Search
Filters
total: 5743
filtered: 4648
-
Catalog
- Publications 4648 available results
- Journals 205 available results
- Conferences 2 available results
- Publishing Houses 2 available results
- People 193 available results
- Inventions 15 available results
- Projects 63 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 14 available results
- Research Equipment 8 available results
- e-Learning Courses 377 available results
- Events 33 available results
- Open Research Data 180 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: CERTYFIKACJA ENERGII
-
Optymalizacja zużycia energii cieplnej w kontekście certyfikacji energetycznej budynków
PublicationW artykule omówiono podejście Dyrektywy 2002/91/EC do optymalizacji zużycia energii.
-
Katamaran ''Energa Solar'' zasilany energią słoneczną = Solar energy ''Energa Solar'' catamaran
PublicationReferat prezentuje unikalną jednostkę zasilaną energią słoneczną ENERGA Solar.
-
Certyfikacja wyrobów elektronicznych
PublicationDziałania jednostki certyfikującej wyroby mają na celu zapewnienie zaufania użytkownika do jakości wyrobu. Uzyskanie certyfikatu bezpieczeństwa dla wyrobu podlegającego temu obowiązkowi decyduje o wprowadzeniu go na rynek. W przypadku certyfikacji dobrowolnej, uzyskanie certyfikatu służy promocji wyrobu. Aktualnie wprowadzony jest w Polsce system oceny wyrobów obowiązujący w Unii Europejskiej (UE), oparty na dyrektywach nowego...
-
Certyfikacja przyszłością amerykańskiego inżyniera konstruktora budowlanego
PublicationArtykuł przywołuje potrzebę ogólnopaństwowego unormowania sprawy uprawnień zawodowych inżynierów budownictwa w USA. Wynika to z coraz większych wymagań stawianych współcześnie tym inżynierom w zakresie projektowania i wykonawstwa budowli - także w sferze pozatechnicznej.
-
Energia słoneczna – źródło energii odnawialnej – niedostatecznie wykorzystane w Polsce
PublicationBiorąc pod uwagę wpływ na środowisko, energia słoneczna ma niezwykle czysty charakter. W porównaniu jednak ze stopniem wykorzystania energii słonecznej w innych krajach Europy, w Polsce obserwujemy bardzo słabe zaangażowanie tego źródła. Stan ten jest w artykule zwięźle scharakteryzowany poprzez analizę aktualnych i prognozowanych osiągnięć w zakresie wielkości energii słonecznej pozyskiwanej w kraju i Europie – ze szczególnym...
-
Standaryzacja i certyfikacja degradacji środowiskowej tworzyw sztucznych
PublicationDegradujące w środowisku naturalnym produkty z tworzyw sztucznych są grupą materiałów polimerowych, których ilość znacznie wzrosła w ostatnich latach. Ustanowiono wiele testów degradacji środowiskowej przez różne jednostki normalizacyjne. Testy te są również wykorzystywane, przy ustalaniu podstawowych systemów certyfikacji. Standardowe testy określają na przykład, jak pomiary biodegradacji danego materiału muszą być wykonane lub...
-
Energia ze źródeł odnawialnych na rynku energii elektrycznej w Polsce
PublicationPrzedstawiono problemy funkcjonowania źródeł odnawialnych na rynku energii elektrycznej w Polsce. Omówiono perspektywy rozwojowe tych źródeł.
-
Energia ze źródeł odnawialnych na rynku energii elektrycznej w Polsce
PublicationOpisano handel "zieloną energią" w Europie i jego zasady oparte m. in. na obowiązku zakupu energii ze źródeł odnawialnych. Określono przyszłość handlu "zieloną energią" w Polsce.
-
Energia z bloku skojarzonego, opalanego słomą na lokalnym rynku energii
PublicationPrzedstawiono uwarunkowania obrotu ciepłem i energią elektryczną ze źródeł odnawialnych w Polsce. Przeanalizowano możliwości odsprzedaży energii z bloku opalanego słomą na lokalnym rynku.
-
CAES – akumulator energii współpracujący z OZE, – jako system racjonalnego zarządzania energią
PublicationArtykuł przedstawia zmiany zachodzące na rynku energetycznym krajów europejskich a w szczególności Polski. Omówiono aspekty poprawy efektywności energetycznej, ściśle związanej z systemem białych certyfikatów, będących elementem wsparcia dla planowanych i zrealizowanych inwestycji. Opracowanie przedstawia również krótki opis wdrażania systemu zarządzania energią, mającego na celu poprawę stanu energetycznego budynku czy przedsiębiorstwa,...
-
CAES - akumulator energii współpracujący z OZE, - jako system racjonalnego zarządzania energią
PublicationArtykuł przedstawia krótką charakterystykę systemu elektroenergetycznego, omówienie sposób magazynowania energii. Proponowane rozwiązanie akumulacji oraz generacji energii elektrycznej oparte jest na współpracy turbiny gazowej z układem magazynowania powietrza CAES. Omówiono możliwe rodzaje współpracy siłowni CAES z odnawialnymi źródłami energii, w szczególności z siłowniami wiatrowymi.
-
Systemy zarządzania i ich certyfikacja w przedsiębiorstwach spożywczych
PublicationW opracowaniu ukazano rolę obligatoryjnych systemów jakości odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywności z punktu widzenia przedsiębiorcy. W pracy omówiono wybrane systemy (GMP/GHP, HACCP) oraz certyfikację systemu HACCP obowiązującą normą ISO 22000. Przedstawiono również liczbę certyfikacji Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności – Wymagania dla organizacji w całym łańcuchu żywnościowym w latach 2007-2011 w Polsce i na świecie,...
-
Zasobniki energii oraz dwukierunkowe przekształtniki energoelektroniczne jako podstawa systemu zarządzania energią (SEMS)
Publication -
Globalne trendy w certyfikacji systemu zarządzania środowiskowego
PublicationMinimalizacja wpływu działalności organizacji na środowisko naturalne jest jednym z najważniejszych założeń strategicznych przedsiębiorstw. Działania te wynikają z wdrażania strategii CSR, która w odniesieniu do polityki środowiskowej w organizacjach realizowana jest poprzez system EMAS bądź wymagania normy ISO 14001. Wdrożenie Systemu Zarządzania Środowiskowego, a następnie poddanie systemu certyfikacji przez niezależną jednostkę...
-
Standarycja i certyfikacja degradacji środowiskowej tworzyw sztucznych, cz II
PublicationRozkład tworzyw sztucznych w środowisku jest złożonym procesem, którego przebieg w dużym stopniu zależy od rodzaju tworzywa sztucznego, jak również od warunków, na które tworzywo jest narażone. W niniejszej pracy przedstawiono usystematyzowany, aktualny stan szybko rosnących zasobów normatywnych w zakresie biodegradacji. Opracowanie to powstało na podstawie analizy danych różnych organów normalizacyjnych takich jak: Amerykańskie...
-
Certyfikacja wielokryterialna jako narzędzie kształtowania wysokiej jakości przestrzeni miejskiej
PublicationCelem tego artykułu jest omówienie systemów certyfikacji wielokryterialnej - zarówno narzędzi służących ocenie pojedynczych budynków, jak i zespołów zabudowy. Przeanalizowano rolę systemów certyfikacji oraz innowacyjnych technologii jako sposobu redukcji zużycia energii i osiągania wysokiej jakości energetycznej środowiska zbudowanego.
-
Pomiarowa weryfikacja wybranych modeli propagacyjnych
PublicationWciąż rosnące zapotrzebowanie na usługi wymagające coraz większej przepływności oraz jakości stawia projektanta sieci radiokomunikacyjnej w niełatwej sytuacji. W celu wspomagania projektanta w tym skomplikowanym zadaniu, opracowano liczne modele tłumienia propagacyjnego. Jednym z podstawowych zjawisk zachodzących w kanale radiowym jest tłumienie sygnału. Stanowi ono jeden z najważniejszych oraz niezbędnych czynników branych pod...
-
Długodystansowy pojazd wodny napędzany energią słoneczną ''Solar-Energa''
PublicationKoło Studentów Techniki Okrętowej Politechniki Gdańskiej KORAB prowadzi prace nad jednostką pływającą napędzaną energią słoneczną. Pojazd ten ma spełnić wymogi regulaminowe i wystartować w regatach ''Frisian Nuon Solar Challenge 2006''. Regaty te składają się z sześciu etapów o łącznej długości 210km. Trasa wyścigu prowadzi w większości kanałami. Jedyną energią przeznaczoną do napędu jednostki podczas trwania wszystkich etapów...
-
Weryfikacja stałoprądowego modelu tranzystora typu MAGFET
PublicationZaproponowano kompletny, stałoprĄdowy model tranzystora typu MAGFET wykorzystywanego jako czujnik pola magnetycznego. Zaprezentowany model odzwierciedla zależnoŚć podziału prĄdu płynącego w kanale tranzystora na prądy drenów od napięć drenów.
-
Eksperymentalna weryfikacja metody wielopasmowego pomiaru emisyjności
PublicationW pracy zaproponowano i opisano wielopasmową pasywną metodę pomiaru emisyjności obiektu. W oparciu o zrealizowane stanowisko pomiarowe dokonano pomiarów emisyjności wybranych obiektów. Uzyskano dobrą zgodność wyników pomiarów z wynikami wcześniejszej komputerowej analizy systemu. Potwierdziło to przydatność wielopasmowej metody do pomiaru emisyjności w warunkach roboczych.
-
Obliczeniowa weryfikacja parametrów konstrukcyjnych podpory hydrostatycznej.
PublicationCelem pracy jest przeprowadzenie weryfikacji przyjętych parametrów konstrukcyjnych układu hydrostatycznego wspomagania łożyska wzdłużnego turbiny elektrowni wodnej Dychów. Weryfikację przeprowadzono na drodze obliczeniowej z wykorzystaniem MES, uwzględniając w obliczeniach deformacje klocka łożyska, warunki jego podparcia oraz przepływ oleju w szczelinie smarowej. Przedstawiono wyniki obliczeń które potwierdzają poprawność przyjętych...
-
Retrieving Urban Energy from Retail = Handel jako forma odzyskiwania energii miasta
PublicationW artykule zawarto przykłady przemian z wiodącym udziałem funkcji handlowej, które przyczyniły się do poprawy jakości przestrzeni miejskiej.
-
Zaopatrzenie Warszawy w energię elektryczną vs potencjalny stan wystąpienia deficytu mocy i energii elektrycznej.
PublicationPrzedstawiono problemy funkcjonowania Warszawy w przypadku wystąpienia deficytu mocy i energii elektrycznej.
-
CERTYFIKACJA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I BEZPIECZEŃSTWEM ŻYWNOŚCI - AKTUALNE TRENDY I PERSPEKTYWY
PublicationW opracowaniu zaprezentowano uwarunkowania dotyczące certyfikacji systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności. Przedmiotem badań była liczba certyfikatów w przedsiębiorstwach należących do sektora rolno-spożywczego w Polsce. Na podstawie danych, uzyskanych od jednej z wiodących na świecie jednostek certyfikujących, przeprowadzono analizę porównawczą dotyczącą skali certyfikacji, zarówno w odniesieniu do wymagań norm...
-
Wykorzystanie e-narzędzi w nauczaniu, egzaminacji i certyfikacji Autodesk
PublicationAutoryzowane Centrum Szkolenia Autodesk Politechniki Gdańskiej zostało założone w 1995 roku. Stanowiło odpowiedź na rosnące zainteresowanie zdobywaniem umiejętności obsługi oprogramowania typu CAD wśród studentów i młodych inżynierów. Rosnące zainteresowanie zaowocowało stopniowym wdrażaniem kolejnych narzędzi e-learningowych. Wraz ze zdobyciem statusu Autoryzowanego Akademickiego Partnera Autodesk w 2016 roku pojawiły się nowe...
-
Niezgodności stwierdzane w trakcie certyfikacji systemów jakości małych organizacji
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących głównych kategorii problemów wykrywanych przez auditorów jednostek certyfikujących w trakcie certyfikacji systemów jakości zgodnych wg normy ISO 9001 w małych organizacjach różnych sektorów zatrudniających do 50 pracowników.
-
Weryfikacja modelu hydrostatycznego wspomagania łożyska nośnego hydrogeneratora
PublicationW referacie przedstawiono model MES szczeliny olejowej oraz klocka łożyska nośnego hydrogeneratora elektrowni Porąbka-Żar. W obliczeniach uwzględniano deformacje sprężyste klocka, przepływ oleju przez szczelinę olejową oraz warunki podparcia klocka. Przedstawiono również niektóre wyniki obliczeń uzyskane za pomocą opisanego modelu MES i porównano je z wynikami pomiarów doświadczalnych przeprowadzonych na stanowisku badawczym AGH...
-
Weryfikacja asynchronicznych układów cyfrowych w strukturach FPGA
PublicationW artykule przedstawione zostały podstawowe informacje dotyczące typowych klas układów asynchronicznych. Wymienione klasy zostały następnie przeanalizowane pod kątem możliwości ich implementacji w układach programowalnych FPGA. Klasa "micropipelines" omówiona została dokładniej. W tej klasie został zaimplementowany w układzie FPGA typu Virtex2 przykładowy procesor asynchroniczny realizujący listę rozkazów swojego synchronicznego...
-
Modelowanie konstrukcji mostowych - obliczenia i weryfikacja ''in situ''
PublicationObiekty mostowe są konstrukcjami inżynierskimi, które ze względu na ich odpowiedzialność i długi okres eksploatacji - przed oddaniem do użytkowania poddawane są wszechstronnej ocenie w formie badań, zwanych potocznie próbnym obciążeniem. Zadaniem tych badań jest sprawdzenie poprawności pracy konstrukcji i przyjętych założeń projektowych. Przyciągające uwagę społeczeństwa próbne obciążenie na moście poprzedza projekt jego badań....
-
Weryfikacja poziomu nienaruszalności funkcji związanych z bezpieczeństwem
PublicationFunkcje związane z bezpieczeństwem są realizowane przez systemy sterowania i zabezpieczeń zawierające elementy elektryczne, elektroniczne i programowalne elektroniczne (E/E/PE). Systemy te należą do środków pozwalających na zmniejszenie ryzyka pochodzącego od instalacji technicznej i procesu. Właściwe zaprojektowanie systemu E/E/PE realizującego funkcje związane z bezpieczeństwem jest problematyczne. Zagadnienia weryfikacji poziomów...
-
REZYGNACJA Z CERTYFIKACJI NORMATYWNYCH SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA. PROBLEM CZY NIEUNIKNIONE ZJAWISKO?
PublicationW opracowaniu omówiono proces zmian dotyczących certyfikacji normatywnych systemów zarządzania na przykładzie systemu jakości opartego na normie ISO 9001. Przedstawiono analizę liczby wydawanych certyfikatów ISO 9001 oraz liczby rezygnacji z certyfikatów w Polsce, na podstawie raportu ISO Survey 2012 i danych uzyskanych od jednostki certyfikującej. Opisano również najczęściej podawane przyczyny rezygnacji z certyfikacji.
-
PRZEGLĄD METOD POMIARU MAŁYCH ENERGII DLA OCENY UKŁADÓW „ENERGY-HARVESTING” I SYSTEMÓW MIKROMOCOWYCH
PublicationW artykule omówiono trzy metody pomiaru małych energii dla oceny układów zasilania typu „energy-harvesting” i systemów mikromocowych. Opisano klasyczną metodę techniczną, jak i estymację energii zarówno poprzez pomiar ładunku oraz wykorzystanie równoważenia ładunku. Niezależnie od metody pomiaru, zwrócono uwagę na specyficzny, impulsowy i nieregularny charakter poboru energii przez systemy mikromocowe oraz podobny impulsowy charakter...
-
Drgania i hałaśliwość silników asynchronicznych - weryfikacja nowych hipotez
PublicationArtykuł zawiera nowe spojrzenie na postaci drgań kadłuba i tarcz silników asynchronicznych wymuszanych siłami elektromagnetycznymi. Omówiono badania postaci drgań własnych i eksploatacyjnych kadłuba i tarcz łożyskowych. Poddano analizie związki przyczynowo-skutkowe postaci drgań tarcz łożyskowych z łożyskami tocznymi i ślizgowymi. Wykazano, że wibracyjne eksploatacyjne odkształcenia tarcz silników klatkowych małej i średniej mocy,...
-
Empiryczna Weryfikacja Hipotezy Collatza za pomocą obliczeń Gridowych
Publication -
Weryfikacja rozmytego modelu wspomagania zarządzania wybranymi usługami internetowymi
PublicationRozwinięcie koncepcji rozmytego modelu wspomagania zarządzania wybranymi usługami w internecie poprzez dedykowany model dla rynku internetowych kredytów hipotecznych.
-
Weryfikacja agentów systemu agentowego do oceny technologii informatycznych
PublicationRozdział podejmuje próbę weryfikacji agentów systemu agentowego do oceny technologii informatycznych. W pierwszej części zaprezentowano rozwój i dojrzewanie samej koncepcji systemu po to aby w dalszej części dokonać weryfikacji zbudowanego prototypu. Artykuł poza samą weryfikacją pokazuje jednocześnie kierunki dalszego rozwoju przyjętej struktury systemu agentowego do oceny technologii IT.
-
Weryfikacja dokumentacji technicznej systemu ochrony katodowej rurociągu paliwowego
PublicationZweryfikowano dokumentację techniczną systemu ochrony katodowej rurociągu paliwowego
-
WERYFIKACJA WZMOCENIANIA ŚRODNIKÓW KROKWI DACHU ZBIORNIKA NA GAZ
PublicationPraca dotyczy wariantowej analizy wyselekcjonowanych detali konstrukcji dachu zbiornika na gaz w terminalu regazyfikacyjnym LNG w Świnoujściu. W kontekście bezpieczeństwa konstrukcji badano fakt pominięcia w trakcie budowy części przewidzianych w projekcie żeberek usztywniających środniki krokwi w strefie mocowania wieszaków. Obliczenia w środowisku MES przeprowadzono w dwóch etapach. Etap pierwszy obejmował liniową analizę całej...
-
Weryfikacja dynamicznego podpisu odręcznego za pomocą filtru dopasowanego
PublicationPrzedmiotem referatu jest dynamiczny podpis odręczny, traktowany jako sygnał telekomunikacyjny, a więc weryfikowany (wykrywany) za pomocą filtru dopasowanego. Niezawodność takiej weryfikacji wymaga uprzedniej unifikacji i normalizacji wszystkich podpisów zgromadzonych w bazie i podpisu właśnie składanego. Celem tego przetwarzania wstępnego jest pozbawienie podpisów ich parametrów biernych (wielkości, położenia i orientacji) oraz...
-
Rola systemu zarządzania energią elektryczną SEMS w poprawie bezpieczeństwa energetycznego obiektów i optymalizacji kosztów zakupu energii elektrycznej
Publication -
Aktualne trendy w zakresie certyfikacji normatywnych systemów zarządzania w branży spożywczej
PublicationW opracowaniu omówiono aktualne trendy dotyczące certyfikacji systemu zarządzania jakością w sektorze rolno-spożywczym. Na podstawie danych uzyskanych z dużej, renomowanej jednostki certyfikującej przedstawiono analizę porównawczą dotyczącą liczby wydanych certyfikatów dla ogólnych systemów zarządzania oraz dla systemów branżowych dedykowanych sektorowi rolno-spożywczemu w odniesieniu do przedsiębiorstw różnych wielkości.
-
Odnawialne źródła energii na rynku energii elektrycznej w Polsce
PublicationW referacie przedstawiono aktualny stan wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Omówiono aktualne zasady wsparcia źródeł odnawialnych oraz proponowane zmiany w tym zakresie. Wskazano perspektywy rozwojowe w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej.
-
Odnawialne źródła energii
PublicationZgodnie z Prawem energetycznym (Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw), odnawialne źródło energii (OZE) to źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także...
-
Magazynowanie energii elektrycznej
PublicationŚwiatowa gospodarka opiera się na energii, dlatego wymaga się, aby energia była łatwo dostępna, stosunkowo tania, a jej dostawy niezawodne. Zmiany klimatyczne powodują jednak, że wzrastają wymogi dotyczące redukcji emisji CO2, a co za tym idzie – zwiększenia udziału „zielonej energii” pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Ramy europejskiej polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 zakładają m.in. redukcję emisji ditlenku węgla...
-
Metody generowania energii
PublicationGenerowanie energii stanowi podstawę funkcjonowania społeczeństw i rozwoju gospodarki światowej. W różnych krajach kluczowe technologie, na których opiera się energetyka, są inne, co zależy zarówno od historycznych podstaw rozwoju tego sektora, postępu technicznego, jak i uwarunkowań politycznych, a co za tym idzie – legislacyjnych. W krajach Unii Europejskiej od wielu lat dominuje trend rozwoju energetyki opartej na źródłach...
-
WERYFIKACJA POZIOMÓW NIENARUSZALNOŚCI BEZPIECZEŃSTWA Z UWZGLĘDNIENIEM ASPEKTÓW OCHRONY INFORMACJI
PublicationPoszczególnym poziomom SIL projektowanego systemu elektrycznego/elektronicznego/programowalnego elektr onicznego E/E/PE (BPCS lub SIS) odpowiadają ilościowe kryteria probabilistyczne. Dowód spełnienia przez system zabezpieczeń wymagań SIL nazywa się weryfikacją. Model probabilistyczny dowolnego systemu zabezpieczeń SIS można przedstawić za pomocą schematów blokowych niezawodności RBD, grafów Markowa, równań uproszczonych oraz drzew niezdatności...
-
Weryfikacja działania blokad przeciwkołysaniowych na przykładzie zabezpieczeń firmy Siemens
PublicationReferat podejmuje tematykę działania zabezpieczeń impedancyjnych w czasie trwania synchronicznych i asynchronicznych kołysań mocy. W referacie analizowano działanie zabezpieczeń impedancyjnych generatora synchronicznego oraz linii blokowej. Wskazano na niebezpieczeństwo błędnego działania zabezpieczeń przy obecnie stosowanych sposobach ich nastawiania.
-
Weryfikacja algorytmów MPPT dla modułów fotowoltaicznych w warunkach przesłonięcia
PublicationIntensywny rozwój technologii powoduje obniżenie ceny modułów fotowoltaicznych i dedykowanych przetwornic. Podstawą opłacalności jest wysoka sprawność całego układu na którą składają się sprawności modułów, przetwornic oraz algorytmu śledzenia maksymalnej mocy (MPPT - Maximum Power Point Tracking). Znane i stosowane algorytmy mają MPPT sprawności od ok. 95 do 99%, o ile ogniwa mają identyczne parametry i są jednakowo nasłonecznione....
-
Weryfikacja skuteczności parametrycznych oraz nieparametrycznych modeli prognozowania upadłości przedsiębiorstw
PublicationArtykuł ten miał na celu weryfikację skuteczności modeli parametrycznych tj. logitowych, probitowych i analizy dyskryminacyjnej, oraz modeli nieparametrycznych, czyli sztucznych sieci neuronowych, w prognozowaniu upadłości przedsiębiorstw. Autor na podstawie takiej samej populacji spółek akcyjnych notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych opracował modele prognozowania upadłości spółek na rok i na dwa lata wstecz....
-
Weryfikacja doświadczalna analizy numerycznej stanowiska do badania silników wiatrowych
PublicationW pracy zawarto analizę porównawczą badań doświadczalnych i symulacyjnych stanowiska do badania silników wiatrowych. Stanowisko to zostało zbudowane w Pracowni podstaw Konstrukcji Maszyn znajdującej się na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W artykule zamieszczono wyniki badań doświadczalnych oraz symulacyjnych przeprowadzonych w systemach CAD/CAE. Wykorzystano analizy statyczne, dynamiczne z uwzględnieniem...