Search
Filters
total: 999
filtered: 584
-
Catalog
- Publications 584 available results
- Journals 1 available results
- People 32 available results
- Inventions 4 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 2 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 50 available results
- Events 1 available results
- Open Research Data 316 available results
Chosen catalog filters
Search results for: KANAŁ KOMUNIKACYJNY
-
Kanał Gotyjski
PublicationJedna z najstarszych dróg wodnych w Szwecji łącząca przez środek kraju Goeteborg z Soderkoeping (rejon Norkoeping). System łączący elementy naturalne (rzeki, jeziora) ze sztucznym korytem. Charakterystyczne formy schodowe - kaskady śluz. Podstawowe informacje. Kaskady śluz. Przyległe strefy przemysłowe. Wykorzystanie kanału.
-
Kanał radiowy w sieciach WBAN
PublicationMonografia poświęcona modelowaniu kanałów radiowych w sieciach WBAN, czyli sieciach radiokomunikacyjnych krótkiego zasięgu, obejmujących swoim działaniem ciało człowieka (lub zwierzęcia) i jego bezpośrednie otoczenie. Podano definicję sieci WBAN i ich klasyfikację. Opisano podstawowe zagadnienia związane z tymi sieciami z uwzględnieniem problematyki radiokomunikacyjnej, narzędzia statystyczne najczęściej stosowane do analizy wyników...
-
Kanał zwrotny w naziemnej telewizji interakrywnej
PublicationArtykuł przedstawia strukturę bezprzewodowego kanału zwrotnego w telewizji cyfrowej DVB-T. Omówiono organizację dostępu do kanału, sposób transmisji danych oraz metody zabezpieczenia sygnału przed błędami transmisji. Zaprezentowano różne warianty rozwiązań kanału zwrotnego, które umożliwiają dostosowanie transmisji sygnału w kanale zwrotnym do lokalnych właściwości propagacyjnych.
-
Samooczyszczanie kanału
PublicationHydraulika przewodu kanalizacyjnego przy małych napełnieniach. Samooczyszczanie, czyszczenie, płukanie.
-
Możliwości komunikacyjne nowoczesnych wyłączników niskiego napięcia
PublicationNowoczesne systemy rozdziału energii stawiają przed wyłącznikami mocy coraz większe wymagania, przekraczające realizację funkcji ochronnych i zabezpieczeniowych. Z tego względu nowoczesna aparatura łączeniowa niskiego napięcia powinna spełniać wymagania stawiane przez zaawansowane systemy sterowania, uwzględniające przede wszystkim: możliwości komunikacyjne, wsparcie programowe, diagnostykę i możliwości szybkiej archiwizacji zdarzeń.
-
Cyfrowa wewnątrzsamolotowa magistrala komunikacyjna ARINC 429
PublicationW artykule przedstawiono standard cyfrowej magistrali komunikacyjnej ARINC 429 przeznaczonej do współpracy urządzeń na pokładzie samolotów. Skupiono się na warstwie fizycznej i protokolarnej tego standardu.
-
Hałas komunikacyjny autostrady A1 na odcinku Rusocin-Swarożyn
PublicationHałas drogowy jest jednym z najbardziej uciążliwych czynników środowiskowych, mający negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Rozbudowa sieci autostrad wiąże się ze wzrotem jego emisji ze względu na odbywajacy się na niej wzmożony ruch pojazdów. Artykuł przedstawia wyniki pomiarów równoważnego poziomu hałasu emitowanego przez pojazdy samochodowe poruszające się odcinkiem autostrady A1 (Rusocin-Swarożyn) w dniach roboczych w godzinach...
-
Kanał żeglugowy w polskiej części Mierzei Wiślanej
PublicationOmówiono celowość oraz aspekty społeczno-gospodarcze i polityczne budowy kanału żeglugowego. Podano główne funkcje oraz wymiary kanału. Przedstawiono ideę i zasady zrównoważonego rozwoju. Przeanalizowano prognozę wpływu kanału na hydrodynamikę i ekologię wód Zalewu Wiślanego oraz ochronę przeciwpowodziową terenów przyzalewowych. Wskazano możliwości i propozycje wykorzystania urobku z budowy kanału dla celów zagospodarowania turystycznego...
-
Prace geodezyjne podczas budowy tuneli komunikacyjnych
PublicationOpis prac geodezyjnych w trakcie realizacji tuneli metodą odkrywkową oraz metodą tarczową.
-
PLANOWANIE BEZPIECZNYCH I „ZIELONYCH” SYSTEMÓW KOMUNIKACYJNYCH
PublicationIn order to achieve balanced forms of urban infrastructure, which ensure comfort, safety and spatial order, when designing new solutions it is necessary to adopt a multi-facet approach which will combine everything that the local residents need but will respond harmoniously to the existing cultural landscape. It is therefore necessary to work out complex undertakings for the sake of planning and developing urban space. Coherent...
-
Produkty na bazie popiołów wysokowapiennych w budownictwie komunikacyjnym
PublicationW artykule przedstawiono właściwości aktywnych popiołów lotnych oraz ich właściwości umożliwiające ulepszanie gruntów. Przedstawiono możliwości stabilizacji zgodnie z normami tradycyjnymi serii PN oraz nowymi serii PN-EN. Opisano przykłady zastosowania aktywnych popiołów lotnych oraz uzyskane wyniki ich użycia - osiągnięte parametry wzmocnienia podłoża.
-
Komponentowa metoda budowy systemu oceny przedsięwzięć komunikacyjno-negocjacyjnych
PublicationW pracy omówiono istotę oraz podstawowe parametry komunikacji interpersonalnej. Uzasadniono potrzebę komputerowej rejestracji eksperymentów umożliwiających ocenę tego typu procesów ludzkiej działalności. Zaprezentowano komponentową metodę wytwarzania internetowego systemu realizującego takie funkcje. Opisano jego architekturę, sposób implementacji oraz możliwości praktycznego wykorzystania.
-
Monitoring zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych
PublicationW publikacji przedstawiono działanie mobilnego systemu monitoringu (MSM) do badania i analizy zanieczyczyszczeń powietrza atosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Stacja monitorująca składa sie z dwóch zasadniczych części: modułu sensorów pomiarowych oraz z modułu telekomunikacyjnego. Moduł sensorów pozwala mierzyć stężenia benzenu, ditlenku azotu i ozonu. Moduł komunikacyjny jest odpowiedzialny za gromadzenie danych pomiarowych...
-
Prognozowanie liczby komunikacyjnych szkód ubezpieczeniowych w Polsce
Publication -
Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w badanych przedsiębiorstwach
PublicationW rozdziale zaprezentowano wyniki badań zrealizowanych w ramach projektu MAYDAY dotyczące wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w badanych przedsiębiorstwach.
-
Tradycyjne kanały dystrybucji artykułów konsumpcyjnych
PublicationArtykuł dotyczy rodzajów kanałów dystrybucji na rynku dóbr konsumpcyjnych. W pracy przedstawione zostały definicje oraz nazwy kanałów dystrybucji. Typy kanałów rynku zostały wyróżnione na podstawie różnych kryteriów klasyfikacji. Ze względu na zmiany zachodzące w łańcuchach dostaw, szczególną uwagę poświecono kanałom bezpośrednim i pośrednim.
-
Efektywny algorytm modelowania kanału radiokomunikacyjnego
PublicationW referacie omówiono efektywny algorytm modelowania kanału radiokomunikacyjnego z zanikami i propagacją wielodrogową. Zaproponowano szybką metodę ważonego próbkowania prążkowej odpowiedzi impulsowej kanału radiokomunikacyjnego. Przedstawiono algorytm generacji sekwencji współczynników rayleighowskich o pożądanym rozkładzie gęstości mocy z wykorzystaniem transformacji FFT. Na podstawie porównania ze stosowanym dotychczas modelem...
-
Właściwości transmisyjne podwodnego kanału akustycznego
PublicationWłaściwości transmisyjne podwodnego kanału akustycznego są silnie uwarunkowane specyfiką jego geograficznej lokalizacji i zmieniają się w czasie. Istnieje potrzeba, by w systemie niezawodnej komunikacji dopasowywać do nich parametry warstwy fizycznej protokołu transmisji danych. Do realizacji tego celu niezbędny jest sparametryzowany opis podwodnego kanału komunikacyjnego. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów odpowiedzi impulsowych...
-
Portal Komunikacyjny Sądu (PKS) służacy do elektronicznej komunikacji pomiędzy sądem a stronami postępowania
PublicationW artykule przedstawiono założenia i sposób realizacji koncepcji hybrydowej komunikacji stron postepowania z sądem na przykładzie postępowania cywilnego. Przedstawiono opis Portalu Komunikacyjnego Sądu, modułu doręczeń elektronicznych, systemu wspomagającego obieg dokumentów elektronicznych oraz hybrydowego biura podawczego.
-
Technologie informacyjne i komunikacyjne jako czynnik kształtujący makroekonomiczną konkurencyjność gospodarki
PublicationRozdział w monografi w całości powięconej zagadnieniom związanym z konkurencyjnością. W rozdziale, autor analizuje wpływ nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych na poziom konkurencyjności makroekonomicznej danej gospodarki. Przeprowadzono również analizę statystyczną związków pomiędzy wdrożeniem ICTs a indkesami wskazującymi na konkurencyjność kraju.
-
Ewolucyjny rozwój uczelnianej infrastruktury komunikacyjno-informacyjnej na potrzeby e-uczelni
PublicationStosowane i proponowane rozwiązania w obszarze technologii informacyjnych stwarzają szerokie możliwości w rozwoju i wdrażaniu systemów komunikacyjno-informacyjnych wspomagających i usprawniających specyficzną działalności uczelni a szczególnie wspierających e-Uczelnię. Wymaga to jednak wprowadzenia zmian w infrastrukturze technicznej i organizacji pracy. W artykule rozpa-trzono możliwości wykorzystania uczelnianych infrastruktur...
-
Porównanie algorytmów ważonego umieszczania grafów w grafach minimalizujących opóźnienia komunikacyjne
PublicationW artykule omówiono i porównano zaimplementowane algorytmy ważonego umieszczania grafów w grafach. Z uwagi na obliczeniową trudność problemu ogólnego większość przedstawionych podejść to heurystyki. Dla ograniczonych instancji problemu zaproponowano podejście dokładne oparte o ideę backtrackingu. W pracy zawarto porównanie algorytmów pod względem czasów działania i jakości uzyskanych rozwiązań. Algorytmy zaimplementowane zostały...
-
Nowe Technologie informacyjne i komunikacyjne w krajach gospodarczo słabo rozwiniętych
PublicationArtykuł stanowi ocenę roli jaką nowoczesne technologie informacyjne i komunikacyjne mogą pełnić w procesie rozwoju społeczno-ekonomicznego. Analize statystycznej poddano wszystkie kraje świata.
-
Szerokopasmowe systemy komunikacyjne na morzu : scenariusze użycia i przykładowe instalacje
PublicationW artykule zaprezentowano przegląd technik dostępowych i systemów komunikacji morskiej wykorzystywanych aktualnie lub planowanych do użycia, zarówno do komunikacji między statkami, jak i statkami i lądem, w celu wspierania określonych usług, często ukierunkowanych na poprawę bezpieczeństwa na morzu oraz e-nawigację. Przegląd obejmuje zarówno rozwiązania naziemne, jak i przykładowe rozwiązania satelitarne. W pierwszej grupie systemów...
-
Badanie właściwości sygnału telegraficznego oraz sygnału mowy przesyłanych przez kanał analogowy
PublicationW pracy zaprezentowano oprogramowanie TELESOUND, które powstało na potrzeby ćwiczenia pt. "Właściwości źródeł informacji" realizowanego w ramach laboratorium "Podstaw telekomunikacji". W trakcie tego ćwiczenia studenci zapoznają się z podstawowymi pojęciami i mechanizmami funkcjonowania systemów telekomunikacyjnych przekazujących wiadomości na odległość poprzez kanał przestrzenny. Na przykładzie telegrafii i telefonii, studenci...
-
Przeprawa drogowa przez Kanał Martwej Wisły na Trasie Sucharskiego w Gdańsku.
PublicationW artykule przedstawiono analizę koncepcyjną powiązania transportowego portu gdańskiego oraz układu uliczno-drogowego aglomeracji Trójmiasta z siecią dróg krajowych. Rozważane obiekty zlokalizowano na Kanale Martwej Wisły na Trasie Sucharskiego w Gdańsku. Przedstawiono warianty: tunel, most zwodzony, most wysokowodny.
-
Maszyny hydrotechniczne Kanału Elbląskiego cz. 1.
PublicationHistoria ta zdarzyła się wiele lat temu. W czasach, gdy jeszcze na świecie nie było komputerów, elektryczności, silników spalinowych i tego wszystkiego bez czego teraz nie potrafimy żyć i egzystować. Wydawało by się, że tym bardziej ludzie żyjący wiele lad przed nami, nie mogli sobie poradzić z przeciwnościami natury, nie mając tych wszystkich dobrodziejstw techniki, którymi my tak łatwo na co dzień się posługujemy. Ale czy...
-
Maszyny Hydrotechniczne Kanału Elblaskiego cz. 2.
PublicationPierwszy projekt kanału z 1827 roku, autorstwa Tajnego Radcy Budowlanego Severina z Kwidzyna, zakładał wyrównanie poziomów luster wody w jeziorach. Jezioro Jeziorak, koło Iławy, było największym jeziorem regionu, liczyło ponad 30 km długości, zatem uznano, że jego poziom wody będzie bazowym dla pozostałych jezior. Uznano również, że Miejscowość Miłomłyn, będzie głównym węzłem komunikacyjnym na kanale, stąd bowiem będą rozchodziły...
-
Modelowanie kanału radiowego w sieciach WBAN
PublicationScharakteryzowano parametry służące do opisu kanału radiowego. Zaprezentowano rodzinę modeli dla standardu IEEE 802.15.6, które można stosować dla różnego typu sieci WBAN i dla różnych pasm częstotliwości przewidzianych do wykorzystania przez te sieci. Ponadto opisano wąskopasmowy model GUT-IST, powstały w wyniku współpracy Politechniki Gdańskiej z University of Lisbon i przeznaczony dla sieci typu off-body.
-
Entanglement-swapping boxes and their communication properties
PublicationWe pose the fundamental question of communication properties of primitives irrespectively of their implementation. To illustrate the idea we introduce the concept of entanglement-swapping boxes, i.e., we consider any quantum operations which perform entanglement swapping, not necessarily via simple quantum teleportation. We ask a question about the properties of such boxes, i.e., what local operations and how much classical communication...
-
Technologie informacyjne i komunikacyjne w Polsce : stan obecny i perspektywy rozwoju
PublicationNowoczesne technologie informacyjne i komunikacyjne (icts - information and communication technologies) to jeden z najważniejszych elementów, który stanowi o stanie krajowej - jak i światowej - gospodarki. w literaturze można spotkać się z pew-ną dychotomią pojęciową icts. z jednej strony icts są traktowane jako sektor gospodarki, który dostarcza dóbr i usług it, przyczyniając się do wzrostu go-spodarczego i zmieniając strukturę...
-
Koncepcja wyznaczania ryzyka uszkodzeń budynków mieszkalnych spowodowanych drganiami komunikacyjnymi
PublicationDrgania powodowane ruchem pojazdów, zwłaszcza ciężarowych, autobusów lub też sprzętu budowlanego, mogą mieć wpływ na budynki zlokalizowane w pobliżu dróg. Zjawisko to może wywołać uszkodzenia elewacji, konstrukcji, a nawet awarię budynku. Wykonywanie pomiarów dla każdego domu zlokalizowanego przy drodze byłoby czasochłonne i kosztowne, dlatego Autorka przedstawia metodę określania ryzyka wystąpienia wszelkich uszkodzeń bez wykonywania...
-
Rozszerzenia protokołów komunikacyjnych dla celów sterowania siecią ASON/GMPLS
PublicationCiągły rozwój społeczeństwa informacyjnego niesie za sobą konieczność wprowadzenia jednolitej architektury sieci telekomunikacyjnej udostępniającej różnorodne usługi. Jedną z propozycji takiej architektury jest koncepcja sieci następnej generacji (Next Generation Network, NGN), dla realizacji której rozważa się wykorzystanie rozwiązania ASON/GMPLS. Realizacja koncepcji ASON/GMPLS wymaga implementacji protokołów na potrzeby sterowania...
-
Organizacja i logistyka badań poligonowych budowy wybranych obiektów komunikacyjnych
PublicationW artykule przedstawiono pogląd dotyczący konieczności prowadzenia badań poligonowych technologii i organizacji robót budowlanych. Autor swoje spostrzeżenia dotyczące organizacji badań i logistycznego ich zabezpieczenia opiera na spostrzeżeniach z badań poligonowych budowy wybranych obiektów budowlanych.
-
Rola technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie rozwoju społecznego
PublicationArtykuł analizuje rolę jaką nowoczesne technologie informacyjne i komunikacyjne odgrywają w procesie rozwoju społecznego. analizie została poddana statystyczna zalezność między poziom zaawansowania technologicznego a poziom rozwoju społecznego
-
Klasyfikator SVM w zastosowaniu do synchronizacji sygnału OFDM zniekształconego przez kanał wielodrogowy
PublicationW pracy przedstawiono analizę przydatności klasyfikatora SVM bazującego na uczeniu maszynowym do estymacji przesunięcia czasowego odebranego symbolu OFDM. Przedstawione wyniki wykazują, że ten klasyfikator potrafi zapewnić synchronizację dla różnych kanałów wielodrogowych o wysokim poziomie szumu. Eksperymenty przeprowadzone w Matlabie z użyciem modeli modulatora i demodulatora wykazały, że w większości przypadków klasyfikator...
-
Jak czyścić coraz brudniejsze kanały? Rozstaw studzienek.
PublicationProblemy coraz trudniejszej eksploatacji kanalizacji. Ścieki są bardziej skondensowane i zagnite. Konieczność użycia wysoko wyspecjalizowanego wyposażenia. Szczególne wymagania w zakresie eksploatacji.
-
Estymacja odpowiedzi impulsowej kanału w systemie UMTS.
PublicationW referacie omówiono zagadnienie estymacji odpowiedzi impulsowej kanału w technice DS-CDMA oraz metody jej implementacji w odbiorniku RAKE. Przedstawiono warunki systemowe zdefiniowane w specyfikacjach systemu UMTS umożliwiające wiarygodną estymację odpowiedzi impulsowej kanału. Na podstawie badań symulacyjnych porównano jakość różnych algorytmów estymacji odpowiedzi impulsowej dla systemu UMTS.
-
Estymacja odpowiedzi impulsowej kanału w odbiorniku RAKE
PublicationW referacie opisano podstawowe charakterystyki kanału i ich zależność od czasu, rodzaju środowiska propagacyjnego i prędkości poruszania się terminala oraz przedstawiono przykładowe przebiegi odpowiedzi impulsowej kanału w wybranych środowiskach. Ponadto omówiono podstawowe metody estymacji odpowiedzi impulsowej kanału dokonywanej w odbiorniku RAKE na podstawie nadawanych w kanale sterującym ciągów pilotowych
-
Zintegrowane działania komunikacyjne w internecie na przykładzie marki Żywiec Zdrój Smako-Łyk
PublicationArtykuł ma na celu ukazanie przykładów angażowania polskich internautów w kampanie komunikacji marketingowej realizowane dla marki Żywiec Zdrój Smako-Łyk. Analizie poddano treści odnoszące się bezpośrednio do marki oraz wybranych kampanii online prowadzonych w latach 2009–2015. W ostatnich latach w Polsce można obserwować coraz więcej kampanii wykorzystujących potencjał, jaki mają w sobie internauci. Cenne pomysły można pozyskać...
-
Hierarchiczny system sterowania siecią wodociągową z zastosowaniem radiowej infrastruktury komunikacyjnej
PublicationW artykule przedstawiono proces budowy hierarchicznego systemu sterowania ilością i jakością wody w sieci dystrybucji wody pitnej miasta Chojnice. Do badań wykorzystano model szkieletowy opracowany w środowisku Epanet. Dokonano dekompozycji, zaproponowano strukturę systemu regulacji, w warstwie bezpośredniej sprawdzono różne rodzaje regulacji: zdarzeniowo-regułowe, PID oraz MPC. Zaproponowano bezprzewodowe metody komunikacji pomiędzy...
-
Ocena wpływu drgań komunikacyjnych na budynki za pomocą maszynowego uczenia
PublicationDrgania komunikacyjne mogą powodować spękania tynków, zarysowania a nawet zawalenie się budynku. Pomiary na rzeczywistych obiektach są pracochłonne i kosztowne, a nie zawsze uzasadnione. Celem jest utworzenie modelu, dzięki któremu można przewidzieć zagrożenie szkodliwego oddziaływania drgań komunikacyjnych na budynek. Po przeprowadzeniu własnych badań pomiarowych oraz analizie literatury utworzono model oparty na Maszynach Wektorów...
-
Oceny środowiskowe w ochronie krajobrazu warownego Gdańska zagrożonego przedsięwzięciami komunikacyjnymi
PublicationArtykuł prezentuje możliwości wykorzystania procedury oceny oddziaływania na środowisko do ochrony i odpowiedniego kształtowania historycznych krajobrazów miast w odniesieniu do inwestycji drogowych. Do rozważań posłużył przykład fortyfikacji nowożytnych Gdańska, zagrożonych planowanymi przedsięwzięciami komunikacyjnymi. Nowe inwestycje mogą stanowić zagrożenie, ale i szanse dla obiektów warownych, a tym samym mogą przyczynić się...
-
Dmuchanie w kanał : Co robić aby przewody kanalizacyjne nie przekształcały się w osadniki.
PublicationBezpieczne projektowaniue kanalizacji. Hydraulika. Samooczyszczanie, eksploatacja
-
Sprzętowy symulator kanału radiowego dla potrzeb łączności krótkofalowej
PublicationPrzedstawiono koncepcję budowy i opis realizacji taniego symulatora kanału radiowego zaimplementowanego na procesorze sygnałowym TMS320C6711 firmy Texas Instruments , dla potrzeb łączności krótkofalowej.
-
Rozkład gęstości ruchomego ładunku wzdłuż kanału tranzystora MOS
PublicationPrzedyskutowano i dokonano analizy ilościowej rozkładu gęstości ruchomego ładunku wzdłuż kanału tranzystora MOS - jednej z podstawowych wielkości definiujących prąd kanału (drenu). Zwrócono uwagę na konsekwencje jakie implikuje stosowanie przybliżenia łagodnego kanału w modelowaniu stałoprądowych charakterystyk tranzystora polowego. Zaprezentowano wyniki analizy dwuwymiarowej określającej w formie analitycznej wielkość ładunku...
-
Konfrontowanie reprezentatywnych struktur spektralnych odpowiedzi impulsowej kanału głosowego
PublicationEwidentne zróżnicowanie nawyków artykulacyjnych charakterystyczne dla dźwięków mowy różnych języków zmusza do odnajdywania znaczących podobieństw nie w obrazie akustycznym mowy swobodnej, a jedynie w jej zawoalowanych fragmentach odpowiedzialnych za przekaz kodu informacji (sensu). W pracy omówiono metody i rezultaty automatycznego kwalifikowania wybranych leksemów trzech systemów języka na podstawie konfrontowania ich cyfrowych...
-
Instant Messaging als neues kommunikationsinstrumentarium in eLearning systemen
PublicationDokonano analizy mozliwości implementacji komunikatorów w platformach zdalnego nauczania. Przedstawiono możliwe rozwiązania. Przedyskutowano wady i zalety poszczególnych rozwiazań.
-
Projektowanie nasypów komunikacyjnych ze zbrojeniem geosyntetycznym podstawy na słabym podłożu gruntowym
PublicationAnaliza procedur wymiarowania wzmocnień geosyntetycznych podstawy nasypów. Nasypy na słabym podłożu gruntowym. Norma brytyjska BS 8006 i niemieckie wytyczne EBGEO dotyczące projektowania nasypów na słabym podłożu gruntowym.
-
Digital Access Index - pomiar dostępu kraju do technik informacyjnych i komunikacyjnych
PublicationArtykuł podaje syntetyczne informacje dotyczące jednego z ostatnich indeksów mierzących pomiar dostępu kraju do najnowszych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Autorka poddaje analizie konstrukcję indeksu oraz jego komponentów