Filtry
wszystkich: 19157
wybranych: 12866
-
Katalog
- Publikacje 12866 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 539 wyników po odfiltrowaniu
- Konferencje 258 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 530 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 33 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 136 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 15 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 43 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 16 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 1460 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 65 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 3195 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: SYSTEMY%20CYFROWE
-
Bibliografie cyfrowe
Publikacja -
System translacji danych taryfikacyjnych z systemów VoIP do systemu taryfikacyjnego DGT
PublikacjaCoraz większy udział w rynku usług telekomunikacyjnych technologii VoIP wymusza rozwiązywanie nowych problemów. Jednym z nich jest proces taryfikacji, a następnie przetwarzanie danych z tym związanych. W niniejszej pracy przedstawiono rozwiązanie, w którym dane taryfikacyjne wygenerowane w systemie VoIP można przenieś do profesjonalnego systemu, który jest wykorzystywany w klasycznej telefonii. Następnie wykorzystując ten system...
-
Praktyczne kompetencje cyfrowe
Publikacja -
Dokumenty Cyfrowe Przyszłosci
PublikacjaW referacie przedstawiono nowe modele architektur dokumentów elektronicznych, które pozwolą zracjonalizować wewnętrzny obieg informacji w organizacjach opartych na wiedzy i zredukować koszty ich funkcjonowania.
-
A system automating repairs of IT systems
PublikacjaThis paper presents two problems that are important nowadays: the problem of IT systems monitoring and the problem of repairing them. It shows the developed solution, aimed to automate the existing industrial repair process and to integrate it with the existing monitoring solutions and mechanisms. Described solution is a part of a bigger whole, called the Repair Management Framework (RMF). This paper presents also briefly a case...
-
Szybkie przetwarzanie częstotliwościowo-cyfrowe.
PublikacjaPrzedstawiono metodę szybkiego przetwarzania częstotliowściowo-cyfrowego opartą na beżpośrednim porównaniu równoległym. Omówiono realizację praktyczną przetwornika z wykorzystaniem układu programowalnego typu ACEX1K firmy ALTERA. Propnowana metoda może być wykorzystana do pomiaru prędkości kątowej silników elektrycznych, jak również do realizacji szybkich przetworników częstotliwości na napięcie.
-
Cyfrowe pomiary prędkości maszyn
PublikacjaArtykuł dotyczy wykorzystania cyfrowych pomiarów prędkości dla celów utrzymania ruchu parku maszynowego w zakładach produkcyjnych. Porównano właściwości trzech sposobów pomiaru realizowanego za pomocą enkoderów i systemów komputerowej akwizycji danych DAQ, w tym: poprzez zliczanie częstotliwości impulsów z enkodera, poprzez zliczanie okresu impulsów z enkodera, poprzez rewersyjne zliczanie zmian położenia z bieżącym, numerycznym...
-
Systemy dyspozytorskie nowej generacji - system trankingowy LTE
PublikacjaReferat dotyczy rozwiązań systemów trankingowych-dyspozytorskich opartych na infrastrukturze LTE. W pierwszej części omówiono rozwiązanie w postaci odrębnego systemu trankingowego LTE, natomiast w drugiej opisano propozycję rozwiązania systemu trankingowego w ramach ogólnie dostępnej sieci LTE. Scharakteryzowano również problem integracji takiego systemu z systemem TETRA lub DMR.
-
Dwupoziomowe cyfrowe znakowanie obrazów nieruchomych.
PublikacjaPrzedstawiono metodę cyfrowego znakowania obrazów nieruchomych na dwóch poziomach. Cyfrowy znak wodny wprowadzony na pierwszym poziomie jest znakiem wrażliwym, pozwalającym na szybkie wykrycie manipulacji na obrazie. Znakowanie na drugim poziomie jest znakowaniem silnym (odpornym) w tym sensie, że jego usunięcie związane jest z tak dużym zniekształceniem obrazu, że staje się on bezużytecznym. Znakowanie to jest zabezpieczone kodem...
-
Rozwój medycznego systemu komputerowego Endoscopy Recommender System
PublikacjaPrzedstawiono rozwój medycznego systemu komputerowego do badań endoskopowych Endoscopy Recommender System ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwój architektury systemu i bazy danych. Opisano wpływ ewolucji technologii i wymagań systemowych na podejście do magazynowania i zarządzania danymi pacjentów. Omówiono architekturę nowego systemu oraz metodologię wprowadzania zmian w systemie.
-
Biblioteki cyfrowe jako złożone przedsięwzięcie informatyczne
PublikacjaBiblioteki cyfrowe (BC) zwane 'repozytoriami wiedzy' to złożone systemy informatyczne tworzone przy współpracy informatyków z bibliotekarzami. Dzięki nowoczesnym technologiom służą do przechowywania zarówno zdigitalizowanych, jak i elektronicznych obiektów w dowolnym formacie. Artykuł ten jest częścią badań projektu realizowanego w Bibliotece Muzycznej Dokumentów Muzycznych dotyczącego jakości bibliotek cyfrowych. Model jakości...
-
Filtry cyfrowe ułamkowoopóźniające - projektowanie metodą okien
PublikacjaMonografia jest poświęcona projektowaniu cyfrowych filtrów ułamkowoopóźniających typu FIR metodą okien. Wyróżniono tu dwie modyfikacje klasycznej metody okien: metodę okien symetrycznych z dodatkową korekcją wzmocnienia filtru oraz metodę okien przesuwanych, w której okno używane w projektowaniu jest próbkowane z przesunięciem równym opóźnieniu efektywnemu projektowanego filtru. Wspólną cechą obydwu podejść jest wykorzystanie symetrycznego...
-
An application of multi-agent system for ship’s power systems design
PublikacjaDesign process of transport ship power system consists of structure (topology) and component elements selection. Compliance with the requirements for static components does not guarantee optimal dynamic characteristics of entire power system. Design steps are difficult to formalize and as a consequence to this reason expert and multi-agent systems are used for solving selected design issues. In the paper distributed multi-agent...
-
System ekspertowy do planowania sieci komórkowej systemu UMTS.
PublikacjaW referacie przedstawiono system ekspertowy przeznaczony do wieloaspektowego planowania sieci komórkowej systemu UMTS z interfejsem radiowym WCDMA/FDD. Scharakteryzowano algorytm pracy oraz przytoczono przykłady zastosowań omawianego systemu.
-
Cyfrowe przetworniki napięcie - częstotliwość i częstotliwość - napięcie
PublikacjaPrzedstawiono metody i układy realizowane w technice mikroprocesorowej do przetwarzania napięcie – częstotliwość i częstotliwość – napięcie oraz analizę dokładności, która umożliwia dopasowanie charakterystyk przetworników do parametrów przetwarzanego sygnału i ograniczenie poziomu błędów.
-
Polskie systemy diagnostyki sieci trakcyjnej w transeuropejskim systemie kolejowym.
PublikacjaW artykule dokonano charakterystyki potencjału diagnostycznego sieci trakcyjnej spółki PKP Energetyka, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości najnowszego systemu diagnostycznego DST2000. Omówiono zakres pomiarów, scharakteryzowano sprzęt i oprogramowanie systemu. Dużo miejsca poświęcono metodzie programowej lokalizacji wyników pomiarów. Przedstawiono metodykę tworzenie plików bazowych oraz ich wykorzystanie w procesie przetwarzania...
-
Totalitarianisms as systems of lawlessness (Miłosz’s remarks) [Totalitaryzmy jako systemy samowoli (uwagi Miłosza)]
Publikacja -
Mechanizmy obsługi mobilności węzłów systemu netBaltic wykorzystujące heterogeniczne systemy transmisji bezprzewodowej
PublikacjaWykorzystanie sieci heterogenicznych integrujących różne techniki transmisji niesie za sobą istotne korzyści. Jedną z nich jest możliwość lepszego zaprojektowania sieci bezprzewodowej, ukierunkowanego na zróżnicowane potrzeby potencjalnych odbiorców. Heterogeniczność wprowadza jednakże nowe wymagania dotyczące mechanizmów obsługi mobilności i realizacji przełączania w warstwie sieciowej. W artykule zaprezentowano scenariusze zastosowania...
-
Implementation of integrated control In drinking water distribution systems - IT system proposal
PublikacjaImplementation of integrated control algorithms requires suitable hardware and software platforms. Proposed solution must allow realizing control and monitoring tasks, while ensuring high reliability and security of processed data. Additionally, the software and hardware solutions must be immune to outside influence. This paper presents an approach to implementation of control systems in drinking water distribution system. Presented...
-
An interactive system for remote modeling and design validation of hybrid photovoltaic systems
PublikacjaAbstract: A multi-functional demonstrator of the interactive system is presented. The demostrator enables modeling, monitoring and design validation of hybrid photovoltaic systems assisted by fuel cells and thermoelectric generators, as well as experimentation and scientific research. A block diagram of the system is presented and the selection of its components is discussed. Availability of the system via Ethernet or GSM...
-
An interactive system for remote modeling and design validation of hybrid photovoltaic systems
PublikacjaIn the paper a multi-functional demonstrator of the interactive system designed to modeling, monitoring and validation of hybrid photovoltaic systems assisted by fuel cells and thermoelectric generators is presented. The purpose of this paper is to report the system solution expressed in the form of a block diagram. Technical parameters of demonstrator components such as: silicon photovoltaic modules, fuel cells, thermoelectric...
-
An overview of Multiple-Input Multiple-Output(MIMO) system
PublikacjaW artykule omówiono podstawy teoretyczne funkcjonowania systemów wieloantenowych, w tym korzyści wynikające z ich stosowania, podstawowe konfiguracje systemów wieloantenowych i opis ich działania, pojęcie pojemności kanału MIMO i jego modelowania oraz dwa podstawowe sposoby realizacji techniki MIMO, tj. kodowanie przestrzenno-czasowe i multipleksacja przestrzenna (techniki BLAST).
-
Biblioteki cyfrowe budowane w oparciu o oprogramowanie JeromeDL
PublikacjaOmówiono podstawowe możliwości JeromeDL, oprogramowania do budowy bibliotek cyfrowych, stosującego rozwiązania sieci semantycznych (RDF, DublinCore) oraz standardy biblioteczne (MARC21, BibTeX). Przedstawiono mpraktyczne zastosowaniaoprogramowania JeromeDL do tworzenia bibliotek cyfrowych w Bibliotece Głównej Politechniki Gdańskiej (WBSS PG) i Bibliotece Głównej Politechniki Warszawskiej.
-
Systemy Wspomagania Zarządzania Należnościami (DRMS) jako nowa klasa systemów informatycznych
PublikacjaW polskim obrocie gospodarczym powszechnym zjawiskiem stało się niepłacenie przez dłużników swoich zobowiązań. Dla wierzyciela kluczowym procesem biznesowym staje się zarządzanie swoimi należnościami, od skuteczności którego zależy niejednokrotnie utrzymanie przezeń płynności finansowej. By zarządzanie owo było efektywne, niezbędny jest stały monitoring wielu informacji w firmie - począwszy od analizy kwot i dat wymagalności faktur,...
-
Implementacja zintegrowanego systemu kursowego w systemie nawigacji inercyjnej
PublikacjaW niniejszym artykule przedstawiono implementację zintegrowanego systemu kursowego opartego na czujnikach inercyjnych jakimi są żyroskopy oraz magnetometry. Opisano metody wyznaczania kursu poruszającej się osoby, a następnie przedstawiono integrację otrzymanych wyników w oparciu o filtr Kalmana. Zaprezentowane wyniki badań uzyskano na podstawie testów przeprowadzonych w rzeczywistych warunkach przy wykorzystaniu jednostki pomiarowej.
-
Pomorska Biblioteka Cyfrowa jako cyfrowe repozytorium dorobku cywilizacyjnego regionu
PublikacjaW pracy przedstawiono główne założenia i cele projektu Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej(PBC), partnerów biorących udział w jego realizacji, a także spodziewany wpływ na szeroko rozumiany rozwój społeczeństwa regionu i Polski. Celem opisywanego projektu jest stworzenie ogólnodostępnej biblioteki cyfrowej, która umożliwi zachowanie i prezentację w Internecie szerokiemu gronu odbiorców zabytków piśmienniczych i niepiśmienniczych znajdujących...
-
Platformy cyfrowe jako narzędzia współpracy - nowe szanse i zagrożenia
PublikacjaPlatformy cyfrowe stanowią zróżnicowane rozwiązania technologiczne, pozwalające na pokonywanie barier terytorialnych i umożliwiające współpracę dwóm lub większej ilości podmiotów, często w zakresie niedostępnym dla tradycyjnych form współpracy. Platformy technologiczne pozwoliły na powstanie nowych modeli biznesowych, w których następuje przenikanie się świata cyfrowego i fizycznego. Mamy bowiem do czynienia z konwergencją:...
-
Układy cyfrowe : podstawy projektowania i opis w języku VHDL
PublikacjaPrzedstawiono podstawowe wiadomosci dotyczące zasad budowy, działania, analizy i syntezy układów cyfrowych kombinacyjnych, sekwencyjnych i modułowych oraz opisu układów w języku VHDL.
-
Układ elektroniczny stopnia mocy i cyfrowe sterowanie przenośnika wibracyjnego
PublikacjaPrzedstawiono zagadnienie transportu wibracyjnego surowca spożywczego w postaci granulatu w warunkach aseptycznych. Zastosowano analizę modalną i modyfikację parametryczną w celu uzyskania założonych własności dynamicznych panelu transportowego. W rozwiązaniu tym zastosowano układy mechaniczne sterowane mikroprocesorowo umożliwiające utrzymanie właściwych parametrów procesu w układzie sterowania w pętli sprzężenia zwrotnego.
-
Abstract DNA-type systems
PublikacjaAbstrakcyjny system typu DNA jest definiowany przez zestaw nieliniowych kinetycznych równań z wielomianowymi nieliniowościami, które przyjmują rozwiązania solitonowe związane z geometrią helis. Zestaw równań pozwala na dwie różne reprezentacje Laxa: forma von Neumanna i Darboux-kowariantna para Laxa. Wyjaśniamy dlaczego nie-Kolmogorowskie modele prawdopodobieństwa pojawiające się w kinetyce solitonowej są naturalnie związane z...
-
Digital measurements in monitoring of position and velocity of machine subassambly
PublikacjaReferat dotyczy zastosowania enkoderów z sygnałem wyjściowym kwadraturowym współdziałających z odpowiednim systemem DAQ do monitorowania przebiegu ruchu podzespołów maszyn technologicznych. Przedyskutowano podstawowe zasady konstrukcji układów do cyfrowych pomiarów prędkości i przemieszczeń.Porównano wady, zalety i ograniczenia rozdzielczości pomiaru prędkości dwoma znanymi sposobami. Omówiono własne rozwiązania zastosowane w układach...
-
Badania systemu radiowego dostępu abonenckiego eMGW firmy Innowaneli Wireless Systems Ltd.
PublikacjaPrzeanalizowano i przeprowadzono badania systemu radiowego dostępu abonenckiego EMGW. Zakres analizy obejmował: opis systemu i jego budowę; architekturę systemu, ich funkcje oraz typowych aplikacji; system zarządzania.Przedstawiono konfigurację badanej instalacji systemu, omówiono metodologię i przedstawiono wyniki badań, wraz z testami jakości usług. Zaprezentowano opracowane wnioski.
-
Zasilanie modeli systemów transportowych danymi z systemu zarządzania ruchem
PublikacjaInteligentne Systemy Transportu (ITS) oferują narzędzia służące wzmocnieniu systemów transportowych w miastach poprzez racjonalizację wykorzystania istniejącej infrastruktury oraz zwiększenie jej niezawodności przy jednoczesnej redukcji kosztów funkcjonowania transportu. W Aglomeracji Trójmiejskiej trwa obecnie realizacja pierwszych etapów systemu zarządzania ruchem TRISTAR. Jednym z elementów systemu będzie System Planowania Ruchu,...
-
Wyniki syntezy schematu zastępczego systemu elektroenergetycznego przy obciążeniu dynamicznym
PublikacjaW pracy przedstawiono zastosowanie algorytmów ewolucyjnych do identyfikacji parametrów obwodu elektrycznego. Zaproponowano zastosowanie algorytmu ewolucyjnego z parametrami dobranymi metodą prób i błędów do syntazy parametrów schematu zastepczego systemu elektroenergetycznego, w zastosowaniu do badań pradów zwarciowych z aparatami silnie ograniczajacymi prad zwarciowy.
-
Wdrażanie systemów ERPp - organizacja szkoleń - na przykładzie systemu HR.
PublikacjaW artykule opisano metodyki wdrażania systemów informatycznych klasy ERP stoso-wanych w polskich przedsiębiorstwach. Artykuł stanowi próbę naświetlenia problematyki związanej z przeprowadzaniem szkoleń podczas wdrażania systemów. Podkreślono rów-nież możliwość obniżania kosztów implementacji systemów poprzez optymalizację organi-zacji szkoleń.
-
The structure of the data flow in integrated urban traffic management systems – the case of TRISTAR system
PublikacjaThe purpose of the article is to offer some insight into the data flow architecture in the Tri-City’s integrated traffic management system called TRISTAR. To that end selected elements of TRISTAR are identified and described as well as the structure for collecting and exchanging data within different sub-systems. Finally, the article highlights how the TRISTAR system can be extended by adding new elements and modules.
-
Propagation Loss and Interference Analysis for 5G Systems in the Context of C-ITS System Implementation
PublikacjaThe article presents the concept of implementing subsequent phases of services for the C-ITS system (the Cooperative Intelligent Transport Systems), based on the European Parliament resolution of March 2018. Next, the 5G systems, in the context of their possible cooperation with C-ITS systems, were discussed. Numerical propagation analysis was performed for V2V and V2I type communication based on two different propagation models....
-
The Influence of Camera and Optical System Parameters on the Uncertainty of Object Location Measurement in Vision Systems
PublikacjaThe article presents the influence of the camera and its optical system on the uncertainty of object position measurement in vision systems. The aim of the article is to present the methodology for estimating the combined standard uncertainty of measuring the object position with a vision camera treated as a measuring device. The identification of factors affecting the location measurement uncertainty and the determination of their...
-
Robust output prediction of differential – algebraic systems – application to drinking water distribution system
PublikacjaThe paper presents the recursive robust output variable prediction algorithm, applicable for systems described in the form of nonlinear algebraic-differential equations. The algorithm bases on the uncertainty interval description, the system model, and the measurements. To improve the algorithm efficiency, nonlinear system models are linearised along the nominal trajectory. The effectiveness of the algorithm is demonstrated on...
-
Modernizaciâ sistemi mikrorajonnogo teplopostačaniâ. Modernization of system of district heat supply.
PublikacjaOmówiono przykład kompleksowej modernizacji osiedlowego systwmu grzewczego. W jego ramach wprowadzono nowe skojarzone źródło energii elektrycznej i ciepła, wymieniono system rurociagów, zaś budynki dwu osiedli poddano konwencjonalnej termomodernizacji. W budynku jednego z osidli zastosowano układ grzejny oparty na gruntowych pompach ciepła oraz kolektorach słonecznych.
-
System Informacji Parkingowej w zintegrowanym systemie zarządzania ruchem TRISTAR
PublikacjaTechnologie korzystające z telematyki transportu oferują narzędzia służące wzmocnieniu systemów transportowych w miastach poprzez racjonalizację wykorzystania istniejącej infrastruktury, zwiększenie jej niezawodności oraz oddziaływanie na zmiany zachowań transportowych mieszkańców przy jednoczesnej redukcji kosztów funkcjonowania transportu. Główną przyczyną stosowania inteligentnych systemów zarządzania transportem jest konieczność...
-
Ekonomična efektivnist` teplovoï pompi v sistemi opalennâ = Economical efficiency of heat pump system in heating system
PublikacjaW artykule opisano wynik porównawczych obliczeń kosztów ogrzewania budynku jednorodzinnego. Porównano koszty konwencjonalnego ogrzewania z kotłem olejowym jako źródłem ciepła z kosztami ogrzewania układem hybrydowym, w którym współpracują ze sobą dwa żródła ciepła: konwencjonalny kocioł olejowy i sprężarkowa pompa ciepła. Wykonano studium parametryczne kosztów ogrzewania z wykorzystaniem metody kosztów narastających.
-
Światło jako materiał. Współczesne systemy oświetlenia w architekturze. = Light as the Material. Contemporary Lighting Systems in Architecture.
PublikacjaArtykuł dotyczy relacji między architekturą i światłem, które odnoszą się do postrzegania dzieła architektonicznego. Rozwój nowoczesnych technologii oświetleniowych sprawia, że światło staje się niezależnym elementem architektonicznym, który posiada silny wpływ na widza.
-
Non-standard binary weighted number systems
PublikacjaZdefiniowano szeroką klasę binarnych systemów wagowych. Wszystkie sa wzajemnie jednoznaczne ale mogą być zupełne lub niezupełne. Jeżeli wagi systemu są kolejnymi liczbami naturalnymi to system jest minimalny.Jesli wagi sa kolejnymi potęgami podstawy Z to system jest maksymalny. W przestrzeni między tymi systemami znajdują się inne systemy binarne. Kilka z nich przedstawiono w referacie.
-
Integracja systemu zarządzania z modułem wymiarowania zasobów w Systemie IIP
PublikacjaCelem artykułu jest przedstawienie współpracy dwuetapowego wymiarowania z systemem zarządzania na poziomie warstw L1 i L2 architektury Systemu IIP. Omówiono zadania systemu zarządzania oraz modułu wymiarowania, zrealizowane algorytmy optymalizacyjne oraz uniwersalne styki z systemem zarządzania oraz Równoległymi Internetami.
-
Współpraca systemu zarządzania z modułem wymiarowania zasobów w Systemie IIP
PublikacjaCelem artykułu jest przedstawienie współpracy dwuetapowego wymiarowania z systemem zarządzania na poziomie warstw L1 i L2 architektury Systemu IIP. Omówiono zadania systemu zarządzania oraz modułu wymiarowania, zrealizowane algorytmy optymalizacji oraz uniwersalne styki z systemem zarządzania oraz Równoległymi Internetami.
-
Impact of Innovative Financial Products on Financial Systems: Exchange Traded Products and the Polish Financial System
PublikacjaExchange Traded Products (ETPs) are one of the most recent and most rapidly developing financial products. As their assets grow they have an increasing impact on financial systems in many countries, including USA, UK or Japan. Development of ETPs is linked with many opportunities and threats for the local financial systems. Their correct assessment is becoming more difficult due to the growing complexity of the available products,...
-
The application of an expert system for simulation investigations in yhe aided design of ship power systems automation.
PublikacjaPrzedstawiono strukturę i funkcje systemu wspomagającego projektowanie automatyki systemów enegretycznych statków. Dane opisujące projektowany podsystem energetyczny są wprowadzane w trybie interaktywnym do systemu ekspertowego. Reguły określaja poprawność formalną i merytoryczną wprowadzonych danych. W przypadku braku błędów system automatycznie tworzy model symulacyjny projektowanego podsystemu enegretycznego i wywołuje program...
-
Preferred Benchmarking Criteria for Systematic Taxonomy of Embedded Platforms (STEP) in Human System Interaction Systems
PublikacjaThe rate of progress in the field of Artificial Intelligence (AI) and Machine Learning (ML) has significantly increased over the past ten years and continues to accelerate. Since then, AI has made the leap from research case studies to real production ready applications. The significance of this growth cannot be undermined as it catalyzed the very nature of computing. Conventional platforms struggle to achieve greater performance...
-
Reaktywny system oddziaływania ze środowiskiem oparty na inteligentnym systemie decyzyjnym
PublikacjaProcesy poznawcze zachodzące w umyśle człowieka, po matematycznym zamodelowaniu i algorytmizacji, mogą by wykorzystane do konstruowania inteligentnych systemów decyzyjnych. Systemy takie mają wielorakie zastosowania. Znaleźć można je między innymi w rozmaitych autonomicznych systemach informatyki, automatyki i robotyki: począwszy od 'inteligentnego' strażnika, kamerdynera, itp., a skończywszy na opiekunie - wirtualnym towarzyszu...