Filtry
wszystkich: 1835
wybranych: 1316
-
Katalog
- Publikacje 1316 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 28 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 8 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 121 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 15 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 21 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 3 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 8 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 268 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 45 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 2 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: ochrona krajobrazu
-
Zabytki architektury w krajobrazie kulturowym
PublikacjaTekst przedstawia podstawowe problemy obecności zabytków architektury w krajobrazie kulturowym, tj. definiowanie zabytku, możliwe kryteria kwalifikacji obiektów jako zabytków architektury, metodę wartościowania zabytków architektury oraz problem autentyzmu zabytków.
-
WARTOŚĆ KRAJOBRAZU MIEJSKIEGO – ZAGROŻONA, KREOWANA, UTRACONA I OŻYWIANA. POZNAŃSKIE DOŚWIADCZENIA
Publikacja -
Wykorzystane terapeutyczne właściwości krajobrazu w architekturze i urbanistyce : wybrane zagadnienia
Publikacja..
-
WYKORZYSTANIE TERAPEUTYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI KRAJOBRAZU W ARCHITEKTURZE I URBANISTYCE – WYBRANE ZAGADNIENIA
PublikacjaTematyką prezentowanej pracy jest próba znalezienia programu i wskazówek praktycznych do projektowania zielonych przestrzeni terapeutycznych na terenach zurbanizowanych. Na wstępie przedstawiono teorie wyjaśniające wpływ zieleni na człowieka. Następnie wyróżniono różne aspekty terapeutycznego wykorzystania zieleni w mieście. Szczególnie ważna jest rola jaką pełnią parki publiczne w budowaniu więzi społecznych. W dalszej części...
-
Rewitalizacja obszarów zdregradowanych w polityce odnowy krajobrazu miejskiego w Gdańsku
PublikacjaReferat prezentuje założenia oraz początki realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji jaki obecnie jest realizowany w Gdańsku.
-
Zastosowanie wskaźników krajobrazowych w kompleksowym procesie oceny możliwości przekształceń przestrzeni miejskiej
PublikacjaKrajobraz i badania nad nim stanowią przedmiot zainteresowania wielu autorów z różnych dziedzin naukowych. Tym samym dotyczą szerokiego spektrum pojęciowego oraz metodologicznego. W zależności od indywidualnych preferencji w badaniach nad krajobrazem mamy dostęp do okazałego wachlarza narzędzi pozwalających na opisywanie różnego rodzaju typów, struktur krajobrazów i ich poszczególnych komponentów. Dotyczy to wskaźników geograficznych,...
-
"KASZUBSKIE KRAJOBRAZY: architektonicznie w Szymbarku" wystawa prac studentów
PublikacjaWystawa oparta była o prace studentów zrealizowane w ramach przedmiotu „Rural Design” (prowadzący: dr inż. arch. Agnieszka Kurkowska, mgr. inż. arch. Paulina Duch-Żebrowska, mgr. inż. arch. Bahaa Bou Kalfouni). Projekt obejmował analizy krajobrazowe przestrzeni Szymbarka osadzonego wśród malowniczych wzgórz i wzniesień. Autorzy projektów zaproponowali obiekty architektoniczne wzmacniające regionalne wartości i uzupełniające aktualny...
-
Ocena oddziaływania na dobra kultury i krajobraz przekopu przez Mierzeję Wiślaną [analiza zagospodarowania przestrzennego
PublikacjaNiniejsze opracowanie stanowi część raportu o oddziaływaniu na środowisko planowanego przekopu przez Mierzeję Wiślaną. W ocenie oddziaływania na dobra kultury i krajobraz zaprezentowano zasoby i walory dziedzictwa kulturowego i krajobrazu, opis inwestycji pod kątem oddziaływania na dobra kultury i krajobraz oraz związane z planowaną inwestycją potencjalne ich zagrożenia, jak też zalecane środki i działania łagodzące. Rozpatrując...
-
Krajobraz wiejski i turystyka. Poszukiwanie równowagi pomiędzy widzeniem i wizerunkiem wsi
PublikacjaNajważniejszym składnikiem marki wsi jest krajobraz. Wizerunek wsi kreowany w turystyce i dostępny widok różnią się jednak coraz bardziej: przekaz reklamowy identyfikuje wieś z przyrodą oraz ciszą i spokojem; wieś realna stanowi, najczęściej dysharmonijną, mozaikę wiejsko-miejskiego zagospodarowania. Konfrontacja dostarczonego przez turystykę komunikatu z oglądanym krajobrazem podważa wiarygodność marki wsi, co stanowi zagrożenie...
-
Ocena oddziaływania na krajobraz. Przypadek Rospudy. Cz. I.
PublikacjaW artykule zaprezentowana została ocena oddziaływania na krajobraz, wykonana przez autorkę w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko obwodnicy Augustowa w 2008 r. Omówiono zakres i etapy studiów krajobrazowych. W szczególności przedstawiono zakres zebranych danych wyjściowych, studiów terenowych, właściwej oceny eksperckiej oraz graficznych wyników badań. Ocena ekspercka objęła analizę uwarunkowań planistycznych, opis...
-
Krajobraz w ocenach oddziaływania na środowisko. Przypadek Rospudy
PublikacjaArtykuł omawia potrzebę i zakres studiów krajobrazowych, które powinny być wykonywane w ramach ocen oddziaływania inwestycji drogowych na środowisko. Szczególnym przypadkiem, na bazie którego zaprezentowano zalecaną metodykę ocen oddziaływania na krajobraz, jest obwodnica Augustowa, najbardziej kontrowersyjna inwestycja drogowa ostatnich lat w Polsce. W ramach raportu o oddziaływaniu na środowisko obwodnicy Augustowa, sporządzonego...
-
Ocena oddziaływania na krajobraz elektrowni węglowej pod Pelpinem
PublikacjaPrzedmiotem oceny oddziaływania na krajobraz była planowana elektrownia węglowa w obrębie Rajkowy w gminie Pelplin. Ocenie podlegał jeden wariant elektrowni na tle innych wariantów. Dla celów oceny adaptowano metodę badań, opracowaną i zastosowaną przez A. Sas-Bojarską dla oceny oddziaływania na krajobraz obwodnicy Augustowa. W jej ramach przeprowadzono szereg kroków:1. zebranie materiałów wyjściowych (materiały archiwalne dotyczące...
-
Ocena oddziaływania na krajobraz. Przypadek Rospudy. Cz. II.
PublikacjaW artykule, który ma charakter polemiczny, zaprezentowane zostały szczegółowe zagadnienia związane z doborem kryteriów do oceny porównawczej wariantów pod kątem ich oddziaływania na krajobraz, oraz z oceną znaczenia skutków w krajobrazie. Przedstawiono aspekty teoretyczne związane z oceną znaczenia skutków w krajobrazie, w tym omówiono etapy prac oraz ogólne kryteria nadawania znaczeń. Następnie zaprezentowano szczegółowe kryteria...
-
Ochrona i konserwacja architektury modernistycznej Gdyni
PublikacjaW tekście omówiono praktyczne działania związane z zachowaniem historycznej architektury modernistycznej w Gdyni w ciągu ostatnich 10 lat.
-
Ochrona odgromowa fotowoltaicznych źródeł energii elektrycznej
PublikacjaPrzedstawiono specyfikę ochrony paneli fotowoltaicznych zainstalowanych na dachu obiektu budowlanego lub wykorzystanych w elektrowniach słonecznych przed skutkami wyładowań atmosferycznych. Omówiono zasady ochrony tych urządzeń przed bezpośrednim uderzeniem pioruna i sposoby ograniczenia przepięć powstających w instalacjach elektroenergetycznych oraz sterujących i pomiarowych współpracujących z panelami. Wskazano konieczność indywidualnego...
-
Ochrona katodowa nóg platformy ''Baltic Beta''.
PublikacjaKonstrukcje morskie wymagają skutecznej i niezawodnej ochrony przeciwkorozyjnej, bez której degradacja materiału doprowadzić może do awarii, a nawet katastrof. Obecnie stosuje się łącznie zabezpieczenia powłokowe oraz ochronę katodową. Ochrona katodowa konstrukcji morskich jest problemem złożonym. Nie istnieją uniwersalne rozwiązania systemów ochronnych. Każda konstrukcja wymaga indywidualnego opracowania koncepcji realizacji...
-
Ochrona PPOŻ z publicznej sieci wodociągowej
PublikacjaOchrona ppoż. z publicznej sieci wodociągowej. Niewłaściwość polskich regulacji prawnych, błędy w warunkach technicznych. Zagrożenia dla małych systemów. Nieodpowiednie rozwiązania. Propozycje rozwiązania problemu.
-
Działy ustawy prawo wodne – ochrona wód
PublikacjaKontynuacja tematyki nowego prawa wodnego. Zagadnienia ochrony wód. Definicje sposobu korzystania z wód publicznych, nowe ograniczenia. Szczególne problemy związane z wodami wykorzystywanymi do celów kąpieli . Zaostrzenia wymagań w stosunku do odprowadzania ścieków. Zasady ochrony wód. Rolnicze wykorzystanie ścieków. Krajowy program oczyszczania ścieków. Ochrona przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych. Ochrona zbiorników...
-
Ochrona praw wierzycieli w przypadku niewypłacalności
PublikacjaW rozdziale podsumowane prace badawcze, podczas realizacji grantu DEC-2013/09/B/HS4/03605 "Ocena poziomu rzeczywistej ochrony prawa wierzycieli w Polsce w latach 2004-2012 - koszty transakcyjne dochodzenia praw z umów. Podstawowym zagadnieniem, które omówiono jest zabezpieczenie praw wierzycieli w przypadku, gdy przedsiębiorca stał się niewypłacalny oraz ocena na ile prawo upadłościowe realizuje ochronę wierzycieli.
-
Ochrona odbiorników GNSS przed zakłóceniami celowymi
PublikacjaArtykuł dotyczy zastosowania algorytmów przestrzennego cyfrowego przetwarzania sygnałów dla potrzeb selektywnej eliminacji sygnałów zakłócających pracę odbiorników nawigacji satelitarnej GNSS. Omówiono podatność tych odbiorników na ataki elektroniczne typu zagłuszanie oraz spoofing. Polegają one na celowej emisji sygnałów niepożądanych w paśmie pracy systemu. Następnie przedstawiono koncepcję przeciwdziałania tego rodzaju zakłóceniom...
-
Ochrona praw mniejszości narodowych w Europie
PublikacjaCechą współczesnych przemian cywilizacyjnych jest istnienie państw wielonarodowych. Ich funkcjonowanie rodzi wiele konfliktów natury ekonomicznej, społecznej, kulturowej i politycznej. Obserwuje się proces z jednej strony, dążenia do narzucenia swojej woli przez większość z drugiej zaś ochrony praw i maksymalizacją wpływu na proces polityczny przez grupy mniejszościowe. W ostatniej dekadzie aktywizacja grup mniejszościowych i ich...
-
Skandynawska ochrona. Ekologia widziana ze Szwecji
PublikacjaOmówiono kierunki rozwoju alternatywnych rozwiązań infrastruktury oraz działania w zakresie ekologii. Sprawozdanie z roboczej wzyty studialnej w Szwecji.
-
Audyt Krajobrazowy Województwa Pomorskiego. Karta Krajobrazu Priorytetowego. Żuławy: Złotowo. Opinia Ekspercka
PublikacjaOpinia ekspercka dla Karty Krajobrazu Priorytetowego Żuławy: Złotowo, symbol obszaru: 22-313.54-83, do Audytu Krajobrazowego Województwa Pomorskiego
-
Audyt Krajobrazowy Województwa Pomorskiego. Karta Krajobrazu Priorytetowego. Żuławy: Wróblewo Opinia Ekspercka
PublikacjaOpinia ekspercka dla Karty Krajobrazu Priorytetowego Żuławy: Wróblewo, symbol obszaru: 22-313.54-91, do Audytu Krajobrazowego Województwa Pomorskiego
-
Drewniane budownictwo na Żuławach Wiślanych - ginący symbol tożsamści unikatowego krajobrazu wsi.
PublikacjaOmówienie cecyh krajobrazu historycznego Żiław wiślanych jako dzieła rąk czlowieka. omówienie jednego z elementów krajobrazu Żuław jakim są unikatowe domy podcieniowe, typ, rodzaj konstrukcji, forma architektoniczna, detal, stan zachowania. zasygnalizowanie współczesnych problemów z zachowaniem zabytkowych elementów krajobrazu i skutkówich zaniku dla unikatowej tożsamości krajobrazowej Żuław Wiślanych.
-
Od architektury cyrkulacji do urbanistycznych krajobrazów
Publikacja -
Przestrzeń turystczna w krajobrazie kulturowym wsi
PublikacjaCelem opracowania jest przedstawienie relacji pomiędzy wiejskim krajobrazem kulturowym a wzrastającą w jego obrębie przestrzenią turystyczną oraz określenie możliwości i konsekwencji ich integracji.
-
Ideologia w ogrodzie, przyrodzie i krajobrazie
Publikacjaautorka podejmuje próbę prześledzenia oddziaływania rozmaitych ideologii na sposób postrzegania przyrody, ogrodów i krajobrazu. dociekania rozpoczyna od xvii wieku, od związku ogrodów geometrycznych z francuskim absolutyzmem (wersal), następnie omawia wpływ brytyjskiej myśli liberalnej na ideę ogrodu swobodnego (j. addison i partia wigów), rozważa zależność pomiędzy ideałem wolności a sposobem rozumienia roli przyrody w czasie...
-
Dzieła inżynierii w krajobrazie delty Wisły
PublikacjaOmówiono przeobrażenia historyczne układu hydrologicznego delty Wisły od Cypla Mątowskiego do kolejnych ujść: pierwotnie naturalnego w Wisłoujściu później w Gdańsku - Nowym Porcie, naturalnego w Gdańsku Górkach z 1840 r. oraz sztucznego w Gdańsku - Świbnie z 1895 r. Zaprezentowano budowle hydrotechniczne w Białej Górze, Piekle (relikt), Gdańskiej Głowie, Gdańsku-Przegalinie oraz przepompownie i przepusty wałowe na Nizinie Walichnowskiej....
-
Krajobraz kulturowy regionu - identyfikacja lokalnych wartości i ich zagrożenia
PublikacjaOmówienie przekształceń w krajobrazie kulturowym regionu Pomorza skutkującym zanikiem wyróżniających region cech i właściwości. Zwrócenie uwagi na ekonimiczny skutek zaniku regionalnej specyfiki krajobrazowej.
-
Krajobraz nomadyczny w Muittalus samid birra (1910) Johana Turiego
PublikacjaThe article introduces Muittalus samid birra (1910, An account of the Sami) by Johan Turi, the fi rstbook with a secular content written in the sami language by a sami person. The author, a wolf hunterand reindeer-breeder, describes a broad spectrum of his people’s daily life. Pictures of everydayactivities are supplemented with stories about the sami people’s knowledge of the world (traditions,myths,...
-
Utracone i poszukiwane wartości krajobrazu dolin rzecznych i zieleni śródmiejskiej w Szamotułach
Publikacja -
Problemy rewaloryzacji krajobrazu kulturowego miasta na przykładzie fragmentu śródmieścia Gdańska - Biskupiej Górki
PublikacjaTeren Biskupiej Górki stanowi jeden z najcenniejszych krajobrazowo-kulturowych dzielnic Gdańska. Należy tu wymienić zachowane obiekty fortyfikacyjne miasta i XIX-wieczną zabudowę mieszkaniową, nie zniszczoną w czasie działań 1945 roku. O specyfice i unikalnym charakterze w skali miasta stanowi także ukształtowanie terenu Biskupiej Górki, jego położenie w strukturze miasta i dobre warunki przyrodnicze. Niestety, jest to jednocześnie...
-
Ochrona przeciwporażeniowa przy słupach linii wysokiego napięcia
PublikacjaW artykule omówiono problematykę oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przy słupach linii wysokiego napięcia. Przedstawiono wymagania aktualnych norm i przepisów. Zaprezentowano przykłady oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej dla wybranych lokalizacji słupów linii.
-
Ochrona dzieci przed niebezpieczeństwem w ruchu drogowym.
PublikacjaOchrona dzieci w Programie GAMBIT 2005.Działania edukacyjne w środowisku dzieci. Bezpieczna droga do szkoły.
-
Czysta woda. Ochrona pośrednia ujęcia wody podziemnej
PublikacjaProblemy ochrony sanitarnej podziemnych ujęć wody. Nieżyciowe przepisy. Zagrożenia. Propozycja zmian, szczególnie istotne w mniejszych obiektach
-
Ochrona i kształtowanie przestrzeni o walorach kulturowych
PublikacjaPublikacja wskazuje główne cele polityki przestrzennej w odniesieniu do środowiska kulturowego Gdyni, a w szczególności do tych walorów, które stanowią o tożsamości historycznej miasta. Wymienia obiekty i zespoły architektoniczne, które jeszcze nie są, a powinny zostać wpisane do rejestru zabytków, a także te, które powinny być chronione w zapisach planów miejscowych. Wskazuje również sposób ich ochrony w planach, z podziałem...
-
Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni
PublikacjaW książce opisano różnorodne działania związane z ochroną i konserwacją architektury modernistycznej Gdyni na podstawie kilkunastu lat doświadczeń autora. Scharakteryzowano system ochrony, a także problemy konserwacji od skali miasta, aż do różnych detali wykończeniowych. Przedstawiono wiele nieznanych do tej pory rozwiązań estetycznych, związanych z wykańczaniem budynków modernistycznych. Wykazano, że elewacje modernistyczne w...
-
Ochrona praw twórców programów komputerowych prawem autorskim
PublikacjaW artykule przedstwaiono możliwości ochrony praw twórców programów komputerowych w świetle ustawy o prawie autroskim i prawach pokrewnych. Przedstawiony został przedmiot i podmiot prawa autorskiego oraz osobiste i majątkowe prawa autorskie. Przeanalizowano problemy związane ze specyfiką powstawania programów komputerowych jak np.: podmiot prawa autorskiego w przypadków utworów współautorskich czy utworów pracowniczych.
-
Scenariusze ochrony własnosci intelektualnej
PublikacjaPrzedstawiono ogólnie tematykę związaną z pojęciem ochrony własności intelektualnej. W sposób szczegółowy opisano problemzwiązany ze zjawiskiem plagiaryzmu w dokumentach cyfrowych. Przedstawiono metody pozwalające na minimalizowanie skali, tak powszechnego dziś zjawiska. Opisano zarówno metody prewencyjne, jak i te związane z wykrywaniem oraz właściwym postępowaniem w przypadku wykrycia popełnienia plagiatu. Podano przykłady scenariuszy...
-
Transformacje krajobrazów wiejskich i zasad ich kształtowania
PublikacjaNa skutek zmian relacji pomiędzy wsią i rolnictwem dochodzi dziś do transformacji krajobrazu wiejskiego, który jest agresywnie penetrowany przez nowe funkcje. W przyspieszonym tempie znika specyfika krajobrazu kulturowego wsi. Powinniśmy zatem zastanawiać się, w jaki sposób chronić i rozwijać kulturowe dziedzictwo i różnorodność regionalną krajobrazów.
-
Nowe krajobrazy : redefinicja relacji architektura-woda na przykładzie wybranych realizacji
PublikacjaW wyznaczaniu nowego rodzaju powiązań pomiędzy architekturą i wodą przełomową rolę odegrały lata 60. i 70. XX wieku, w tym powstające wtedy koncepcje sztuki. Dzisiaj woda jest ponownie odkrywana i wchodzi w nowego rodzaju związki z budynkiem, stając się niestabilnym komponentem jego formy. Rośnie zainteresowanie obecnością wody w przestrzeni zamieszkiwania, staje się ona cennym elementem krajobrazu miasta. Znajduje swoje miejsce...
-
Ocena oddziaływania na krajobraz obwodnicy Augustowa [analiza planu zagospodarowania przestrzennego -
PublikacjaPrzedmiotem oceny oddziaływania na krajobraz była planowana obwodnica Augustowa przecinająca Dolinę Rospudy. Ocenie podlegały cztery warianty trasy, wraz z podwariantami. Studia różnego rodzaju objęły:1. zebranie materiałów wyjściowych (materiały archiwalne z różnych urzędów i instytucji, opracowania branżowe udostępnione w ramach projektu, studia literaturowe, materiały własne)2. określenie uwarunkowań planistycznych dotyczących...
-
Ochrona i budowanie potencjału zdrowia funkcjonariuszy służb mundurowych
PublikacjaCelem sympozjum autorskiego była identyfikacja skali i uwarunkowań problemów psychologicznych wpływających na efektywność pełnienia obowiązków służbowych oraz ocena roli psychologów ochronie zasobów osobowych funkcjonariuszy.
-
Ochrona przeciwpowodziowa w okresie zimowym na zbiorniku Włocławek
PublikacjaOgólna charakterystyka stopnia wodnego i zbiornika we Włocławku. Sposoby ochrony przed powodzią na zbiorniku Włocławek w okresie zimowym z wykorzystaniem lodołamaczy. Opis akcji lodołamania w sezonie zimowym 2010/2011. Sposoby przepuszczania lodów przez stopień Włocławek.
-
Ochrona brzegów morskich - przegląd metod stosowanych w Polsce
PublikacjaW celu minimalizacji negatywnego wpływu procesów erozyjnych, w zależności od lokalizacji i intensywności działania czynników niszczących na brzeg morski, dobierane są odpowiednio metody wzmacniania i ochrony plaż. W artykule przedstawiono metody stosowane w Polsce od najmniej wpływającej na środowisko refulacji poprzez nasadzenia, do wznoszonych konstrukcji takich jak ostrogi, progi podwodne i falochrony. Uwzględniono zrealizowane...
-
Ochrona przeciwporażeniowa w sieciach i instalacjach niskiego napięcia
PublikacjaUżytkowanie sieci i instalacji elektroenergetycznych jest związane z wieloma zagrożeniami, a jednym z nich jest zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym. Obowiązkiem osób projektujących te sieci i instalacje, a także osób odpowiedzialnych za ich eksploatację jest zastosowanie środków zapewniających skuteczną ochronę przeciwporażeniową. Wymagania ochrony przeciwporażeniowej są nadrzędne w stosunku do innych wymagań technicznych,...
-
Ochrona zdrowia i życia na morzu. Statki szpitale
PublikacjaRatowanie życia oraz opieka nad chorym w środowisku morskim jest szczególnym wyzwaniem i zadaniem. Na początku XX-tego wieku nastąpił przełom w niesieniu pomocy osobom rannym oraz chorym, którzy ze względu na pobyt na obiekcie pływającym miały ograniczony dostęp do lekarza czy ośrodka zdrowia. Pojawiły się statki, które pełniły rolę pływających szpitali. Ich działalność wynikała z określonych sytuacji niosących zagrożenie dla zdrowia...
-
Ochrona przed wodami opadowymi. Problem o znaczeniu strategicznym.
PublikacjaProblemy ochrony jednostki zurbanizowanej przed wodami opadowymi. Powodzie miejskie. Strategia podejścia do rozwiązania zagadnienia. Wykazano nadmierne uzależnienie się od czynnika historycznego. Zagadnienie przeanalizowano na przykładzie Gdańska oraz zjawisk lat 1829, 2001 i 2016. Czy potrzeba zmiany strategii - skupienia się nie na tym co już było, ale na tym, co może przyjść.
-
Ochrona katodowa stali zbrojeniowej w długoletnim okresie eksploatacji
PublikacjaZapobieganie powstawaniu ognisk korozji w zbrojeniu konstrukcji żelbetowych jest jednym z głównych czynników, które pozwalają na długą i niezawodną ich eksploatację. W artykule przedstawiono mechanizm działania protektorów cynkowych na podstawie przeprowadzonych badań in situ. Przedstawione badania wskazują, że ochrona katodowa z wykorzystaniem polskich protektorów cynkowych TOP ZINC wykazuje bardzo sprawne działanie.