Search
Filters
total: 8866
filtered: 2596
-
Catalog
- Publications 2596 available results
- People 114 available results
- Inventions 125 available results
- Projects 7 available results
- Laboratories 4 available results
- Research Teams 9 available results
- Research Equipment 40 available results
- e-Learning Courses 284 available results
- Events 22 available results
- Offers 1 available results
- Open Research Data 5664 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: UKŁAD DVORAKA
-
Układ renina-angiotensyna-aldosteron oraz układ metaloproteinaz u chorych z migotaniem przedsionków
PublicationW procesie przebudowy mięśnia sercowego bierze udział zarówno krążący i tkankowy układ renina-angiotensyna-aldosteron (RAA), i układ metaloproteinaz (MMP), ostatni prawdopodobnie jako układ nadrzędny. Ich długotrwałe działanie wpływa na procesy komórkowe i zmiany strukturalne, zarówno w sercu, naczyniach, jak i nerkach.
-
Układ przesyłowy ścieków w Warszawie
PublicationKanalizacja Warszawy. Modernizacja systemu. Możliwości realizacji technicznej. Realizacje bezwykopowe - mikrotunelowanie i tunelowanie. Nowatorskie rozwiązania techniczne.
-
Podstawowe parametry opisujące układ chromatograficzny.
PublicationPodano zasadę procesu chromatograficznego, definicję parametrów opisujących kolumnę tj. selektywność i sprawność, oraz sposoby ich obliczania na podstawie chromatogramu. Podano również podstawowe kryteria doboru fazy stacjonarnej tj. wielkość, kształt ziaren, porowatość, powierzchnia właściwa i inne. Scharakteryzowano rozpuszczalniki które mogą być fazami ruchomymi.
-
UKŁAD PRZENIESIENIA NAPĘDU TURBINY WIATROWEJ
PublicationIn a most commonly met design of a wind turbine the power is transmitted from the rotor to the generator through the system composed of the main shaft, friction connection, multiplicating gearbox and a flexible coupling. The driving system comprises almost a complete set of the machine elements being described during machine design lectures and can serve as an interesting illustration of the lectures.
-
Stałokonduktancyjny układ pracy dla czujników ISFET
PublicationOpracowano stałokonduktancyjny układ pracy dla czujników ISFET. Proponowany układ utrzymuje właściwy punkt pracy czujnika poprzez ustalenie konduktancji stałoprądowej dren źródło. Poprzez zastosowanie mostka rezystancyjnego oraz odjęcie połowy napięcia dren-źródło od napięcia bramka-źródło osiągnięto niewrażliwość układu na niestabilność źródeł prądowych czy napięciowych. Zbędne stało się stosowanie precyzyjnych źródeł prądowych...
-
Układ bezpośredniej regulacji strumienia silnika asynchronicznego
PublicationW referacie przedstawiono strukturę układu regulacji silnika indukcyjnego opartą na modelu multiskalarnym. Dla przedstawianej struktury wybrano do transformacji zmiennych stanu wektor prądu stojana i wektor strumienia stojana. Przeprowadzono badania eksperymentalne, na stanowisku z silnikami o mocy 22kW, w układzie regulacji z obserwatorem prędkości ką-towej wirnika. Badania przeprowadzono w pełnym zakresie zmian prędkości oraz...
-
Układ informatyczny systemu diagnostycznego ciągników kołowych
PublicationPodstawowym elementem systemu diagnostycznego jest komputer pokładowy Fujitsu FUTRO S100 z chłodzeniem pasywnym w wykonaniu odpornym na drgania i wstrząsy, z pamięcią Compact Flesh 16Gb. Do komputera dołączony jest monitor dotykowy NVOX LCD 10" VGA/FVAT. Oprogramowanie komputera obejmuje system operacyjny Windows XP-2000, driver konwertera USB/DeviceNet oraz opracowany program diagnostyczny. Komputer połączony jest łączem USB z...
-
UKŁAD REGULACJI MOCY DUŻEJ FARMY FOTOWOLTAICZNEJ
PublicationW dniu 17 maja 2016 r. weszło w życie Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14 kwietnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący przyłączenia jednostek wytwórczych [3]. Na podstawie tego dokumentu i Prawa Energetycznego OSP i OSD przygotowało wymogi w zakresie przyłączania jednostek wytwórczych do sieci energetycznej. Moduły wytwarzania B, C i D powinny posiadać możliwość regulacji mocy czynnej i biernej. Niniejszy artykuł...
-
UKŁAD DO DEMAGNETYZACJI RDZENIA TRANSFORMATORA ENERGETYCZNEGO
PublicationW pracy przedstawiono dwie koncepcje układu do demagnetyzacji rdzenia transformatora, którego zadaniem jest sprowadzenie strumieni szczątkowych do wartości jak najbliższych zera. Układy opracowano przy założeniu, że do rozmagnesowania są wykorzystywane uzwojenia transformatora, a prąd rozmagnesowujący powstaje na skutek swobodnych oscylacji w obwodzie LC. Funkcjonowanie układów przeanalizowano metodą symulacji komputerowych. Przedyskutowano...
-
Digestive system, femur and tibia bone characteristics of Dworka and Pekin ducks
PublicationThe aim of this study was to determine traits of the digestive system and femur and tibia bone ofDworka and Pekin ducks. A study was conducted on 24 Dworka duck (breeding strain D11) carcassesand 24 Pekin duck (conservative strain P9) carcasses, 12 male carcasses and 12 female carcassesfrom each strain. The lengths of the intestinal segments were tape measured. The diameters of theintestinal segments and leg bone dimensions...
-
Digestive system, femur and tibia bone characteristics of Dworka and Pekin ducks
PublicationThe aim of this study was to determine traits of the digestive system and femur and tibia bone ofDworka and Pekin ducks. A study was conducted on 24 Dworka duck (breeding strain D11) carcassesand 24 Pekin duck (conservative strain P9) carcasses, 12 male carcasses and 12 female carcassesfrom each strain. The lengths of the intestinal segments were tape measured. The diameters of theintestinal segments and leg bone dimensions...
-
Digestive system, femur and tibia bone characteristics of Dworka and Pekin ducks
PublicationThe aim of this study was to determine traits of the digestive system and femur and tibia bone ofDworka and Pekin ducks. A study was conducted on 24 Dworka duck (breeding strain D11) carcassesand 24 Pekin duck (conservative strain P9) carcasses, 12 male carcasses and 12 female carcassesfrom each strain. The lengths of the intestinal segments were tape measured. The diameters of theintestinal segments and leg bone dimensions...
-
Układ wspomagania sterowania maksimum mocy modułów fotowoltaicznych
PublicationW artykule przedstawiono układ wspomagania sterowania mocą pobieraną z modułu fotowoltaicznego. Na wstępie przedstawiono i omówiono model ogniwa fotowoltaicznego. Następnie, bazując na właściwościach modułów fotowoltaicznych zaproponowano układ wspomagający system mikrokontrolera w sterowaniu przetwornicą impulsową DC/DC. W części końcowej przedstawiono wstępne wyniki pomiarów wykonanego układu prototypowego. Badany układ prototypowy...
-
Układ akwizycji danych pomiarowych wykorzystujący pamięć FIFO.
PublicationW pracy omówiono zagadnienia związane z akwizycją danych w pomiarach masy pojazdów w ruchu przy pomocy sensorów światłowodowych. Przedstawiono projekt dwukanałowego układu akwizycji sygnału analogowego wykorzystującego pamięć FIFO. Zaprezentowano wyniki charakteryzacji wykonanego układu.
-
Układ do wzorcowania mierników impedancji pętli zwarciowej
PublicationMierniki impedancji pętli zwarciowej stosowane są do sprawdzania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w sieciach niskiego napięcia. Znane układy i urządzenia do wzorcowania mierników impedancji pętli zwarciowej mają ograniczenia wynikające ze skończonej wartości impedancji wewnętrznej źródeł zasilania. W artykule przedstawiono sposób i układ umożliwiający dokładne wzorcowanie mierników impedancji nawet o małym zakresie pomiarowym.
-
Układy napędowe holowników
PublicationOmówiono przeznaczenie i klasyfikację holowników, oraz typy stosowanych pędników a także rozwiązania układów napędowych.
-
Układ telemetrii do rejestracji parametrów eksploatacyjnych pojazdów elektrycznych
Publication -
Bezczujnikowy układ sterowania maszyną asynchroniczną z filtrem silnikowym
PublicationW referacie przedstawiono układ sterowania bezczujnikowego silnikiem indukcyjnymi o mocy 22kW z filtrem silnikowym. Układ regulacji oparty jest na modelu multiskalarnym silnika, w którym do opisu dynamiki wybrano jak zmienne stanu strumień skojarzony z uzwojeniami stojana oraz prąd stojana. Przeprowadzono badania eksperymentalne w układzie regulacji z obserwatorem prędkości kątowej, z uwzględnieniem parametrów filtru, w pełnym...
-
Gniew, zespół zamkowy i układ urbanistyczny starego miasta
Publicationdokumentacja zgłoszenia zabytku do uznania za Pomnik Historii
-
Układ szerokopasmowego namiernika wykonanego w technologii radia programowalnego
PublicationW artykule przedstawiono układ szerokopasmowego namiernika wykonanego w technologii radia programowalnego oraz wyniki badań warstwy sprzętowej, w tym opracowanego układu przełącznika antenowego. Przedstawione wyniki badań urządzeń, stanowiących platformę radia programowalnego oraz układu przełącznika antenowego potwierdzają możliwość zastosowania wytypowanych podzespołów w końcowym rozwiązaniu.
-
Spalinowo-hydrauliczny układ napędowy na małym statku rybackim
Publicationw artykule przedstawiono analizę możliwych wariantów układu napędowego małego statku rybackiego w kontekście bezpieczeństwa, niezawodności oraz wykorzystania przestrzeni, a także zapewnienia dużej dzielności morskiej warunkującej efektywność połowów. W wyniku tej analizy zaproponowano spalinowo-hydrauliczny układ napędowy z podowym pędnikiem azymutalnym. W układzie tym ten jeden silnik spalinowy napędzałby zespół pomp zasilających...
-
Układ sterowania małą elektrownią wiatrową z generatorem indukcyjnym
PublicationW referacie przedstawiono układ sterowania małej, zasilanej z 1 fazy elektrowni wiatrowej, w której wykorzystano generator indukcyjnyz przekształtnikiem energoelektronicznym i zasobnikiem energii w postaci kondensatora i dławika. Przeprowadzono badania symulacyjne zasobnika energii oraz przedstawiono realizację aplikacyjną z silnikiem wiatrowym o mocy 12kW. Badania symulacyjne jak i doświadczenia eksploatacyjne wykazały dobre właściwości...
-
SI - legalny układ miar. Za bary z jednostkami.
PublicationArtykuł wymienia najczęściej używane jednostki stosowane do opisu długości, powierzchni i objętości, a także sposoby używania krotności tych jednostek. Wymieniono najważniejsze daty związane z powstaniem i przyjęciem przez Polskę Międzynarodowego Układu Miar SI.
-
Układ komputerowy do rejestracji parametrów autonomicznego pojazdu elektrycznego
PublicationW artykule przedstawiono układ rejestrujący parametry wózka elektrycznego, wykorzystujący komputer przemysłowy wyposażony w kartę akwizycji danych. Opisano budowę układu oraz funkcjonalność jego oprogramowania. Przedstawiono przykładowe wyniki rejestracji oraz podkreślono istotne cechy dydaktyczne układu
-
Modernistyczny układ urbanistyczny śródmieścia Gdyni, jako Pomnik Historii
PublicationW artykule omówiono układ urbanistyczny śródmieścia Gdyni, który został w 2007 r. wpisany do rejestru zabytków, a w 2015 r. Prezydent RP uznał go za Pomnik Historii. Przedstawiono kwestie związane z praktyczną ochroną i pożądanymi zmianami legislacyjnymi.
-
Obciążenia długiego, wiotkiego pręta przenoszonego przez układ robotów
PublicationPraca prezentuje badania nad układami nad mobilnymi dynamicznie. Opisano współpracę układu dwóch robotów przenoszących wspólny, długi i wiotki ładunek. Za modelowane roboty to urządzenia pracujące autonomicznie (o niewielkich możliwościach wymiany informacji). Po uchwyceniu wspólnego ładunku, w układzie pojawiają się więzy. Pomimo pojawiających się powiązań mechanicznych, układy sterowania robotów pozostają niepowiązane. Powstały...
-
Układ indukcyjnego systemu grzewczego o zmniejszonej emisji zaburzeń
PublicationPrzedstawiono wyniki pracy nad indukcyjnym systemem grzewczym, w którym w szczególności uwzględniono problemy minimalizacji zaburzeń elektromagnetycznych wprowadzanych w czasie pracy do sieci zasilającej. W pracy przedstawiono i opisano zastosowany układ indukcyjnego systemu grzejnego oraz przedstawiono uzyskane wyniki badań rozwijanej konstrukcji i zalecenia konstrukcyjne
-
Układy napędowe pojazdów elektrycznych
PublicationW artykule omówiono nowe technologie stosowane w układach napędowych pojazdów elektrycznych. Praca zawiera zależności teorii ruchu pojazdu, nowe rozwiązania w konstrukcji silników trakcyjnych. Przedstawiono również zagadnienia układów zasilania bateryjnego i magazynów energii z superkondensatorami. Pokazano metody sterowania zapewniające optymalizacje rozdziału energii pomiędzy akumulatorami a magazynem energii. Zaprezentowano...
-
BEZOLEJOWE UKŁADY CHŁODNICZO KLIMATYZACYJNE
PublicationWiele z nowo wprowadzanych rozporządzeń Unii Europejskiej wymuszać będzie na producentach wprowadzanie instalacji bardziej energooszczędnych i „ekologicznych”. Wprowadzane aktualnie do użytku czynniki robocze, mają być nie tylko przyjazne środowisku, ale dodatkowo zapewnić wysoką sprawność obiegów chłodniczych tak aby obniżyć ich długoterminowy wpływ na środowisko. Naturalną tendencją są więc próby podwyższania ich sprawności,...
-
Projektowanie testu układu elektronicznego
PublicationPrzedstawiono analityczną metodę doboru optymalnego progu komparatora, różnicującego nieprawidłowe i poprawne odpowiedziukładu testowanego. Obliczenia, wykonywane z uwzględnieniem niepewności pomiaru i tolerancji produkcyjnych, mają na celu uzyskanieoptymalnych poziomów uszkodzeń i straty uzysku. Wykorzystano modele probabilistyczne odpowiedzi układu testowanego i procesu pomiarowego.
-
Wybrane układy ogniw paliwowych.
PublicationPrzedstawiono prototypowe układy ogniw paliwowych produkujące energię cieplną.
-
Modelowanie zachowania układu mięśni
PublicationW rozdziale są opisane podejścia do zamodelowania zachowania zespołu mięśni, które są oparte o zasady mechaniki. Zgodnie z tymi zasadami problem zamodelowania zachowania zespołu mięśni należy rozwiązać jako odwrotne lub proste zadanie dynamiki. Odwrotne zadanie dynamiki pozwala na wyznaczenie sił/momentów generowanych przez poszczególne mięśnie na podstawie danych kinematycznych, tzn. trajektorii ruchu oraz jej pochodnych (prędkości...
-
UKŁADY KONSTRUKCYJNE LEKKIEJ OBUDOWY
PublicationW artykule przedstawiono rozwiązania konstrukcyjne przegród zewnętrznych lekkiej obudowy jednowarstwowych (nieizolowanych termicznie), wielowarstwowych (izolowanych termicznie) oraz szklano-metalowych. Omówiono procesy modyfikacji konstrukcji ścian. Podano przykładowe rozwiązania.
-
Pikselowy cyfrowy układ CDS przeznaczony do przetwornika obrazu CMOS
PublicationW artykule zaproponowano cyfrowy układ CDS (Correlated Double Sampling) przeznaczony do przetwornika obrazu CMOS. Układ różni się od klasycznych rozwiązań tym, że dwie pamięci przechowujące próbki sygnału wizyjnego zastąpiono jednym licznikiem rewersyjnym. Dzięki tej modyfikacji możliwa jest znaczna redukcja powierzchni układu CDS i umieszczenie go w każdym pikselu przetwornika obrazu CMOS. System został zaprojektowany i przesymulowany...
-
Pikselowy cyfrowy układ CDS przeznaczony do przetwornika obrazu CMOS
PublicationW artykule zaproponowano cyfrowy układ CDS (Correlated Double Sampling) przeznaczony do przetwornika obrazu CMOS. Układ różni się od klasycznych rozwiązań tym, że dwie pamięci przechowujące próbki sygnału wizyjnego zastąpiono jednym licznikiem rewersyjnym. Dzięki tej modyfikacji możliwa jest znaczna redukcja powierzchni układu CDS i umieszczenie go w każdym pikselu przetwornika obrazu CMOS. System został zaprojektowany i przesymulowany...
-
Układ sterowania pracą próżniowego kolektora słonecznego do grzania powietrza
PublicationZastąpienie w kolektorze słonecznym medium ogrzewanego z wody na powietrze pozwala na uzyskanie wysokiej temperatury powietrza wewnątrz kolektora oraz poprzez pominięcie czynnika pośredniego na zwiększenie wydajności kolektora. Dzięki temu możliwy jest ciągły obieg powietrza bez konieczności oczekiwania na podgrzanie, co ma miejsce przy podgrzewaniu wody. Rozwiązanie takie może być stosowane do grzania pomieszczeń w miesiącach...
-
Układ bezpośredniej syntezy częstotliwości DDFS o obniżonym poborze mocy
PublicationW artykule zaprezentowano koncepcje układu bezpośredniej syntezy częstotliwości DDFS (ang. Direct Digital Frequency Synthesizer) opartego o aproksymację wielomianową. Układ zamiany fazy na sinus wykorzystuje jedynie analogowe funktory, tj. mnożniki oraz wzmacniacze operacyjne. Skutkuje to znaczącym obniżeniem poboru mocy oraz zmniejszeniem powierzchni układu w stosunku do rozwiązań wykorzystujących jedynie komponenty cyfrowe. Zastosowanie...
-
Układ elektroniczny stopnia mocy i cyfrowe sterowanie przenośnika wibracyjnego
PublicationPrzedstawiono zagadnienie transportu wibracyjnego surowca spożywczego w postaci granulatu w warunkach aseptycznych. Zastosowano analizę modalną i modyfikację parametryczną w celu uzyskania założonych własności dynamicznych panelu transportowego. W rozwiązaniu tym zastosowano układy mechaniczne sterowane mikroprocesorowo umożliwiające utrzymanie właściwych parametrów procesu w układzie sterowania w pętli sprzężenia zwrotnego.
-
Hierarchiczny układ sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej.
PublicationSterownie poziomami napięć i rozpływem mocy biernej w systemie elektroenergetycznym realizowane jest wielopoziomowo. Prócz zadań sterowniczych lokalnych , potrzebne są również sterowania o charakterze systemowym. Przedstawiono koncepcję hierarchicznego układu sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej, umożliwiająca osiąganie, omówionych w referacie, celów technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych.
-
UKŁAD I PROGRAM DO WYZNACZANIA PARAMETRÓW SCHEMATU ZASTĘPCZEGO SUPERKONDENSATORA
PublicationW pracy przedstawiono prototyp urządzenia do wyznaczania parametrów schematu zastępczego superkondensatora na podstawie jego charakterystyk ładowania i rozładowania. Urządzenie składa się ze sterowanego źródła prądowego do ładowania i rozładowywania superkondensatora, przetwornika analogowo-cyfrowego do pomiaru prądu i napięcia w trakcie eksperymentu oraz mikroprocesora do sterowania pomiarem i komunikacji z komputerem na którym...
-
Podowy, spalinowo-hydrauliczny układ napędowy na małą jednostkę rybacką
PublicationW pracy przedstawiono analizę współczesnych systemów napedu głównego małych statków rybackich oraz tendencje zmian w zapotrzebowaniu na określone rodzaje napędu. Następnie dokonano wyboru typu i wielkości optymalnej jednostki rybackiej i zaproponowano spalinowo-hydrauliczny układ napędowy z pędnikami azymutalnymi, a także opracowano odpowiedni schemat napędu i sterowania hydraulicznego.
-
Pole pracy układu napędu hydrostatycznego
PublicationPrzedstawiono pole pracy układu napędu hydrostatycznego. Uzasadniono podział parametrów pracy silnika hydraulicznego i pompy na parametry niezależne i zależne od pracy tych maszyn wyporowych i układu z nich utworzonego. Zaproponowano podjęcie tematu badawczego umożliwiającego opracowanie metody wyznaczania charakterystyk energetycznych pomp i silników hydraulicznych obrotowych oraz zmodyfikowanych metod wyznaczania charakterystyk...
-
Rozwój układu drogowego w Gdańsku
PublicationPlany rozwoju układu drogowego w Gdańsku wykonywane w ostatnich trzech dekadach różnią się kształtem układu w południowo-wschodniej części miasta, każdy jednak zakładał budowę nowej przeprawy przez Martwą Wisłę. Analizy wskazują, że obecna budowa tunelu pod Martwą Wisłą zapowiada nową jakość w funkcjonowaniu całego układu i poprawę dostępności obszarów portowych.
-
Optymalne układy konstrukcyjne hal stalowych.
PublicationW referacie przedstawiono wyniki analizy wybranych układów konstrukcyjnych hal stalowych z uwagi na nminimum masy konstrukcji. Opracowano algorytm obliczeniowy umożliwiający uwzględnienie wplywu takich czynników jak: schemat statyczny, rozstaw ram i rozstaw płatwii i rodzaj pokrycia dachowego. Przeanalizowano ponad 5 tyś. kombinacji możliwych układów konstrukcyjnych.
-
Programowalne układy napędowe w dydaktyce.
PublicationOpisane stanowisko laboratoryjne stanowi przykład zestawu, z pomocą którego możliwe jest zapoznanie szerokiej liczby odbiorców z nowoczesną techniką napędową. Studenci odbywający zajęcia laboratoryjne, prowadzonych w Katedrze Trakcji Elektrycznej, mogą badać różnorakie maszyny elektryczne pod względem własności ruchowych, zaznajomić się ze sposobami sterowania silnikami z użyciem energoelektronicznych przetworników energii oraz...
-
Układy hydrauliczne kombinowanych walców drogowych
PublicationOpisano konstrukcję budowy układów hydraulicznych w kombinowanym walcu drogowym. Przedstawiono układy hydrauliczne walca stalowo-ogumionego do których zaliczono: układ sterowania, jazdy, wibracji, hamulcowy. Ponadto opisano układ kierowania z dodatkowym sterownikiem skrętu. W tabeli zamieszczono wykaz elementów, które mogą posłużyć do budowy w oparciu o dostawy krajowych producentów.
-
Skład i właściwości dymu wędzarniczego
PublicationW rozdziale omówiono skład chemiczny dymu wędzarniczego, rolę jego składników w wędzeniu oraz jego wpływ na wartość biologiczną i bezpieczeństwo zdrowotne żywności.
-
Układy napędowe z silnikami wysokoobrotowymi
PublicationW artykule przedstawiono aktualny stan techniki w dziedzinie wysokoobrotowych ukłaów napędowych. Porównano właściwości silnika PMSM i silnika z matrycą Halbacha w zastosowaniu do napędu wysokoobrotowych pomp zanurzeniowych do ropy naftowej.
-
Układ sterowania farmy wiatrowej realizujący regulację napięcia i mocy biernej
PublicationReferat dotyczy analizy możliwości sterowania farmą wiatrową w zakresie generacji mocy biernej, mające na celu zmniejszenie jej niekorzystnego oddziaływania na system elektroenergetyczny. Zaproponowano koncepcję regulatora U i Q zapewniającego ograniczanie wahania napięć w okolicy przyłączenia farmy wiatrowej w normalnych i awaryjnych stanach pracy sieci dystrybucyjnej. Opracowany regulator równocześnie ogranicza straty mocy czynnej...
-
Układ regulacji strumienia stojana silnika asynchronicznego oparty na modelu multiskalarnym.
PublicationW ostatnim okresie w laboratoriach Katedry Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych Politechniki Gdańskiej przeprowadzono obszerne badania bez-czujnikowego układu sterowania silnikiem indukcyjnym z obserwatorem prędkości kątowej wirnika. Układ sterowania oparto na modelu multiskalarnym silnika induk-cyjnego otrzymanym w rezultacie przyjęcia wektorów prądu stojana i strumienia wirnika. W niniejszym artykule przedstawiono strukturę...