNA damage checkpoint in p53-deficient cells with strong survival signaling: implications for cancer therapy
PublicationOporność komórek nowotworowych na leki uszkadzjące DNA związana jest ściśle ze zdolnością do utrzymywania blok z fazie G2 cyklu komórkowego. Blok ten regulowany jest przez mechanizmy punktu kontrolnego G2/M oraz szlaki przeżycia komórkowego. W pracy badaliśmy rolę szlaku kinazy PI3K/Akt w funkcjonowaniu punktu kontrolnego cyklu komórkowego i wpływ na przeżycie komórek traktowanych lekiem przeciwnowotworowym - cisplatyną. Nasze...
-
Combined spline wavelet decomposition for 3d seafloor imaging from multibeam sonar echoes
PublicationThe paper proposes combined spline-wavelet approach to the raw echoes seaflor imaging from Multibeam Sonar System (MBSS) records. Wavelet representation is closely related to image representation, due to its unique approximations properties. Splines have the best approximation properties among all known wavelets of a given order, so they are best suited for approximating of smooth seafloor surface. Additionaly, wavelet bases have...
-
Identyfikacja współczynnika szorstkości kanału derywacyjnego doprowadzającego wodę do EW Bielkowo na podstawie pomiarów hydrometrycznych oraz obliczenie strat hydraulicznych dla różnych warunków hydraulicznych przepływu i przy zmiennym pokryciu dna kanału
PublicationW pracy opisano proces identyfikacji aktualnej wartości współczynnika szorstkości Manninga w kanale derywacyjnym w Kolbudach zasilającym Elektrownię Wodną Bielkowo wodą z rzeki Radunia. W celu zbadania szorstkości wykonano w dniu 25.06.2008r. pomiary hydrometryczne w przekroju pomiarowym zlokalizowanym przy moście drogowym w km 1+200 kanału. Wartość współczynnika szorstkości określono jako równą n=0,028.W opracowaniu przedstawiono...
-
Opinia na temat wpływu projektowanego mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód, powstanie lokalnych rozmyć dna, powstanie zjawisk lodowych i ruch rumowiska w rejonie podpór nurtowych
PublicationZgodnie z tytułem opracowania, celem pracy jest wykonanie przekrojowych obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ umieszczenia w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 realizowanego w Kiezmarku mostu drogowego w dwóch wariantach projektowych. W ramach opracowania zrealizowano następujący zakres prac. 1) Zebranie, selekcja i analiza niezbędnych danych hydrologicznych i hydrometrycznych na badanym...
-
TopFUNG Yeast DNA topoisomerase II as a model molecular target for novel antifungal compounds
ProjectsProject realized in Department of Pharmaceutical Technology and Biochemistry according to UMO-2022/45/B/NZ6/01149 agreement from 2023-07-03
-
TopFung Yeast DNA topoisomerase II as a model molecular target for novel antifungal compounds
ProjectsProject realized in Gdańsk University of Technology according to UMO-2022/45/B/NZ6/01149 agreement from 2023-07-03
-
Zastosowanie metod neuronowo-rozmytych i drzew decyzyjnych do rozpoznawaniatypu dna morskiego z przetwarzanych sygnałów echa.**2002, 113 s. 77 rys. 5 tab. bibliogr. 49 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /2002.12.17/ WETI Promotor: prof. dr hab.inż. A. Stepnowski.
PublicationPrzedmiotem pracy było opracowanie klasyfikatorów neuronowo-rozmytych dorozpoznawania typu dna morskiego z przetwarzanych sygnałów echa wraz z im-plementacją tych klasyfikatorów w systemie przenośnym.
-
Study of immunogenic and immunoprotective activity of DNA vaccines encoding multiantigenic chimeric and fusion proteins of Toxoplasma gondii
ProjectsProject realized in Department of Microbiology according to UMO-2018/31/D/NZ6/02839 agreement from 2019-07-01
-
Budowa chemiczna i setreostruktura kowalencyjnych adduktów wybranych przeciwnowotworowych pochodnych akrydyny z zasadami DNA
ProjectsProject realized in Faculty of Chemistry according to UMO-2018/28/T/ST5/00165 agreement from 2018-09-14
-
ARGENTUM DNA topoisomerase inhibitors with acridine and acridone scaffold as a novel antifungal agents
ProjectsProject realized in Department of Pharmaceutical Technology and Biochemistry according to DEC-24/2020/IDUB/I.3.3 agreement from 2020-11-17
-
Molekularny mechanizm wpływu stresu oksydacyjnego na stabilność strukturalną i dynamikę kompleksów telomerowego DNA z białkami
ProjectsProject realized in Department of Physical Chemistry according to 0059/DIA/2014/43 agreement from 2014-09-18
-
StryrKom StyrCom "Assessment of the effect of polystyrene from packaging and thermal insulation materials on the DNA of living organisms with Comet Assay" - Radium
ProjectsProject realized in Department of Chemistry, Technology and Biochemistry of Food according to DEC-2/RADIUM/2021 agreement from 2021-07-13
-
Startery oligonukleotydowe do reakcji amplifikacji DNA kodującego białko syntazy trehalozy Deinococcus geothermalis DSMZ 11300, sekwencja DNA wraz z miejscami rozpoznania dla enzymów restrykcyjnych Ndel i Xhol, wektor ekspresyjny i sposób jego otrzymywani
Inventions -
Katedra Zarządzania
Research Teams* zarządzanie wiedzą i informacją * zarządzanie strategiczne w wyższych uczelniach * wykorzystywanie metod nieparametrycznych do pomiaru efektywności systemów szkolnictwa wyższego * modele biznesowe w zarządzaniu organizacjami * zarządzanie procesem innowacyjnym w MŚP * strategia i modele biznesu współczesnego przedsiębiorstwa * społeczeństwo informacyjne i jego wskaźniki rozwoju * zarządzanie morskimi portami jachtowymi 2 gospodarce...
-
Zespół Systemów Geoinformatycznych
Research TeamsW katedrze prowadzone są badania naukowe w zakresie szeroko rozumianych Systemów Informacji Geograficznej (GIS). Tematyka badań obejmuje zastosowanie GIS w technologiach bezpieczeństwa, wizualizacje i analizy przestrzenne, systemy numerycznego prognozowania pogody, technologie nawigacji w ramach mobilnych systemów informacji przestrzennej, oraz zaawansowane techniki obrazowania satelitarnego. Katedra kontynuuje również badania...
-
Exploring the sequence-structure relationship as a starting point for the design of DNA G-quadruplexes with a given topology -- an integrative approach combining molecular simulations with experimental methods
ProjectsProject realized in Department of Physical Chemistry according to UMO-2019/35/B/ST4/03559 agreement from 2020-06-19
-
BisMolMechZM2020 Specific interactions of new antitumor unsymmetrical bisacridines, UAs, with DNA and ABC proteins and their potential to modulate the enzymatic activity and trancription of nuclear receptor as the elements of their molecular mechanism of action.
ProjectsProject realized in Department of Pharmaceutical Technology and Biochemistry according to UMO-2019/33/B/NZ7/02534 agreement from 2020-04-02
-
Sekwencja DNA, startery oligonukleotydowe, sekwencja DNA wraz z miejscami rozpoznania dla enzymów restrykcyjnych NcoI i HindIII, wektor ekspresyjny, rekombinowany szczep Escherichia coli TOP10/F' i jego sposób otrzymywania oraz sposób wytwarzania termostabilnego białka SSB-podobnego Deinococcus radiopugnans DSMZ 12027
Inventions -
Sekwencja DNA, startery oligonukleotydowe, sekwencja DNA wraz z miejscami rozpoznania dla enzymów restrykcyjnych NcoI i HindIII, wektor ekspresyjny, rekombinowany szczep Escherichia coli TOP10/F' i jego sposób otrzymywania oraz sposób wytwarzania termostabilnego białka SSB-podobnego Deinococcus radiopugnans DSMZ 11303
Inventions -
Fuzyjne białko zawierające domeny MutS i p-galaktozydazę, wektor plazmidowy, sposób otrzymywania fuzyjnego białka oraz sposób jego zastosowania do wykrywania mutacji i niekomplmentarności w DNA
Inventions -
Sposób selektywnego wychwytywania fragmentów DNA zawierających niesparowane zasady przez białko MutS immobilizowane w fazie stałej oraz ich kolorymetrycznego oznaczenia i ilościowej analizy
Inventions -
Startery oligonukleotydowe, sekwencja DNA, wektor plazmidowy, wektor ekspresyjny, rekombinantowy szczep Pichia pastoris i jego sposób otrzymywania oraz sposób wytwarzania termostabilnej ?-D-galaktozydazy Pyrococcus woesei
Inventions -
Sekwencje nukleotydowe wektorów, fuzyjne białka zawierające domeny MutS i GFP, sposób ich otrzymywania oraz sposób ich zastosowania do wykrywania niekomplementarności oraz mutacji w DNA
Inventions -
From DNA damage to G2 arrest: the many roles of topoisomerase II. W: Prog-ress in Cell Cycle Research. Ed. Meijer L., Jezequel A., Roberge M. London: Plenum Publ. Comp. Ltd**2003 vol. 5 chapt. 30 s. 295-300 Od uszkodzeń DNA do bloku w G2: wiele ról dla topoizomerazy II.
PublicationInhibitory DNA topoizomerazy II sa jednymi z najbardziej szeroko stosowanymi lekami przeciwnowotworowymi. Związki te indukuja pekniecia nici DNA i bloku progresji cyklu komorkowego w fazie G2. Jednak topoizomeraza II jest nie tylko celem molekularnym dla lekow przeciwnowtworowych ale enzym ten pelniwazna role w odpowiedzi komorkowej na dzialanie wielu lekow uszkadzajacych DNA. Topoizomeraza tworzy kompleksy molekularne z bialkami...
-
Regulacja topologii DNA przez topoizomerazę typu II, czyli jak struktura DNA wpływa na funkcjonowanie genów
PublicationW wielu ważnych procesach jakie zachodzą w komórce zmienia się topologia DNA i struktura chromatyny. Enzym, topoizomeraza typu II, jest jednym z ważnych czynników, który reguluje zmiany topologiczne i strukturalne w jądrze, przez co ma bezpośredni lub pośredni wpływ na takie procesy jak uporządkowanie struktury chromatyny poprzez wiązanie pętli chromatyny do szkieletu jądrowego, transkrypcję i replikację DNA, reperację uszkodzeń...
-
Catalytic topoisomerase II inhibitors in cancer therapy.
PublicationDNA topoizomeraza II jest jednym z głównych celów molekularnych dla leków stosowanych w terapii przeciwnowotworowej. Wszystkie inhibitory tego enzymu są zdolne do zakłócania w jeden z etapów cyklu katalitycznego topoizomerazy II. Związki, które stabilizują kowalencyjny kompleks DNa i topoizomerazy II (znany jako kompleks rozszczepialny) są nazywane truciznami topoizomerazy, inne związki, które hamują aktywność enzymu na innych...