Filters
total: 492
Search results for: MIKROSTRATEGIA UJEŚCISKO-ŁOSTOWICE URBANISTYKA OPERACYJNA PLANOWANIE PARTYCYPACYJNE PLANOWANIE STRATEGICZNE PRZESTRZEN PUBLICZNA
-
Tworzenie miejskości po 1990r., Geneza niemieckiej urbanistyki współczesnych założeń mieszkaniowych
PublicationArtykuł jest przyczyną do przypomnienia genezy współczesnej formy niemieckich miejskich struktur mieszkaniowych w kontekście zmian rozumienia ich wymiaru miejskości. Niemiecka myśl urbanistyczna łączy w sobie dwie wyraziste tradycje dwudziestego wieku - Gründerzeit i KlassischeModerne. Pozostaje jednak silnie otwarta na innowację generowaną nie tylko dzięki postępowi technicznemu, ale przede wszystkim poprzez planowanie interdyscyplinarne...
-
Publiczna obrona pracy doktorskiej mgr. Piotra Kasprzaka
EventsPubliczna obrona pracy doktorskiej mgr. Piotra Kasprzaka
-
Spatial planning on regional level
PublicationPolish spatial planning results from typical for countries of Central and Eastern Europe transition . They have undergone the transformation from decentralized management system based on the dominance of state to the system of representative democracy, based on self-government administration; also territorial on regional level.
-
Community innovators: 'shock troops' of the new order or safety brake in the era of 'fast policy'?
PublicationArtykuł zawiera krytyczną analizę zinstytucjonalizowanej innowacji w zakresie polityki przestrzennej. Hasło kongresu ''szybkie planowanie'' jest interpretowane jako strategia modernizacyjna, mogąca w efekcie preferować ograniczoną liczbę prorynkowych modeli rozwoju i rolę głosu eksperckiego. Artykuł podsumowuje pierwsze doświadczenia związane ze społecznym oporem przeciwko takim formom kształtowania polityki rozwoju miast w Polsce.
-
Daniel Załuski dr hab. inż. arch.
People -
Symulacje architektoniczne baz pozaziemskich.
PublicationPoszerzanie wiedzy na temat kosmosu oraz rozwój technologiczny pozwalaja na coraz śmielszą eksplorację przestrzeni pozaziemskiej przez ludzi. Ze względu na planowanie założenia baz planetarnych w przyszłości, opracowuje się koncepcje architektoniczne dotyczące wyglądu takich habitatów. Wykonuje się je na podstawie danych dotyczących ekstremalnych warunków panujacych na innych planetach, przeprowadzaniu badań i symulacji.
-
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
Journals -
Logistyka w przedsiębiorstwie w świetle współczesnych koncepcji i metod zarządzania
PublicationSkuteczne i odznaczające się wysoką jakością kierowanie współczesną firmą, opiera się na m.in. na wykorzystaniu nowoczesnych koncepcji zarządzania. Należy do nich m.in. logistyczna koncepcja zarządzania. Omawiana koncepcja obejmuj planowanie, realizację i kontrolę przemieszczania oraz rozmieszczania zasobów materialnych (ludzi, sprzętu, materiałów) i niematerialnych (zasobów finansowych oraz informacji), a także inne działania...
-
Chemometria w analityce chemicznej. I. Specyfika metod chemometrycznych
PublicationChemometria jest dziedziną nauki i techniki zajmującą się wydobywaniem użytecznej informacji z wielowymiarowych danych pomiarowych, wykorzystującą metody statystyki i matematyki. W trakcie rozwoju metod chemometrycznych powstała specyficzna metodologia badawcza obejmująca: i)staranne planowanie doświadczeń, ii)wnikliwą kontrolę uzyskanych danych oraz iii)ocenę wiarygodności uzyskanych wyników. Artykuł zawiera ponadto omówienie...
-
Wykorzystanie modeli cmm i spice w zarządzaniu przedsięwzięciami informatycznymi
Publicationw pracy zaprezentowano problematykę planowania i oceny organizacji projektowych realizujących przedsięwzięcia informatyczne. wydaje się, bowiem, że przy realizacji przedsięwzięcia planowanie, organizowanie i kontrolowanie pracy zespołu ma 'kluczowe' znaczenie dla zakończenia przedsięwzięcia w założonym czasie i przyjętych środkach (przy określonych standardach jakości). omówiono, więc metody oceny poziomu dojrzałości zespołu a...
-
Problemy projektowania i oceny organizacji projektowych realizujących przedsięwzięcia informatyczne
PublicationW pracy zaprezentowano problematykę planowania i oceny organizacji projektowych realizujących przedsięwzięcia informatyczne. Wydaje się, bowiem, że przy realizacji przedsięwzięcia planowanie, organizowanie i kontrolowanie pracy zespołu ma 'kluczowe' znaczenie dla zakończenia przedsięwzięcia w założonym czasie i przyjętych środkach (przy określonych standardach jakości). Omówiono, więc metody oceny poziomu dojrzałości zespołu a...
-
Wybrana metoda badania i oceny jakości realizacji usług VoIP.
PublicationPrzedstawiono syntetyczną metodę badania i oceny jakości realizacji usługi transmisji głosu w sieci IP opracowana przez ITU-T. Metoda zwana E-model jest narzędziem wspomagającym planowanie transmisji en-to-end dla usługi telefonicznej. Parametrami wejściowymi E-modelu są informacje o terminach użytkowników oraz o elementach pośredniczących w sieci, co umożliwia oszacowanie wpływu poszczególnych składników na wynikowa jakość...
-
Problemy zarządzania organizacjami projektowymi.
PublicationW pracy zaprezentowano problematykę planowania i oceny organizacji projektowych realizujących przedsięwzięcia informatyczne. Wydaje się, bowiem, że przy realizacji przedsięwzięcia planowanie, organizowanie i kontrolowanie pracy zespołu ma kluczowe znaczenie dla zakończenia przedsięwzięcia w założonym czasie i przyjętych środkach (przy określonych standardach jakości). Omówiono, więc problemy występujące przy planowaniu struktury...
-
[W] : Społeczna rola szkolnictwa wyższego i jego misja publiczna w perspektywie dekady 2010-2020 - Janina Jóźwiak i Roman Z. Morawski. - [raport opracowany na podstawie ekspertyzy]
PublicationW ekspertyzach podjęto dwa kluczowe zagadnienia: doskonalenia jakości zarządzania uczelnią oraz społecznej odpowiedzialności uczelni jako instytucji służącej otoczeniu. [1.]W opracowaniach dotyczących jakości przedstawiono różne postrzeganie jakości na gruncie szkoły wyższej, podkreślona znaczeniu budowania kultury jakości uczelni opierającej się na doskonaleniu kultury organizacji, budowaniu zaufania i doskonaleniu komunikacji....
-
Wykorzystanie technologii informatycznych w zarządzaniu przedsięwzięciami informatycznymi
PublicationW rozdziale przedstawiono charakterystykę zarządzania przedsięwzięciami informatycznymi oraz wskazano na przydatność technologii informatycznych w procesach zarządzania przedsięwzięciem. Stan tych technologii ale głównie poziom ich wykorzystania może mieć kluczowe znaczenie w realizacji przedsięwzięć (osiąganiu założonego celu w ramach przyjętych - harmonogramu i budżetu). Stąd też w ramach koncepcji całej pracy dotyczącej zarządzania...
-
Centra handlowo-usługowe - nowa funkcja dworców kolejowych
PublicationWobec rosnącego zapotrzebowania społecznego na dobra konsumpcyjne centra handlowe są atrakcyjnymi miejscami w miastach. Ich oddziaływanie na miasto jest widoczne i tyczy się nie tylko wpływu na drobny handel, ale również hierarchię miejskich ośrodków usługowych oraz komunikację. Jednym z atrakcyjnych przypadków lokalizacji funkcji handlowej jest dworzec kolejowy. Ważnym elementem kontroli rozwoju współczesnego handlu jest odpowiedzialne...
-
Proces kontroli kosztów w kolejnych fazach inwestycji budowlanej
PublicationPrawidłowe oszacowanie kosztu przyszłej inwestycji i przeprowadzenie analizy finansowej daje szansę na poprawne sfinansowanie i zrealizowanie przedsięwzięcia. Planowanie inwestycji budowlanej związane jest w znacznym stopniu z jej efektywnością ekonomiczną. Przygotowując realizację inwestycji budowlanej inwestor (zamawiający) staje m.in. przed problemem wiarygodnego oszacowania jej łącznego kosztu, w celu podjęcia decyzji o jej...
-
Metoda analizy syntaktycznej przestrzeni (space syntax analysis) jako narzędzie planistyczne
PublicationArtykuł dotyczy zastosowania analizy syntaktycznej przestrzeni (space syntax analysies) w procesie analiz planistycznych i planowania przestrzeni. Jest to narzędzie pozwalające na planowanie miasta, którego konfiguracja przestrzenna będzie sprzyjać interakcjom społecznym wewnątrz niego. Metoda analizy syntaktycznej przestrzeni stojąca na styku dziedzin pozwala na kompleksową analizę składni przestrzeni. Metodologia przydatna jest...
-
Organizacja i Sterowanie ruchem_lotniczymT_I_s6 -2023/24
e-Learning CoursesPlanowanie lotów. Operacje statków powietrznych w rejonie portu lotniczego. Obsługa portu lotniczego. Sterowanie ruchem lotniczym.
-
ORGANIZACJA I STEROWANIE RUCHEM LOTNICZYM (PG_00044651) TRANSPORT I st. 6 sem. - sem. letni 2022/23 Jacek Oskarbski
e-Learning CoursesPlanowanie lotów. Operacje statków powietrznych w rejonie portu lotniczego. Obsługa portu lotniczego. Sterowanie ruchem lotniczym.
-
Aleksandra Sas-Bojarska prof. dr hab. inż. arch.
People -
Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu drogowego w miastach
PublicationW artykule przedstawiono charakterystykę stanu brd wraz z identyfikacją głównych problemów i grup ryzyka w miastach. Scharakteryzowano systemy zarządzania brd, które obejmują struktury organizacyjne, planowanie, odpowiedzialność, zasady i procedury postępowania oraz zasoby (osobowe i finansowe) niezbędne do opracowania, wdrażania, realizowania i monitorowania przyjętej wizji i celów strategicznych w zakresie brd. Na tym tle zaproponowano...
-
Bogdan Ścibiorski dr inż.
People -
Urbanistyka i polityka rozwoju II. Przedmioty do wyboru - Urban Sketching. Sem. VI GP 2019/2020
e-Learning CoursesKurs dla studentów VI semestru I stopnia studiów Gospodarki Przestrzennej. Szkic, jako narzędzie poznania architektury i przestrzeni miasta, analizy struktury i relacji przestrzennych oraz sposobów funkcjonowania. Odnośnik do zewnętrznego kursu: https://www.facebook.com/groups/669695613791491/ Konsultacje mailowe: jkrenz@pg.edu.pl
-
Karolina Krośnicka dr hab. inż. arch.
PeopleKarolina A. Krośnicka, Ph.D., D.Sc., Eng. Arch., is associated professor at Department of Urban Design and Regional Planning, Faculty of Architecture, Gdańsk University of Technology (Poland). For many years (1998 – 2016) she was employed at the Department of Transport and Logistics at the Faculty of Navigation at Gdynia Maritime University (Gdynia, Poland), where she was mostly involved in issues connected with seaports and port...
-
Narzędzia informatyczne a procesy zarządzania wiedzą.
PublicationW ostatnich latach wiele mówi się o znaczeniu zarządzania wiedzą. Aby odnieść sukces menedżerowie powinni sięgać po narzędzia, metody i praktyki pozwalające na efektywne wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa. Podkreśla się znaczenie wiedzy jako jednego z jego najważniejszych zasobów, jednak menedżerowie często wskazują na brak akceptowalnych metod umożliwiających planowanie i zarządzanie tworzeniem, organizacją, dystrybucją i...
-
Monitoring zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych
PublicationW publikacji przedstawiono działanie mobilnego systemu monitoringu (MSM) do badania i analizy zanieczyczyszczeń powietrza atosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Stacja monitorująca składa sie z dwóch zasadniczych części: modułu sensorów pomiarowych oraz z modułu telekomunikacyjnego. Moduł sensorów pozwala mierzyć stężenia benzenu, ditlenku azotu i ozonu. Moduł komunikacyjny jest odpowiedzialny za gromadzenie danych pomiarowych...
-
Wykorzystanie narzędzi współpracy on-line w środowisku akademickim
PublicationWspółpraca on-line to temat coraz częściej poruszany w środowisku naukowym i biznesowym. Odpowiednie wykorzystanie dostępnych narzędzi informatycznych wspomaga komunikację i planowanie eksperymentów, a także podejmowanie decyzji i konsultacje na odległość zarówno przed, jak i na poszczególnych etapach realizacji danego projektu. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań powinno mieć miejsce także w środowisku akademickim, a studenci...
-
Anna Wendt mgr
PeopleAsystent w Katedrze Inżynierii Zarządzania i Jakości od 2017 r. Jest absolwentką kierunku Zarządzanie jakością i środowiskiem na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. W trakcie studiów doktoranckich na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej w dyscyplinie Nauki o Zarządzaniu. Jest audytorem wewnętrznym systemów ISO 9001, 14001, 18001 oraz 22000. Ukończyła wiele kursów z zakresu zarządzania jakością i...
-
W kierunku zmiennej metafory miasta-miejsca, zdarzenia, krajobrazy. W: Ka- zimierz Wejchert - teoria kompozycji urbanistycznej. Warszawa: Akapit-DTP** 2003 s. 52-61, 3 il. bibliogr. 26 poz. Urbanistyka. Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe R. VIII. Red. serii: prof. S. Gzel.
PublicationW latach 60. XX wieku, w dużej mierze za sprawą koncepcji K. Lyncha, corazwyraźniej zaczęła się wykształcać zmiana w wyobrażeniu miasta, które rozu-miane jest dzisiaj nie tylko jako statyczny wzór, ale jako układ wzajemnychoddziaływań, scena życia społecznego, miejsce zdarzeń i dynamicznych wpływówśrodowiska. Miejsca definiowane są dzisiaj nie tylko w kryteriach kompozycy-jnych, ale także poprzez zdarzenia, interakcje, miejskie...
-
Motywy wdrażania strategii zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach
PublicationW rozdziale poruszone są zagadnienia związane z zarządzaniem wiekiem. Problemy występujące w tym obszarze zarządzania zasobami ludzkimi są szczególnie istotne ze względu na prognozowane zmiany demograficzne w Polsce i pozostałych krajach Unii Europejskiej. Polska, z różnych powodów, dużo później niż kraje UE zwróciła uwagę na pojawiające się zagrożenia. Planowanie i wdrożenie działań przeciwdziałających wykluczeniu osób starszych...
-
Monika Arczyńska dr inż. arch.
PeopleArchitect and researcher with over 10 years of international experience in cultural projects. She has been working on the designs of Grand Egyptian Museum in Cairo, Palestinian Museum in East Bank, Giant’s Causeway Visitor Centre and National Centre for Contemporary Art in Moscow (with Heneghan Peng Architects). As a founder of A2P2 architecture & planning she runs architecture department of the company. In 2018 together with...
-
Geomatyka A
e-Learning CoursesPrzedmiot obejmuje podstawy pomiarów hydrograficznych. Urządzenia pomiarowe - echosondy hydroakustyczne, sonary. Gromadzenie danych z pomiarów batymetrycznych i sonarowych. Planowanie pomiarów hydrograficznych. Pojazdy ASV, ROV, AUV.
-
Teoria ograniczeń w planowaniu i sterowaniu produkcją.
PublicationPlanowanie i sterowanie produkcją jest jedną z istotniejszych funkcji realizowanych przez przedsiebiorstwo. Ma na celu zapewnienie sprawnego i efektywnego wykonania zadań, realizacji operacji oraz przepływu materiałów i informacji w organizacji, których wynikiem jest wytworzenie wyrobu lub usługi oczekiwanej przez klienta. Obejmuje takie działania, jak: planowanie i przydział zasobów niezbędnych do wykonania zadań, ustalenie sekwencji...
-
Efektuacyjność modelu mentalnego przedsiębiorczości
PublicationArtykuł prezentuje dwa modele przedsiębiorczości: tradycyjny (kauzalny) i efektuacyjny. Zgodnie z modelem kauzalnym najważniejszymi czynnikami sukcesu firmy jest strategiczne planowanie i konkurencyjność. W modelu efektuacyjnym znaczenie mają posiadane przez przedsiębiorcę zasoby, elastyczne reagowanie na szanse pojawiające się w otoczeniu i budowanie relacji biznesowych z otoczeniem. Celem artykułu jest ocena efektuacyjności mentalnego...
-
Dorota Wojtowicz-Jankowska dr hab. inż. arch.
PeopleSenior lecturer at the Faculty of Architecture, Gdansk University of Technology. In the years 1996 - 2014 she worked at the Department of Public Utilities and she is currently employed at the Department of Environmental Design. In 2006 she was awarded the title of doctor. Since 2011 he has been a member of POIA RP. In the years 2014 - 2017 she was a member of the Faculty Council. In his research work, he deals with issues connected...
-
SPRIM - edycja 2022/2023
e-Learning CoursesKurs dla studentów studiów magisterskich, II sem. na kierunku IŚ WILIŚ Kurs realizowany dla dwóch przedmiotów: Planowanie przestrzenne oraz Zarządzanie i Monitoring Środowiska.
-
Potrzeba wykorzystania narzędzi Enterprise Project Management w przedsiębiorstwie między narodowym - studium przypadku
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące projektu wdrożenia narzędzia informatycznego, które usprawni proces planowanie pracy i zarządzanie zasobami w filiach zagranicznych, mającego znamiona systemu Enterprise Project Management - do wspomagania zarządzania projektami. Omówiono zalety oraz wady tego typu rozwiązań w stosunku do tradycyjnych sposobów zarządzania. Wskazano szanse i zagrożenia dla rozwoju przedsiębiorstw wynikające...
-
Agata Pierścieniak dr hab. inż.
PeopleAgata Pierscieniak is a graduate of the Wrocław University of Technology, Faculty of Computer Science and Management (1992). She obtained her Ph.D. degree in the field of Economic Sciences in 2004 from the Warsaw University of Life Sciences, while her post-doc (habilitated doctor) degree in the discipline of Management Sciences, in 2016, was from the Warsaw School of Economics.During the years 1998-2018, she worked at the University...
-
Nowoczesne metody planowania rozwoju systemu dystrybucji energii elektrycznej.
PublicationW referacie omówiono dwie metody planowania rozwoju systemu dystrybucji energii elektrycznej: programowanie całkowito-liczbowe i programowanie ewolucyjne. Wskazano na szereg innych metod, które w szczególnych sytuacjach także prowadzą do właściwego rozwiązania problemu planowania. Zwrócono uwagę na szczególną efektywność programowania ewolucyjnego. Przedstawiono czynniki sprawiające, że problem planowania rozwoju poprzez planowanie...
-
Rola planowania przestrzennego w realizacji rozwoju zrównoważonego
PublicationAutor wyjaśnia pojęcie planowania i niektóre jego typy. Wskazuje podane przez różnych autorów kryteria i zasady rozwoju zrównoważonego oraz cechy, którym powinny odpowiadać zgodne z nim działania. Jako role planowania przestrzennego opisane są: projektowanie przestrzeni funkcjonalnej, trwałej i pięknej, koordynacja, harmonizacja i regulacja w warunkach wielopodmiotowości oraz planowanie rozwoju, działań i narzędzi sterujących....
-
E-learning - prawdziwa czy fikcyjna koncepcja edukacyjnego rozwoju uczelni
PublicationNie można zaprzeczyć, że wykorzystanie narzędzi multimedialnych oraz Internetu pozwala na dodanie istotnych, z punku widzenia dydaktyki, komponentów edukacyjnych tworzących kompetencje i umiejętności zawodowe, a także te czysto akademickie. Trzeba rozważyć, czy wszystkie strony procesu dydaktycznego na uczelni są przygotowane do e−learningu. Oczywistym wymogiem jest posiadanie odpowiedniej bazy sprzętowej i przygotowanej kadry...
-
Proces kształtowania nowego produktu
PublicationW pracy zaproponowano siedmioetapowy proces kształtowania nowych produktów, który oparto na dodatnich cechach tego rodzaju procesów występujących w literaturze światowej. Porównano najbardziej znaczące podejścia co do przebiegu procesu i wyciągnięto wnioski, które posłużyły do ustalenia podstawowych etapów i przeglądów. Proponowane etapy procesu to: identyfikacja sposobności, tworzenie koncepcji, wstępne rozpoznanie, pełne rozpoznanie...
-
Koncepcja zastosowania systemów agentowych do oceny technologii informatycznych
PublicationW pracy przedstawiono koncepcję wykorzystania systemów agentowych do oceny technologii informatycznych. Praca zawiera opis koncepcji oraz przedstawia możliwości wykorzystania narzędzi informatycznych mogących znaleźć zastosowanie do implementacji i weryfikacji proponowanego rozwiązania. Praca jest częścią wspólnych badań nad tworzeniem rozwiązań do oceny technologii informatycznych, które obejmują wykorzystanie ocen eksperckich...
-
Geotechnika na kierunku ''Budownictwo'' w wielostopniowym systemie studiów
PublicationPrzedstawiono zakres kształcenia geotechniki na kierunku Budownictwo. Szczegółowo scharakteryzowano tzw. przedmioty ''geotechniczne'', podkreślając ich rolę w kształceniu na kierunku Budownictwo, Architektura i Urbanistyka, Budownictwo Podziemne oraz Geologia Inżynierska.
-
Jakość administracji publicznej na przykładzie Urzędu Skarbowego w Tczewie
PublicationW artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących jakości uług w wybranym urzędzie skarbowym przeprowadzonych za pomoca kwestionariusza ankietowego oraz metody Common Assessment Framework. Wymiki badań pokazały, że US jest placówką nastawioną na zmiany, jednak ich wprowadzanie wymaga czasu i znacznego zaangażowania, przede wszystkim kierownictwa, oraz wsparcia ze strony pracowników. Ponadto większą wagę powinno się zwrócić na...
-
Uszeregowania zadań wieloprocesorowych w ogólnych systemach równoległych.
PublicationPlanowanie procesorów produkcyjnych czy sterowanie systemami komputerowymi wymaga skonstruowania adekwatnych modeli teoretycznych w celu uzyskania zadowalającego poziomu efektywności stosowanych rozwiązań oraz przeprowadzenia w miarę jak najpełniejszej klasyfikacji problemów ''łatwych'' oraz ''trudnych''obliczeniowo. W pracy rozważane są problemy deterministycznego szeregowania zadań wieloprocesorowych w środowisku maszyn...
-
Współczesne sterowanie przepływem produkcji. Produkcja rozdzielnic niskiego napięcia
PublicationCelem artykułu jest przestawienie metod organizacji oraz sterowania produkcją współczesnego zakładu produkcyjnego specjalizującego się w produkcji wielogabarytowych rozdzielnic. W artykule zostało przedstawione przede wszystkim współczesne sterowanie procesem produkcyjnym rozdzielnic i związanym z nim przepływem materiałów i informacji w taki sposób, aby zamawianie materiałów, uruchamianie zleceń produkcyjnych oraz dostawa wyrobów...
-
Częściowa automatyzacja podstawowych badań lekarskich
PublicationPrzedstawiono architekture podsystemu wspomagajacego inteligentna przestrzen medyczna UbiDoDO (ang. Ubiquitous Domestic Doctor’s Office). Jego zadaniem jest zapewnienie ciagłego monitoringu danych biomedycznych pacjenta w domowych warunkach oraz umozliwienie natychmiastowej reakcji na objawiajace sie dolegliwosci. Istnienie tez mozliwosc przeprowadzenia wstepnego wywiadu z pacjentem.
-
Projektowanie modelu doskonalenia łańcucha logistycznego
PublicationW artykule do zaprojektowania modelu doskonalenia łańcucha logistycznego wykorzystano koncepcję modeli biznesowych opracowanych przez A.Osterwaldera, Y.Pigneura, L.Bossidego i R.Charana. Zaproponowany model biznesu uwzględnia komponenty takie jak: otoczenie, infrastruktura, strategia, przewaga konkurencyjna i taktyka operacyjna.