Search
Filters
total: 44809
filtered: 28188
-
Catalog
- Publications 28188 available results
- Journals 166 available results
- Conferences 1 available results
- Publishing Houses 147 available results
- People 1013 available results
- Inventions 167 available results
- Projects 569 available results
- Laboratories 32 available results
- Research Teams 76 available results
- Research Equipment 52 available results
- e-Learning Courses 4247 available results
- Events 823 available results
- Offers 1 available results
- Open Research Data 9327 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: malarstwo XV w.
-
Specjacja metali ciężkich w osadach ściekowych powstających w trakcie oczyszczania ścieków w reaktorach systemu MUCT
PublicationCelem prowadzonych badań była analiza zawartości metali ciężkich w poszczególnych frakcjach po kolejnych stopniach obróbki osadów powstających reaktorach wielofazowych MUCT. Przeprowadzone badania pozwoliły na ocenę wpływu stosowanej technologii przeróbki osadów na specjację metali oraz ich biodostępność w aspekcie przyrodniczego ich zagospodarowania.
-
Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chôry
PublicationKsiążka „Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chôry” przedstawia filozoficzne dyskusje, jakie towarzyszyły projektowaniu rozległego parku w paryskiej dzielnicy La Villette. Na teoretyczne założenia parku złożyły się teksty Bernarda Tschumiego, w których kwestionował on tradycyjne sposoby tworzenia dzieła architektury postulując w zamian zastosowanie długiego szeregu...
-
Pojemność intefejsu radiowego WCDMA/FDD w łączu w górę w przypadku zastosowania miękkiego przełączania połączeń
PublicationPrzedstawiono wyniki badań symulacyjnych obrazujące uzyskaną zmianę pojemności interfejsu radiowego WCDMA/FDD, dla różnych usług, w przypadku zastosowania miękkiego przełączania połączeń realizowanego w oparciu o algorytm MRC, w stosunku do pojemności uzyskanej w przypadku stosowania wyłącznie twardego przełączania połączeń.
-
Przyczyny niepowodzeń w tworzeniu wypowiedzi narracyjnych w grupie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
Publication -
Wykorzystanie ciągów pilotowych do odbioru RAKE w interfejsie radiowym WCDMA/FDD w łączu w dół.
PublicationW referacie przedstawiono krótki opis sygnałów pilotowych wykorzystywanych w interfejsie radiowym WCDMA/FDD systemu UMTS oraz sposób doboru długości ciągu pilotowego w łączu w dół. Na podstawie badań, przeprowadzonych w oparciu o własne oprogramowanie symulujące pracę systemu i kanał, dobrano dla kilku typowych usług długości ciągu pilotowego oraz określono sposoby estymacji odpowiedzi impulsowej kanału, dokonywanej w odbiorniku...
-
Metoda przydziału zasobów radiowych w łączu w dół w systemie UMTS z hierarchiczną strukturą komórek
PublicationW referacie zaproponowano sposób zarządzania zasobami radiowymi w hierarchicznej strukturze komórek w systemie UMTS z interfejsem radiowym WCDMA/FDD w łączu w dół. Zaproponowano sposób przyporządkowania stacji ruchomej, zgłaszającej żądanie realizacji określonej usługi, do stacji bazowej mikrokomórki lub do stacji bazowej makrokomórki w zależności od jej chwilowego położenia.
-
Analiza jakości transmisji w interfejsie radiowym WCDMA/FDD w łączu ''w górę'' z wykorzystaniem turbokodowania
PublicationW referacie przedstawiono budowę turbokodera zastosowanego w systemie radiokomunikacji trzeciej generacji UMTS. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych jakości transmisji w łączu ''w górę''. Ponadto przedstawiono zasadę działania algorytmu SOVA wykorzystanego w dekoderze.
-
Analiza przyczyn zwarcia w rozdzielnicy 15 kV w Masfalt sp. z o. o. w Elblągu
PublicationOpisano przyczynę i skutki zwarcia łukowego o czasie trwania nie przekraczającym 10 sekund w rozdzielnicy średniego napięcia 3 polowej typu RSL o napięciu roboczym 24 kV.
-
Imigranci z państw poradzieckich na pobyt stały w Polsce w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej
PublicationCelem pracy jest charakterystyka i określenie liczebności obywateli państw b. ZSRR przybywających do Polski na stałe w okresie w okresie przynależności do struktur europejskich.
-
Arte and Arche. On Art and Architecture
PublicationArchitekci poszukują inspiracji i wzorców dla form architektonicznych wśród innych dziedzin sztuki. Zapożyczenia, cytaty i reinterpretacje malarstwa, rzeźby, muzyki, a nawet tańca mogą przynieść oryginalne koncepcje i rozwiązania formalne, przy okazji wiążąc architekturę z szerszym kontekstem historycznym, duchowym i kulturowym. Współczesne formy architektoniczne nieraz powstają jako przestrzenna interpretacja kompozycji malarskich...
-
Oko, obraz olejny na płótnie
PublicationKrzysztof Wróblewski w 1992 roku rozpoczął komponowanie symetrycznych obrazów składających się z realistycznych i abstrakcyjnych powierzchni. Połowę obrazu stanowią zawsze układy trójkątów. Relacje pomiędzy realizmem i abstrakcją oraz współzależność malarstwa i fotografii są kluczowymi zagadnieniami w jego twórczości. Jego prace często tworzą cykle tematyczne. Obraz pt. Oko prezentowany na 11. Charytatywnej Aukcji Sztuki Współczesnej...
-
Ubóstwo w Polsce w okresie przemian : fakty i mity
PublicationW pracy analizowano poziom i głębię ubóstwa w Polsce w okresie przemian ustrojowych. Stwierdzono, że nie jest możliwa ocena ubóstwa w całym okresie transformacji z uwagi na nieporównywalność danych z podokresów 1989-1992, 1993-1997 oraz z okresu po 1997r. Dla podokresu 1993-1997 oraz 1998-2003 nie zaobserwowano wzrostu skali i głębi ubóstwa. Zatem mitem jest pogląd o pogłębiającej się sferze ubóstwa w okresie transformacji.
-
Ruch pęcherzyka w obecności ścianki w warunkach przepływu dwufazowego
PublicationPraca poświęcona jest analizie sił poprzecznych działających na pojedynczy pęcherzyk poruszający się w sąsiedztwie pionowej ścianki. Pęcherzyk modelowano w badaniach sztywną kulą. głównym celem pracy było określenie wpływu obecności ścianki na trajektorię pęcherzyka oraz zaproponowanie własnego modelu matematycznego opisującego to zjawisko. Dla realizacji celu zbudowano stanowisko pomiarowe, na którym w pierwszej fazie badań dokonano...
-
Krytyczny strumień ciepła podczas wrzenia w przepływie w kanałach
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z modelowaniem zjawiska pierwszego kryzysu wrzenia II rodzaju, czyli zwiazanego z wysychaniem filmu cieczowego na ściance kanału. Jest to zagadnienie aktualne, ciągle nie posiadające precyzyjnego modelu jego przewidywania.
-
Gazoport. Głos w dyskusji nad lokalizacją LNG w Polsce
PublicationDecyzję rządową o imporcie skroplonego gazu ziemnego doPolski drogą morską sprowadzono do walki pomiędzy zabiegającymi o budowę terminalu portami w Gdańsku i Świnoujściu. W zasadzie rozgrywka toczy się o pieniądze na tę inwestycję, a w efekcie o przyszłe dochody z obsługi przeładunku. Zdaje się, że nie wiemy dokładnie, czym jest międzynarodowy rynek obrotu skroplonym gazem, ani jak go wykorzystać do poprawy energetycznego bezpieczeństwa...
-
Metoda CPTU w rozpoznaniu geotechnicznym w świetle geomechaniki obliczeniowej
PublicationW analizie licznych problemów geotechnicznych, takich jak np. osiadanie i nośność graniczna fundamentów, stateczność skarp i wykopów czy deformacje zapór ziemnych, posługujemy się najczęściej programami komputerowymi, które rozwiązują zagadnienia brzegowo-początkowe równowagi ciała stałego wykorzystując numeryczne narzędzia jakim najczęściej jest metoda elementów skończonych.Dzisiaj każdy projektant wie, że jest to efektywne narzędzie...
-
Zużycie energii w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich
PublicationPrzedstawiono zużycie ciepła w sektorze budownictwa w wybranych krajach europejskich. Wskaźniki jednostkowego zużycia ciepła w budynkach mieszkalnych przedstawiono dla 5 wybranych krajów europejskich, tj. Danii, Francji, Grecji, Polski i Szwajcarii. Omówiono aktualnie stosowane grubości izolacji przegród zewnętrznych budynków mieszkalnych w wybranych krajach europejskich oraz przedstawiono straty ciepła przez te przegrody.
-
Ochrona danych osobowych w branży e-commerce w Polsce
Publication -
Zagospodarowanie zużytych opon w świetle prawodawstwa obowiązującego w Polsce
PublicationIlość odpadów gumowych, w szczególności zużytych opon, z roku na rok systematycznie wzrasta. W związku z tym pojawia się problem utylizacji i zagospodarowania opon wycofanych z eksploatacji. W artykule omówiono podstawowe sposoby recyklingu zużytych opon samochodowych, przedstawiono również zalety i wady poszczególnych metod. Jednym z istotnych problemów, dotyczących wdrażania procesów recyklingu jest nieznajomość bądź niestosowanie...
-
Badania losów osób poszkodowanych w wypadkach drogowych w Polsce
PublicationWypadki drogowe są jednym z największych problemów społecznych współczesnego świata, przez najbardziej rozwinięte kraje uznanym za problem zdrowia publicznego. Światowa Organizacja Zdrowia nazwała je nawet współczesną epidemią. Rocznie w wypadkach na drodze ginie bowiem ponad 1,3 mld osób, kolejnych kilkanaście milionów osób rannych dotykają tragiczne konsekwencje w postaci ciężkich urazów, inwalidztwa wpływają także destrukcyjnie...
-
Dowodzenie w Policji – koncepcja zmian w zakresie dowodzenia formacją
PublicationThe dynamic development of human civilization at the turn of the 20th and 21st centuries unfortunately generates not only positive developments. So we need to constantly improve crisis management systems. The purpose of the research was to improve the police command system. Primarily, the research was based on the methods of non-standard observation and analysis and logical construction. The article presents the command in the...
-
Błędy w określaniu głębokości wad spawalniczych w badaniach radiograficznych
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań, które miały na celu określenie głębokości wad w spoinach na podstawie metody radiograficznej przy zastosowaniu pomiarów densytometrycznych (stopnia zaczernienia kliszy). Zasadniczym zadaniem było wykonanie radiogramów, próbek zawierających wady modelowe, a następnie wykonanie pomiarów densytometrycznych oraz określenie głębokości wad za pomocą trzech najczęściej stosowanych algorytmów: wg...
-
Regulator trajektorii w aspekcie sterowania statkiem w sytuacji kolizyjnej
PublicationPrzedstawiono projekt regulatora trajektorii do sterowania statkiem wzdłuż planowanej trasy z uwzględnieniem zmian prędkości. Regulator zrealizowano w oparciu o logikę rozmytą. W algorytmie sterowania wykorzystuje się koncepcję statku wirtualnego, który porusza się dokładnie wzdłuż zadanej trajektorii. Opracowane reguły sterowaniaregulatora rozmytego trajektorii poddane zostały badaniom na modelumatematycznym statku typu kontenerowiec....
-
Analiza efektów dynamicznych w konstrukcji Dzwonnicy Przykatedralnej w Wilnie
PublicationPraca przedstawia badania diagnostyczne przeprowadzone dla Dzwonnicy Przykatedralnej w Wilnie. Badania oparte są na pomierzonych drganiach Dzwonnicy przy różnych wymuszeniach: środowiskowych, biciem dzwonów, wymuszonym ruchem ciężkich pojazdów po sąsiadującej ulicy. Określono częstotliwości drgań swobodnych i wymuszonych Dzwonnicy, postaci drgań i liczby tłumienia. Zbadano wpływ bicia dzwonów na konstrukcję. Zidentyfikowano parametry...
-
Kształcenie w zakresie transportu lądowo-wodnego w Politechnice Gdańskiej
PublicationW artykule przedstawiono przesłanki dla uruchomienia międzywydziałowego kierunku kształcenia: transport w Politechnice Gdańskiej. Wskazano na uwarunkowania związane z wdrażaniem Deklaracji Bolońskiej oraz omówiono zasady opracowywania standardów nauczania. Sformułowano założenia do uruchomienia kierunku trasport opracowane przez komisję powołaną przez dziekanów wydziałów: Inżynierii Lądowej i Środowiska, Mechanicznego oraz Oceanotechniki...
-
Optymalizacja wielokryterialna w procesie doboru projektów w środowisku wieloprojektowym
PublicationJedynym z problemów napotkanych w środowisku wieloprojektowym jest odpowiedni dobór projektów, czyli okreslenie, które przedsiewzięcia nalezałoby wykonać w danym okresie. Chodzi nie tylko o to, aby dobrze ro te właściwe w sposób poprawny. W pracy zaprezentowano model procesu decyzyjnego doboru projektów, w ramach którego wyeksponowano kryteria podejmowania decyzji, ocenę projektów wg różnych kryteriów,problem optymalizacji wielokryterialnej...
-
Fotogeneracja nośników ładunku w obecności pułapek w warstwach organicznych
PublicationW niniejszej pracy przedstawiamy wyniki badań doświadczalnych fotoprądów w polikrystalicznych warstwach tetracenu(Tc) i pentracenu(Pc), zmierzonych w obecności kontaktów blokujących przy różnej polaryzacji oświetlanej elektrody. Celem analizy teoretycznej jest uzyskanie wzorów analitycznych opisujących fotoprądy generowane objętościowo w funkcji mierzalnych parametrów eksperymentalnych takich jak natężenie zewnętrznego pola elektrycznego...
-
Stan bezpieczeństwa pracy w małych firmach w ocenie pracowników
PublicationPogoń za zyskiem w firmach niejednokrotnie opłacona jest odstępstwem od właściwych warunków pracy, co przekłada się na odstępstwa od wymagań norm bezpieczeństwa pracy. Często, na takie odstępstwa, występuje zgoda pracowników. Dość nagminnym, szczególnie w budownictwie, jest wykorzystywanie samozatrudnienia dla przerzucenia kosztów BHP na pracownika, w tym przypadku firmę jednoosobową. W artykule przedstawiono wyniki badań świadomości...
-
Poprawa jakości obrazów parametrycznych w termografii dynamicznej w medycynie
PublicationObrazy parametryczne, uzyskiwane na drodze syntezy z badań dynamicznych CT, MRI i innych modalności, są coraz bardziej popularne w diagnostyce medycznej. Artykół prezentuje w jaki sposób można poprawić jakość otrzymywanych obrazów parametrycznych w aktywnej termografii dynamicznej (ADT).
-
Finanse gospodarstw domowych w Polsce w latach 1996-2006
PublicationW ostatnich latach coraz większa uwaga nauki i praktyki gospodarczej koncentrowana jest na gospodarstwach domowych. Od ich kondycji finansowej, preferencji, celów, zdolności akumulacyjnej i możliwości inwestycyjnych zależą efekty gospodarcze i finansowe osiągane przez inne podmioty funkcjonujące w gospodarce rynkowej. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie procesów zachodzących w obszarze finansów polskich gospodarstw...
-
Dworzec kolejowy w Gdyni - czyli modernista w nowej sytuacji
PublicationDworzec kolejowy w gdyni jest obiektem przyciągającym uwagę co najmniej z trzech powodów. po pierwsze, ze względu na swą architekturę oraz oblicze stylowe. Po drugie ze względu na wystrój wnętrza, niezwykle bogaty plastycznie i oryginalny. Po trzecie wreszcie, z uwagi na kontekst historyczny i świadectwo przemian twórczych wybitnego gdyńskiego architekta - Wacława Tomaszewskiego
-
Problem tolerancji w testowaniu elektronicznych układów w pełni różnicowych
PublicationRozrzuty tolerancyjne silnie wpływają na proces decyzyjny, oparty na testowaniu w pełni róznicowych układów elektronicznych metodą zorientowaną na uszkodzenia. Skutkiem tolerancji są napięcia rezidualne w nieuszkodzonym układzie testowanym, oraz niepewność progu komparacji w układzie testującym. W rezultacie pojawia się ryzyko błędnej diagnozy. W artykule dokonano syntezy probabilistycznego modelu odpowiedzi układu testowanego...
-
Naprężenia w strefie włazu wyczystkowego w stalowym pionowymzbiorniku walcowym
PublicationPrzeprowadzono analizę stanu naprężeń w rejonie włazu wyczystkowego zbiornika na ropę naftową. Włazy takie, niezbędne do usuwania osadów z dna zbiornika muszą być zlokalizowane w polączeniu walcowego płaszcza z płaskim dnem zbiornika a więc w strefie największych zaburzeń błonowej pracy konstrukcji
-
Ryzyko walutowe w działalności banków w Polsce : wybrane problemy
PublicationW opracowaniu scharakteryzowano istotę ryzyka walutowego. Dokonano przeglądu metod jego identyfikacji i ograniczania. Szczególne miejsce w ograniczaniu tego ryzyka przypisano wymogom kapitałowym, określonym w Nowej Umowie Kapitałowej.
-
Jeszcze raz w sprawie ochrony przeciwporażeniowej w obwodzie suwnicy
PublicationWypowiedź jest reakcją na list czytelnika po opublikowaniu odpowiedzi w sprawie nierozważnego zalecania wyłączników różnicowoprądowych w obwodzie suwnicy.
-
Obowiązki przedsiębiorcy w świetle ochrony interesów konsumentów w Polsce.
PublicationArtykuł omawia zagadnienia związane z obowiązkami przedsiębiorcy polskiego dotyczącymi takich zachowań, aby nie naruszały interesów i praw konsumentów. Pokazano w nim również ''słabsze'' fragmenty rozwiązań prawnych w tym zakresie.
-
Czynnik kompozycji w mieście historycznym i w mieście współczesnym.
PublicationJedną z głównych różnic, jakie zachodzą między strukturą przestrzenną miasta historycznego i miasta współczesnego jest rola jaką w ich tworzeniu odgrywał czynnik kompozycji. W przeszłości jego znaczenie w kształtowaniu przestrzeni miejskiej było bardzo istotne. Natomiast od początku lat trzydziestych XX wieku postępuje stałe wypieranie kategorii piękna z urbanistyki. Rodzi to szereg konfliktów, które przejawiają się szczególnie...
-
Wyznaczanie tłumienia propagacyjnego w systemie dostępowym w warunkach miejskich
PublicationOpisano zagadnienie wyznaczania strat propagacyjnych w mieście, dla potrzeb projektowania systemów dostępowych. Omówiono wyniki wykonanych badań pomiarowych.
-
Konwergencja cen w Unii Europejskiej oraz w krajach kandydujących
PublicationArtykuł dotyczy kwestii zróżnicowania poziomu cen na terenie krajów Unii Europejskiej. Bada konwergencje cen w okresie 1992-2001 na podstawie indeksu poziomu cen obliczanego za pomocą parytetu siły nabywczej. Na tym tle ukazany został problem poziomu cen w krajach kandydujących w tym także w Polsce.
-
Materiały i fabrykacja w kontekście paradygmatu cyfrowego w architekturze
PublicationOpracowanie dotyczy wpływu jaki na współczesną architekturę ma rozwój nauki o materiałach i technologii CNC. Nowe technologie pozwalają na realizację wielokrzywiznowej geometrii oraz uzyskiwanie unikalnych efektów materiałowych z wykorzystaniem zarówno nowych budulców jakimi są materiały kompozytowe i polimery jak również tradycyjnych materiałów takich jak cegła i kamień.
-
Zjawisko upadłości przedsiębiorstw w Polsce w okresie transformacji gospodarczej
PublicationW artykule tym autor przedstawił ocenę zróżnicowania zjawiska upadłości przedsiębiorstw w Polsce według regionów. Autor podjął próbę opracowania map zagrożenia firm upadłością w Polsce dla lat: 1993, 2000 i 2001 oraz porównał natężenie upadłości w Polsce z natężeniem w krajach Zachodnich.
-
Udział Unii Europejskiej w zagranicznych inwestycjach bezpośrednich w Polsce.
PublicationW artykule analizowany jest udział inwestorów z krajów Unii Europejskiej w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych w Polsce w latach 1992-2002. Zwrócono uwagę na dominację Unii w lokowaniu kapitału w tej formie w Polsce.
-
Rola diagnosty w określaniu ryzyka w utrzymaniu nawierzchni kolejowej
PublicationW referacie przedstawiono strukture diagnozowania stanu nawierzchni kolejowej oraz wpływ diagnosty na określenie ryzyka w utrzymaniu
-
Opis węzła energetycznego w Harcerskim Ośrodku Morskim w Pucku
PublicationPrzedstawiono bliżej układ technologiczny nowoczesnego źródła ciepła w Harcerskim Ośrodku Morskim w Pucku. Źródło w podstawie oparte jest na pracy pomp grzejnych zasilanych wodą podziemną współpracujących z kolektorami słonecznymi. Uzupełniającym źródłem jest kocioł olejowy.
-
Obliczanie prądów w przewodach odgromowych w linii napowietrzno-kablowej
PublicationW referacie analizowana jest linia napowietrzno-kablowa 110 kV. Referat prezentuje wpływ sposobu uziemiania żył powrotnych kabla WN na wartości prądów przy zwarciach jednofazowych, ze szczególnym uwzględnieniem prądów płynących w przewodach odgromowych linii napowietrznej. Wykazano, że dobór przewodów odgromowych linii napowietrznej powinien uwzględniać nie tylko parametry odcinka linii kablowej, ale także sposób uziemienia żył...
-
SYMULACJA DŹWIĘKU PRZESTRZENNEGO W ŚCIEŻCE DŹWIĘKOWEJ W ODSŁUCHU BINAURALNYM
PublicationCelem pracy jest przedstawienie aplikacji umożliwiającej tworzenie stereofonicznej ścieżki dźwiękowej do filmu, symulującej dźwięk przestrzenny w odsłuchu słuchawkowym. Interfejs przygotowanej aplikacji pozwala użytkownikowi na wybór rozmieszczenia konkretnych partii instrumentalnych w odpowiednich miejscach w przestrzeni dźwiękowej oraz jednoczesny odsłuch wszystkich ścieżek wraz z przygotowanym materiałem filmowym. Symulacja...
-
Badania diagnostyczne posadzki w Bazylice św. Mikołaja w Gdańsku
PublicationZmiany warunków otoczenia obiektów zabytkowych, do których można zaliczyć industrializację otoczenia, ruch pojazdów mechanicznych, zanieczyszczenie środowiska oraz okresowe zmiany poziomu wód gruntowych, mają niejednokrotnie negatywny wpływ na ich stan techniczny. W przypadku pojawienia się pierwszych oznak uszkodzeń elementów konstrukcyjnych lub wykończeniowych, ocena wpływu poszczególnych czynników jest utrudniona, w szczególności,...
-
Zarządzanie projektami informatycznymi w jednostkach sadownictwa powszechnego w Polsce
Publication.
-
Nauczanie matematyki w uczelniach technicznych w kontekście standardów kształcenia
PublicationW dniach 22−24 września 2008 r. we Wrocławiu odbyła się XIII Ogólnopolska Konferencja Nauczania Matematyki w Uczelniach Technicznych, zorganizowana przez Instytut Matematyki i Informatyki Politechniki Wrocławskiej oraz Polskie Towarzystwo Matematyczne. Politechnikę Gdańską na tej konferencji reprezentowali nauczyciele akademiccy – dr Barbara Wikieł, dr Anita Dąbrowicz−Tlałka i mgr Mariusz Kaszubowski. W swoim referacie dr Barbara...
-
O strumieniu mocy w silniku lub w układzie napędowym
PublicationW silniku lub w układzie napędowym, wielkość strumienia mocy rośnie w kierunku przeciwnym do kierunku przepływu mocy. Straty energetyczne i sprawność energetyczna silnika lub układu napędowego powinny być przedstawiane jako funkcje wielkości fizycznych niezależnych od strat. Takimi wielkościami są prędkość i obciążenie silnika. Jednakże obraz strumienia mocy w silniku lub w układzie napędowym jest przedstawiany w literaturze w...