Filters
total: 3646
filtered: 704
-
Catalog
- Publications 704 available results
- Journals 31 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 45 available results
- Inventions 9 available results
- Projects 17 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 2408 available results
- Events 13 available results
- Open Research Data 415 available results
Chosen catalog filters
Search results for: MOWA ZABURZONA
-
Realization of multi-operand modular adders in the FPGA technology
PublicationW pracy opisano projektowanie i realizację struktur wielooperandowych sumatorów modularnych (MOMA) w środowisku Xilinx FPGA z użyciem technologii Virtex-6. Projekt oparty jest na pamięciach LUT (26x1), które symulują małe pamięci RAM służące jako podstawowy komponent do realizacji sumatorów. W pracy pokazano MOMA dla dodawania modularnego operandów 5-bitowych. Najpierw rozważono ogólne struktury MOMA i następnie dwa podstawowe...
-
Charge distribution and magnetic interactions in PrBa2Cu3O7 with substitutional defects and oxygen disorder: the ab initio approach
PublicationW artykule zaprezentowano rezultaty kwantowomechanicznych obliczeń ''ab initio: struktury elektronowej układu PrBa2Cu3O7 zawierającego defekty substytucyjne (Pr_Ba) w podsieci barowo-tlenowej oraz wykazującego zaburzoną stechiometrię tlenową (O5). Badane defekty są odpowiedzialne za redystrybucję ładunku w układzie. Defekty Pr_Ba generują silnie zlokalizowane momenty magnetyczne, które oddziałują głównie na płaszczyzny miedziowo-tlenowe.
-
O możliwościach optymalizacji konstrukcji stalowych
PublicationW artykule poruszona jest kwestia błędów konstrukcyjnych i ich pochodzenie, a także ilość informacji związanych z optymalizacją konstrukcji. Jest również mowa o systemowym budowaniu hal stalowych, jako formie optymalizacji inwestycji, o ograniczeniach i ich wzajemnych zależnościach mających wpływ na funkcję optymalizacji.
-
Cross-talk between DNA damage and cell survival checkpoints during G2 and mitosis: pharmacological implications
PublicationW pracy wyjaśnialiśmy rolę surwiwiny w ochronie komórek w czasie przejścia między G2 i mitozą, traktowanych związkiem uszkadzającym DNA. Jako model komórkowy wybraliśmy komórki ludzkiej białaczki MOLT-4, które wykazują zwiększoną ekspresję białka surwiwiny i niefunkcjonalnym p53. Ekspozycja tych komórek na melfalan, klasyczny związek uszkadzający DNA, prowadzi do uruchomienia punktu kontrolnego w G2 i zablokowania progresji cyklu...
-
Automatic prosodic modification in a Text-To-Speech synthesizer of Polish language
PublicationPrzedstawiono system syntezy mowy polskiej z funkcją automatycznej modyfikacji prozodii wypowiedzi. Opisane zostały metody automatycznego wyznaczania akcentu i intonacji wypowiedzi. Przedstawiono zastosowanie algorytmów przetwarzania sygnału mowy w procesie kształtowania prozodii. Omówiono wpływ zastosowanych modyfikacji na naturalność brzmienia syntezowanego sygnału. Zastosowana metoda oparta jest na algorytmie TD-PSOLA. Opracowany...
-
A system for multitask noisy speech enhancement.
PublicationW artykule przedstawiono ogolną charakterystyke opracowanego systemu rejestracji i rekonstrukcji mowy. Artykuł zawiera opis składników systemu, ktory jest oprogramowaniem zawierającym zaawansowane narzędzia służące poprawie zrozumiałości mowy. Zaimplementowane narzędzia systemu umożliwiają wyszukiwanie nagrań dźwiękowych i ich obróbkę przy pomocy zaimplementowanych pluginów. W artykule przedstawione wykorzystane w systemie algorytmy...
-
Comparison of two novel in-syringe dispersive liquid–liquid microextraction techniques for the determination of iodide in water samples using spectrophotometry
Publication -
Application of a smartphone based spectrophotometer for rapid in-field determination of nitrite and chlorine in environmental water samples
Publication -
Magnetic Covalent Organic Frameworks—Fundamentals and Applications in Analytical Chemistry
Publication -
Ring Opening of Triflates Derived from Benzophospholan-3-one Oxides by Aryl Grignard Reagents as a Route to 2‑Ethynylphenyl(diaryl)phosphine Oxides
PublicationA new simple method for the synthesis of 2-ethynylphenyl(diaryl)phosphine oxides via ring opening of benzophosphol-3-yl triflates has been developed. This process occurs via nucleophilic attack of a Grignard reagent at the phosphorus center, which results in ring opening and cleavage of a leaving group. The reaction proceeds under mild conditions and, within 15−60 min, leads to a library of previously unavailable 2-ethynylphenylphosphine...
-
Podstawowe błędy przy projektowaniu i montażu systemów ograniczania przepięć w instalacji elektrycznej.
PublicationWskazano ogólne zasady projektowania i wykonywania systemów ochrony urządzeń elektrycznych przed przepięciami na tle przykładów typowych błędów wykonawczych spotykanych w praktyce. 621.316.91 Ochrona przepięciowa
-
Modelling the malware propagation in mobile computer devices
PublicationNowadays malware is a major threat to the security of cyber activities. The rapid develop- ment of the Internet and the progressive implementation of the Internet of Things (IoT) increase the security needs of networks. This research presents a theoretical model of malware propagation for mobile computer devices. It is based on the susceptible-exposed- infected-recovered-susceptible (SEIRS) epidemic model. The scheme is based on...
-
An intelligent cellular automaton scheme for modelling forest fires
PublicationForest fires have devastating consequences for the environment, the economy and human lives. Understanding their dynamics is therefore crucial for planning the resources allocated to combat them effectively. In a world where the incidence of such phenomena is increasing every year, the demand for efficient and accurate computational models is becoming increasingly necessary. In this study, we perform a revision of an initial proposal...
-
Application of a stochastic compartmental model to approach the spread of environmental events with climatic bias
PublicationWildfires have significant impacts on both environment and economy, so understanding their behaviour is crucial for the planning and allocation of firefighting resources. Since forest fire management is of great concern, there has been an increasing demand for computationally efficient and accurate prediction models. In order to address this challenge, this work proposes applying a parameterised stochastic model to study the propagation...
-
Smart Services for Improving eCommerce
PublicationThe level of customer support provided by the existing eCom-merce solutions assumes that the person using the functionality of theshop has sufficient knowledge to decide on the purchase transaction. Alow conversion rate indicates that customers are more likely to seekknowledge about the particular product than finalize the transaction.This is facilitated by the continuous development of customers’ digi-tal...
-
Gołuchowski Józef. O cierpieniu.
PublicationMowa Józefa Gołuchowskiego, profesora filozofii Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego, przygotowana na uroczystość zakończenia roku akad. 1823/24, której nie dane mu było wygłosić. Jej rękopis znajduje się w dziale zbiorów specjalnych Uniwersytetu Wileńskiego.Na podstawie rękopisu F3 - 1572 z Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego do druku podał Stefan Zabieglik.
-
Safety enhancement using 3D multibeam sonar imaging in shallow waters areas
PublicationSonary wielowiazkowe wykorzystanee byc moga do poprawy bezpieczenstwa zeglugi na obszarach wod plytkich. Dzieki istotnej poprawie rozdzielczosci horyzontalnej i wertykalnej pomiarow zastosowane byc moga do obrazowania wod plytkich szczegolnie niebezpiecznych pod wzgledem nawigacyjnym.
-
Special hearing aid for stuttering people
PublicationDzięku postępowi w dziedzienie cyfrowego przetwarzania sygnałów możliwe stało zbudowanie subminiaturowego urządzenia łączącego funkcje aparatu słuchowego i korektora mowy. Takie urządzenie, mimo niewielkich rozmiarów, jest w stanie wykonywać skomplikowane alggorytmy a jego oprogramowanie może być łatwo zmieniane. W pracy skupiono się na zagadnieniach związanych z opracowniem prototypu i implementacją algorytmów korekcji słuchu...
-
A Formal Approach to Model the Expansion of Natural Events: The Case of Infectious Diseases
PublicationA formal approach to modeling the expansion of natural events is presented in this paper. Since the mathematical, statistical or computational methods used are not relevant for development, a modular framework is carried out that guides from the external observation down to the innermost level of the variables that have to appear in the future mathematical-computational formalization. As an example we analyze the expansion of Covid-19....
-
Online Interactivity – Shift Towards E-textbook-based Medical Education
PublicationTextbooks have played the leading role in academic education for centuries and their form has evolved, adapting to the needs of students, teachers and technological possibilities. Advances in technology have caused educators to look for new sources of knowledge development, which students could use inside and outside the classroom. Today’s sophisticated learning tools range from virtual environments to interactive multimedia resources,...
-
Autentyczność na zajęciach zwiększających kompetencje w użyciu specjalistycznego języka angielskiego
PublicationWłączenie zasobów i aktywności online do sylabusa tradycyjnego kursu akademickiego wymaga restrukturyzacji programu nauczania w celu osiągnięcia efektu synergii. Rozwój technologii internetowych umożliwił edukatorom przejście od czysto instruktywistycznych praktyk dydaktycznych do zajęć opartych na ideach konstruktywistycznych i konstrukcjonistycznych. Dzięki zmianie paradygmatu nauczanie i uczenie się jest bardziej ukierunkowane...
-
Infografika - aktywizujące środowisko edukacyjne
PublicationArtykuł analizuje szerokie spektrum zagadnień związanych z infografikami. Opisuje sposoby ich tworzenia w celu efektywnej wizualizacji informacji, danych i wiedzy oraz publikowania ich w portalach LCMS dla osiągnięcia celów pedagogicznych. Zwraca uwagę na znaczenie, jakie mają w stymulowaniu studentów do aktywnego i kreatywnego uczestniczenia w procesie uczenia się. Podkreśla także ich ogromną rolę w innowacyjnej edukacji, w szczególności...
-
Application of hybrid signals processors to speech and hearing aids
PublicationDzięki postępowi w technice Cyfrowych Procesorów Sygnałowych (ang. DSP) stało się możliwe budowanie miniaturowych protez słuchu i mowy. Mimo niewielkich wymiarów procesory te są w stanie wykonywać złożone algorytmy. Ich dodatkową zaletą jest łatwość zmiany oprogramowania, a co za tym idzie łatwość zmiany dziedziny zastosowań. W pracy skupiono się na zagadnieniach związanych z projektowanie i implementacją algorytmów mających zastosowanie...
-
An EIT reconstruction algorithm: comparison of one-step and iterative versions.
PublicationW pracy przeprowadzono dyskusję problemu rekonstrukcji jednokrokowej i iteracyjnej w tomografii elektroimpedancyjnej. Zbadano zależność błędu rekonstrukcji od parametrów zaburzenia dla wersji jednokrokowej algorytmu i porównano z wynikami rekonstrukcji iteracyjnej. W przeprowadzonych symulacjach wykorzystano algorytm Levenberga-Marquardta.
-
New digital aids for pateints after laryngectomy
PublicationPowrót do prawidłowej komunikacji z otoczeniem pacjentów po laryngektomii jest możliwy poprzez wykształcenie zastępczej mowy przełykowej lub gardłowej a w pozostałych przypadkach, kiedy się to nie udaje, poprzez zastosowanie elektronicznych protez (wibratorów szyjnych) wprowadzających w drgania tkanki dna jamy ustnej i szyi. Nawet, gdy dochodzi do wykształcenia mowy zastępczej, jakość mowy artykułowanej przełykowo jak i artykułowanej...
-
Działania reakcyjne wobec sytuacji kryzysowych w logistyce przepływu pacjenta w podmiotach leczniczych
PublicationNiniejsze opracowanie poświęcone jest podstawowym aspektom zarządzania kryzysowego w pomiotach leczniczych. Autorzy na popdstawie wcześniejszych badań zaproponowali zestaw działan reakcyjnych, które moga być wykorzystane jako pewnego rodzaju wskazówki dla podmiotów leczniczych, które moga pozwolić uniknąc negatywnych skutków pojawienia się tego typu sytuacji kryzysowych.
-
Badania przesiewowe w kierunku depresji w wybranej dorosłej poulacji wiejskiej - doniesienie wstępne = Screening for depression in adult rural population-preliminary study
PublicationZe względu na częste występowanie zaburzeń depresyjnychoraz ich współistnienie z chorobami somatycznymi i niekorzystny wpływ na przebieg leczenia podkreśla się wagę badań przesiewowych których głównym celem jest zarówno dokonanie szybkiej, wstępnej diagnozy, jak i ocena częstości występowania danego zaburzenia.
-
Mikrosiłownia domowa jako źródło energii cieplnej i elektrycznej
PublicationNa Forum Energetyków zaprezentowano pierwsze w Polsce stanowisko parowej mikrosiłowni domowej ORC z kotłem gazowym jako samodzielnym źródłem ciepła. W przeprowadzonych badaniach eksperymentalnych wykazano możliwość kogeneracyjnej produkcji energii cieplnej i elektrycznej w aspekcie częściowego pokrycia potrzeb gospodarstwa domowego. Domowy kocioł gazowy doposażony w moduł parowy z alkoholem etylowym jako czynnikiem roboczym zasługuje...
-
Elektrownia Ostrołęka C w budowie a „momentum-FSI”
PublicationMimo przeszkód, trwa budowa elektrowni Ostrołęka C. O tym zapewniają nas główni decydenci – Jarosław Małkowski, Prezes Elektrowni Ostrołęka, czy Sławomir Żygowski, Prezes GE Power, firmy odpowiedzialnej projekt, wykonanie i budowę. Możemy o tym dowiedzieć się w mediach społecznościowych. Ale te same media informują również, że 31 lipca 2019 r. Sąd okręgowy w Poznaniu stwierdził nieważność uchwały Walnego Zebrania Akcjonariuszy...
-
Analiza zmienności generacji energii elektrycznej w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2019 r. ze szczególnym uwzględnieniem generacji energii ze źródeł wiatrowych
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z szeroko pojętym rozwojem energetyki wiatrowej. Omówiono stan rozwoju energetyki wiatrowej na świecie. Na podstawie dostępnych badań przybliżono także zagadnienia związane z czynnikami wpływającymi na rozwój odnawialnych źródeł energii oraz ich oddziaływanie na środowisko naturalne. Główny nacisk położono jednakże na analizę zjawisk w pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE)...
-
Fotokatalityczna degradacja zanieczyszczeń środowiskowych
PublicationFotokataliza uznawana jest za metodę z rosnącym potencjałem do usuwania zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych - zarówno z fazy wodnej, jak i gazowej. Liczba publikacji z ostatnich pięciu lat związana z tematyką fotokatalizy osiąga ponad 4000 rocznie, wg bazy danych Web of Science (2019 r.). Szczególny potencjał fotokatalizy tkwi w możliwości usuwania zanieczyszczeń uporczywie zalegających w środowisku, których źródłem są...
-
Czynniki ludzkie a energetyka gazowa – wybrane zagadnienia
PublicationTechnologie wykorzystania gazu jako nośnika energii wzbudzają wiele zainteresowania. Powstają coraz to nowe inwestycje tj. blok gazowo – parowy Stalowa Wola czy też Gazoport w Świnoujściu. Poszukuje się alternatywy dla technologii węglowych poprzez podejmowane próby zgazowania węgla czy wydobycia i wykorzystania gazu z łupków. Dynamiczne otoczenie i potrzeba adaptacji rozwiązań funkcjonujących poza granicą kraju wymusza potrzebę...
-
Analiza zmienności generacji energii elektrycznej w 2019 r. ze szczególnym uwzględnieniem generacji energii ze źródeł wiatrowych II połowa roku i okres pandemii w 2020 jako czynnik nieprzewidywalny
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z szeroko pojętym rozwojem energetyki wiatrowej. Omówiono stan rozwoju energetyki wiatrowej na świecie. Na podstawie dostępnych badań przybliżono także zagadnienia związane z czynnikami wpływającymi na rozwój odnawialnych źródeł energii oraz ich oddziaływania na środowisko naturalne. Główny nacisk położono jednakże na analizę zjawisk w pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE)...
-
Better understanding EMI generation of power converters
PublicationPrzedstawiono metodę przewidywania poziomu zaburzeń w układzie podwyższającym napięcie w oparciu o metodę filtracji Wienera. Pozwoliło to na określenie odpowiedzi impulsowej pomiędzy przyczyną zaburzenia (zmianą napięcia na elementach półprzewdonikowych) a zaburzeniem. Metodę zwerifikowano przy użyciu danych z symulacji oraz pomiarów w rzeczywistym obiekcie
-
Meander microstrip line with defected ground structures
PublicationW artykule omówiono koncepcję miniaturyzacji sekcji linii mikropaskowej poprzez modyfikację brzegu linii oraz warstwy metalizacji masy. W pracy zaprezentowano projekt oraz wyniki eksperymentu sprzęgacza gałęziowego skonstruowanego w oparciu o linię meandrową z zaburzoną warstwą metalizacji masy. Pomierzone charakterystyki transmisyjne potwierdzają atrakcyjność zastosowanych metod redukcji zajmowanej przez układ powierzchni. Osiągnięto...
-
Korekta akustyczna sali audytoryjnej Politechniki Śląskiej w Rybniku.
PublicationOmówiono korektę akustyczną sali audytoryjnej Politechniki Śląskiej w Rybniku. Przyczyną dokonania korekty była mała zrozumiałość mowy a powodowana nadmierną pogłosowością sali. Rozpatrzono wpływ rezonansu galerii na akustykę sali. Mimo ograniczonej ingerencji w architekturę sali związanej z zabytkowym charakterem budynku, korekta akustyczna znacząco poprawiła zrozumiałość mowy w sali.
-
Ekspertyza dotycząca odpowiedzi na pytanie: "czy cyfrowe aparaty fotograficzne są urządzeniami reprograficznymi?"
PublicationEkspertyza ma na celu rozstrzygnięcie kwestii, czy cyfrowe aparaty fotograficzne są urządzeniami reprograficznymi oraz czy można je zakwalifikować do grupy urządzeń o których mowa w Ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późniejszymi zmianami (w szczególności art. 20 ust. 1 pkt.2).
-
Hydration of Simple Carboxylic Acids from Infrared Spectra of HDOand Theoretical Calculations
PublicationBadanie hydratacji kwasów karboksylowych w rozcieńczonych roztworach wodnych ma duże znaczenie dla zrozumienia ich funkcji biologicznych. Metodą stosowaną w badaniach była spektroskopia oscylacyjna FTIR z zastosowaniem techniki rozcieńczenia izotopowego wody półciężkiej HDO w roztworze wody zwykłej. Do analizy danych widmowych wykorzystano ''metodę widm różnicowych''. Widma HDO zaburzonej przez kwasy: mrówkowy, octowy i propionowy...
-
Zastosowanie metody równań całkowych w analizie pola ekranującego obiektów ferromagnetycznych.Application of integral equations method to shield field analysis of ferromagnetic object.
PublicationDuże obiekty ferromagnetyczne, jakimi są okręty, powodują zaburzenia w rozkładzie ziemskiego pola ma-gnetycznego. Dla zredukowania tego zaburzenia na okrętach umieszcza się specjalne uzwojenia, których ce-lem jest wytworzenie pola magnetycznego usuwającego zmiany wywołane obecnością ferromagnetyka w zewnętrznym polu ziemskim. Obliczania rozkładu tych uzwojeń wiąże się z koniecznością znalezienia rozkładu pola magnetycznego.Zastosowanie...
-
System SCADA w nowoczesnym monitorowaniu i sterowaniu oczyszczalnią ścieków
PublicationArtykuł jest kolejną publikacją z cyklu prezentującego wyniki projektu 5. Programu Ramowego UE ''SMART Control of wastewater systems - SMAC''. W ramach tego projektu zaproponowana została nowa koncepcja sterowania biologiczną oczyszczalnią ścieków (OŚ) oraz opracowana została nowa struktura i algorytmy sterowania. Wyniki projektu zostały zaimplimentowane w pilotażowej oczyszczalni w Kartuzach.
-
Improved compact low-profile quadband planar monopole antenna for mobile handsets
PublicationPrzedstawiono konstrukcję wewnętrznej monopolowej anteny planarnej przystosowanej do pracy wielozakresowej telefonu przenośnego. Antena zapewnia poprawną pracę w systemach GSM1900, DCS1800, PCS1900, UMTS2050. Wykorzystano strukturę zawierającą dwie konfiguracje monopolowe (długi i krótki monopol). Radiator zanurzono w materiale dielektrycznym, co poprawiło jego charakterystyki promieniowania.
-
Parameter of nonlinearity B/A of three-component systems with separate volumes of liquid, its vapor and a neutral gas
PublicationOtrzymane zostało wyrażenie dla zaburzenia entropii substancji o trzech komponentach jako funkcja zaburzeń jej ciśnienia i gęstości. Na podstawie wzoru prędkość i parametru nieliniowosci fali akustycznej zostały wyliczone jako funkcje i ciśnienia i koncentracji pary i powietrza. Rezultaty są przedstawione w postaci wykresów.
-
Functionalization of electrode surfaces with monolayers of azocompounds and gold clusters.
PublicationWłaściwości monowarstw z azokoron na powierzchni złota były badane przy pomocy woltametrii i STM. Powierzchnia przypadająca na cząsteczkę została wyznaczona przy pomocy woltametrii i wynosi 0,65 nm kwadratowych. Wartość ta jest zgodna z wyznaczoną w oparciu o monowarstwę utworzoną na granicy powietrze-woda techniką Langmir-Blodgett. Tworzenie się klasterów złota i innych struktur obserwowano przy pomocy STM w przypadku gdy złota...
-
Darboux-intergrable equations with non-abelian nonlinearities
PublicationWprowadzono nowa klasę nieliniowych równań dających się reprezentować przez warunki Darboux-kowariantności.
-
Moje refleksje po ukończeniu 75 lat.
PublicationSzkic stanowi streszczenie mowy, jaką wygłosił autor na uroczystości swego 75-lecia.
-
Online pitch estimation using instantaneous complex frequency
PublicationW pracy opisano nowe wyniki dotyczące skuteczności algorytmu potokowego estymującego częstotliwość podstawową sygnału mowy. Algorytm wykorzystuje zespoloną pulsację chwilową dla klasyfikacji mowy na dźwięczną i bezdźwięczną oraz estymacji częstotliwości podstawowej dla każdej próbki sygnału. Skuteczność klasyfikacji oraz dokładność estymacji zostały ocenione eksperymentalnie z wykorzystaniem dwóch baz nagrań, zawierających wypowiedzi...
-
Determining the leakage current resistive component by the orthogonal vector method
PublicationThe measurement of the metal – oxide surge arresters (MOSA) leakage current and the analysis of its components is a key diagnostic criterion according to technical standards. During on site MOSA condition assessment, the easy way is based on the measurement only leakage current, without the inconvenient live working measurements of supply voltage. Orthogonal vectors method of determination the resistive leakage current is presented....
-
Program IPMed — zastosowanie kardiografii impedancyjnej do monitorowania układu krążenia
PublicationZaburzenia hemodynamiczne stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgonu u chorych po udarze mózgu. Istniejące standardy postępowania nie uwzględniają pełnej diagnostyki układu sercowo-naczyniowego u tych chorych. W niniejszej pracy przedstawiono wieloośrodkowy projekt IPMed, który jest próbą aplikacji kardiografii impedancyjnej (ICG) do monitorowania hemodynamiki pacjentów po udarze mózgu.
-
Nowe prawo wodne – informacje ogólne
PublicationNowa ustawa prawo wodne (I). Informacje ogólne o ustawie. Zawartość ustawy. Podstawowe definicje.
-
Ruch wirowy wywoływany przez ultradźwięk w płynach z relaksacją
PublicationRozprawa doktorska poświęcona jest badaniu ruchu wirowego wywoływanego przez ultradźwięk w różnych modelach płynów z relaksacją. Ma ona charakter teoretyczny, jednak wykorzystanie uzyskanych dzięki niej wyników może przynieść lepsze zrozumienie ruchu wirowego wywoływanego przez siłę akustyczną. W I rozdziale rozprawy przedstawione zostały ogólne rozważania dotyczące akustyki nieliniowej. Rozdział II dotyczy ruchu wirowego wywoływanego...