Filtry
wszystkich: 3307
-
Katalog
- Publikacje 1730 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 100 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 6 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 29 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 4 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 7 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 3 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 421 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 28 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 979 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: ALOKACJA STRUMIENI DANYCH
-
Porównanie heurystyk dla problemu szeregowania zadań czasowo-zależnych o wspólnym podstawowym czasie wykonywania
PublikacjaW pracy rozważany jest następujący, jednoprocesorowy problem szeregowania zadań czasowo-zależnych. danych jest n+1 zadań o czasach wykonywania postaci pi = a + bisi, gdzie si oznacza czas rozpoczęcia wykonywania i-tego zadania, a > 0, bi > 0, i = 0, 1, ..., n. wszystkie zadania są niepodzielne i dostępne w chwili t0 = 0. należy znaleźć harmonogram minimalizujący łączny czas zakończenia. w pracy przedstawiono algorytm, który, o...
-
Fuzzy decision support system for the control of budget and schedule in SPM
PublikacjaObiektem rozważań jest komputerowy system wspierania decyzji kierowniczych w zakresie zarządzania budżetem i harmonogramem przy realizacji projektów informatycznych. Omawiany system opary jest na dynamicznych modelach rozmytych podlegających bieżącemu dostrajaniu na podstawie danych z obserwacji zarządzanego procesu. Wstępny projekt modeli rozmytych oparty został na danych zarządczych pochodzących z realizacji dwu projektów informatycznych....
-
Pseudostany w diagramach maszyny stanowej języka UML 2.0
PublikacjaKluczowymi pojęciami w odniesieniu do obiektowych baz danych są obiekty i ich klasy. Aspekt dynamiczny obiektów w systemach intensywnie wykorzystujących dane może być modelowany przy wykorzystaniu diagramów maszyn stanowych. Semantykę tego rodzaju diagramów w wersji 2.0 języka UML znacząco rozbudowano o szereg kategorii pojęciowych. Do najistotniejszych z nich należą pseudostany obiektów. Pozwalają one na precyzyjną specyfikację...
-
Wontougo - kooperacyjny edytor Wordnetu
PublikacjaArtkuł zawiera opis systemu pozwalającego na kooperacyjną edycją słownika opartego na wordnecie[1]. w ramach projektu dokonano przeniesienia słownika z wersji zorganizowanej na plikach do relacyjnej bazy danych. wykonano również interfejs użytkownika w postaci aplikacji opartej na bibliotece touchgraph[2]. w niniejszym artykule przedstawiono sposób odzwierciedlenia struktury plików wordnetu na bazę danych oraz możliwości, jakie...
-
Hala namiotowa o konstrukcji stalowej: Statyczno - wytrzymałościowa weryfikacja nośności istniejącej płyty fundamentowej wykonanej pod halą namiotową
PublikacjaDla istniejącego, nowowykonanego obiektu produkcyjnego, zlokalizowanego nad brzegiem morza, na terenie stoczniowym, wykonano analizy statyczno - wytrzymałościowe w celu weryfikacji nośności istniejącej konstrukcji żelbetowej płyty fundamentowej, stanowiącej jednocześnie posadzkę techniczną obiektu. W celu pozyskania niezależnych danych o analizowanym obiekcie i warunkach naturalnych oraz zmienionych gruntu pod obiektem wykonano...
-
Metoda adaptacyjnej kompresji statycznych obrazów rastrowych i jej zastosowanie w systemach ITS
PublikacjaW referacie przedstawiono koncepcję i przykład zastosowania adaptacyjnej metody kompresji obrazów rastrowych, która może znaleźć zastosowanie m.in. w systemach ITS. Opracowana metoda pozwala na poprawę efektywności działania systemów zaliczanych do klasy ITS, w których istnieje konieczność transmisji bardzo dużych wolumenów danych obrazowych, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych. Koncepcja opisanej w pracy adaptacyjnej metody...
-
Identity verification based on mouse movements
PublikacjaW pracy przedstawiono ideę systemu zabezpieczeń biometrycznych opartego na sposobie poruszania myszą. Pomiary odczytywane z myszy są przykładem cech behawioralnych, które w przeciwieństwie do fizjologicznych są bardzo niestabilne. Opisano zbiór cech, które można wydobyć z danych pochodzących z myszy. Przeprowadzono eksperymenty dla danych zebranych od trzynastu użytkowników. Zaprezentowano wyniki uwierzytelniania za pomocą metody...
-
Analysis of correlation between heart rate and blood pressure
PublikacjaW artykule przedstawiono analizę korelacji pomiędzy częstością akcji serca (HR) i ciśnieniem krwi (BP). Wykorzystano rzeczywiste pomiary ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi zmierzonego metodą inwazyjną w tętnicy promieniowej. Ze względu na możliwe zaszumienie sygnału przeanalizowano także dane po filtracji filttrem uśredniającycm oraz wykonano analizę trendów sygnałów. Wyniki analizy zarówno danych pomiarowych jak i filtrowanych...
-
Systemy radiokomunikacyjne w zastosowaniach specjalnych - ocena przydatności i przegląd rozwiązań
PublikacjaW pracy opisano wybrane wyniki analizy i prac badawczych prowadzonych w Katedrze Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych Politechniki Gdańskiej. W tym też kontekście opisano m.in. zastosowania i charakterystyki wybranych systemów radiokomunikacyjnych, istotnych z punktu widzenia służb bezpieczeństwa publicznego, takich jak np.: TETRA, TEDS, LTE oraz cdma2000. W ramach artykułu omówiono także zagadnienia związane z rozwojem techniki...
-
Wyszukiwanie usług UDDI.
PublikacjaPrzedstawiono podstawowe technologie usług WWW oraz omówiono interakcje pomiędzy tymi technologiami. Zaprezentowano metody wyszukiwania usług w rejestrach UDDI. Uwzględniono struktury danych oraz funkcje API wykorzystywane podczas komunikowania się z rejestrem
-
Trójwymiarowa wizualizacja obiektów na dznie morskim z zastosowaniem technik wirtualnej rzeczywistości.
PublikacjaArtykuł przedstawia sposób wykorzystania języka opisu wirtualnej rzeczywistości do trójwymiarowej wizualizacji objektów znajdujących się na dnie morskim. W szczególności zaprezentowano technikę rekonstrukcji obrazu trójwymiarowego z danych pochodzących z sonaru wielowiązkowego.
-
Monitorowanie rynku za pośrednictwem Internetu przez krajowe przedsiębiorstwa przemysłowe
PublikacjaW referacie poddano analizie stopień monitorowania rynku za pośrednictwem Internetu przez krajowe przedsiębiorstwa przemysłowe, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności oraz wielkość przedsiębiorstwa. Analizy oparto na danych publikowanych przez GUS.
-
Perceptions of entrepreneurs among Polish students - entrepreneurs' alternative constructions from different, not mainstream research perspective - what do children of transition think?
PublikacjaArtykuł jest próbą prezentacji wyobrażeń i konstrukcji przedsiębiorców w oczach studentów kierunku zarządzanie i marketing na Politechnice Gdańskiej. Wykorzystane w nim zostały metody analizy zawartości danych wizualnych oraz elementy semiotyki.
-
Deformation of details projection of components manufactured by Stereolithography method
PublikacjaW artykule przedstawiono i omówiono zmiany konstrukcyjne w elementach wykonywanych metodami Szybkiego Prototypowania powstające w trakcie przygotowywania danych jak i procesu wytwarzania. Praca opisuje charakter zmaian jak sposoby ich minimalizacji.
-
Realistic visualization of real terrain based on GIS Data.
PublikacjaArtykuł prezentuje projekt realistycznej wizualizacji terenu rzeczywistego na podstawie danych pochodzących z Geograficznych Systemów Informacyjnych (GIS). Opisano w nim koncepcję projektu, wskazano trudności w jego realizacji i wskazano drogi ich przezwyciężenia.
-
Identyfikacja zniszczeń belek poprzez transformatę falkową statycznej linii ugięcia.
PublikacjaW pracy przedstawiono technikę lokalizacji zniszczeń poprzez transformatę falkową statycznej linii ugięcia belki wspornikowej. Przedstawiono obliczenia bazujące na danych numerycznych i eksperymentalnych.Eksperymentalne pomiary ugięć wykonano metodą optyczną na podstawie forografii cyfrowych.
-
Security of Web Services
PublikacjaArtykuł przedstawia zagadnienia związane tematycznie z Web Services. W szczególności dotyczy problemów związanych z zapewniwniem poufności i integralności danych. Zdefiniowano model bezpieczeństwa Web Services integrujący trzy główne technologie: SOAP, UDDI, WSDL.
-
Archives of civil engineering. Intelligent graphic modeler integrating FE analisys of transient heat transfer with early computer-aided design of energy-efficient buildings
PublikacjaW pracy zaprezentowano nowatorski Modeler Rozmyty, w którym zaimplementowano unikalną koncepcję rozpoznawania. Modeler Rozmyty dokonuje ekstrakcji danych geometrycznych poprzez rozpoznanie i identyfikację niedokładnych i niejednorodnych rysunków, złożonych z prostych obiektów graficznych.
-
Zastosowanie Grafiki 3D do wizualizacji dna morskiego
PublikacjaTechnologie do wytwarzanie grafiki 3D to dynamicznie rozwijająca się gałąź przemysłu informatycznego. Znajdują one zastosowanie nie tylko przy tworzeniu gier komputerowych, ale coraz częściej są wykorzystywane w systemach trjwymiarowej wizualizacji danych pomiarowych.
-
Equivalent spice circuits with guaranteed passivity from nonpassive models
PublikacjaW artykule przedstawiona została nowa technika wymuszania pasywności schematów zastępczych. Opracowana technika pozwala na konstrukcję schematów zastępczych bardzo złożonych układów, oraz pozwala na wymuszenie pasywności modelu tworzonego na podstawie danych niepasywnych.
-
Wykorzystanie mediów społecznościowych do promocji otwartości w badaniach naukowych na przykładzie Biblioteki Politechniki Gdańskiej
PublikacjaMedia społecznościowe są jednym ze sposobów na skuteczną promocję zasobów oraz usług bibliotecznych w obecnym świecie cyfrowym. Stanowią również niedocenianą możliwość komunikacji pomiędzy naukowcami, bibliotekarzami a czytelnikami. Biblioteka akademicka może aktywnie angażować się w proces upowszechniania dorobku naukowego uczelni, podejmując w tym celu różnorakie działania marketingowe, wykorzystując takie serwisy jak: Facebook,...
-
Techniki obliczeniowe w systemach geoprzestrzennych
Kursy OnlineTechniki i narzędzia przetwarzania danych wielkoskalowych, również z wykorzystaniem systemów komputerowych wysokiej wydajności
-
Selection of pointing device for elders
PublikacjaW artykule przedstawiono metodykę i sposób akwizycji oraz analizy danych dla doboru optymalnego urządzenia wskazującego, dostosowanego do osób starszych. Przedstawiono wyniki próbnych testów na dwóch grupach - docelowej i referencyjnej oraz skomentowano wyniki.
-
Struktura warstwy aplikacji w systemie RSMAD
PublikacjaW pracy przedstawiono strukturę warstwy aplikacji Radiowego Systemu Monitorowania i Akwizycji Danych z Urządzeń Fotoradarowych (w skrócie: RSMAD). Opisano szczegółowo zadania postawione przed każdą z aplikacji składowych systemu, z uwzględnieniem zastosowanych rozwiązań.
-
Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu przyrody ''Zamkowa Góra'' w Kaszubskim Parku Krajobrazowym (Pojezierze Kaszubskie)
PublikacjaNa obszarze rezerwatu przyrody ''Zamkowa Góra'' koło Kartuz przeprowadzono kilkakrotnie obserwacje grzybów wielkoowocnikowych. Stwierdzono 15 gatunkow grzybów workowych Ascomycota i 74 grzybów podstawkowych Basidiomycota. Dane z obserwacji odniesiono do danych z literatury.
-
Projektowanie fakultatywne sem 2 mgr - Interdyscyplinarne podejście do projektowania prośrodowiskowego
Kursy OnlineCelem zajęć będzie wykorzystanie na potrzeby projektowania urbanistycznego i architektonicznego narzędzi analizy środowiska (pomiary jakości powietrza, hałasu, czynników kształtujących mikroklimat) i narzędzi do zbierania danych terenowych w zakresie Systemu Informacji Geograficznej GIS (wykorzystanie aplikacji do zbierania danych terenowych, badanie percepcji przestrzeni, tworzenie interaktywnych map).
-
Projektowanie fakultatywne sem 2 mgr - Interdyscyplinarne podejście do projektowania prośrodowiskowego 2022/2023
Kursy OnlineCelem zajęć będzie wykorzystanie na potrzeby projektowania urbanistycznego i architektonicznego narzędzi analizy środowiska (pomiary jakości powietrza, hałasu, czynników kształtujących mikroklimat) i narzędzi do zbierania danych terenowych w zakresie Systemu Informacji Geograficznej GIS (wykorzystanie aplikacji do zbierania danych terenowych, badanie percepcji przestrzeni, tworzenie interaktywnych map).
-
Techniki obliczeniowe w systemach geoprzestrzennych
Kursy OnlineOmówienie technik analizy danych wielkoskalowych oraz nabycie umiejętności przetwarzania tego typu danych, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania ich w systemach goeprzestrzennych.
-
Modelowanie procesu wrzenia i kondensacji w rozszerzonym zakresie ciśnień zredukowanych
PublikacjaNiniejsza rozprawa doktorska ma na celu pokazanie wpływu uwzględnienia ciśnienia zredukowanego w analizowanym modelu opisują-cym współczynnik przejmowania ciepła na zbieżność z danymi eksperymentalnymi.Przedmiotem analizy jest półempiryczny model Mikielewicza w zastosowaniu do danych eksperymentalnych w kanałach konwencjonalnych i o małej średnicy płynów uznanych za perspektywiczne.W ramach realizowanych prac badawczych pozyskano...
-
Extraction of music information based on artifical neutral networks
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia systemu automatycznego rozpoznawania muzyki. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów w artykule przedstawiono efektywność zaimplementowanych algorytmów w zależności od sposobu opisu danych muzycznych. Zaimpementowany system jest oparty o sztuczne sieci neuronowe.
-
Size and effort estimation for application written in Java.
PublikacjaArtykuł opisuje metodę szacowania rozmiaru i nakładu dla aplikacji wytworzonych w technologii Java. W publikacji przedstawiono cechy charakterystyczne kodu źródłowego w Javie oraz zaproponowano model szacujący rozmiar na podstawie danych volumetrycznych modelu obiektowego.
-
Wykorzystanie SIP w podstawowych procesach kartograficznych.
PublikacjaScharakteryzowano ogólny schemat zobrazowania informacji, pozyskanych z baz danych systemów informacji przestrzennej. Przedstawiono także sposoby modelowania informacji pobranych z systemu wykorzystywanych do kreowania przedstawień kartograficznych. Zaprezentowano aspekty generowania informacji żródłowych zasilających tworzone zobrazowania.
-
Submerged object imaging using virtual reality modeling language.
PublikacjaArtykuł przedstawia sposób wykorzystania języka opisu wirtualnej rzeczywistości w archeologii podwodnej. Przedstawiono propozycję wizualizacji objektów znajdujących się na dnie morskim, a w szczególności zaprezentowano technikę rekonstrukcji obrazu trójwymiarowego z danych pochodzących z sonaru wielowiązkowego.
-
Układ komputerowy do rejestracji parametrów autonomicznego pojazdu elektrycznego
PublikacjaW artykule przedstawiono układ rejestrujący parametry wózka elektrycznego, wykorzystujący komputer przemysłowy wyposażony w kartę akwizycji danych. Opisano budowę układu oraz funkcjonalność jego oprogramowania. Przedstawiono przykładowe wyniki rejestracji oraz podkreślono istotne cechy dydaktyczne układu
-
Ad Hoc Multi-WLAN: A Game-Theoretic Model of Correlated Play
PublikacjaZakładając pewien rozkład prawdopodobieństwa długości sesji danych, scharakteryzowano punkt równowagi korelowanej w przypadku wielodostępu w sieci bezprzewodowej z wieloma sieciami lokalnymi i dokonano porównania wydajności z punktem równowagi mieszanej dla różnych liczb terminali.
-
Możliwości zastosowania elementów logiki rozmytej do oceny ryzyka środowiskowego statków
PublikacjaW referacie przedstawiono możliwości adaptacji miękkich metod analizy systemowej do oceny ryzyka środowiskowego statków; zarówno na etapie ustalania danych niezawodnościowych, wyznaczania prawdopodobieństw zdarzeń niebezpiecznych dla środowiska oraz oceny skutków uwolnienia zanieczyszczeń ze statków.
-
Implicit difference methods for first order partial differential functional equations
PublikacjaKlasyczne rozwiązania problemów początkowo brzegowych przybliżane są rozwiązaniami uwikłanych metod różnicowych. Wykazana została zbieżność i stabilność uwikłanych schematów. Dowód stabilności opiera się na technice porównawczej z nieliniowym oszacowaniem typu Perrona dla funkcji danych.
-
Application of decisional DNA in web data mining
PublikacjaPrzedstawiono pilotową koncepcję i aplikację integracji reprezentacji wiedzy opartej na decyzyjnym DNA oraz systemów pozyskiwania wiedzy i danych z Internetu. Wskazano na zalety proponowanej integracji oraz przedstawiono kierunki przyszłych badań w tym zakresie.
-
Ocena zagrożenia na sieci dróg na podstawie doświadczeń programu EuroRAP
PublikacjaW artykule przedstawiono syntezę technik stosowanych w ramach programu EuroRAP i innych podobnych, przy ocenie zagrożenia w ruchu drogowym. Przedstawione zostały metody automatyzacji procesu zbierania danych i metodyka klasyfikacji dróg pod kątem bezpieczeństwa
-
FPGA-Based Real-Time Implementation of Detection Algorithm for Automatic Traffic Surveillance Sensor Network
PublikacjaArtykuł opisuje sprzętową implementację w układzie FPGA algorytmu wykrywającego pojazdy, przeznaczonego do zastosowania w autonomicznej sieci sensorowej. Zadaniem algorytmu jest detekcja poruszających się pojazdów w obrazie z kamery pracującej w czasie rzeczywistym. Algorytm ma na celu oszacowanie parametrów ruchu ulicznego, takich jak liczba pojazdów, ich kierunek ruchu i przybliżona prędkość, przy wykorzystaniu sprzętu sieci...
-
Jacek Stefański prof. dr hab. inż.
OsobyJacek Stefański ukończył studia na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej (PG) w 1993 r. W 2000 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie telekomunikacja, w 2012 r. stopień doktora habilitowanego, natomiast w 2020 r. tytuł profesora nauk inżynieryjno-technicznych. Obecnie pracuje na stanowisku profesora w Katedrze Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych (KSiSR) PG. W latach 2005-2009 był zatrudniony w Instytucie...
-
Distance learning trends: introducing new solutions to data analysis courses
PublikacjaNowadays data analysis of any kind becomes a piece of art. The same happens with the teaching processes of statistics, econometrics and other related courses. This is not only because we are facing (and are forced to) teach online or in a hybrid mode. Students expect to see not only the theoretical part of the study and solve some practical examples together with the instructor. They are waiting to see a variety of tools, tutorials,...
-
Metodologia budowy modelu sieci połączonych systemów UCTE i obliczania wskaźników służączych do oceny zagrożeń współpracy systemu europejskiego.
PublikacjaLiberalizacja rynku energii doprowadziła do znacznego zwiększenia obrotów energią elektryczną pomiędzy systemami elektroenergetycznymi. Operatorzy Systemów Przesyłowych są zobligowania do prognozowania rozpływow mocy w połączonych systemach i identyfikowania zagrożeń systemowych nawet w cyklach dobowych - na dzień nastepny. w referacie zostana omówione elementy występujące w procesie tworzenia modelu sieci przesyłowej systemów...
-
Protokół SOAP i jego zastosowanie.
PublikacjaW pracy przedstawiono zasadę działania i organizację protokołu SOAP, który w chwili obecnej może być uważany za jeden z najważniejszych standardów w systemach rozproszonych. Zaprezentowano genezę powstania protokołu i jego współczesne zastosowania ze szczególnym uwzględnieniem problemów przenośności. Ponadto opisano formaty wiadomości i modele przesyłania danych w SOAP. Protokół, podobnie jak niemal wszystkie technologie informatyczne,...
-
Rola protokołu MEGACO/H.248 w telefonii internetowej VoIP i sieciach następnej generacji
PublikacjaWzrost znaczenia technologii telefonii internetowej VoIP oraz wzrost ilości danych multimedialnych przesyłanych przez sieci pakietowe IP powoduje, że dotychczasowe rozwiązania, takie jak H.323 czy SIP, przestają być wystarczające. Aby sprostać nowym wymaganiom potrzebny jest nowy sposób (protokół) zarządzania i sterowania ruchem danych, który jednocześnie zgodny będzie z wymaganiami stawianymi przez sieci następnej generacji -...
-
Exploratory analysis - extraction of dispersed information
PublikacjaWiększość analityków środowiska uważa, że ich praca kończy sie z chwilą uzyskania wiarygodnych danych o zawartości w próbce poszukiwanego analitu. Jest to jednak przestarzały punkt widzenia. W typowej próbce środowiskowej oznacza się zwykle kilkanaście lub więcej analitów. ''Ręczna'' analiza wyników uzyskanych dla zestawu takich próbek jest praktycznie niemożliwa. Ponadto w takich wielowymiarowych danych najbardziej użyteczne informacje...
-
Wide-band modulation and adaptive equalization techniques for fast and reliable underwater data transmission.
PublikacjaSzybkość transmisji w płytkim kanale podwodnym jest ograniczona ze względu na wielokrotne odbicia fal dźwiękowych oraz niestacjonarność kanału. Dla zapewnienia szybkiej i niezawodnej transmisji danych w systemach komunikacji stosowane są złożone techniki modulacji oraz equalizacji kanału. W artykule zaproponowano zastosowanie modulacji OFDM oraz equalizacji adaptacyjnej w systemie komunikacji podwodnej. Modulacja OFDM stosowana...
-
Klasyfikacja polskich wschodnich i zachodnich obszarów przygranicznych na szczeblu NUTS 3 według poziomu rozwoju
PublikacjaArtykuł poświęcony jest analizie poziomu rozwoju wybranych polskich podregionów. Spośród 22 jednostek na poziomie NUTS 3, których granica przynajmniej w części pokrywa się z lądową granicą państwa do badań wybrano 7 sąsiadujących z Republiką Federalną Niemiec i Ukrainą. Do oceny poziomu rozwoju zastosowano standardowy zestaw mierników używany do porównań międzyregionalnych, który nieznacznie zmodyfikowano. Porównywalność danych...
-
Chapter 15 : Methods of determination of correct operation area for hydraulic component in low ambient temperatures
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych zespołów hydraulicznych: silników satelitowych, silników orbitalnych, pomp i silników zębatych, rozdzielaczy suwakowych w tym proporcjonalnych, pomp tłoczkowych, siłowników w warunkach szoku termicznego w celu określenia obszarów parametrów prawidłowego i nieprawidłowego rozruchu nie tylko tych badanych zespołów. Została stworzona baza danych z wartościami współczynników...
-
Metody wspomagania wyszukiwania informacji
PublikacjaWyszukiwanie informacji analizowane może być z perspektywy użytkownika i w kontekście tego, jakie czynności może on podjąć, aby odnaleźć interesujące go informacje bez wsparcia ze strony analizatora języka. Użytkownicy stosują wyszukiwarki internetowe, jednak często nie są świadomi pełnego zakresu ich możliwości. Wyszukiwanie za pomocą wyszukiwarek polega na wprowadzaniu zapytań w polu tekstowym. Opracowane zostały liczne metody...