Search
Filters
total: 2041
displaying 1000 best results Help
Search results for: nauczanie projektowania architektoniczne
-
Agnieszka Landowska dr hab. inż.
PeopleAgnieszka Landowska works for Gdansk University of Technology, FETI, Department of Software Engineering. Her research concentrates on usability, accessibility and technology adoption, as well as affective computing methods. She initiated Emotions in HCI Research Group and conducts resarch on User eXperiene evaluation of applications and other technologies.
-
Marek Chodnicki dr inż.
People -
Karol Niklas dr hab. inż.
PeopleKarol NIKLAS is a university professor at Gdansk University of Technology (Faculty of Mechanical Engineering and Ship Technology, Institute of Naval Architecture). He defended his master's thesis on Naval Architecture, specialty Design of vessels and yachts in 2007. In 2008, he completed postgraduate studies in the specialty 'Novel Simulation Methods in Engineering' at the Faculty of Applied Physics and Mathematics. In 2014 awarded...
-
New trends in a development of the contemporary lighting forms within the urban environment
PublicationThis paper presents selected issues on the design of urban lighting forms including street luminaires within the urban environment. The purpose of this paper is to show the evolution of urban lighting forms, in terms of their performance, character, and in the context of the progression of new lighting technologies. The authors discuss chosen aspects related to the development of lighting forms and the changing role of lighting...
-
Selection of AHI + SC Hybrid Storage Based on Mathematical Models and Load Variation Characteristics
PublicationThe article deals with the design of a hybrid storage consisting of Aqueous Hybrid Ion battery (AHI) and supercapacitor (SC) modules. The selection of components is based on the knowledge of the load profile of the storage and the AHI battery and supercapacitor models. The paper presents the method of selecting components of the storage made of AHI batteries and supercapacitor modules The article includes an example of the hybrid...
-
Opinia techniczna dotycząca analizy wiatrowej, wykonanej na podstawie wyników symulacji CFD
PublicationCelem opracowania jest oszacowanie obciążenia środowiskowego generowanego wiatrem działającego na fasadę Zespołu Dwóch Budynków Biurowych realizowanych przez Zamawiającego na nieruchomości położonej w Gdańsku przy Al. Grunwaldzkiej 343-345. Zakres opracowania obejmuje: • analizę dokumentacji obiektu oraz sąsiadującej zabudowy pod kątem szacowania wpływu oddziaływania wiatru na budowlę; • analizę możliwości zastosowania wskazań...
-
Model szyny integracyjnej danych i ontologii procesów Smart Cities
PublicationW artykule przedstawiono propozycję modelu szyny integracyjnej wykorzystywanego w projektowaniu architektur systemów Smart Cities. Model takiej szyny staje się niezbędny przy projektowaniu architektur wysokopoziomowych (ang. high level architecture), w ramach których procesy silosowe organizacji powinny być widziane z pespektywy jej ontologii. Aby taka szyna mogła być wykorzystywana przez dowolne miasta zaproponowano rozwiązanie...
-
Złoża hydrofitowe z pionowym przepływem ścieków charakterystyka procesów i zastosowań
PublicationCelem pracy jest przedstawienie obszernego przeglądu istniejącego stanu wiedzy na temat działania, procesów usuwania zanieczyszczań oraz zastosowań złóż hydrofitowych z pionowym przepływem. W monografii zawarto propozycje dotyczące nazewnictwa i klasyfikacji złóż hydrofitowych, propozycję rozwiązania problemu stężenia tła (C*) w równaniu kinetyki reakcji I rzędu stosowanym do wymiarowania tych złóż. Zaproponowano nomogramy pomocne...
-
Przestrzeń Zurbanizowana jako miejsce architektonicznego dialogu
PublicationW artykule autor porusza problemy budowania współczesnej przestrzeni zurbanizowanej zwracając uwagę na wiodącą rolę obiektów architektonicznych w procesie kreowania tej przestrzeni. Obiekty architektoniczne prowadzą między sobą oraz z zastaną, otaczającą je przestrzenią nieustanny architektoniczny dialog. W dialogu tym na plan pierwszy wysuwają się dwa czynniki determinujące wszystkie rozwiązania przestrzenne, ale również i funkcjonalne,...
-
BADANIA ODBIOROWE OBIEKTU GRUNTOWO-POWŁOKOWEGO REKORDOWEJ ROZPIĘTOŚCI
PublicationMosty o konstrukcji gruntowo-powłokowej są atrakcyjne nie tylko ze względu na zalety technologiczne i niskie nakłady finansowe, ale także specyficzne walory architektoniczne. Wpływa na fakt, że obiekty tego typu są stosowane coraz częściej, zwłaszcza przy budowie dróg ekspresowych i autostrad. Wiadukt tego typu został również wzniesiony, między innymi, w ciągu drogi krajowej nr 16 Grudziądz – Olsztyn na obwodnicy Ostródy. Charakteryzuje...
-
Późnoneolityczna architektura Çatalhöyük, Turcja – kontynuacja i zmiana u schyłku 7. tysiąclecia p.n.e.
PublicationPrzedmiotem pracy doktorskiej – usytuowanej na pograniczu dwóch dyscyplin: architektury i archeologii – jest późna i schyłkowa architektura stanowiska archeologicznego Çatalhöyük (ok. 7 400 - 5 950 p.n.e.) w Turcji. Cel prowadzonych rozważań, u których podstawy leżą rozbudowane analizy stratygraficzne i architektoniczne, stanowi próba interpretacji układu przestrzenno-funkcjonalnego zabudowy tej osady w ciągu około pięciuset ostatnich...
-
Wyznaczanie miar jakości testu z zastosowaniem probabilistycznego modelu pomiaru
PublicationZaproponowano szybką analityczną metodę wyznaczania miar jakości testu na etapie jego projektowania. Metoda bazuje na dwóch modelach probabilistycznych - modelu pomiaru oraz modelu odpowiedzi układu testowanego na pobudzenie sygnałem testującym. Podano przykład wyznaczenia straty uzysku spowodowanej niepewnością progu komparatora w układzie testującym wyrób elektroniczny.
-
Mostowa wizytówka Mikołajek
PublicationW pracy omówiono nową kładkę dla pieszych nad jeziorem Mikołajskim w Mikołajkach. Przedstawiono aspekty projektowania i wykonawstwa obiektu. Przedstawiono reprezentatywne wyniki badań odbiorowych. Przedstawiono nowatorski i unikatowy w skali Europy system iluminacji obiektu, który jest wizytówka zarówno Mikołajek jak i całego regionu - Mazur.
-
Selected problems of planning machinery and devices location in a ship´s engine room.
PublicationPrzedstawiono podstawowe zasady rozplanowania maszyn i urządzeń w przedziale maszynowym na statku. Podano warunki i kryteria wpływające na proces projektowania rozmieszczenia maszyn i urządzeń w siłowni. Przedstawiono główne warunki i zasady dotyczące rozplanowania głównego układu napędowego, elektrowni, kotłowni pomocniczych oraz innych instalacji siłownianych.
-
Założenia metodyczne i rozwiązania warsztatowe multimedialnego skryptu do geometrii wykreślnej
PublicationMultimedialne techniki przekazu i odbioru informacji odgrywają coraz większą rolę w różnych formach kształcenia. Artykuł porusza zagadnienia związane z konstruowaniem i oceną elektronicznego skryptu do geometrii wykreślnej. Kolejno omówiono cztery fazy tworzenia multimedialnego podręcznika, a mianowicie: przygotowawczą, projektowania, wykonywania materiałów oraz fazę doskonalenia.
-
Filtr cyfrowy o zmiennym opóźnieniu ułamkowym
PublicationW artykule rozważono problem projektowania szerokopasmowego filtru cyfrowego o zmiennym opóźnieniu ułamkowym. Filtr ten przeznaczony jest do zmiany szybkości próbkowania sygnału dyskretnego jako interfejs umożliwiający współpracę systemów cyfrowych, np. akustycznych lub wizyjnych, o różnych standardach szybkości próbkowania. Wówczas filtr o zmiennym opóźnieniu.
-
Zespołowe kreowanie wyrobu na przykładzie konstrukcji kosiarki do trawy
PublicationArtykuł przedstawia proces zespołowego projektowania i wytwarzania zdalnie sterowanej kosiarki do trawy. Kosiarka została wykonana przez członków Koła Naukowego Mechanik Politechniki Gdańskiej w ramach konkursu organizowanego przez firmę Briggs&Stratton. W ogólnopolskim finale członkowie Koła zajęli drugie miejsce i otrzymali cenne nagrody.
-
The crucial contemporary problems of the computational methods for ship propulsor hydrodynamics
PublicationPraca przedstawia krytyczny przegląd współczesnych metod obliczeniowych stosowanych do projektowania i analizy pracy pędników okretowych. Omówiono modele linii nośnej i powierzchni nośnej, a także metody elementów brzegowych i metody RANSE oraz LES. Przedstawiono przykładowe wyniki obliczeń oraz oceniono i porównano dokładność opisywanych metod.
-
Modular wireless sensor network platform for RF transceiver evaluation
PublicationArtykuł przedstawia modułową technikę projektowania sieci sensorów bezprzewodowych. Uniwersalne połączenia występujące pomiędzy modułami pozwalają na zaprojektowanie nowej wersji sieci w przeciągu kilku dni zamiast tygodni. Na bazie wymienionej metodologii skonstruowane została platforma pozwalająca testować różnego rodzaju układy nadawczo odbiorcze pracujące na częstotliwościach RF.
-
Technologie informatyczne wykorzystywane w projektowaniu i implementacji systemów inteligentnych
PublicationW rozdziale zostały zaprezentowane technologie informatyczne wykorzystywane w projektowaniu i implementacji systemów inteligentnych. Autor przedstawił jako pierwszą krótką charakterystykę środowisk sztucznej inteligencji a następnie na tym tle scharakteryzował rolę i miejsce systemów ekspertowych. Zaprezentował m.in. ich architekturę oraz wskazał na cykl projektowania systemu ekspertowego.
-
Ciśnienie opon samochodów ciężarowych w projektowaniu nawierzchni
PublicationObliczenia nawierzchni konstrukcji wykazały, że wpływ ciśnienia kontaktowego opon pojazdów na trwałość nawierzchni jest istotny. Wartości ciśnienia kontaktowego przyjmowane obecnie do projektowania nawierzchni są zbyt małe i powinny być zwiększone. Ciśnienie to zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju opony, prędkości jazdy, temperatury.
-
Analiza ryzyka i ocena bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym
PublicationW pracy opisano metodę oceny bezpieczeństwa statków (w stanie uszkodzonym) w oparciu o ocenę ryzyka. Zaproponowano zastosowanie podejścia całościowego, polegającego na zastosowaniu analizy ryzyka wypadku w odniesieniu do różnych scenariuszy wypadku. Proponowaną metodę można zastosować na etapie projektowania statku lub w czasie eksploatacji.
-
Design of highly linear tunable CMOS OTA for continuous-time filters
PublicationW pracy przedstawiono analityczną metodę projektowania wzmacniaczy transkon-duktancyjnych CMOS o bardzo dobrej liniowości. Zaproponowano dwie wersje układu różniące się umiejscowieniem dodatkowej pary różnicowej służącej do kompensacji nieliniowości charakterystyki przejściowej. Praca zawiera wyniki symulacji pełnych wersji obu układów otrzymane przy użyciu symulatora SPICE.
-
Design of IIR digital filters with non-standard characteristics using differential evolution algorithm
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie algorytmu ewolucji różnicowej do projektowania filtrów cyfrowych o niestandardowych charakterystykach. Przy użyciu tego algorytmu zaprojektowano trzy filtry z charakterystykami amplitudowymi: liniowo narastającą, liniowo opadającą i nieliniowo narastającą. Filtry uzyskane tą metodą są stabilne i ich charakterystykispełniają wszystkie założenia projektowe.
-
Some remarks on the design of microstrip to coplanar line transformer.
PublicationPrzedyskutowano technikę projektowania transformatora standardu umożliwiającego współpracę linii mikropaskowej i linii koplanarnej. Jako sekcję pośrednią wykorzystano uziemiony falowód koplanarny (conductor backed coplanar waveguide). Dokonano oceny różnych profili sekcji pośredniej w oparciu o szereg symulacji elektromagnetycznych, jak i pomiarów charakterystyk transmisji wykonanych modeli transformatorów.
-
Zarządzanie procesami przedsiębiorstwa (BMP-Business Process Management).
PublicationW przedstawionym rozdziale opisano założenia metody projektowania i doskonalenia zintegrowanego systemu zarządzania organizacją i procesami. System zarządzania organizacją i procesami, w odróżnieniu od aktualnych systemów polegających na zarządzaniu organizacją poprzez funkcje (wydziały, działy), jest bardziej efektywną formą zarządzania organizacjami ukierunkowanymi na rynek.
-
Modelowanie propagacji wiązek optycznych dla potrzeb konstrukcji systemów ramanowskich
PublicationW komunikacie zaproponowano wykorzystanie metody propagacji wiązki BPM do wspomagania procesu projektowania systemów ramanowskich przeznaczonych do badania struktur. Modelowania komputerowe zostało wykorzystane do optymalizacji wprowadzania wiązki laserowej do materiału, co zapewni zwiększenie efektywności wzbudzania sygnału rozpraszania ramanowskiego w wybranym miejscu w warstwie.
-
Critical evaluation of resonaut gc voltage link inventures for electrical drives.
PublicationPrzedstawiono wyniki modelowania i symulacji falowników z centralnym obwodem rezonansowym dla zastosowań w napędzie elektrycznym. Porównano struktury ukladów z rezonansowym równoległym obwodem pośredniczącym o ograniczonej wartości szczytowej i uasi-rezonansowych. Dla potrzeb projektowania tych układów, wobec przeciwstawnych funkcji celu dokonano ich wielokrytycznej oceny.
-
Monika Badecka-Kozikowska dr
People -
Zarysowanie dwóch zbiorników na wodę
PublicationW pracy przedstawiono realizację dwóch zbiorników żelbetowych na wodę, usytuowanych przy brzegu Zatoki Gdańskiej. W zbiornikach tych podczas próby szczelności stwierdzono liczne przecieki w ścianach bocznych. Przeprowadzona szczegółowa analiza obliczeniowa wykazała, że w procesie inwestycyjnym popełniono szereg błędów na etapie projektowania oraz podczas wykonawstwa.
-
Współczesne trendy oświetleniowe w miastach. Oświetlenie LED nr 1/2016
PublicationArtykuł obejmuje wybrane zagadnienia dotyczące projektowania zewnętrznych form świetlnych we współczesnej tkance miejskiej na przestrzeni wieków. Autorki przedstawiły ewolucje idei i formy miejskiej oprawy oświetleniowej w kontekście jej użyteczności świetlnej, kreowania wyjątkowego znaku przestrzennego, rozwoju współczesnych technologii i wpisania światła w przemiany współczesnego miasta.
-
Turbine stage design aided by artificial intelligence methods
PublicationZaproponowano ogólny, wydajny system wspomagania projektowania palisad , stopni i grupy stopni turbinowych. Zastosowane algorytmy wykorzystują algorytmy genetyczne, sieci neuronowe i obliczenia równoległe. Uzyskane rozwiązania projektowe są wysoko zoptymalizowane pod względem sprawności, a czas ich uzyskania jest o kilka rzędów wielkości mniejszy, niż przy zastosowaniu obliczeń CFD.
-
niskoindukcyjne układy połączeń części silnoprądowych przekształtników energoelektronicznych
PublicationW artykule poruszono problem występowania przepięć komutacyjnych w układach falowników napięcia. Jednym ze sposobów ograniczania wartości przepięć jest minimalizacja indukcyjności pasożytniczych połączeń wewnętrznych przekształtnika. W artykule opisano metodę projektowania niskoindukcyjnych połączeń wewnętrznych w układach falowników napięcia oraz zaprezentowano wyniki badań laboratoryjnych wybranej konstrukcji połączenia niskoindukcyjnego.
-
Efektywność przewodowego transportu paliw gazowych. Część 1
PublicationW pracy przeprowadzono badanie możliwości podwyższenia efektywności transportu rurociągowego gazu ziemnego. Przeanalizowano różnorodne aspekty z zakresu procedur projektowania. Zaproponowano modele określania kosztów kapitałowych (inwestycyjnych) i kosztów zmiennych. Określono równania jednostkowych kosztów całkowitych (rocznych), które poddano „quasi-optymalizacji”, w celu wyznaczenia średnic racjonalnych dla gazociągów.
-
Efektywność przewodowego transportu paliw gazowych. Część 2
PublicationW pracy przeprowadzono badanie możliwości podwyższenia efektywności transportu rurociągowego gazu ziemnego. Przeanalizowano różnorodne aspekty z zakresu procedur projektowania. Zaproponowano modele określania kosztów kapitałowych (inwestycyjnych) i kosztów zmiennych. Określono równania jednostkowych kosztów całkowitych (rocznych), które poddano „quasi-optymalizacji”, w celu wyznaczenia średnic racjonalnych dla gazociągów.
-
Wielozakresowa stosowa antena mikropaskowa zasilana współosiowo
PublicationW artykule przedstawiono możliwości projektowania i wykonania trzyzakresowej zintegrowanej anteny stosowej. Pożądane rezonanse uzyskano poprzez zwiększenie ilości łat promieniujących ułożonych warstwowo. Częstotliwości rezonansowe struktury kontrolowano poprzez dobór parametrów elektrycznych wielowarstwowego podłoża, wymiarów łat i położenia sondy zasilającej. Badania eksperymentalne potwierdziły wystąpienie trzech podzakresów...
-
Projektowanie procesów technologicznych w warunkach szczególnych
PublicationW referacie przedstawiono sposób projektowania procesów technologicznych w warunkach szczególnych (np.w wyniku katastrof) na przykładzie naprawy totów. Nowym elementem takiego systemu jest algorytm generowania zakłóceń, który pozwala na zakłócanie losowo wybranych czynności. Opracowana metoda umożliwia również prowadzenie symulacji zakłóceń spowodowanych naprawą torów w warunkach niepewności.
-
Modele zastępcze i automatyczne projektowanie wspomagane komputerem pasywnych elementów mikrofalowych
PublicationW niniejszej pracy przedstawiony jest zarys nowych technik wspomagających projektowanie układów wysokiej częstotliwości rozszerzający obszar zastosowań dotychczas używanych narzędzi projektowych. Zaproponowane techniki dotyczą metod tworzenia sparametyzowanych modeli zastępczych układów wysokiej częstotliwości oraz tworzenia pasywnych schematów zastępczych i ich wykorzystania do projektowania pasywnych układów mikrofalowych.
-
Nowa generacja systemu do badań endoskopowych
PublicationPrzedstawiono rozwój systemu komputerowego do badań endoskopowych ERS, szczególną uwagę przywiązując do czynników, które wymusiły nowe podejście do problemu. Opisano wpływ ewolucji technologii i wymagań systemowych na podejście do analizy i projektowania systemów. Omówiono architekturę i komponenty systemu oraz metodologię wprowadzania zmian w systemie.
-
Projektowanie filtrów cyfrowych IIR o nietypowych charakterystykach przy użyciu algorytmu ewolucji różnicowej
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie algorytmu ewolucji różnicowej do projektowania filtrów cyfrowych o nietypowych charakterystykach amplitudowych. Przy użyciu proponowanej metody zaprojektowano trzy filtry o charakterystykach: liniowo narastającej, liniowo opadającej oraz nieliniowo narastającej. Opisane tą metodą filtry są stabilne a ich charakterystyki amplitudowe spełniają wszystkie założenia projektowe.
-
Mechatronic approach to the design of 2-wheel mobile platform
PublicationW pracy przedstawiono podejście mechatroniczne do projektowania 2-kołowego robota mobilnego przeznaczonego do testowania algorytmu nadzorowania za pomocą sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości. Badany robot jest skrępowany więzami nieholonomicznymi. Model matematyczny 2-kołowej platformy mobilnej jest opisany za pomocą skończonej liczby nieliniowych równań różniczkowych.
-
Wstępne badania identyfikacyjne elektrociepłowni kogeneracyjnej z silnikami spalinowymi zasilanymi paliwem gazowym
PublicationW referacie przedstawiono możliwości prowadzenia badań identyfikacyjnych obciążeń kogeneracyjnych zespołów prądotwórczych, pracujących w lokalnych elektrociepłowniach. Na podstawie zaprezentowanych wyników badań wstępnych, przeprowadzonych w elektrociepłowni biogazowej zlokalizowanej na wysypisku śmieci Gdańsk Szadółki, oceniono możliwości wykorzystania uzyskanych wyników w procesie projektowania lokalnych elektrociepłowni z silnikami...
-
Generation of Optimal Process Plan Alternatives for ManufacturingMechanical Components
PublicationOmówiono aktualny stan wiedzy dotyczący wykorzystania systemów komputerowo wspomaganego projektowania procesów technologicznych - CAPP. Przedstawiono problemy związane z integracją systemów CAPP z systemami CAD. Omówiono założenia dla generowania optymalnych wariantów procesów wytwarzania z zastosowaniem modułów technologicznych tzw. features, wg metody gałęzi i ograniczceń (ang. branch-and-bound).
-
Relability of distributed networks
PublicationNiezawodność sieci jest jednym z parametrów opisujących jakość sieci. Jako parametr niezawodnościowy przyjęto liczbę niezależnych tras pomiędzy każdą parą węzłów. Podano dwie metody projektowania niezawodnych sieci. Jedna z nich wyznacza niezawodną strukturę sieci o minimalnym koszcie, druga wyznacza niezawodną strukturę z minimalną liczbą kanałów.
-
Wpływ podatnego podparcia klocków łożyskowych na pracę hydrodynamicznego łożyska wzdłużnego turbiny wodnej.
PublicationW pracy przedstawiono proces projektowania modernizacji łożyska wzdłużnego hydrogeneratora. Na podstawie eksploatacyjnych danych o zróżnicowaniu temperatury klocków łożyskowych, na drodze obliczeń elasto-termo-hydrodynamicznych, zdiagnozowano konieczność wyrównania rozkładu obciążenia na obwodzie łożyska. Cel osiągnięto wprowadzając pod klockami sprężyny płytowe, skonstruowane w oparciu o obliczenia MES.
-
Ewolucyjne projektowanie filtrów cyfrowych IIR o nietypowych charakterystykach amplitudowych.
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie algorytmów ewolucyjnych do projektowania filtrów cyfrowych IIR o nietypowych charakterystykach amplitudowych. Wprowadzono dwuwarstwowe chromosomy, które w bardziej naturalny sposób reprezentują opisywany problem (górna warstwa - licznik, dolna warstwa - mianownik funkcji transmitancji). Przy pomocy opisanej metody zaprojektowano filtr o niestandardowej charakterystyce amplitudowej.
-
eNauczanie – wykorzystajmy potencjał, jaki niesie za sobą technologia
PublicationPopyt na zaawansowaną edukację jest ogromny – dotyczy to nie tylko młodych ludzi, ale również dorosłych szukających ścieżek dalszego kształcenia lub budowania nowych dróg swojej kariery zawodowej. Uczelnie wyższe są pod ogromną presją finansową – chcą pogodzić kształcenie egalitarne z elitarnym. Z formalnej edukacji na poziomie wyższym obecnie korzysta znaczna liczba odbiorców, o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych. Instytucje...
-
ePBL – czyli nauka poprzez realizację projektu w środowisku wirtualnym
PublicationKształcenie inżynierów stanowi niezwykle istotny element systemu edukacyjnego każdego nowoczesnego państwa, ponieważ to właśnie dobrze przygotowana kadra inżynierska decyduje o tempie rozwoju i poziomie infrastruktury danego kraju. Wykorzystanie najnowszych technologii w procesie edukacyjnym jest naturalną konsekwencją „informatyzacji” życia. Pokolenia dorastające w świecie wszechobecnych komputerów, urządzeń mobilnych i cyfrowej...
-
Szablon kursu wspomagającego zajęcia stacjonarne WILiŚ - KTwIŚ
e-Learning CoursesJest to pomocnicza formatka do tworzenia kursów wspomagających nauczanie stacjonarne na WILiŚ. Formatka została utworzona i udostępniona przez CNE. Uwaga: W celu wykorzystania i modyfikacji należy: 1) skopiować kurs wzorcowy 2) dopiero w kopii nanosić zmiany.
-
Szablon kursu wspomagającego zajęcia stacjonarne WILiŚ
e-Learning CoursesJest to pomocnicza formatka do tworzenia kursów wspomagających nauczanie stacjonarne na WILiŚ. Formatka została utworzona i udostępniona przez CNE. Uwaga: W celu wykorzystania i modyfikacji należy: 1) skopiować kurs wzorcowy 2) dopiero w kopii nanosić zmiany.