Filtry
wszystkich: 1958
-
Katalog
- Publikacje 1532 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 2 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 124 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 17 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 34 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 5 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 16 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 8 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 205 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 13 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 1 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ
-
Rekuperacja energii hamowania w praskim systemie tramwajowym
PublikacjaZauważalny w ostatnim dziesięcioleciu wzrost liczby pojazdów elektrycznych komunikacji miejskiej, wyposażonych w zdolność hamowania odzyskowego stanowi szansę zmniejszenia energochłonności trakcji miejskiej. Istotna staje się ocena możliwości ograniczenia zużycia energii za pomocą zwiększenia stopnia rekuperacji. W artykule przedstawiono analizę efektywności hamowania odzyskowego w sieci tramwajowej stolicy Republiki Czeskiej –...
-
Katedra Inżynierii Elektrycznej Transportu
Kursy Online -
Mikromocowe układy mikrokontrolerowe jako narzędzie badania metod pomiaru małych energii
PublikacjaEstymacja poboru energii układów mikromocowych nie jest zbyt obszernie opisywana w literaturze, choć temat ten staje się coraz bardziej popularny. Testowanie metod i urządzeń pomiarowych małych energii wymaga zastosowania odpowiedniego podejścia. W tym celu zaproponowano zestaw mikrokontrolerowych urządzeń mikromocowych, które reprezentują typowe profile poboru energii i pozwalają praktycznie weryfikować nowe metody estymacji poboru...
-
Optymalizacja wykorzystania energii hamowania - pomiary i analiza
PublikacjaW prezentowanej pracy przedstawione są wyniki pomiarów przeprowadzonych w Metrze Warszawskim w pojeździe Metropolis wyposażonym w falownikowy układ napędowy, pozwalający na hamowanie odzyskowe w pełnym zakresie prędkości. Charakterystyczną cechą układu zasilania metra warszawskiego jest ograniczenie sekcji zasilania dwustronnego do dwóch odcinków międzystacyjnych. Wymiana energii może zatem odbywać się jedynie pomiędzy pociągami...
-
Sterowanie rozdziałem energii w układach przekształtnikowych pojazdów elektrycznych i źródeł odnawialnych
PublikacjaW referacie omówiono wybrane zagadnienia sterowania rozdziałem energii zintegrowanych zasobników energii, zawierającychakumulatory i superkondensatory, stosowanych w układach przekształtnikowych małej mocy. Przedstawiono charakterystyki statycznewspółczynnika kd rozdziału energii zasobnika małego pojazdu elektrycznego zapewniającego minimalizacją strat energii w obwodzie DC oraz charakterystyki dynamiczne rozdziału energii w układach...
-
Organizacja ruchu pociągów w obrębie stacji a oszczędność energii
PublikacjaW artykule przytoczono podstawowe zasady organizacji ruchu kolejowego. Wyodrębniono elementy sieci kolejowej oraz wskazano obszar stacji kolejowej jako najistotniejszy z punktu widzenia organi-zacji ruchu dla celów zmniejszenia zużycia energii trakcyjnej z uwzględnieniem rekuperowanej ener-gii. W dalszej części odwołano się do spotykanych w literaturze rozwiązań sterowania czasem posto-ju na stacji oraz sterowania czasem jazdy...
-
Ryszard Zajczyk prof. dr hab. inż.
Osoby -
Wykorzystanie energii dołowych wód kopalnianych do celów grzewczych
PublikacjaDokonano przeglądu stanu zagospodarowania do celów ciepłowniczych występujących w kraju zasobów energii geotermalnej zawartej w wodach podziemnych. Omówiono koncepcję ciepłowni kopalnianej lub komunalnej wykorzystującej niskotemperaturowe wody dołowe z kopalni węgla kamiennego.
-
Wytwarzanie bezmatrycowego materiału odniesienia lotnych analitów w medium gazowym
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki kolejnego etapu badań nad możliwością wytworzenia bezmatrycowego materiału odniesienia lotnych związków organicznych w mediach gazowych. Do generowania składników mierzonych (chlorek metylu lub eten) odpowiednich gazowych mieszanin wzorcowych wykorzystano technikę termicznego rozkładu związków powierzchniowych. Przedmiotem badań były:-włókna szklane z naniesionym cienkim filmem poliimidowym, pokryte...
-
Zwinne wytwarzanie oprogramowania - praktyki wspierane w środowisku IBM Jazz
PublikacjaW artykule zostało zaproponowane wykorzystanie technologii IBM Jazz w kontekście pracy grupowej proponowanej przez zwinne metodyki takie jak Scrum czy Disciplined Agile Delivery
-
Wytwarzanie i wybrane właściwości kompozycji kauczukowych z regenerowaną celulozą.
PublikacjaCelem niniejszej pracy było zbadanie wpływu regenerowanych włókien wiskozowych (dodanych w ilości 10, 20, 30 phr) jako proekologicznego napełniacza na wybrane właściwości kompozycji na osnowie kauczuku na-turalnego. Dla każdej z wyżej wymienionych proporcji otrzymano materiały wulkanizowane przez 5, 10, 15, 20 minut. Uzyskane materiały poddano statycznej próbie rozciągania, badaniu elastyczności przy odbiciu metodą...
-
Struktury nanokrystaliczne w układzie V O: wytwarzanie i właściwości
PublikacjaTlenki wanadu charakteryzują się ogromną różnorodnością właściwości fizycznych i chemicznych, dzięki czemu w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat były intensywnie badane. Właściwości te wynikają bezpośrednio z możliwych struktur jakie mogą przyjmować tlenki wanadu. W układzie V–O można otrzymać wiele różnych związków, przy czym do głównych tlenków wanadu zalicza się V2O5, VO2, V2O3 oraz VO, w których wanad znajduje się odpowiednio...
-
Wytwarzanie powłok hydroksyapatytowych z osłoną biologiczną na stopie tytanu
PublikacjaObecnie powłoki hydroksyapatytowe wytwarzane na implantach ze stopów tytanu nie w pełni spełniają stawiane im wymagania. Charakteryzują się dużą grubością i słabą adhezją do metalicznego podłoża. Ponadto nie posiadają właściwości antybakteryjnych, a tworzenie biofilmu na powierzchni implantu jest jedną z głównych przyczyn odrzucenia implantu i potrzeby jego rewizji. Celem naukowym pracy było określenie wpływu składu roztworu oraz...
-
Wpływ parametrów zewnętrznych na wytwarzanie pary w kotle opalanym
PublikacjaW artykule przedstawiono analizę statystyczną wpływu parametrów zewnętrznych na strumień ciepła zawartego w paliwie dolotowym do okrętowego kotła opalanego. Jako parametry niezależne wytypowano średnią dobową moc chwilową silnika głównego i agregatów prądotwórczych, temperaturę wody zaburtowej oraz zanurzenie. Analizę przeprowadzono dla czterech różnych stanów eksploatacyjnych badanego statku.
-
Witold Lewandowski prof. dr hab. inż.
Osoby -
Optymalizacja zużycia energii cieplnej w kontekście certyfikacji energetycznej budynków
PublikacjaW artykule omówiono podejście Dyrektywy 2002/91/EC do optymalizacji zużycia energii.
-
Napięcie sieci trakcyjnej jako wyznacznik możliwości zwiększenia odzysku energii
PublikacjaZauważalny w ostatnim dziesięcioleciu wzrost liczby pojazdów elektrycznych komunikacji miejskiej, wyposażonych w zdolność hamowania odzyskowego otwiera możliwości zmniejszenia energochłonności trakcji miejskiej. Jednakże mimo, nowych szans energooszczędności związanych z hamowaniem odzyskowym ze strony pojazdów, podstacje trakcyjne nie są wyposażone w urządzenia służące do akumulacji energii tego typu hamowania. W artykule przedstawiono...
-
Regulacja napięcia w sieci nN z rozproszonymi źródłami energii
PublikacjaPodłączanie rozproszonych źródeł energii do sieci energetycznych niskiego napięcia powoduje powstawanie problemów zmienności i niesymetrii napięcia, zwłaszcza w przypadku dużych odległości od transformatora zasilającego. W skrajnych przypadkach zachodzi konieczność redukcji mocy generowanej przez źródło podczas oddawaniu energii do sieci. Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie energoelektronicznego regulatora napięcia składającego...
-
Wybrane problemy finansowania inwestycji energetycznych na lokalnych rynkach energii
PublikacjaPrzedstawiono problemy finansowania inwestycji na lokalnych rynkach energii. Przedstawiono modele finansowania inwestycji energetycznych.
-
Efektywność odzysku energii hamowania elektrodynamicznego w komunikacji miejskiej.
PublikacjaPrzedstawiono metodę aktywnego sterowania ruchem pojazdów komunikacji miejskiej dla zwiększenia wykorzystania energii hamowania zwracanej do sieci. Przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych w metrze i komunikacji tramwajowej oraz analizy teoretycznej z wykorzystaniem komputerowych metod modelowania i symulacji.
-
Odzysk energii ze ścieków na przykładzie wybranych oczyszczalni komunalnych
PublikacjaPrzedmiotem pracy jest analiza procesów związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem zasobów energii pochodzących ze ścieków w oczyszczalniach komunalnych. Badaniom poddano zarówno substraty (ścieki surowe) jak i produkty oczyszczania (osady ściekowe, ścieki oczyszczone). Ścieki surowe i oczyszczone analizowano pod kątem przydatności jako zasobów ciepła odpadowego. Osady ściekowe traktowano jako wyodrębnioną ze ścieków organiczno-mineralną...
-
Jarosław Guziński prof. dr hab. inż.
OsobySTOPNIE NAUKOWE 2021 Tytuł profesora nauk inżynieryjno-technicznych. 2012 Stopień doktora habilitowanego nauk technicznych – Wydział Elektrotechniki i Automatyki PG. Rozprawa habilitacyjna „Układy napędowe z silnikami indukcyjnymi i filtrami wyjściowymi falowników. Zagadnienia wybrane”. Kolokwium i nadanie stopnia doktora habilitowanego 29 maja 2012 r. Monografia uzyskała nagrodę naukową Wydziału IV Nauk Technicznych Polskiej...
-
Wymiarowanie prefabrykowanych fundamentów słupów trakcji elektrycznej
Publikacja -
Badania powłok izolacyjnych rozdzielnicy elektrycznej nn
PublikacjaBadania miały na celu analizę grubości pokryć izolacyjnych, a następnie określenie wytrzymałości napięciowej układu izolacyjnego rozdzielnicy. Poszukiwano oczywistej korelacji pomiędzy wytrzymałością elektryczną powłoki, a grubością warstwy izolacyjnej. Następnie wykonano dodatkową serię pomiarów powłoki z naniesionymi celowo uszkodzeniami mechanicznymi określonego rodzaju. Na podstawie zebranego materiału doświadczalnego wykonano...
-
Nauczanie metrologii elektrycznej na Politechnice Gdańskiej
PublikacjaPrzedstawiono historię Politechniki Gdańskiej ze szczególnym uwzględnieniem historii Katedry Miernictwa Elektrycznego na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki. Omówiono przedmioty wykładane przez pracowników katedry oraz perspektywy i obawy związane z procesem bolońskim.
-
Węgiel podstawowym nośnikiem energii pierwotnej w świecie
PublikacjaPrzedstawiono udokumentowane zasoby węgla, które szacuje sie na około 1000 mld ton. Omówiono światowe wydobycie węgla z uwzględnieniem ważniejszych producentów tego paliwa (w 2003 roku ponad 5 mld ton). Przedstawiono także światowe zużycie węgla, ktore od lat osiemdziesiątych XX wieku ma tendencję niewielkiego wzrostu. W dalszej części pracy omówiono przewidyeane zużycie węgla w różnych regionach świata w okresie perspektywicznym...
-
Wytwarzanie Aplikacji Internetowych 23/24 -OK
Kursy Online -
Uzyskiwanie energii za pomocą materiałów piezoelektrycznych = Power harvesting with piezoelectric materials
PublikacjaW artykule przedstawiono metody uzyskiwania energii za pomocą materiałów piezoelektrycznych. Piezoelektryki są materiałami, które mogą przetwarzać energię pochodzącą z drgań otocznia na energię elektryczną, która jest magazynowana i użyta do zasilania urządzeń. W ostatnim czasie wzrosło zapotrzebowanie na urządzenia w skali mikro, dlatego też wygenerowanie energii pochodzącej z piezoelektryków może okazać się alternatywą dla tradycyjnych...
-
Energia słoneczna – źródło energii odnawialnej – niedostatecznie wykorzystane w Polsce
PublikacjaBiorąc pod uwagę wpływ na środowisko, energia słoneczna ma niezwykle czysty charakter. W porównaniu jednak ze stopniem wykorzystania energii słonecznej w innych krajach Europy, w Polsce obserwujemy bardzo słabe zaangażowanie tego źródła. Stan ten jest w artykule zwięźle scharakteryzowany poprzez analizę aktualnych i prognozowanych osiągnięć w zakresie wielkości energii słonecznej pozyskiwanej w kraju i Europie – ze szczególnym...
-
Optymalizacja wykorzystania energii hamowania - badania symulacyjne na przykładzie metra
PublikacjaPrzedstawiono metodykę i wyniki badań symulacyjnych wykorzystania energii hamowania odzyskowego w komunikacji miejskiej. Dla wybranego odcinka zasilania utworzono model sieci trakcyjnej wraz z podstacjami, a także modele poruszających się po tym odcinku pociągów, uwzględniając ich charakterystyki trakcyjne we wszystkich fazach ruchu oraz zmienne obciążenie, wynikające z pochylenia toru, profilu trasy i liczby pasażerów. Badano...
-
Wpływ technologii na konkurencyjność lokalnych rynków energii - zagadnienia wybrane
PublikacjaPrzedstawiono prognozy dotyczące lokalnych rynków energii w aspekcie konkurencyjności i wpływu technologii na rozwój. Poddano analizie technologie węglowe i gazowe oraz zwrócono uwagę na rolę energetyki odnawialnej i jądrowej.
-
Wykorzystanie zasobów energii ścieków i osadów w oczyszczalniach ścieków
PublikacjaW publikacji przedstawiono wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii w oczyszczalniach ścieków. Szczególną uwagę zwrócono na energię odzyskiwaną ze ścieków oraz osadów ściekowych. Zamieszczone zostały wyniki pomiarów prowadzonych w wybranych oczyszczalniach komunalnych.
-
WYKORZYSTANIE UKŁADU LTC3588-1 DO KONSTRUKCJI ŹRÓDEŁ POZYSKIWANIA ENERGII RESZTKOWEJ
PublikacjaPrzedmiotem j pracy są zagadnienia odzyskiwania energii resztkowej generowanej wskutek mechanicznego odkształcania kryształu piezoelektrycznego oraz za pomocą ogniwa fotowoltaicznego przy zastosowaniu przetwornicy napięcia typu LTC3588-1. Zastosowana przetwornica umożliwia pozyskiwanie energii z różnych źródeł. W ramach referatu przedstawiono wyniki pracy nad mikrozasilaczem, który umożliwiał zarówno współpracę z piezoelektrykami...
-
Analiza obciążeń eksploatacyjnych głównych odbiorników energii na pogłębiarkach wieloczerpakowych
PublikacjaArtykuł przedstawia wyniki badań eksploatacyjnych dotyczących obciążeń głównych odbiorników energii na pogłębiarkach wieloczerpakowych: łańcuchów czerpakowych i wciągarek manewrowych. Podane zostały zależności obciążeń tych odbiorników w funkcji wydajności pogłębiarki i rodzaju urabianego gruntu.
-
Wykorzystanie energii słonecznej do produkcji ciepła w Unii Europejskiej. Cz. I.
PublikacjaOmówiono wykorzystanie energii słonecznej do przygotowywania ciepłęj wody użytkowej oraz do produkcji ciepła w 15 krajach Unii Europejskiej. Przedstawiono cztery scenariusze wzrostu udziału energii słonecznej w krajach UE do roku 2015. Pokazano rozwój systemów solarnych na poziomie UE jak i w poszczególnych krajach członkowskich. Wskazano możliwy do wykorzystania w przyszłości potencjał energii słonecznej w krajach UE, wyrażony...
-
Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych do prognozowania cen na Giełdzie Energii
PublikacjaOpisano narzędzie wykorzystujące sztuczne sieci neuronowe do prognozowania cen energii na giełdzie. Przedstawiono wyniki testowania modelu.
-
Wytwarzanie architektury korporacyjnej środowiskiem weryfikacji struktur baz wiedzy systemu wieloagentowego
PublikacjaRozdział dokumentuje przebieg i wyniki weryfikacji opracowywanego w Zakładzie Zarządzania Technologiami Informatycznymi modelu systemu wieloagentowego do oceny technologii informatycznych. Wykorzystanie tego modelu (zaprojektowanego w oparciu o ontologie i zasoby baz wiedzy) ma docelowo wspomagać procesy decyzyjne z zakresu doboru technologii informatycznych dla danej organizacji. Dla potrzeb weryfikacji rozwiązania w zakresie...
-
Wytwarzanie cienkich warstw azotku wanadu metodą termicznego azotowania tlenku wanadu
Publikacjaw niniejszej pracy opisano metodę wytwarzania cienkich warstw vn - sio2 poprzez termiczne azotowanie powłok vox - sio2. warstwy tlenku wanadu zostały naniesione na szklane podłoża metodą zol - żel. po wysuszeniu nastąpiło wygrzanie warstw w atmosferze amoniaku. wygrzewanie w temperaturze wyższej, od temperatury dysocjacji termiczne amoniaku, mikroporowatych warstw tlenku wanadu spowodowało azotowanie materiału. w konsekwencji procesu...
-
Wytwarzanie cienkich warstw dla tlenkowych ogniw paliwowych metodą pirolizy aerozolowej
PublikacjaCelem pracy doktorskiej były badania cienkich warstw wytworzonych za pomocą pirolizy aerozolowej na potrzeby tlenkowych ogniw paliwowych. Warstwy te miały spełniać funkcje ochronne dla dwóch zastosowań, jako bariera dyfuzyjna między katodą, a elektrolitem oraz jako warstwy ochronne dla stalowych interkonektorów pracujących w różnych atmosferach.
-
Wytwarzanie i modyfikacja powierzchni porowatych struktur tytanowych przeznaczonych na implanty
PublikacjaCelem pracy było wytworzenie stopu Ti-13Nb-13Zr z wykorzystaniem technologii selektywnego topienia laserowego (SLM) oraz jego biofunkcjonalizacja za pomocą utleniania mikrołukowego (MAO), a następnie określenie wpływu parametrów procesowych na właściwości otrzymanych materiałów pod kątem ich zastosowania na implanty. Oceniono wpływ napięcia, natężenia i czasu procesu MAO przeprowadzanego w elektrolicie zawierającym wapń i fosfor...
-
Marek Adamowicz dr hab. inż.
OsobyStopień naukowy doktora uzyskał w 2008 r. na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. W latach 2005 – 2011 pracował na Akademii Morskiej w Gdyni. W 2010 r. jako laureat programu NCBR LIDER wybrał Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej jako jednostkę realizującą swój projekt z zakresu szerokopasmowych przyrządów półprzewodnikowych i ich zastosowań w elektrowniach wiatrowych. Od 2011 roku...
-
Wyznaczanie gętości upakowania materiału sypkiego w silosie na podstawie danych pomiarowych elektrycznej tomografii pojemnościowej (ECT)
PublikacjaW artykule przedstwiono wyniki wstępnych badan majacych na celu określenie ilościowej zalezności pomiedzy zmianami koncentracji 9wskaźnika porowatości) o wiekościa pomieroznych zmian pojemności elektord pomiarowych stosowanych w elektrycznej Tomografii Pojemnościowej. Pomiary wykonao dla przypadku różnego zagęszczenia początkowego silosu cylindrycznego.
-
Dylematy rozwoju sektora energii-wspólne cele z Europą/polska droga
PublikacjaPrzedstawiono dylematy rozwoju krajowego sektora energii na tle uwarunkowań Unii Europejskiej. Określono możliwą polską drogę do osiagnięcia celów klimatyczno-energetycznych
-
Laboratorium Proekologicznych Źródeł Energii na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej
PublikacjaMożliwości rozwoju rodzimego przemysłu fotowoltaicznego, mającego w dłuższej perspektywie potencjał na znaczne zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju, są ograniczone przez brak krajowego rynku. W tym aspekcie istotna jest działalność Laboratorium Proekologicznych Źródeł Energii, które funkcjonuje na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej w Katedrze Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego od 1995 roku i służy realizacji...
-
Przyszłość kogeneracji w Polsce : dyskusja nad modelem rynku energii skojarzonej
PublikacjaW pracy przedstawiono poglądy w zakresie modelowania rynku energii skojarzonej w Polsce. Zaproponowano mechanizmy rynkowe do implementacji w bliskiej perspektywie czasu.
-
Janusz Kozak prof. dr hab. inż.
OsobyDr hab. inż. Janusz Kozak Dziekan Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej Urodzony: 04.07.1953 w Pucku Absolwent Technikum Budowy Okrętów „Conradinum” w Gdańsku, 1973. Absolwent Instytutu Okrętowego PG, 1978. Po ukończeniu studiów praca w Stoczni Gdynia, a od roku 1980 w Katedrze Technologii Okrętów Instytutu Okrętowego a później Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej kolejno na...
-
Woda jako źródło, nośnik, akumulator oraz transformator energii
PublikacjaWoda, posiadająca specyficzne właściwości fizyczne, może być jednocześnie stosowana do wielu celów (np. moderator, chłodziwo i czynnik roboczy). Każda dziedzina nauki, techniki i przemysłu stosuje wodę w inny sposób, wykorzystując różne właściwości wody. Powszechność wody w życiu codziennym powoduje, że często człowiek nie zdaje sobie sprawy z wyjątkowych, a czasem bardzo zaawansowanych zastosowań "zwykłej" wody. Niniejszy rozdział...
-
Model organizacji ruchu na sieci kolejowej z uwzględnieniem rekuperacji energii
PublikacjaNa wstępie przeanalizowano aktualny stan wiedzy z zakresu metod wykorzystywania energii z rekuperacji oraz istniejących modeli optymalizujących ich efektywność. Na tej podstawie za główny cel pracy wyznaczono opracowanie metody modyfikacji kolejowego rozkładu jazdy, która doprowadzi do zwiększenia efektywności wykorzystania energii pochodzącej z rekuperacji. W związku z powyższym postawiono tezę, że możliwe jest zwiększenie efektywności...
-
Problemy pomiarów mocy i energii w linii elektroenergetycznej Polska-Litwa
PublikacjaW referacie przedstawiono zagadnienia związane z pomiarem mocy i energii w linii dwutorowej. Rozważania oparto na linii łączącej stacje elektroenergetyczne Ełk Bis i Alytus.
-
Ocena strategii poprawy bilansu energii oczyszczalni ścieków przy wykorzystaniu modeli komputerwoych
PublikacjaW publikacji przedstawiono wyniki badań oraz symulacji komputerowych wybranych strategii poprawy bilansu energii komunalnej oczyszczalni ścieków. Jedną z rozważanych strategii było strącanie zawiesiny w osadniku wstępnym. Rozważano ponadto wpływ na odcieki i zastosowanie procesu deamonifikacji. Określono potencjalne oszczędności energii, warunki uzyskania samowystarczalności energetycznej oraz dodatniego bilansu kosztów.