Filtry
wszystkich: 765
-
Katalog
- Publikacje 649 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 3 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 34 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 7 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 18 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 2 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 51 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 1 wyników po odfiltrowaniu
Wyniki wyszukiwania dla: OSUSZANIE POWIETRZA
-
Badania urządzeń wetylacyno-klimatyzacyjnych wykorzystujących adsorpcyjne osuszanie powietrza
PublikacjaW artykule przedstawiono wybrane wyniki prac związanych z ograniczeniem zużycia energii w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz doskonaleniem metod obliczania procesów wymiany ciepła i masy realizowanych w nowoczesnych urządzeniach stosowanych w klimatyzacji. Zaprezentowano własne wyniki badań urządzeń: monowalentnego i hybrydowego.
-
Stanowisko dydaktyczne do badania procesu osuszania powietrza
PublikacjaW artykule zaprezentowano unikalne stanowisko dydaktyczne przeznaczone do prowadzenia badań w zakresie przemian, jakie zachodzą podczas obróbki cieplno - wilgotnościowej powietrza. Przedstawiono budowę i charakterystykę techniczną podstawowych elementów składowych tego stanowiska, a są to: blok nawilżania, blok ogrzewania, blok chłodzenia, a ponadto panel kontrolno - sterujący i panel pomiarowy. W artykule zaprezentowano wyniki...
-
Badania urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych wykorzystujących adsorpcyjne osuszanie powietrza = Experimental and theoretical investigations into air - conditioning systems with desiccant unit
PublikacjaArtykuł dotyczy prac związanych z potrzebą ograniczenia zużycia energii w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Przedstawia badania nad nowoczesnymi, adsorpcyjnymi urządzeniami wentylacyjno-klimatyzacyjnymi oraz doskonaleniem metod obliczania procesów wymiany ciepła i masy w tym zakresie.
-
Terpeny w powietrzu wewnętrznym cz. I. Ich rola i znaczenie w kształtowaniu jakości powietrza wewnętrznego
PublikacjaPotencjał terpenów do tworzenia cząstek wtórnego aerozolu organicznego (SOA) został po raz pierwszy opisany już w 1960 roku. Od tamtego czasu naukowcy poświęcili dużo uwagi tej tematyce. Dzięki temu wiedza na temat powstawania i wpływu SOA na organizmy żywe, a także rozumienie procesów odpowiedzialnych za jego powstawanie znacząco wzrosły.
-
Pneumatyka Przemysłowe Systemy Sprężonego Powietrza
Czasopisma -
Suszenie drewna mieszaniną parowo-gazową
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań suszenia tarcicy liściastej mieszaniną parowo-gazową w podwyższonej temperaturze. Proces suszenia trwał krócej w porównaniu z suszeniem tradycyjnym a drewno na końcu procesu miało wilgotność ok. 8 %.
-
Indeks jakości powietrza
PublikacjaW artykule przedstawiono użyteczne narzędzie do przekazywania informacji na temat poziomu zanieczyszczęń powietrza opinii publicznej za pośrednictwem mediów i internetu - indeks jakości powietrza. Kolejno przedstawiono; historię indeksu jakości powietrza, metodykę jego wyznaczania i przykłady zastosowań w monitoringu powietrza.
-
Kontrolki ActiveX - Osadzanie kontrolek ActiveX w dokumentach WWW
PublikacjaW artykule opisano cechy i zasady funkcjonowania kontrolek ActiveX. Przedstawiono rozwój technologii Active na przestrzeni ostatnich lat. Na zasadzie lekcji omówiono metody edycji dokumentów WWW wykorzystujących technologię Active i sposób konfigurowania kontrolek w języku HTML.
-
Oznaczanie zanieczyszczeń powietrza pestycydami
PublikacjaPestycydy to liczna i zróżnicowana chemicznie grupa związków. Celem badań jest uzyskanie informacji o poziomie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego przez anality z grupy pestycydów na terenie Aglomeracji Trójmiejskiej i Tczewa z wykorzystaniem dozymetrów pasywnych z PUF.
-
Ochrona powietrza - europejskie standardy
PublikacjaCurrent regulations in EU oblige every member country to cover the protection of the air as well as determine, in a bright and clear way, the responsibilities of the governments to monitor the condition and introduce ways of protection of the air from pollution. If the responsibilities imposed by the directive on evaluation and management of the air quality are obeyed by the respective organs of member countries of EU, then the...
-
Suszenie osadów ściekowych, jako wstęp do ich utylizacji.
PublikacjaW pracy omówiono sposoby termicznej utylizacji osadów ściekowych poprzez ich suszenie oraz rodzaje urządzeń w których ten proces jest realizowany. Omówiono także podstawowe własności osadów ściekowych, ich uwodnienie oraz przebieg procesu suszenia.
-
Badania na rzecz jakości powietrza
PublikacjaMonitoring jakości powietrza jest niezwykle istotnym elementem wszystkich przedsięwzięć z zakresu zarządzania i ochrony powietrza atmosferycznego. Badania monitoringowe oparte są na wykorzystaniu sieci stacjonarnych stacji pomiarowych, bądź też ruchomych laboratoriów, wyposażonych w odpowiednią aparaturę kontrolno-pomiarową. Przedstawiono opracowany przez dwa zespoły (Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki oraz Wydział...
-
Bezprzewodowy system monitoringu zanieczyszczeń powietrza
PublikacjaW referacie zaprezentowano mobilny system monitoringu, który umożliwia pomiar gazowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, zarówno pochodzenia przemysłowego jak i będących efektem dużego natężenia ruchu ulicznego. W opracowanym systemie stacja monitorująca charakteryzuje się stosunkowo niewielkimi rozmiarami i zawiera układ elektroniczny autorskiego rozwiązania do pomiaru, zapisu i transmisji drogą radiową na serwer pomierzonych...
-
Mobilny system monitoringu jakości powietrza
PublikacjaZaprezentowano mobilny system monitoringu, który umożliwia kontrolę zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych. W opracowanym systemie stacja monitorująca charakteryzuje się stosunkowo niewielkimi rozmiarami i zawiera układ elektroniczny autorskiego rozwiązania do pomiaru, zapisu i transmisji drogą radiową na serwer www pomierzonych stężeń związków chemicznych. Opracowane rozwiązanie jest stosunkowo...
-
Modele strumienia powietrza w pneumatyce
PublikacjaPraca porusza problematykę modelowania strumienia masy i strumienia objętości w zadaniach analizy i syntezy w pneumatyce. W szczególności skoncentrowano się na możliwości wykorzystania w tych zagadnieniach modelu strumienia masy powietrza opisanego w normie ISO 6953. Jest to model zdefiniowany w dziedzinie ciśnień statycznych i wykorzystujący do określenia oporności elementu pneumatycznego cztery parametry (współczynniki przepływu):...
-
Modelowanie przepływu powietrza w przewodach pneumatycznych
PublikacjaW pracy omówiono problem modelowania przepływu powietrza w linii długiej. Postawiono hipotezę, że dla zmian ciśnienia w zbiorniku linia długa może być opisywana jako element o stałych skupionych ze zmiennym współczynnikiem przepływu. Wstępne badania wskazują na poprawność tej hipotezy.
-
Mobilny system monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
PublikacjaW artykule zaprezentowano mobilny system monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego dla potrzeb aglomeracji miejskich. Nowością w proponowanym rozwiązaniu, w stosunku do rozwiązań już istniejących, jest kontrola zanieczyszczeń powietrza wzdłuż ciągów komunikacyjnych. W opracowanym systemie stacja monitorująca może być montowana na samochodach osobowych, autobusach i tramwajach komunikacji miejskiej lub na ciężarówkach....
-
Mobilny system monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
PublikacjaW artykule opisano prototypowe stanowisko pomiarowe dla potrzeb mobilnego systemu monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Przedstawiono zgromadzone dane pomiarowe dla wybranych ciągów komunikacyjnych na terenie Trójmiasta.
-
Bezprzewodowy ruchomy system monitoringu zanieczyszczeń powietrza
PublikacjaZaprezentowano ruchomy system monitoringu, który umożliwia kontrolę zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych. W opracowanym systemie stacja monitorująca charakteryzuje się stosunkowo niewielkimi rozmiarami i zawiera układ elektroniczny autorskiego rozwiązania do pomiaru, zapisu i transmisji drogą radiową na serwer www pomierzonych stężeń związków chemicznych. Opracowane rozwiązanie jest stosunkowo...
-
Bezprzewodowy system monitoringu gazowych zanieczyszczeń powietrza
PublikacjaArtykuł zawiera opis budowy oraz możliwości systemu do pomiaru zanieczyszczeń gazowych powietrza atmosferycznego. Przedstawione zostały wymagania funkcjonalne, jakie postawiono mobilnej stacji diagnostycznej oraz konstrukcja samej stacji. Zaprezentowano takżeprzykładowe wyniki pomiarów wraz z opisem zastosowania systemu oraz możliwego sposobu obróbki i wykorzystania otrzymywanych w ten sposób danych.
-
PORÓWNANIE SKUTECZNOŚCI DEZODORYZACJI POWIETRZA METODAMI BIOLOGICZNYMI
PublikacjaProblematyka uciążliwości zapachowej, wywołanej emisjami substancji odorotwórczych z różnych źródeł, stanowi ważny problem społeczno – środowiskowy. Związki o charakterze odorowym są emitowane z wielu sektorów działalności człowieka, m.in. z zakładów oczyszczania ścieków i składowisk odpadów komunalnych. Związki te mogą być usuwane w procesach fizycznych, chemicznych i biologicznych. Ze względu na niskie koszty eksploatacyjne oraz...
-
Jakość powietrza wewnętrznego analityka i monitoring
PublikacjaJakość powietrza wewnętrznego jest istotnym parametrem wpływającym na dobresamopoczucie i zdrowie człowieka. Kluczowego charakteru nabiera jego nieus-tanna kontrola i oznaczanie zawartości zanieczyszczeń, występującym w nim naróżnych poziomach stężeń. Do oceny jakości powietrza wewnętrznego wykorzys-tywana jest technika dozymetrii pasywnej. Przedstawiono podsumowanie donie-sień literaturowych na temat dozymetrów pasywnych stosowanych...
-
Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów
Czasopisma -
Klasyfikacja i charakterystyka urządzeń klimatyzacyjnych. Instalacje**2002nr 1 s. 70-72, 3 rys.
PublikacjaOkreślenie warunków idealnych dla organizmu człowieka. Wentylacja grawita-cyjna, mechaniczna, osuszanie powietrza, nawilżanie powietrza, ogrzewaniebudynków mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej. Klimatyza-cja technologiczna. Klasyfikacja urządzeń klimatyzacyjnych. Zasady działa-nia urządzeń klamatyzacyjnych. Centralne urządzenia klimatyzacyjne jedno-przewodowe. Strefowe urządzenia klimatyzacyjne. Urządzenia...
-
Zbadaj powietrze, którym oddychasz
PublikacjaPrzedstawienie dydaktycznego aspektu badania składu powietrza; począwszy od prostych układów, których wykonania może się podjąć niemalże każdy, posiadający trochę zapału, do urządzeń wykorzystywanych naukowo lub komercyjnie.
-
Uciążliwość zapachowa powietrza atmosferycznego z terenów oczyszczalni ścieków. Cz. II. Metody dezodoryzacji oraz identyfikacji zanieczyszczeń powietrza.
PublikacjaOdory emitowane z terenów oczyszczalni ścieków komunalnych należą do grupy zanieczyszczeń będącej głównym powodem skarg ludności na jakość powietrza atmosferycznego. Ograniczenie emisji nieprzyjemnych zapachów generowanych przez oczyszczalnie ścieków poprzez zastosowanie odpowiednich metod dezodoryzacji jest niejednokrotnie pomijane. Może to negatywnie wpływać na zaufanie publiczne oraz jakość powietrza atmosferycznego. W artykule...
-
Monitoring zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych
PublikacjaW publikacji przedstawiono działanie mobilnego systemu monitoringu (MSM) do badania i analizy zanieczyczyszczeń powietrza atosferycznego wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Stacja monitorująca składa sie z dwóch zasadniczych części: modułu sensorów pomiarowych oraz z modułu telekomunikacyjnego. Moduł sensorów pozwala mierzyć stężenia benzenu, ditlenku azotu i ozonu. Moduł komunikacyjny jest odpowiedzialny za gromadzenie danych pomiarowych...
-
Technika dozymetrii pasywnej w monitorowaniu jakości powietrza
PublikacjaKonieczność systematycznej kontroli jakości powietrza powoduje, iż metody dynamiczne pobierania analitów, rutynowo wykorzystywane w monitoringu zanieczyszczeń powietrza nie zawsze mogą być zastosowane. Olbrzymia różnorodność zanieczyszczeń obecnych w powietrzu, wystepujących na różnych poziomach stężeń, powoduje, że monitorowanie powietrza z wykorzystaniem metod dynamicznych na etapie pobierania próbek powietrza, w sposób ciągły...
-
Rola mikroorganizmów w dezodoryzacji powietrza metodą biofiltracji
PublikacjaZanieczyszczenie powietrza związkami zapachowymi staje się rosnącym problemem. W celu ograniczenia emisji substancji uciążliwych zapachowo do atmosfery, wykorzystuje się różne techniki dezodoryzacji. Względnie niskie koszty eksploatacyjne, niewielka odpadowość oraz możliwość oczyszczania dużych objętości gazów, zawierających niewysokie stężenia związków zapachowych powodują, że zastosowanie metod biologicznych jest szczególnie...
-
Oczyszczanie powietrza w biofiltrach ze zraszanym złożem
PublikacjaEmisja lotnych związków organicznych do powietrza z wielu gałęzi przemysłu stanowi problem dla ludzi i środowiska naturalnego. Jednym z typów bioreaktorów stosowanych do usuwania niepożądanych składników są biofiltry ze złożem zraszanym. Planuje się zastosowanie tego typu bioreaktorów do usuwania mieszaniny aldehydów powstałych w zakładach produkujących materiały drewnopochodne.
-
ZASTOSOWANIE ELEKTRONICZNEGO NOSA W ANALITYCE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA
PublikacjaJakość powietrza podlega ocenie według kryteriów określonych normami prawnymi. Ze względu na liczne zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego i zewnętrznego, które mogą zagrażać zdrowiu człowieka niezbędne jest kontrolowanie ich stężeń oraz identyfikacja ich źródeł. Coraz częściej do tego celu wykorzystuje się elektroniczne nosy, czyli przyrządy analityczne umożliwiające szybkie wykrywanie i rozróżnianie mieszanin substancji zapachowych...
-
Obliczenia rozpływu powietrza chłodzącego w turbinie gazowej
PublikacjaOptymalizacja spełnia ważną funkcję, pozwala nam zminimalizować straty poniesione poprzez zastosowanie chłodzenia. Głównym celem artykułu była optymalizacja rozpływu powietrza chłodzą-cego tak aby zminimalizować straty mocy spowodowane podziałem strumienia powietrza, takie dobranie upustów w sprężarce aby moc w turbinie była jak największa, a moc sprężarki jak najmniejsza. W artykule zawarto model obliczeń, przedstawiono podstawowy...
-
Odory w powietrzu- problemy analityczne.
PublikacjaW przypadku badan środowiskowych trudno jest wskazać "jedną sluszną metodę" pozwalającą przeprowadzić badania odorometryczne. Podczas wykonywania pomiarow ktorąkolwiek z metod należy miec świadomość ograniczeń zastosowanej metody i wyraźnie zaznaczyć to podczas interpretacji uzyskanych wyników.
-
Gdy w sieci jest powietrze
PublikacjaPowietrze w sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Problem blokady przepływu w przewodach ciśnieniowych. Problem podciśnienia i zasysania rury. Wtórne zmiany jakości ścieków, zagniwanie, odory. Uciążliwość dla środowiska. Skuteczne rozwiązanie dla obiektu liniowego i dla obiektu punktowego. Filtry, wypełnienia.
-
Program ochrony powietrza od wpływu transportu w Gdańsku.
PublikacjaWymagania krajowe w zakresie ochrony powietrza.Uwarunkowania europejskie w zakresie ochrony powietrza.Przykłady programów ochrony powietrza w miastach.Analiza stanu zanieczyszczeń powietrza w Gdańsku.Propozycja programu ochrony powietrza w Gdańsku.
-
Wizualizacja pomiarów z mobilnego systemu monitoringu zanieczyszczeń powietrza
PublikacjaArtykuł stanowi omówienie różnych możliwych podejść do wizualizacji pomiarów wykonywanych przez urządzenie zainstalowane na poruszającym się po mieście pojeździe. Jest on podsumowaniem nadzorowanych przez autora studenckich prac projektowych, których celem było rozpoznanie możliwości wizualizacyjnych współczesnych technologii dla potrzeb grantu badawczego pt. Mobilny system ekspertowy do badania i analizy zanieczyszczeń powietrza...
-
Narzędzia do kontroli jakości powietrza wewnętrznego / B. Zabiegała
PublikacjaPrzyjmuje się, że dorosły człowiek średnio 60% swojego życia spędza w domu, 30% w pracy, 5% w różnego rodzaju środkach transportu a tylko 3% na zewnątrz pomieszczeń. Powyższe liczby wskazują, że powietrze wewnętrzne może w istotny sposób oddziaływać na stan zdrowia i samopoczucie człowieka. Szeroko rozumiana kontrola jakości powietrza wewnętrznego jest więc niezbędnym elementem w zapewnieniu komfortu życia użytkownikom pomieszczeń...
-
Wpływ wybranych produktów pirolizy na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
PublikacjaOd czasu wejścia Polski do Unii europejskiej dostosowano polskie prawo do unijnych dyrektyw, które narzucają na przedsiębiorców obowiązek zagospodarowania 75% powstającego odpadu, jakim są zużyte opony samochodowe. Obecnie w Polsce najczęściej stosowaną metodą utylizacji tego odpadu jest spalanie w cementowniach. Niemniej jednak podejmowane są próby wprowadzenia na skalę przemysłową pirolizy opon samochodowych jako alternatywnej...
-
Electrochemical sensors of air pollutants. Elektrochemiczne czujniki zanieczyszczeń powietrza.
PublikacjaPrzedstawiono aktualny stan wiedzy na temat elektrochemicznych czujników gazów. Opisano najnowsze rozwiązania konstrukcyjne czujników amperometrycznych i potencjometrycznych a także ich zastosowania w ochronie środowiska.
-
Optymalizacja rozpływu strumienia powietrza chłodzącego w turbinie gazowej
PublikacjaOptymalizacja spełnia ważną funkcję, pozwala nam zminimalizować straty poniesione poprzez zastosowanie chłodzenia. W wystąpieniu wykazano słuszność i celowość chłodzenia turbiny gazowej. Głównym celem prezentacji wyników było optymalizowanie rozpływu powietrza chłodzącego tak aby zminimalizować straty mocy spowodowane podziałem strumienia powietrza, takie dobranie upustów w sprężarce aby moc w turbinie była jak największa, a moc...
-
Concept of the mobile monitoring system for chemical agents control in the air
PublikacjaW artykule przedstawiono koncepcję mobilnego systemu monitoringu związków chemicznych zanieczyszczających powietrze. Nowością w przedstawionej koncepcji monitoringu jest pomiar zanieczyszczeń powietrza wzdłuż ciągów komunikacyjnych, co do tej pory nie jest realizowane. W tym celu przedstawiono propozycję rozwiązania stosunkowo małego, bezobsługowego modułu do pomiarów związków chemicznych, który z łatwością będzie montowany na...
-
Wavelet analysis of frequency of air bubble departure
PublikacjaPrzedstawiono wyniki nieliniowej analizy częstotliwośći generowania pęcherzyków powietrza z dysz o średnicy 0.75 mm, 1.61 mm oraz 2.76 mm umieszczonych 15 cm poniżej poziomu wody.
-
Jakość powietrza wewnętrznego - lotne związki organiczne jako wskaźnik jakości powietrza wewnętrznego = Indoor air quality - volatile organic compounds as an indicator of the quality of indoor air
PublikacjaPomieszczenia zamknięte z jednej strony są barierą chroniącą przed negatywnymi czynnikami środowiska, zmiennymi warunkami pogodowymi - deszczem, wiatrem, niską lub wysoką temperaturą, z drugiej jednak strony - w zamkniętych wnętrzach nastepuje często kumulacja toksycznych związków organicznych i nieorganicznych, co nie pozostaje bez wpływu na ludzkie zdrowie.Głównym celem badań jest oszacowanie jakości powietrza wewnętrznego pod...
-
Założenia scenariuszy emisji rtęci do powietrza do roku 2020
Publikacja -
Wykorzystanie techniki dozymetrii pasywnej w badaniach jakości powietrza wewnętrznego
Publikacja.
-
Osady atmosferyczne jako wskaźnik oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
PublikacjaCelem badań, realizowanych w ramach pracy doktorskiej, było określenie poziomu stężeń szeregu toksycznych składników śladowych obecnych w próbkach osadów atmosferycznych zbieranych na terenie wytypowanych aglomeracji miejskich wyraźnie różniących się pod względem położenia geograficznego jak również poziomu antropopresji. Realizację tak zaplanowanego projektu badawczego umożliwiła ocena przydatności stosowanych już w praktyce metodyk...
-
Monitoring stanu powietrza atmosferycznego oraz wód powierzchniowych i podziemnych
PublikacjaOpisano cele i zadania i definicje Państwowego Monitoringu środowiska. Monitoring powietrza atmosferycznego obejmuje substancje gazowe oraz pyły a także wybrane substancje wchodzące w skład pyłów. Monitoring przeprowadza się z wykorzystaniem metod manualnych i analizatorów automatycznych a także za pomocą metod zdalnych. Stan powietrza atmosferycznego można oceniać na podstawie zmian wywołanych w środowisku. Nowoczesnym rozwiązaniem...
-
Wykorzystanie zjawiska odparowania wody w metodzie pośredniego chłodzenia powietrza
PublikacjaPrezentowany artykuł ma na celu przybliżenie bezsprężarkowej metody chłodzenia powietrza, czyli chłodzenia wyparnego. Warto przyjrzeć się tej metodzie, ponieważ jest ona znacznie mniej energochłonna od klasycznych metod, które przede wszystkim wykorzystują sprężarkowe urządzenia chłodnicze. Jest to ważne nie tylko ze względów ekonomicznych, ale również ekologicznych oraz zbliżającej się groźby wyczerpania zasobów paliw kopalnych,...
-
Przegląd praktyk zarządzania jakością powietrza w wybranych miastach europejskich
PublikacjaPonad 80% Europejczyków zamieszkujących tereny zurbanizowane oddycha powietrzem wykraczającym pod względem zanieczyszczeń ponad normy ustanowione przez WHO. O tym jak ważny jest to problem świadczy także wpisanie go jako jeden z kluczowych elementów strategii UE dot. ochrony środowiska. Poza wymiarem ekologicznym jest to również problem stanowiący realne zagrożenie dla życia ludzi. Z powodu złej jakości powietrza corocznie na świecie...
-
Zastosowanie niskokosztowych czujników PM10 do monitoringu jakości powietrza atmosferycznego
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki testu terenowego przeprowadzonego na terenie Gdańska w okresie od 7 do 24 lutego 2018 w celu wykazania wiarygodności uzyskiwanych wyników za pomocą komercyjnych czujników PM10 działających na zasadzie laserowego licznika cząstek w stosunku do metody odniesienia.