Filters
total: 1713
filtered: 1333
-
Catalog
- Publications 1333 available results
- Journals 1 available results
- People 54 available results
- Inventions 5 available results
- Projects 9 available results
- Laboratories 5 available results
- Research Teams 11 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 218 available results
- Events 25 available results
- Open Research Data 50 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: STEROWANIE W CZASIE DYSKRETNYM
-
Stable indirect adaptive control based on discrete-time T-S fuzzy model
PublicationThis paper presents an indirect adaptive fuzzy control scheme for uncertain nonlinear asymptotically stable plants.A discrete-time T-S fuzzy input-output model is employed to approximate the unknown plant dynamics. The T-S fuzzy model is fed with its own states, which are indeed its past outputs, rather than the measurements from the plants. Entirely based on this model, a feedback linearization control law is designed by using...
-
Nadzorowanie procesów dynamicznych w układach mechanicznych
PublicationW monografii przedstawiono istotę i znaczenie problematyki nadzorowania procesów dynamicznych w wybranych układach mechanicznych, pod kątem zapewnienia zamierzonego przebiegu procesu. Temu celowi podporządkowano autorską metodę sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości względem trajektorii ruchu zadanego, która znalazła zastosowanie do nadzorowania procesów dynamicznych w układach niestacjonarnych o działaniu...
-
Zastosowanie metody estymacji rozkładem dyskretnym do oceny niezawodności fundamentu
PublicationPraca dotyczy oceny nośności granicznej stochastycznego podłoża gruntowego. Przyjmując jako miarę bezpieczeństwa wskaźnik niezawodności, analizę przeprowadzono metodą estymacji rozkładem dyskretnym (PEM - Point Estimate Method). W metodzie tej ciągłą zmienną losową zastępuje się składającą się z impulsów dyskretną zmienną losową i aproksymuje charakterystyki statystyczne. Obliczenia wykonano dla przypadku obciążonej pionowo i osiowo...
-
Napędy i Sterowanie 2002
PublicationRokrocznie w Gdańsku organizowane są targi NAPĘDY I STEROWANIE oraz ELEKTRO-INSTALACJE wraz z towarzyszącym Seminarium "Napędy i Sterowanie". W artykule przedstawiono firmy i prezentowaną ofertę wyrobów z zakresu napędu i sterowania pneumatycznego oraz zamieszczono informację o referacie wygłoszonym na seminarium z zakresu sterowania predykcyjnego w pneumatyce.
-
Analiza częstotliwościowa ekranu kulistego z dyskretnym uzwojeniem wzbudzającym
PublicationW pracy przedstawiono wyniki analizy rozkładu pola magnetycznego wewnątrz powłoki sferycznej, na której rozłożono dyskretne uzwojenie demagnetyzacyjne w postaci pojedynczych zwojów. Zbadano wpływ liczby zwojów na rozkład pola magnetycznego.
-
Rendering planet w czasie rzeczywistym
PublicationArtykuł ten ma za cel przedstawić techniki dynamicznego tworzenia i renderowania planet. Opisuje on sposoby, dzięki którym można z dowolnym stopniem dokładności przedstawiać powierzchnię planety w czasie rzeczywistym, używając do tego celu takich technik, jak megateksturing, dynamiczny poziom dokładności i inne.
-
Energooszczędne sterowanie maszynami z magnesami trwałymi
PublicationPrzedstawiono klasyfikację silników z magnesami trwałymi i pokazano wybrane metody sterowania. Zaprezentowano bezczujnikowe sterowanie silnikiem bezszczotkowym prądu stałego. Podano kryteria umożliwiające energooszczędne sterowanie silnkiem przez optymalny wybór kąta przełączeń zasilanych faz. Zaprezentowano układ sterowania silnikiem z zagłębionymi magnesami wskazując zmienne modelu multiskalarnego jako zmienne stanu korzystniejsze...
-
Energooszczędne sterowanie maszynami z magnesami trwałymi
PublicationPrzedstawiono klasyfikację silników z magnesami trwałymi i pokazano wybrane metody sterowania. Zaprezentowano bezczujnikowe sterowanie silnikiem bezszczotkowym prądu stałego. Podano kryteria umożliwiające energooszczędne sterowanie silnikiem przez optymalny wybór kąta przełączeń zasilanych faz. Zaprezentowano układ sterowania silnikiem z zagłębionymi magnesami wskazując zmienne modelu multiskalarnego jako zmienne stanu korzystniejsze...
-
Diagnostyka falownika w czasie rzeczywistym
PublicationW artykule przedstawiono metodę diagnostyki falownikowego układu napędowego z silnikiem indukcyjnym, pracującego w otwartej pętli sterowania, umożliwiającą wykrycie uszkodzenia tranzystorów falownika w czasie rzeczywistym. W celu wykrywania i lokalizacji awarii wykorzystano stosunki wartości składowych stałych do amplitud podstawowych harmonicznych prądów obciążenia falownika. W realizacji praktycznej, dla otrzymania poprawnych...
-
Sterowanie ślizgowe maszyną dwustronnie zasilaną
PublicationW artykule zaprezentowano układ regulacji mocą czynną i bierną maszyny dwustronnie zasilanej pracującej jako generator. Do syntezy układu regulacji mocy wykorzystano model multiskalarny maszyny dwustronnie zasilanej. Sterowanie nieliniowym obiektem generatora zrealizowano z wykorzystaniem techniki sterowania ślizgowego.W publikacji przedstawiono wyniki badań symulacyjnych dla skokowych zmian wielkości zadanychmocy P i Q.
-
Sterowanie silnikiem indukcyjnym za pomocą falownika prądu.
PublicationCelem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań symulacyjnych układu napędowego z silnikiem indukcyjnym i falownikiem prądu, w którym zastosowano dwie metody sterowania w zamkniętej pętli sprzężenia prędkościowego tj., sterowanie z orientacją względem wektora pola (FOC) oraz sterowanie oparte na modelu multiskalarnym (MMB).
-
Sprzętowa implementacja transformacji Hougha w czasie rzeczywistym
PublicationW artykule przedstawiono implementację sprzętową w FPGA algorytmu do wykrywania kształtów aproksymowanych zbiorem linii prostych podczas przetwarzania obrazu cyfrowego w czasie rzeczywistym. W opracowanej strukturze sprzętowej podniesiono efektywność przetwarzania poprzez zastosowanie przetwarzania przepływowego, lookup table, wykorzystanie wyłącznie arytmetyki liczb całkowitych oraz rozproszenie pamięci głosowania. Eksperymentalnie...
-
Sterowanie napięciami na kondensatorach falownika kaskadowego
PublicationW artykule zaproponowano strategię wektorowej modulacji szerokości impulsów dla wielopoziomowych falowników kaskadowych. Zaproponowane rozwiązanie umożliwia sterowanie napięciami na kondensatorach obwodów pośredniczących. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych i eksperymentalnych zaproponowanej strategii sterowania.
-
Krzepko dopuszczalne sterowanie systemami wodociągowymi
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemunaruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny co powoduje...
-
Modelowanie, sterowanie i wizualizacja quadrocoptera
PublicationArtykuł przedstawia podejście do budowy modelu matematycznego quadrocoptera. Głównym celem budowy modelu było zaprojektowanie odpowiedniego sterowania obiektu oraz analiza jego zachowania się w różnych sytuacjach. Jako założenie przyjęto budowę modelu, systemu sterowania oraz wszelkich towarzyszących algorytmów w otwartym środowisku programistycznym, co pozwoli na późniejszą ich implementację w rzeczywistym obiekcie, bez konieczności...
-
Sterowanie falownikami napięcia ograniczające prądy łożyskowe
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienie zmniejszenie prądów łożyskowych w układach napędowych z falownikami napięcia, przez wprowadzenie zmian w algorytmie modulacji szerokości impulsów.
-
Zintegrowane sterowanie systemami wodociągowymi : struktury i algorytmy. Cz. II
PublicationW pierwszej części artykułu przedstawiona została dwuwarstwowa struktura zintegrowanego sterowania hydrauliką i jakością w systemach wodociągowych (SW). Wprowadzenie takiej struktury pozwala wypełnić funkcje sterowania zintegrowanego SW i daje gwarancję ich efewktywnej realizacji. Zintegrowane sterowanie SW obejmuje dwa zasadnicze aspekty: sterowanie hydrauliką i sterowanie jakością wody. Pomiędzy procesami hydrauliki i jakości...
-
Sterowanie multiskalarne pięciofazowym silnikiem indukcyjnym
PublicationZastosowanie przekształcenia układu współrzędnych fazowych na układ ortogonalny do pięciofazowego silnika indukcyjnego o uzwojeniach skupionych prowadzi do wystąpienia w modelu matematycznym dwóch par składowych alfa-beta wektorów wirujących w dwóch nieruchomych układach współrzędnych. Pierwszy układ współrzędnych odpowiada zmiennym pierwszej harmonicznej, drugi – zmiennym trzeciej harmonicznej. Dla każdego układu występuje oddzielny...
-
Sterowanie multiskalarne pięciofazową maszyną indukcyjną
PublicationZastosowanie przekształcenia układu współrzędnych fazowych na układ ortogonalny dla pięciofazowego silnika indukcyjnego o uzwojeniach skupionych prowadzi do wystąpienia w modelu matematycznym dwóch par składowych alfa-beta wektorów wirujących w dwóch nieruchomych układach współrzędnych. Pierwszy układ współrzędnych odpowiada zmiennym pierwszej harmonicznej, drugi – zmiennym trzeciej harmonicznej. Dla każdego układu występuje oddzielny...
-
Śmierć przy użytkowaniu telefonu stacjonarnego w czasie burzy
PublicationW artykule przedstawiono wypadek śmiertelnego porażenia człowieka korzystającego ze stacjonarnego telefonu w czasie burzy. Omówiono zasadnicze zagrożenia dla ludzi mających kontakt z instalacją teletechniczną, pracującą w nadziemnej sieci telekomunikacyjnej, wynikające z działania wyładowań atmosferycznych. Podano podstawowe zasady ochrony przed porażeniem.
-
Sterowanie silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanymi z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy sterowania silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanym z falownika prądu: sterowanie prądowe oraz sterowanie napięciowe. Struktury układów regulacji są oparte o sterowanie multiskalarne. Wyprowadzono zależności określające zmienne sterujące maszyną. Przeprowadzono badania symulacyjne zaproponowanych układów regulacji.
-
Sterowanie maszyną z zagłębionymi magnesami trwałymi zasilaną z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy sterowania silnikiem z magnesami trwałymi IPMSM zasilanym z falownika prądu: sterowanie prądowe oraz sterowanie napięciowe. Struktury układów regulacji są oparte o sterowanie multiskalarne. Wyprowadzono zależności określające zmienne sterujące maszyną. Przeprowadzono badania symulacyjne zaproponowanych układów regulacji
-
Diagnostyka układów automatycznej synchronizacji prądnic w czasie rzeczywistym
PublicationW referacie omówiono prototyp układu do badań UASP w czasie rzeczywistym. Szczególną uwagę poświęcono metodyce prowadzenia badań, architekturze sprzętowej urządzenia, modelom matematycznym układów regulacji napięcia i prędkości kątowej w nim zaimplementowanym oraz systemowi komputerowemu urządzenia. Wskazano na celowość stosowania urządzeń na rzeczywistych obiektach oraz omówiono korzyści z nich wynikające.
-
Zintegrowane sterowanie systemami wodociągowymi - struktury i algorytmy'' - cz. I.
PublicationOperacyjne sterowanie systemami wodociągowymi (SW) posiada dwa zasadnicze aspekty: sterowanie hydrauliką i sterowanie jakością wody. Pomiędzy procesami hydrauliki i jakości wody występują interakcje, co stanowi przesłankę, by procesy te przy rozważaniu problemu sterowania SW traktować łącznie. Łączne traktowanie procesów sterowania hydrauliką i jakością wody jest bardzo trudnym zadaniem. Skuteczne jego rozwiązanie powinno integrować...
-
Sterowanie rozproszone układami zasilania bezprzerwowegopracującymi równolegle
PublicationW referacie przedstawiono propozycję jednofazowego systemu zasilania bezprzerwowego (UPS) zbudowanego w oparciu o pracujące równolegle moduły przekształtników DC-AC-DC-AC z separacją galwaniczną. Opisano opracowany i zastosowany w układzie system komunikacji pomiędzy modułami oparty na warstwie fizycznej CAN, obsługujący sterowanie rozproszone typu master-slave pozwalające na uzyskanie wysokiej dyspozycyjności systemu UPS. Układy...
-
Optymalizujące krzepkie sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemu naruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny, co powoduje...
-
Optymalizujące krzepkie sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego
PublicationSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemu naruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny, co powoduje...
-
Sterowanie prądowe maszyną indukcyjną zasilaną z falownika prądu
PublicationW referacie przedstawiono układy regulacji maszyną indukcyjną klatkową zasilaną z falownika prądu. Sterowanie zrealizowano w oparciu o multiskalarny model maszyny indukcyjnej klatkowej sterowanej z wymuszeniem składowych prądu stojana. Jakość opracowanych układów regulacji zweryfikowano za pomocą badań symulacyjnych oraz eksperymentalnych
-
Analiza zmian temperatury korpusu WP turbiny w czasie procesu odstawiania
PublicationPrzedstawiono analizę wyników pomiarów temperatur na wylocie korpusu WP turbiny w czasie odstawiania. Z punktu widzenia ekspoatacji określono przyczyny wzrostu temperatur.
-
Wybrane aspekty testowania automatycznych synchronizatorów prądnic w czasie rzeczywistym
PublicationW artykule przedstawiono wybrane aspekty związane z testowaniem automatycznych synchronizatorów prądnic w czasie rzeczywistym oraz w warunkach pracy zbliżonych do rzeczywistych. Omówiono metodykę prowadzenia badań, architekturę sprzętową urządzenia testującego oraz podsystemy tworzące strukturę oprogramowania. Ponadto wskazano na celowość stosowania takich urządzeń na rzeczywistych obiektach elektroenergetycznych oraz omówiono...
-
Sterowanie predykcyjne hydrauliką i jakością wody w SW
PublicationEfektywne sterowanie hydrauliką i jakością systemu wodociągowego (SW) wymaga zintegrowanej wiedzy o nim oraz zaawansowanych algorytmów sterowania. Ponieważ związek między hydrauliką a jakością wody jest jednostronny (hydraulika, poprzez rozpływ wody w sieci ma wpływ na jej jakość), to problem sterowania systemem wodociągowym należy rozpatrywać w odniesieniu do tych dwóch aspektów.
-
Bezczujnikowe sterowanie maszyną indukcyjną zasilaną z falownika prądu
PublicationW układach napędowych przez nazwę bezczujnikowe sterowanie rozumie się sterowanie maszyną bez pomiaru prędkości kątowej wirnika. Prędkość kątową oblicza się wykorzystując model maszyny lub cechy fizykalne maszyny, w niniejszej pracy wykorzystano obserwator prędkości kątowej wirnika opracowany na podstawie modelu matematycznego maszyny indukcyjnej klatkowej. Układy napędowe z falownikiem napięcia znalazły powszechne uznanie ze względu...
-
Miękko przełączane sterowanie predykcyjne w zastosowaniu do systemów ściekowych
PublicationNie zawsze jest możliwe sterowanie układami czy systemami przy pomocy jednej uniwersalnej strategii sterowania pozwalającej na efektywne sterowanie w pełnym zakresie warunków operacyjnych. Istnieje wówczas potrzeba stosowania dwóch lub większej liczby układów sterowania w zależności od stanu układu bądź postawionych przed nim celów. To implikuje konieczność znalezienia mechanizmu umożliwiającego ich przełączanie. Nie zawsze jest...
-
Optymalizujące sterowanie układem napędowym samochodu z silnikiem spalinowym
PublicationSterowanie układami napędowymi nowoczesnych samochodów to prężnie rozwijająca się dziedzina inżynierii. Wzrost wymagań względem ekologii, ekonomii i bezpieczeństwa osób wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań, zarówno technologicznych jak i związanych z automatyzacją procesów. W artykule przedstawiono dynamiczny model układu napędowego samochodu z silnikiem spalinowym o zapłonie iskrowym. Zbudowano układ regulacji prędkości obrotowej...
-
Model dynamiczny i sterowanie manipulatora o dwóch ramionach wiotkich
PublicationPrzedstawiono sposób wyprowadzenia równań dynamiki płaskiego manipulatora 2-ramiennego o ramionach wiotkich z zastosowaniem Metody Elementów Skończonych (MES). Zastosowano sterowanie manipulatora z dynamiką odwrotną oraz z regulacją optymalną LQG. Wykonano symulacje zachowania się rozważanych układów i oceniono skuteczność metod sterowania. Uzyskane wyniki porównano z metodami prezentowanymi w literaturze.
-
Wykonanie i sterowanie układem stabilizacji obiektu na równi pochyłej
PublicationPlatforma ball and beam jest jednym z najbardziej popularnych fizycznych modeli laboratoryjnych przydatnych w nauczaniu inżynierii systemów sterowania. W artykule przedstawiono projekt, wykonanie i oprogramowanie platformy ball and beam. Opisano proces doboru i implementacji filtrów sygnałów pomiarowych oraz syntezę algorytmu sterowania.
-
Sterowanie systemami ściekowymi.
PublicationArtykuł przedstawia opracowaną strukturę sterowania oraz podstawową informację dotycząca rozwiązań algorytmicznych jednostek monitorowania i sterowania tej struktury.
-
Sterowanie systemami produkcyjnymi.
PublicationSformułowanie problemu sterowania systemem produkcyjnym jako problemu zintegrowanego sterowaniem działalnością podstawową systemu, którą jest produkcja oraz działalnościami stowarzyszonymi, którymi są: zaopatrzenie w surowce, zbyt produktów, renowacje zespołów produkcyjnych oraz działalność inwestyzyjna. Przedstawiono metodę wspomaganego komputerowo rozwiązania problemu, wykorzystując do tego celu metody dekompozycji w przestrzeni...
-
Sterowanie optyczną siecią wielodomenową z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania
PublicationW artykule przedstawiono problem sterowania wielodomenową siecią optyczną z hierarchiczną strukturą płaszczyzn sterowania. Autorzy proponują wykorzystanie koncepcji sieci ASON/GMPLS, która spełnia wymagania nowoczesnych sieci optycznych, a jednocześnie umożliwia sterowanie wielodomenową siecią z gwarancją jakości usług. W artykule zaproponowano algorytm sterowania z gwarancją jakości, którego efektywność zweryfikowano metodą symulacji...
-
Współczesne sterowanie przepływem produkcji. Produkcja rozdzielnic niskiego napięcia
PublicationCelem artykułu jest przestawienie metod organizacji oraz sterowania produkcją współczesnego zakładu produkcyjnego specjalizującego się w produkcji wielogabarytowych rozdzielnic. W artykule zostało przedstawione przede wszystkim współczesne sterowanie procesem produkcyjnym rozdzielnic i związanym z nim przepływem materiałów i informacji w taki sposób, aby zamawianie materiałów, uruchamianie zleceń produkcyjnych oraz dostawa wyrobów...
-
Kilka słów o "W czasie zatrzymane"
Publication -
O dydaktyce w czasie BFN-u
PublicationW artykule przedstawiono wybrane aspekty dydaktyczne związane z przygotowaniem imprezy w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki
-
Predykcyjne sterowanie równoległym filtrem aktywnym ze sprzężeniem od prądu zasilającego
PublicationArtykuł przedstawia nowatorską strategię predykcyjnego sterowania równoległym energetycznym filtrem aktywnym (EFA). Proponowane sterowanie zawiera sprzężenie zwrotne od prądu zasilającego i wiąże zalety sterowania w układzie otwartym oraz zamkniętym – szybkość reakcji na zmianę prądu odbioru i bardzo wysoką skuteczność kompensacji. Wysoka jakość prądu kompensacyjnego wynika również z zastosowania w sterowaniu algorytmów predykcyjnych,...
-
Modelowanie, monitorowanie i sterowanie
PublicationArtykuł przedstawia przegląd najnowszych wyników prac prowadzonych w obszarach modelowania, monitorowania i sterowania systemami wodociągowymi i ściekowymi.Ze względu na palące potrzeby kompleksowej ochrony środowiska naturalnego systemy wodociągowe i ściekowe sa przedmiotem intensywnych prac badawczych oraz wdrożeniowych. Spełnienie wysokich wymagań jakości oczyszczanych ścieków oraz wody pitnej, przy jednoczesnej minimalizacji...
-
Szeregowe sterowanie maszyną CNC
PublicationW artykule przedstawiono projekt urządzenia klasy CNC. Opracowano nowy sposób sterowania elementami wykonawczymi odciążający komputer centralny poprzez ograniczenie jego roli do wysyłania poleceń do mikrokontrolera sterującego, zamiast bezpośrednio do elementów wykonawczych. Uzyskano to poprzez wykorzystanie protokołu szeregowego z użyciem portu USB do sterowania maszyną CNC.
-
Sterowanie optymalne ruchem platformy mobilnej przy energetycznym wskaźniku jakości
PublicationW pracy przedstawiono metodę sterowania optymalnego platformą mobilną przy uzmiennionym w czasie energetycznym wskaźniku jakości. Parametry ruchu wyznaczane są z zadania odwrotnego kinematyki. Uruchomiono autorskie programy symulacyjne. Proponowany układ sterowania minimalizuje błędy zadanego położenia oraz błędy w przebiegach prędkości uogólnionych.
-
Działalność Polskiego Towarzystwa Językoznawczego w czasie pandemii
Publication -
Diagnostyka łączników falownika napięcia w czasie rzeczywistym.
PublicationPrzedstawiono nową metodę detekcji i lokalizacji uszkodzeń tranzystorów w falownikach napięcia zasilających silniki indukcyjne. Jako zmienną diagnostyczną wykorzystano stosunek wartości składowej stałej do amplitudy podstawowej harmonicznej prądu obciążenia. Tak zdefiniowana zmienna zapewnia poprawne wykrywanie i lokalizację uszkodzeń zarówno w stanie ustalonym, jak i w stanach przejściowych. Proponowana metoda została zweryfikowana...
-
Pękanie złączy w czasie spawania i eksploatacji.
PublicationBadano wpływ poziomu nasycenia wodorem złączy spawanych elektrodami otulonymi na naprężenia krytyczne podczas pękania opóźnionego złączy ze stali kadłubowej. Przedstawiono możliwość określenia współczynnika intensywności naprężeń na podstawie uzyskanych wyników próby skłonności do pękania opóźnionego w próbie implant. Wartość współczynnika intensywności naprężeń określono także dla implantów jednorodnych, wykonanych z materiału...
-
Analiza obciążeń działających na dzieci w fotelikach zamocowanych przodem i tyłem w czasie zderzenia czołowego
PublicationW pracy omówiono podstawowe problemy ochrony dzieci w czasie kolizji drogowych. Przedstawiono dwa sposoby mocowania fotelików: przodem i tyłem do kierunku jazdy. Opisano i porównano przebiegi obciążeń głowy dziecka w czasie uderzenia pojazdu w sztywną ścianę betonową.