Filters
total: 926
-
Catalog
- Publications 762 available results
- Journals 11 available results
- Publishing Houses 3 available results
- People 67 available results
- Inventions 1 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 1 available results
- e-Learning Courses 50 available results
- Events 20 available results
- Open Research Data 4 available results
Search results for: SPOŁECZNOŚĆ WIEJSKA
-
Regionalizm we współczesnej architekturze Kaszub
PublicationWspółczesne procesy społeczno-gospodarcze przeobrażeń polskiej wsi doprowadziły do zmian w sferze kulturowej, których wyrazem stały się m.in.: zanik tradycyjnych cech przestrzennych krajobrazu kulturowego wsi i upowszechnienie zrywających z tą tradycją zuniformizowanych wzorców zabudowy i układów przestrzennych osiedli wiejskich. Celowość nawiązania we współczesnej architekturze Kaszub do ich tradycji budownictwa ludowego ma więc...
-
Planowanie zintegrowane i monitoring rozwoju zrównoważonego obszarów lokalnych a ich zagospodarowanie dla turystyki
PublicationPrzez planowanie zintegrowane rozumie się planowanie kompleksowe, wieloaspektowe, łączące aspekty społeczno-gospodarcze i ekologiczne z aspektami przestrzennymi. Autorzy prezentują ideę rozwoju zrównoważonego, typy obszarów wiejskich i formy planowania w polskich gminach. Proponują zintegrowane planowanie rozwoju obszaru turystycznego. Formułują postulaty co do monitoringu rozwoju zrównoważonego obszarów lokalnych oraz sposobu...
-
Gdański student- to znaczy kto? Rzecz o tożsamości młodych w przestrzeni miejskiej
PublicationArtykuł opisuje poczucie tożsamości gdańskich studentów z przestrzenią miejską. Opisuje odczucia oraz postawy względem najbliższej im przestrzeni zamieszkiwanego terenu miejskiego.
-
Ekoinnowacja i polityka ekoenergetyczna jako determinanty wzrostu dobrobytu w społeczeństwie
PublicationJednym z motorów napędzających rozwój gospodarczy i dobrobyt w społeczeństwie jest dostęp do taniej energii. Ponadto jej pozyskiwanie nie powinno wpływać na degradację środowiska. Stąd potrzeba upowszechniania polityki ekoenergetycznej wśród społeczności lokalnych, regionalnych i krajowych, w tym świata nauki i biznesu. Mogą one popularyzować wiedzę o ekoinnowacji i odnawialnych źródłach energii w ramach społęcznej odpowiedzialności...
-
Konferencja Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych na Politechnice Gdańskiej
PublicationW dniach 23–25 października w Gdańsku odbędzie się konferencja „Dziedzictwo Akademickie. Formy i kierunki partycypacji muzeów uczelni wyższych”. Jest to najważniejsze w tym roku wydarzenie gromadzące przedstawicieli niemal wszystkich muzeów uczelnianych w Polsce. Będzie ono okazją dla specjalistów do wymiany dobrych praktyk i doświadczeń w zakresie zarządzania muzeum w strukturach szkoły wyższej, a także jego roli w integracji...
-
Proj. sem. IV_KAMiUP_2023/2024_S.D+A.M
e-Learning CoursesPROJEKT ARCHITEKTONICZNY IV, SEM. IV, 2023/2024 PROJEKT BUDYNKU MIESZKALNEGO WIELORODZINNEGO Z GARAŻEM PODZIEMNYM ORAZ FUNKCJĄ TOWARZYSZĄCĄ Z ELEMENTAMI WNĘTRZ PROBLEMATYKA ZAJĘĆ: Problematyka zajęć dotyczy szeroko pojętej tematyki projektowania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Skupia się na kluczowych aspektach, takich jak podstawowe zasady tworzenia budynków mieszkalnych, które nie tylko spełniają funkcje użytkowe, ale...
-
Wartości dziedzictwa techniki jako zbiór argumentów na rzecz jego zachowania dla przyszłych pokoleń
PublicationZaprezentowano tzw. zrównoważoną ochronę zabytków, do której realizacji niezbędna jest odpowiednia metoda ich waloryzacji. Koncepcja metodyczna uwzględnia zasady rozwoju zrównoważonego i posługuje się dwoma zestawami zdefiniowanych kryteriów, z których jako kulturowe omówiono kryteria tożsamości, autentyczności i unikatowości oraz zarysowano problematykę kryteriów społeczno-ekonomicnzych. Wskazano znaczenie zabytku techniki jako...
-
PRZESTRZENIE HANDLU TRADYCYJNEGO W KONTEKŚCIE PROCESU REWITALIZACJI – SZKIC PROBLEMATYKI
PublicationCelem opracowania jest przedstawienie problematyki rewitalizacji targowisk w kontekście wyzwań, przed jakimi stoją one we współczesnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych. Problematyka ta została opracowana na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego na reprezentatywnym targowisku w Gdańsku Oliwie oraz badaniach literaturowych. Posłużyły one do sformułowania wytycznych do projektu wdrożeniowego zmierzającego do poprawy...
-
Welcome Wzie Politechnika Gdańska – nowoczesne i przyjazne miejsca dla studentów zagranicznych
ProjectsProject realized in Faculty Office, Faculty of Management and Economics
-
Transformation of the countryside into an open-air museum as a way to rescure its spatial layout and to improve the quality of live = Przekształcenie wsi w muzeum na wolnym powietrzu jako sposób ratowania jej układu przestrzennego i poprawy jakości życia mieszkańców
PublicationSince the first open-air museums until today, the exposition subject-matter has been specialized (ethnographic, archeological, industrial and technical skansens). But idea of the existence of such objects remains unchanged. Still, the goal is to show the collection of wooden buildings in the environment as close to their origin as possible or in the home environment. These distinguish the skansens and make them different then municipal...
-
Przestrzeń turystczna w krajobrazie kulturowym wsi
PublicationCelem opracowania jest przedstawienie relacji pomiędzy wiejskim krajobrazem kulturowym a wzrastającą w jego obrębie przestrzenią turystyczną oraz określenie możliwości i konsekwencji ich integracji.
-
Udział architekta w planowaniu zrównoważonej turystyki wiejskiej
PublicationCelem artykułu jest po pierwsze: poszukiwanie przyczyn degradacji wiejskiego krajobrazu kulturowego w relacjach nierównowagi pomiędzy tradycyjną wiejską gospodarką opartą na rolnictwie a turystyką jako częścią gospodarki konsumpcji, po drugie: wskazanie potencjału gospodarstwa rodzinnego w harmonizowaniu celów produkcji i konsumpcji, po trzecie: próba wzmocnienia doradczej roli architekta jako rzecznika wiejskiego krajobrazu kulturowego...
-
Darmowy transport publiczny narzędziem kształtowania nowej kultury mobilności w mieście
PublicationArtykuł traktuje o potrzebie nowej kultury mobilności w mieście. Darmowy transport publiczny jest przedstawiony jako jedno z narzędzi zarządzania społecznymi postawami transportowymi. Na przykładzie belgijskiego Hasselt autorka dowodzi, że darmowa komunikacja miejska nie jest utopią choć proponowane zmiany mają cechy rewolucji organizacyjnej, wymagają przedefiniowania priorytetów, przesunięć środków finansowych między poszczególnymi...
-
Problemy modelowania liczby podróży generowanych i absorbowanych na przykładzie Gdańska
PublicationJedną z podstawowych danych niezbędnych do planowania elementów systemu transportowego jest informacja o liczbie podróży odbywanych na analizowanym obszarze. Dane te uzyskiwane są najczęściej za pomocą symulacyjnych modeli transportowych. Jednym z istotnych elementów i pierwszym etapem najczęściej stosowanego, klasycznego modelu czterostopniowego jest modelowanie liczby podróży generowanych i absorbowanych, podczas którego to...
-
Marek Wirkus dr hab. inż.
PeopleM. Sc. (1977 in the field of mechanical engineering technology and production management); Ph.D. degree in the field of Economic Sciences (1990; production management using IT techniques), habilitated doctor in the field of Economic Sciences, in the discipline of Management Sciences (2007 in the area of managing the portfolio of innovative projects); Co-creator of the Faculty of Management and Economics (1993); Vice Dean for Continuing...
-
Na otwarcie politechniki.
PublicationPrzedstawiono tłumaczenie niemieckiego wiersza - opublikowanego w ''Danziger Zeitung'' 5 października 1904 roku, tj. w przeddzień otwarcia politechniki w Gdańsku - wraz z krótkim komentarzem.
-
A Novel Reactor for Microwave Hydrothermal Scale-up Nanopowder Synthesis
Publication -
Opracowanie technologii spawania naprawczego szyn poddźwigowych A120 oraz badania nieniszczące jakości szyn w DCT w Porcie Północnym
PublicationEkspertyza dotyczy realizacji zlecenia związanego z naprawą spoin szyn poddźwigowych na terenie terminalu kontenerowego - Deep Water Terminal (DCT) w Porcie Północnym w Gdańsku. W ramach opracowania: 1. Wykonano badania ultradźwiękowe (UT) i magnetyczno-proszkowe (MT) spoin czołowych szyn poddźwigowych typu A120, według schematu dostarczonego przez firmę SKANSKA S.A. 2. Wykonano analizę wyników badań...
-
Detection of roles of actors in social networks using the properties of actors' neighborhood structure.
PublicationArtykuł opisuje metodę identyfikacji ról aktorów sieci społecznej. Metoda ta może być szczególnie przydatna w sieciach społecznych, o których posiadamy ograniczoną wiedzę, głównie zawężoną do lokalnych powiązań pomiędzy aktorami. Przedstawiona w artykule metoda korzysta z grafu relacji społecznych, algorytmu identyfikacji ról oraz zbioru grafów wzorców relacji. Rozwiązanie zostało przetestowane w społeczności użytkowników serwisu...
-
Wyznaczanie stref efektywności kanałów dystrybucji na przykładzie wybranego producenta artykułów
PublicationWybór kanału dystrybucji zalicza się do decyzji strategicznych, ponieważ pod uwagę należy wziąć zarówno aspekty ekonomiczne, jak i te, które są związane z obsługą klienta. We współczesnych kanałach dystrybucji, które cechuje duża różnorodność wynikająca ze sposobu przepływu towarów z miejsca ich produkcji do miejsca konsumpcji, istotne znaczenie będzie miał sprawny i szybki przepływ strumieni finansowych, materiałowych i informacyjnych....
-
System monitorowania szybkości korozji instalacji wodnych - to jakość wody. Cz.1
PublicationCelem monitorowania korozyjnego jest zastosowanie środków zaradczych, pozwalających na przedłużenie czasu eksploatacji instalacji i urządzeń, a także kontrola i ochrona środowiska oraz bezpieczeństwo ludzi. Pomiary szybkości korozji pozwalają przewidzieć powstanie perforacji i innych uszkodzeń korozyjnych. Monitorowanie pozwala także określić rozległość zagrożeń korozyjnych. Bardzo ważnym aspektem monitorowania korozyjnego jest...
-
Kształtowanie nowego oblicza Młodego Miasta w Gdańsku
PublicationArtykuł obejmuje omówienie procesu planowania i rozwoju Młodego Miasta w Gdańsku. Ujęto w nim rozważania na temat historii miejsca, uwarunkowań przekształceń oraz samego procesu.
-
Inżynieria Miejska i Przemysłowa (GiK, stac., st. 1, sem. 6) - 2023/2024
e-Learning Courses -
Incjatywa URBAN II we Francji jako zintegrowany instrument wspomagający procesy poprawy jakości przestrzeni miejskiej
PublicationArtykuł opisuje wykorzystanie inicjatywy URBAN II, jako zintegrowanego instrumentu wspomagającego procesy poprawy jakości przestrzeni miejskiej w warunkach francuskich Program Urban jest inicjatywą Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego the European Regional Development Fund (ERDF). Celami inicjatywy są promocja, wspieranie i wdrażanie modeli odnowy społeczno-ekonomiczno-przestrzennej obszarów miejskich, jaki również rozpowszechnianie...
-
Transformacja w republikach nadbałtyckich: Litwa, Łotwa i Estonia (w opinii studentów Politechniki Gdańskiej)
PublicationArtykuł powstał na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych przez autorki wśród studentów Politechniki Gdańskiej od 1 października do 30 listopada 2008r. Celem artykułu jest ukazanie postrzegania przez studentów transformacji w sferze politycznej gospodarczej i społeczno-kulturowej. Badania wykazały, iż opinia studentów o transformacji Litwy, Łotwy i Estonii jest w niewielkim stopniu zróżnicowana. Widoczna jest tendencja do...
-
Ideologiczne i normatywne podstawy prawa wojny od Oświecenia do współczesności. - Tom 2 : z serii Manfred Lachs- polski wkład w rozwój prawa wojny
PublicationWojna to zjawisko społeczno-polityczne stanowiące integralną część dziejów ludzkości.Tradycyjne pojęcie wojny zastępowane jest pojęciem konflikt zbrojny.Istotny jest wkład Oświecenia w humanitaryzacje wojny Początek kodyfikacji reguł humanitarnych przypada na II połowę XIX wieku. Rozwinęło się prawo haskie i genewskie.Zakazana jest wojna agresywna. Wyrazem współczesnych przemian cywilizacyjnych jest nowy wymiar konfliktów zbrojnych...
-
Uczestnictwo w zamówieniach publicznych jako jeden z przejawów przedsiębiorczości
PublicationRozdział poświęcony jest roli i istocie zamówień publicznych. Wskazano wybrane bariery i problemy związane z przystąpieniem do rynku zamówień publicznych i uczestnictwem w nim. To między innymi zamówienia publiczne odgrywają ważną rolę stymulatora rozwoju społeczno-gospodarczego, czego dowodem jest wartość rynku zamówień publicznych i możliwości, jakie stwarza on uczestnikom.Jednak celem regulacji zamówień publicznych jest przede...
-
Teleinformatyka w polskiej gospodarce opartej na wiedzy
PublicationGospodarka kraju aby być konkurencyjna w świecie musi, w coraz większym stopniu, rozwijać sektor teleinformatyczny, kreujący innowacje i wzmacniający dynamikę rozwoju społeczno-gospodarczego. W pracy przedstawiono podstawowe problemy kształtowania się nowej gospodarki w Polsce. Omówiono rynek technologii teleinformatycznych w Polsce i miejsce w nim firm informatycznych oraz centrów badawczo-rozwojowych. Zaprezentowano również kierunki...
-
Perspektywy zarządzania wiedzą w polskich małych i średnich przedsiębiorstwach.
PublicationPrzemiany społeczno-gospodarcze na przełomie XX I XXI wieku, szczególniekontekst uwarunkowań gospodarki opartej na wiedzy, zmuszają do przedefinio-wania czynników i metod służących budowaniu przewagi konkurencyjnej przed-siębiorstw. Znaczenie zarządzania informacją i zarządzania wiedzą wzrosłozwłaszcza w ostatnich latach. W obliczu narastającej konkurencji przedsię-biorstwa sektora MSP muszą już teraz podjąć niezbędne...
-
Anna Witeska-Młynarczyk dr hab.
People -
Anna Witeska-Młynarczyk dr hab.
PeopleUniversity College London, Anglia - Wydział Antropologii – studia doktorskie; Doctor of Philosophy; Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie etnologii (nostryfikacja UAM) Sabanci University, Stambuł, Turcja – Wydział Nauk Społecznych, Master of Arts (bez tytuły, skończony pierwszy rok), Historia Współczesna Central European University, Budapeszt, Węgry – Master of Arts, Socjologia i Antropologia Społeczna (z wyróżnieniem) Uniwersytet...
-
White emitting GeO2PbO Bi2O3SrF2 glass and nano-glass ceramics co-doped with Eu3+, Tb3+ and Tm3+ ions
Publication -
The impact of sediment, fresh and marine water on the concentration of chemical elements in water of the ice-covered lagoon
PublicationThe common use of chemical elements by man has been contributing to their extraction for centuries. As a consequence, they have been directly or indirectly introduced into the biogeochemical cycle. In the framework of many conventions, mining and processing of elements are currently subject to many restrictions. However, their large load that has already been deposited in the soil and bottom sediments can be remobilised and...
-
Swobodny przepływ pracowników w UE
PublicationW rozdziale zaanalizowano zagadnienia związane z prawem swobodnego przepływu osób w UE i związanego z nim swobodnego wyboru miejsca pracy. Poruszono także problem bezpieczeństwa obywateli UE.
-
The influence of the development of private air communication on the architecture and urban planning of the 21st century
PublicationIn the first part, the article describes the stages of the development of gyroplanes and the influence of wartime policy on the interest in light aircraft. Also presented are links and the possibilities of using gyroplanes in various sectors of the economy. The authors, based on source texts, present the current position of the aviation industry in the Polish economy and attempt to diagnose its development capabilities. As a result,...
-
Udział polskich studentów przedwojennej Politechniki Gdańskiej w odbudowie nauki i przemysłu Wybrzeża
PublicationNapisanie niniejszego artykułu wiąże się bezpośrednio z przypadającąw tym roku 100. rocznicą powstania 29 czerwca 1921 roku KorporacjiAkademickiej ZAG Wisła, której tradycje sięgają okresu sprzed I wojnyświatowej, kiedy to w 1913 roku utworzono pierwszą na PolitechniceGdańskiej, tajną, polską organizację studencką Związek AkademikówGdańskich. W 1921 roku powstała także Bratnia Pomoc Zrzeszenia
-
Trendy w e-usługach
PublicationW artykule przedstawiono trendy w sektorze e-biznesu pokazujące perspektywy zmian w usługach. Zwrócono uwagę jak zmienia się podejście do samego procesu usługi, jak zmienia się sposób świadczenia samej usługi. Autor przedstawia trendy nie tylko związane z zastosowaniem nowoczesnych technologii, ale również związane z otwieraniem nowych segmentów rynku jakimi są np. społeczności. W wyniku analizy przytoczonych przykładów wykorzystania...
-
Kulturowo-cywilizacyjna odrębność Regionu Morza Bałtyckiego
PublicationRegion Morza Bałtyckiego, jako przestrzeń kulturowo-cywilizacyjna ujawnia istotne cechy wyznaczające jego odrębność i stanowiące o konkurencyjności, m.in.: kondycję cywilizacyjną, stan rozwoju gospodarczego i infrastrukturalnego, sieć kontaktów międzynarodowych, poziom zorganizowania społecznego i politycznego, stabilizację polityczną oraz identyfikację z rzeczywistością i dokonującymi się zmianami w wymiarze globalnym. Kształtowaniu...
-
Organizacje społeczne i kulturalne w życiu współczesnej diaspory polskiej.
PublicationCechą charakterystyczną polskiego życia politycznego jest dążenie do tworzenia struktur organizacyjnych.Organizacje społeczne i kulturalne są polem wymiany poglądów i opinii w ważnych sprawach dla społeczności emigracyjnych. Działalność w życiu organizacyjnym, w sytuacji braku możliwości działania w strukturach kraju osiedlenia, pozwala rozładować aktywność społeczną. Organizacje polonijne są czynnikiem reprezentującym wychodźców...
-
Wieloletnie obserwacje soplówki jeżowatej Hericium erinaceum (Bull.: Fr.) Pers. (macromycetes) na stanowisku w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy) = Long-term observation of bearded tooth fungus Hericium erinaceum (Bull.: Fr.) Pers. (macromycetes) in Oliwskie Forests (Trójmiejski Landscape Park)
PublicationW pracy omówiono soplówkę jeżowatą oraz podano miejsca jej występowania w kraju i za granicą. Szczegółowo opisano stanowisko soplówki jeżowatej w Lasach Oliwskish w Trómiejskim Parku Krajobrazowym.
-
Dominika Krechowicz dr hab. sztuki
People -
Efekty wsparcia programu Gambit Pomorski przez bank światowy.
PublicationRuch drogowy i nieodpowiednio przystosowanie do niego ulice są realnym zagrożeniem dla najmłodszych. Problem bezpiecznej drogi dom-szkoła-dom najczęściej dotyczy dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Miejsca wypadków z młodszymi dziećmi w wieku przedszkolnym najczęściej lokalizowane są w pobliżu miejsca zamieszkania. Analiza otoczenia szkół wybranych do eksperymentów w ramach programu GAMBIT wskazuje, że występują liczne mankamenty w...
-
brak Dorobek zarządzania jakością a kontekst prawny projakościowego zarządzania w polskim szkolnictwie wyższym. Sprzeczność czy harmonia?
ProjectsProject realized in Department of Quality Management and Commodity Science according to 2012/07/B/HS4/02929 agreement from 2013-07-04
-
Marta Kuc-Czarnecka dr
PeopleMarta Kuc-Czarnecka is the deputy head of the Department of Statistics and Economics at the Faculty of Management and Economics of the Gdańsk University of Technology. She also serves as the Dean's proxy for AMBA accreditation. She is a co-founder of Rethinking Economics Gdańsk and a member of the Foundation Edward Lipiński for the promotion of pluralism in economic sciences. In 2018-2022, she was Eurofound’s quality of life and...
-
Przekształcenie portowej struktury miejskiej (Studium przypadku: Le Havre)
PublicationArtykuł przedstawia całościowy program rewitalizacji dla dzielnicy na przykładzie miasta Le Havre, zawiera on analizę narzędzi odnowy przestrzeni miejskiej. Program inicjatyw lokalnych (Le Programme d'Initiative Communautaire URBAN) dla miasta Le Havre jest projektem ekonomiczno-społeczno-przestrzennym, grupującym całość zadań prowadzących do rewitalizacji dzielnicy portowej. Celem projektu jest stworzenie warunków wspierających...
-
Economic Crisis, Trust and Socio-Economic Aspects of Sustainable Development
PublicationW artykule podjęto tematykę relacji pomiędzy kryzysem ekonomicznym i kryzysem zaufania. Omówiono elementy kreujące i destruktywne w procesie budowy zaufania w gospodarce. Przedstawiono konsekwencje wynikające z zachowań uczestników procesów ekonomicznych oraz relacje zachodzące pomiędzy statusem materialnym inwestorów, a akceptowaniem przez nich wyższego poziomu ryzyka i spadkiem zaufania do systemu ekonomicznego. Wskazano istotność...
-
Przemiany ustrojowe w Republice Estonii
PublicationWe współczesnym europejskim wymiarze systemów politycznych szczególne miejsce zajmuje ustrój polityczny Republiki Estonii. Przemiany społeczno-polityczne lat dziewięćdziesiątych XX w. sprzyjały kształtowaniu się nowych instytucji, ukierunkowanych na urzeczywistnianie wartości demokracji parlamentarnej i rozwiązania rynkowe. Formalnoprawne uregulowania odnoszą się do zachodnioeuropejskich standardów oraz kontynuują system demokracji...
-
Założenia modelu zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem w portach morskich
PublicationZłożoność przestrzenna i gospodarcza oraz silne oddziaływanie działalności portowej na procesy społeczno-gospodarcze w regionie, wymaga opracowania specjalnego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem na obszarach portowych. W pracy przedstawiono założenia modelu zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem w portach morskich uwzględniające zasady międzynarodowego kodeksu ISPS (International Ship and Port Security Code) oraz wymagania...
-
Bezrobocie w Polsce w latach 1990 - 2002 na tle wybranych krajów znajdujących się w okresie transformacji systemowej
PublicationPrzemiany spoleczno - gospodarzce doprowadziły do wielu zmian w Polsce. Jedną ze sfer życia społeczno - gospodarczego, która szybko i dotkliwie odczuła skutki dokonującej się transformacji był rynek pracy. Celem artykułu było zaprezentowanie przyczyn pojawienia się zjawiska bezrobocia w Polsce i w wybranych krajach znajujących się w okresie transformacji. Analizie poddano rozmiary oraz stopę bezrobocia w Polsce, Czechach, na Węgrzech...
-
Influence of transport policy on shape and function of public space
PublicationIstotnym wyznacznikiem atrakcyjności miejsca jest dostępność, zdeterminowana przez skalę podażowej polityki transportowej oraz wielkość wskaźnika motoryzacji. Samochód, jako dobro powszechnie dostępne, wpłyną na zmianę zachowań społecznych mieszkańców oraz na percepcję, kształt i funkcjonowanie przestrzeni miejskich. Z jednej strony integruje tkankę miejską, a z drugiej okupując wolne przestrzenie, nie uwzględniając żadnych wyższych...