Filters
total: 871
filtered: 552
-
Catalog
- Publications 552 available results
- Journals 3 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 114 available results
- Inventions 3 available results
- Projects 39 available results
- Research Teams 3 available results
- e-Learning Courses 120 available results
- Events 35 available results
- Open Research Data 1 available results
Chosen catalog filters
Search results for: ZAMÓWIENIE INNOWACYJNE
-
Zarządzanie łańcuchem logistycznym w procesie produkcyjnym cegieł silikatowych w przedsiębiorstwie Prefabet.
PublicationCelem niniejszego artykułu jest przedstawienie systemu zarządzania łańcuchem logistycznym w procesie produkcji cegieł silikatowych w przedsiębiorstwie Prefabet. Ważnym aspektem należytego funkcjonowania i zarządzania łańcuchem logistycznym jest wykorzystanie metody VMI – Vendor Management Inventory. Wskazana metoda zakłada, iż producent/dostawca sam generuje zamówienia na rzecz klienta na podstawie otrzymanych...
-
Tożsamość zapisana w krajobrazie i jej postrzeganie przez społeczności lokalne obszarów wiejskich
PublicationOmówienie zagadnienia odbioru wartościowych cech i właściwości krajobrazu kulturowego wsi przez społeczności lokalne w powiązaniu ze zjawiskiem modernizacji obszarów wiejsjkich i przejmowania globalnych wzorców współczesnej kultury.
-
Sieci neuronowe w sterowanej rekonstrukcji ubytków chrząstki stawowej.
PublicationNowym elementem niniejszej pracy jest omówienie problemów związanych z możliwościa sterowania, pożądaną przez indywidualnego pacjenta, rekonstrukcją ubytków chrząstki w stawach człowieka przy wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych.
-
Specyfika modernizowanych obiektów zabytkowych.
PublicationOmówienie wpływu wyników badań archeologicznych na zakres prac modernizacyjnych oraz na wybór docelowego użytkowania Hali Targowej w Gdańsku i Merkat del Born w Walencji w Hiszpanii.
-
Współczesne przekształcenia miast portowych w świetle wzmocnienia ich potencjału turystycznego
PublicationArtykuł odnosi się do kwestii transformacji frontów wodnych miast portowych w kontekście rozwoju funkcji turystycznej. Zawarto w nim omówienie szeregu studiów przypadku obszarów nadwodnych poddawanych procesom transformacji.
-
Projektowanie konstrukcji oporowych w świetle normy EN 1997-1
PublicationOmówienie zakresu i zasad projektowania konstrukcji oporowych według nowej normy europejskiej EN 1997-1. Analiza zmian i zakresu niezbędnych działań związanych z wdrożeniem normy do warunków polskich.
-
POWŁOKOWA KOMPOZYTOWA KŁADKA DLA PIESZYCH O KONSTRUKCJI PRZEKŁADKOWEJ
PublicationPrzedstawiono koncepcję kompozytowej kładki pieszo-rowerowej w formie kon-strukcji powłokowej przekładkowej w kształcie litery U. Przęsło kładki jest swobodnie podparte, o rozpiętości 16,00 m, a szerokość użytkowa wynosi 2,60 m. Okładki prze-kładkowego dźwigara głównego są laminatami uniepalnionymi winyloestrowo – szkla-nymi. Tkaniny, wytworzone ze szkła E, są ortogonalne, zrównoważone, zszywane. Rdzeń przekładkowego dźwigara głównego...
-
Kompozytowa kładka pieszo-rowerowa o konstrukcji przekładkowej
PublicationPrzedstawiono koncepcję kompozytowej kładki pieszo-rowerowej w formie konstrukcji powłokowej przekładkowej w kształcie litery U. Przęsło kładki jest swobodnie podparte, o rozpiętości 16,00 m, a szerokość użytkowa wynosi 2,60 m. Okładki przekładkowego dźwigara głównego są laminatami uniepalnionymi winyloestrowo – szklanymi. Tkaniny, wytworzone ze szkła E, są ortogonalne, zrównoważone, zszywane. Rdzeń przekładkowego dźwigara głównego...
-
POWŁOKOWA KOMPOZYTOWA KŁADKA DLA PIESZYCH O KONSTRUKCJI PRZEKŁADKOWEJ
PublicationPrzedstawiono koncepcję kompozytowej kładki pieszo-rowerowej w formie kon-strukcji powłokowej przekładkowej w kształcie litery U. Przęsło kładki jest swobodnie podparte, o rozpiętości 16,00 m, a szerokość użytkowa wynosi 2,60 m. Okładki prze-kładkowego dźwigara głównego są laminatami uniepalnionymi winyloestrowo – szkla-nymi. Tkaniny, wytworzone ze szkła E, są ortogonalne, zrównoważone, zszywane. Rdzeń przekładkowego dźwigara głównego...
-
Podaż na Mazowszu a rozwój klastrów. Cz. 3
PublicationAutorka identyfikuje i opisuje występujące na Mazowszu inicjatywy klastrowe, szczególną uwagę poświęcając klastrom rolniczym. W ostatnich latach obserwuje się systematyczny przyrost sformalizowanych układów klastrowych w całym kraju. W przypadku inicjatyw klastrowych w woj. mazowieckim - część z nich kształtuje się w sposób naturalny - w oparciu o występujące mechanizmy rynkowe, ale większość powstała i sformalizowała się w odpowiedzi...
-
Infografika - aktywizujące środowisko edukacyjne
PublicationArtykuł analizuje szerokie spektrum zagadnień związanych z infografikami. Opisuje sposoby ich tworzenia w celu efektywnej wizualizacji informacji, danych i wiedzy oraz publikowania ich w portalach LCMS dla osiągnięcia celów pedagogicznych. Zwraca uwagę na znaczenie, jakie mają w stymulowaniu studentów do aktywnego i kreatywnego uczestniczenia w procesie uczenia się. Podkreśla także ich ogromną rolę w innowacyjnej edukacji, w szczególności...
-
Modelling of Hydraulic Fracturing in Rocks in Non-isothermal Conditions Using Coupled DEM/CFD Approach with Two-Phase Fluid Flow Model
PublicationSkała łupkowa jest materiałem silnie niejednorodnym, nieciągłym i porowatym. W warunkach nieizotermicznych ruch płynu w układzie porów i kapilar jest silnie sprzężony z przenoszeniem ciepła. Przebieg szczeliny hydraulicznej silnie zależy od stopnia nasycenia skały. Opracowano innowacyjny model termo-hydro-mechaniczny oparty na modelu DEM w celu szczegółowego śledzenia frakcji ciecz/gaz w porach i pęknięciach pod kątem ich różnej...
-
Budowa przewagi konkurencyjnej regionu na przykładzie Regionalnej Strategii Innowacji dla województwa pomorskiego - RIS-P
PublicationArtykuł przedstawia i omawia główne założenia i kierunki działań zawarte w strategii innowacji dla województwa pomorskiego z punktu widzenia budowy przewagi konkurencyjnej. Rozważania poprzedzono analizami na temat interpretacji i znaczenia we współczesnej gospodarce następujących pojęć: konkurencyjność, przewaga konkurencyjna, innowacje, a także miejsca i roli regionalnych strategii innowacji, stanowiących jeden z ważniejszych...
-
Czasowe i formalne instrumenty polityki bilansowej i podatkowej
PublicationPublikacja zawiera omówienie czasowych i formalnych instrumentów polityki bilansowej i podatkowej. Wyjaśniono w nim pojęcie roku podatkowego i roku obrotowego. Zaprezentowano obowiązki i odpowiedzialność za prawidłowe rozliczenia podatkowe.
-
Kształtowanie przestrzeni Kwartału 21 w Szczecinie na tle doświadczeń europejskich i północnoamerykańskich
PublicationPublikacja obejmuje podsumowanie studiów prowadzonych nad możliwościami przekształceń przestrzennych i społeczno - ekonomicznych kwartału 21 w Szczecinie. Zawarto w niej także omówienie kontekstu międzynarodowego przekształceń obszarów o podobnym charakterze.
-
Prace badawcze realizowane w Katedrze Technologii Materiałów Maszynowych i Spawalnictwa Politechniki Gdańskiej
PublicationW publikacji zaprezentowano prace badawcze prowadzone aktualnie w KTMMiS PG. Prezentacja obejmuje tematykę prac, nazwiska prowadzących oraz krótkie omówienie tematyki prac i ich zaawansowania i planu dalszej realizacji.
-
Reconstructing the Historic Stratum of the City - the Polish Experience
PublicationW pracy zawarto omówienie polskich doświadczeń związanych z odbudową zniszczonych w trakcie ostatniej wojny obszarów śródmiejskich oraz związanym z tym zagadnieniem problemem odnowy krajobrazu historycznego oraz jego rekonstrukcji.
-
Od City Beautiful Movement do Nowego Urbanizmu
PublicationPraca obejmuje omówienie zjawiska znanego pod nazwą "urbanistyki klasycyzującej" oraz jej historycznych źródęł XIX-wiecznych. Omówiono m.in. City Beautifull Movement oraz jego konsekwencje dla kształtowania współczesnej szkoły "nowego urbanizmu"
-
Urban development and regeneration in Poland - contemporary issues
PublicationArtykuł obejmuje skrótowe omówienie współczesnych procesów rozwoju i rewitalizacji miast w Polsce. Zaprezentowano w nim zarówno procesy planowe jak i zachodzące spontanicznie, a także typologie obszarów poddawanym współczesnym procesom przekształceń
-
Consensus models: Computational complexity aspects in modern approaches to the list coloring problem
PublicationArtykuł poświęcony jest nowym modelom konsensusowego kolorowania grafów. Artykuł zawiera omówienie trzech takich modeli, analizę ich złożoności obliczeniowej oraz wielomianowy algorytm dla częściowych k-drzew, dla tzw. modelu addytywnego.
-
Wybrane sposoby kompensacji negatywnego oddziaływania przestrzeni podziemnej na psychikę użytkownika
PublicationTreścią artykułu są rozważania na temat trudności i przeszkód w akceptacji (pozytywnej percepcji) występujących podczas spotkania odbiorcy z architekturą tworzoną w przestrzeni podziemnej współczesnego miasta. Nie bez odpowiedzi pozostawiono rodzące się pytanie, z czego wynika społeczna niechęć przed architekturą usytuowaną w przestrzeni podziemnej. Zwrócono szczególną uwagę na dwa aspekty związane z tym zjawiskiem: fizjologiczny...
-
Kontrola i ochrona przed hałasem emitowanym przez transport kolejowy - narzędzia prawne
PublicationOmówienie aktów prawnych obowiązujących w Unii Europejskiej w zakresie ograniczania emisji hałasu od środków transportu oraz ich implementacja do prawa polskiego. Programy ochrony środowiska, środki finansowo-prawne, kary za emisję.
-
Young City in Gdańsk - a Brief History of Development and Planning Efforts.
PublicationArtykuł dotyczy kwestii planowania rozwoju obszaru Młodego Miasta w Gdańsku- czyli terenów postoczniowych. Zawarto w nim skrótowe omówienie dotychczasowych działań planistycznych podjętych w tym zakresie, a także historię rozwoju układu urbanistycznego stoczni.
-
Rewitalizacja w kontekście zrównoważonego rozwoju
PublicationDefinicje i omówienie pojęć: krajobraz kulturowy, dziedzictwo kulturowe, konserwacja, rozwój zrównoważony. Na podstawie kilkunastu cytowanych dokumentów międzynarodowych wywiodłem tezę przedsięwzięcia rewitalizacji i rehabilitacji zabytkowej substancji budowlanej, są elementami strategii zrównoważonego rozwoju.
-
T-SL, T-SLF i T-DSATUR - nowe heurystyki dla problemu przydziału częstotliwości
PublicationNiniejszy artykuł poświęcony został algorytmom T-SL, T-SLF i T-DSATUR - nowym heurystykom dla problemu przydziału częstotliwości. Zawiera opis algorytmów, omówienie ich teoretycznych własności oraz wyniki testów komputerowych, którym zostały poddane.
-
Przestrzenie tematyczne.
PublicationArtykuł zawiera omówienie zjawiska tematyzacji przestrzeni miejskiej - czyli intencjonalnego nadawania jej form pochodzących z innych kręgów kulturowych czy okresów historycznych. Zawarto w nim zarówno opis genezy zjawiska jak i przykłady przestrzeni tematycznych.
-
Zagadnienia sozologiczne. W: [Praca zbiorowa] Materiały do monografii przy- rodniczej regionu gdańskiego. Gdańsk: Marpress**2003, s. 182-199, 12 tab. Tom 9 Zaborski Park Krajobrazowy. Problemy trójochrony i współistnienia z Parkiem Narodowym ''Bory Tucholskie''. Zaborski Landscape Park. Problems of Landscape Park. Problems of the triprotection and coexistence with the''Bory Tucholskie'' National Park. Praca zbiorowa pod redakcją M. Przewożniaka.
PublicationArtykuł zawiera omówienie wszystkich istotnych problemów sozologicznych wys-tępujących w Zaborskim Parku Krajobrazowym, jak zanieczyszczenie powietrzaatmosferycznego, warunki akustyczne, zanieczyszczenie wód, przekształceniaobiegu wody i litosfery, gospodarka odpadami stałymi. Całość podsumowujesyntetyczna ocena stanu środowiska.
-
Platforma KASKADA jako system zapewniania bezpieczeństwa poprzez masową analizę strumieni multimedialnych w czasie rzeczywistym
PublicationW artykule przedstawiono Platformę KASKADA rozumianą jako system przetwarzania danych cyfrowych i strumieni multimedialnych oraz stanowiącą ofertę usług wspomagających zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, ocenę badań medycznych i ochronę własności intelektualnej. celem prowadzonych prac było stworzenie innowacyjnego systemu umozliwiajacego wydajną i masową analizę dokumentów cyfrowych i strumieni multimedialnych w czasie rzeczywistym...
-
Fortyfikacje jako element zieleni miejskiej Gdańska
PublicationOmówienie zasobu wartości materialnych i niematerialnych krajobrazu historycznego Gdańska na obszarach związanych z kolejnymi systemami obronnymi miasta. Zaprezentowanie propozycji współczesnych działań w zakresie kompozycji zieleni uczytelniających zdezintegrowaną kompozycję przestrzenną historycznych systemów obronnych Gdańska.
-
A Special Issue on Ubiquitous Computing in Healthcare
PublicationPrzetwarzanie bez granic w opiece zdrowotnej jest szczególnie istotne w konteście starzejącego się społeczeństwa. W pracy przedstawiono omówienie roli przetwarzania bez granic oraz opisano powiązane dziedziny tematyczne i prezentowane w numerze specjalnym zagadnienia.
-
Metoda budowy programów przekształceń i rewitalizacji zdegradowanych struktur miejskich w warunkach polskich
PublicationW artykule zawarto omówienie możliwości budowania różnorakich strategii realizacji działań rewitalizacyjnych. Szczególna uwagę zwrócono na zagadnienie znaczenia inwestycji i ich różnych rodzajów, a także kwestii ich powiązania z innymi zagadnieniami w ramach procesu rewitalizacji.
-
Zastosowania ekologii krajobrazu w projektowaniu zrównoważonego rozwoju miast.
PublicationArtykuł zawiera omówienie różnych aspektów zastosowania ekologii krajobrazu w projektowaniu zrównoważonego rozwoju miast, na przykładach Kwidzyna, Gdańska i Aglomeracji Trójmiasta. Szczególną uwagę zwrócono na problem kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi na terenach zurbanizowanych.
-
Otwieracz do oczu i inne narzędzia memetyczne w edukacji.
PublicationKrótkie omówienie nowych przedmiotów na Wydziale Inżynierii LądowejPG: Techniki przyswajania wiedzy, Kulturotwórcze aspekty budownictwa, Podstawy komunikacji międzyludzkiej. Prezentacja założeń teorii memów i memetyki. Propozycja wykorzystania inżynierii memetycznej w dydaktyce: mem jako slogan lekcyjny.
-
Experimental comparison of UML-HAZOP inspection and non-structured review
PublicationArtykuł przedstawia eksperyment przeprowadzony na Politechnice Gdańskiej mający na celu porównanie dwóch technik przeglądowych. Poszczególne rozdziały zawierają: ogólne omówienie tematyki przeglądów i inspekcji, przedstawienie metody UML-HAZOP, opis przebiegu eksperymentu oraz uzyskanych rezultatów.
-
Wolnoobrotowy generator z magnesami trwałymi do elektrowni wiatrowej z turbiną o pionowej osi obrotu
PublicationW artykule przedstawiono założenia projektowe, wybrane wyniki etapu projektowania i badania prototypu wolnoobrotowego generatora z magnesami trwałymi współpracującego z elektrownią wiatrową z innowacyjną turbiną o pionowej osi obrotu. Projekt został wykonany na zlecenie firmy ALU ECO Sp. z o.o. z Gdańska w ramach projektu badawczorozwojowego Pionowa Turbina Wiatrowa, współfinansowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości...
-
Propozycja silnika fizyki bryły sztywnej dla trójwymiarowej gry komputerowej
PublicationReferat prezentuje autorski silnik dynamiki brył sztywnych działający w czasie rzeczywistym i przeznaczony do symulacji fizycznych na potrzeby gier komputerowych. Ze względu na przeznaczenie silnika przyjęto, że wiarygodność efektów symulacji będzie ważniejsza niż dokładne odwzorowanie zjawisk fizycznych. Pozwoliło to na zastosowanie uproszczonego modelu fizycznego i uzyskanie dzięki temu efektywnego silnika, radzącego sobie w...
-
Fizyka bryły sztywnej dla trójwymiarowej gry komputerowej - propozycja silnika
PublicationReferat prezentuje autorski silnik dynamiki brył sztywnych działający w czasie rzeczywistym i przeznaczony do symulacji fizycznych na potrzeby gier komputerowych. Ze względu na przeznaczenie silnika przyjęto, że wiarygodność efektów symulacji będzie ważniejsza niż dokładne odwzorowanie zjawisk fizycznych. Pozwoliło to na zastosowanie uproszczonego modelu fizycznego i uzyskanie dzięki temu efektywnego silnika, radzącego sobie w...
-
Nowa koncepcja poprawy elastyczności bloków parowych z zastosowaniem magazynów pary
PublicationCelem niniejszej pracy jest krótki przegląd sposobów magazynowania energii i odniesienie się do sposobu, który byłby najdogodniejszy dla bloków parowych klasy 370-390 MWe. W niniejszej pracy zaproponowano innowacyjny magazyn pary, który jest integralną częścią obiegu parowego i dzięki temu szybko odpowiada na zmiany zapotrzebowania na energię elektryczną, a zatem może usprawniać świadczenia usługi regulacji pierwotnej przy jednoczesnym...
-
Usługi w chmurze – nowe możliwości i nowe zagrożenia
PublicationCelem pracy jest omówienie zmian zachodzących na rynku usług udostępnianych przez Internet. Wskazanie praktyk związanych z ich wykorzystaniem oraz omówienie szans i zagrożeń, jakie tym zmianom towarzyszą. W efekcie zaproponowanie rozwiązań optymalnych ze względu na możliwości wykorzystania przez klienta oraz ocena ich wpływu na możliwości rozwoju przedsiębiorstwa. W prezentowanej pracy zastosowano metodę studium przypadku uzupełnioną...
-
Informacyjna warstwa przestrzeni komercyjnej - smart city a wizerunek miasta
PublicationW artykule przedstawiono wielopoziomowy wpływ technologii informacyjnych na przestrzeń miasta. Na wstępie zaprezentowano krótką charakterystykę smart city, która została rozpatrzona w kontekście przestrzeni komercyjnych. W dalszej części rozważono kwestię "ukrytej" inteligencji wspomagającej w mieście różnorodne procesy. Omówiono także zasięg emisji informacji w przestrzeni komercyjnej. Najważniejsze miejsce w artykule zajmuje...
-
Zrównoważony rozwój - program na jutro
PublicationOmówienie pracy S. Kozłowskiego (Abrys, Poznań 2008) dotyczącej zagadnień zrównoważonego rozwoju. Dość szczegółowa przezntacja programu Natura 2000. Polska na drodze do zrównoważonego rozwoju, pprzezntacja na tle europejskim. Wykazana potrzeba skutecznej koordynacji na poziomie krajowym.
-
Techniczne specyfikacje interoperacyjności dotyczące hałasu od pojazdów kolejowych
PublicationAnaliza wymagań zawartych w specyfikacji TSI dla kolei konwencjonalnych w zakresie poziomu emitowanego hałasu przez tabor kolejowy. Omówienie wymagań specyfikacji TSI dla pociągów dużej prędkości w znowelizowanej wersji przygotowywanej przez Komisję Europejską do publikacji.
-
New master plan for the Young City in Gdańsk.
PublicationArtykuł zawiera omówienie nowego dokumentu planistycznego dla obszaru Młodego Miasta w Gdańsku, obejmującego całość terenów postoczniowych i przylegających poprzemysłowych. Zawarto w nim zarówno wytyczne dotyczące kompozycji urbanistycznej Młodego Miasta jak i jego przyszłego funkcjonowania.
-
The concept of application of artificial neural networks for cultivation controlof cartilages in bioreactors.
PublicationNowym elementem niniejszej pracy jest omówienie problemów związanych z możliwością sterowania parametrami hydrodynamicznymi hodowanej w bioreaktorze chrząstki stawowej przy wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych. Przedstawiona została architektura strategii sterowania hodowlą tkanki z zastosowaniem tych sieci.
-
Uczestnictwo w zamówieniach publicznych jako jeden z przejawów przedsiębiorczości
PublicationRozdział poświęcony jest roli i istocie zamówień publicznych. Wskazano wybrane bariery i problemy związane z przystąpieniem do rynku zamówień publicznych i uczestnictwem w nim. To między innymi zamówienia publiczne odgrywają ważną rolę stymulatora rozwoju społeczno-gospodarczego, czego dowodem jest wartość rynku zamówień publicznych i możliwości, jakie stwarza on uczestnikom.Jednak celem regulacji zamówień publicznych jest przede...
-
Wykrywanie i różnicowanie manewrów oparte na modelach analitycznych i filtracji Kalmana.
PublicationW rozdziale przedstawia się model radarowego procesu pomiarowego oraz omawia problem modelowania trajektorii ruchu obiektów latających. Przyjęto klasę obiektów cywilnych, których tor ruchu można opisać jak złożenie ruchu prostoliniowego jednostajnego oraz ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego lub ruchu po okręgu ze stałą prędkością (manewru). zastosowano również metodę estymacji nieznanej wartości wielkości sterującej,...
-
Detection and isolation of manoeuvres in adaptive tracking filtering based on multiple model switching
PublicationW rozdziale przedstawia się model radarowego procesu pomiarowego oraz omawiaproblem modelowania trajektorii ruchu obiektów latających. Przyjęto klasę o-biektów cywilnych, których tor ruchu można opisać jak złożenie ruchu prosto-liniowego jednostajnego oraz ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennegolub ruchu po okręgu ze stałą prędkością (manewru). zastosowano również meto-dę estymacji nieznanej wartości wielkości sterującej,...
-
Prace rozwojowe nad pierwszą polską ładowarką teleskopową
PublicationW artykule dokonano przeglądu prac wykonanych przez członków Zespołu Hydrauliki i Pneumatyki Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w ramach programu „Bon na innowacje” dla firmy „Hydro-Metal Adam Gordziejczyk”. Obiektem prac była ładowarka teleskopowa z napędem hydraulicznym o udźwigu 1,5 T. Pierwsza część prac polegała na obliczeniach MES i poprawie sztywności konstrukcji ramy i wysięgnika. Druga część prac polegała na...
-
Biocementacja – ekologiczna alternatywa dla stabilizacji gruntów.
PublicationPrzedstawienie badań wytrzymałości na ścinanie dla gruntu niespoistego stabilizowanego bio-cementacją bakteryjną. Omówienie charakterystyki drobnoustrojów wraz z podziałem badań na dwie części: mikrobiologiczną oraz geotechniczną. Potwierdzenie możliwości wykorzystania cementacji bakteryjnej jako alternatywnej metody stabilizacji podłoża gruntowego.
-
Zjawisko wyścigu w programowaniu współbieżnym
PublicationW rozdziale przedstawiono omówienie podstawowego problemu, z jakim, prędzej czy później, styka się każdy programista piszący oprogramowanie wykorzystujące współbieżność. W praktyce będzie to każdy programista starający się w pełni wykorzystywać moc obliczeniową współczesnych wielordzeniowych procesorów i akceleratorów