Filters
total: 2136
-
Catalog
- Publications 1413 available results
- Journals 10 available results
- Conferences 1 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 111 available results
- Inventions 3 available results
- Projects 48 available results
- Laboratories 5 available results
- Research Teams 13 available results
- Research Equipment 3 available results
- e-Learning Courses 68 available results
- Events 7 available results
- Open Research Data 453 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: balance impairment
-
Electron energy-loss spectroscopy of excited states of the diazine molecules: Pyridazine
PublicationExcitation of the valence electronic states of the pyridazine molecules in the gas phase have been studied using the technique of electron energy-loss spectroscopy. Varying the electron scattering conditions, the residual electron energy and scattering angle, enabled the optically-allowed and -forbidden excitations to be differentiated. The measured energy-loss spectra enabled the vertical excitation energies of the observed states...
-
Experimental test results of the 150kVA 18-pulse diode rectifier with series active power filter
PublicationThe paper presents the control system and selected results of experimental tests of the ac/dc power converter consisting of 18-pulse diode rectifier on the basis of coupled reactors and a serial active power filter. Three configurations of the 150kVA converter were tested experimentally and compared: 18-pulse diode rectifier with and without additional grid reactor and the rectifier integrated with the active power filter. The...
-
Właściwości podłoża gruntowego jako czynnik determinujący proces inwestycyjny farmy wiatrowej
PublicationW artykule przedstawiono opis usterek i uszkodzeń fundamentu kołowegowieży turbinyelektrowni wiatrowej spowodowanych lokalnym osłabieniem podłoża gruntowego, będących następstwem błednego, na etapie prac przygotowawczychrozpoznania warunków gruntowychw stosunku do warunków rzeczywistych, zweryfikowanych na etapiewznoszenia obiektu. W czasie realizacji fundamentu nastąpiło jego zalanie woda gruntowąspowodowane wyłamaniem dna wykopu....
-
Superconductivity in the Endohedral Ga Cluster Compound PdGa5
PublicationSuperconductivity is observed below Tc = 1.6 K in an endohedral Ga cluster compound PdGa5 using magnetization and heat capacity measurements. Electronic structure calculations show that the density of states (DOS) at the Fermi level is dominated by Ga s and p states and that the overall shape of DOS is similar to what was found in other endohedral Ga cluster superconductors, such as MoxGa5x+1, ReGa5, and T2Ga9 (T = Rh and Ir)....
-
Oznaczanie struktury triacylogliceroli metodą Brockerhoffa i metodą ISO
PublicationPorównano metody badania struktury triacylogliceroli na przykładzie dwóch różnych olejów roślinnych: oleju rzepakowego i oleju oliwkowego. Stosowano dwie różne metody: metodą Brockerhoffa i metodę ISO. Stwierdzono, że badanie struktury TAG wg ISO wymagało wprowadzenia istotnych zmian do procedury objętej normą. Dla uzyskania ~20% MAG w produktach lipolizy konieczne było sporządzenie zawiesiny enzymu w roztworze TRIS. Po wprowadzeniu...
-
Ciekawe przykłady rozwiązań problemów geotechnicznych.
PublicationPrzedstawiono pokrótce 12 referatów o różnej tematyce wraz z komentarzem autora. Referaty przedstawiono w czterech grupach tematycznych: 1. stateczność budowli i podłoża, 2. usuwanie skutków nadmiernych osiadań oraz zakłóceń spływu wód gruntowych, 3. grunt zbrojony i badanie geosyntetyków, 4. właściwości gruntów. Artykuł przedstawia wybrane przykłady rozwiązań które uznano za ciekawe, nietypowe w stosunku do tradycyjnych metod...
-
Other and unspecified ovarian cysts - Female, 45 - Tissue image [7210730002085531]
Open Research DataThis is the histopathological image of OVARY tissue sample obtained in Medical University Gdańsk and deposited in ZMDL-GUMED. The sample image was taken using: Pannoramic 250 3DHistech slide scanner (20x magnification) and saved to DICOM format.
-
Badania i analiza polaryzacji fal radiowych w sieciach BAN typu off-body w zamkniętym środowisku propagacyjnym
PublicationW artykule przedstawiono pomiarowe badania i analizę uwarunkowań propagacyjnych w sieciach pracujących w bezpośrednim otoczeniu ciała człowieka, w środowisku wewnątrzbudynkowym. Opisano stanowisko pomiarowe oraz scharakteryzowano badane środowisko propagacyjne. Przeanalizowano siedem scenariuszy pomiarowych (pięć statycznych i dwa dynamiczne) dla dwóch osób o różnej budowie ciała, a także dla przypadku anteny zamontowanej na dielektrycznym...
-
Badania i analiza uwarunkowań propagacyjnych w sieciach bezprzewodowych pracujących w otoczeniu ciała człowieka
PublicationW referacie przedstawiono pomiarowe badania i analizę uwarunkowań propagacyjnych w sieciach pracujących w bezpośrednim otoczeniu ciała człowieka, w środowisku wewnątrzbudynkowym. Opisano stanowisko pomiarowe oraz scharakteryzowano badane środowisko propagacyjne. Przeanalizowano siedem scenariuszy pomiarowych (pięć statycznych i dwa dynamiczne) dla dwóch osób o różnej budowie ciała, a także dla przypadku anteny zamontowanej na dielektrycznym...
-
Justyna Łuczak dr hab. inż.
People -
PLANOWANIE BEZPIECZNYCH I „ZIELONYCH” SYSTEMÓW KOMUNIKACYJNYCH
PublicationIn order to achieve balanced forms of urban infrastructure, which ensure comfort, safety and spatial order, when designing new solutions it is necessary to adopt a multi-facet approach which will combine everything that the local residents need but will respond harmoniously to the existing cultural landscape. It is therefore necessary to work out complex undertakings for the sake of planning and developing urban space. Coherent...
-
Multisine impedimetric monitoring with an in-depth distribution of relaxation times analysis of WE43 and AZ31 magnesium alloys corrosion
PublicationThis research aims to develop and utilize an impedance-based tool for monitoring non-stationary electrochemical processes, coupling the multisinusoidal perturbation signal approach and distribution of relaxation times (DRT) analysis for the first time. The approach was used to distinguish independent processes occurring at the surface of AZ31 and WE43 Mg alloys undergoing corrosion in Hank’s Balanced Salt Solution at 37 °C. We...
-
The Influence of the Chemical Composition of Selected Waste Materials from the Production of Copper on the Final Environmental Assessment
PublicationThis article presents qualitative and quantitative analysis of the waste produced by KGHM Polska Miedź. The waste has been analyzed according to its chemical composition and balanced in order to be reused and recycled. Special attention has been paid to mining industries producing the biggest amount of waste and ore enrichment businesses generating waste, which isn’t reused nowadays. Laboratory reseach has been conducted on floatation...
-
Export diversification and economic development: A dynamic spatial data analysis
PublicationThis paper contributes to the empirical literature on the relationship between “export variety” (export diversification) and economic development by relaxing the assumption of cross-country independence and allowing for spatial diffusion of shocks in observed and unobserved factors. Export variety is measured for a balanced panel of 114 countries (1992–2012) using very detailed information on their exports (HS 6-digit product level)....
-
Automatic Detection of Nerves in Confocal Corneal Images with Orientation-Based Edge Merging
PublicationThe paper presents an algorithm for improving results of automatic nerve detections in confocal microscopy images of human corneal. The method is designed as a postprocessing step of regular detection. After the nerves are initially detected, the algorithms attempts to improve the results by filling unde-sired gaps between single nerves detections in order to correctly mark the entire nerve instead of only parts of it. This approach...
-
Zrównoważony rozwój organizacji w oparciu o koncepcję Zrównoważonej Karty Wyników.
PublicationAutor krótko podsumowuje dwa lata doświadczeń we wdrażaniu Zrównoważonej Karty Wyników (ang. Balanced Scorecard) w Wirtualnej Polsce SA w kontekście zagadnienia zrównoważonego rozwoju organizacji. ''Zrównoważona Karta Wyników'' zakłada, że organizacje powinny rozwijać się nie tylko w perspektywie finansowej, ale także w perspektywie klienta, procesów oraz nauki i rozwoju. W ten sposób następuje połączenie celów krótkoterminowych...
-
Strategie rozwoju byłych miast wojewódzkich w Polsce Wschodniej
PublicationPrzedmiotem opracowania są strategie rozwoju 9 miast należących do najsilniejszych ośrodków poza obecnymi miastami wojewódzkimi w najsłabiej rozwiniętych polskich regionach. Miasta te mogą dawać szansę aktywizacji swojego otoczenia. Przyczynić się do tego mogą dobre strategie zwiększające konkurencyjność miast i pobudzające rozwój. Celem badań było uzyskanie odpowiedzi na pytania, czy i w jakim stopniu badane strategie: (1) zgodne...
-
Polynomial Chaos Expansion in Bio-and Structural Mechanics
PublicationThis monograph presents a probabilistic approach to modelling the mechanics of materials and structures where the modelled performance is influenced by uncertainty in the input parameters. The work is interdisciplinary and the methods described are applied to medical and civil engineering problems. The motivation for this work was the necessity of mechanics-based approaches in the modelling and simulation of implants used in the...
-
Natural convective heat transfer from isothermalconic
PublicationTheoretical considerations on convective heat transfer from isothermal upward conicalsurfaces have been presented. The physical model of this phenomenon consists of an isothermalcone of inclination angle (φ) between the cone generating line (X) and the radius (R) of the cone base. The angle is a parameter of conical surface which varied from (φ = 0−circular horizontal plate) to (φ = π/2—vertical cylinder) . Onthe basis of Navier–Stokes...
-
Microplastics in water resources: Global pollution circle, possible technological solutions, legislations, and future horizon
PublicationBeneath the surface of our ecosystems, microplastics (MPs) silently loom as a significant threat. These minuscule pollutants, invisible to the naked eye, wreak havoc on living organisms and disrupt the delicate balance of our environment. As we delve into a trove of data and reports, a troubling narrative unfolds: MPs pose a grave risk to both health and food chains with their diverse compositions and chemical characteristics....
-
Static Series and Shunt-series PE Voltage-quality Controllers
PublicationAs presented in the Chap. 7 static shunt power electronics (PE) voltage-quality controllers protect the utility electrical system from the unfavorable impact of customer loads. Shunt controllers, as shown in Chap. 6, are recommended mainly for mitigation of the causes of disturbances, and not their effects in distanced nodes of a power-electronics system. In the case when reduction of disturbances effects is required, which leads...
-
An optimized system for sensor ontology meta-matching using swarm intelligent algorithm
PublicationIt is beneficial to annotate sensor data with distinct sensor ontologies in order to facilitate interoperability among different sensor systems. However, for this interoperability to be possible, comparable sensor ontologies are required since it is essential to make meaningful links between relevant sensor data. Swarm Intelligent Algorithms (SIAs), namely the Beetle Swarm Optimisation Algorithm (BSO), present a possible answer...
-
Antecedents and outcomes of social media fatigue
PublicationPurpose – This study aims to explore which of four chosen factors (i.e. privacy concerns, FoMO, self-disclosure and time cost) induce a feeling of strain among Facebook users in terms of social media fatigue (SMF), and if this occurs, whether it further influences such outcomes as discontinuance of usage (DoU) and interaction engagement decrement (IED). Design/methodology/approach – Through an online structured questionnaire, empirical...
-
Mathematical modelling and computer simulation of activated sludge systems.Second edition
PublicationMathematical Modelling and Computer Simulation of Activated Sludge Systems – Second Edition, provides, from the process engineering perspective, a comprehensive and up-to-date overview regarding various aspects of the mechanistic (“white box”) modelling and simulation of advanced activated sludge systems performing biological nutrient removal. In the new edition of the book, a special focus is given to nitrogen removal and an overview...
-
Why do G-quadruplexes dimerize through the 5’-ends? Driving forces for G4 DNA dimerization examined in atomic detail
PublicationG-quadruplexes (G4) are secondary structures formed by guanine-rich nucleic acid sequences and shown to exist in living cells where they participate in regulation of gene expression and chromosome maintenance. G-quadruplexes with solvent-exposed guanine tetrads show the tendency to associate together through cofacial stacking, which may be important for packaging of G4-forming sequences and allows for the design of higher-order...
-
Polynomial Chaos Expansion in Bio- and Structural Mechanics
PublicationThis thesis presents a probabilistic approach to modelling the mechanics of materials and structures where the modelled performance is influenced by uncertainty in the input parameters. The work is interdisciplinary and the methods described are applied to medical and civil engineering problems. The motivation for this work was the necessity of mechanics-based approaches in the modelling and simulation of implants used in the repair...
-
Barcelona - from the province to Metropolis.The cogent strategy of branding the city
PublicationThe phenomenon of rebranding Barcelona's image, called the Barcelona effect or 'Barcelona Model', is exampled as one of the most spectacular transformations of the city perception in the last decade. Why has Barcelona been successful? Is it the effect of the recently intensified revitalization practice, or has the city of Barcelona built its brand market value for years? The aim of the research is to name these transition...
-
Epigenetic Basis of Regeneration: Analysis of Genomic DNA Methylation Profiles in the MRL/MpJ Mouse
PublicationEpigenetic regulation plays essential role in cell differentiation and dedifferentiation, which are the intrinsic processes involved in regeneration. To investigate the epigenetic basis of regeneration capacity, we choose DNA methylation as one of the most important epigenetic mechanisms and the MRL/MpJ mouse as a model of mammalian regeneration known to exhibit enhanced regeneration response in different organs. We report the...
-
Thermo-oxidative exfoliation of carbon black from ground tire rubber as potential reinforcement in green tires
PublicationConsidering the balance between rapidly growing global tire demand and scarcity of natural resources, recycling and reclaiming techniques of tire rubber have become the state of the art. Herein, we set out to implement a self-designed thermo-oxidative reactor for the exfoliation of carbon black (CB) from ground tire rubber, which is efficiently functioned under a thermo-oxidative reclaiming condition without any additive. The exfoliation...
-
Seabed Topography Changes in the Sopot Pier Zone in 2010–2018 Influenced by Tombolo Phenomenon
PublicationBathymetric surveys of the same body of water, performed at regular intervals, apart from updating the geospatial information used to create paper and electronic maps, allow for several additional analyses, including an evaluation of geomorphological changes occurring in the coastal zone. This research is particularly important in places where the shape of the coastal zone has been violently disturbed, including by human activity....
-
Robert Bogdanowicz dr hab. inż.
PeopleRobert Bogdanowicz received his Ph.D. degree with honours in Electronics from the Gdansk University of Technology. He worked as a post-doc researcher in Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald Institut für Physik. He has initiated optical emission imaging of muti-magnetron pulsed plasma and contributed to the development of antibacterial implant coatings deposited by high-power impulse magnetron sputtering. He moved back to...
-
Anomalous anisotropy of deuterium-grown boron-doped diamond and the role of boron-tetramers in the Mott-Insulator transition
Open Research DataWe show anisotropy in the superconductivity for boron-doped diamond thin films prepared with Microwave Plasma Assisted Chemical Vapor Deposition using deuterium-rich plasma. This anomalous phase transition is linked with the emergence of boson quantum entanglement states behaving as a bosonic insulating state. Here, we show that the superconducting...
-
Lanthanum investigations in ceramics annealed in a dry and wet atmosphere
Open Research DataCeramics based on Barium, Lanthanum, Gadolinium and Cobaltium were produced by standard solid state reaction from oxides and carbonate powders. After sintring, samples were annealed for 2 hours or 72 hours at 300 Celsius degree in a both: wet and dry atmosphere. Results of annealing on a chemical composition and valence state of lanthanum were observed...
-
Indukcja apoptozy w komórkach białaczek ludzkich molt4 i hl60 przez acyloksytriazoloakrydony - nową grupe związków o właściwościach przeciwnowotworowych
PublicationWykazazno, że acyloksytriazoloakrydony, podobnie jak badane wcześniej triazoloakrydony, indukują apoptozę w komórkach białaczek ludzkich MOLT4 i HL60 w stężeniach biologicznie istotnych, odpowiadających wartościom EC90 i EC80. Zjawisko apotozy zbadano w oparciu o zmiany morfologiczne w komórkach (ciałka apoptotyczne), międzynukleosomalną fragmentację DNA, zmiany w budowie błony cytoplazmatycznej, spadek mitochondrialnego potencjału...
-
Analiza technologii lutowania próżniowego stali austenitycznej
PublicationCelem badań była ocena poprawności budowy złącza lutowanego próżniowo ze stali austenitycznej oraz analiza składu chemicznego charakterystycznych obszarów badanej próbki. Na podstawie badań wizualnych oraz metalograficznych na mikroskopie skaningowym (w tym analizy EDS) stwierdzono, że badane złącze charakteryzuje się prawidłową geometrią, jednak występują w nim liczne niezgodności (wydzielenia), co świadczy o nieprawidłowych parametrach...
-
Application of a cationic surfactant in the multichanel taste sensor
PublicationSubstancje należaće do czterech klas smaku były badane za pomocą pięciokanałowego sensora smaku składającego się z elektrod z membranami polimerowo-lipidowymi. Wykazanano, że elektroda zbudowana z membrany polimerowej zawierajacej kationowy surfaktant może byc z powodzeniem zastosoana w sensorze smaku do rozpoznania napojów składających sie głównie z sacharozy i kwasu cytrynowego produkowanych przez rózne firmy.
-
Wytrzymałość Materiałów II, Laboratorium, MiBM, sem. IV, I st., sem. letni 2020/2021 (PG_00050288)
e-Learning CoursesSpis treści prezentowanych na kursie: 1) Statyczna próba rozciągania metali. 2) Statyczna próba ściskania metali. 3) Badanie udarności metali. 4) Dynamiczna próba rozciągania metali. 5) Wyznaczenie modułu sprężystości podłużnej, umownej granicy sprężystości i umownej granicy plastyczności. 6) Badanie twardości metali. 7) Statyczna próba skręcania metali.
-
Zmiany w poziomie dochodów gmin województwa pomorskiego w latach 1999-2004
PublicationW artykule analizie poddana została strona dochodowa budżetów gmin wchodzących w skład województwa pomorskiego. Ze względu na dużą niestałość przepisów prawnych dotyczących funkcjonowania samorządów terytorialnych, w szczególności ich gospodarki finansowej, okres badawczy zawężono do lat 1999-2004, charakteryzujących się względną stabilnością. Badanie nie ograniczyło się do przedstawienia podstawowych wskaźników, tj. dochodów ogółem...
-
A robust 18-pulse diode rectifier with coupled reactors
PublicationThe article presents the principle of operation and selected results of simulation and laboratory tests of the 18-pulse rectifier system with coupled reactors and small series active power filter. The presented system makes it possible to reduce, especially in distribution supply networks, undesired higher current harmonics. The 18-pulse nature of operation of the rectifier is reached using a set of coupled three-phase network...
-
Wykorzystanie metafor w identyfikacji i kształtowaniu postaw przedsiębiorczych
PublicationEdukacja przedsiębiorcza odgrywa coraz większą rolę w promowaniu i kształtowaniu zachowań oraz kompetencji przedsiębiorczych młodego pokolenia. W tym kontekście szczególnie podkreśla się znaczenie wykorzystywania nowych, interaktywnych metod i form kształcenia, niezwykle istotnych dla jednego z aspektów edukacji przedsiębiorczej, jakim jest kształcenie kreatywności i proaktywności. Zastosowanie metafor spełnia wymagania stawiane...
-
Badania pojazdów zabytkowych - sprawdzanie działania zespołów
PublicationBadanie co do zgodności z warunkami technicznymi pojazdów zabytkowych diagnosta podsumowuje przez przygotowanie dla wnioskodawcy dwóch zaświadczeń po przeprowadzonym badaniu. Zaświadczenia oraz część badania technicznego zostały opisane w nr. 9 i 10/2018 SM. W tym artykule przyjrzyjmy się ostatniemu etapowi badania co do zgodności z warunkami technicznymi pojazdu zabytkowego, a mianowicie: sprawdzeniu prawidłowości działania poszczególnych...
-
Zastosowanie metody polaryzacyjnej Hebba-Wagnera do badania przewodnictwa elektrycznego w mieszanych przewodnikach jonowo-elektronowych
PublicationMieszane przewodniki jonowo-elektronowe (MIECs) znajdują obecnie powszechne zastosowanie m.in. jako elektrody w ogniwach paliwowych, czujnikach gazów lub jako warystory. Jednak wciąż niepoznane do końca mechanizmy występowania zjawiska mieszanego przewodnictwa sprawiają, że prace nad tymi materiałami wciąż trwają. Badanie przewodnictwa jonowego tego typu materiałów wymaga zastosowania stałoprądowych, elektrochemicznych metod...
-
Nowoczesne strefy przemysłowe jako instrument pobudzania rozwoju lokalnego.
PublicationPodstawowymi narzędziami wspierającymi budowę stref przemysłowych są przepisy prawne w postaci ustaw i rozporządzeń systemowych, określających sposób przeprowadzania programów, ich finansowanie z budżetu państwa, województwa, gminy lub inwestora strategicznego oraz formę kontroli nad przebiegiem poszczególnych etapów procesu. Innymi dokumentami prawnymi winny być: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego...
-
Metoda pomiaru skażenia środowiska naturalnego.
PublicationSkażenie środowiska przez energetykę konwencjonalną jest ważkim argumentem na korzyść energetyki odnawialnej. Badanie poziomu skażenia środowiska naturalnego rozpoczyna się od pomiarów tego skażenia. Pomiary muszą być wykonane w licznych punktach pomiarowych rozmieszczonych w rozległym terenie. Pomiary muszą być wykonane według dobrze metodycznie opracowanego harmonogramu pomiarów opisanego teorią planowania eksperymentu....
-
Identyfikacja parametrów wieloelementowego dwójnika RC modelującego powłokę antykorozyjną za pomocą sygnałów o programowanych kształtach
PublicationPrzedstawiono nową metodę identyfikacji parametrów wieloelementowych dwójników RC, zorientowaną na badanie stanu powłok antykorozyjnych modelowanych obwodami elektrycznymi. Metoda polega na pobudzeniu dwójnika sekwencją sygnałów napięciowych o niekonwencjonalnych, programowanych kształtach i pomiarze odpowiedzi prądowych po upływie zadanego czasu T. Identyfikowane parametry RC są obliczane według analitycznych zależności bezpośrednio...
-
Badania stanu ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych z urządzeniami chłodniczymi i klimatyzacyjnymi
PublicationW artykule przedstawiono wymagania norm i przepisów w zakresie badań instalacji elektrycznych niskiego napięcia zasilających urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne oraz zasady wykonywania pomiarów ochronnych. W części pierwszej przedstawiono prawne aspekty związane z wykonywaniem oględzin, prób i pomiarów. W części drugiej zaprezentowano zasady wykonywania pomiarów przy badaniach odbiorczych i okresowych instalacji. Omówiono pomiary...
-
Władysław Koc prof. dr hab. inż.
People -
Determinanty kreowania wartości marki poprzez media społecznościowe w gospodarce sieciowej
PublicationGłównym problemem badawczym podejmowanym w pracy, jest określenie struktury czynników determinujących kreowanie wartości marki w mediach społecznościowych. Dla rozwiązania tego problemu wykonano dwa badania. Pierwsze z nich dotyczyło określenia relacji pomiędzy wartością marki a jej pozycją w sieciach społecznościowych (model BV). Badanie to zrealizowano w oparciu o metody ilościowe: analizę statystyczną danych wtórnych i danych...
-
Dynamic mechanical properties and thermal degradation process of the compositions obtained from unsaturated poly(ester urethanes) cross-linked with styrene
PublicationW pracy przedstawiono właściwości dynamiczno-mechaniczne oraz stabilność termiczną poli(estro uretanów) sieciowanych styrenem. Badane poli(estro uretany) syntetyzowano z nienasyconych oligomeroli opartych na cis-2-buten-1,4-diolu oraz 4,4`-diizocyjanianie difenylometanu. Wyniki badań dynamicznych właściwości mechanicznych otrzymanych poliuretanów potwierdziły separację fazową uzyskanych kompozycji. W pracy przedstawiono również...
-
Identyfikacja szumów wybuchowych w dziedzinie czasu
PublicationW referacie przedstawiony został system do pomiaru szumów własnych transoptorów. Badane transoptory typu CNY17 składają się z diody LED, fototranzystora i kanału optycznego. System pomiarowy zawiera 3 głowice pomiarowe i dlatego umożliwi pomiar szumów diod LED, fototranzystorów oraz całego elementu, czy transoptora.W referacie przedstawione zostały przykładowe wyniki pomiarów szumów własnych elementów składowych transoptora i transoptora...