Search
Filters
total: 18984
filtered: 12755
-
Catalog
- Publications 12755 available results
- Journals 540 available results
- Conferences 258 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 521 available results
- Inventions 34 available results
- Projects 129 available results
- Laboratories 15 available results
- Research Teams 43 available results
- Research Equipment 15 available results
- e-Learning Courses 1423 available results
- Events 63 available results
- Open Research Data 3187 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: systemy haptyczne
-
Assessing the Operation System of Fire Alarm Systems for Detection Line and Circuit Devices with Various Damage Intensities
Publication -
Groundwater flow modelling of multi-aquifer systems for regional resources evaluation: the Gdansk hydogeological system, Poland
PublicationW celu oceny regionalnych zasobów gdańskiego systemu hydrogeologicznego zbudowano matematyczny model przepływu wód. Obszar badań objął około 2800 km2. Dane pozyskano z ponad 1700 otworów badawczych. Na podstawie modelu oszacowano zasoby dla wszystkich pieter wodonośnych: plejstoceńskiego, neogeńsko-paleogeńskiego i kredowego. Na podstawie analizy równania Bredehoef'a ustalono, że aktualna eksploatacja jest zbliżona do poziomu ''zrównoważonego...
-
HARDWARE AND SOFTWARE OF DIAGNOSTIC SYSTEM OF WHEELED TRACTORS = Hardwer i softwer systemu diagnostycznego ciągników kołowych
PublicationPodstawowym elementem systemu diagnostycznego jest komputer pokładowy Fujitsu FUTURO S100 z chłodzeniem pasywnym w wykonaniu odpornym na drgania i wstrząsy, z pamięcią Compact Flesh 16Gb. Do komputera dołączony jest monitor dotykowy NVOX LCD 10" VGA/FVAT. Oprogramowanie komputera obejmujesystem operacyjny Windows XP-2000, driver konwertera USB/DeviceNet oraz opracowany program diagnostyczny. Komputer połączony jest łączem USB z...
-
Zintegrowany System Bezpieczeństwa Transportu : Koncepcja Zintegrowanego Systemu Bezpieczeństwa Transportu w Polsce. Tom III
PublicationKsiążka jest obszerną monografią o bezpieczeństwie transportu powstałą w ramach projektu badawczego pt. ''Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu'', zamówionego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2007 roku.
-
Wieloobszarowa regulacja systemu turbogeneratora elektrowni jądrowej =Multiregional control of nuclear power plant turbogenerator system
PublicationW artykule przedstawiono propozycję zaawansowanej struktury sterowania układem turbogeneratora w szerokim zakresie zmian zapotrzebowania na moc czynną. Dla potrzeb syntezy tej struktury wykorzystano nieliniowe, dynamiczne modele turbiny parowej i generatora synchronicznego współpracującego z systemem elektroenergetycznym. Zaproponowane algorytmy sterowania oparte są odpowiednio o wieloobszarowe regulatory rozmyte, z lokalnymi regulatorami...
-
Monitoring rozwoju regionalnego z wykorzystaniem systemu informacji przestrzennej. Systemy Informacji Przestrzennej w planowaniu i rozwoju regionu.
PublicationOpis struktury monitoringu rozwoju regionalnego z wykorzystaniem Systemu Informacji Przestrzennej. Instytucjonalne warunki funkcjonowania monitoringu.
-
Analiza przydatności wybranych systemów transmisji danych w systemie RSMAD
PublicationW pracy dokonano analizy przydatności wybranych systemów radiokomunikacyjnych, aktualnie wykorzystywanych lub możliwych do wykorzystania w przyszłości, do transmisji danych w Radiowym Systemie Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (RSMAD). Przedstawiono wady i zalety każdego z systemów, zwracając szczególną uwagę na cechy, które w sposób bezpośredni decydują o przydatności danego rozwiązania w systemie RSMAD....
-
Systemy hydrolokacyjne
PublicationOmówiono obszernie większość zagadnień występujących w trakcie analizy, projektowania i eksploatacji systemów hydrolokacyjnych. Na wstępie przedstawiono teorie i wyniki pomiarów dotyczących propagacji fal akustycznych w ośrodku idealnym i w morzu. W kolejnym rozdziale zaprezentowano sygnały analogowe, cyfrowe, deterministyczne i losowe wykorzystywane w hydrolokacji. W następnych dwóch rozdziałach omówiono źródła fali akustycznej...
-
GSM Cordless Telephony System - perspektywa rozwoju transmisji danych w systemie GSM.
PublicationW artykule opisano nowy standard systemu telefonii bezprzewodowej, znanego pod nazwą GSM -CTS (ang. GSM - Cordless Telephony System), w pełni zintegrowanego z systemem GSM. Przedstawiono podstawowe charakterystyki omawianego systemu, tzn. jego architekturę, zasadę działania, właściwości interfejsu radiowego oraz rodzaje oferowanych usług. W referacie zostały omówione perspektywy rozwoju systemu, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości...
-
Pomiarowo-kontrolny system zastosowany w procesie produkcji central do systemów alarmowych.
PublicationPrzedstawiono strukturę funkcjonalną systemu pomiarowo-kontrolnego zastosowanego w procesie produkcji central do systemów alarmowych. Opisano szerzej stanowisko pomiarowo-kontrolne które zostało zastosowane w systemie obiegu informacji w procesie wytwarzania urządzen alarmowych.
-
Container monitoring system
PublicationW pracy przedstawiono koncepcję systemu monitorowania kontenerów przewożonych drogą morską. Scharakteryzowano główne cechy oraz przedstawiono modułowo-warstwowy schemat funkcjonalny. Ponadto opisano założenia funkcjonalno-użytkowe dotyczące Inteligentnego Modułu Kontenerowego (SCM), będącego podstawowym elementem składowym systemu. Przedstawiono również główne zadania projektowe związane z realizacją projektu
-
Zwiększenie dokładności systemu pozycjonującego przez integrację radiowych pomiarów odległości z systemem inercyjnym
PublicationW referacie zaprezentowano filtr Kalmana, dzięki któremu można zintegrować radiowe pomiary odległości ze współrzędnymi położenia obiektu wyznaczonymi za pomocą systemu inercyjnego. Podejście takie pozwala zmniejszyć wpływ dryftu sensorów systemu inercyjnego, a także zmniejszyć wpływ szumów radiowych pomiarów odległości na estymowane współrzędne położenia obiektów. Wyniki działania opisanego filtru zaprezentowano z użyciem pomiarów...
-
Anatomia systemu ERP. Rynek, praktyczne zastosowanie oraz bezpieczeństwo systemów Enterprise Resource Planning
PublicationTematem niniejszej pracy stał się rynek, praktyczne zastosowanie otwartych systemów ERP w przedsiębiorstwach oraz jego bezpieczeństwo dokonane na podstawie wybranych przykładów z artykułów naukowych oraz dostępnej literatury przedmiotu. Celem pracy jest udzielenie odpowiedzi na pytania: Jakie są dotychczasowe rozwiązania systemowe w przedsiębiorstwach? Jakie są zalety stosowania systemów ERP Open Source? Jakie...
-
Recykling i ponowne użycie elementów systemów fotowoltaicznych = Recycling and reuse treatment of photovoltaic systems
PublicationSystemy fotowoltaiczne są stosowane na całym świecie jako niezawodne i wydajne układy zasilania zarówno w przemyśle, budownictwie, jak i w urządzeniach codziennego użytku. Średni czas eksploatacji modułów fotowoltaicznych wynosi ponad 25 lat. Wyeksploatowane moduły oraz te, które uległy uszkodzeniu, są obecnie przeważnie składowane na wysypiskach jako odpady przemysłowe lub komunalne. Zagadnienie zagospodarowania zużytych elementów...
-
Monitorowanie stanu systemów informatycznych na przykładzie aplikacji opracowanej w firmie Lufthansa Systems
PublicationArtykuł ten omawia wewnętrzny system firmy Lufthansa Systems, służący monitorowaniu stanu systemów informatycznych jej klientów. Pokazana w nim została architektura opracowanego systemu oraz omówiono krótko zasadę jego działania. Omówiono również skrótowo jego funkcje oraz zaprezentowano wybrane fragmenty jego interfejsu.
-
Współpraca systemów pomiarowych z bazami danych na przykładzie systemu diagnostyki zaworów regulacyjnych
PublicationW referacie przedstawiono przykładową realizację współpracy systemu pomiarowego, opartego o środowisko LabVIEW z serwerem baz danych MySQL wykorzystanego do diagnostyki zaworów regulacyjnych, wdrożonego w przedsiębiorstwie petrochemicznym. Współpraca ta była możliwa dzięki wykorzystaniu procedur z biblioteki Database Connectivity Toolset. W referacie przedstawione zostały modyfikacje tego pakietu, których wykonanie było konieczne...
-
Radiowy system monitorowania i akwizycji danych z urządzeń fotoradarowych - architektura i założenia funkcjonalne systemu
PublicationW pracy przedstawiono architekturę oraz podstawowe założenia funkcjonalne Radiowego Systemu Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (w skrócie: RSMAD). Omówiono także najważniejsze aspekty bezpieczeństwa systemu RSMAD.
-
Restructuring of CHP utilities as a way of power system capacity increase as well as economic and ecological characteristics improvement systems.
PublicationPrywatyzacja polskiego rynku energii elektrycznej i cieplnej spowoduje zmiany w elektrociepłowniach i elektrowniach przemysłowych. Rezultatem modernizacji są zmiany ekonomiczne i ekologiczne. Przedstawiono możliwość zmniejszenia emisji związków siarki i zwiększenie sprawności elektrowni poprzez dobudowanie do układu konwencjonalnego zespołu turbin gazowych opalanych gazem naturalnym.
-
Residue-to-two's complement converter based on core function
PublicationW artykule przedstawiono układową realizację konwertera z systemu resztowego do systemu binarnego bazującego na funkcji jądra. Zastosowanie funkcji jądra powoduje zmniejszenie wymagań sprzętowych przy realizacji konwertera. W publikacji omówiono problem dektekcji znaku oraz realizacje ukłądową konwertera w środowisku FPGA.
-
Computerized control and protection systems in technical objects and installations = Komputerowe systemy sterowania i zabezpieczeń w obiektach oraz instalacjach technicznych
PublicationArtykuł przedstawia zagadnienia dotyczące systemów komputerowych sterowania i układów automatyki bezpieczeństwa. Rozwój automatyki i informatyki na przestrzeni ostatnich lat wymusił wprowadzenie szeregu nowych rozwiązań technicznych, dotyczących procesów sterowania i kontroli instalacji technicznych. Dąży się do automatyzacji kompleksowej instalacji technicznych, rozumianej, jako możliwość sterowania wszystkimi układami i urządzeniami...
-
Galileo satellite navigation system receiver concept
PublicationArtykuł prezentuje koncepcję odbiornika satelitarnego Galileo. Przedstawiono w nim szczegółowo tor odbiorczy odbiornika dla częstotliwości L1.
-
Proposal of a new tolerances classification system
PublicationW referacie przedstawiono ocenę obowiązującego obecnie systemu określania tolerancji w konstrukcjach stalowych oraz zaproponowano nowy system doboru tolerancji, odpowiadający wymaganiom współczesnych metod wytwarzania konstrukcji stalowych. Na potrzeby systemu wprowadzono klasyfikację wymiarów konstrukcji oraz pojęcia ''koordynac8yjnych wymiarów montażowych'', ''pętli montażowej'' oraz ''stanu granicznego montażu''. W proponowanym...
-
Proposal of a new tolerances classification system
PublicationW referacie przedstawiono ocenę obowiązującego obecnie systemu określania tolerancji w konstrukcjach stalowych oraz zaproponowano nowy system doboru tolerancji, odpowiadający wymaganiom współczesnych metod wytwarzania konstrukcji stalowych. Na potrzeby systemu wprowadzono klasyfikację wymiarów konstrukcji oraz pojęcia ''koordynac8yjnych wymiarów montażowych'', ''pętli montażowej'' oraz ''stanu granicznego montażu''. W proponowanym...
-
Optoelektroniczny system przestrzennego monitoringu wzbudzenia plazmy w procesach syntezy optycznych warstw diamentopodobnych
PublicationPrzedmiotem pracy jest optoelektroniczny system do badania wzbudzenia plazmy mikrofalowej w procesie syntezy warstw DLC (ang. Diamond Like-Carbon). W komunikacie zaprezentowano budowę systemu do przestrzennego monitoringu stanu wzbudzenia plazmy podczas procesu CVD. System SR-OES (ang. Spatially Resolved Optical Emission Spectroscopy) umożliwia określanie rozkładu wzbudzenia cząstek w przestrzeni komory i na tej podstawie wybrania...
-
Metoda i system adaptacyjnego sterowania parametrami algorytmu syntezy niskich częstotliwości dźwięków muzycznych
PublicationW ostatnich latach można zaobserwować bardzo wyraźny i systematyczny wzrost wykorzystywania urządzeń mobilnych jako środka do odtwarzania muzyki, czy odtwarzania filmów w dowolnych warunkach akustycznych. Ich użytkownicy oczekują przy tym jak najlepszych walorów brzmieniowych dźwięku. W niniejszej rozprawie zostały zaproponowane metody, mające na celu poprawę brzmienia urządzeń mobilnych w zakresie niskich częstotliwości i korekcji...
-
Inteligentne częstotliwościowo - napięciowe odciążanie w systemie elektroenergetycznym. Black-Out a Krajowy System Elektroenergetyczny.
PublicationW pracy podano, że automatyka samoczynnego odciążenia w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym została wprowadzona z dwóch powodów. 1. W celu obrony całego systemu przed przeciążeniem i w rezultacie - załamaniem częstotliwości przy często występujących globalnych deficytach mocy. 2. W celu obrony ''wysp'' lub podsystemów w czasie awarii systemowych, powodujących rozpadnięcie się systemu na części.
-
Systemy informacji przestrzennej i systemy ekspertowe w zarządzaniu hałasem
PublicationW referacie przedstawiono opis systemu ekspertowego, zintegrowanego z SIP, wspomagającego podejmowanie decyzji związanych z ochroną osiedli mieszkaniowych i centrów miast przed istniejącym hałasem transportowym. System nawiązuje do europejskiego i polskiego programu ochrony przed hałasem. Proponowany system opiera się częściowo na wynikach dostarczanych przez procedury programu ochrony, np. monitorowanie środowiska, sporządzanie...
-
Interference between Land and Sea Logistics Systems. Multifunctional Building System Design Towards Autonomous Integrated Transport Infrastructure
PublicationThe research is focused on developing design theory towards efficient multifunctional facilities for logistics supply chains in the contemporary urban city structures. The development of modern systems based on autonomous transport creates new conditions for their management and generates an emerging need to define dedicated functional service structures. An important element of consideration also taken into account is the scenario...
-
The origin and mobilization of deep brines to the aquifer system by considering the circulation systems existing on the polish western coast of the Baltic sea
PublicationW pracy przedstawiono stan wód podziemnych w przybrzeżnych warstwach wodonośnych polskiego wybrzeża Bałtyku. Obliczono czas przebywania wód odpływających do Bałtyku. Wiek wód i czas przebywania oszacowano również za pomocą izotopów środowiskowych.
-
Rozproszone systemy kogeneracji
PublicationPrzedstawiono rozproszone systemy kogeneracji . pokazano układy kogeneracyjne opalane gazem.
-
Komercyjne systemy radiolokalizacyjne
PublicationPrzedstawiono przegląd wybranych komercyjnych systemów radiolokalizacyjnych pracujących w środowisku wewnątrzbudynkowym oraz zewnątrzbudynkowym. Opisano podstawy i zasady działania usług lokalizacyjnych oraz mechanizmy przetwarzania informacji w systemach GIS.
-
Systemy radionawigacji lotniczej
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązania systemowe estymacji położenia obiektów w naziemnych systemach radionawigacyjnych dla potrzeb lotniczych: ILS, MLS, VOR, ADF, GPS, DME, RA oraz WAM.
-
Systemy łączności podwodnej.
PublicationW pracy omówiono kluczowe zagadnienia dotyczące systemów łączności z zanurzonymi okrętami podwodnymi, prxy użyciu fal radiowych, optycznych i akustycznych. Przeanalizowano mechanizm wnikania oraz propagacji tych fal w środowisku wodnym. Poruszono problem budowy urządzeń antenowych i odbiorczych. W podsumowaniu wskazano uwarunkowania i trendy rozwojowqe w omawianej dziedzinie.
-
Nowoczesne systemy magnetometryczne
PublicationW pracy przedstawiono metodę magnetometryczną oraz opisano nowoczesne systemy magnetometryczne. Systemy magnetometryczne znajdują zastosowanie szczególnie w geologii, w archeologii oraz w urządzeniach militarnych. Do pomiaru indukcji magnetycznej stosowane są precyzyjne magnetometry typu SQUID, pompowane optycznie, Overhauser'a, protonowe oraz transduktorowe.
-
Współczesne systemy magnetometryczne
PublicationSystemy magnetometryczne znajdują zastosowanie szczególnie w geologii, w archeologii oraz w urządzeniach militarnych. Do pomiaru indukcji magnetycznej stosowane są precyzyjne magnetometry SQUID, pompowane optycznie, Overhauser'a, protonowe i transduktorowe. W pracy przedstawiono metodę magnetometryczną oraz opisano współczesne systemy magnetometryczne.
-
Bioniczne systemy produkcyjne.
PublicationNinijeszy rodział przedstawia możliowości stosowania technologii bionicznych w elastycznej produkcji dla tworzenia inteligentnych systemów produkcyjnych. Na wstępie przedstawiono trzy rodzaje takich sytemów: bioniczne, fraktalne i holonowe. Obszerniejszej analizie poddano bioniczne systemy wytwórcze, pokazując ich związki z organizamami żywymi. W podsumowaniu porównano własności trzech grup w kontekście perspektyw rozwojowych.
-
Rozmyte systemy decyzyjne.
PublicationW pracy przedstawiono podstawowe pojęcia związane z przetwarzaniem i przepływem informacji w instytucjach oraz ich związkami z podejmowaniem decyzji. Omówiono też istotniejsze zagadnienia z zakresu zbiorów rozmytych i logiki rozmytej wyjaśniające sposoby działania rozmytych systemów decyzyjnych. Przytoczono kilka przykłądów zastosowań rozmytych systemów wspomagania podejmowania decyzji.
-
KONCEPCJA WSPÓŁPRACY SYSTEMU STRUMIENIOWEJ TRANSMISJI DANYCH CZASU RZECZYWISTEGO STRADAR Z EUROPEJSKIM SYSTEMEM EUROSUR
PublicationPrzedstawiono koncepcję współpracy systemów STRADAR i EUROSUR, w celu wymiany informacji związanych z ochroną granic UE. Opisano cechy zrealizowanego demonstratora STRADAR i zasady komunikacji oraz bezpieczeństwa wymiany informacji w systemie EUROSUR. Opisano warianty wymiany infor-macji pomiędzy systemami STRADAR i EUROSUR, od najprostszych, możliwych do zastosowania w obecnej wersji STRADAR, do zautomatyzowanych, wymagających...
-
Integrated system of transport safety
PublicationW styczniu 2007 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na podstawie konkursu na projekt badawczy zamawiany PBZ 2/2006, podjął decyzję o przyznaniu prawa realizacji trzyletniego projektu pt. ''Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu'' konsorcjum naukowemu w składzie: Politechnika Gdańska, Politechnika Śląska, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie oraz Akademia Morska w Szczecinie. Przedmiotem niniejszego referatu...
-
Multimedia noise monitoring system
PublicationW artykule przedstawiono Multimedialny System Monitorowania Hałasu. Projekt jest sieciocentrycznym systemem dedykowanym monitorowaniu zagrożeń hałasem. Jego nadrzędnym celem jest zwiększenie skuteczności w zakresie profilaktyki chorób słuchu. Umożliwia pobieranie, gromadzenie, analizę i wizualizację danych dotyczących hałasu, pobieranych ze zdalnych urządzeń pomiarowych oraz elektronicznych ankiet dostępnych przez Internet. Ponadto...
-
Interval estimator for chlorine monitoring in drinking water distribution systems under uncertain system dynamics, inputs and state measurement errors
PublicationThe design of interval observer for estimation of unmeasured state variables for application to drinking water distribution systems is described in this paper. In particular, it considers the design of such observer for estimation of water quality described by free chlorine concentration. An interval observer is derived to produce robust interval bounds on the estimated water quality state variables. The stability and robustness...
-
Systemy ekspresyjne białek cytochromu P450 w badaniach in vitro metabolizmu leków = Expression systems of cytochrome P450 proteins in studies of drug metabolism in vitro
PublicationBiałka cytochromu P450 to najważniejsze enzymy biorące udział w metabolizmie większości stosowanych w klinice leków, odpowiedzialne za ich aktywację lub detoksykację. Niektóre z dróg metabolizmu leku mogą być jednak odpowiedzialne za jego podwyższoną toksyczność. Nowe systemy ekspresyjne białek cytochromu P450 w komórkach ssaków, w tym człowieka, projektowane są w celu poznania roli metabolizmu w mechanizmie działania potencjalnych,...
-
System to system migration for improving interoperability
Publicationprzeanalizowano różne aspekty migracji pomiędzy systemaami. Zaprezentowane zostały mozliwe problemy, które mogą wystąpić w czasie tego procesu, ze szczególnym uwzględnieniem migracji danych. dalsza część artykułu wskazuje na związek migracji między systemami (S2S migration) z problelem interoperacyjnosci. Przedstawione obserwacje i wnioski bazują na doświadczeniach uzyskanych w czasie rozwoju e-uczelni na Politechnice Gdańskiej.
-
Systemy innowacyjne w gospodarce
PublicationW rozdziale została przedstawiona koncepcja systemu innowacji. Autorka prezentuje definicje narodowego i regionalnego systemu innowacji oraz opisuje główne podsystemy oraz formy interakcji występujące w obrębie regionalnych systemów innowacyjnych.
-
Systemy międzynarodowego prawa upadłościowego
PublicationW artykule przedstawiono analizę porównawczą systemów międzynarodowego prawa upadłościowego, zwracając szczególną uwagę na ich zalety i wady.
-
Autorskie systemy zdalnego nauczania
PublicationW rozdziale uzasadniono celowosć realizacji autorskich systemów zdalnego nauczania. Oceniono możliwosci ich realizacji przy pomocy ogólnodostępnych, nowoczesnych narzędzi informatycznych, w szczególnosci przedstawiono wymagane umiejętnosci autora takiego systemu. Przedstawiono zrealizowany na Politechnice Gdańskiej autorski system zdalnego nauczania dedykowany dla studentów specjalnosci teleinformatycznych oraz dokonano jego porównania...
-
Komputerowe systemy pomiarowo-diagnostyczne
PublicationPrzedstawiono klasyfikację i strukturę komputerowych systemów pomiarowych oraz kolejne etapy związane z projektowaniem, wykonaniem i uruchomieniem takiego systemu. Opisano również przykłady systemów pomiarowo-diagnostycznych, opracowanych przy współudziale autora: system do wyznaczania charakterystyk silników trakcyjnych oraz system do badania zaworów regulacyjnych.
-
The laws of thermodynamics: entropy, free energy, information and complexity
PublicationW rozdziale przedstawiono podstawowe Zasady Termodynamiki. Omówiono zagadnienia związane z pojęciem entropii, energii Gibbsa, egzergii oraz systemami złożonymi.
-
Specific guality management systems.
Publicationobecnie coraz więcej również niewielkich przedsiębiorstw wdraża i certyfikuje systemy zarządzania jakością. w większości przypadków bazą do opracowania szj są normy serii iso 9000, które ze względu na swój ogólny charakter nie zawsze wskazują konkretne rozwiązania możliwe do implementacji. coraz większą popularnością cieszą się jednak specyficzne, branżowe systemy zarządzania, lepiej dostosowane do specyfiki przedsiębiorstwa i...
-
Parallel processing subsystems with redundancy in a distributed environment
PublicationW pracy rozważano problem podziału systemu rozproszonego na spójne podsystemy złożone z przynajmniej trzech jednostek, pozwalające na detekcję i skorygowanie pojedynczych błędów. Wykazano, że problem maksymalizacji liczby takich jednostek jest NP-trudny nawet dla dwuspójnych kubicznych topologii sieci. Podano też nowe algorytmy przybliżone.