Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 528
-
Katalog
Wyniki wyszukiwania dla: INTEGRACJA Z SYSTEMEM ELEKTROENERGETYCZNYM
-
Odwzorowania międzyontologiczne w algebrze konglomeratów
PublikacjaModularyzacja i integracja ontologii to dziedziny, które w ostatnim okresie są obiektem intensywnego rozwoju. Rozwój nowych idei spowodował konieczność wprowadzenia ich systematyzacji i klasyfikacji. W niniejszym artykule przeanalizowano możliwość wyrażenia odwzorowań i złączeń za pomocą algebry konglomeratów oraz przedyskutowano możliwość wykorzystania roli algebry jako ujednoliconego medium opisu metod integracji i modularyzacji.
-
Blok wytwórczy w hierarchicznej strukturze sterowania U i Q.
PublikacjaIstotną rolę w procesie regulacji napięć w systemie elektroenergetycznym pełni generator synchroniczny. W referacie przedstawiono wymagania dla układów regulacji generatorów synchronicznych jako elementów hierarchicznej struktury sterowania U i Q.
-
Hardware-in-the-Loop Simutation of the Synchronization Process of Electric Power Units.
PublikacjaPrzedstawiono nowoczesne urządzenia do badań synchronizatorów automatycznych w warunkach laboratoryjnych. Szczególną uwagę poświęcono systemowi wizualizacji tych urządzeń )przy ich pomocymożliwa jest ciągła kontrola, sterowanie i wizualizacja procesem synchronizacji w systemie elektroenergetycznym.
-
Hardware-in-the-loop simulation of the synchronization process of power generators
PublikacjaPrzedstawiono nowoczesne urządzenia do badań synchronizatorów automatycznych w warunkach laboratoryjnych. Szczególną uwagę poświęcono systemowi wizualizacji tych urządzeń )przy ich pomocymożliwa jest ciągła kontrola, sterowanie i wizualizacja procesem synchronizacji w systemie elektroenergetycznym.
-
Modelowanie elektrowni wiatrowych. Elektrownie i sieci- zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii,urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane.
PublikacjaPrzedstawiono typy komercyjnych elektrowni wiatrowych oraz sposoby ich modelowania pod kątem analizy ich pracy w systemie elektroenergetycznym. Zaprezentowano model matematyczny elektrowni wiatrowej. przedstawiono wyniki symulacji stanów pracy wybranego typu elektrowni wiatrowej.
-
Propozycja hierarchicznego układu sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej
PublikacjaW referacie przedstawiono propozycję wielopoziomowej, hierarchicznej struktury sterowania poziomami napięć oraz rozpływem mocy biernej w krajowym systemie elektroenergetycznym, uwzględniającą nowe, powstałe po restrukturyzacji krajowej energetyki uwarunkowania techniczne, ekonomiczne, własnościowe i prawne.
-
Computer simulator of the synchronization proces of power generating units
PublikacjaPrzedstawiono istotę procesu synchronizacji w systemie elektroenergetycznym oraz podano metodykę badania synchronizatorów automatycznych. Wskazano na użyteczność komputerowego symulatora procesu synchronizacji prądnic. Opisano architekturę symulatora, jego system komputerowy oraz podsystem wizualizacji. Wyciągnięto wnioski.
-
Energoelektroniczne kompensatory bocznikowe jako sterowane źródła mocy biernej
PublikacjaNa podstawie analizy rozwiązań technicznych stosowanych na świecie przedstawiono podstawowe cechy konstrukcyjne energoelektronicznych układów bocznikowych. Omówiono wady i zalety pod kątem możliwościwykorzystania tych układów jako sterowanych źródeł mocy biernej w systemie elektroenergetycznym.
-
Witruwiańska triada a projektowanie parametryczno/algorytmiczne
PublikacjaOpracowanie podejmuje zagadnienie aktualności przesłania Witruwiusza dotyczącego trwałości, użyteczności i piękna w odniesieniu do architektury tworzonej za pomocą cyfrowej metody projektowania - parametryczno/algorytmicznej, którą cechuje integracja projektu architektonicznego, konstrukcyjnego, produkcji i montażu w jeden ciągły proces. Autorka podając krótką charakterystykę metody i przykłady realizacji przedstawia możliwą reinterpretację...
-
Komputerowe badania automatycznych synchronizatorów prądnic.
PublikacjaPrzedstawiono istotę synchronizacji w systemie elektroenergetycznym, zwróco-no uwagę na konsekwencje nieprawidłowego prowadzenia tego procesu, opisanonowoczesne urządzenia diagnostyczno-badawcze automatycznych synchronizatoróworaz podano przykładowe okna podsystemu wizualizacji wybranych urządzeń zuwzględnieniem przebiegów istotnych parametrów prosecu synchronizacji prą-dnic.
-
Kontraktualizm w teorii upadłości przedsiębiorstw
PublikacjaW artykule ukazano koncepcję kontraktualizmu w obszarze upadłości przedsiębiorstw i porównano ją z tradycyjnym systemem upadłościowym.
-
Decentralizacja zarządzania usługami systemowymi w zakresie mocy czynnej w warunkach rynkowych
PublikacjaProces zarządzania usługami regulacyjnymi w krajowym systemie elektroenergetycznym jest scentralizowany. Konkurencja dostawców usług jest ograniczona. W artykule postuluje się wprowadzenie zmian organizacyjnych zmierzających do decentralizacji procesu bilansowania w systemie. Decentralizacja umożliwi funkcjonowanie lokalnych, konkurencyjnych rynków usług systemowych.
-
Wpływ ograniczników: kąta mocy, prądu stojana i wzbudzenia na rozwój awarii napięciowej
PublikacjaArtykuł prezentuje badania symulacyjne dotyczące wpływu ograniczników: kąta mocy, prądu stojana i prądu wzbudzenia na pracę i rozwój awarii napięciowej w systemie elektroenergetycznym. W badaniach brano pod uwagę rozwiązania analogowe oraz obecnie montowane cyfrowe układy automatycznej regulacji napięcia.
-
Czy stosować blokadę napięciową regulatorów transformatorów 110/SN?
PublikacjaDziałanie regulatorów transformatorów jest często niekorzystnr w ptrzypadkach deficytu mocy biernej w systemie elektroenergetycznym. Wielu autorów proponuje stosowanie blokady napięciowej przy obniżce napięcia w sieci zasilajacej. W artykule wykazano, że w niektórych przypadkach taka blokada jest szkodliwa. Zaproponowano inne rozwiązania.
-
Zastosowanie bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych
PublikacjaPrezentuje się własności nowego hybrydowego bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych, powstałego przez zastąpienia układu stykowego specjalnym bezpiecznikiem krótkotopikowym. Przedstawia się możliwość zastosowania go w systemie elektroenergetycznym oraz poprawy jakości energii elektrycznej przez eliminację zapadów napięcia w wyniku bardzo szybkiego wyłączania zwarcia.
-
Przegląd systemów przeznaczonych do predykcji mocy wytwarzanej w farmach wiatrowych
PublikacjaW referacie przedstawiono przegląd systemów przeznaczonych do przewidywania mocy wytwarzanej w farmach wiatrowych, które na przestrzeni ostatnich lat powstały w Europie i na Świecie. Ponadto, w referacie zamieszcza się wytyczne dla systemu predykcji, który mógłby zostać zainstalowany w krajowym systemie elektroenergetycznym (KSE).
-
Regulacja napięć i mocy biernej
PublikacjaPrzedstawiono algorytm regulacji napięć i rozpływów mocy biernej w systemie elektroenergetycznym w oparciu o system SCADA. Omówiono zadania operatora systemu w zakresie sterowania napięciami i mocą bierną. Zaprezentowano strukturę programową systemu EMS w zakresie realizacji procesu regulacji napięć i rozpływów mocy biernej.
-
Sterowanie mocą elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną
PublikacjaW referacie przedstawiono propozycję układu sterowania elektrownią wiatrową pracującą w systemie elektroenergetycznym. Syntezę układu regulacji przeprowadzono bazując na multiskalarnym modelu maszyny indukcyjnej dwustronnie zasilanej. Optymalne przetwarzanie energii wiatru, odpowiadające ekstremalnej regulacji mocy czynnej turbiny, zrealizowano w dwóch wariantach. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych.
-
Interior Point Method Evaluation for Reactive Power Flow Optimization in the Power System
PublikacjaThe paper verifies the performance of an interior point method in reactive power flow optimization in the power system. The study was conducted on a 28 node CIGRE system, using the interior point method optimization procedures implemented in Power Factory software.
-
Metoda ELPAR Łączenia ontologii oparta na ich kartograficznej reprezentacji
PublikacjaJednym z głównych problemów związanych z integracją wiedzy z różnych źródeł jest opracowanie metody integracji ontologii. Źródła wiedzy są opisane różnymi ontologiami, zazwyczaj tworzonymi niezależnie od siebie. Integracja wiedzy z tych źródeł wymaga zdefiniowania jednej ontologii nadrzędnej "rozumiejącej" wszystkie terminy pojawiające się w ontologiach opisujących źródła. W artykule zostały przedstawione podstawy metody ELPAR...
-
La construction d`une chambre d`etalonnage a l`Universite Technique de Gdańsk.
PublikacjaOmówiono konstrukcję stanowiska badawczego komory kalibracyjnej. Przedstawiono stosowane warunki brzegowe z systemem sterowania oraz kalibrację pływakowych czujników przemieszczeń. Podano sposób formowania masywu gruntowego.
-
Sterowanie poziomami napięć i rozpływem mocy biernej na szczeblu operatora systemu przesyłowego. Systemy elektroenergetyczne:eksploatacja, stabilność, niezawodność, awarie i restytucje, modelowanie i symulacje.
PublikacjaPrzedstawiono docelową strukturę hierarchicznego systemu sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej w systemie elektroenergetycznym realizowana na szczeblu operatora systemu przesyłowego. Omówiono zadania z operatora systemu w tym zakresie, wymagana strukturę sprzętową EMS oraz strukturę programową EMS w zakresie sterowania napięciami i rozpływem mocy biernej.
-
Model elektrowni wiatrowej pracującej na sieć sztywną - badania symulacyjne.
PublikacjaW referacie przedstawiono model matematyczny elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną pracującej w systemie elektroenergetycznym. Opracowany model przy przyjętych założeniach upraszczających, opisano w dwunastowymiarowej przestrzeni stanu. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych pracy elektrowni sterowanej zgodnie ze strategią optymalnego przetwarzania zmiennej w czasie energii kinetycznej wiatru.
-
Modelowanie elektrowni wiatrowej pracującej na sieć sztywną.
PublikacjaW referacie przedstawiono model matematyczny elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną pracującej w systemie elektroenergetycznym. Opracowany model przy przyjętych założeniach upraszczających, opisano w dwunastowymiarowej przestrzeni stanu. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych pracy elektrowni sterowanej zgodnie ze strategią optymalnego przetwarzania zmiennej w czasie energii kinetycznej wiatru.
-
Hierarchiczny układ sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej.
PublikacjaSterownie poziomami napięć i rozpływem mocy biernej w systemie elektroenergetycznym realizowane jest wielopoziomowo. Prócz zadań sterowniczych lokalnych , potrzebne są również sterowania o charakterze systemowym. Przedstawiono koncepcję hierarchicznego układu sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej, umożliwiająca osiąganie, omówionych w referacie, celów technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych.
-
Elektrownia wiatrowa z maszyną dwustronnie zasilaną - badania symulacyjne.Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice.XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublikacjaW referacie przedstawiono propozycję układu sterowania elektrowni wiatrowej pracującej w systemie elektroenergetycznym. Syntezę układu regulacji przeprowadzono bazując na multiskalarnym modelu maszyny indukcyjnej dwustronnie zasilanej (MDZ). Optymalne przetwarzanie energii wiatru, odpowiadające ekstremalnej regulacji mocy czynnej turbiny, zrealizowano na podstawie charakterystyk statycznych. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych.
-
Analiza możliwości wytwarzania energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych w warunkach klimatycznych Polski Północnej na podstawie wielomiesięcznego monitoringu
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki analizy wielomiesięcznych danych pomiarowych ze stacji fotowoltaicznej i meteorologicznej z systemem nadążnym, zainstalowanej na dachu budynku Chemii C Politechniki Gdańskiej. Celem analizy było określenie potencjalnych możliwości generowania energii elektrycznej za pomocą modułów fotowoltaicznych w warunkach geograficznych Polski Północnej poprzez: obliczenie energii padającego promieniowania słonecznego...
-
Wyzwania dla logistyki miejskiej w kontekście zintegrowanej obsługi transportowej obszarów miejskich
PublikacjaPrzedstawiono propozycję logistycznego podejścia do potrzeb transportowych obszarów zurbanizowanych, zasady integracji logistyki z systemem zarządzania miastem oraz narzędzia efektywnego zarządzania procesami przewozowymi w miastach.
-
Increase of the effective energy from the radiant tube equipped with regenerative system in comparison with conventional recuperative system
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań eksperymentalnych spalania HiTAC (High Temperature Air Combustion) z użyciem rury promieniującej w celu porównania systemu palników regeneracyjnych z konwencjonalnym systemem rekuperacyjnym.
-
Wyzwania dla logistyki miejskiej w kontekście zintegrowanej obsługi transportowej obszarów miejskich
PublikacjaPrzedstawiono propozycję logistycznego podejścia do potrzeb transportowych obszarów zurbanizowanych, zasady integracji logistyki z systemem zarządzania miastem oraz narzędzia efektywnego zarządzania procesami przewozowymi w miastach
-
Waldemar Kamiński prof. dr hab. inż.
Osoby1978-1985 Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych w Elblągu 1985-2017 Instytut Geodezji Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie 2017 - Katedra Geodezji Politechnika Gdańska specjalizacja naukowa: niestandardowe metody obliczeń geodezyjnych
-
Metoda automatycznej identyfikacji charakterystyk zadajników prędkości kątowej zespołów wytwórczych
PublikacjaW artykule przedstawiono istotę algorytmu identyfikacji charakterystyk zadajników prędkości kątowej. Proponowane rozwiązania mogą znaleźć zastosowanie w nowoczesnych synchronizatora automatycznych realizujących funkcję szybkiego łączenia obiektów elektroenergetycznych do pracy równoległej w systemie elektroenergetycznym, szczególnie w sytuacjach ruchowych wymagających zdecydowanego oraz szybkiego działania. Przeprowadzone badania...
-
Analiza możliwości poprawy wydajności oprogramowania systemów sieciowych
PublikacjaZaprezentowano dwie metody poprawy wydajności aplikacji sieciowych: zmiana priorytetu aplikacji poprzez przeniesienie jej do przestrzeni kernela oraz wykorzystanie wielordzeniowej natury nowych procesorów. Wskazano, że zmiana priorytetu aplikacji poprzez przeniesienie jej do przestrzeni kernela wiąże się z ryzykiem utraty stabilności jądra systemu. Wykorzystanie tej metody związane jest również z niebagatelnym nakładem inżynierskim...
-
System zarządzania naprawami
PublikacjaW artykule tym opisano dwa istotne współcześnie problemy, związane z wykorzystywaniem w przemyśle systemów IT: problem ich monitorowania oraz problem ich naprawy. Przedstawiono w nim skrótowo wytworzone rozwiązanie, służące automatyzacji procesu przeprowadzania napraw oraz integrujące się z istniejącymi systemami monitorującymi. Rozwiązanie to, zwane Systemem Zarządzania Naprawami, jest częścią większej metody, zwanej Metodą Zarządzania...
-
Założenia i cele projektu ZEUS
PublikacjaWstępnym celem projektu jest integracja działań na rzecz budowy systemu bezpieczeństwa w transporcie tak, aby jego funkcjonowanie nie było efektem doraźnych realcji społeczeństwa na pojedyncze katastrofy, lecz metodycznym działaniem, zapewnionym prawem ustanowionym na baziw solidnych i dobrze udokumentowanych działań naukowych. Głownym celem projektu jest opracowanie modelu zintegrowanego systemu bezpieczeństwa transportu, tak...
-
Real-time web-based gis for analysis, visualization, and integration of marine environment data
PublikacjaWizaulizacja i integracja przestrzennych danych morskich zbieranych przez różnego rodzaju sensory i pochodzących z różnych źródeł stanowi istotny aspekt monitorowania środowiska morskiego. Ta praca przedstawia system GIS powstały na Katedrze Systemów Geoinformatycznych na Politechnice Gdańskiej. System umożliwia integrecję i wizualizację różnego rodzaju danych morskich, w szczególności pochodzących z sensorów akustycznych takich,...
-
Aspekty praktyczne wykonywania uziemień stanowisk słupowych z głowicami kablowymi
PublikacjaPraca zawiera szerokie omówienie oraz porównanie właściwości statycznych i udarowych uziemień stosowanych w systemie elektroenergetycznym do ochrony przeciwprzepięciowej. W końcowych rozdziałach dokonano analizy konstrukcji systemów uziemien z punktu widzenia skuteczności w systemie ochrony układu izolacyjnego od przepięć oraz podano szereg wskazówek dotyczących właściwego doboru uziemień stanowisk słupowych głowic kablowych.
-
Symulacja pracy przesuwnika fazowego w sieci elektroenergetycznej przy połączeniu transformatora szeregowego w gwiazdę
PublikacjaPoniższy artykuł prezentuje sposób regulacji mocy czynnej i biernej za pomocą przesuwnika fazowego, którego uzwojenie transformatora dodawczego (szeregowego) jest połączone w gwiazdę. W artykule pokazano regulację mocy czynnej i biernej na przykładzie wybranego systemu elektroenergetycznego. Omawiany przesuwnik fazowy reguluje jednocześnie przepływem mocy czynnej i biernej w danym systemie elektroenergetycznym.
-
UZIEMIENIA STANOWISK SŁUPOWYCH Z GŁOWICAMI KABLOWYMI
PublikacjaPraca zawiera szerokie omówienie oraz porównanie właściwości statycznych i udarowych uziemień stosowanych w systemie elektroenergetycznym do ochrony przeciwprzepięciowej. W końcowych rozdziałach dokonano analizy konstrukcji systemów uziemień z punktu widzenia skuteczności w systemie ochrony układu izolacyjnego od przepięć oraz podano szereg wskazówek dotyczących właściwego doboru uziemień stanowisk słupowych głowic kablowych
-
Problemy pracy zabezpieczeń odległościowych linii 400 kV w Polsce północno-wschodniej
PublikacjaPrzedstawiono analizę wpływu połączenia polskiego systemu elektroenergetycznego z systemem Litwy na detekcję zakłóceń przez zabezpieczenia odległościowe linii 400 kV znajdujących się w najbliższym otoczeniu stacji Ełk Bis.
-
Ocena możliwości wykorzystania stacji przekształtnikowej HVDC do kompensacji mocy biernej
PublikacjaW niniejszym referacie zaprezentowano wyniki badań dotyczących oceny wykorzystania stacji przekształtnikowych łącza HVDC do kompensacji mocy biernej w systemie elektroenergetycznym. Poprzez odpowiednie sterowanie kątem zapłonu w przekształtnikach można wpłynąć na wartość mocy biernej pobieranej przez ten przekształtnik. Dołączając do tego sterowanie przekładnią transformatora przekształtnika uzyskuje się układ, w którym można zachować...
-
Zastosowanie koncepcji bezpieczeństwa funkcjonalnego w ocenie automatycznych synchronizatorów prądnic
PublikacjaW artykule podjęto próbę powiązania tematyki synchronizacji obiektów elektroenergetycznych z problematyką bezpieczeństwa funkcjonalnego. Synchronizacja automatyczna w systemie elektroenergetycznym jest bowiem od lat prowadzona z udziałem specjalistycznych urządzeń, jakimi są synchronizatory automatyczne o skomplikowanej strukturze sprzętowej i oprogramowaniu, a prawidłowy jej przebieg odgrywa istotną rolę z punktu widzenia bezpieczeństwa...
-
Bilansowanie KSE z udziałem procesu regulacji pierwotnej po wypadnięciu źródeł generacji rozproszonej. Cześć I: Praca wydzielona KSE.
PublikacjaW referacie przedstawiono problem bilansowania mocy czynnej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym po wypadnięciu źródeł generacji rozproszonej. Zakłada się jednocześnie, duże nasycenie energetyką wiatrową, czyli źródłami energii, które obecnie mają największą szanse rozwoju. W referacie analizuje się proces bilansowania mocy czynnej z udziałem regulacji pierwotnej po wypadnięciu określonej liczby źródeł generacji rozproszonej.
-
Effect of contactless hybrid current limiter on voltage dips in power system
PublikacjaW referacie przedstawiono działanie hybrydowego niskonapięciowego ogranicznika prądu zwarciowego, składającego się z ultraszybkiego bezpiecznika, tranzystora mocy i warystora. W szczególności omówiono możliwości polepszenia jakości dostarczanej do odbiorców energii elektrycznej. Zastosowanie hybrydowego ogranicznika prądu znacznie ogranicza czasy trwania zapadów napięcia w systemie elektroenergetycznym. Obliczenia wykonano przy...
-
Effect of contactless hybrid current limiter on voltage dips in power system.
PublikacjaW referacie przedstawiono działanie hybrydowego niskonapięciowego ogranicznika prądu zwarciowego, składającego się z ultraszybkiego bezpiecznika, tranzystora mocy i warystora. W szczególności omówiono możliwości polepszenia jakości dostarczanej do odbiorców energii elektrycznej. Zastosowanie hybrydowego ogranicznika prądu znacznie ogranicza czasy trwania zapadów napięcia w systemie elektroenergetycznym. Obliczenia wykonano przy...
-
Supervisory control of integrated wastewater treatment systems.
PublikacjaSterowanie zintegrowanym systemem oczyszczania ścieków (sieć kanalizacyjna- oczyszczalnia ścieków), w pełnym zakresie jego obciążeń wymaga zastosowania zaawansowanych algorytmów sterowania optymalizującego. System sterowania jest hierarchicznie zdekomponowany, tworząc wielopoziomową-wielowarstwową. Główną technologią sterowania sterowanie predykcyjne (MPC). Nie jest możliwe wystarczająco efektywne sterowanie takim systemem we wszystkich...
-
Wyznaczanie położenia trójwymiarowego sita w przestrzeni roboczej robota
PublikacjaSystemy wizyjne są coraz częściej stosowane w różnego rodzaju zrobotyzowanych stanowiskach produkcyjnych do sterowania, nadzorowania oraz kontroli pracy robotów spawających. Niniejsza praca opisuje dalszy rozwój systemu wizyjnego powstałego w firmie AIC w Gdyni, którego zadaniem jest integracja danych otrzymywanych z obrazu uzyskanego z kamery oraz pochodzących z laserowego czujnika odległości. Przedstawiono sposób dopasowania...
-
Architektura medialna : kierunki rozwoju w kontekście sztuki i technologii
PublikacjaW artykule zaprezentowane jest zagadnienie architektury medialnej w obrębie której następuje integracja sztuki i technologii. Jest to architektura, która staje się nośnikiem zmiennych treści wizualnych w oparciu o technologie informacyjne i oświetleniowe. Zagadnienie to rozpatrywane jest w kontekście przestrzeni komercyjnych, w których architektura medialna staję się nowym sposobem ich promocji. Zarysowany zostanie kontekst rozwoju...
-
Prawne aspekty zarządzania szkołą.
PublikacjaTreść artykułu dotyczy zasadniczych zagadnień prawnych związanych z zarządzaniem systemem edukacji w RP. W artykule przedstawiono aktualny stan prawny oraz zakres reform oświatowych dokonanych na przestrzeni lat 90-tych.
-
Uzasadnione wyłączenia niektórych wymagań normy ISO 9001.
PublikacjaArtykuł przedstawia rozważania związane z definiowaniem zakresu działań firmy objętych systemem jakości.Przedstawiono informacje dotyczące tzw. uzasadnionych wyłączeń niektórych wymagań normy ISO 9001. Omówiono podstawy tych wyłaczeń, wskazówki interpretacyjne i przykłady rozwiązań.