Filters
total: 666
filtered: 588
Search results for: HYDRODYNAMIKA NIELINIOWA
-
Synteza układu regulacji maszyny dwustronnie zasilanej zmodyfikowanego przez zastosowanie sieci neuronowej.
PublicationMaszyna dwustronnie zasilana stosowana jest jako generator w elektrowniach wiatrowych, gdzie występują bardzo ostre wymagania dotyczące jakości wytwarzanej energii elektrycznej oraz specyficzne problemy mechaniczne. Projekt dotyczy układu regulacji mocy maszyny dwustronnie zasilanej, będącej złożonym, nieliniowym obiektem, w którym mogą pojawiać się bardzo słabo tłumione oscylacje. Celem pracy było opracowanie układu regulacji...
-
Opinia na temat wpływu projektowanego mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód, powstanie lokalnych rozmyć dna, powstanie zjawisk lodowych i ruch rumowiska w rejonie podpór nurtowych
PublicationZgodnie z tytułem opracowania, celem pracy jest wykonanie przekrojowych obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ umieszczenia w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 realizowanego w Kiezmarku mostu drogowego w dwóch wariantach projektowych. W ramach opracowania zrealizowano następujący zakres prac. 1) Zebranie, selekcja i analiza niezbędnych danych hydrologicznych i hydrometrycznych na badanym...
-
The effect of the exposure-in-oil on the contact of the polymers forming sliding layers in hydrodynamic bearings. Wpływ ekspozycji w oleju na kąt zwilżania polimerów stosowanych na warstwy ślizgowe w łożyskach hydrodynamicznych.
PublicationPolimery stosowane jako warstwy ślizgowe w hydrodynamicznych łożyskach wzdłużnych to zazwyczaj tworzywa termoplastyczne charakteryzujące się relatywnie wysokimi wartościami kątów zwilżania w porównaniu z metalami. Metale, w tym również Babbitt czy inne stopy łożyskowe, cechują niskie wartości kątów zwilżania. Im niższy kąt, tym powierzchnia lepiej się zwilża. Tworzywa sztuczne wykorzystywane w węzłach tribologicznych mających zapewnić...
-
Opinia na temat wpływu budowanego w ciągu drogi S7 mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód i rozmycia dna w warunkach umocnienia dna w rejonie podpór nurtowych
PublicationCelem pracy było wykonanie obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ budowy w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 wraz z wariantowymi umocnieniami dna i filarów mostu drogowego budowanego w Kiezmarku na dynamikę przepływu wody w rzece i erozję dna Wisły w przekroju mostowym.
-
Hydrodynamic model experiments with pod propulsors. Oceanic Eng. Intern.**2001 vol. 5 nr 2 s. 95-103, 15 rys. bibliogr. 6 poz. Hydrodynamiczne badania modelowe pędników azymutalnych.
PublicationPraca przedstawia badania modelowe trzech wariantów pędnika azymutalnego.Celem badań było zmierzenie charakterystyk hydrodynamicznych pędników w za-leżności od parametrów pracy oraz przeprowadzenie obserwacji kawitacji.
-
Fuzzy logic gain scheduling for non - linear servo tracking
PublicationArtykuł zawiera propozycję strojenia jako metodę sterowania serwomechanizmem z silnie nieliniowymi elementami. Serwomechanizm steruje dwoma elementami układu śledzącego zamontowanymi na okręcie znajdującym się w morzu. W układzie występuje tarcie spoczynkowe przy zerowej prędkości oraz nieliniowe tarcie przeciwdziałające ruchowi w każdej z osi układu śledzącego. Zastosowany został podwójny układ sterowania ze sprzężeniem zwrotnym....
-
Analiza przepływu oleju przez rowek smarowy wzdłużnego łożyska ślizgowego z wykorzystaniem komputerowej dynamiki płynów (CFD) = Analysis of the lubricant flow through the hydrodynamic thrust bearings groove with the use of computational fluid dynamic
PublicationSmarowanie zanurzeniowe jest tradycyjnym sposobem smarowania wzdłużnych łożysk ślizgowych. Jednak rozwiązanie to wykazuje umiarkowaną skuteczność w zapewnieniu optymalnie niskich temperatur w filmie smarowym a ponadto jest przyczyną strat mocy związanych z mieszaniem oleju w obudowie łożyska, co jest szczególnie widoczne w łożyskach szybkoobrotowych. Obecnie wymagania stawiane nowym konstrukcjom łożysk ślizgowych to zwiększanie...
-
Hierarchiczne sterowanie predykcyjne stężeniem tlenu w reaktorze biologicznej oczyszczalni ścieków
PublicationOczyszczalnia ścieków jest złożonym systemem sterowania z powodu nieliniowej dynamiki, niepewności i braku wystarczającej liczby pomiarów, wielu skal czasu i wielowymiarowości. Napowietrzanie spełnia bardzo ważną rolę w oczyszczalni ścieków. Powietrze dostarczane do reaktorów biologicznych z jednej strony służy jako pokarm dla bakterii "pracujących" przy oczyszczaniu ścieków, z drugiej strony pomaga w procesach mieszania ścieków....
-
Wieloobszarowy układ regulacji PI do sterowania prędkością obrotową samochodu z silnikiem spalinowym
PublicationSterowanie pojazdami stanowi istotny obszar działalności koncernów samochodowych. W pracy przedstawiono nieliniowy model matematyczny układu napędowego samochodu osobowego z silnikiem spalinowym. Następnie zaproponowano strukturę systemu sterowania i zaprojektowano nieliniowy wieloobszarowy układ regulacji PI. Przeprowadzono testy symulacyjne zaproponowanego rozwiązania i dokonano krytycznej analizy uzyskanych wyników.
-
Modelowanie zmiennej krzywizny na długości toru zwrotnego rozjazdu
PublicationW pracy została przedstawiona analityczna metoda wyznaczania krzywizny toru zwrotnego rozjazdu kolejowego posiadającego na swojej długości odcinki zmiennej krzywizny. Taki rozjazd jest dedykowany w głównym stopniu kolejom dużych prędkości. Rozpatrzono dwa odrębne przypadki obejmujące liniowy przebieg krzywizny oraz przebieg nieliniowy, w postaci wielomianowej. Uzyskane rozwiązania problemu pozwalają na przyjmowanie dowolnych wartości...
-
Wyznaczanie optymalnej krzywizny toru zwrotnego w rozjazdach dla kolei dużych prędkości na podstawie analizy dynamicznej
PublicationW artykule została przedstawiona analityczna metoda wyznaczania krzywizny toru zwrotnego rozjazdu kolejowego posiadającego na swojej długości odcinki zmiennej krzywizny. Taki rozjazd jest dedykowany w głównym stopniu kolejom dużych prędkości. Rozpatrzono dwa odrębne przypadki obejmujące liniowy przebieg krzywizny oraz przebieg nieliniowy, w postaci wielomianowej. Uzyskane rozwiązania problemu pozwalają na przyjmowanie dowolnych...
-
Ocena efektywności modelu matematycznego do opisu nieliniowego zachowania wibroizolacji sejsmicznej w postaci łożysk polimerowych
PublicationW pracy została dokonana ocena efektywności modelu matematycznego, opisującego nieliniowe zachowanie prototypu wibroizolacji sejsmicznej w postaci łożysk polimerowych. Do budowy łożysk polimerowych został wykorzystany elastomer poliuretanowy, który charakteryzuje się dobrymi właściwościami tłumiącymi. Wyniki badań materiałowych przeprowadzonych dla analizowanego polimeru zostały przedstawione we wcześniejszych publikacjach. W zaproponowanym...
-
Sterowanie kolumną rektyfikacyjną z wykorzystaniem nieliniowego algorytmu predykcyjnego
PublicationPopularną metodą rozdziału ciekłych mieszanin wieloskładnikowych jest rektyfikacja, stosowana w różnych gałęziach przemysłu. W artykule rozważana jest mieszanina etanol-woda. Przedstawiono powszechnie stosowany nieliniowy model dwuskładnikowej kolumny rektyfikacyjnej, dokonano jego dyskretyzacji i zaimplementowano w środowisku MATLAB/Simulink. Następnie zaprojektowano układ sterowania wykorzystując nieliniowy algorytm predykcyjny....
-
Całkowanie nieliniowych równań dynamiki ciała sztywnego i powłok sprężystych.
PublicationOgólnym celem pracy jest studium i opracowanie algorytmów numerycznych do analizy dynamicznej układów mechanicznych. Opracowane i analizowane schematy całkowania nieliniowych równań ruchu odnoszą się do konstrukcji sformułowanych w ramach teorii sześcioparametrowej (modele bryły sztywnej, przestrzennych konstrukcji prętowych oraz niektóre teorie płyt i powłok). Podstawę pracy stanowią rozważania teoretyczne z zakresu metod numerycznych...
-
Study of the Influence of Heat Convection Coefficient on Predicted Performance of a Large Tilting-Pad Thrust Bearing
PublicationPart of the heat generated by the shearing of the lubricating film during operation of a hydrodynamic bearing is transferred to the bearing components. In the case of the pad, which is usually fully submerged in the lubricating oil, heat is further transferred at the pad free walls to the oil by convection. This mechanism causes a thermal gradient in a pad and, consequently, its thermal deflection. In large hydrodynamic thrust...
-
Analysis of non-linear elastic material properties of PVC-coated Panama fabric.
PublicationW pracy omówiono proces identyfikacji parametrów materiałowych dla wybranej tkaniny technicznej typu Panama. Zaproponowano metodę identyfikacji nieliniowo sprężystych właściwości tkaniny Panama. Określono zakres stosowalności nieliniowo sprężystych parametrów, w oparciu o doraźną wytrzymałości tkaniny na rozciąganie (UTS), która poddana redukcji określa tzw. wytrzymałość długoterminową (LTS). Opisano doświadczenia niezbędne do...
-
Detekcja i lokalizacja przecieków w rurociągach przemysłowych.
PublicationZadanie monitorowania przepływu mediów ciekłych lub gazowych przez rurociągi przemysłowe realizuje się za pomocą algorytmów obserwacji, skonstruowanych odpowiednio do nieliniowego modelu procesu transportowego, z zastosowaniem pomiarów ciśnienia i natężenia przepływu medium na krańcach nadzorowanego odcinka rurociągu. Uwagę skupiono na dwu metodach analitycznej redundancji i filtracyjnej generacji sygnału resztowego, będącego...
-
Detection and localization of leaks in transmission pipelines
PublicationZadanie monitorowania przepływu mediów ciekłych lub gazowych przez rurociągiprzemysłowe realizuje się za pomocą algorytmów obserwacji, skonstruowanychodpowiednio do nieliniowego modelu procesu transportowego, z zastosowaniempomiarów ciśnienia i natężenia przepływu medium na krańcach nadzorowanegoodcinka rurociągu. Uwagę skupiono na dwu metodach analtycznej redundancji ifiltracyjnej generacji sygnału resztowego, będącego...
-
Wpływ geometrycznych imperfekcji na stateczność powłok silosowych.
PublicationPrzedstawiono wpływ geometrycznych imperfekcji na stateczność pustych powłok silosowych. Przyjęto różne kształty imperfekcji. Wykonano analizę liniową i nieliniową stosują program MES ''Abaqus''
-
Modelowanie warstwowych struktur powłokowych za pomocą sześcioparametrowej teorii powłok
PublicationW pracy zaprezentowano numeryczny model powłoki warstwowej z przecięciami bazujący na 6-parametrowej nieliniowej teorii z niesymetrycznymi miarami odkształceń ośrodka Cosseratów. Przyjęte sformułowanie związku konstytutywnego umożliwia bezpośrednie zastosowanie inżynierskich stałych materiałowych. Efektywność modelu ilustrują przykłady numeryczne z zakresu geometrycznie nieliniowej analizy powłok.
-
Non-Linear Control of Electrical Machines Using Non-Linear Feedback
PublicationPrzedstawiono zasady nieliniowego sterowania oraz zastosowanie nielinowego sprzężenia zwrotnego do maszyn elektrycznych. Opisano nieliniowe sterowanie obcowzbudnym silnikiem prądu stałego. Zaprezentowano multiskalarne modele maszyn prądu przemiennego. Maszynę indukcyjną zamodelowano z wykorzystaniem strumienia wirnika oraz z wykorzystaniem strumienia stojana. MMultiskalarne modele maszyny indukcyjnej wykorzystano do nieliniowego...
-
Buckling analysis of shell structures with stochastic imperfections using six parameter nonlinear shell theory
PublicationPrzedstawiono wpływ wstępnych losowych imperfekcji geometrycznych na wartość obciążenia krytycznego powłoki. W obliczeniach zastosowano autorski program MES wykorzystujący 6-cio parametrową nieliniową teorię powłok.
-
Buckling analysis of cold formed steel column
PublicationW pracy przedstawiono analizę słupa zimnogiętego o przekroju otwartym. Przeprowadzono analizy statyczne liniowe i nieliniowe. Analizowano wpływ podłoża sprężystego oraz sztywność połączenia dwóch sąsiednich słupów.
-
Napowietrzanie w oczyszczalni ścieków - od modelu do sterowania
PublicationW artykule przedstawiono dynamiczny model instalacji napowietrzającej, a następnie opracowano nieliniowy predykcyjny układ sterowania tym obiektem. Przedstawiono wyniki sterowania instalacją pracującą w oczyszczalni ścieków w Kartuzach.
-
Simulation of large thrust-bearing performance at transient states, warm and cold start-up
PublicationThe start-up of a large hydrodynamic thrust bearing of a vertical hydrogenerator is one of the most critical situations during the lifetime of a bearing. Hydrodynamic load capacity is low due to low speed and higher thermal deformations of the pad. A new approach to the simulation of a hydrodynamic bearing is shown in this article. A combination of finite elements method and computational fluid dynamics is used to perform the transient...
-
Darboux covariant equations of von Neumann type and their generalization.
PublicationOpisano nową klasę uogólnionych równań von Neumanna całkowalnych przez transformację Darboux. Uogólnienie zawiera jako przypadki szczególne nieliniowe równanie von Neumanna, r. Nahma, kratę Tody i inne.
-
Numeryczna analiza hydrauliki toru kajakarstwa górskiego w Drzewicy
PublicationW artykule zaproponowano wykorzystanie do analizy hydrodynamiki toru kajakarstwa górskiego symulacji numerycznej, wykorzystującej dwuwymiarowe równania ruchu wody w warunkach przepływu szybkozmiennego. Rozwiązanie równań hydrodynamiki wykonano samodzielnie z zastosowaniem metody objętości skończonych. Jako przykład zastosowania zaproponowanej metody przedstawiono analizę przepływu wzdłuż istniejącego, poddanego modernizacji toru...
-
Ruch cieczy w zbiorniku poziomym
PublicationW artykule omówiony został ruch poziomy zbiornika wypełnionego cieczą. Wymieniono przyczyny ruchu cieczy w zbiorniku. Dokonano analizy wg teorii liniowej i nieliniowej. Wyznaczono częstości drgań własnych. Na podstawie teorii liniowej i nieliniowej wyznaczono funkcję potencjału prędkości Φ i powierzchni swobodnej η. Podano rozkłady ciśnień hydrodynamicznych na ściankach zbiornika.
-
Explicit difference schemes for nonlinear differential functional parabolic equations with time dependent coefficients - convergence analysis
PublicationW pracy wykazano zbieżność metody różnicowej dla zagadnienia początkowego dla równania parabolicznego bez pochodnych mieszanych, ze współczynnikami zależnymi od czasu, z nieliniową i nielokalną prawą stroną równania.
-
The Dynamical Projectors Method Hydro and Electrodynamics
PublicationThe dynamical projectors method proves to reduce a multicomponent problem to the simplest one-component problem with its solution determined by specific initial or boundary conditions. Its universality and application in many different physical problems make it particularly useful in hydrodynamics, electrodynamics, plasma physics, and boundary layer problems. A great variety of underlying mechanisms are included making this book...
-
From limits of quantum operations to multicopy entanglement witnesses and state spectrum estimation.
PublicationBadano ograniczenia na nieliniowe transformacje stanu kwantowego. Wprowadzono strukturalne fizyczne przybliżenia niefizycznych odwzorowań liniowych.Zdefiniowano świadków splątania działających na wielu kopiach danego stanu.Pokazano zastosowanie obserwabli kwantowych w detekcji entropii Tsallisa.
-
Dimensional accuracy as the optimization criterion
PublicationW pracy zaproponowano nową formułę określania kosztów konstrukcji stalowej. Sformułowano nieliniowe zadanie optymalizacyjne minimalizacji kosztów koordynacyjnych wymiarów montażowych. Przedstawiono transformację problemu w zagadnienie dyskretne oraz zaproponowano rozwiązanie zadania metodami kombinatoryki.
-
Observation of sub-bottom sediment in the southern baltic by means of onlinear acoustics method
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań struktury osadów dennych Bałtyku Południowego metodami akustyki nieliniowej.
-
A method of nonlinearities of transformer no-load characteristic modelling
PublicationA way in which changes of the no-load characteristic are taken into account in the mathematical model of the transformer is presented. Changes of saturation within core of transformer are presented as a combined non-linear flux curve. Analysis of magnetization of the transformer core and simulation of no-load state for distribution transformer of 30 kVA power rating and 15.75/0.4 kV/kV (especially supplying VLV) transformation...
-
Zbiór zadań z odpowiedziami do ćwiczeń z elektroniki. [online]. [dostęp 2009.06.15]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ely.pg.gda.pl/kelime/
PublicationZadania obejmowały następującye zagadnienia: bierne elementy nieliniowe, diody , tranzystor bipolarny - układy polaryzacji, tranzystor unipolarny - układy polaryzacji, wzmacniacze oparte na tranzystorze bipolarnym, wzmacniacze operacyjne, wzmacniacze oparte na tranzystorze unipolarnym, źródła prądowe, filtry, generatory.
-
Stateczność w ocenie nośności łukowego przęsła wiaduktu drogowego
PublicationW referacie przedstawiono metodykę postępowania w analizie nośności. Na przykładzie stalowego przęsła łukowego pokazano możliwości oceny stateczności złożonych konstrukcji w oparciu o rozwiązanie problemu własnego i pełną analizę nieliniową z uwzględnieniem imperfekcji
-
Fem analysis of cosserat plates and shells based on some constitutive relations
PublicationPrzeprowadzono studium doboru mikropolarnych współczynników konstytutywnych w pewnym modelu płyty Cosseratów. Wyznaczono ograniczenia na ich wartości i przeprowadzono parametryczną analizę wpływu tych współczynników na geometrycznie nieliniowe deformacje powłok z ortogonalnymi przecięciami płatów.
-
O możliwościach kształtowania właściwości dynamicznych konstrukcji kładek dla pieszych
PublicationW artykule przedstawiono doświadczenia własne autora związane ze „strojeniem” dynamicznym konstrukcji kładek dla pieszych. W celu potwierdzenia poprawności założeń przeprowadzono szereg złożonych analiz dynamicznych wykorzystujących nieliniowe procedury i modele. Opisano zrealizowane przykłady.
-
HEAVE MOTION OF A VERTICAL CYLINDER WITH HEAVE PLATES
PublicationThe shape of a vertical cylinder resembles the classic form of a spar platform. Spar platforms are floating platforms that are successfully used in waters of great depths and have several advantages that mean they are readily used in the oil industry. Many of these advantages are also relevant to their application for offshore wind turbines, which is currently being considered. In the hydrodynamic analysis of spar platforms, the...
-
Numerical evaluation of spatial time-varying magnetisation of ferritic tubes excited with a C-core magnet
PublicationPrzedstawiono uzyskane metodą elementów skończonych numeryczne oszacowanie czasowo-przestrzennego rozkładu magnetyzacji w ferrytycznych rurach magnesowanych elektromagnesem typu C. Wzięto pod uwagę nieliniowe własności magnetyczne oraz występowanie prądów wirowych. Prąd magnesujący miał charakter piłokształtny.
-
Ship roll damping moments
PublicationWprowadzono nieliniową formę współczynnika tłumienia kołysań bocznych statku oraz jego ekwiwalentną liniową formę. Zastępczy liniowy współczynnik tłumienia może być określony na podstawie kołysań. Przedstawiono przykładowe wyniki nieliniowego współczynnika tłumienia dla promu pasażerskiego "Polonia".
-
zastosowanie wielowymiarowego nieliniowego algorytmu predykcyjnego do sterowania stężeniem tlenu
PublicationW artykule zaprojektowano wielowymiarowy nieliniowy algorytm predykcyjny do sterowania stężeniem tlenu w przepływowej biologicznej oczyszczalni ścieków w Kartuzach. W badaniach symulacyjnych w środowisku Matlab/Simulink przeanalizowano wpływ zmian parametrów algorytmu sterowania na jakość sterowania.
-
Highly effective degradation of selected groups of organic compounds by cavitation based AOPs under basic pH conditions
PublicationCavitation has become on the most often applied methods in a number of industrial technologies. In the case of oxidation of organic pollutants occurring in the aqueous medium, cavitation forms the basis of numerous advanced oxidation processes (AOPs). This paper presents the results of investigations on the efficiency of oxidation of the following groups of organic compounds: organosulfur, nitro derivatives of benzene, BTEX, and...
-
Nadajnik z liniowym wzmocnieniem na nieliniowych elementach.
PublicationPrzedstawiono koncepcję rozwiązania nadajnika radiokomunikacyjnego, który wykorzystując nieliniowy wzmacniacz mocy zachowuje liniowa charakterystykę wzmocnienia i pracuje z dużą sprawnością. Poruszono problemy związane z ograniczeniem zniekształceń wprowadzonych przez niedoskonałość przetwarzania sygnał i zróżnicowanie obu torów wzmocnienia.
-
Synthesis of autonomous underwater vehicle control system.
PublicationArtykuł dotyczy parametrycznej identyfikacji systemu sterowania autonomicznego pojazdu podwodnego.Badania opierają sie na modelu pojazdu o 4 stopniach swobody, zrealizowanym w środowisku programowym Matlab/Simulink. Zastosowano wielowymiarowy nieliniowy regulator PID. Przedstawiono wyniki symulacji zaprojektowanego układu sterowania.
-
Experimental determination of impact stiffness parameters for the non-linear viscoelastic model of pounding force
PublicationNieliniowy model lepko-sprężysty umożliwia dokładną symulację siły zderzenia w czasie oraz symulację odpowiedzi konstrukcji podatnej na zderzanie podczas trzęsień ziemi. Celem tego artykułu jest eksperymentalne wyznaczenie wartości współczynnika sztywności zderzenia jako parametru tegoż modelu.
-
Thermal lenses caused by any acoustic source.
PublicationNieliniowe straty energii fali akustycznej doprowadzają do powstania obszarów ogrzanych, to znaczy obszarów o innej prędkości fali akustycznej niż pozostała przestrzeń. Soczewki termiczne wywoływane przez propagację fal akustycznych okresowych i nieokresowych są rozpatrywane. Przedstawiono ilustrację obliczeń numerycznych.
-
Coupled DEM/CFD analysis of impact of free water on the static and dynamic response of concrete in tension regime
PublicationW tym artykule zbadano numerycznie quasi-statyczne i dynamiczne zachowanie częściowo nasyconego płynem betonu w warunkach dwuwymiarowego (2D) jednoosiowego rozciągania w mezoskali. Obliczono, jaki wpływ ma zawartość wolnego płynu porowego (gazu i wody) na proces pękania i wytrzymałość betonu w rozciąganiu. Do symulacji zachowania betonu całkowicie i częściowo nasyconego płynem w warunkach quasi-statycznych i dynamicznych wykorzystano...
-
Wastewater treatment by means of advanced oxidation processes based on cavitation – A review
PublicationHydrodynamic and acoustic cavitation combined with advanced oxidation processes (AOPs), including, among others, the Fenton process, is a promising alternative to the technologies of wastewater treatment technologies in use today. The present review discusses processes based on cavitation combined with AOPs and evaluates their effectiveness in oxidation of organic contaminants. Complete degradation of, among others, p-nitrotoluene,...
-
Nonlinear modelling of eathquake induced pounding.
PublicationZaprezentowano nieliniowy model lepkosprężysty siły zderzenia w czasie kontaktu między konstrukcjami podczas trzęsień ziemi. Efektywność modelu sprawdzono przez porównanie wyników analizy numerycznej z wynikami eksperymentalnymi. Wyniki badań pokazują, iż rozważany model najdokładniej symuluje siłę zderzenia w czasie.