Search
Filters
total: 836
filtered: 640
-
Catalog
- Publications 640 available results
- Journals 35 available results
- People 55 available results
- Inventions 7 available results
- Projects 12 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 35 available results
- Events 49 available results
Chosen catalog filters
Search results for: EDUKACJA OSÓB STARSZYCH
-
Fotometryczny czujnik glukozy oparty na enzymatycznych paskach testowych
PublicationCukrzyca jest chorobą dotykającą co roku na całym świecie około 3 mln ludzi [1]. Brak możliwości wyleczenia choroby generuje koszty związane z jej monitorowaniem. W USA corocznie wydaje się na ten cel 174 mld dolarów [2]. Stężenie glukozy we krwi zdrowego człowieka na czczo waha się od 80 mg/dl do 110 mg/dl [3]. Stan organizmu z niedoborem glukozy nazywany jest hipoglikemią, a stan podwyższonej zawartości cukru – hiperglikemią...
-
Organizmy obecne w osadzie dennym basenów kąpielowych
PublicationMonitorowanie parametrów wody basenowej jest istotne z uwagi na zdrowie osób korzystających z basenu jak i pracowników obsługi. Istnieją trzy źródła materii organicznej: woda dostarczona do basenu, pasywne zanieczyszczenia wnoszone przez osoby kąpiące się oraz zanieczyszczenia organiczne w postaci moczu i kału. Jakość wody w basenach powinna być porównywalna do jakości wody pitnej. Jakość mikrobiologiczna opiera się na tradycyjnych...
-
Ocena i predykcja dynamiki epidemii COVID-19 na podstawie obecności wirusa SARS-CoV-2 w ściekach
PublicationCOVID-19 - wywołany przez wirusa SARS-CoV-2, prowadzący m.in. do ostrej niewydolności oddechowej, spowodował kryzys w służbie zdrowia i istotne implikacje społeczno-gospodarcze. Główną drogą przenoszenia SARS-CoV-2 jest droga kropelkowa, czyli aerozole z dróg oddechowych, generowane przez kaszel, kichanie i mówienie. Zakażenie SARS-CoV-2 może nie tylko wpływać na układ oddechowy, powodując gorączkę, kaszel, wyciek z nosa, duszność...
-
Ocena efektywności działalności administracji podatkowej w Polsce na tle wybranych państw
PublicationNiniejszy artykuł jest próbą oceny efektywności działalności administracji podatkowej w Polsce na tle wybranych państw. W rozumieniu ekonomicznym efektywność aparatu skarbowego mierzymy miarą nakładu środków zużywanych na jego funkcjonowanie i spełnianie ustawowych funkcji. W tym zakresie podstawowym wskaźnikiem jest efektywność poboru podatkowych należności mierzona proporcją ich wartości do kosztów poboru. Polski system podatkowy,...
-
Kwaternionowy system kryptograficzny dla zabezpieczania danych multimedialnych
PublicationProblemem badawczym, którego dotyczy rozprawa jest kryptograficzne zabezpieczanie danych multimedialnych, głównie obrazów i sygnałów video, przed działaniami niepowołanych osób i organizacji, chcących uzyskać do nich dostęp i mieć możliwość ich nielegalnego wykorzystania oraz modyfikacji. W rozprawie wykazano, że wykorzystanie właściwości rachunku kwaternionowego umożliwia zbudowanie kwaternionowego systemu kryptograficznego dla...
-
Algorytm ekstrakcji cech biometrycznych twarzy
PublicationW referacie zawarto opis metody automatycznej lokalizacji oraz parametryzacji punktów charakterystycznych w obrazie twarzy. Do lokalizacji punktów charakterystycznych wykorzystano zmodyfikowany algorytm EBGM (ang. Elastic Bunch Graph Matching). Algorytm ten pozwala lokalizować punkty w obrazie przy założeniu niezmienności topologii grafu połączeń między nimi.W referacie przedstawiono podstawy teoretyczne metody oraz zaimplementowany...
-
Katedra silników spalinowych i sprężarek
PublicationPrzedstawiono prace badawcze, działalność dydaktyczną i współpracę międzynarodową prowadzoną w Katedrze Silników Spalinowych i Sprężarek Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w ciagu ostatnich piętnastu lat (1996-2010). Katedra została utworzona w 1945 r. wraz z powstaniem Wydziału Mechanicznego. Ostatnimi jej kierownikami byli: prof. Marian Cichy (1992-1997), prof. Andrzej Balcerski (1997-2009), dr. hab. inż. Stanisław...
-
Bezpieczeństwo funkcjonalne i ochrona informacji w obiektach i systemach infrastruktury krytycznej - analiza i ocena
PublicationW niniejszym rozdziale monografii przedstawiono bardzo aktualną problematykę związaną z analizą bezpieczeństwa funkcjonalnego rozproszonych systemów sterowania i automatyki zabezpieczeniowej w obiektach infrastruktury krytycznej, wykorzystujących przemysłową sieć komputerową, z uwzględnieniem zagadnień ochrony informacji. W obiektach tego typu systemy sterowania i automatyki zabezpieczeniowej są projektowane jako systemy rozproszone,...
-
Partnerstwo wschodnie - osiągnięcia i wyzwania po czterech latach współpracy
PublicationPartnerstwo Wschodnie stanowi pierwszą koncepcję polityki Unii Europejskiej wobec regionu Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego. Podjęta próba oceny dotyczyła postępów w realizacji celów Partnerstwa Wschodniego w kontekście efektywności unijnej polityki. Po czterech latach funkcjonowania inicjatywy nie może być ona ani pełna ani jednoznaczna ze względu na krótki okres, mnogość determinantów, w tym rozproszenie unijnego wpływu...
-
Biofilm bakteryjny uropatogennych szczepów E. coli Dr+ jako czynnik indukujący przewlekłość zakażeń dróg moczowych ograniczający ich leczenie
PublicationZakażenia dróg moczowych (ZUM) stanowią jedne z najczęściej występujących infekcji bakteryjnych, dotykających każdego roku miliony osób na świecie. Problematyka tych zakażeń wynika z ich przewlekłości i nawrotów, pomimo stosowania terapii antybiotykowej oraz ciągle wzrastającej lekooporności uropatogenów je wywołujących. Dominującym czynnikiem etiologicznym ZUM są uropatogenne szczepy E. coli (UPECs), wykazujące zdolność do adhezji,...
-
Aparat słuchowy a alternatywne urządzenia poprawiające słyszenie
PublicationW opracowaniu dokonano przeglądu dostępnych prac dotyczących różnych rodzajów urządzeń poprawiających słyszenie, które w szczególnych przypadkach mogą być traktowane jako rozwiązania alternatywne w stosunku do klasycznych aparatów słuchowych. Praca zawiera dyskusję na temat nowego rodzaju aparatu słuchowego wstępnie zaprogramowanego, który może być dystrybuowany korespondencyjnie lub bezpośrednio potencjalnym użytkownikom. Ponadto...
-
Zarys chińskiego prawa cywilnego w dobie kodyfikacji
PublicationW ostatnich latach w Chińskiej Republice Ludowej ponownie pojawiły się ożywione dyskusje i zaawansowane prace legislacyjne nad kształtem nowej całościowej chińskiej kodyfikacji prawa cywilnego. Rozpoczęła się doba kodyfikacji, czyli okres przejściowy pomiędzy starym, a nowym porządkiem prawnym. Konfucjańskie zwyczaje, wywodząca się z prawa rzymskiego tradycja i marksistowska spuścizna są obecnie zestawiane...
-
Społeczne koszty niealimentacji. The Social Costs of Default on Child Maintenance Payment.
Publication"Niniejszy artykuł opisuje historię kryminalizacji przestępstwa niealimentacji w polskich kodeksach karnych. We wszystkich polskich kodeksach karnych: kodeksie karnym z 1932 r., kodeksie karnym z 1969 r. oraz w kodeksie karnym z 1997 r. ujęto przestępstwo niealimentacji. Aktualna maksymalna sankcja z tytułu przestępstwa niealimentacji jest niższa niż w kodeksie karnym z 1932 r. Sankcje karne zawsze powinny być ostatecznością...
-
Terytorialne zróżnicowanie wypadków przy pracy, ich przyczyn i zagrożeń czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi oraz uciążliwymi dla zdrowia pracowników w Polsce
PublicationWstęp: W artykule omówiono rozmieszczenie wypadków przy pracy, ich przyczyn i zagrożeń czynnikami szkodliwymi, niebezpiecznymi oraz uciążliwymi dla zdrowia pracowników w poszczególnych województwach, a także w powiatach (jeśli były dostępne dane) w latach 2010–2022, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w 2022 r.Cel: Celem podejmowanej analizy było zaprezentowanie wypadków przy pracy, ich przyczyn i zagrożeń czynnikami...
-
Bakterie i wirusy w wodzie wodociągowej.
PublicationWyprodukowanie w stacji uzdatniania wody do spożycia, spełniającej obowiązujące standardy jakościowe, nie daje gwarancji, iż woda pobierana przez odbiorców, jest równie dobrej jakości. Przyczynia się do tego wtórny rozwój mikroorganizmów zachodzący w wodzie rozprowadzanej w sieci wodociągowej i na powierzchni osadów, który jest związany m. in. z obecnością biodegradowalnych substancji organicznych i pierwiastków biogennych. Znaczna...
-
Perspektywa jakości w szkolnictwie wyższym. O modelu QualHE
PublicationOddawana do rąk Czytelników monografia wnosi wkład w wypełnianie wspomnianej luki, przede wszystkim poprzez: • przedstawienie szerokiego kontekstu ogólnoświatowego dyskursu dotyczącego kategorii jakości w szkolnictwie wyższym w ujęciu teoriopoznawczym i w wynikach badań empirycznych; • określenie potencjału i uwarunkowań aplikacyjnych dotyczących takich koncepcji jak TQM Lean Management, Six Sigma czy Lean Six Sigma; • przedstawienie...
-
Zapotrzebowanie na prywatną opiekę pielęgniarską w Gdańsku
PublicationStreszczenie Wstęp. Pielęgniarki mogąc prowadzić prywatną praktykę zawodową, spotykają się z nowymi wyzwaniami związanymi z komercjalizacją usług systemu opieki zdrowotnej i potrzebą sprostania wymogom popytu i podaży na prywatne usługi pielęgniarskie. Cel. Celem pracy było zbadanie zapotrzebowania na prywatną opiekę pielęgniarską w Gdańsku oraz dokonanie analizy doświadczeń, obaw i oczekiwań pacjentów. Materiał i metody. W pracy...
-
Rewitalizacja Warszawskiej Rotundy PKO BP - przeszłość i współczesność
PublicationCharakterystycznym miejscem centrum śródmieścia Warszawy, powszechnie znanym zarówno w kraju jak za granicami naszego kraju był dotychczas, i miejmy nadzieję nadal będzie, okrągły budynek z charakterystycznym pilaście ukształtowanym obrysem wieńczącego go skośnego dachu - obiekt Warszawskiej Rotundy. Rotunda usytuowana przy skrzyżowaniu ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich - w pobliżu Ronda Dmowskiego w Warszawie jest obiektem,...
-
Standardy dostępności do Zintegrowanych Węzłów Przesiadkowych
PublicationWiele z istniejących węzłów wymaga integracji pomiędzy poszczególnymi rodzajami transportu pasażerskiego i dostosowania do wymagań osób ze szczególnymi potrzebami, co jest związane z opracowaniem jednolitych standardów dostępności, jednolitej procedury i narzędzi przeprowadzenia oceny dostępności tych węzłów dla OzSP i zaproponowania skutecznych i efektywnych usprawnień. Problemy z samodzielnym i bezproblemowym przemieszczaniem...
-
Zastosowanie metod uczenia maszynowego w procesie rehabilitacji kończyny górnej
PublicationCelem rozprawy jest opracowanie systemu opartego na metodach uczenia maszynowego, który w przyszłości pozwoli na zautomatyzowanie wybranych procedur w procesie rehabilitacji kończyny górnej. Nośnikiem informacji związanej ze stanem fizjologicznym pacjenta jest biologiczne sprzężenie zwrotne w postaci sygnałów elektromiografi powierzchniowej (ang. sufrace electromigraphy, sEMG). Przypuszcza się, że dzięki zastosowaniu sterowania...
-
MATLAB i jego środowisko
PublicationMATLAB jest pakietem obliczeniowym i programistycznym przygotowanym przede wszystkim do obliczeń numerycznych, analizy danych i wizualizacji wyników. Pakiet stanowi środowisko wyposażone w wiele narzędzi obliczeniowych i graficznych działających na bazie predefiniowanych funkcji oraz język programowania umożliwiający tworzenie własnych skryptów. Podstawowym typem danych w języku MATLAB jest macierz (matrix). Stąd nazwa MATrix...
-
MODELOWANIE WYBRANYCH MIAR BEZPIECZEŃSTWA RUCHU NA DŁUGICH ODCINKACH DRÓG
PublicationKażdego roku w wypadkach drogowych na świecie życie traci prawie 1,3 mln osób, co oznacza prawie niemal 3 tys. ofiar dziennie,. Tyle samo zabitych w ruchu drogowym odnotowujemy rocznie w Polsce. Ekonomiczne straty w wyniku tych wypadków wynoszą ok. 2% światowego PKB. W roku 2010 Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) przyjęła rezolucję pt. „Dekada działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2011 – 2020” rozpoczynającą...
-
ISTOTA ULGI PODATKOWEJ – STYMULACYJNA FUNKCJA PODATKU – ANALIZA WYBRANYCH PRZYKŁADÓW
PublicationUlgi i zwolnienia podatkowe to nieodzowny element każdego systemu podatkowego. Konieczność istnienia ulg wynikała dotychczas z obowiązującego aktualnie kierunku myśli ekonomicznej. W dobie wielu zmian o charakterze globalnym, również wprowadzone ulgi podatkowe podlegają licznym dyskusjom i analizom. Niniejsze wystąpienie stanowi opis teoretycznych aspektów ulgi podatkowej jako mechanizmu stymulującego określone zachowania gospodarcze....
-
Wspomaganie oceny czynności układu oddechowego u chorych na cukrzycę, w oparciu o badania eksperymentalne oraz modelowanie procesów dyfuzji i wymiany gazowej z wykorzystaniem integracji danych wielomodalnych
PublicationMało poznanym negatywnym skutkiem cukrzycy jest mikroangiopatia płuc. Obecnie stosowana metoda identyfikacji mikroangiopatii polega na porównaniu dwóch pomiarów pojemności dyfuzyjnej płuc wykonanych w pozycji stojącej i pozycji leżącej. Celem przeprowadzonych badań było opracowanie metody wsparcia procesu diagnostycznego mikroangiopatii płucnej w przebiegu cukrzycy na podstawie rutynowo wykonywanych badań układu oddechowego przy...
-
Porównanie efektów nauczania przed i w czasie nauki zdalnej spowodowanej pandemią SARS-CoV-2 na przykładzie przedmiotu Metrologia
PublicationPrzedmiot Metrologia jest wykładany na semestrze drugim na trzech kierunkach na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej. W ramach wykładu studenci poznają problematykę dokonywania pomiarów. W kolejnym semestrze, przekładają zdobytą teoretycznie wiedzę na praktykę, wykonując pomiary w laboratorium. Z uwagi na wybuch pandemii SARS-CoV-2 w 2020 roku oraz...
-
Perspektywa jakości w szkolnictwie wyższym. O modelu QualHE
PublicationKategoria jakości w szkolnictwie wyższym, choć tak ważna dla zapewnienia oczekiwanego tempa rozwoju państw i społeczeństw, ciągle jeszcze nie znajduje odpowiadającego jej randze odzwierciedlenia w pracach przedstawiających tę problematykę w sposób holistyczny, w odniesieniu do stale zmieniających się możliwości i wyzwań. Oddawana do rąk Czytelników monografia wnosi wkład w wypełnianie wspomnianej luki, przede wszystkim poprzez:...
-
Przestrzenna analiza zgonów kobiet i mężczyzn w Polsce w przekroju podregionów w 2012 roku
PublicationW 2012 roku oczekiwana długość życia w momencie narodzin wynosiła w Polsce dla kobiet 81 lat, a dla mężczyzn 72,7 roku i od 1990 roku wydłużyła się odpowiednio o 5,8 i 6,5 roku. Wartości te są jednak nadal niższe niż w krajach Europy Zachodniej, gdzie kobiety żyją przeciętnie o 3 lata, a mężczyźni o 8 lat dłużej (Richardson i in., 2013). Wydłużenie oczekiwanej długości życia zostało osiągnięte między innymi dzięki malejącej śmiertelności...
-
Model gotowości procesowej urzędu miejskiego dojścia do Smart City
PublicationPrezentowana książka dostarczyć ma nową perspektywę spojrzenia na Smart City. Dotychczas koncentrowano się na opisie Smart City lub na opisie miast, książka ta przedstawia drogę pomiędzy miastem, a Smart City, wskazując urząd miejski jako kluczową instytucję zarządzającą procesami przejścia na tej drodze. Aby pokazać tę drogę konieczne było przeprowadzenie badań miast. W książce przedstawiono badania dziesięciu polskich, dużych...
-
Identyfikacja i analiza parametrów obwodu elektrycznego zasilanego pulsacyjnie odwzorowującego krwiobieg nerki.
PublicationWykorzystanie modelu sieciowego do symulowania przepływów krwi umożliwiło zastosowanie metod analizy i syntezy obwodów elektrycznych do rozważań nad układem krwionośnym nerki. W rozprawie przedstawiono dwie metody identyfikacji parametrów tego modelu. W pierwszej metodzie wykorzystano widma amplitudowe prądów, którym odpowiadają przebiegi przepływu krwi w tętnicy i żyle nerkowej. W drugiej metodzie wykorzystano widma amplitudowe...
-
Czynniki kształtujące skuteczność outsourcingu w podmiotach leczniczych
PublicationProblem badawczy podjęty przez autorów tej książki można więc sformułować następująco: Jakie procesy podlegają outsourcingowi i jakie czynniki decydują o ich skuteczności w szpitalach w Polsce? W konsekwencji celem badawczym przyjętym w niniejszej pracy jest identyfikacja procesów zlecanych na zewnątrz w polskich szpitalach wraz z czynnikami warunkującymi ich skuteczność. Celem utylitarnym jest zaś opracowanie metody umożliwiającej...
-
Zarządzanie zapasami dla praktyków Jak mądrze redukować zapasy w systemie KANBAN I MRP
PublicationDążenie do redukcji zapasów jest naturalnym trendem wszystkich przedsiębiorstw dbających o dostęp do tzw. wolnej gotówki. 11 lat prowadzonych przeze mnie obserwacji w toku realizowanych kilkuset projektów wskazuje, że tylko ok 0,5% przedsiębiorstw (w danym momencie) nie zajmuje się pracą nad obniżeniem zapasów. Jak ta redukcja zapasów zazwyczaj się odbywa? Szef stawia cel swojemu zespołowi: „dziś rotacja naszego zapasu wynosi...
-
Dwa oblicza Świetlnego Festiwalu
PublicationOdbywające się na całym świecie festiwale światła są niepowtarzalną okazją do promocji miast. Ukazują kunszt artystów wykorzystując możliwości dzisiejszej techniki. Największe festiwale światła i dźwięku przyciągają miłośników sztuki w przestrzeni publicznej. Stają się okazją do spojrzenia na świat z innej perspektywy. W czasie festiwali dzięki artystom przestrzeń miast przeobraża się wydobywając, niezauważane na co dzień, walory...
-
Jak wykorzystać potencjał „ustawy krajobrazowej”? : Instrumenty prawne i propozycje. Przewodnik dla samorządu gminnego
Publication11 września 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, zwana potocznie ustawą krajobrazową. Regulacja wyczekiwana była przez samorządowców, architektów i wszystkich tych, którym wygląd naszych miast nie pozostawał obojętny. Powstała z inicjatywy Kancelarii Prezydenta RP ustawa jest odpowiedzią na bezsilność samorządów, niewyposażonych...
-
Projektowanie, nadzorowanie i doskonalenie systemu jakości według normy PN-EN ISO 9001:2009 w oparciu o podejście procesowe z uwzględnieniem specyfiki sektora MŚP
PublicationPrzedstawiona w niniejszym opracowaniu metodyka jest przydatna tym organizacjom, które pragną samodzielnie zaprojektować swój system zarządzania jakością (SZJ) i uzyskać dzięki temu systemowi coś więcej niż tylko certyfikat. Dlatego też zawarte w niej moduły mogą pełnić wielorakie funkcje:- stanowić kompleksowy system doradczy umożliwiający odpowiednie przygotowanie pracowników do samodzielnego zaprojektowania odpowiednich elementów...
-
Bezpieczeństwo funkcjonalne i ochrona informacji w obiektach i systemach infrastruktury krytycznej
PublicationW monografii przedstawiono aktualną problematykę związaną z analizą bezpieczeństwa funkcjonalnego rozproszonych systemów sterowania i automatyki zabezpieczeniowej w obiektach i systemach infrastruktury krytycznej, wykorzystujących przemysłową sieć komputerową, z uwzględnieniem zagadnień ochrony informacji. W obiektach tego typu systemy sterowania i automatyki zabezpieczeniowej są projektowane jako systemy rozproszone, których nieprawidłowe...
-
Rola niskoprzetworzonych produktów (w tym soków) w diecie, a profilaktyka chorób dietozależnych
PublicationPrawidłowo zbilansowana dieta, obok aktywności fizycznej, ma zasadnicze znaczenie w zachowaniu dobrego stanu zdrowia, utrzymaniu prawidłowej masy ciała i zmniejszeniu ryzyka wystąpienia szeregu przewlekłych chorób niezakaźnych takich jak otyłość, cukrzyca i osteoporoza, choroby układu krążenia oraz niektórych rodzajów nowotworów. Obecnie powszechnie uznaje się, że panująca pandemia otyłości i związane z nią choroby są spowodowane...
-
System śledzenia punktu fiksacji wzroku jako narzędzie wspierające badania korelacji wzrokowo-słuchowych
PublicationPrzedmiotem badań przeprowadzonych w ramach rozprawy są korelacje wzrokowo-słuchowe w kontekście lokalizowania pozornego źródła dźwięku w panoramie stereofonicznej. Prezentacja próbki wizyjno-fonicznej o spójnej treści może prowadzić do przesunięcia położenia pozornego źródła dźwięku w panoramie stereofonicznej w porównaniu z sytuacją, gdy osobie badanej prezentowana jest tylko ścieżka dźwiękowa próbki wizyjno-fonicznej. Efekt...
-
We are in touch
PublicationIn Touch - opis pracy „Dłonie stanowią część indywidualnej osobowości i charakteru, ale wykonują również swoje niezależne działania, i jako wyposażone we własny język, mają kluczowe znaczenie dla ludzkiej komunikacji.” Myśląca dłoń, J. Pallasmaa Obraz In Touch powstał z potrzeby zbudowania metafory czasu, którego aktualnie doświadczamy. Popularny w języku angielskim, wyrażający intencję pozostania w kontakcie, zwrot we are in...
-
Biofilm formation as a virulence determinant of uropathogenic Escherichia coli Dr+ strains
PublicationInfekcje dróg moczowych stanowią największy problem zdrowotny dotykający miliony osób populacji ludzkiej każdego roku. Uropatogenne szczepy Escherichia coli są najczęstszym czynnikiem etiologicznym odpowiedzialnym za wywoływanie górnych i dolnych dróg moczowych. Powyższe szczepy bakteryjne produkują szereg czynników wirulentnych pośród, których wyróżnić można eksponowane powierzchniowo polimeryczne struktury adhezyjne (fimbrie/pile)...
-
Zarządzanie zapasami dla praktyków
PublicationDążenie do redukcji zapasów jest naturalnym trendem wszystkich przedsiębiorstw dbających o dostęp do tzw. wolnej gotówki. 11 lat prowadzonych przeze mnie obserwacji w toku realizowanych kilkuset projektów wskazuje, że tylko ok 0,5% przedsiębiorstw (w danym momencie) nie zajmuje się pracą nad obniżeniem zapasów. Jak ta redukcja zapasów zazwyczaj się odbywa? Szef stawia cel swojemu zespołowi: „dziś rotacja naszego zapasu...