Filters
total: 8905
filtered: 7218
-
Catalog
- Publications 7218 available results
- Journals 95 available results
- Conferences 3 available results
- People 181 available results
- Inventions 7 available results
- Projects 47 available results
- Laboratories 6 available results
- Research Teams 10 available results
- e-Learning Courses 372 available results
- Events 21 available results
- Open Research Data 945 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: struktura urbanistyczna
-
Opis obiektu, historia i rozwój. - Układ urbanistyczny Śródmieścia Gdyni. Dokumentacja zgłoszenia zabytku do uznania za Pomnik Historii
PublicationDokumentacja jest kompleksową ekspertyzą uzasadniającą wniosek o uznanie zespołu urbanistycznego Śródmieścia Gdyni za Pomnik Historii. Opis obiektu przedstawia główną ideę rozplanowania śródmieścia oraz zasadnicze elementy układu, takie jak ciągi urbanistyczne, dominanty, akcenty pierzeje i wnętrza w przestrzeni publicznej. Prezentuje też najciekawsze realizacje architektoniczne, ich twórców i stylistykę. W części dotyczącej...
-
Janusz Osicki Struktura
PublicationKatalog towarzyszący wystawie malarstwa, która odbyła się w listopadzie 2010 w Muzeum Miasta Gdyni. Katalog liczy 20 stron i zawiera tekst krytyczny i notę biograficzną w języku polskim oraz 19 kolorowych reprodukcji prac autora.
-
Struktura kreacji przestrzennej.
PublicationStruktura kreacji przestrzennej to zagadnienie związane z przebywaniem w przestrzeni, odczuwaniem przestrzeni i analizowaniem jej z punktu widzenia odbiorcy. Projektowanie obiektów architektonicznych zaczyna się umiejscowieniem punktów w przsetrzeni abstrakcyjnej, łączeniem ich w linie (uzyskując graficzne schematy ideowe) i, następnie, umieszczaniem płaszczyzn w wyznaczonym linearnie zarysie. Jako efekt końcowy, otrzymujemy bryły,...
-
Idea urbanistyczna Juliana Rummla i jej wpływ na międzywojenne plany Gdyni = The Urban Idea of Jukiab Rummel and Its Influence on the Interwar Plans of Gdynia
PublicationJulian Rummel nie był ani architektem ani urbanistą. Był inżynierem budowy okrętów, działaczem gospodarczym, jednym w wielkich orędowników budowy portu i miasta Gdyni oraz współtwórcą polskiej polityki morskiej II Rzeczypospolitej. W połowie 1924 roku, kiedy rozpoczęto w Gdyni przebudowę otwartego zaledwie rok wcześniej Portu Tymczasowego na wielki, uniwersalny port stały, Julian Rummel był pierwszym którzy zwracali uwagę na pilną...
-
Ocena prac projektowych zgłoszonych do konkursu na opracowanie koncepcji urbanistycznej zagospodarowania Wyspy Spichrzów w Elblągu
Publicationekspertyza dotyczyła zgłoszonych do konkursu koncepcji zagospodarowania Wyspy Spichrzów w Elblągu
-
Koncepcja urbanistyczno-architektoniczna zagospodarowania rejonu dworca kolejowego w Białymstoku w ramach programu funkcjonalno-przestrzennego węzła multimodalnego w Białymstoku
Publicationekspertyza projektowa dotyczyła opracowania wariantowej, urbanistycznej koncepcji reorganizacji przestrzeni miejskiej w rejonie dworca PKP/PKS w kontekście poprawy integracji środków transportu
-
Structure and magnetic properties of Eu2CaCu2O6
PublicationDyskutowany jest nowy typ związku na bazie tlenku miedzi. Jest to pierwszy związek o tzw. zero wymiarowym charakterze Cu-O.
-
Struktura kapitału a wartość przedsiębiorstwa
PublicationW pracy przedstawiono istotę wartości przedsiębiorstwa oraz wskazano determinanty ją kształtujące. Jedną z nich jest struktura kapitału. Optymalizując wartość przedsiębiorstwa należy określić granice nośników wartości, tj. kosztu i struktury kapitału.
-
Struktura informacyjna systemu automatyki
PublicationW złożonym obiekcie sterowania takim jak oczyszczalnia ścieków, znajduje się wiele rozmaitych informacji: dane dotyczące wielkości procesowych pochodzące z pomiarów, dane technologiczne określające wymogi stawiane systemowi automatyki, dane sterujące urządzeniami realizującymi algorytmy sterowania, stany poszczególnych urządzeń w systemie, informacje o pogodzie, o zakłóceniach pracy ekonomiczne itp.
-
Struktury danych.
PublicationPraca stanowi podręcznik dla studentów pierwszych lat informatyki. Prezentuje ona podstawowe struktury danych stosowane w programach komputerowych wraz z algorytmami, ukierunkowanymi na przechowywanie informacji oraz operowanie informacją przy użyciu tych struktur. W podręczniku omówiono m.in. następujące zagadnienia: tablice uporządkowane, tablice rozproszone, sortowanie tablic, listy, drzewa binarne, drzewa wyszukiwawcze,...
-
Struktury supramolekularne
PublicationW 1987 roku, w uznaniu osiągnięć nad rozwojem i zastosowaniem cząsteczek zdolnych do selektywnych oddziaływań uzależnionych od struktury, Akademia Noblowska nagrodziła trzech naukowców - Donalda J. Crama, Jean-MArie Lehna i Charlesa Pedersena.
-
Konkurs na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej „Budowy parku centralnego z parkingiem podziemnym na 270 samochodów w Gdyni”.
PublicationOpracowanie zawiera ekspercką ocenę prac konkursowych z zakresu urbanistyki i architektury krajobrazu.
-
Role of inner-city brownfields in urban development of european cities - example of Gdańsk Music and Congress Centre
PublicationPołożone w bliskim sąsiedztwie śródmieść tereny poprzemysłowe odgrywają w miastach europejskich ważną rolę w przekształceniach struktur miejskich. Kształtowane na posiadających bardzo silną tożsamość terenach wielofunkcyjne, przestrzenie publiczne przyczyniają się do zatrzymania w centrum miast jego mieszkańców i przeciwdziałają ich ucieczce na obrzeża. Wyżej wspomniane kulturowe i historyczne dziedzictwo, jak i genius loci obecny...
-
Porous structure of natural and modified clinoptilolites
PublicationOpisano wyniki badań struktury porowatej naturalnych zeolitów. W badaniach wykorzystano technikę SEM oraz wyznaczono izotermy procesu adsorpcji-desorpcji azotu w temperaturze 77 st. K.
-
Struktura kapitału ludzkiego a wzrost gospodarczy
PublicationW artykule tym skupiono się na weryfikacji zależności pomiędzy poziomem zróżnicowania hierarchii płacowej a stopniem wzrostu gospodarczego. Autor podjął więc próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy poza powszechnie znanym związkiem między poziomem zasobu kapitału ludzkiego a wzrostem gospodarczym, istotne znaczenie ma również jego wewnętrzna struktura.Struktura kapitału ludzkiego przedstawiona została za pomocą hierarchii...
-
Struktura systemu diagnostycznego cągnika kołowego
PublicationSystemy diagnostyczne OBD (On Board Diagnosis) są coraz częściej stosowane w pojazdach. Tylko niektóre ciągniki kołowe są wyposażone w systemy diagnostyczne. Dotychczas stosowana diagnostyka pokładowa pojazdów jest silnie związana z wymaganiami emisyjnymi i nie obejmuje innych ważnych funkcji pojazdu. W tworzonym systemie diagnostycznym ciągnika kołowego, ze względu na możliwe skutki przyjęto cztery grupy uszkodzeń: funkcjonalne...
-
Struktura systemu diagnostycznego ciągnika kołowego
PublicationSystemy diagnostyczne OBD (On Board Diagnosis) są coraz częściej stosowane w pojazdach. Tylko niektóre ciągniki kołowe są wyposażone w systemy diagnostyczne. Dotychczas stosowana diagnostyka pokładowa pojazdów jest silnie związana z wymaganiami emisyjnymi i nie obejmuje innych ważnych funkcji pojazdu. W tworzonym systemie diagnostycznym ciągnika kołowego, ze względu na możliwe skutki przyjęto cztery grupy uszkodzeń: funkcjonalne...
-
Ocena prac zgłoszonych do konkursu na opracowanie Koncepcji urbanistyczno – architektonicznej p.n. „Nowe Centrum Usługowe” w Tczewie w rejonie ul. Wojska Polskiego
Publicationekspertyza dotyczyła oceny zgłoszonych do konkursu koncepcji zagospodarowania terenów dawnej jednostki wojskowej w Tczewie (przewodnicząca jury konkursowego)
-
Crystal structure and electronic structure of CePt2In7
PublicationWe report a corrected crystal structure for the CePt2In7 superconductor, refined from single crystal x-ray diffraction data. The corrected crystal structure shows a different Pt–In stacking along the c-direction in this layered material than was previously reported. In addition, all of the atomic sites are fully occupied with no evidence of atom site mixing, resolving a discrepancy between the observed high resistivity ratio of...
-
The structure of liquid lead: EXAFS and MD studies
PublicationPraca poświecona jest analizie widm XAFS zmierzonych na krawędzi L3dla ciekłego ołowiu. W analizie strukturalnej EXAFS zastosowano podejście GNXAS. Przetestowano kilka modeli strukturalnych, zarówno numerycznych (MD-DLE, MD-TB), jak i tych otrzymanych doświadczalnie (ND, XRD) i ostatecznie zrekonstruowano pierwszy pik w parowej funkcji rozkładu, g(r). Zweryfikowano wcześniejsze doniesienia o obserwownym za pomocą metody XAFS gwałtownym...
-
Structural Variety of Cobalt(II), Nickel(II), Zinc(II), and Cadmium(II) Complexes with 4,4′-Azopyridine: Synthesis, Structure and Luminescence Properties
PublicationSelf-assembled bi- and polymetallic complexes of CoII, NiII, ZnII, and CdII were obtained by the reaction of 4,4′-azopyridine (azpy) with metal tri-tert-butoxysilanethiolates (Co, 1; Cd, 2), acetylacetonates (Ni, 3; Zn, 4), and acetates (Cd, 5). All compounds were characterized by single-crystal X-ray structure analysis, elemental analysis, FTIR spectroscopy, and thermogravimetry. Complexes 1, 2 and 4, 5 exhibit diverse structural...
-
Inteligentne systemy transportu - rozwój i struktura.
PublicationOgólna charakterystyka systemów transportu (ITS). Programy rozwoju systemów ITS w Europie. Architektura i struktura systemów ITS.
-
Struktura warstwy aplikacji w systemie RSMAD
PublicationW pracy przedstawiono strukturę warstwy aplikacji Radiowego Systemu Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (w skrócie: RSMAD). Opisano szczegółowo zadania postawione przed każdą z aplikacji składowych systemu, z uwzględnieniem zastosowanych rozwiązań.
-
Struktura triacylogliceroli wybranych olejów i tłuszczów.
PublicationZbadano strukturę wybranych triacylogliceroli (TAG) stosując zmodyfikowaną metodę Brockerhoffa. Surowcami tłuszczowymi były oleje roślinne: rzepakowy niskoerukowy (NE), rzepakowy wysokoerukowy (WE) słonecznikowy, sojowy, oliwkowy, oraz tłuszcze zwierzęce - łój i smalec. Stwierdzono, że w przebadanych olejach roślinnych pozycję sn-2 TAG zajmują głównie nienasycone kwasy osiemnastowęglowe: kwas linolowy (C18:2) i linolenowy...
-
Struktura systemu sterowania statkiem dynamicznie pozycjonowanym.
PublicationW artykule przedstawiono funkcje i zadania systemu dynamicznego pozycjonowania (DP) statku. Omówiono zagadnienia sterowania - stabilizacji pozycji i kierunku (kursu rzeczywistego statku) przy małej prędkości manewrowania oraz modele statku DP. Określono wymagania towarzystw klasyfikacyjnych dla statków DP. Przedstawiono wielowarstwową strukturę systemu sterowania statkiem DP, gdzie do podstawowych problemów należy zaliczyć filtrację...
-
Zasoby, struktura kapitału ludzkiego a wzrost gospodarczy
PublicationW artykule tym skupiono się na weryfikacji zależności pomiędzy poziomem zróżnicowania hierarchii płacowej i zasobowej a stopniem wzrostu gospodarczego. Autor podjął więc próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy poza powszechnie znanym związkiem między poziomem zasobu kapitału ludzkiego a wzrostem gospodarczym, istotne znaczenie ma również jego wewnętrzna struktura. Struktura kapitału ludzkiego przedstawiona została za pomocą...
-
Księgozbiór profesora Michała Reichera: struktura zasobu
PublicationCel pracy Celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie analizy zachowanej części księgozbioru prof. M. Reichera zgodne z funkcjonalną koncepcją książki, wedle której daną kolekcję interpretować należy jako wyraz nie tylko zainteresowań i praktyk czytelniczych, ale jako część procesu społecznego komunikowania, rozumianego tutaj jako możność stworzenia kolekcji (kwestie rynku książki) i nadania jej wartości w obiegu informacji naukowej. Materiał...
-
Adjustable fractional-delay filters utilizing the Farrow structure and multirate techniques. [Przestrajalne filtry o opóźnieniu ułamkowym wykorzystujące strukturę Farrowa i techniki wieloszybkościowe]
PublicationDo efektywnej realizacji ułamkowo opóźniających, przestrajalnych filtrów FIR (o skończonej odpowiedzi impulsowej) można wykorzystywać strukturę Farrowa. Jednakże, niezależnie od efektywności w porównaniu z innymi strukturami, jej złożoność implementacyjna szybko rośnie ze wzrostem szerokości pasma filtru. Celem zredukowania złożoności numerycznej, zaproponowano podejście wieloszybkościowe. W tym podejściu sygnał wejściowy jest...
-
Proekologiczny model struktury miasta
PublicationWspółczesne aglomeracje miejskie w ich gwałtownym wzroście rozsadzają wszelkie dotychczas znane człowiekowi skale. Wzrasta też stopień komplikacji systemów osadniczych. Nasza cywilizacja stałą się cywilizacją miejską i to w sposobie zarządzania systemami miejskimi należy upatrywać możliwości większego zrównoważenia przyszłego rozwoju. Artykuł przedstawia koncepcję modelu struktury miasta, pozwalającą na zoptymalizowanie jego funkcjonowania...
-
Metody badania struktury triacylogliceroli.
PublicationOmówiono strukturę triacylogliceroli oraz liczbę możliwych kombinacji różnych triacylogliceroli w zależności od ilości występujących w nich kwasów tłuszczowych. Przedstawiono różne metody określania rozmieszczenia kwasów tłuszczowych w poszczególnych pozycjach cząsteczek triacylogliceroli. Pokazano metody enzymatyczne z zastosowaniem lipaz regio - i stereospecyficznych oraz metody wykorzystujące wysokosprawną chromatografię cieczową...
-
Struktury wybranych tiosiarczanów amoniowych
PublicationPrzedstawiono syntezę i struktury rentgenowskie trzech tiosiarczanów amoniowych. Były to: tiosiarczan bis(cykloheksyloamoniowy), dwuwodny tiosiarczan bis(tert-butyloamoniowy) i bis(tiosiarczan) 1,6-heksanodiamoniowo diamonowy. Omówiono układy wiązań wodorowych występujące w powyższych strukturach.
-
The structure of Al-Cu and Al-Si eutectic melts
PublicationStrukturę ciekłych stopów eutektycznych Al_{83}Cu_{17} i Al_{88}Si_{12} zbadano metodami dyfrakcyjnymi i RMC. Przeanalizowano uzyskane całkowite i cząstkowe funkcje korelacyjne i parametry strukturalne.
-
Magnetism and structure of Li_xCoO2 and comparison to Na_xCoO2
PublicationW pracy dyskutowane są właściwości magnetyczne i strukturalne Li_xCoO2 dla 0.5< x< 1.0. Jon Co +4 znajduje się w stanie wysokospinowym w Li_xCoO2 dla zawartości litu od 0.94 do 1.00 i w stanie niskospinowym dla x od 0.50 do 0.78.
-
Nature and properties of metal cations in aqueous solutions
PublicationOpisano i przeanalizowano budowę chemiczną, właściwości chemiczne i właściwości kinetyczne kationów metali w roztworach wodnych. Zwrócono uwagę na czynniki decydujące o właściwościach fizycznych roztworów.Wskazano na korelacje między stanami koordynacyjnymi soli i właściwościami roztworów. Zwrócono uwagę na nowe elementy chemii roztworów wodnych.
-
Structure and properties of polyamides-epoxidized elastomers blends
PublicationBadano mieszaniny poliamidów alifatycznych (PA6, PA 66, PA 12) zawierające do 15% wag. epoksydowanego elastomeru (statystycznego kopolimeru butadien - styren lub liniowego kopolimeru blokowego styren - butadien - styren). Stwierdzono, że właściwości mechaniczne badanych układów znacząco zależą od czasu mieszania. Oddziaływania w mieszaninach badano poprzez zmiany temepratury zeszklenia. Najbardziej korzystne, ze względu na polepszenie...
-
A complex variable fractional-delay FIR filter structure
PublicationW artykule wprowadzamy strukturę zespolonego filtru o skończonej odpowiedzi impulsowej (ang. finite impulse response - FIR) ze zmiennym opóźnieniem ułamkowym (ang. fractional delay - FD). Strukturę tę otrzymujemy na podstawie przestrajanego filtru FD FIR o współczynnikach rzeczywistych. Stanowi ona połączenie zbioru liniowo-fazowych filtrów FIR o współczynnikach stałych rzeczywistych i dwóch łańcuchów mnożąco-akumulujących, zawierających...
-
Struktura źródeł wytwórczych na miejskim rynku ciepła
PublicationOmówiono strukturę i główne parametry miejskich systemów zaopatrzenia w ciepło w Polsce, kładąc nacisk na możliwe zmiany udziału różnych źródeł w pokrywaniu potrzeb cieplnych odbiorców. Zwrócono uwagę na wpływ przedsięwzięć modernizacyjnych, ograniczających emisje zanieczyszczeń oraz na wpływ procedury handlu emisjami na rozwój systemów zaopatrzenia w ciepło. Podkreślono istotną rolę systemów ciepłowniczych w pokrywaniu potrzeb...
-
Wojewódzkie programy GAMBIT struktura i proces wdrażania
PublicationW referacie przedstawiono m.in.zasady tworzenia programów poprawy brd, systemowe podejście do formułowania programu,programy długoterminowe - strategie,programy krótkoterminowe, zasady wdrażania programów, instytucje i organizacje zaangażowane w realizację programów, uwarunkowania realizacji programów.
-
Struktura przestrzeni miasta w świetle analizy syntaktycznej.
PublicationBadania nad strukturami przestrzeni przy wykorzystaniu analizy syntaktycznej wskazały na fundamentalną zależność pomiędzy strukturą przestrzeni miasta i sposobem jego funkcjonowania. Kluczem do podjęcia dialogu z miastem historycznym jest zrozumienie logiki przekształcanej przez stulecia struktury przez pryzmat konfiguracji.
-
Położenie, charakterystyczne cechy i struktura funkcjonalno-przestrzenna.
PublicationScharakteryzowano położenie administracyjne, fizyczno-geograficzne i potencjał społeczno-gospodarczy województwa. Określono podstawowe cechy i elementy jego struktury zagospodarowania przestrzennego.
-
Ogólna struktura filtrów Gm-LC czasu ciągłego.
PublicationW pracy przedstawiono ogólny model filtrów Gm-LC czasu ciągłego oraz jego opis macierzowy. Wykazano, że dowolny filtr aktywny tej klasy zarówno trybu napięciowego jak i prądowego jest szczególnym przypadkiem opracowanej struktury. Przedstawione rozważania teoretyczne zilustrowano reprezentatywnym przykładem dolnoprzepustowego układu eliptycznego filtru Gm-LC dowolnego(nieparzystego) rzędu.
-
Struktura i właściwości sztywnych pianek poliuretanowo-poliglicerynowych
PublicationSztywne pianki poliuretanowo-poliglicerynowe otrzymano jednoetapową metodą przy stosunku grup izocyjanianowych do grup hydroksylowych wynoszącym NCO/OH = 2. Użyto poliglicerynę Pole jako substrat poliolowy w ilości 35 i 70% mas. gramorównoważników poliolu petrochemicznego Rokopol RF 551. Następnie otrzymane układy scharakteryzowano pod kątem struktury i właściwości użytkowych.
-
Struktura miasta a zasady rozwoju zrównoważonego - wybrane problemy
PublicationAutor rozważa, co wynika dla struktur miejskich z zasad rozwoju zrównoważonego. Analizuje też dwa problemy: (1) zwartość miasta i koncentracja zabudowy a jego struktura przyrodnicza i dostęp mieszkańców do terenów zielonych; (2) system ośrodków usługowych jako narzędzie oszczędności czasu i energii a tendencje rozwoju struktur sieciowych.
-
STRUKTURA SZKŁO-CERAMIKI ZAWIERAJĄCEJ FERROELEKTRYCZNĄ FAZĘ BiV
PublicationLiteratura opiusuje próby wytworzenia nanokompozytów, w których skład wchodzą matryca szkła i rozproszone w niej nanokrystality fazy ferroelektrycznej. Najczęstsza metoda wykorzystywana do otrzymywania takiej szkło - ceramiki polega na wytopie szkła, a następnie jego krystalizacji. W literaturze można znaleźć dużo przykładów wytwarzania tego typu materiałów dwu lub więcej składnikowych. Najwięcej badań dotyczy ferroelektrycznych...
-
Kompleksy fosfidowe żelaza: synteza, struktura i właściwości
PublicationKompleksy żelaza, w porównaniu ze związkami innych metali przejściowych, są obiecującymi materiałami do otrzymywania szerokiej gamy układów o interesujących właściwościach na co wpływ ma przede wszystkim czynnik ekonomiczny oraz niska toksyczność tego pierwiastka. Prezentowana przeze mnie rozprawa doktorska dotyczy syntezy pierwszych fosfidowych i fosfanylofosfidowych kompleksów żelaza(II) stabilizowanych ligandem β-diketiminowym...
-
Synthesen, Strukturen und Reaktionsverhalten von Metallalkoxiden
Publication -
Molecular structures of two E-azobenzocrown ethers
PublicationRentgenowska analiza strukturalna monokryształów posłużyła do scharakteryzowania struktury izomerów E dwóch azobenzokoron: 13- i 16-członowej. Oba związki krystalizują w układzie jednoskośnym. W komórce elementarnej, w każdym przypadku znajdują się dwie niezależne cząsteczki, różniące się konformacją, szczególnie łańcucha eterowego. Porównując konformacje ''wolnych'' makrocykli z konformacjami ich kompleksów z jonami metali wskazano,...
-
Searching for metric structure of musical files
PublicationCelem opisywanych prac jest porównanie efektywności wybranych metod sztucznej inteligencji w wyznaczaniu rytmu dla zapisu symbolicznego muzyki. Opisano sposób wykorzystania sztucznych sieci neuronowych i zbiorów przybliżonych do poszukiwania właściwej struktury rytmicznej utworu. Analizowane są fizyczne atrybuty dźwięku, które są najbardziej znaczące dla określenia położenia dźwięku na pozycji akcentowanej lub nieakcentowanej....
-
Cykl rzeźb pt. 'struktury biomorficzne'
PublicationDotykam świata formą. Tworzę ją z marzeń i obrazów przyrody. Jestem architektem, co pozwala mi dotykać wzrokiem. Rysuję, rzeźbię, sytuuję gliniane obiekty i sprawdzam, czy miejsce je akceptuje. Poszukuję odczucia zgodności. Zgodność kierunkuje podejmowane próby. Wyobraźnia pyta o mieszkańców. Formy mogą mieścić domy. Schronienia bezpiecznie osadzone w kaszubskim krajobrazie. Brzmiące lasem, pachnące tradycją. Nie znam ich dalszych...
-
Azomacrocyclic derivatives of imidazole: synthesis, structure, and metal ion complexation properties
PublicationOtrzymano nowe azokorony zawierające resztę imidazolu w makropierścieniu. Na drodze sprzęgania z solami diazoniowymiotrzymano pochodne imidazolu 2-metylo, 4-metylo oraz 4-fenyloimidazolu. Synteza była prowadzona w warunkach wysokiego ciśnienia. Dla 21-członowej pochodnej 4-metyloimidazolu określono strukturę jej adduktu z wodą przy pomocy metod rentgenograficznych.Zdolność kompleksowania jonów metali badano spektrofotometrycznie...