Filters
total: 582
-
Catalog
- Publications 504 available results
- Journals 5 available results
- People 18 available results
- Inventions 3 available results
- Projects 4 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 1 available results
- e-Learning Courses 33 available results
- Events 1 available results
- Open Research Data 12 available results
Search results for: filtracja kalmana
-
Infiltracja do gruntu - alternatywa dla tradycyjnej kanalizacji wód opadowych
PublicationAlternatywne rozwiązanie zagospodarowania wód pochodzenia opadowego poprzez ich wprowadzanie do gruntu.
-
Kinship, Acceptance, and Rejection Model of Altruism and Aggression (KARMAA)
Publication -
Accuracy improvement of short signal frequency estimation with the use of digital filtration
PublicationW pracy przedstawiono metodę estymacji częstotliwości krótkiej obserwacji zaszumionego sygnału sinusoidalnego. Podstawowy pomiar uzyskuje się za pomocą DFT. Jednak taki pomiar dla krótkich obserwacji cechuje bardzo mała dokładność. W omawianej metodzie pomiar ten jest poprawiany z użyciem specjalnie dobranego filtru cyfrowego. Jakość przedstawianej metody porównano z kilkoma innymi metodami również bazującymi na DFT.
-
Zastosowanie obserwatora ATO do filtracji wyników estymacji położenia w napędzie z silnikiem PMSM
Publicationreferacie zaproponowano zastosowanie obserwatora ATO (ang. Angle Tracking Observer) do poprawy dokładności odtwarzania położenia kątowego wirnika silnika PMSM (ang. Permanent Magnet Synchronous Motor) za pomocą estymatora fizykalnego. Opracowano dedykowaną, uproszczoną strukturę ATO. Zaproponowano procedurę doboru nastaw wzmocnień obserwatora w oparciu o model symulacyjny. Skuteczność działania ATO potwierdzono badaniami eksperymentalnymi.
-
Poprawa zrozumiałości mowy w obecności zakłóceń z wykorzystaniem algorytmu opartego na filtracji adatacyjnej
PublicationW pracy opisano nowy sposób wykorzystania filtracjiadaptacyjnej do poprawy jakości dźwięków uŜytecznychnagrywanych w obecności zakłóceń. Przedstawiono stworzonyalgorytm adaptacji, omówiono moŜliwości przetwarzania dźwiękudodatkowymi algorytmami, opisano przeprowadzoneeksperymenty. Zamieszczono i omówiono wyniki eksperymentów.Zaproponowano sposób integracji opracowanej metody zsystemami akustycznego monitorowania aglomeracji miejskiej.
-
Zastosowanie obserwatora ATO do filtracji wyników estymacji położenia w napędzie z silnikiem PMSM
PublicationW referacie zaproponowano zastosowanie obserwatora ATO (ang. Angle Tracking Observer) do poprawy dokładności odtwarzania położenia kątowego wirnika silnika PMSM (ang. Permanent Magnet Synchronous Motor) za pomocą estymatora fizykalnego. Opracowano dedykowaną, uproszczoną strukturę ATO. Zaproponowano procedurę doboru nastaw wzmocnień obserwatora w oparciu o model symulacyjny. Skuteczność działania ATO potwierdzono badaniami eksperymentalnymi.
-
Obliczanie współczynnika filtracji piasków i żwirów na podstawie krzywej uziarnienia: przegląd wzorów empirycznych
PublicationPodstawy teoretyczne opisu współczynnika filtracji. Propozycja wyodrębnienia trzech grup wzorów określających współczynnik filtracji. Zasady ustalania krzywej uziarnienia gruntu, obliczania średnicy miarodajnej gruntu i porowatości gruntu. Zestawienie porównawcze wzorów i wartości współczynnika filtracji.
-
Badania laboratoryjne współczynnika filtracji iłów zastoiskowych z rejonu Łajs w północno - wschodniej Polsce.
PublicationW pracy podano wyniki laboratoryjnych badań współczynnika filtracji iłu warstwowego z rejonu Łajs (województwo warmińsko - mazurskie). Podano metodykę badań określenia średniej przepuszczalności iłu warstwowego oraz współczynnika anizotropii przepuszczalności rk.
-
BADANIA ZNACZNIKOWE W CELU WERYFIKACJI KIERUNKU FILTRACJI POD JAZEM ELEKTROWNI WODNEJ PIŁA-KOSZYCE
PublicationPrzedmiotem opracowania jest wykonanie badań znacznikowych w rejonie jazu piętrzącego EW Koszyce wraz z analizą wyników w celu ustalenia kierunków filtracji wody w pod-łożu budowli. Dodatkowo w ramach niniejszego opracowania przedstawiono analizę piezometryczną dla zapory lewobrzeżnej oraz wykonano badania przy obniżonym poziomie zbiornika powyżej zapory.
-
Kult obrazów według Reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina
Publication -
Analiza nowej konstrukcji wirnika kaplana w zakresie problemów łożyskowania
PublicationReferat przedstawia wszechstronną analizę nowej konstrukcji głowicy wirnika turbiny wodnej Kaplana - za pomocą kompleksowego modelowania Metodą Elementów Skończonych (MES), z wykorzystaniem komercyjnego oprogramowania. Dla zmniejszenia rozmiarów oraz osiągnięcia korzyści technologicznych w nowym projekcie zastosowano rzadko współcześnie stosowany tzw. odwrotny mechanizm jarzmowy z hydraulicznie przesuwanym jarzmem skośnym. Nowością...
-
<title>Recurrent neural network application to image filtering: 2-D Kalman filtering approach</title>
Publication -
Zmodyfikowana metoda monopulsowa w wielowiązkowych filtrach przestrzennych sonarów pasywnycj
PublicationZwiększenie dokładności określania namiaru celu można uzyskać w sonarach stosując metodę monopulsową. W konwencjonalnych sonarach polega ona na wyrównywaniu sygnałów w dwóch sąsiednich wiązkach poprzez obrót anteny. W cyfrowych sonarach wielowiązkowych obrót anteny można zastąpić obliczeniami, które przedstawiono w referacie. Opracowaną metodę poprawy dokładności namiaru pokazano na przykładzie szerokopasmowego sonaru wielowiązkowego...
-
CHIRURGIA KOLANA, ARTROSKOPIA, TRAUMATOLOGIA SPORTOWA
Journals -
Algorytmy przetwarzania widm Ramana podczas detekcji substancji chemicznych
PublicationW pracy zostaną przedstawione algorytmy wstępnego przetwarzania widm mające na celu usunięcie lub zmniejszenie intensywności zakłóceń obecnych w rejestrowanych widmach Ramana, ze szczególnym uwzględnieniem automatyzacji tego procesu (bez konieczności wyboru parametrów przetwarzania przez obsługę urządzenia). Kolejną prezentowaną grupę algorytmów stanowią procedury parametryzacji widm, które opisują widma w postaci zbioru kilku...
-
Metody usuwania zakłóceń podczas pomiarów polowych widm Ramana
PublicationW pracy zostały scharakteryzowane źródła zakłóceń występujące podczas pomiarów widm Ramana w warunkach polowych. Zaprezentowano wpływ czasu integracji na jakość rejestrowanych widm w przypadkach, gdy szumy własne spektrometru mają składową typu 1/f, dominującą w zakresie małych częstotliwości. Przedstawiono także wyniki uzyskane podczas pomiarów z detekcją synchroniczną, stosowaną w przenośnych spektrometrach Ramana, w pomiarach...
-
On Von Karman Equations and the Buckling of a Thin Circular Elastic Plate
PublicationWe shall be concerned with the buckling of a thin circular elastic plate simply supported along a boundary, subjected to a radial compressive load uniformly distributed along its boundary. One of the main engineering concerns is to reduce deformations of plate structures. It is well known that von Karman equations provide an established model that describes nonlinear deformations of elastic plates. Our approach to study plate deformations...
-
Metody usuwania zakłóceń podczas pomiarów polowych widm Ramana
PublicationW pracy zostały scharakteryzowane źródła zakłóceń występujące podczas pomiarów widm Ramana w warunkach polowych oraz sposoby redukcji ich wpływu na jakość rejestrowanych widm. Zaprezentowano wpływ czasu integracji na jakość rejestrowanych widm w przypadkach, gdy szumy własne spektrometru mają składową typu 1/f, dominującą w zakresie małych częstotliwości. Przedstawiono także wyniki uzyskane podczas pomiarów z detekcją synchroniczną,...
-
Stable and unstable bifurcation in the von Karman problem for a circular plate
PublicationW niniejszej pracy badamy równania von Karmana dla cienkiej, sprężystej, kołowej płyty, która znajduje się na sprężystym podłożu, pod działaniem sił ściskających wzdłuż swojego brzegu.Stosując metody analizy nieliniowej, dowodzimy istnienia stabilnychi niestabilnych punktów bifurkacji w zbiorze rozwiązań badanych równań.
-
Usuwanie niejednolitego tła z obrazów tekstu przy użyciu zmodyfikowanego algorytmu wyostrzania i filtracji nieliniowej
PublicationCelem referatu jest przedstawienie algorytmu poprawy jakości obrazów zawierających tekst na niejednolitym tle. Pierwsza faza realizacji algorytmu obejmuje usunięcie tła poprzez wykorzystanie zmodyfikowanej operacji wyostrzania, w której od oryginalnego obrazu odejmowany jest wynik filtracji dolnoprzepustowej. W tym celu zaproponowano metodę wyznaczenia optymalnej wielkości maski filtru dolnoprzepustowego. W drugiej fazie działania...
-
Particle Filter Modification using Kalman Optimal Filtering Method as Applied to Road Detection from Satellite Images
PublicationIn the paper recursive state estimation approach is presented as applied to satellite images. Especially, a model of dynamic systems of the non-linear and non-Gaussian systems is presented, and finally the Kalman filter and particle filter and an integration of both is figured out. Special attention is paid to the application for satellite image analysis.
-
Dwustopniowy algorytm zmiany szybkości próbkowania bazujący na filtrach ułamkowo-opóźniających
PublicationW pracy przedstawiono dwustopniowy algorytm zmiany szybkości próbkowania zrealizowany w oparciu o filtry ułamkowo-opóźniające. W pierwszym stopniu algorytm ten realizuje wstępną klasyczną interpolację. Dopiero w drugim stopniu wykonywane jest właściwe przepróbkowanie sygnału. Takie rozbicie algorytmu na dwa etapy przetwarzania pozwala na znaczące zmniejszenie jego złożoności numerycznej oraz wymagań pamięciowych. Zwiększa ono również...
-
System lokalizacji dla osób niewidomych
PublicationPrzedstawiono prototyp systemu lokalizacji łączący nawigację satelitarną z nawigacją zliczeniową, który informuje niewidomego użytkownika o aktualnym położeniu oraz opisuje najbliższe otoczenie na podstawie interaktywnego planu miasta. W systemie zastosowano opracowane algorytmy wyznaczania pozycji wykorzystujące filtrację Kalmana lub filtrację cząsteczkową, co pozwoliło znacznie zmniejszyć błędy oszacowań położenia.
-
Algorytmy przetwarzania widm Ramana w procesie detekcji substancji chemicznych
PublicationRozprawa przedstawia szczegółowo algorytmy, jakie są stosowane podczas przetwarzania widm Ramana, rejestrowanych przenośnym spektrometrem o skończonej rozdzielczości. Pracę podzielono na osiem rozdziałów. W pierwszym określono cel i tezy pracy. Rozdział drugi opisuje podstawowe pojęcia dotyczące zjawiska Ramana oraz zasady budowy urządzeń do pomiarów widm Ramana. W rozdziale trzecim scharakteryzowano błędy występujące podczas pomiarów...
-
Algorytmy wykrywania substancji chemicznych na podstawie pomiarów widm Ramana
PublicationRejestracja widma promieniowania rozproszonego nieelastycznie podczas zjawiska Ramana, które jest charakterystyczne dla badanej substancji, pozwala jej identyfikację. W pracy zostaną opisane błędy wyznaczania widm Ramana, powodujące ograniczenia możliwości identyfikacji substancji chemicznych lub ich mieszanin. Szczegółowo zostaną przedstawione możliwości redukcji błędów pomiarowych przez zastosowanie procedur usuwania tła oraz...
-
Algorytmy wykrywania substancji chemicznych na podstawie pomiarów widm Ramana
PublicationRejestracja widma promieniowania rozproszonego nieelastycznie podczas zjawiska Ramana, które jest charakterystyczne dla badanej substancji, pozwala na jej identyfikację. W pracy zostały przedstawione przykładowe widma Ramana substancji chemicznych. Następnie opisano błędy podczas pomiarów widm Ramana, powodujące ograniczenia możliwości identyfikacji substancji chemicznych lub ich mieszanin. Szczegółowo przedstawiono możliwości...
-
THE APPLICATION OF KALMAN FILTERING TO PREDICT VERTICAL RAIL AXIS DISPLACEMENTS OF THE OVERHEAD CRANE BEING A COMPONENT OF SEAPORT TRANSPORT STRUCTURE
PublicationAs the devices designed to transport materials, the overhead cranes should meet certain geometric requirements for their operation to be safe. The presently available geodetic equipment, in particular total stations, provides opportunities for precise 3D measurements of coordinates of the controlled points. These coordinates make a basis for correcting the height of crane runway axes. The paper presents a method to calculate position...
-
Elimination of Impulsive Disturbances From Stereo Audio Recordings Using Vector Autoregressive Modeling and Variable-order Kalman Filtering
PublicationThis paper presents a new approach to elimination of impulsive disturbances from stereo audio recordings. The proposed solution is based on vector autoregressive modeling of audio signals. Online tracking of signal model parameters is performed using the exponential ly weighted least squares algo- rithm. Detection of noise pulses an d model-based interpolation of the irrevocably distorted sampl es is realized using an adaptive, variable-order...
-
Implementation of Extended Kalman Filter with Optimized Execution Time for Sensorless Control of a PMSM Using ARM Cortex-M3 Microcontroller
PublicationThis paper addresses the implementation and optimization of an Extended Kalman Filter (EKF) for the Permanent Magnet Synchronous Motor (PMSM) sensorless control using an ARM Cortex-M3 microcontroller. A various optimization levels based on arithmetic calculation reduction was implemented in ARM Cortex-M3 microcontroller. The execution time of EKF estimator was reduced from 260.4 μs to 37.7 μs without loss of accuracy. To further...
-
Filtry Kalmana i sterowanie w warunkach losowych
e-Learning CoursesPrzedmiot omawia podstawy filtracji Kalmana oraz zasady sterowania obiektami, na które działają zakłócenia losowe.
-
OFDM modulation and adaptive equalisation for underwater communications.
PublicationWłasności transmisyjne płytkiego kanału podwodnego są ograniczone ze względu na wielokrotne odbicia fal dźwiękowych od dna i powierzchni wody oraz ze względu na niestacionarność powodowaną głównie przez ruch powierzchni wody. W celu minimalizacji wpływu interferencji międzysymbolowych, powodowanych przez wielodrogową propagację fal dźwiękowych, w tradycyjnych wąskopasmowych modemach telekomunikacyjnych stosowane są złożone equalizery...
-
Kurzer Bericht über das Problem der Knieschmierung
PublicationNiniejszy artykuł przedstawia krótką informację o smarowaniu stawu kolanowego człowieka biologiczną cieczą synowialną o właściwościach lepkosprężystych. Zostały opisane parametry mechaniczno-geometryczne występujące w tym problemie. Na ich podstawie zaproponowano model matematyczny opisu smarowania powierzchni stawowych kolana z uwzględnieniem wyznaczania wartości ciśnienia hydrodynamicznego i sił nośnych. W kolanie dominuje wyciskanie...
-
Review on mechanisms and efficiency of removal of microbiological contaminants in constructed wetlands
PublicationConstructed wetlands (CW) have been considered as a waste and a stormwater treatment systems for small communities or for areas with unsteady sewage flow conditions. Several investigations were undertaken for estimation suspended solids, organic matter and nutrients efficiency removal but only few focused on retention of microorganisms in constructed wetlands. In this review mechanisms of elimination of viruses, indicator bacteria...
-
Modelowanie matematyczne systemów fizjologicznych i farmakokinetycznych dla wspomagania diagnostyki terapii
PublicationKsiążka jest poświęcona matematycznemu modelowaniu systemów biomedycznych, ze szczególnym uwzględnieniem systemów fizjologicznych i farmakokinetycznych. W tym obszarze bardzo przydatne są metody modelowania kompartmentowego, wykorzystujące opis systemu w kategoriach zmiennych stanu. W tych kategoriach sformułowana jest także teoria filtracji stochastycznej Kalmana. Filtracja stochastyczna stosowana jest do usuwania zakłóceń z sygnału...
-
Usuwanie arsenu z wody podziemnej z wykorzystaniem koagulantów żelazowych i filtracji - badania pilotażowe i doświadczenia z eksploatacji
PublicationAutorzy publikacji przedstawili doświadczenia ze stosowania koagulantów żelazowych w uzdatnianiu wód podziemnych charakteryzujących się podwyższonym stężeniem arsenu. Szczególny przykład stanowią badania nad optymalizacją warunków prowadzenia procesu (dawka koagulantu, prędkość filtracji) pracującej małej stacji uzdatniania wody w Nowym Klinczu, które doprowadziły do uzyskania ponad 90% skuteczności usuwania arsenu.
-
Treatment of high-quality groundwater by means of one-stage filtration on active filtration beds
PublicationPrzeprowadzone badania pilotowe uzdatniania wody podziemnej wysokiej jakości, wykazały, że wody o niewielkich stężeniach żelaza (< 0,6 mgl) i manganu (<0,1 mg/l) można uzdatniać stosując napowietrznie i jednostopniową filtrację, w układzie zamkniętym, przez aktywne złoża filtracyjne. Wszystkie przebadane złoża (jednowarstwowe z piasku kwarcowego; dwuwarstwowe z piasku kwarcowego i piroluzytu oraz trzywarstwowe z antracytu, piasku...
-
Relacja mistrz – uczeń – w jaki sposób kształtować doskonałość akademicką, na przykładzie postaci prof. dr. hab. inż. Romualda Kolmana
PublicationW niniejszym artykule skoncentrowano się na zagadnieniu fundamentalnym w kontekście edukacji i rozwoju badań naukowych – relacji mistrz – uczeń. W nawiązaniu do wielowiekowej tradycji instytucji akademickich przedstawiono istotę i znaczenie tych relacji, wskazując pożądane cechy mistrza jako osoby kształtującej oczekiwane ze względów społecznych postawy swoich podopiecznych. Jako przykład postaci mistrza w obszarze nauk o jakości...
-
Bifurcation in von Karman problem for rectangular, thin, elastic plate resting on elastic foundation of Winkler type
PublicationPraca poświęcona jest utracie stateczności prostokątnej, cienkiej płyty sprężystej spoczywającej na podłożu liniowo sprężystym typu Winklera. Płyta jest ściskana równomiernie rozłożonymi obciążeniami na dwóch równoległych brzegach. Wyznaczono obciążenia krytyczne, formy utraty stateczności płyty oraz początkowe zachowanie pokrytyczne. Analizę prowadzono za pomocą analizy funkcjonalnej przy zachowaniu precyzyjnego matematycznego...
-
Profesor Eugeniusz Bielewicz z Politechniki Gdańskiej wyróżniony medalem PZITB im. Profesora Stefana Kaufmana
PublicationPrzedstawiono charakterystyczne fragmenty w życiu Prof. E. Bielewicza. Wymieniono jego osiągnięcia naukowe, publikacyjne oraz wspomniano działalność organizacyjną i społeczną.
-
Efektywność usuwania zanieczyszczeń w filtrach hydrofitowych z sekwencyjnym pionowym i poziomym przepływem ścieków.
PublicationW przypadku obiektów hydrofitowych projektowanych w warunkach lokalnych, na terenach o umiarkowanym klimacie, kiedy wymagane jest spełnienie dopuszczalnych stężeń związków biogennych, rozważa się stosowanie układów złożonych ze złóż z przepływem podpowierzchniowym pionowym i poziomym (tzw. obiektów hybrydowych). W razie potrzeby układy te można rozbudowywać o dodatkowe urządzenia doczyszczające. Obecnie rozróżnia się dwa zasadnicze...
-
Rola mikroorganizmów przy wpracowywaniu kwarcowych złóż odmanganiających
PublicationCelem badań prezentowanych w publikacji było określenie znaczenia bakterii utleniających mangan w okresie wpracowywania świeżych złóż kwarcowych (przeznaczonych do usuwania manganu z wód podziemnych), tj. w procesie formowania się katalitycznej warstwy wyższych tlenków manganu.Stwierdzono, że zasiedlenie złóż filtracyjnych bakteriami utleniającymi mangan może mieć decydujące znaczenie dla procesu wpracowywania się filtrów. Już...
-
100– lecie urodzin profesora Romualda Kolmana 1922-2016, patrona Konkursu IKAR JAKOŚCI. Kamienie milowe w dorobku twórcy kwalitologii w Polsce
Publication17 czerwca 2022 roku minęła 100. rocznica urodzin śp. profesora dr. hab. inż. Romualda Kolmana, jednego z najczęściej przywoływanych twórców i krzewicieli Polskiej Szkoły Jakości. Jako podwładny i doktorant profesora w ostatnim, przypadającym na lata 90. XX wieku okresie jego pracy na Wydziale Mechanicznym Technologicznym w Politechnice Gdańskiej, miałem tę możliwość i szczęście, że mogłem zapoznać się z praktycznie całym dorobkiem...
-
Asynchronous distributed state estimation based on a continuous time stochastic model
PublicationGłównym zadaniem systemu estymacji jest szacowanie stanu obserwowanego obiektu. W rozproszonych wieloczujnikowych systemach estymacji stan obiektu jest estymowany przez pewien zbiór estymatorów lokalnych. Każdy estymator lokalny wykonuje filtrację (np opartą na filtracji Kalmana) danych pochodzących ze skojarzonego z nim czujnika bądź czujników oraz fuzję przetworzonych danych z czujników z danymi pochodzącymi z innych lokalnych...
-
Bezczujnikowy rozruch wysokoobrotowej maszyny synchronicznej z magnesami trwałymi
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie bezczujnikowego rozruchu maszyny synchronicznej z magnesami trwałymi. W pierwszej fazierozruchu zastosowano sterowanie w układzie otwartym z regulacją składowych prądu stojana. Zaproponowano sposób przełączenia pomiędzysterowaniami w układzie otwartym i zamkniętym. W układzie zamkniętym do estymacji prędkości wykorzystano rozszerzony filtr Kalmanai bezśladowy filtr Kalmana. Przedstawiono takŜe...
-
Description of the solution set of the von Karman equations for a circular plate in a small neighbourhood of a simple bifurcation point
PublicationW niniejszej pracy badamy równania von Karmana dla cienkiej, sprężystej, kołowej płyty na sprężystym podłożu, poddawanej działaniu sił ściskających wzdłuż brzegu. Są to równania różniczkowe cząstkowe IV rzędu. Stosując metody analizy nieliniowej, opisujemy zbiór rozwiązań równań von Karmana w małym otoczeniu jednokrotnego punktu bifurkacji.Badania były finansowane przez grant nr 1 P03A 042 29.
-
Zastosowanie techniki DWS i spektroskopii Ramana do oceny emulsji parafinowych formowanych metodą homogenizacji
Publication -
Janusz Smulko prof. dr hab. inż.
PeopleHe was born on April 25, 1964 in Kolno. He graduated in 1989 with honors from the Faculty of Electronics at Gdańsk University of Technology, specialising in measuring instruments. In 1989 he took second place in the Red Rose competition for the best student in the Pomerania Region. Since the beginning of his career ha has been associated with Gdańsk University of Technology: research assistant (1989-1996), Assistant Professor (1996-2012),...
-
Pollutants removal effectiveness in hydrophyte filters with sequential vertical and horizontal flow
PublicationThe object of investigations was the constructed wetland in Wiedersberg in Saxonia in Germany supplied with domestic sewage from 145 inhabitants. The biological part was composed of sequential reed beds with vertical and horizontal flow of sewage. It in one of new solutions, because up till now configuration with vertical bed situated at front of biological part of treatment was applied.The evaluation of object performance was...
-
Respiration rate estimation for model predictive control of dissolved oxygen in wastewater treatment plant
PublicationRespiration rate is very important parameter for biological processes in wastewater treatment plant (WWTP). The sequential algorithm for estimate the respiration rate is proposed and investigated. The Kalman filter (KF) is used. Simulation tests for the benchmark WWTP are presented.Respiracja jest bardzo ważnym parametrem dla prawidłowego przebiegu procesów biologicznych w oczyszczalni ścieków. W artykule przedstawiono i zbadano...
-
Estymacia stanu nieliniowych obiektów dynamicznych.
PublicationW wielu zagadnieniach z obszaru teorii i praktyki sterowania, w tym identyfikacji lub regulacji, oraz diagnostyki procesów, wykorzystywana jest ocena (estymacja) stanu obiektu dynamicznego. Dla obserwowanego procesu, który można opisać dyskretno-czasowym modelem Gaussa-Markowa, istnieje nieobciążony estymator minimalnowariancyjny stanu, znany jako filtr Kalmana.W pewnych praktycznych sytuacjach model Gaussa-Markowa może być jednak...