Filtry
wszystkich: 948
wybranych: 754
Wyniki wyszukiwania dla: technika legislacyjna w planowaniu
-
Występowanie azotu organicznego w ściekach oczyszczonych z oczyszczalni komunalnych
PublikacjaCelem pracy było zbadanie przemian azotu organicznego w komorach osadu czynnego z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Badania wykonano w Komunalnej Oczyszczalni Ścieków „Dębogórze” w Gdyni. Obejmowały one pomiary stężenia azotu ogólnego i organicznego w ściekach oczyszczonych mechanicznie i ściekach oczyszczonych biologicznie w okresie przed i po zakończonej modernizacji bioreaktorów. Azot organiczny został podzielony na...
-
Energetyczne aspekty działania komunalnej oczyszczalni ścieków
PublikacjaW pracy omówiono gospodarkę cieplno-energetyczną wybranej oczyszczalni ścieków. Pokazano możliwości wykorzystania odnawialnych zasobów energii (biogazu), odzysku ciepła ze ścieków oraz kogeneracji, wraz z oszacowaniem oszczędności paliw kopalnych.
-
Wymiarowanie systemów odwadniających drogi zamiejskie.
PublikacjaOmówiono specyfikę zasilania kanałów, odprowadzających wody opadowe. Wskazano na zasadność pominięcia czasu koncentracji terenowej oraz na potrzebę uwzględnienia niejednostajności ruchu. Zaproponowano model fali kinematycznej, sprowadzający się do stosunkowo prostych relacji algebraicznych. Wskazano na niekorzystne konsekwencje nadmiernych uproszczeń modelu obliczeniowego (na przykład stosowanie metody przepływu zastępczego).
-
Przedsięwzięcie inwestycyjne: zagadnienia podstawowe
PublikacjaW artykule prezentuje się m.in. fazy przedsięwzięcia inwestycyjnego i objęte nimi działania, podstawowe zasady tworzenia modelu organizacyjnego przedsięwzięcia oraz zagadnienie zarządzania zasobami przypisanymi do przedsięwzięcia inwestycyjnego. W artykule wskazuje się również na wybrane zakłócenia, występujące w toku przygotowania i realizacji budowlanego przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz ich wpływ na działania w obszarze logistyki.
-
Ryzyko, identyfikacja i ocena ryzyka przedsięwzięcia inwestycyjnego w aspekcie działań logistycznych
PublikacjaW artykule prezentuje się wyniki badań na temat ryzyka w obszarze działań logistycznych, przeprowadzonych w drugiej połowie 2012 r. wśród wybranych wykonawczych przedsiębiorstw budownictwa lądowego działających na terenie Trójmiasta.
-
Procesy napowietrzania – opis i modelowanie
PublikacjaBiologiczne oczyszczanie ścieków stanowi podstawową grupę procesów w oczyszczalni ścieków. O efektywności i koszcie ich zachodzenia decydujący wpływ ma napowietrzanie ścieków. Jest ono najczęściej zrealizowane przy pomocy instalacji napowietrzającej. W artykule opisano wpływ napowietrzania ścieków na przebieg procesów biologicznych i szczegółowo przedstawiono elementy instalacji napowietrzającej. Następnie opracowano model matematyczny...
-
Usuwanie azotu z wód poosadowych w procesie nitryfikacji - denitryfikacji w reaktorze typu SBR
PublikacjaOczyszczanie odcieków w wydzielonych systemach pozwala w znaczący sposób obniżyć ładunek azotu kierowany do reaktorów biologicznych. Celem pracy było określenie czasu adaptacji osadu do wód poosadowych oraz zewnętrznego źródła węgla (etanol, olej fuzlowy). W przeprowadzanych testach obserwowano znaczący wzrost szybkości denitryfikacji z 2 mg N/(gsmo*h) do ponad 10 mg N/(gsmo*h) w ciągu trzech tygodni. Wymagany okres adaptacji osadu...
-
Wykorzystanie układów kogeneracyjnych małoskalowych i mikroskalowych opartych o silniki spalinowe na gaz ziemny
PublikacjaArtykuł poświęcony jest zagadnieniu wykorzystania układów kogeneracyjnych małoskalowych i mikroskalowych opartych o silniki spalinowe na gaz ziemny. W artykule znajdują się uwarunkowania prawne związane z kwestiami ulg i dofinansowania "produkcji energii elektrycznej" z wykorzystaniem kogeneracji. Ponadto dokonano przeglądu konstrukcji czołowych producentów silników spalinowych wykorzystujących gaz ziemny oraz zaprezentowano przykłady...
-
Możliwości programów komputerowych służących do rekonstrukcji wypadków drogowych
PublikacjaArtykuł przedstawia definicje wypadku drogowego, statystyki na ich temat oraz omawia możliwości poszczególnych programów komputerowych wspierających proces rekonstrukcji wypadków drogowych. Programy dzielą się na kategorie: symulacyjne, arkusze kalkulacyjne, do analizy czasowo-przestrzennej, rysunkowe oraz fotogrametryczne.
-
Gdańska komunikacja miejska - rozwój i prognozy
PublikacjaRozwinięty system transportu publicznego ma kluczowe znaczenie dla jakości życia obywateli, ułatwiając im dostęp do ich miejsc pracy, szkoły, uczelni, miejsca rozrywki itp. Zwiększona mobilność ma ogromny wpływ na gospodarkę w regionie. Ponadto transport publiczny zmniejsza natężenie ruchu, co ma pozytywny wpływ na infrastrukturę drogową i środowisko. Artykuł przedstawia stan transportu publicznego w Gdańsku, który jest jednym...
-
Symulacja pracy mechanizmu prasującego pojazdu do usuwania odpadów z pojemników (PUOP)
PublikacjaW pracy przedstawiono analizę pracy wybranego typu mechanizmu prasującego PUOP oraz wpływ różnych konfiguracji elementów składowych tego urządzenia na energochłonność pracy w warunkach przyjętego cyklu obciążenia. W tym celu wykorzystano model mechanizmu prasującego PUOP w formie grafów wiązań oraz wyniki pomiarów ciśnienia roboczego w siłownikach hydraulicznych mechanizmu prasującego w trakcie jednego pełnego cyklu pracy przeprowadzonych...
-
Influence of the abrasive grain trajectory on the machining of thin-walled cylinder liners of internal combustion engines with variable kinematics of honing
PublikacjaGładzenie ze zmienną kinematyką posiada szereg zalet w porówna-niu do tradycyjnego gładzenia [1-19], takie jak: mniejsze zużycie na-rzędzia [12, 13], niższa temperatura obróbki [13], lepsza jakość po-wierzchni [12, 13] oraz mniejsza odchyłka walcowości [13]. W arty-kule omówiono zalety zmiennej kinematyki gładzenia. Można zało-żyć, że gładzenia ze zmienną kinematyką „VH” zostanie wdrożone wkrótce w przemyśle, np. w produkcji elementów...
-
Tratwy ratunkowe: sztywne i pneumatyczne
PublikacjaW artykule omówione zostały zbiorowe środki ratunkowe, które powinny być na pokładzie statków pasażerskich. Do nich należą tratwy ratunkowe sztywne oraz pneumatyczne. Wymieniono 10 prób, którym poddawane są wszystkie typy tratw. Dla każdej tratwy przypisana jest odpowiednia ilość ludzi i w związku z tym należy przeprowadzić próby wyporności. Najważniejsze z nich to próby szczelności i wytrzymałości materiału poszycia oraz szwów.
-
Ruch cieczy w zbiorniku poziomym
PublikacjaW artykule omówiony został ruch poziomy zbiornika wypełnionego cieczą. Wymieniono przyczyny ruchu cieczy w zbiorniku. Dokonano analizy wg teorii liniowej i nieliniowej. Wyznaczono częstości drgań własnych. Na podstawie teorii liniowej i nieliniowej wyznaczono funkcję potencjału prędkości Φ i powierzchni swobodnej η. Podano rozkłady ciśnień hydrodynamicznych na ściankach zbiornika.
-
Obciążenia hydrodynamiczne elementów konstrukcji podwodnych
PublikacjaW artykule dokonano analizy hydrodynamicznej elementu konstrukcji podwodnej. Konstrukcja posadowiona jest na dnie morza w strefie brzegowej. Dno jest gruntem nieprzepuszczalnym wody. Elementy konstrukcji podwodnej mają kształt „nóg” jak na rys.1. Falowanie wody wywołuje pole ciśnień na elementy podwodne. Obciążenia hydrodynamiczne na powierzchniach zwilżonych wyznaczono przez całkowanie rozkładów ciśnień. Są to siły poziome i pionowe....
-
Urządzenia ratunkowe na statku
PublikacjaW artykule przedstawiono wykaz środków ratunkowych, które powinny znajdować się na każdym statku. Podano również rozmieszczenie takich środków. Ważne są dokładne oznaczenia takich środków znajdujących się na statku. Ważne jest aby były oznaczone wyraźnie znaki ewakuacyjne i znaki nakazu. W artykule wymieniono również przykłady instrukcji, które powinny być umieszczone w bezpośrednim sąsiedztwie środków ratunkowych na statku.
-
Badania wytrzymałościowe nowych laminatów użytych do budowy łodzi ratunkowych
PublikacjaW artykule przedstawiono rodzaje badań właściwości kompozytów. Mogą to być badania dotyczące pojedynczych włókien oraz żywic. Badania przeprowadza się na półproduktach i gotowych elementów konstrukcyjnych. Chcąc uzyskać dodatkowe informacje o właściwościach nowych laminatów przeprowadza się badania na płytach próbnych. Wykonano badania dla dwóch laminatów poliestrowo-szklanych oraz dziesięciu epoksydowo-węglowych wg Lloyd Register...
-
Ruch cieczy w zbiorniku w ruchu obrotowym
PublikacjaW artykule omówiony został ruch ładunku płynnego w zbiorniku podczas obrotu. Przeprowadzono analizę teoretyczną wg teorii liniowej i nieliniowej. Wyznaczono potencjał prędkości cieczy i na tej podstawie funkcję ciśnienia w dowolnym punkcie objętości cieczy w zbiorniku. Podano wykresy obciążeń ścianek zbiornika od cieczy wg obydwu teorii.
-
Obliczenia obciążeń hydrodynamicznych dla konstrukcji przybrzeżnej
PublikacjaW artykule przedstawiono obliczenia ciśnienia hydrodynamicznego dla konstrukcji układu pomiarowego podczas falowania dla wody płytkiej. Wyznaczono wartości siły poziomej dla kolumny cylindrycznej, o jednakowej średnicy. Dla konstrukcji w postaci stempla o znanej geometrii określono wielkość wgłębienia w bloku cementowym oraz wypór hydrostatyczny. Dla kolumny cylindrycznej o zmiennej skokowo średnicy wyznaczono funkcję ciśnienia,...
-
Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
PublikacjaArtykuł dyskusyjny - braki i zagrożenia wynikające z nowej regulacji ustawowej.
-
WAT Wiesbaden´2002
PublikacjaOmówienie kongresu - zjazdu wodociągówców niemieckich.
-
Aktualizacja hydraulicznych parametrów sieci deszczowych
PublikacjaPrzy projektowaniu kanalizacji deszczowej stosuje się bardzo uproszczone metody obliczeniowe. Pomija się w nich wiele istotnych czynników, co praktycznie uniemożliwia uwzględnianie zmian zachodzących na terenie zlewni w czasie eksploatacji sieci. W pracy zaproponowano dokładniejszą metodę obliczeniową. Jej przydatność zilustrowano danymi z okresu katastrofalnej powodzi w Gdańsku w roku 2001.
-
Spectral criterion of infinite fatigue life of beams under asymmetric random loads
PublikacjaRozpatrywana jest trwałość zmęczeniowa belek poddanych stałym i zmiennym obciążeniom osiowym, giętnym i skrętnym o znanych gęstościach widmowych mocy. Założono, że materiał posiada granicę zmęczenia i jest zgodny z modelem Kelvina-Voigta, oraz że składowe naprężenia są stacjonarne, stacjonarnie skorelowane i różniczkowalne w sensie średniokwadratowym. Zdefiniowano naprężenie równoważne i sformułowano kryterium nieograniczonej trwałości...
-
Application of the theory of energy transformation systems to fatigue assessment of steel elements under multiaxial periodic loading
PublikacjaPraca dotyczy symulacji odporności zmęczeniowej elementów stalowych poddanych wieloosiowym obciążeniom okresowym w zakresie wysokocyklowym. W tym celu zdefiniowano jednoosiowe naprężenie sinusoidalne, równoważne w sensie trwałości zmęczeniowej materiału naprężeniu aktualnemu gdy każda jego kartezjańska składowa jest dana w postaci szeregu Fouriera. Warunki równoważności wynikają z teorii systemów transformacji energii i wiążą się...
-
A surface panel method for hydrodynamic analysis of pod propulsors
PublikacjaPraca przedstawia zastosowanie metody elementów brzegowych do analizy hydrodynamicznych pędników azymutalnych, czyli do wyznaczania rozkładu ciśnienia i wielkości sił hydrodynamicznych dla pędnika o znanej geometrii i o znanych parametrach pracy.
-
Symulacja komputerowa w praktyce projektowania i eksploatacji oczyszczalni ścieków z osadem czynnym
PublikacjaStosowane obecnie podejście do modelowania procesu osadu czynnego jest oparte na tzw. modelach mechanicznych. Model matematyczny komory osadu czynnego powinien uwzględniać także warunki przepływu (hydraulikę) oraz dokładną charakterystykę dopływających ścieków. Kalibrację złożonych modeli procesu osadu czynnego należy przeprowadzić w oparciu o zasady inżynierii systemowej lub procesowej. Na obecnym etapie przydatność badań symulacyjnych...
-
Hydraulic drive and control of the equipment of the small fishing cutter.
PublikacjaPrzedstawiono uwarunkowania i założenia techniczne oraz zaprojektowany i zrealizowany układ napędu i sterowania hydraulicznego urządzeń małego kutra rybackiego KR10. Pewna zmiana układu zrealizowanego wynikała z konieczności dostosowania go do tymczasowo zastosowanych urządzeń połowowych, odmiennych niż przewidywał projekt. Przedstawiono także informacje o wynikach prób morskich i dwumiesięcznego okresu eksploatacji w różnych,...
-
Adaptacyjny system sterowania stężeniem tlenu i instalacją napowietrzającą w oczyszczalni ścieków typu SBR
PublikacjaBiologiczna oczyszczalnia ścieków jest złożonym nieliniowym systemem sterowania. Jednym z istotnych i kosztownych procesów tam zachodzących jest napowietrzanie ścieków. Prawidłowy jego przebieg ma decydujący wpływ na stopień oczyszczenia ścieków i koszty operacyjne pracy oczyszczalni. W związku z tym prowadzone są prace badawcze nad nowymi strukturami i algorytmami sterowania. Powinny się one odznaczać wysoką efektywnością i niewielkim...
-
Pojazdy zabytkowe a współczesne – pomiary w stacji kontroli pojazdów
PublikacjaPrzeprowadzone zostały badania układu hamulcowego oraz skuteczności tłumienia zawieszenia ponad 50 pojazdów. Celem pracy było porównanie działania wyżej wymienionych układów w samochodach z różnych lat produkcji oraz zweryfikowanie ich z warunkami technicznymi obowiązującymi podczas przeprowadzania badania technicznego pojazdu w stacji kontroli pojazdów przez diagnostę samochodowego. Układ hamulcowy został zbadany 3 metodami: na...
-
Trasa przejazdu jako czynnik determinujący warunki eksploatacji pojazdu
PublikacjaW pracy przedstawiona została metoda opisu warunków eksploatacji pojazdu przy użyciu założonej trasy przejazdu. Proponowana metoda może być użyta do łatwej oceny efektywności ekonomicznej układów napędowych autobusów miejskich, w warunkach eksploatacji charakterystycznych dla danego miasta, uwzględniających takie czynniki jak warunki klimatyczne, ukształtowanie terenu, warunki ruchu drogowego, liczbę przewożonych pasażerów.
-
Rozwój miast ukierunkowany na optymalne wykorzystanie transportu zbiorowego
Publikacja -
Badania techniczne pojazdów zabytkowych w stacjach kontroli pojazdów
PublikacjaW artykule omówiony został problem dotyczący procedury przeprowadzania badań technicznych pojazdów zabytkowych w Stacjach Kontroli Pojazdów. Sposób wykonywania badań technicznych przez diagnostę samochodowego określony jest przed konkretne rozporządzenie, lecz niestety żadna ustawa nie daje odpowiedzi na to, jakie warunki muszą być spełnione aby pojazd zabytkowy zostałdopuszczony do ruchu.
-
Wstęp do optymalizacji konstrukcji fotelika samochodowego do przewozu dzieci z wykorzystaniem oprogramowania CAD i MES
PublikacjaW artykule opisano najważniejsze funkcje fotelika. Omówiono przebieg prac projektowych fotelik samochodowego do przewozu dziecka w samochodzie na podstawie wdrożonego do produkcji projektu. Przedstawiono konstrukcje zbudowanych prototypów oraz wybrane wyniki optymalizacji MES.
-
Wpływ nawierzchni drogowej na opór toczenia opon samochdowych
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań oporu toczenia opon na 5 nawierzchniach zamontowanych na bębnach dwóch maszyn bieżnych. Przeanalizowano je w aspekcie wpływu tekstury nawierzchni na współczynnik oporu toczenia opon. Wnioski z tej pracy posłużyły do zaplanowania podobnych badań w warunkach drogowych za pomocą przyczepy dynamometrycznej.
-
Propulsion system with a hydraulic transmision for a low draught inland vessel
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia i uwarunkowania techniczne oraz projekt koncepcyjny dwóch wariantów układu napędowego statku śródlądowego o małym zanurzeniu. Oba warianty dotyczą systemu Diesel-hydraulicznego, przy czym pierwszy - z tradycyjną, poziomą linią wałów i śrubami stałymi w wychylnych dyszach Korta, a drugi - z pędnikami azymutalnymi. Projekt zawiera schemat systemu napędowego oraz wizualizację rozmieszczenia podstawowych...
-
Uderzenia hydrauliczne w sieci wodociągowej pierścieniowej
PublikacjaW pracy zastosowano metodę charakterystyk do analizy zjawiska uderzenia hydraulicznego w sieci wodociągowej pierścieniowej. Model natematyczny stanowi układ dwóch równań różniczkowych cząstkowych typu hiperbolicznego, które przekształcono do postaci równań różniczkowych zwyczajnych. Zamieszczono przykład obliczeniowy, dotyczący analizy uderzenia hydraulicznego w sieci pierścieniowej, składającej się z 17 pierścieni, 48 przewodow...
-
Stochastic approach to the dynamics of marine floating object
PublikacjaAnalizowany jest ruch jednostki pływającej z uwzględnieniem w równaniach stochastycznych nieliniowości, występującej w wymuszeniach zewnętrznych działających na obiekt. Stochastyczne równania różniczkowe są zapisane dla sprzężonych ruchów symetrycznych.
-
Któtkoterminowe prognozowanie dopływu ścieków do oczyszczalni na podstawie ilości zużywanej wody.
PublikacjaBieżące pomiary oraz krótkoterminowe prognozy dotyczące ilości i parametrów jakościowych ścieków surowych mają podstawowe znaczenie przy ustalaniu warunków normalnej pracy oczyszczalni ścieków. W stanach zakłóceniowych znaczenie tych informacji jest jeszcze większe. Pozwalają one przygotować oczyszczalnię do bezpiecznego przyjęcia partii ścieków o znacząco zmienionych parametrach. Prognozowanie parametrów charakteryzujących ścieki...
-
Stochastic approach to the dynamics of a linear floating object
PublikacjaArtykuł stanowi prezentację metody różniczkowych równań stochastycznych w zastosowaniu do analizy dynamiki obiektów pływających. Analizowany jest ruch jednostki pływającej jako obiektu liniowego z uwzględnieniem w równaniach stochastycznych nieliniowości, występującej w wymuszeniach zewnętrznych działających na obiekt. Stochastyczne równania różniczkowe są zapisane dla sprzężonych ruchów symetrycznych.
-
Wyznaczanie przepływów obliczeniowych przy doborze wodomierzy głównych i projektowaniu średnic instalacji wodociągowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.
PublikacjaTendencje zmian w zapotrzebowaniu na wodę w budownictwie mieszkaniowym.. Błędy pomiaru przepływu, ogólna zasada doboru wodomierza. Proponowane formuły opisujące maksymalne przepływy w budynkach mieszkalnych. Porównanie przepływów wg różnych znanych metod.
-
Problem związków rtęci odprowadzanych do systemów kanalizacyjnych
Publikacja -
Ocena funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy Bodzanów w świetle obowiązujących przepisów prawa
Publikacja -
Aktualna i przyszła sprawność technologiczna mechaniczno biologicznego przetwarzania (MBP) odpadów komunalnych
Publikacja -
Sztywność obwodowa
PublikacjaSztywność obwodowa obiektów kubaturowych oraz rurociągów z tworzyw sztucznych. Warunki wspólpracy z ośrodkiem gruntowym podstawowe definicje, obciążenia, posadowienia, właściwości wyrobów w aspekcie współpracy z podłożem, badania szczelności, oddziaływanie wykonawstwa sieci na obiekty sąsiednie.
-
The analysis of the mechanical properties of welding joints of high-strength steels for offshore and ships structures
PublikacjaW artykule przedstawiono równania korelacyjne właściwości mechanicznych złaczy spawanych stali wysokiej wytrzymałości, które umożliwiają ocenę wpływu technologii spawania tych stali.W pracy zaproponowana dwa równania. Pierwsze umożliwa wstępną ocenę spawalności obecnie produkowanych stali wysokiej wytrzymałości, natomiast równania korelacyjne pozwalają obliczyć maksymalną twardość strefy wpływu ciepła materiału.
-
Unsymmetrical movements of a multi-hull vessel treated as a linear object
PublikacjaW artykule przedstawiona została analiza dynamiki wybranych morskich obiektów pływających reprezentujących wielokadłubowe jednostki pływające. Badany obiekt został przedstawiony jako liniowy układ dynamiczny o sześciu stopniach swobody. Powyższa analiza dotyczy równań różniczkowych opisujących ruchy niesymetryczne statku na fali. Układ stochastycznych równań różniczkowych dla sprzężonych ruchów niesymetrycznych został przedstawiony...
-
AE testing of local corrosion in storage tanks of oil tankers
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki badań korozji lokalnej w zbiornikach magazynowych zbiornikowców, przy użyciu metody Emisji Akustycznej. Badania wykrywania korozji wykonano z użyciem testerów, podczas produkcji których przyjęto założenie wysokiej intensywności sygnału oraz stabilności sygnału akustycznego w relatywnie długim czasie.
-
Specjacja metali ciężkich w osadach ściekowych powstających w trakcie oczyszczania ścieków w reaktorach systemu MUCT
PublikacjaCelem prowadzonych badań była analiza zawartości metali ciężkich w poszczególnych frakcjach po kolejnych stopniach obróbki osadów powstających reaktorach wielofazowych MUCT. Przeprowadzone badania pozwoliły na ocenę wpływu stosowanej technologii przeróbki osadów na specjację metali oraz ich biodostępność w aspekcie przyrodniczego ich zagospodarowania.
-
Projektowanie cyrkulacji ciepłej wody użytkowej w rozległych instalacjach z wykorzystaniem analizy hydrotermicznej
PublikacjaOpisano podstawy sugerowanych algorytmów postępowania w projektowaniu instalacji ciepłej wody użytkowej w rozległych instalacjach, z wieloma pionami wodociągowymi. Algorytmy te wykorzystują zdefiniowany w artykule matematyczno - hydrotermiczny model cyrkulacji. Część praktyczna artykułu sprowadza się do omówienia istotnych, charakterystycznych cech projektowanych przez autorkę instalacji Omówiono tu, oparte o własne obliczenia,...
-
Perspektywy rozwoju w Europie systemów sanitarnych z zastosowaniem toalet separujących
PublikacjaIstniejące technologie z tradycyjnymi toaletami zbiorczymi (WC), kanalizacją ogólnospławną (względnie rozdzielczą) oraz oczyszczalnią centralną niosą za sobą szereg wad i nie rozwiązują problemu gospodarki wodno-ściekowej. Ochrona wód bazuje nadal na filozofii "end-of-pipe" i oczyszczalniach komunalnych. Pomimo wysokiej efektywności oczyszczania ścieków, z obiegu przyrodniczego zostają po drodze usunięte wysoko wartościowe substancje...