Filters
total: 2566
filtered: 1989
-
Catalog
- Publications 1989 available results
- Journals 19 available results
- Conferences 9 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 122 available results
- Inventions 9 available results
- Projects 18 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 6 available results
- Research Equipment 5 available results
- e-Learning Courses 298 available results
- Events 12 available results
- Open Research Data 75 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: SIECI AD-HOC
-
Przewodnik migracji do IPv6
PublicationArtykuł przedstawia założenia i sposób implementacji Przewodnika migracji IPv6, który jest narzędziem wspomagającym proces migracji sieci do protokołu IPv6. Omówiona jest architektura aplikacji oraz sposób gromadzenia i zarządzania wiedzą na temat aktualnego stanu sieci, który jest przygotowywany do migracji a także szczegółowy sposób przejścia przez ten proces. Omówione zostały także motywy powstania proponowanego narzędzia.
-
Sterowanie optyczną siecią wielodomenową z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania
PublicationW artykule przedstawiono problem sterowania wielodomenową siecią optyczną z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania. Autorzy proponują wykorzystanie koncepcji sieci ASON/GMPLS, która spełnia wymagania nowoczesnych sieci optycznych, a jednocześnie umożliwia sterowanie wielodomenową siecią z gwarancją jakości usług. W artykule zaproponowano algorytm sterowania z gwarancją jakości, którego efektywność zweryfikowano metodą symulacji...
-
Inteligentny rozwój miast - mit czy dobra perspektywa dla polski
PublicationArtykuł zawiera opis ewolucji inteligentnego rozwoju: budynków, sieci, systemów miast i regionów.
-
Wyszukiwanie cykli w grafach przy użyciu cykli Hopfielda
PublicationPrzedstawiono przykłady zastosowania sieci neuronowej Hopfielda do rozwiązywania trudnych obliczeniowo problemów kombinatorycznych.
-
Trolleybuses in the city of Gdynia. A historical and geographical study
PublicationW artykule przedstawiono historię, stan obecny oraz plany rozwoju gdyńskiej sieci trolejbusowej
-
Zasady stosowania kanalizacyjnej studzienki rewizyjnej III
PublicationStudzienka w instalacjach. Przyłączenie instalacji do sieci. Anachronizm niektórych tradycyjnych rozwiązań. Podsumowanie
-
Wpływ błędów pomiaru wartości skutecznych napięć na dokładność wyznaczenia impedancji pętli zwarciowej
PublicationWartość impedancji pętli zwarciowej otrzymuje się na podstawie pomiaru dwóch wartości napięć dla obwodu nieobciążonego oraz obciążonego, najczęściej rezystancją, która stanowi sztuczne zwarcie. Obecnie krzywa napięcia sieci w miejscu pomiaru może być wyraźnie odkształcona. W referacie przedstawiono analizę wpływu błędu pomiaru okresu napięcia sieci na dokładność wyznaczenia impedancji pętli zwarciowej, z uwzględnieniem odkształcenia...
-
Możliwości ograniczenie zużycia energii w transporcie miejskim na przykładzie gdyńskiej komunikacji trolejbusowej
PublicationW artykule przedstawiono analizę możliwości zwiększenia efektywności hamowania odzyskowego na przykładzie gdyńskiej sieci trolejbusowej. Przedmiotem są dwa sposoby osiągnięcia tego celu: instalacja zasobników superkondensatorowych na podstacjach trakcyjnych oraz wprowadzenie do eksploatacji dwustronnego zasilania sieci trakcyjnej. Pierwszy zasobnik superkondensatorowy został zainstalowany w Gdyni w kwietni 2011 roku natomiast wprowadzenie...
-
ROZLICZENIA ZA ENERGIĘ BIERNĄ W TARYFACH OPERATORÓW W POLSCE
PublicationW artykule opisano aktualny sposób rozliczeń za energię bierną stosowany w taryfach operatorów sieci dystrybucyj¬nych w Polsce. Dokonano krytycznej oceny obecnych rozwiązań. Przeanalizowano zagadnienia związane z motywacyjnym oddziały¬waniem obecnych rozwiązań na odbiorców. Zasygnalizowano pro¬blemy pojawiające się w związku z przyłączaniem rozproszonych wytwórców do sieci dystrybucyjnych oraz wyzwania związane z rozliczaniem prosumentów.
-
Bezpieczeństwo elektroenergetyczne dla pokoleń
PublicationW artykule przeanalizowano źródła energii pierwotnej, ich wystarczalnośći dywersyfikację w skali lokalnej i globalnej, problem dekarbonizacji polskiej elektroenergetyki na tle europejskiej polityki klimatycznej, osiągalność źródeł gazu jako efektywnego paliwa dla energetyki, polski program energetyki jądrowej, bezpieczeństwo zasilania elektrycznych systemów trakcyjnych jako strategicznej alternatywy...
-
Zastosowanie metody adaptacyjnej kompresji obrazów rastrowych w systemach inteligentnego monitoringu wizyjnego
PublicationW referacie przedstawiono koncepcję i przykłady zastosowań adaptacyjnej metody kompresji obrazów rastrowych, która może znaleźć zastosowanie w inteligentnych systemach transportowych, pozwalając tym samym na poprawę efektywności działania mechanizmów transmisji danych z systemów, w których istnieje konieczność transmisji bardzo dużych wolumenów danych obrazowych, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych, ze szczegól-nym uwzględnieniem...
-
Formowanie napięć wyjściowych trójfazowego przekształtnika sieciowego
PublicationW artykule przedstawiono kompensację dwu zasadniczych zjawisk powodujących zniekształcenia prądów fazowych przekształtnika sieciowego. Pierwszym z nich są zniekształcenia napięcia sieci. W celu ich eliminacji zaproponowano uśrednianie za okres podstawowej harmonicznej uchybu regulatora napięcia obwodu pośredniczącego oraz predykcję napięcia sieci. Drugim natomiast są zniekształcenia napięć wyjściowych przekształtnika sieciowego....
-
Nowe wymagania jakości energii wytwarzanej przez elektrownie wiatrowe
PublicationZapewnienie odpowiedniego poziomu jakości energii w systemie elektroenergetycznym dla wszystkich odbiorców jest jednym z ważniejszych współczesnych problemów technicznych. Elektrownie wiatrowe coraz częściej instalowane w wielu miejscach wpływają w istotnym stopniu na stan jakości energii w rozległych obszarach sieci elektroenergetycznej w rejonie ich zainstalowania. W artykule przedstawiono najważniejsze negatywne oddziaływania...
-
Środowisko testowe i symulacyjne do weryfikacji bezpieczeństwa kooperacyjnego w sieciach bezprzewodowych
PublicationWraz z rozwojem bezprzewodowych sieci komputerowych rośnie potrzeba zapewnienia zadowalającego poziomu bezpieczeństwa ich unkcjonowania. Potrzeba taka istniała już w przypadku klasycznych sieci przewodowych, lecz środowisko sieci bezprzewodowej okazuje się szczególnie podatne na różnorodne zagrożenia, poczynając od atakówtypu DoS, poprzez zagrożenia poufności i integralności danych oraz manipulację informacją o tożsamości użytkowników,...
-
Tendencje i trendy rozwojowe sieciowych usług biznesowych w zintegrowanych aplikacjach internetowych
PublicationW sposób kompleksowy przedstawiono szerokie spektrum usług biznesowych dostępnych w ogólnie pojętej sieci Internet. Na przykładach witryn portali handlowych (usługi komercyjne), sieci dostępowych (platformy komunikacyjne) oraz portali bankowych (płatności) zaprezentowano model dostępności do usług operacyjnych zarówno z platform mobilnych jak i związanych z infrastrukturą stacjonarną. Pokazano możliwości wzajemnej integracji zorientowanej...
-
Wiarygodność integracji sieciowych usług biznesowych
PublicationW artykule kompleksowo zaprezentowano szerokie spektrum usług biznesowych dostępnych w ogólnie pojętej sieci Internet. Na przykładach witryn portali handlowych (usługi komercyjne), sieci dostępowych (platformy komunikacyjne) oraz portali bankowych (płatności) zaprezentowano model dostępności do usług operacyjnych zarówno z platform mobilnych jak i związanych z infrastrukturą stacjonarną. Pokazano możliwości wzajemnej integracji...
-
Routing equal-size messages on a slotted ring
PublicationAnalizujemy problem routingu wiadomości w sieci slotted ring, biorąc pod uwagę dwa kryteria optymalizacyjne: długość uszeregowania oraz liczbę 'cykli' pracy sieci. Optymalny routing dla wiadomości o rozmiarze k jest silnie NP-trudny, natomiast dla k=q, gdzie q jest rozmiarem sieci, można obliczyć w czsie O(n^2log n) dla pierwszego kryterium. Podajemy również algorytm o czasie działania O(nlog n) oraz o stałym współczynniku dobroci....
-
Efektywna integracja dostępności usług w rozproszonych środowiskach biznesowych
PublicationOmówiono szerokie spektrum usług biznesowych dostępnych w ogólnie pojętej globalnej sieci Internet. Na przykładach serwisu Allegro (usługi komercyjne), platformy sprzętowo-programowej firmy Nokia oraz witryny banku Pekao (płatności) pokazano model dostępności do usług operacyjnych zarówno z urządzeń mobilnych jak i związanych z infrastrukturą stacjonarną. Zaprezentowano możliwości wzajemnej integracji usług zorientowanych zarówno...
-
Primenenie nejronnyh setej i programnoe obespečenie dlâ ih vizualizacii
PublicationPrzedstawiono zagadnienia związane z zastosowaniem sieci neuronowych oraz dostępne oprogramowanie do ich wizualizacji.
-
Zarządzanie ryzykiem w ruchu drogowym
PublicationRyzyko w ruchu drogowym. Ocena ryzyka w tunelach. Ocena ryzyka na sieci dróg
-
Random components influence on the values characterising periodic disturbances in low voltage supply lines.
PublicationAnalizowano wpływ składowych losowych na wielkości charakteryzujących zaburzenia okresowe w napięciu zasilania na przykładzie współczynnika zawartości harmonicznych (THD). Zaprezentowano sposób wyznaczania niepewności pomiaru współczynnika THD, uwzględniający występowanie korelacji pomiędzy składową podstawową i kolejnymi harmonicznymi napięcia sieci a także między poszczególnymi harmonicznymi. Przedstawiono analizę wyników z pomiarów...
-
Survivability function - a measure of disaster-based routing performance.
PublicationZnaczenie przeżywalności sieci transmisji danych systematycznie rośnie, ponieważ awaria pojedynczego elementu może dotknąć miliony użytkowników na dużym obszarze. Zdefiniowano funkcję przeżywalności: prawdopodobieństwo realizacji określonego procentu strumieni użytkowników po awarii oraz atrybuty przeżywalności. Celem pracy było zbadanie wpływu protokołów doboru tras architektury TC/IP na funkcję i atrybuty przeżywalności. Pracę...
-
Diagnostyka techniczna węzła zawieszenia ślizgacza odbieraka prądu.
PublicationDiagnostyka techniczna sieci trakcyjnej jest realizowana od wielu lat. Jednak diagnostyka odbieraków prądu jest w fazie rozwoju np. badanie ich charakterystyk statycznych. W artykule zaprezentowano nową metodę badania węzła zawieszenia ślizgacza odbieraka prądu. Zaprezentowano teoretyczne rozważania dotyczące omawianego problemu. Zaproponowano metodę badań diagnostycznych, opartą na obserwacji charakteru drgań sieci pobudzanej...
-
Wybrana metoda badania i oceny jakości realizacji usług VoIP.
PublicationPrzedstawiono syntetyczną metodę badania i oceny jakości realizacji usługi transmisji głosu w sieci IP opracowana przez ITU-T. Metoda zwana E-model jest narzędziem wspomagającym planowanie transmisji en-to-end dla usługi telefonicznej. Parametrami wejściowymi E-modelu są informacje o terminach użytkowników oraz o elementach pośredniczących w sieci, co umożliwia oszacowanie wpływu poszczególnych składników na wynikowa jakość...
-
Application of Artificial Neural Networks in Investigations of Steam Turbine Cascades
PublicationZaprezentowano wyniki badań numerycznych zastosowania sieci neuronowych przy obliczeniach przepływów w palisadach turbin parowych. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, że sieci neuronowe mogą być używane do szacowania przestrzennego rozkładu parametrów przepływu, takich jak entalpia, entropia, ciśnienie czy prędkość czynnika w kanale przepływowym. Omówiono również zastosowania tego typu metod przy projektowaniu palisad, stopni...
-
Bezpieczeństwo elektryczne przy urządzeniach przytorowych niskiego napięcia zelektryfikowanych linii kolejowych
PublicationW referacie przedstawiono zasady zasilania urządzeń pomocniczych niskiego napięcia, obsługujących zelektryfikowany szlak kolejowy. Ze względu na oddziaływanie sieci trakcyjnej DC 3 kV (zagrożenie porażeniem, prądami błądzącymi), szczególnej uwagi wymaga wybór układu sieci nn i środków ochrony przeciwporażeniowej, a także konfiguracja instalacji uziemiających. Za podstawę przyjęto system trakcji o grupowym uszynieniu otwartym, które...
-
Mechanizmy odkrywania usług i integracji międzysieciowej w samoorganizujących systemach bezprzewodowych standardu IEEEE 802.11s
PublicationWobec gwałtownie rosnącej popularności urządzeń mobilnych rośnie również zainteresowanie bezprzewodowymi systemami dostępowymi. Wśród nich ciekawą propozycją są systemy sieci samoorganizujących się typu mesh, których przykładem może być standard IEEE 802.11s. W artykule przedstawiono propozycje rozbudowy wybranych jego mechanizmów, w wyraźny sposób zwiększające efektywność współpracy sieci mesh z sieciami zewnętrznymi oraz rozwiązaniami...
-
Formowanie napięć wyjściowych trójfazowego przekształtnika sieciowego
PublicationW artykule przedstawiono kompensację dwu zasadniczych zjawisk powodujących zniekształcenia prądów fazowych przekształtnika sieciowego. Pierwszym z nich są zniekształcenia napięcia sieci. W celu ich eliminacji zaproponowano uśrednianie za okres podstawowej harmonicznej uchybu regulatora napięcia obwodu pośredniczącego oraz predykcję napięcia sieci. Drugim natomiast są zniekształc enia napięć wyjściowych przekształtnika sieciowego....
-
Układ sterowania farmy wiatrowej realizujący regulację napięcia i mocy biernej
PublicationReferat dotyczy analizy możliwości sterowania farmą wiatrową w zakresie generacji mocy biernej, mające na celu zmniejszenie jej niekorzystnego oddziaływania na system elektroenergetyczny. Zaproponowano koncepcję regulatora U i Q zapewniającego ograniczanie wahania napięć w okolicy przyłączenia farmy wiatrowej w normalnych i awaryjnych stanach pracy sieci dystrybucyjnej. Opracowany regulator równocześnie ogranicza straty mocy czynnej...
-
Projektowanie semantycznych e-usług z wykorzystaniem sztucznej inteligencji
PublicationW pracy opisano zasady projektowania usług semantycznych opartych na integracji grupy nowych języków skryptowych oraz sieci semantycznej po to, aby programy komputerowe mogły klasyfikować, a docelowo przetwarzać zasoby Internetu. Omówiono otwarte platformy, poprzez które usługodawcy oferują usługi internautom, co jest związane z dynamicznym uzgadnianiem ich jakości. Przedstawiono wyniki badań nad usprawnieniem sieci semantycznych...
-
Modelowanie ryzyka inwestycyjnego przy użyciu OOBN
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie sieci Bayesa zorientowanych obiektowo (ang. Object Oriented Bayesian Networks – OOBN). Umożliwiają one dekompozycję złożonego modelu na pojedyncze obiekty, które reprezentują nie tylko różne grupy zagadnień, ale także pozwalają na modelowanie zależności czasowychmiędzy obiektami.Wykorzystanie obiektowych sieci Bayesa zaprezentowano na przykładzie projektu rewitalizacji. Przedstawiono zarówno wady,...
-
A Reputation System for MANETs and WSNs Using Traffic Shedding
PublicationWymuszanie kooperacji węzłów w ruchomych i sensorowych sieciach pakietowych zwykle wykorzystuje odrębne mechanizmy detekcyjne i penalizacyjne wykluczające węzły egoistyczne z protokołów routingu i ograniczający ich dostęp do sieci. Powoduje to, że ruch tranzytowy musi być przenoszony przez węzły kooperatywne. W pracy zaproponowano system reputacyjny powiązany z wymuszaniem kooperacji poprzez przerzucanie ruchu na węzły egoistyczne....
-
Wielopoziomowe przekształtniki średniego napięcia (SN) o budowie modułowej
PublicationW artykule omówiono wybrane zagadnienia dotyczące zastosowań wielopoziomowych przekształtników średniego napięcia (SN) w układach napędowych o regulowanej prędkości, zwłaszcza w układach z izolacją od sieci zasilającej. W opracowanym przekształtniku zastosowano izolację galwaniczną od sieci zrealizowaną za pomocą izolowanych przetwornic dc-dc z transformatorami wysokiej częstotliwości (> 5 kHz). Przedstawiono zarejestrowane przebiegi...
-
PROJEKT TECHNICZNY BEZPRZEWODOWEGO SYSTEMU MONITOROWANIA OSOBY STARSZEJ
PublicationRozwój technologii dążący do miniaturyzacji oraz coraz niższy pobór mocy urządzeń elektronicznych umożliwił rozwój sieci Wireless Body Area Network (WBAN), w której węzły znajdują się w pobliżu lub wewnątrz ciała człowieka (sensory nasobne lub wszczepione). Sieci WBAN mają szczególne zastosowanie w systemach opieki zdrowotnej, na które zapotrzebowanie jest coraz większe ze względu na starzenie się populacji w krajach wysokorozwiniętych.
-
Sieć wielodomenowa wykorzystująca MPLS i SDN
PublicationTechnologia Wieloprotokołowej Komutacji Etykietowej (MPLS – MultiProtocol Label Switching) dostarcza odpowiednie mechanizmy wspierające proces zachowania jakości usług, jednak wymaga nadrzędnego elementu sterującego. Takim elementem może być kontroler zrealizowany w koncepcji Sieci Definiowanych Programowo (SDN – Software Defined Networking), wprowadzający abstrakcję, rozdzielającą płaszczyznę przekazywania od płaszczyzny sterowania....
-
Optimization of the efficiency of braking energy recovery in rail transport by changing arrival time
PublicationThe article refers to the previous work of the authors, in which the model of traffic organization of cooperating trains including the optimization of the use of energy returned to the catenary was presented. In the presented article, the model was modified by changing the main control variable, which affects the efficient use of energy. Departure time was changed for the arrival time of the train to the stop or station. The optimization...
-
Nazewnictwo i oznaczanie napięć.
PublicationArtykuł proponuje nazwy i literowe oznaczenia poszczególnych zakresów napięć sieci i urządzeń prądu przemiennego.
-
Water hammer analysis in pipe networks by the method of characteristics (MOC).
PublicationZastosowano w pracy metodę charakterystyk do analizy zjawiska uderzenia hydraulicznego w sieci wodociągowej pierścieniowej.
-
Modelowanie ryzyka strategicznego w inżynierii drogowej
PublicationModelowanie ryzyka strategicznego w inżynierii drogowej. Koncepcja modeli społecznego ryzyka strategicznego na sieci dróg.
-
Metropolie akceleratorami rozwoju regionalnego
PublicationMetropolie jako lokomotywy rozwoju regionu. Funkcje metropolitalne.Gdańsk jako wzrastająca metropolia w sieci miast europejskich.
-
Sleep alterations in treatment-resistant depression patients undergoing ketamine treatment
PublicationBackground This study examines self-reported sleep alterations in treatment-resistant depression (TRD) inpatients following intravenous ketamine administration. Methods This is a post-hoc analysis of a naturalistic observational study, which enrolled 28 inpatients with treatment-resistant major depressive disorder and analyzed self-reported sleep changes (items 1–4; ‘insomnia’, ‘nighttime restlessness’, ‘early morning waking’,...
-
The measurement of input power of power supply in network disturbed by low frequency distortions
PublicationIn the paper authors present results of observation of input power changes versus harmonics amplitude in supply voltage of low-power power supply device. In the study, the electrical measurements supported with thermal imaging were used. The input circuit elements of studied device responsible for input power increase are pointed
-
Istotne odstępstwo od projektu budowlanego. Przewody wodociągowe i kanalizacyjne.
PublicationCharakterystyka specyfiki projektów budowlanych sieci wodno-kanalizacyjnych. Analiza przepisów prawnych. Istotność odstępstw od rozwiązania projektowego.
-
Wireless and mobile networking (Foreword)
PublicationArtykuł zawiera omówienie prac z zakresu technologii sieci bezprzewodowych zamieszczonych na konferencji IFIP WMNC 2009.
-
Modelowanie dynamiki odbieraka prądu pojazdu kolejowego do celów diagnostycznych
PublicationNiewłaściwa współpraca odbieraka prądu i sieci trakcyjnej, w trudnych warunkach lokalnych, może prowadzić do uszkodzenia sieci trakcyjnej i pantografu. W ramach rozwoju metod monitoringu i diagnostyki dla tych podsystemów, tworzone są nowe i dokładniejsze narzędzia symulacyjne, których zakres obejmuje modelowanie zarówno napowietrznej sieci trakcyjnej i pantografu, a także ich dynamicznego oddziaływania. Głównym celem jest dokładniejsza...
-
Application of a hash function to discourage MAC-layer misbehaviour in wireless LANs.
PublicationProtokoły przypadkowego wielodostępu w warstwie MAC bezprzewodowych sieci lokalnych wykorzystują algorytm odkładania transmisji o losowo wybrany odcinek czasu. Odstępstwo od losowego wyboru czasu odłożenia może zapewnić stacji niesprawiedliwie duży udział w paśmie sieci. W pracy przedstawiono protokół dostępu przeciwdziałający tego rodzaju zachowaniom, oparty na zastosowaniu funkcji mieszającej. Jako argument funkcji przyjmuje...
-
Appraisement of modifications in dynamic routing protocols to support the IPng Protocol
PublicationW pracy, biorąc pod uwagę dynamiczny proces migracji sieci IPv4 do nowej wersji protokołu IP, przedstawiono konieczność realizacji w Internecie nowych protokołów routingu dynamicznego lub adaptacji już istniejących do nowego protokołu IPng. W artykule przedstawiono sposoby dostosowania protokołów routingu dynamicznego RIP, OSPF, BGP do nowego protokołu IP. Oceniono wpływ w/w dostosowywania na zbieżność i skalowalność protokołów...
-
Implementation of an input-output method of diagnosis of analog electronic circuits in embedded systems
PublicationPrzedstawiono implementację zmodyfikowanej metody 2D detekcji i lokalizacji uszkodzeń sieci analogowych z uwzględnieniem tolerancji elementów nieuszkodzonych w systemach wbudowanych bazujących na mikrokontrolerach. Metoda składa się z dwóch etapów: przedtestowego - tworzenie słownika uszkodzeń i testowego, w którym dokonywany jest pomiar przez mikrokontroler amplitudy i przesunięcia fazowego odpowiedzi na pobudzenie przebiegiem...
-
Głębokie uczenie do korekcji fazy sygnałów GMSK w rzeczywistym środowisku wewnątrzbudynkowym
PublicationNiniejszy artykuł prezentuje zastosowanie modelu głębokiej sieci neuronowej do estymacji średniego odchylenia fazy sygnałów odebranych i jest elementem badań obejmujących szersze zagadnienie, jakim jest odbiór sygnałów GMSK wspomagany uczeniem maszynowym. Analiza pozwoliła potwierdzić wysoką skuteczność sieci neuronowej, a wyniki obejmowały kanały ETU i EPA oraz dane pomiarowe zebrane w rzeczywistym środowisku wewnątrz- budynkowym....
-
REALIZACJA PRÓBNIKA SYSTEMU REJESTROWANIA I MONITOROWANIA PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH STOSUJĄCEGO STANDARD IPFIX
PublicationNadzór parametrów jakościowych w sieci z protokołem IP jest jedną z ważniejszych funkcji jaką musi dysponować Operator sieci telekomunikacyjnej. W pracy przedstawiono koncepcję systemu rejestracji i monitorowania przeznaczonego do realizacji tego celu. Jest to rozwiązanie pasywne stosujące rozszerzenie standardu IPFIX, które określono mianem SIPFIX. Opisano praktyczną realizację i wyniki testów Próbnika, jednego z podstawowych...