Filters
total: 9051
-
Catalog
- Publications 2712 available results
- Journals 9 available results
- People 93 available results
- Inventions 132 available results
- Projects 14 available results
- Laboratories 4 available results
- Research Teams 9 available results
- Research Equipment 9 available results
- e-Learning Courses 418 available results
- Events 16 available results
- Offers 1 available results
- Open Research Data 5634 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: uklady hydrauliczne
-
Modele teoretyczne i matematyczne momentu strat mechanicznych w silniku hydraulicznym obrotowym stosowanym w napędzie hydrostatycznym
PublicationW pracy przedstawiono modele teoretyczne i matematyczne momentu strat mechanicznych występujących w silniku hydraulicznym obrotowym o stałej teoretycznej chłonności qMt silnika na obrót wału (o stałej teoretycznej objętości roboczej VMt silnika) i o zmiennej chłonności qMgv = bM qMt na obrót wału (o zmiennej geometrycznej objętości roboczej VMgv silnika). Modele mają służyć badaniom laboratoryjnym i symulacyjnym strat energetycznych...
-
Modele teoretyczne i matematyczne momentu strat mechanicznych w silniku hydraulicznym obrotowym stosowanym w napędzie hydrostatycznym
PublicationW pracy przedstawiono modele teoretyczne i matematyczne momentu strat mechanicznych występujących w silniku hydraulicznym obrotowym o stałej teoretycznej chłonności qMt silnika na obrót wału (o stałej teoretycznej objętości roboczej VMt silnika) i o zmiennej chłonności qMgv = bM qMt na obrót wału (o zmiennej geometrycznej objętości roboczej VMgv silnika). Modele mają służyć badaniom laboratoryjnym i symulacyjnym strat energetycznych...
-
Metoda sumy mocy strat jako sposób określania współczynników ki strat energetycznych występujących w silniku hydraulicznym.
PublicationW artykule pokazano zastosowanie metody sumy mocy strat w ocenie strat energetycznych występujących w silniku hydraulicznym obrotowym w sytuacji, gdy nie dysponujemy wszystkimi danymi laboratoryjnymi lub gdy korzystamy z danych zawartych w kartach katalogowych. Metoda ta pozwala na określenie współczynników ki strat energetycznych występujących w silniku. Metoda sumy mocy jest oparta na spojrzeniu proponowanym przez Z. Paszotę...
-
Moce strat energetycznych w elementach układów napędu hydrostatycznego - definicje, zależności, zakresy zmian, sprawności energetyczne. Cz. I. Silnik hydrauliczny
PublicationPropozycja zdefiniowania mocy strat energetycznych w elementach oraz mocy elementów układów napędu hydrostatycznego, przedstawienie zależności tych mocy od parametrów o nich decydujących, opisy sprawności energetycznych jako stosunków odpowiednich mocy. Temat (zarówno część I - dotycząca silnika hydraulicznego jak i część II - nawiązująca do problematyki przewodów, zespołu sterowania i pompy) został przedstawiony w monografii p.t:''...
-
Szybkie elektrooptyczne układy próbkujące wykorzystujące ferroelektryczną ceramikę PLZT
PublicationW artykule omówiono konstrukcje elektrooptycznych układów próbkujących wykorzystujących ceramikę PLZT. Zaprezentowano także zagadnienia związane z pomiarami istotnych parametrów cienkich warstw tej ceramiki - grubości warstwy, współczynnika załamania i współczynnika elektrooptycznego. Przedstawiono kierunki dalszych prac.
-
Badanie struktur falowych zawierających układy metalizowanych obiektów cylindrycznych
PublicationArtykuł prezentuje wyniki badań rozpraszania fali elektromagnetycznej na układach metalizowanych obiektów cylindrycznych umieszczonych w strukturach zamkniętych i otwartych. Metoda analizy badanych struktur opiera się na iteracyjnej procedurze rozpraszania i metodzie dopasowania rodzajów. Otrzymany model matematyczny rozpraszania posłużył do badania owych struktur oraz do zaproponowania ich aplikacji w technice mikrofalowej i antenowej.
-
Badanie struktur falowych zawierających układy metalizowanych obiektów cylindrycznych
PublicationArtykuł prezentuje wyniki badań rozpraszania fali elektromagnetycznej na układach metalizowanych obiektów cylindrycznych umieszczonych w strukturach zamkniętych i otwartych. Metoda analizy badanych struktur opiera się na iteracyjnej procedurze rozpraszania i metodzie dopasowania rodzajów. Otrzymany model matematyczny rozpraszania posłużył do badania owych struktur oraz do zaproponowania ich aplikacji w technice mikrofalowej i antenowej.
-
Elektrochemiczne układy stosowane w urządzeniach do magazynowania energii
PublicationW pracy przedstawiono badania materiałów związanych z chemicznymi źródłami prądu, w tym materiały dla kondensatorów elektrochemicznych, nowoczesnych akumulatorów litowych oraz tanie materiały aktywne w świetle widzialnym
-
Układy i schematy zastępcze impusowych generatorów wielkiej mocy
PublicationW pracy przedstawiono generatory impulsowe wielkiej mocy. Generatory te stanowią źródła energii elektrycznej w badaniach fizycznych i technicznych zjawisk o krótkim czasie trwania, wymagających wielkiej mocy. Podano opis, schematy, ważniejsze parametry i odpowiednie zależności charakteryzujące parametry tych generatorów. Przedstawiono dwa główne rodzaje generatorów, tzn. impulsowe generatory pojemnościowe i impulsowe generatory...
-
Układy automatyki statku oraz metody wspomagania ich projektowania
PublicationPrzedstawiono zagadnienia związane z układami automatyki statku, w szczególności układami automatyki podsystemu elektroenergetycznego. Scharakteryzowano proces projektowania układów automatyki systemu energetycznego statku i zasygnalizowano problemy związane z wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji do wspomagania tego procesu.
-
Układy chłodzenia oleju smarującego łożyska wzdłużne turbin wodnych
PublicationOmówiono charakterystyczne cechy wewnętrznych i zewnętrznych układów chłodzenia oleju smarującego hydrodynamiczne łożyska wzdłużne w turbinach wodnych o wałach pionowych. Zaprezentowano także problemy związane z projektowaniem zewnętrznych układów chłodzenia. Na przykładzie układu chłodzenia hydrozespołu nr 2 elektrowni szczytowo-pompowej (esp) Żar omówiono efekty stosowania zewnętrznych układów chłodzenia.
-
Układy napędowe statków rybołówstwa przybrzeżnego oraz ich niezawodność.
PublicationPrzedstawiono układy napędowe statków rybołówstwa przybrzeżnego. Oceniono niezawodność układu ze śrubą stałą i o skoku nastawnym.
-
Straty energetyczne w silniku hydraulicznym obrotowym - definicje i zależności służące ocenie sprawności silnika i napędu hydrostatycznego
PublicationStosowane dotychczas w badaniach naukowych i w praktyce przemysłowej metody oceny strat i sprawności energetycznej obrotowych silników hydraulicznych stosowanych w napędach hydrostatycznych dają błędne rezultaty, ponieważ obarczone są wpływem samych strat na parametry, w funkcji których straty i sprawności są oceniane.Celem pracy było zdefiniowanie w silniku parametrów pracy, rozwijanych mocy, występujących strat i sprawności energetycznej...
-
Straty energetyczne w silniku hydraulicznym obrotowym - definicje i zależności służące ocenie sprawności silnika i napędu hydrostatycznego
PublicationStosowane dotychczas w badaniach naukowych i w praktyce przemysłowej metody oceny oceny strat i sprawności energetycznej obrotowych silników hydraulicznych dają błędne rezultaty, ponieważ obarczone są wpływem samych strat na parametry, w funkcji których straty i sprawności są oceniane. Celem pracy było zdefiniowanie w silniku parametrów pracy, rozwijanych mocy, występujących strat i sprawności energetycznej, a także pokazanie ich...
-
Doświadczenia z eksploatacji pilotowej hydrofitowej oczyszczalni odcieków ze składowiska odpadów komunalnych w zależności od reżimu hydraulicznego
PublicationW artykule przedstawiono doświadczenia z 2-letniej eksploatacji pilotowego obiektu hydrofitowego do oczyszczania odcieków ze składowiska odpadów komunalnych w Chlewnicy (woj. pomorskie). W skład obiektu wchodzi zbiornik początkowy odcieków oraz 3 złoża o przepływie podpowierzchniowym - w dwóch początkowych złożach przepływ ścieków jest pionowy (VSSF), w trzecim złożu zaś - poziomy (HSSF). Obiekt został uruchomiony w lipcu 2008....
-
Projektowanie testu układu elektronicznego
PublicationPrzedstawiono analityczną metodę doboru optymalnego progu komparatora, różnicującego nieprawidłowe i poprawne odpowiedziukładu testowanego. Obliczenia, wykonywane z uwzględnieniem niepewności pomiaru i tolerancji produkcyjnych, mają na celu uzyskanieoptymalnych poziomów uszkodzeń i straty uzysku. Wykorzystano modele probabilistyczne odpowiedzi układu testowanego i procesu pomiarowego.
-
Modelowanie zachowania układu mięśni
PublicationW rozdziale są opisane podejścia do zamodelowania zachowania zespołu mięśni, które są oparte o zasady mechaniki. Zgodnie z tymi zasadami problem zamodelowania zachowania zespołu mięśni należy rozwiązać jako odwrotne lub proste zadanie dynamiki. Odwrotne zadanie dynamiki pozwala na wyznaczenie sił/momentów generowanych przez poszczególne mięśnie na podstawie danych kinematycznych, tzn. trajektorii ruchu oraz jej pochodnych (prędkości...
-
Opinia w sprawie patentu PL 215741 pt.: „Napęd hydrauliczny” udzielonego przez Urząd Patentowy RP na rzecz firmy Spitznas Maschinenfabrik GmbH
PublicationWskazano i opisano błędy merytoryczne w patencie nr 215741 oraz wskazano i opisano wspólne cechy maszyn będących przedmiotem zastrzeżeń w patentach nr 215741, 200588 i 185724
-
Zachowanie energetyczne przekładni hydrostatycznej z pompą o zmiennej wydajności i z silnikiem o zmiennej chłonności na obrót.
PublicationOmówiono zachowanie energetyczne przekładni hydrostatycznej złożonej z pompy o zmiennej wydajności i z silnika hydraulicznego o zmiennej chłonności na obrót. Przyjęto, że zmiana prędkości silnika hydraulicznego odbywa się w dwóch etapach. W okresie zmiany wydajności pompy od zera do jej maksymalnej wydajności, silnik hydrauliczny pracuje przy maksymalnej chłonności na obrót aby sprostać maksymalnemu jego obciążeniu wynikającemu...
-
Hydraulic impact in a long gas-pipelines
PublicationPrzedstawiono model hydraulicznej linii długiej rurociągu gazowego. Obliczenia numeryczne dotyczą procesów dynamicznych w rurociągu gazowym przy nagłym zamknięciu zaworu na końcu rurociągu. Badano wpływ współczynnika izentropy przesyłanego gazu na wielkość uderzenia hydraulicznego oraz wpływ inercyjności zaworu na możliwość łagodzenia uderzenia hydraulicznego.
-
Wysokosprawne układy aktywnej filtracji wyjściowej w przekształtnikach elektrowni wiatrowych
PublicationCzęstotliwość pracy tranzystorów w przekształtnikach elektrowni wiatrowych średniej mocy jest ograniczona (1kHz-10kHz), co wymaga stosowania od strony sieci filtrów pasywnych o znacznych gabarytach. W referacie omówiono możliwość zastosowania wysokosprawnego wspomagającego filtra aktywnego z przyrządami z węglika krzemu zapewniającego eliminację wysokoczęstotliwościowych zmian prądu sieciowego (tzw. rippli) przy jednoczesnym zmniejszeniu...
-
Układy regulacji turbin parowych w procesie odbudowy systemu elektroenergetycznego
PublicationW referacie przedstawiono analizę procesu odbudowy systemu elektroenergetycznego od pojedynczego generatora do kilku pracujących synchronicznie jednostek wytwórczych (JW). Zbadano wpływ trybu pracy regulatora turbiny parowej na proces odbudowy i tworzenia wyspy. Analizowano dwa tryby pracy regulatora turbiny, tj. tryb regulacji mocy oraz tryb regulacji prędkości kątowej (częstotliwości). Wskazano zalety i wady poszczególnych rozwiązań.
-
Układy regulacji turbin parowych w procesie odbudowy systemu elektroenergetycznego
PublicationW artykule przedstawiono analizę udziału układu regulacji turbiny parowej w procesie odbudowy systemu elektroenergetycznego po black-oucie.
-
Układy cyfrowe : podstawy projektowania i opis w języku VHDL
PublicationPrzedstawiono podstawowe wiadomosci dotyczące zasad budowy, działania, analizy i syntezy układów cyfrowych kombinacyjnych, sekwencyjnych i modułowych oraz opisu układów w języku VHDL.
-
Nowoczesne układy przekształtników wielopoziomowych do zasilania statków z lądu
PublicationW artykule poruszono tematykę zasilania statków zacumowanych w porcie z lądowej sieci elektroenergetycznej poprzez wykorzystanie nowoczesnych konstrukcji przekształtników energoelektronicznych. W treści pracy zaprezentowano porównanie dwóch topologii wysokonapięciowych przekształtników wielopoziomowych. Porównano konstrukcje przekształtników z klasycznym transformatorem wielouzwojeniowym oraz z transformatorami wysokoczęstotliwościowymi.
-
Nieliniowe układy sterowania silnikiem indukcyjnym zasilanym z falownika prądu
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono struktury układów sterowania maszyny indukcyjnej zasilanej z falownika prądu. Przedstawiono metodę modulacji szerokości impulsów dla falownika prądu. Pokazano modele matematyczne maszyny indukcyjnej klatkowej zasilanej z falownika prądu. Przedstawiono trzy układy regulacji sterowania multiskalarnego z czego dwa są nowe. Rozważania teoretyczne zweryfikowano za pomocą badań symulacyjnych.
-
Stacje mareograficzne i wybrane wysokościowe układy odniesienia w Europie
PublicationCelem niniejszego artykułu było przedstawienie ważności problematyki dotyczącej powiazania obserwacji mareograficznych z pomiarami geodezyjnymi do opracowania wysokich układów odniesienia oraz w zastosowaniu do potrzeb pozageodezyjnych.
-
Pole pracy układu napędu hydrostatycznego
PublicationPrzedstawiono pole pracy układu napędu hydrostatycznego. Uzasadniono podział parametrów pracy silnika hydraulicznego i pompy na parametry niezależne i zależne od pracy tych maszyn wyporowych i układu z nich utworzonego. Zaproponowano podjęcie tematu badawczego umożliwiającego opracowanie metody wyznaczania charakterystyk energetycznych pomp i silników hydraulicznych obrotowych oraz zmodyfikowanych metod wyznaczania charakterystyk...
-
An integrated hydraulic drive system of a novel device for launching lifeboats from large passenger ship
PublicationArtykuł przedstawia zintegrowany układ napędu i sterowania hydraulicznego systemu ewakuacyjnego składającego się z wyciągu łańcuchowego z zamocowanymi na nim łodziami ratunkowymi oraz furto-rampy rufowej. Zastosowana tu furto-rampa z elementem wypornościowym umożliwia zwiększenie jej funkcji do samoczynnego dostosowania kąta jej wychylenia roboczego w przypadku znacznego przegłębienia statku na dziób. Przedstawiony układ hydrauliczny...
-
The influence of the local pipeline leak on water hammer properties
PublicationPrzedstawiono wyniki eksperymentalnej i numerycznej analizy zjawiska uderzenia hydraulicznego. Pomiary przeprowadzono dla przewodu MDPE o długości 36 m, w którym zamodelowano lokalną nieszczelność. W tym celu, w pewnej odległości od zaworu umieszczonego na końcu przewodu zainstalowano kształtki imitujące lokalny wyciek. Przeprowadzono analizę otrzymanych charakterystyk ciśnienia i wyznaczono parametry: okres oscylacji, amplitudę...
-
Opracowanie opinii, zwanej dalej pracą, o zgłoszeniu patentowym nr 418605 z dnia 08.09.2016 zatytułowanym „Maszyna wyporowa obiegowo-krzywkowa zwłaszcza silnik hydrauliczny”.
PublicationOpracowano opinię o zgłoszeniu patentowym nr P.418605 z dnia 08.09.2016r. zatytułowanym „Maszyna wyporowa obiegowo-krzywkowa, zwłaszcza silnik hydrauliczny”.
-
Ślady i tropy
Publication -
Rozwój układu drogowego w Gdańsku
PublicationPlany rozwoju układu drogowego w Gdańsku wykonywane w ostatnich trzech dekadach różnią się kształtem układu w południowo-wschodniej części miasta, każdy jednak zakładał budowę nowej przeprawy przez Martwą Wisłę. Analizy wskazują, że obecna budowa tunelu pod Martwą Wisłą zapowiada nową jakość w funkcjonowaniu całego układu i poprawę dostępności obszarów portowych.
-
Układy grupowej regulacji napięcia w węzłach wytwórczych krajowego systemu elektroenergetcznego
PublicationArtykuł wskazuje kierunek i zakres niezbędnych modyfikacji układów regulacji grupowej ARNE w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. Stosowane obecnie rozwiązania są przestarzałe, a istniejące zapisy w IRiESP legalizują nieprawidłowości aktualnych algorytmów działania układów regulacji grupowej ARNE.
-
Układy grupowej regulacji napięcia w węzłach wytwórczych krajowego systemu elektroenergetycznego
PublicationArtykuł wskazuje kierunek i zakres niezbędnych modyfikacji układów regulacji grupowej ARNE w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. Stosowane obecnie rozwiązania są przestarzałe, a istniejące zapisy w IRiESP legalizują nieprawidłowości aktualnych algorytmów działania układów regulacji grupowej ARNE.
-
SYMULACJA PRACY UKLADU SPREZARKOWEJ POMPY CIEPLA Z PROEKOLOGICZNYMI CZYNNIKAMI CHLODNICZYMI
PublicationArtykuł poświęcony jest zagadnieniu symulacji pracy układu sprężarkowej pomy ciepła. Prawidłowe zaprojektowanie instalacji oraz jej właściwa eksploatacja pozwala na mniejsze koszty eksploatacyjne. Dokładna analiza techniczno-ekonomiczna pozwala na dobór elementów instalacji o możliwie największej sprawności, a zatem niskim zapotrzebowaniu energii. Zastosowanie układów opartych o przyszłościowe, proekologiczne czynniki chłodnicze...
-
Chłodzenie współczesnych procesorów komputerowych. Część I Typowe układy chłodzenia powietrznego
PublicationArtykuł poświęcony jest ocenie standardowych i współczesnych metod chłodzenia procesorów komputerowych. W jego części pierwszej przedstawiono charakterystykę techniczną typowych układów chłodzenia takich procesorów oraz wyniki badań doświadczalnych konwencjonalnych konstrukcji radiatorów przeznaczonych do chłodzenia procesorów komputerowych, stosowanych przez firmy Pentalpha i Xilence. W tym drugim przypadku radiator aluminiowy...
-
Mikromocowe układy mikrokontrolerowe jako narzędzie badania metod pomiaru małych energii
PublicationEstymacja poboru energii układów mikromocowych nie jest zbyt obszernie opisywana w literaturze, choć temat ten staje się coraz bardziej popularny. Testowanie metod i urządzeń pomiarowych małych energii wymaga zastosowania odpowiedniego podejścia. W tym celu zaproponowano zestaw mikrokontrolerowych urządzeń mikromocowych, które reprezentują typowe profile poboru energii i pozwalają praktycznie weryfikować nowe metody estymacji poboru...
-
Rozproszone, skojarzone układy gazowo-parowe w krajowej energetyce i ciepłownictwie
PublicationScharakteryzowano układy technologiczne kilku wybranych elektrociepłowni zasilanych różnorodnym paliwem gazowym.
-
Rozproszone, skojarzone układy gazowo-parowe w krajowej energetyce i ciepłownictwie
PublicationPrzedstawiono i scharakteryzowano ostatnio zrealizowane w krajowej energetyce wybrane przykłady układów gazowo-parowych realizujących skojarzoną gospodarkę cieplno-elektryczną.
-
DOKLADY NATSIONALNOI AKADEMII NAUK BELARUSI
Journals -
Prace rozwojowe nad pierwszą polską ładowarką teleskopową
PublicationW artykule dokonano przeglądu prac wykonanych przez członków Zespołu Hydrauliki i Pneumatyki Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w ramach programu „Bon na innowacje” dla firmy „Hydro-Metal Adam Gordziejczyk”. Obiektem prac była ładowarka teleskopowa z napędem hydraulicznym o udźwigu 1,5 T. Pierwsza część prac polegała na obliczeniach MES i poprawie sztywności konstrukcji ramy i wysięgnika. Druga część prac polegała na...
-
Viscoelastic model of waterhammer in single pipeline - problems and questions
PublicationW artykule dokonano analizy zastosowania lepkosprężystego modelu uderzenia hydraulicznego w pojedynczym przewodzie. Przedstawiono teoretyczne podstawy lepkosprężystego zachowania się materiału przewodu oraz matematyczny opis modelu uderzenia hydraulicznego w rurociągu z tworzywa sztucznego. Przedyskutowano główne problemy pojawiające się przy aplikacji takiego modelu. Nacisk położono na identyfikację parametrów modelu. Przeanalizowano...
-
Ekspertyza ustalenia przyczyn awarii silnika hydraulicznego MK 11 firmy Poclain obracarki turbiny 560 MW bloku nr 9 Elektrowni Kozienice
PublicationWykonano ekspertyzę ustalenia przyczyn awarii silnika hydraulicznego MK 11 firmy Poclain obracarki turbiny 560 MW bloku nr9 Elektrowni Kozienice
-
Laboratoryjne stanowisko badawcze układów hydraulicznych z siłownikiem sterowanym proporcjonalnie
PublicationReferat zawiera założenia wstępne laboratoryjnego stanowiska badawczego hydraulicznych układów z siłownikiem sterowanym proporcjonalnie. Obejmuje problem celowości prowadzenia badań, metodę i zakres pomiaru strat i sprawności energetycznej układów z hydraulicznym silnikiem liniowym. W pracy przedstawiono dwie struktury sterowania układów z siłownikiem: typową - stałociśnieniową i drugą - zmiennociśnieniową, korzystną z...
-
A jeśli nie „120” to co?
PublicationProblem minimalnego dopuszczalnego obciążenia hydraulicznego kanalizacyjnej sieci grawitacyjnej. Znaczenie techniczne i ekonomiczne zagadnienia. Konsekwencje lekceważenia strony hydraulicznej - zatory, blokady, odory. Ocena warunków do powstawania zbiorczej kanalizacji w Polsce. Nierzetelność autorów programów i projektów.
-
Układy dynamiczne w analizie zachowania się geosyntetyków w kolejowych konstrukcjach inżynierskich
PublicationW analizie współpracy geosyntetyków z elementami konstrukcji inżynierskiej możemy je traktować jako membrany sprężyste lub powłoki posadowione na różnych rodzajach podłoża. Modelowanie układu rzeczywistego oznacza jego idealizację pod kątem uwzględnienia tych cech ośrodka i jego elementów, które wydają się najistotniejsze z punktu widzenia analizowanego problemu. Zbudowany zostanie model fizyczny, a następnie matematyczny przedstawiony...
-
Pojazdy elektryczne - rozwój technologii. Układy ładowania i współpraca z siecią elektroenergetyczną
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z pojazdami elektrycznymi o zasilaniu akumulatorowym. Wskazano aktualne trendy rozwojowe oraz możliwości eksploatacyjne. Pokazano przykładowe rozwiązanie prototypowego pojazdu i zagadnienia sterowania układem napędowym oraz optymalnym rozdziałem energii. Poruszono problemy wpływu dużej liczby samochodów elektrycznych na sieć elektroenergetyczną - wzrost zapotrzebowania na energię. Wskazano...
-
Metodyka obliczeń przepływu pary przez układy łopatkowe turbin dla celów diagnostycznych
PublicationPrzedstawiono ogólne metody wyznaczania natężenia przepływu strat energii w turbinach parowych w zmiennych warunkach ruchu. Zaproponowano metodę wyznaczania tych parametrów dla potrzeb diagnostyki turbozespołu.
-
Analiza nierównomierności pola magnetycznego układu cewek
PublicationW pracy przeprowadzono analizę nierównomierności pola magnetycznego systemu cewek z prądem w badanym obszarze w zależności od ich liczby.