Filters
total: 1213
filtered: 957
-
Catalog
Chosen catalog filters
Search results for: CYKLE%20BIOGEOCHEMICZNE
-
Czy czas miał początek?
PublicationPrzedstwiono aktualny, dominujący pogląd na temat ewolucji Wszechświata. Przyjęto, że Wielki Wybuch wcale nie musiał być początkiem czasu, zaś cykl narodzin i śmierci Wszechswiata mógł się już powtarzać wielokrotnie.
-
Jakość i bezpieczeństwo oprogramowania systemu E/E/PE .
PublicationPrzedstawiono wymagania dla bezpieczeństwa oprogramowania systemu E/E/PE w cyklu życia według EN 61508 - 3 oraz problemy związane z projektowaniem, budową, weryfikacją i walidacją modułów oprogramowania. Ukazano również problematykę związaną z integrowaniem oprogramowania ze sprzętem i wymaganiami dotyczącymi certyfikacji systemu.
-
Kryzysy finansowe a rynek kredytów hipotecznych
PublicationW pracy przedstawiono mechanizm powstawania kryzysu finansowego w kontekście analizy cyklu koniunkturalnego. Scharakteryzowano przebieg kryzysu finansowego, skupiając się na jego przyczynach. Nawiązano również do przyczyn kryzysu tkwiących w decyzjach decydentów. Poruszono również problem kompletności rynku mieszkaniowych kredytów hipotecznych w Polsce.
-
On the use of a charge balancing method for low energy measurements
PublicationThe paper presents the method for the estimation of the energy consumption of the low-power microcontroller-based devices. Due to high dynamics of the changes of the supply current of the tested devices during the operational cycle, the consumed energy estimation is not easy. In order to avoid disadvantages of known methods, the charge balancing method was employed similarly like in some types of A/D converters.
-
Fracture evolution in concrete compressive fatigue experiments based on X-ray micro-CT images
PublicationArtykuł omawia ewolucje pękania w betonie podczas cyklicznego ściskania betonu. Przestrzenną ewolucję pękania zobrazowano stosując mikro-tomograf rentgenowski. Zdjęcia wykonano dla różnych cykli zmęczeniowych. Wyniki porównano z testami monotonicznymi. Jakościowa ewolucja objętości pękania ze wzrostem zmęczeniowego zniszczenia pokazała silnie nieliniowy kształt.
-
Developing a cycling subsystem as part of a sustainable mobility strategy: the case of Gdansk
PublicationModal share is an important component in developing sustainable transport within a city. In recent years, many cities have set modal share targets for balanced and sustainable transport modes: 30% of public transport and 30% of non-motorized (cycling and walking) modes. Gdansk strategic documents have set similar goals with some actions already taken towards those goals. The cycle network is increasing popular. Gdansk’s cycling...
-
Potential of Functionalized Polyolefins in a Sustainable Polymer Economy: Synthetic Strategies and Applications
PublicationPolymers play a crucial role in our modern life as no other material exists that is so versatile, moldable, and lightweight. Consequently, the demand for polymers will continue to grow with the human population, modernization, and technological developments. However, depleted fossil resources, increasing plastic waste production, ocean pollution, and related growing emission of greenhouse gases has led to a change in the way we...
-
The use of fibre-reinforced polymers (FRP) in bridges as a favourable solution for the environment
PublicationThe purpose of this article is to show the modern engineering, in which sustainability and taking care of ecology play a significant role. The authors are focused on FRP composite materials and their applications in civil engineering. Case studies showing renovation and design of new bridges with the use of FRP are presented and discussed to clarify benefits, which this solution provides. Main advantages of FRP materials in comparison...
-
Koncepcja skojarzonego układu produkcji energii elektrycznej i ciepła dla wybranej lokalizacji geotermalnej
PublicationW artykule przedstawiono rozważania nad koncepcją modernizacji systemu urządzeń energetycznych produkujących ciepło w ciepłowni geotermalnej Geotermii Podhalańskiej. Koncepcja ta ma na celu współprodukcję energii elektrycznej oraz ciepła przy wykorzystaniu entalpii fizycznej złoża wód geotermalnych. Tego typu rozwiązanie pozwoliłoby na częściowe pokrycie zapotrzebowania własnego na energię elektryczną, generując oszczędności w...
-
Fracture Surface Topography Parameters for S235JR Steel Adhesive Joints After Fatigue Shear Testing
PublicationThis paper presents the experimental results of a study investigating the effect of holes and notches made on the overlap ends on the strength of adhesive joints. Single-lap joints made of S235JR steel sheets bonded with Araldite 2024-2 epoxy adhesive were tested. For comparative reasons, static shear strength tests and high-cycle fatigue strength tests were performed. Adhesive-filled joints having three holes, each with a diameter...
-
Wybrane metody przydatne w analizie niezawodności i bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów technicznych.
PublicationPrzedstawiono wybrane metody przydatne w analizie niezawodności i bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów technicznych takie jak: metoda FMECA (failure mode, effect and criticality analysis, FTA (fault tree analysis, RBD (reliability block diagram) RCM (reliability centered maintenance, LCC (life cycle cost) i PMO (preventive maintenance optimising.
-
Wpływ wariantów termodynamicznych układów ORC i systemów trigeneracyjnych na poprawę ich sprawności
PublicationNiniejsza praca przedstawia systemowe podejście do problemu uzyskania optymalnej sprawności układów ORC (Organic Ranking Cycle), przy uwzględnieniu jako kryterium zarówno sprawności termodynamicznej, ekologicznego wpływu czynnika termodynamicznego na środowisko oraz kryteriów doboru rodzaju czynnika z punktu widzenia jego oceny i temperaturowych warunków pracy.
-
BIG PROBLEMS WITH BIG DATA
PublicationThe article presents an overview of the most important issues related to the phenomenon called big data. The characteristics of big data concerning the data itself and the data sources are presented. Then, the big data life cycle concept is formulated. The next sections focus on two big data technologies: MapReduce for big data processing and NoSQL databases for big data storage.
-
Equitable coloring of corona multiproducts of graphs
PublicationWe give some results regarding the equitable chromatic number for l-corona product of two graphs: G and H, where G is an equitably 3- or 4-colorable graph and H is an r-partite graph, a cycle or a complete graph. Our proofs lead to polynomial algorithms for equitable coloring of such graph products provided that there is given an equitable coloring of G.
-
Naprężeniowe pękanie korozyjne symulowanych stref wpływu ciepła złączy spawanych stali dulpeks
PublicationPrzedstawiono wyniki badań podatności do naprężeniowego pękania korozyjnego symulowanych stref wpływu ciepła złączy sapwanych stali austenityczno-ferrytycznych typu dupleks 2205. Strukltury SWC otrzymano na oprowym symluatorze cykli cieplnych. Testy korozyjne przeprowadzono metodą rozciągania przy niewielkiej szybkości odkształcenia w środowisku wrzącego roztworu MgCl2.
-
Visual GQM approach to quality driven development of electronic documents.
PublicationJednym z celów projektu europejskiego MEORIAL jest opracowanie nowej technologii wytwarzania webowych systemów informacyjnych wykorzystujących interaktywne dokumenty cyfrowe wytworzone z papierowych oryginałów z zastosowaniem zaawansowanych technik przetwarzania i rozpoznania obrazów. Wieloelementowy model cyklu życia dokumentu cyfrowego przedstawiony w artykule stanowi postawę opracowanej technologii.
-
Arte e Género / Sztuka i płeć
PublicationKatalog wystawy towarzyszącej Konferencji na temat równości płci. Malarstwo i rysunek inspirowane tematyką konferencji przentowali artyści z Portugalii, Hiszpanii i z Polski. Jacek Krenz przedstawił cykl 7 akwarel pt. ''ENCOUNTER, Painting Haiku''.
-
Opomiarowanie w nowoczesnej oczyszczalni ścieków
PublicationArtykuł jest kolejną publikacja cyklu prezentującego wyniki projektu 5. Programu Ramowego UE ''SMArt Control of wastewater systems - SMAC''. W ramach tego projektu zaproponowano nową koncepcję sterowania biologiczną oczyszczalnią ścieków (OŚ)oraz opracowano nową strukturę i algorytmy sterowania. Wyniki projektu zostały zaimplementowane w pilotażowej oczyszczalni w Kartuzach.
-
20 lat seminarium zastosowanie komputerów w nauce i technice
PublicationPrzedstawiono powstanie cyklu seminaryjnego Zastosowanie Komputerów w Dydaktyce, jego rozwój w kolejnych latach oraz zmianę na seminarium Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. Omówiono tematykę referatów na podstawie artykułów publikowanych w Zeszytach Naukowych Wydziału Elektrycznego i Zeszytach Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej.
-
Gesture recognition framework for multimedia content viewer controlling
PublicationIn the paper a system for controlling a multimedia content viewer by hand gestures is presented. First, selected methods used for gesture recognition are described. Two different application cases of the system, i.e. for multimedia presentation purposes and for multimedia content viewing are outlined. Moreover, a proposal of improvement of the system combining these approaches is also given. The system work cycle is reviewed. The...
-
Sequence variants of p21 gene of the MRL/MpJ mouse: a possible association with the deficit of p21 protein and regenerative phenotype.
PublicationThe MRL/MpJ mouse is known for its enhanced regeneration abilities that manifested themselves by scarless ear-hole wound closure. The deficit of p21 found in the MRL is associated with the regenerative capacity as the p21 gene knockout in a mouse strain unrelated to the MRL mouse results in an ear-hole closure effect, similar to that observed in the MRL mouse. Cdkn1a gene encodes p21 protein, a cyclin-dependent kinase inhibitor,...
-
Fractographical quantitative analysis of EN-AW 2024 aluminum alloy after creep pre-strain and LCF loading
PublicationThis paper explores the applicability of a new damage parameter combining both fracture surface topography and loading features to estimate the fatigue lifetime under creep pre-strain and low-cycle fatigue loading. Fractures of EN-AW 2024 aluminum alloy caused by mixed creep and low-cycle fatigue loading are experimentally characterized and quantified via surface topography analysis. The specimens were preliminary damaged in a...
-
Rola jakości i zakresu oferty usługowej oraz rozwoju produktu w przewozach promowych na Bałtyku.
PublicationW pierwszej części artykułu zostały zidentyfikowane czynniki składające się na jakość usług w przewozach promowych na Bałtyku. Następnie dokonano próby oceny roli jakości usług w rozwoju armatorów promowych w Polsce. Ponadto scharakteryzowano cechy charakterystyczne cyklu życia produktu i istotę rozwoju produktu w odniesieniu do usług promowych.
-
The impackt of polish pumped-storage plants on operation of the national power system on working days and holidays
PublicationPrzedstawiono wpływ polskich elektrowni szczytowo-pompowych na pracę krajowego systemu elektroenergetycznego w cyklu dobowym na przykładzie dni charakterystycznych roboczych i dni wolnych od pracy. Analizę przeprowadzono w oparciu o obliczenia wykonane w dwóch wariantach: system pracuje z istniejącymi elektrowniami pompowymi i system pracuje bez elektrowni pompowych.
-
Integracja Inżynierii oprogramowania, inżynierii dokumentu i inżynierii wiedzy
PublicationW artykule przedstawiono postępy w nowej dziedzinie inżynierii dokumentu, umożliwiające reprezentowanie i przetwarzanie informacji w postaci czytelnej równocześnie dla człowieka i komputera. Jest to nowe wyzwanie dla zmian w tradycyjnie pojmowanym cyklu życia produktu informatycznego, gdyż procesy i produkty oprogramowania stają się w sposób naturalny realizacją ludzkich przedsięwzięć.
-
Robustness of the Rotor-router Mechanism
PublicationW pracy rozważano model eksploracji grafu nieskierowanego przez pojedynczego agenta, w którym sterowanie agentem odbywa się zgodnie z zasadą ''rotor-router'' (inaczej: ''Propp machine''). Przeanalizowano czas stabilizacji agenta do trajektorii w postaci cyklu Eulera w przypadku wystąpienia zaburzeń w grafie: usunięcie krawędzi, dodanie krawędzi, lokalna zamiana portów
-
Uwagi o adekwatności warunków testów emisyjnych ISO 8178 w odniesieniu do rzeczywistych warunków eksploatacji silników okrętowych
PublicationW referacie przedstawiono ogólną charakterystykę testów badawczych NOx silników jednostek pływających, ocenę trudności realizacji cykli badawczych silników głównych napędzających śrubę o skoku ustalonym podczas morskich prób zdawczych a także uwagi i ocenę adekwatności obciążeń zalecanych poszczególnymi testami w stosunku do obciążeń występujących podczas eksploatacji statków różnych typów.
-
GPU-accelerated finite element method
PublicationIn this paper the results of the acceleration of computations involved in analysing electromagnetic problems by means of the finite element method (FEM), obtained with graphics processors (GPU), are presented. A 4.7-fold acceleration was achieved thanks to the massive parallelization of the most time-consuming steps of FEM, namely finite-element matrix-generation and the solution of a sparse system of linear equations with the...
-
Growing role of walking and cycling and the associated risks
PublicationIncreasing the role of active mobility, including walking and cycling, is one of the tools for developing sustainable urban transport systems as recommended by the EU. The article describes the trends in pedestrian and bicycle traffic in Poland and its share in urban modal split. It identifies and describes the main sources of risks to pedestrian and cycle safety. Recommendations are...
-
Marketing zewnętrzny : produkt
PublicationW podrozdziale 4.1 podręcznika scharakteryzowano produkt jako element marketingu zewnętrznego. Między innymi omówiono: pojęcie i charakterystykę produktu, klasyfikacje produktów, pojęcie linii i asortymentu produktów, markę i opakowanie produktu, cykl życia produktu oraz proces wdrażania nowych produktów.
-
Algorytm doboru interfejsu radiowego dla radia kognitywnego
PublicationW artykule zaprezentowano zmodyfikowany cykl kognitywny i zaproponowano nowy algorytm do doboru interfejsu radiowego, dla radia kognitywnego, w danym momencie czasu, przy określonych, chwilowych warunkach operacyjnych pracy systemów. Działanie algorytmu zilustrowano w formie wyników badań symulacyjnych.
-
Actions of a nitric oxide donor on prostaglandin production and angiogenic activity in the equine endometrium
PublicationNitric oxide (NO) plays an important role in prostaglandin secretion and angiogenesis in the reproductive system. In the present study, the roles of the NO donor spermine NONOate and tumour necrosis factor-alpha (TNF; as a positive control) in prostaglandin production and angiogenic activity of equine endometria during the oestrous cycle were evaluated. In addition, the correlation between NO production...
-
Wstępne badania spawalności stali dupleks typu 2205 w środowisku wodnym metodą mokrą
PublicationW pracy przedstawiono wstępne wyniki badań spawalności stali ferrytyczno-austenitycznej odpornej na korozję typu dupleks 2205 w środowisku wodnym, metodą mokrą, elektrodami otulonymi. Omówiono wpływ cyklu cieplnego spawania na strukturę i właściwości napoin wykonanych pod wodą. Zrealizowane wstępne badania wykazały przydatność stali dupleks do spawania w środowisku wodnym.
-
Bezpieczeństwo funkcjonalne: określanie wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL - cz. 2
PublicationBezpieczeństwo funkcjonalne pełni jedną z kluczowych ról w procesie zarządzania bezpieczeństwem w cyklu życia systemu technicznego i dotyczy właściwego projektowania oraz późniejszego utrzymywania systemów technicznych związanych z bezpieczeństwem, wykonanych w technologii E/E/PE (elementy elektryczne / elektroniczne / elektroniczne programowalne) realizujących tzw. funkcje bezpieczeństwa SRF (ang. safety related function).
-
System SCADA w nowoczesnym monitorowaniu i sterowaniu oczyszczalnią ścieków
PublicationArtykuł jest kolejną publikacją z cyklu prezentującego wyniki projektu 5. Programu Ramowego UE ''SMART Control of wastewater systems - SMAC''. W ramach tego projektu zaproponowana została nowa koncepcja sterowania biologiczną oczyszczalnią ścieków (OŚ) oraz opracowana została nowa struktura i algorytmy sterowania. Wyniki projektu zostały zaimplimentowane w pilotażowej oczyszczalni w Kartuzach.
-
Obliczanie czasów chłodzenia spawanych łukowo złączy stali odpornych na korozję = Cooling times calculation for stainless steels arc welded joints.
PublicationPrzedstawiono wpływ właściwości cieplnych i parametrów spawania stali odpornych na korozję na czas chłodzenia złącza w zakresie temperatur 800-500oC. Przedstawiono analityczne obliczenia tego czasu. W oparciu o wyniki badań rzeczywistych cykli cieplnych spawania stali typu duplex 2205 opracowano wzór do obliczania czasów chłodzenia złącza 800-500 C.
-
Zamienniki ''serwisowe'' czynnika R 22. Część 5
PublicationPodano najistotniejsze własności termodynamiczne i użytkowe czynników chłodniczych R 421A, R 421B, R 431A, R 432A, R 433A oraz AT-22. Podsumowano informacje zawarte w poprzednich częściach cyklu, porównując wybrane własności opisanych czynników chłodniczych oraz zestawiając wymagania i wnioski na temat procedur wymiany czynnika R 22 na mieszaniny ''serwisowe''.
-
Badania betonów o przyspieszonym twardnieniu.
PublicationCharakterystyczną cechą betonów stosowanych w prefabrykatach jest ich wymagane szybkie twardnienie, umożliwiające skrócenie cyklu produkcyjnego i możliwie najszybszy transport elementów do odbiorcy. Do niedawna większość zakładów prefabrykacji stosowała w omawianym przypadku obróbkę hydrotermiczną betonu. Wprowadzenie do praktyki różnego rodzaju domieszek i dodatków umożliwiło wyeliminowanie z zakładów procesów termicznych.
-
Mitigating the Energy Consumption and the Carbon Emission in the Building Structures by Optimization of the Construction Processes
PublicationFor decades, among other industries, the construction sector has accounted for high energy consumption and emissions. As the energy crisis and climate change have become a growing concern, mitigating energy usage is a significant issue. The operational and end of life phases are all included in the building life cycle stages. Although the operation stage accounts for more energy consumption with higher carbon emissions, the...
-
Strain energy density and entire fracture surface parameters relationship for LCF life prediction of additively manufactured 18Ni300 steel
PublicationIn this study, the connection between total strain energy density and fracture surface topography is investigated in additively manufactured maraging steel exposed to low-cycle fatigue loading. The specimens were fabricated using laser beam powder bed fusion (LB-PBF) and examined under fully-reversed strain-controlled setup at strain amplitudes scale from 0.3% to 1.0%. The post-mortem fracture surfaces were explored using a non-contact...
-
Zastosowanie superkondensatorów w autonomicznych systemach fotowoltaicznych
PublicationSuperkondensatory (ang. supercapacitors, ultracapacitors, double-layer capacitors, gold capacitors and power capacitors) stanowią istotną nowość w energetyce prądu stałego, zwłaszcza w dziedzinie magazynowania i oddawania energii.Przy ogólnych cechach zbliżonych do cech akumulatorów superkondensatory wyróżniają się nieosiągalną dla akumulatorów zdolnością do szybkiego ładowania prądem o dużym natężeniu oraz do chwilowego, jeszcze...
-
ANALIZA PRZEBIEGÓW ZMIAN TEMPERATURY CZYNNIKA ROBOCZEGO W CYLINDRZE ORAZ KANALE SPALIN WYLOTOWYCH SILNIKA O ZS DLA POTRZEB DIAGNOSTYCZNYCH - STAN BADAŃ
PublicationCharakter przebiegów zmian ciśnienia i temperatury czynnika roboczego w silniku o zapłonie samoczynnym jest istotnym źródłem informacji diagnostycznych. Pozwalają na analizę stanu technicznego zarówno aparatury paliwowej jak i układu cieplno - przepływowego. Dotyczy to zarówno temperatury i ciśnienia gazów w czasie całego cyklu pracy silnika o ZS wewnątrz cylindra, jak i tych samych parametrów dotyczących spalin, rejestrowanych...
-
Wielkomiejskie budowle mostowe dla ruchu pieszego w Japonii. W: Projektowa- nie, budowa i estetyka kładek dla pieszych. Ed. K. Flaga, W. Średniawa. Kraków: P. Krak. Wydz. Inż. Ląd. Kated. Bud. Mostów i Tuneli**2003 s. 165- 172, 14 rys. bibliogr. 1 poz. Cykl seminariów: Projektowanie, Budowa i Estetyka Kładek dla Pieszych. Kra- ków, 8 października, 5 listopada, 3 grudnia 2003 r.
PublicationOmówiono kilka przykładów budowli mostowych typowych dla dzisiejszej komuni-kacji pieszej w dużych miastach Japonii. rozważania obejmują kładki, galeriei pomosty - inaczej platformy komunikacyjne.
-
Algorytmy radiowego kolorowania grafów. XIII Krajowa Konferencja Automatyzacji Procesów Dyskretnych.
PublicationW pracy opisane są podstawowe zasady i właściwości radiowego kolorowania grafów. Podane są oszacowania radiowej liczby chromatycznej grafu w przypadku ogólnym, dla ścieżek i cykli oraz dokładne wartości radiowej liczby chromatycznej dla grafów pełnych k-dzielnych, kół i dwugwiazd. Zamieszczono także przykładowe wyniki porównania dobroci suboptymalnych, sekwencyjnych algorytmów radiokolorowania grafów.
-
Wyłącznik ograniczający z możliwością szybkiego i wielokrotnego samoczynnego ponownego załączania.
PublicationWyłącznik, obok zdolności szybkiego i wielokrotnego działania w cyklu SPZ umożliwia samoczynne włączenie do obwoduw początkowej chwili zwarcia dużej impedancji dławików ograniczających wartość prądu zwarciowego. Przepięcia łaczeniowe generowane przez ten wyłącznik są ograniczone do bardzo niskiego poziomu. Ograniczony jest również poziom zapadu napięcia w czasie zwarcia w obwodzie chronionym tym wyłącznikiem.
-
Tesla Friction-Type Micro Turbine For Small-Scale Cogeneration
PublicationTesla turbine is rarely used in professional power installations due to its specific work characteristics and relatively low internal efficiency. However, it has some potential to be applied in micro-power plants operating in distributed co-generation systems, also working in an organic Rankine cycle. This paper presents results from numerical calculations of flow in three models of Tesla disk turbines assuming nitrogen as a working...
-
Environmental impact of construction. Methods of conscious shaping architecture in terms of ecological solutions
PublicationShaping an ecologically conscious society is a process that also affects architecture. Currently, designers are eagerly looking for solutions that are beneficial in terms of carbon footprint. For the proper multi-criteria assessment and selection of adequate solutions, it is necessary to use appropriate tools such as, for example, the Life Cycle Assessment (LCA) method or the rules of ecological certification (BREEAM and LEED)....
-
Prawo europejskie a założenia polityki edukacyjnej Unii Europejskiej.
PublicationCykl artykułów poświęconych problematyce prawnej ma formę mini wykładów zamieszczanych w miesięczniku kadry kierowniczej oświaty pn. Dyrektor Szkoły. Celem artykułów jest propagowanie wiedzy prawnej w środowisku nauczycieli. Artykuły zamieszczane są w stałej rubryce, przygotowywanej przez Elżbietę Walkiewicz pn. Elementarz Prawny.
-
Rtęć w rozwoju osobniczym kormorana czarnego i jej biomagnifikacja w odniesieniu do ryb w ekosystemie Zalewu Wiślanego = Mercury in the individual development of Great Cormorants and its biomagnification in relation birds- fish in the Vistula Lagoon
PublicationRtęć jest pierwiastkiem, który wykazuje zdolność do kumulacji w glebie, roślinach i organizmach zwierzęcych. Jej związki charakteryzują się zróżnicowanymi właściwościami chemicznymi i fizycznymi, włączane są w różnego rodzaju cykle przyrodnicze. Bardzo szkodliwe sa pary rtęci dostające się do organizmów poprzez drogi oddechowe. Substancje toksyczne mogą zostać również wchłonięte wraz z treścią pokarmową i poprzez krew rozprowadzane...
-
Modeling and simulation of a demonstration robot fed by a modular hybrid source with the dc brushless motor drive.
PublicationPrzedstawiono model demonstracyjnego robota mobilnego wykonany w środowisku Matlab-Simulink. Robot napędzany jest przez dwa silniki bezszczotkowe prądu stałego. Hybrydowe źródło energii składa się z wodorowego ogniwa paliwowego PEMFC oraz banku superkondensatorów. Wyniki symulacji przedstawiają zapotrzebowanie na moc podczas znormalizowanego cyklu jazdy robota oraz zachowanie układu w zależności od struktury hybrydowego źródła...