Filtry
wszystkich: 807
-
Katalog
- Publikacje 562 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 2 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 30 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 4 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 9 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 2 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 69 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 4 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 124 wyników po odfiltrowaniu
Wyniki wyszukiwania dla: utrzymanie dróg kolejowych
-
Diagnostyka obrazowa rozjazdów kolejowych
PublikacjaRozjazd kolejowy jest jednym z bardziej skomplikowanych elementów drogi kolejowej. W czasie jego eksploatacji należy szczególną uwagę zwrócić na problemy związane z jego prawidłowym utrzymaniem. W tym celu należy prowadzić bieżące i okresowe przeglądy, które pozwolą na wczesne wykrycie i usunięcie wad, a tym samym wydłużenie okresu trwałości rozjazdów kolejowych. W czasie prowadzonych przeglądów, a w szczególności oględzin elementów...
-
Quasi-ciągły pomiar geometrii rozjazdów kolejowych
PublikacjaW czasie budowy nowych torów i rozjazdów kolejowych, jak również w procesie ich utrzymania, należy wykonać odpowiednie pomiary i ocenić stan geometrii badanej infrastruktury. Pomiary te mogą być wykonane z wykorzystaniem jednego z trzech systemów pomiarowych: pojazdami pomiarowymi, maszynami do budowy i utrzymania lub urządzeniami lekkimi i ręcznymi. W artykule przedstawiona została metoda pomiarów szerokości toru i przechyłki...
-
Zastosowanie kozłów oporowych na bocznicach kolejowych
PublikacjaNa bocznica kolejowych tory kolejowe muszą być zakończone kozłem oporowym,a obecnie obowiązujące przepisy nakazują uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji tych budowli. W przypadku powszechnie stosowanych kozłów stałych wymagane jest zastosowanie zasypki Ŝwirowej przed kozłem, w celu zatrzymania składu wagonów. W kozłach samohamujących energia pochłaniana jest przez zderzak lub tarcie wywołane szczękami zacisków zderzaka....
-
AutoCAD Civil3D w projektowaniu dróg szynowych
PublikacjaNa Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej od kilku lat głównym programem typu CAD wykorzystywanym w procesie kształcenia jest AutoCAD Civil 3D. Sposób rozwiązywania przez program niektórych zagadnień z dziedziny projektowania dróg szynowych jest odmienny od obowiązujących w Polsce przepisów. Należy to uwzględnić w programie nauczania przedmiotów ''Drogi Szynowe'', ''Projektowanie dróg szynowych'' oraz ''Projektowanie...
-
Utrzymanie Ruchu
Czasopisma -
Metody identyfikacji miejsc niebezpiecznych na sieci dróg
PublikacjaW artykule przedstawiono metodę identyfikacji miejsc niebezpiecznych na sieci dróg bazującej na ryzyku, jako elemencie systemu zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej na przykładzie sieci dróg krajowych. Przedstawiono doświadczenia zagraniczne identyfikacji miejsc niebezpiecznych i uwarunkowania prawne w Polsce wdrażające konieczność identyfikacji miejsc niebezpiecznych na sieci TEN-T. W ostatniej części zaprezentowano...
-
Modelowanie krzywych przejściowych odernizowanych linii kolejowych
PublikacjaStreszczenie: W pracy skupiono się na prezentacji problemu modelowania układów geometrycznych modernizowanych linii kolejowych w warunkach ograniczeń terenowych. Wskazano na możliwości poszerzenia modeli krzywych przejściowych o krzywe gładkie z odpowiednio ukształtowaną rampą przechyłkową. Przedstawiono podstawowe charakterystyki geometryczne i kinematyczne najpopularniejszych ze stosowanych na świecie krzywych przejściowych dokonując...
-
Współczesne funkcje transportowe zabytkowych dworców kolejowych
PublikacjaW artykule opisano tendencje przekształceń dworców kolejowych w kontekście przemian cywilizacyjnych i technologicznych dokonujących się w całej Europie. Poruszone zostały również problemy ochrony dziedzictwa kulturowego w świetle przebudowy tych obiektów.
-
Guided waves in steel rails - experimental works and wavelet signal processing
PublikacjaW artykule zaprezentowano analizę falkową pomierzonych eksperymentalnie fal sprężystych wzbudzanych w szynach kolejowych.
-
Pomiary geodezyjne w trakcie odbioru robót kolejowych
PublikacjaW rozdziale przedstawiono pomiary geodezyjne wykonywane w trakcie odbioru robót kolejowych. Omówiono pomiary inwentaryzacyjne podtorza i rozjazdów.
-
Inżynieria & Utrzymanie Ruchu
Czasopisma -
Problemy lokalizacyjne kolejowych terminali przeładunku paliw płynnych
PublikacjaW artykule poruszono problem lokalizacji i warunków technicznych budowy kolejowych terminali paliw płynnych. Zaprezentowano również podstawowe elementy wyposażenia baz paliwowych
-
Pomiar ciągły szerokości i przechyłki w rozjazdach kolejowych
PublikacjaW artykule opisano zasady przeprowadzania pomiarów szerokości torui żłobków na podstawie obowiązujących przepisów na liniach kolejowych w Polsce i Niemczech. Następnie omówiono metodykę wykonywania pomiarów ciągłych szerokości toru i różnicy wysokości toków szynowych w rozjazdach kolejowych z wykorzystaniem toromierza elektronicznego TEC1435.
-
ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ SKUTKÓW DUŻYCH KATASTROF KOLEJOWYCH
PublikacjaPrzy ciągle rosnącej wielkości kolejowych przewozów towarowych z udziałem materiałów niebezpiecznych, coraz większego znaczenia nabiera bezpieczeństwo tych przewozów. W przypadku katastrofy należy minimalizować jej skutki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy zostanie rozpoznany mechanizm rozprzestrzeniania się skutków katastrofy z udziałem materiałów niebezpiecznych. Pomocne tu jest modelowanie tych zjawisk.
-
Rola polskich dróg wodnych śródlądowych w sieci europejskiej
PublikacjaPolskie drogi wodne stanowią część międzynarodowych dróg wodnych Europy. Aktualny ich stan uniemożliwia prowadzenie regularnych przewozow towarowych. W artykule przedstawiono uwarunkowania prawne i najwazniejsze bariery rozwoju polskich dróg wodnych. Opisano równiez możliwości przystosowania polskiej sieci do parametrów dród o znaczeniu międzynarodowym.
-
Modelowanie dróg w interakcyjnym systemie wizualizacji terenu rzeczywistego
PublikacjaArtykuł zawiera dyskusję różnych metod opisu dróg i obiektów o podobnej strukturze (tory kolejowe, linie energetyczne, rzeki, itp.) w interakcyjnych systemach wizualizacji terenu rzeczywistego. Przedstawiono ponadto dwie możliwości integracji dróg z terenem w takich systemach. Wskazano wady i zalety poszczególnych rozwiązań.
-
Ciągły pomiar szerokości i przechyłki w rozjazdach kolejowych
PublikacjaW artykule opisano zasady przeprowadzania pomarów i szerokości toru i żłobków na podstawie obowiązujących przepisów na liniach kolejowych w Polsce i Niemczech. Następnie omówiono metodykę wykonania pomiarów ciągłych szerkokości i różnicy wysokości toków szynowych w rozjazdach kolejowych z wykorzystaniem toromierza elektronicznego TEC-1435. Szczególną uwagę zwrócono na powtarzalność wyników pomiarów z uwzględnieniem kierunku jazdy...
-
Stan i możliwości rozwoju dróg wodnych w regionie
PublikacjaObecnie stan techniczny większości dróg wodnych w regionie, w tym międzynarodowej drogi wodnej E-70, nie pozwala na prowadzenie żeglugi towarowej na większości jej odcinków. Dla dostosowania polskich dróg wodnych do wymagań określonych w porozumieniu AGN (Europejska Konwencja AGN - Europejskie Porozumienie w Sprawie Wielkich Dróg Żeglownych o Międzynarodowym Znaczeniu) przewidującym, że drogi śródlądowe o znaczeniu międzynarodowym...
-
Geokompozyty drenażowe w odwodnieniach drogowych i kolejowych
PublikacjaZagadnienie zagospodarowania wód opadowych i gruntowych w rejonie konstrukcji drogowych i kolejowych stanowi istotny element bezpiecznej i efektywnej eksploatacji tych obiektów. Odpowiednie wykorzystanie geokompozytów drenażowych zapewnia bezproblemową pracę konstrukcji oraz właściwą ochronę przed uszkodzeniami wynikającymi z niekontrolowanego oddziaływania wody.
-
Kryteria oceny trwałości (przydatności) eksploatacyjnej szyn kolejowych
PublikacjaOcena stanu technicznego szyn kolejowych ma zasadniczy wpływ na ocenę stanu technicznego nawierzchni kolejowej. W artykule omówiono kryteria oceny trwałości (przydatności) eksploatacyjnej szyn obowiązujące w Polsce. Wskazano kryteria umożliwiające ocenę szyn z wadami kontaktowo-zmęczeniowymi. Dokonano takiej oceny dla wybranego fragmentu linii kolejowej nr 131 Chorzów Batory - Tczew
-
Wykorzystanie Śródlądowych Dróg Wodnych dla Rozwoju Regionalnego
PublikacjaMateriał przedstawia działania podjęte przez uczestników projektu InWater - ''Wykorzystanie Śródlądowych Dróg Wodnych dla Rozwoju Regionalnego'' w celu wskazania nowych możliwości rozwoju regionu związanych z drogami wodnymi, przygotowania planów inwestycyjnych terenów przyległych do szlaków wodnych oraz międzynarodowej promocji szlaków wodnych.
-
NOWE ŻYCIE DWORCÓW KOLEJOWYCH - MOŻLIWOŚCI MODERNIZACJI OBIEKTÓW OBSŁUGI PASAŻERÓW
PublikacjaW aspekcie współcześnie zachodzących zmian demograficznych, rozwijających się technologii oraz poszukiwania rozwiązań proekologicznych wzrasta potencjał transportu kolejowego. Po okresie upadku znaczenia kolei jesteśmy świadkami jej postępującej transformacji w Europie. Do obsługi ruchu pasażerskiego służy w Polsce prawie 600 dworców kolejowych, z których większość nie jest jeszcze przystosowana do aktualnych potrzeb użytkownika...
-
Zastosowanie AutoCAD Civil3D w nauczaniu projektowania dróg szynowych
PublikacjaNa Wydziale Inźynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej od kilku lat głównym programem typu CAD wykorzystywanym w procesie kształcenia jest AutoCAD Civil 3D. Wersja edukacyjna tego programu jest zainstalowana w uczelnianych laboratoriach komputerowych, a studenci i pracownicy uczelni mogą go instalować na swoich komputerach w ramach programu Autodesk Student Engineering & Design Community. Jednak sposób rozwiązywania...
-
Metody i narzędzia prewencyjne w projektowaniu i eksploatacji dróg
PublikacjaSpośród wielu systemowych elementów zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, wyróżnić można cztery rodzaje działań mające charakter prewencyjny, a mianowicie: Ocena oddziaływania na bezpieczeństwo ruchu, Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego, Zarządzanie bezpiecezństwem sieci drogowej i Przeglądy dróg. Działania te, jako środki prewencyjne w projektowaniu i eksploatacji dróg powinny stanowić spójny system ocen projektowanych...
-
Wpływ otoczenia dróg na poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublikacjaCelem artykułu było wskazanie głównych zagrożeń związanych z otoczeniem dróg i ich wpływie na poziom bezpieczeństwa. Najechania na drzewo, barierę, słup, znak czy wywrócenie się pojazdu na poboczu, na skarpie lub w rowie należą do skutków wypadków związanych z niebezpiecznym otoczeniem dróg. Szczególnie problem ten jest związany z drzewami rosnącymi blisko krawędzi jezdni. Od lat w Polsce północno – zachodniej rejestruje się szczególnie...
-
Przebudowa obszarów kolejowych jako ważny element rewitalizacji obszarów śródmiejskich
PublikacjaOd lat osiemdziesiątych rozpoczęła się wielka kampania reklamowa kolei państwowych w poszczególnych krajach Europy Zachodniej. Upadający, tradycyjny przemysł opuszcza tereny przylegające do obszarów kolejowych. Dziewiętnastowieczne dworce kolejowe, łączące w sobie obsługę ruchu pasażerskiego i towarowego, stają się technologicznie przestarzałe. Na ich miejscu powstają nowoczesne terminale pasażerskie. Rejony dworców mogą połączyć...
-
Ocena bezpieczeństwa ruchu drogowego na wybranych odcinkach dróg krajowych
PublikacjaOcena brd na odcinkach dróg krajowych, liczba wypadków i ich ofiar, wskaźniki wypadków.
-
Badania i analizy kolejowych konstrukcji odciążających typu mostowego
PublikacjaW pracy przedstawiono i omówiono wybrane modele obliczeniowe, wyniki analiz teoretycznych oraz badań trzech typów kolejowych konstrukcji odciążających typu mostowego. Zaprezentowano modele obliczeniowe oraz metodykę badań in situ tego typu konbstrukcji. Przedstawiono wnioski dotyczące zaawansowanych metod obliczeniowych rozszerzonych badań in situ w celu diagnozowania rzeczywistej pracy obiektów mostowych.
-
Podstawy Projektowania Dróg Szynowych - 2021/22
Kursy OnlineCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi metodami projektowania układów geometrycznych linii kolejowych w planie, profilu i przekroju poprzecznym
-
Podstawy Projektowania Dróg Szynowych - 2022/23
Kursy OnlineCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi metodami projektowania układów geometrycznych linii kolejowych w planie, profilu i przekroju poprzecznym
-
Podstawy Projektowania Dróg Szynowych - 2023/24
Kursy OnlineCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi metodami projektowania układów geometrycznych linii kolejowych w planie, profilu i przekroju poprzecznym
-
Ekonomiczne i środowiskowe aspekty budowy dróg
Kursy OnlineMateriały do kursu Ekonomiczne i środowiskowe aspekty budowy dróg na kierunku budownictwo.
-
Analiza czynników wpływających na powstanie wybranych wad w szynach kolejowych
PublikacjaRosnąca liczba wykrywanych wad kontaktowo – zmęczeniowych i jednocześnie malejąca liczba wykrywanych wad 421 pęknięcie poprzeczne spoiny termitowej powoduje, że spada efektywność badań defektoskopowych metodą ultradźwiękową, a dotychczas stosowane kryteria oceny trwałości (przydatności) eksploatacyjnej szyn kolejowych ulegają stopniowo dezaktualizacji. Tym samym przed diagnostami stają nowe wyzwania. W artykule przedstawiono listę...
-
ANALIZA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA POWSTAWANIE WYBRANYCH WAD W SZYNACH KOLEJOWYCH
PublikacjaRosnąca liczba wykrywanych wad kontaktowo – zmęczeniowych i jednocześnie malejąca liczba wykrywanych wad 421 pęknięcie poprzeczne spoiny termitowej powoduje, że spada efektywność badań defektoskopowych metodą ultradźwiękową, a dotychczas stosowane kryteria oceny trwałości (przydatności) eksploatacyjnej szyn kolejowych ulegają stopniowo dezaktualizacji. Tym samym przed diagnostami stają nowe wyzwania. W artykule przedstawiono listę...
-
Miasta krótkich dróg
PublikacjaNależy zrewidować poglądy na temat wielkopowierzchniowych obiektów handlowo-usługowych. Modernistyczne wizje miast zakładały tworzenie schierarchizowanych ośrodków usługowych - osiedlowych, dzielnicowych i centralnych. Socjalistyczne miasta nigdy w pełni nie wykształciły powyższych ośrodków. W wielu przypadkach ułomne struktury polskich miast zostały w ostatnim czasie dopełnione, niezbędnymi dla właściwego funkcjonowania, centrami...
-
Możliwości rozwoju powiązań drogowych portu gdańskiego z siecią dróg krajowych.
PublikacjaAnaliza powiązań transportowych portu gdańskiego oraz układu uliczno-drogowego aglomeracji Trójmiasta i powiązań z siecią dróg krajowych.
-
METODYKA OCENY RYZYKA NA ETAPIE BUDOWY I EKSPLOATACJI KOLEJOWYCH NAWIERZCHNI BEZPODSYPKOWYCH
PublikacjaW artykule przedstawiono propozycję wykorzystania metody FMEA do oceny ryzyka w kolejowych nawierzchniach bezpodsypkowych
-
Ocena uszkodzeń powierzchni tocznej szyn kolejowych za pomocą zjawisk wibroakustycznych
PublikacjaNarastającym problemem diagnostyki nawierzchni kolejowej stały się wady (uszkodzenia) powierzchni tocznej szyn, które w konsekwencji pęknięcia lub złamania szyny prowadzą do wykolejenia pociągu. Prowadzona dotychczas diagnostyka szyn jest niewystarczająca do jednoznacznej oceny występowania uszkodzenia na powierzchni tocznej, stąd pojawiła się koncepcja pracy doktorskiej, której celem jest zbadanie możliwości oceny wybranych uszkodzeń...
-
Problemy diagnostyki szyn kolejowych w torach i rozjazdach
PublikacjaOd początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku doszło do wielu zmian w zakresie stosowanych materiałów, konstrukcji i technologii budowy toru kolejowego. Zmiany te w dużym stopniu dotyczyły szyn kolejowych, które obecnie charakteryzują się dużą wytrzymałością i twardością oraz małym zużyciem powierzchni tocznej główki szyny. Istotnym czynnikiem wpływającym na trwałość było ulepszenie technologii łączenia szyn kolejowych toru bezstykowego,...
-
Wykorzystanie kruszywa z ubocznych produktów spalania w budowie dróg
PublikacjaUboczne Produkty Spalania to popioły, żużle i mieszanki popiołowo - żużlowe, które powstają w elektrowniach i elektrociepłowniach podczas produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej. Są pozostałością procesu spalania węgla kamiennego i brunatnego, a wykorzystane są w wielu gałęziach przemysłu. W artykule opisano wykorzystanie UPS do budowy dróg.
-
Możliwości rozwoju dróg wodnych i portów rzecznych w regionie
PublikacjaBariery techniczne występujące na polskim odcinku MDW E-70 stanowią przeszkodę w wykorzystaniu drogi wodnej E-70 w analizowanym regionie. Wykorzystanie szans rozwoju MDW E-70 wymaga aktywizacji środowisk związanych z transportem wodnym oraz wykorzystywaniem śródlądowych dróg wodnych, czmu służył między innymi projekt InWater.
-
Modelowanie wybranych miar ryzyka na sieci dróg w regionach
PublikacjaW rozprawie przedstawiono metodykę konstruowania użytecznych modeli szacowania wybranych miar ryzyka na sieci dróg w regionach administracyjnych z wykorzystaniem podejścia bazującego na zarządzaniu ryzykiem w inżynierii drogowej. W rozdziale 1 przedstawiono ogólną charakterystykę problemów bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w województwach oraz motywacje podjęcia pracy. Sformułowano cel główny, cele naukowe...
-
Ocena ryzyka na sieci dróg krajowych w Polsce - program EURORAP
PublikacjaEuropejski Atlas BRD jest narzędziem ułatwiającym: klasyfikację dróg z uwzględnieniem ryzyka, porównanie stopnia ryzyka na sieci dróg poszczególnych krajów, województw, wybór działań poprawiających stan bezpieczeństwa ruchu na drogach, szerokie komunikowanie o ryzyku na drogach za pomocą map, stron internetowych itp.Zaprezentowane wyniki oceny ryzyka na drogach krajowych są przydatne: kierowcom planującym bezpieczna podróż po kraju,...
-
Prevention methods and tools in road designing and maintenance
PublikacjaSpośród wielu systemowych elementów zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, wyróżnić można cztery rodzaje działań mające charakter prewencyjny, a mianowicie: Ocena oddziaływania na bezpieczeństwo ruchu, Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego, Zarządzanie bezpiecezństwem sieci drogowej i Przeglądy dróg. Działania te, jako środki prewencyjne w projektowaniu i eksploatacji dróg powinny stanowić spójny system ocen projektowanych...
-
Road safety strategy on national roads
PublikacjaMimo podejmowanych wielu działań w zakresie brd na sieci dróg krajowych w Polsce, rezultaty są dalekie od oczekiwań i zadań postawionych przez Krajowy Program BRD GAMBIT 2005. Można by to tłumaczyć dużym przyrostem liczby pojazdów i wzrostem pracy przewozowej szczególnie na drogach krajowych. Ale porównanie ryzyka występującego na sieci dróg krajowych w Polsce do ryzyka występującego na drogach krajowych najbliższych krajów europejskich...
-
Ocena zagrożenia na sieci dróg na podstawie doświadczeń programu EuroRAP
PublikacjaW artykule przedstawiono syntezę technik stosowanych w ramach programu EuroRAP i innych podobnych, przy ocenie zagrożenia w ruchu drogowym. Przedstawione zostały metody automatyzacji procesu zbierania danych i metodyka klasyfikacji dróg pod kątem bezpieczeństwa
-
Wykorzystanie AutoCAD Civil3D na zajęciach z modernizacji dróg szynowych
PublikacjaPodstawowym programem CAD wykorzystywanym w procesie kształcenia na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej jest AutoCAD Civil 3D. Autor artykułu postanowił wykorzystać możliwości programu w ramach przedmiotu ''Modernizacja dróg szynowych''. Dokładniejsza analiza wykazała, że zagadnienia związane z projektowaniem nowego przebiegu linii kolejowej są na tyle skomplikowane, że w niektórych aspektach przerastają...
-
PROBLEM ZDOLNOŚCI PRZEPUSTOWEJ LINII KOLEJOWYCH W OBSZARZE AGLOMERACJI TRÓJMIEJSKIEJ
PublikacjaSzczegółowej analizie poddano główny kolejowy korytarz transportowy aglomeracji trójmiejskiej, tj. fragment ciągu transportowego E 65 składającego się z linii kolejowej nr 9 Warszawa Wschodnia Osobowa - Gdańsk Główny oraz linii kolejowej nr 202 Gdańsk Główny - Stargard Szczeciński, a także linii kolejowej nr 226 Pruszcz Gdański - Gdańsk Port Północny. Obliczono zdolności przepustowe odcinków linii kolejowych dla ich stanu technicznego...
-
Analiza zachowań użytkowników dróg na przejściach dla pieszych na podstawie badań terenowych
PublikacjaJak wynika z analiz statystyk wypadki z udziałem pieszych stanowią około trzydziestu procent wszystkich wypadków w Polsce. Przyczyny wypadków są bardzo złożone i bardzo trudne do jednoznacznego określenia. Niejednokrotnie przyczyny występują po stronie użytkowników dróg, ale mogą być wynikiem błędów projektowych lub złego stanu pojazdów. W tym celu, bardzo ważne jest przeanalizowanie każdej płaszczyzny z systemu człowiek – pojazd...
-
Analiza porównawcza 2D i 3D klasycznego i bezstykowego elektrycznego ogrzewania rozjazdów kolejowych
PublikacjaElektryczne ogrzewanie rozjazdów jest istotnym problemem technicznym i ekonomicznym. Z tych względów istnieje potrzeba prowadzenia badań w celu optymalizacji systemu ogrzewania rozjazdów kolejowych. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki analizy numerycznej układów ogrzewania rozjazdów kolejowych metodą klasyczną oraz z zastosowaniem grzejników odizolowanych termicznie od stopki szyny. Przeprowadzono analizę 2D i 3D rozpatrywanych...