Filters
total: 1313
filtered: 867
-
Catalog
- Publications 867 available results
- Publishing Houses 9 available results
- People 41 available results
- Inventions 7 available results
- Projects 15 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Equipment 3 available results
- e-Learning Courses 281 available results
- Events 13 available results
- Open Research Data 75 available results
Chosen catalog filters
Search results for: SIEĆ BEZPRZEWODOWA
-
Zapewnianie progowego poziomu obecności w sieci sensorowej obsługującej aplikacje typu smart grid
PublicationRozważono bezprzewodową sieć sensorową z pewną liczbą węzłów oraz pojedynczym ujściem, pełniącym także funkcje zarządcze Założono, że sieć sensorowa, w celu wykonywania powierzonego jej zadania, musi utrzymywać określoną liczbę węzłów w stanie włączonym w każdym momencie życia sieci. Jest to zadanie trywialne, gdy węzły mogą być wyłączane tylko po otrzymaniu odpowiedniej komendy od zaufanego nadzorcy. Jednakże przy założeniu podatności...
-
Colorectal neuroendocrine neoplasms — update of the diagnostic and therapeutic guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours) [Nowotwory neuroendokrynne jelita grubego — uaktualnione zasady diagnostyki i leczenia (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynych)]
Publication -
Wpływ wybranych zakłóceń w układzie prostownika trakcyjnego na elektroenergetyczną sieć zasilającą. Elektrownie i sieci - zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii, urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane.
PublicationW artykule przedstawiono wyniki symulacji komputerowych wybranych zakłóceń w układzie prostownika trakcyjnego wykonanych w programie PSPICE. Zaprezentowano przykładowe przebiegi napięć i prądów w stanach ustalonych i przejściowych w elektroenergetycznej sieci zasilającej. Przeanalizowano wyniki badań symulacyjnych wybranych zakłóceń w układzie prostownika oraz stanów pracy bezawaryjnej w celu oceny ich wpływu na kształt napięć...
-
Gastroduodenal neuroendocrine neoplasms including gastrinoma — update of the diagnostic and therapeutic guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours) [Nowotwory neuroendokrynne żołądka i dwunastnicy z uwzględnieniem gastrinoma — uaktualnione zasady postępowania (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)]
Publication -
Neuroendocrine neoplasms of the small intestine and the appendix — update of the diagnostic and therapeutic guidelines (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours) [Nowotwory neuroendokrynne jelita cienkiego i wyrostka robaczkowego — uaktualnione zasady diagnostyki i leczenia (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)]
Publication -
Update of the diagnostic and therapeutic guidelines for gastro-entero-pancreatic neuroendocrine neoplasms (recommended by the Polish Network of Neuroendocrine Tumours) [Aktualizacja zaleceń ogólnych dotyczących postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach neuroendokrynnych układu pokarmowego (rekomendowane przez Polską Sieć Guzów Neuroendokrynnych)]
Publication -
Wykorzystanie standardu ZigBee do budowy rozproszonego systemu do spektroskopii impedancyjnej obiektów w terenie
PublicationZaproponowano bezprzewodową sieć pomiarową składającą się z dwóch typów elementtów: węzłów pomiarowych realizujących pomiary badanego obiektu (np. spektroskopii impedancyjnej powłok na konstrukcjach metalowych mostu) i jednego koordynatora ZigBee, który zarządza tą siecią oraz łączy ją do sieci internetowej. Węzeł końcowy składa się z modułu pomiarowego bazującego na układach AD5933 i z modułu komunikacyjnego ZIG-ZDM-A2 firmy MeshNetics....
-
Zarządzanie zaufaniem w bezprzewodowych sieciach czujników - studium przypadku
PublicationW artykule przedstawiono studium przypadku dotyczące zastosowania bezprzewodowej sieci czujników do wspomagania pacjenta z nadwagą w jego środowisku domowym. Przyjęto, że sieć wykorzystuje metodę rozproszonego zarządzania zaufaniem i pokazano, że metoda ta umożliwia wykrycie i izolację czujników realizujących działania sprzeczne z polityką sieci. Ilościowe oszacowanie czasu niezbędnego do wykrycia takich...
-
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO (SIWZ) DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO NA OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ NA ROBOTY BUDOWLANE REALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU „POPRAWA INFRASTRUKTURY KOLEJOWEGO DOSTĘPU DO PORTU GDAŃSK” Rozdział 11.4.6 - Sieć trakcyjna i zasilanie sieci trakcyjnej.
PublicationW opracowaniu określono wymagania SIWZ związane z siecią trakcyjną i jej zasilaniem na terenie stacji Portu Gdańsk. Prace wykonano w ramach projektu Unii Europejskiej i Narodowej Strategii Spójności
-
Sterowanie czujnikami pracującymi w sieci zigbee przy pomocy komend glosowych
PublicationPrzedstawiono bezprzewodową sieć sensorową, pobierającą i przekazującą informacje z czujników temperatury i oświetlenia sterowanych głosem. Funkcjonalność systemu może zostać wykorzystana do sterowania urządzeniami automatyki domowej. System składa się z trzech zasadniczych elementów: koordynatora sieci ZigBee, urządzenia końcowego (pomiarowego) wyposażonego w czujniki światła i temperatury oraz komputera PC. Użytkownik może zarządzać...
-
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia Publicznego (SIWZ) Dla przetargu nieograniczonego na opracowanie dokumentacji projektowej na roboty budowlane realizowane w ramach projektu "Poprawa dostępu kolejowego do Portu Morskiego w Gdyni" Rozdział 11.4.6 - Sieć trakcyjna i zasilanie sieci trakcyjnej.
PublicationW opracowaniu opisano wymagania SIWZ dotyczące sieci trakcyjnej i jej zasilania na obszarze stacji Gdynia Port. Prace realizowane w ramach projektu Unii Europejskiej i Narodowej Strategii Spójności
-
Akceleracja sprzętowa transformaty falkowej w systemie widzenia maszynowego do monitoringu ruchu drogowego
PublicationW artykule opisano system monitorowania ruchu drogowego oparty na tanich kamerach i przetwarzaniu obrazu realizowanym w układzie FPGA wyposażonym dodatkowo w bezprzewodowy interfejs sieciowy. System ma być zasilany za pomocą ogniw słonecznych i dlatego został zoptymalizowany pod kątem zużycia energii. Szczegółowo opisano moduł detekcji i pomiaru długości zatorów powstałych na skrzyżowaniach. Do analizy wykorzystano dyskretną transformatę...
-
Zasady projektowania bezprzewodowego dostępu do Internetu na przykładzie Wireless City Gdańsk
PublicationZapewnienie bezpłatnego, powszechnego dostępu do Internetu poprzez bezprzewodowe medium transmisyjne jest obecnie jednym za wyzwań stawianych projektantom sieci bezprzewodowych. W pracy przedstawiono koncepcje i doświadczenia z realizacji projektu ''Wireless City Gdansk'', którego celem jest umożliwienie bezpłatnego, powszechnego dostępu do Internetu poprzez bezprzewodowe medium transmisyjne.
-
9-Cyano-10-methylacridinium hydrogen dinitrate
PublicationThe title compound, C15H11N2+·HN2O6−, crystallizes in the monoclinic space group C2/c with four molecules in the unit cell. The planar 9-cyano-10-methylacridinium cations lie on crystallographic twofold axes and are arranged in layers, almost perpendicular to the ac plane, in such a way that neighbouring molecules are positioned in a `head-to-tail' manner. These cations and the hydrogen dinitrate anions are linked through C—H⋯O...
-
Design of Weather Disruption-Tolerant Wireless Mesh Networks
PublicationZ uwagi na wysoki koszt realizacji sieci teleinformatycznych wykorzystujących przewodową transmisję światłowodową, bezprzewodowe sieci kratowe (WMN) oferujące transmisję rzędu 1-10 Gb/s (przy wykorzystaniu pasma millimeter-wave - 71-86 GHz), wydają się być obiecującą alternatywą dla przewodowych sieci MAN. Jednakże z uwagi na właściwości transmisji bezprzewodowej w oparciu o łącza wysokiej częstotliwości, łącza te są bardzo wrażliwe...
-
Działalność Studenckiego Koła Naukowego CELL przy Katedrze Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych Politechniki Gdańskiej
PublicationZarys działalności i osiągnięć Studenckiego Koła Naukowego CELL zajmującego się popularyzacją zagadnień związanych z telekomunikacją bezprzewodową.
-
Postępy w rozwoju standardu IEEE 802.11 i jego zastosowań
PublicationW prezentowanej serii artykułów skoncentrowano się na przedstawieniu najnowszych rozszerzeń standardu IEEE 802.11 - podstawy bardzo popularnej techniki Wi-Fi, umożliwiających realizację transmisji z szybkościami przekraczającymi 1 Gbit/s (część I), a także na nowych obszarach zastosowań tych sieci (część II). Nieustanna poprawa parametrów tych sieci (tj. szybkości i jakości pracy), a także coraz lepsza wydajność i komfort wykorzystania...
-
Uzupełnienie klasycznego modelu matematycznego generatora synchronicznego
PublicationW artykule przedstawiono wyprowadzenie zależności matematycznych prowadzących do uzupełnienia tzw. klasycznego modelu matematycznego generatora synchronicznego typu generator – sieć sztywna, o możliwość obliczania transmitancji zakłóceniowej. Model ten zweryfikowano przez porównanie z modelem generator-sieć sztywna z modelem generatora 7-go rzędu.
-
Tendencje w rozwoju pakietowych sieci bezprzewodowych
PublicationSieci bezprzewodowe, szczególnie komórkowe 92, 2,5 i 3G), stanowią istotny segment rynku telekomunikacyjnego. Coraz większe jest też znaczenie szerokopasmowych sieci pakietowych. Na rynku dostępnych jest szereg standardowych rozwiązań takich sieci - od sieci ''osobistych'' PAN (Personal Area anetwirks), poprzez sieci WLAN (Wireless LAN) i WMAN, do propozycji WWWAN. Wybrane technologie bezprzewodowe, ich podstawowe cechy i parametry...
-
BADANIA I ANALIZA DEPOLARYZACJI FAL RADIOWYCH W SIECIACH WBAN TYPU OFF-BODY
PublicationTechniki telekomunikacyjne stanowią niezwykle istotną część naszego życia. Ich dynamiczny rozwój w ostatnich latach wpłynął na sposób komunikacji pomiędzy ludźmi, a także pomiędzy ludźmi a maszynami. Komunikacja bezprzewodowa przeżywa rozkwit w erze urządzeń mobilnych oraz rozmaitych sensorów.
-
Analiza zagrożeń i ryzyka na etapie projektowania statku
PublicationW pracy przedstawiono wybrane problemy związane z analizą zagrożeń i ryzyka wypadku, z uwagi na bezpieczeństwo statków w stanie uszkodzonym. Analizę przeprowadzono przy pomocy metody oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym, opartej o ocenę osiągów i zachowania sie statku oraz o ocenę ryzyka. Ocena ryzyka może mieć charakter jakościowy i ilościowy. W pracy podano przykłady symulacji numerycznej oceny bezpieczeństwa statków...
-
Strategiczne i operacyjne uwarunkowania wdrożeń innowacji w kontekście gospodarki sieciowej
PublicationInnowacyjność, relacje, współpraca i wiedza stanowią kluczowe czynniki determinujące przewagę konkurencyjną w gospodarce sie- ciowej [Tapscott 1999; Perechuda 2007; Mazurek 2012]. Celem artykułu jest wskazanie elementów wpływających na sukces procesu identyfikacji, a następnie wdrożenia nowych produktów na podstawie zidentyfikowanych powyżej determinant. Autorzy wskazują, iż nie każda innowacja jest źródłem wartości, podają definicję...
-
Neural networks in the diagnostics of induction motor rotor cages.
PublicationW środowisku Lab VIEW została stworzona aplikacja służąca do pomiaru, prezentacji i zapisu przebiegów widma prądu stojana z uwzględnieniem potrzeb pomiarowych występujących podczas badania wirników silników indukcyjnych przy użyciu sieci neuronowych. Utworzona na bazie zbioru uczącego sieć Kohonena z powodzeniem rozwiązała stawiany przed nią problem klasyfikacji widm prądu stojana, a co za tym idzie również diagnozy stanu...
-
Algorytm PWM dla 9-fazowego silnika indukcjnego
Publication -
Modulacja szerokości impulsu w 9 fazowym silniku indukcyjnym
PublicationW referacie przedstawiono sposób modulacji szerokości impulsu falownika dziewięciofazowego. Metoda eliminuje wyższe harmoniczne prądu zasilającego, które mogłyby być generowane w sposób losowy przez falownik, a jednocześnie umożliwia iniekcję pożądanych wyższych harmonicznych do przebiegu prądu silnika. Przedstawiony model umożliwia jego adaptację w falownikowym układzie napędowym i wykorzystanie w wielofazowych układach napędowych...
-
Control of five-phase induction motor
Publication -
Szerokopasmowe wielousługowe sieci dostępowe.
PublicationSieć telekomunikacyjna jest zwykle dzielona na sieć szkieletową i dostępową.Stosowane obecnie rozwiązania integrują dostęp do różnych usług w ramach jednej sieci wielousługowej.Upowszechnienie usług szerokopasmowych oraz wzrostu działu danych przesyłanych przy wykorzystaniu transmisji pakietowej opartej na IP i związana z tym zmiana charakteru transmisji sygnałów w stosunku do sieci PSTN/ISDN wymaga nowych rozwiązań w obszarze...
-
Globalny system monitoringu ładunków kontenerowych
PublicationW artykule opisano globalny bezprzewodowy system monitoringu ładunków kontenerowych jako rozwiązanie podnoszące bezpieczeństwo i efektywność takiego transportu. Scharakteryzowano budowę i działanie Inteligentnego Modułu Kontenerowego ( IMK ) w samoorganizującej się sieci monitorującejstan wnętrza kontenera.
-
Rozpoznanie ról użytkowników usługi e-mail z wykorzystaniem metody opartej na ontologii
PublicationSieci społeczne jako struktury ukazujące społeczne powiązania pomiędzy osobami lub całymi organizacjami poddawane są często analizie w celu rozpoznania ról, jakie pełnią poszczególni aktorzy w danej sieci. Taka klasyfikacja ról odgrywanych przez aktorów może dostarczać wielu cennych informacji o danej sieci, gdyż daje nam całościowy obraz danej sieci pozwalając na zrozumienie, w jaki sposób sieć jest zorganizowana, i w jaki sposób...
-
E-mail user roles identification using OWL-based ontology approach
PublicationSieci społeczne jako struktury ukazujące społeczne powiązania pomiędzy osobami lub całymi organizacjami poddawane są często analizie w celu rozpoznania ról, jakie pełnią poszczególni aktorzy w danej sieci. Taka klasyfikacja ról odgrywanych przez aktorów może dostarczać wielu cennych informacji o danej sieci, gdyż daje nam całościowy obraz danej sieci pozwalając na zrozumienie, w jaki sposób sieć jest zorganizowana, i w jaki sposób...
-
Direct estimation of linear and nonlinear functionals of quantum state
PublicationWe present a simple quantum network, based on the controlled-SWAP gate, that can extract certain properties of quantum states without recourse to quantum tomography. It can be used as a basic building block for direct quantum estimations of both linear and nonlinear functionals of any density operator. The network has many potential applications ranging from purity tests and eigenvalue estimations to direct characterization of...
-
Ocena możliwości transmisyjnych systemu z wielodostępem kodowym OCDMA w pasywnej optycznej sieci dostępowej.
PublicationSzerokopasmowa sieć dostępowa, wykonana jako optyczna sieć pasywna (PON), wymaga mechanizmu wielodostępu w warstwie fizycznej. Wielodostęp z rozdziałem kodowym OCDMA jest jedną z możliwych technik. Przedmiotem referatu jest analiza wpływu parametrów ikonfiguracji systemu OCDMA na jego własności na poziomie warstwy fizycznej. Wykorzystany komputerowy model symulacyjny pozwala na prognozowanie ograniczeń transmisji w warunkach rzeczywistych...
-
Komputerowa technika pomiarowa w przykładach
PublicationZawarto opis metod łączenia kart pomiarowych z magistralami komputera, opis interfejsów systemów pomiarowych, bezprzewodowej transmisji danych, czujników oraz układów kondycjonowania sygnałów i akwizycji danych oprogramowania systemów pomiarowych
-
System transportowy Regionu Morza Bałtyckiego po rozszerzeniu Unii Europejskiej
PublicationSieć TEN-T w Regionie Morza Bałtyckiego. Inicjatywy i projekty transportowe w Regionie Morza Bałtyckiego. Rozwój transportu w Strategii dla Regionu Morza Baltyckiego.
-
A concept of measurement system based on the Z-Wave standard
PublicationIn the paper a new concept of measurement system based on the Z-Wave standard is presented. This standard is dedicated to use mainly in home automation systems, but its properties enable to use it in dispersed measurement systems and support wireless communication between measurement nodes in a mesh-type network. In the paper basic metrological aspects of the Z-Wave standard and an example of impedance measurement system are discussed.
-
Measurement system based on USB Z-Wave controller
PublicationA wireless measurement system based on the Z-Wave standard is presented in this paper. The system is composed of a U SB Z-Stick Gen5 controller connected to a Personal Computer and a Fibaro controller FGRGBWM-441. Operation of the system is controlled by software written in C++ using OpenZWave library. Some metrological aspects of the system are evaluated: accuracy, linearity, resolution and frequency of voltage measurements.
-
Approximation task decomposition for artificial neural network.
PublicationW pracy przedstawiono wpływ dekompozycji zadania na czasochłonność projektowania oraz dokładność i szybkość obliczeń sztucznej sieci neuronowej wykorzystanej do rozwiązania rzeczywistego problemu technicznego, którego matematyczny model był znany. Celem obliczeń prowadzonych przez sieć neuronową było określenie wartości współczynnika przepływu m na podstawie znajomości wartości: przewodności dźwiękowej C i średnicy przewodu d (a...
-
Intelligent platform for communication, control and management of modern enterprises
PublicationW artykule przedstawiono praktyczną metodę tworzenia interaktywnej i inteligentnej platformy do kontroli i zarządzania nowoczesną firmą z zastosowaniem sieci telekomunikacyjnej. Omówiono sposób realizacji poszczególnych etapów projektowych, dokonując przy tym wyboru konkretnych technologii informatycznych, takich jak relacyjne bazy danych, technologie bezprzewodowe oraz czynników bezpieczeństwa.
-
Artificial neural network based sensorless control ofinduction motor.
PublicationW artykule przedstawiono bezczujnikowy układ sterowania silnikiem indukcyjnym wykorzystujący sztuczne sieci neuronowe (ANN). Sieć neuronową wykorzystano w regulatorze prędkości silnika. Zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych.
-
Mobilny system monitorowania kolejowego transportu kontenerowego
PublicationOpisano bezprzewodowy, mobilny system monitoringu kolejowego transportu kontenerowego, jako rozwiązanie podnoszące bezpieczeństwo i efektywność takiego transportu. Scharakteryzowano budowę i działanie Sensorowo-Telekomunikacyjnego Modułu Kontenerowego (STMK) w samoorganizującej się sieci monitorującej stan wnętrza kontenera. Uzasadniono celowość zastosowania tego systemu w europejskim systemie zarządzania ruchem kolejowym ERTMS.
-
Sieciowy monitor obiektu wspierający pracę eksperta
PublicationPublikacja zawiera opis zbudowanego systemu służącego do monitorowania parametrów obiektów biurowych lub przemysłowych. System wyposażony został w inteligentne algorytmy wnioskowania i przewidywania sytuacji awaryjnych oparte na bazach wiedzy. Zaprojektowana i zbudowana aplikacja została wyposażona w bezprzewodowe moduły służące do transmisji w odpornym na zakłócenia standardzie ZigBee.
-
Intranet w organizacjach nowej gospodarki
PublicationW artykule omówiono cechy organizacji w nowej gospodarce, korzyści z zastosowania Intranetu w organizacjach oraz rolę zmiany postaw komunikacyjnych w pełnym wykorzystaniu zalet, jakie oferuje wewnętrzna sieć komunikacyjna.
-
Ad Hoc Multi-WLAN: A Game-Theoretic Model of Correlated Play
PublicationZakładając pewien rozkład prawdopodobieństwa długości sesji danych, scharakteryzowano punkt równowagi korelowanej w przypadku wielodostępu w sieci bezprzewodowej z wieloma sieciami lokalnymi i dokonano porównania wydajności z punktem równowagi mieszanej dla różnych liczb terminali.
-
Nash capacity of an ad hoc IEEE 802.11 LAN
PublicationNa podstawie analizy mechanizmów motywujących stacje bezprzewodowej sieci lokalnej do rekonfiguracji protokołu MAC obliczono przepływność sieci w punkcie równowagi Nasha.Założono, że stacje sieci maksymalizują swoje udziały w pasmie transmisyjnym poprzez wybór okien rywalizacji.
-
Kształtowanie pojemności interfejsu radiowego WCDMA/FDD w sieci UMTS o strukturze hierarchicznej
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań symulacyjnych mechanizmu przenoszenia pojemności pomiędzy komórkami w różnych warstwach hierarchicznej struktury komórek w sieci UMTS. Sieć komórkowa została zaplanowana na cyfrowej mapie miasta Gdańska
-
Zastosowanie niedrogich modułów bezprzewodowych do sterowania oświetleniem
PublicationW artykule zaprezentowano niedrogi system zdalnego sterowania oświetleniem w budynku. Dokonano krótkiego przeglądu dostępnych na rynku, gotowych rozwiązań. Zaproponowano własną strukturę sterowania wykorzystując tanie moduły bezprzewodowe. Przedstawiono projekt najistotniejszych elementów systemu. Omówiono sposób oprogramowania modułów oraz nadrzędną aplikację sterującą. Artykuł zawiera ocenę systemu, z uwzględnieniem możliwości...
-
Wyznaczanie geograficznych tras przebiegu pakietów w polskim fragmencie internetu
PublicationW pracy opisano mechanizmy wykorzystywane do wyznaczania przebiegu tras pakietów i okre-ślania położenia węzłów w Internecie. Zaproponowano narzędzie, pozwalające odkrywać topologie sieci, oparte o metody wymagające interakcji sieci jako środowiska badanego. Wynikało to z założenia niewielkiej liczby węzłów (nawet jednego), które uczestniczą w badaniach. Analizując opracowane do tej pory rozwiązania, przy takim założeniu rezultaty...
-
Szybkie prototypowanie SCR w systemach automatyki napędu elektrycznego
PublicationBudowę układu napędowego poprzedza okres badań i prób uruchomieniowych poszczególnych elementów składowych. Sprawdzenie układu sterowania jest elementem, który wymaga najwięcej czasu, a błędy mogą spowodować uszkodzenia w części energoelektronicznej układu. W rozdziale przedstawiono metodę szybkiego prototypowania wykorzystywaną przy uruchamianiu nowych układów napędowych. Połączenie procesora sygnałowego z komputerem umożliwia...
-
Projekt silnika indukcyjnego 15-fazowego
PublicationW referacie przedstawiono analizę budowy silnika indukcyjnego klatkowego 15-fazowego przygotowywanego do pracy z przekształtnikiem 15 fazowym i sterowaniem polowym. Budowa silnika uwzględnia zagadnienia możliwości zmian charakterystyki silnika za pomocą odpowiedniego sterowania przekształtnikiem napięcia.
-
Analiza pracy silnika indukcyjnego 15-fazowego z przekształtnikiem
PublicationW pracy przedstawiono analizę pracy silników wielofazowych zasilanych z regulowanego źródła napięcia. Silniki poddane analizie zostały zaprojektowane z wykorzystaniem nie stosowanej w silnikach trójfazowych ilości żłobków równej Q = 30. Badania symulacyjne wykonano w programie do obliczeń polowych FEMM, korzystającego z metody elementów skończonych.