Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 648
-
Katalog
Wyniki wyszukiwania dla: OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ
-
Projektowanie konstrukcji oporowych w świetle normy EN 1997-1
PublikacjaOmówienie zakresu i zasad projektowania konstrukcji oporowych według nowej normy europejskiej EN 1997-1. Analiza zmian i zakresu niezbędnych działań związanych z wdrożeniem normy do warunków polskich.
-
Artur Opaliński dr inż.
Osoby -
Rafał Leszczyna dr hab. inż.
OsobyDr hab. inż. Rafał Leszczyna jest profesorem uczelni na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej. W lipcu 2020 r., na podstawie osiągnięcia naukowego w obszarze zarządzania cyberbezpieczeństwem infrastruktur krytycznych w sektorze elektroenergetycznym, uzyskał stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych, dyscyplina informatyka techniczna i telekomunikacja. W latach 2004–2008 pracował...
-
Elastyczny dwuczłonowy statek pasażerski w projekcie Eureka
PublikacjaOpisano dwuczłonowy, specjalistyczny, luksusowy statek sanatoryjno-pasażerski, zaprojektowany w ramach europejskiej grupy projektów EUREKA, projekt INCOWATRANS E!3065. Przedstawiono założenia, plany generalne, systemy napędu oraz system manewrowania członami.
-
Bożena Zabiegała prof. dr hab. inż.
OsobyGłówne zainteresowania badawcze prof. Bożeny Zabiegały obejmują problemy analityki zanieczyszczeń środowiska ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wewnętrznego (powietrza wewnętrznego), wykorzystania technik pasywnych pobierania próbek w analityce środowiskowej, chemia środowiskowa, badania oraz projektowania nowoczesnych narzędzi do oceny emisji związków z grupy VOC i SVOC, badania składu olejków eterycznych i ocena ich...
-
Joanna Żukowska dr hab. inż.
OsobyJoanna Żukowska (ur. w Kwidzynie) – specjalista w dziedzinie transportu, inżynierii drogowej i bezpieczeństwa. Prowadzi badania w zakresie polityk transportowych, aktywnego transportu, zarządzania bezpieczeństwem, a także zdrowia publicznego. Głównymi obszarami jej zainteresowań naukowych są: modelowanie ryzyka w ruchu drogowym, prognozowanie trendów bezpieczeństwa oraz programowanie i wdrażanie systemów zarządzania bezpieczeństwem...
-
Determinanty i kierunki rozwoju współpracy Armenii w ramach Partnerstwa Wschodniego
PublikacjaArtykuł ukazuje kluczowe detreminanty i kierunki współpracy Armenii w ramach Partnerstwa Wschodniego w kontekście jej wycofania się z podpisania umowy stowarzyszeniowej i rozpoczęcia negocjacji ws nowego ramowego układu o współpracy z UE oraz akcesji w Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej
-
Wybrane aspekty drog wodnych środlądowych na zapleczu portu gdanskiego
PublikacjaW artykule przedstawiono stan istniejący polskich drog wodnych środlądowych, skład floty przewozowej i miejsce polskich drog wodnych w sieci europejskiej. Omowiono równiez możliwości przystosowania portu gdanskiego dla obslugi przewozow środlądowych.
-
Działalność depozytowa instytucji finansowych i jej prawne otoczenie
PublikacjaW publikacji zawarto analizę działalności depozytowej banków komercyjnych i spółdzielczych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych. Odniesiono ja do otoczenia prawnego, regulującego tę sferę działalności bankowej.Zwrócono również uwagę na rolę unii bankowej w kształtowaniu bezpieczeństwa lokowanym w instytucjach finansowych depozytów.
-
Polityka pieniężna Narodowego Banku Polskiego a monetarna i walutowa konwergencja
PublikacjaSkutkiem wejścia Polski w struktury UE w 2004r jest dążenie do członkostwa w Unii Gospodarczej i Walutowej. Wymaga to spełnienia określonych norm konwergencji, w tym monetarnej i walutowej. W opracowaniu podjęto się określenia skuteczności polityki pieniężnej NBP w zakresie wypełniania badanych norm.
-
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych. Systemy poza konstrukcjami budynków do przesyłania wody lub ścieków. Praktyka instalowania nad ziemią i pod ziemią
PublikacjaZagadnienia prowadzenia rurociągów poza budynkami - posadowienia w gruncie względnie poza gruntem. Szczególne konsekwencje zróżnicowanych warunków posadowienia. Projekt prenormy europejskiej w wersji polskiej. Konsekwencje usterek na poziomie tłumaczenia, różnice w definiowaniu podstawowych zachowań
-
Strategie internacjonalizacji MSP wobec integracji ekonomicznej Europy
PublikacjaIntegracja ekonomiczna Europy, a zwłaszcza utworzenie IRE oraz unii gospodarczo - walutowej (UGW)znacząco przyspieszyło internacjonalizację MSP. MSP internacjonalizuje się w różny sposób - liczba wariantów strategicznych jest tu ogromna. Artykuł przedstawia strategie i instrumenty internacjonalizacji MSP, ocenia przydatność stosowanych w literaturze strategii do badań MSP.
-
Bezpieczne wymiarowanie ścinania ze zmiennym kątem THETA w kratownicach zastępczych według norm EC:2003, DIN:2003, PN:2002
PublikacjaPraca przedstawia zagadnienie wymiarowania elementów żelbetowych na ścinanie według zmodyfikowanej kratownicy Morscha, zamieszczonej w normach: europejskiej, niemieckiej i polskiej. Podano praktyczne wnioski odnośnie bezpiecznego przyjmowania kąta THETA, odwzorowującego nachylenie myślowo wydzielonych betonowych krzyżulców ściskanych.
-
Konkurencyjność miast i regionów w wymiarze realnym
PublikacjaArtykuł traktuje o kwestiach związanych z polityką i gospodarką przestrzenną miast w obliczu integracji europejskiej. Konieczne są nowe formy tej polityki, która winna być bardziej aktywna, a zarazem wsparta na szerokich negocjacjach i uzgodnieniach interesów.
-
Efekt skali w analizie elementów żelbetowych poddanych ścinaniu
PublikacjaW pracy przedstawiono problematykę efektu skali w badaniach elementów żelbetowych na ścinanie, jak również sposób ujęcia tego problemu w aktualnie obowiązujących normach projktowania konstrukcji z betonu, w tym normy europejskiej, polskiej, niemieckiej i amerykańskiej.
-
Andrzej Klimczuk
OsobyAndrzej Klimczuk, doktor nauk społecznych w zakresie nauki o polityce publicznej oraz socjolog. Adiunkt w Katedrze Polityki Społecznej Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W latach 2002-2009 redaktor i korespondent wydawnictw o grach komputerowych. W latach 2011-2013 wiceprezes Fundacji Laboratorium Badań i Działań Społecznych "SocLab". Ekspert zewnętrzny m.in. Komisji Europejskiej, programu URBACT,...
-
Przepis na urbanistę?
PublikacjaW dobie reformy wprowadzającej na polskie uczelnie wyższe postanowień procesu bolońskiego istotne staje się postawienie problemu kształcenia współczesnych urbanistów. Temat poruszony zostaje w kontekście wyzwań aktualnej praktyki projektowej oraz integracji europejskiej rynku pracy i studiów wyższych.
-
Wymiarowanie strefy przypodporowej belek żelbetowych z otworami
PublikacjaW pracy przedstawiono cechy modelu kratownicowego do wymiarowania zbrojenia poprzecznego w ujeciu normy polskiej i europejskiej. Na tym tle dokonano analizy wpływu otworów w strefie przypodporowej na zachowanie się belek żelbetowych i podano przykładowe obliczenia tego typu elementów.
-
Postęp i problemy z wdrażaniem strategii HR4R
PublikacjaPerspektywiczne zarządzanie instytucjami wymusza zmiany w ich polityce personalnej w kierunku świadomego działania na rzecz kapitału ludzkiego. Politechnika Gdańska (PG), wdrażając zasady Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy Rekrutacji Pracowników Naukowych, wpisuje się idealnie w ten nurt.
-
Przebicie w połączeniach typu płyta-słup – przegląd poszczególnych rodzajów zbrojenia oraz metod wymiarowania w świetle wybranych norm projektowych
PublikacjaW referacie przedstawiono podstawowe informacje związane z przebiciem w połączeniu typu płyta-słup, opisano sposoby zbrojenia z uwagi na przebicie, a także przybliżono metody wymiarowania na przebicie według normy europejskiej (EC2), normy amerykańskiej (ACI) oraz fib Model Code 2010.
-
Ścinanie w ujęciu przepisów europejskich.
PublikacjaW pracy omówiono, wraz z obszernym komentarzem model obliczeniowy i zasady wymiarowania konstrukcji żelbetowych na ścinanie wg normy europejskiej. Podano wytyczne projektowania zbrojenia. Przedstawiono szeroki komentarz dotyczący zalet i wad modelu wg normy pr EN 1992 - July 2002
-
Nagrody jakości oparte na europejskim modelu doskonałości EFQM.
PublikacjaW niniejszym rozdziale przedstawiono podstawowe aspekty związane z nagrodami jakości opartymi na Europejskim Modelu Doskonałości EFQM. Omówione zostały kryteria oraz podział punktów przyznawanych poszczególnym kryteriom. Przedstawiono również zasady przyznawania zarówno Europejskiej Nagrody Jakości jak i Polskiej Nagrody Jakości.
-
Europejska legitymacja zawodowa inżyniera ma już trzy lata
PublikacjaOmówiono ideę utworzenia Karty Zawodowej Inżyniera. Podano zasady przyznawania oraz korzyści z jej otrzymania. Przedstawiono udział Europejskiej Federacji Inżynierskich Stowarzyszeń Narodowych FEANI oraz Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w zakresie uznawania kwalifikacji zawodowych inżynierów w Europie, USA, Australii i Kanadzie.
-
Projektowanie geotechniczne w świetle przepisów norm światowych i europejskich.
PublikacjaPrzedstawiono aktualny stan normalizacji europejskiej w dziedzinie geotechniki. Zdefiniowano dokładnie pojęcie projektowania geotechnicznego. Przeanalizowano różnice między dotychczasowym sposobem projektowania geotechnicznego wg. polskich norm, a zasadami wg.norm europejskich. Stwierdzono, że projektowanie geotechniczne wg. nowych zasad wymagać będzie znacznie większego wysiłku ze strony projektantów.
-
Rozważania na temat bezpiecznego wymiarowania ścinania ze zmiennym kątem THETA w kratownicach zastępczych według norm EC:2003 DIN:2001 PN:2002
PublikacjaW pracy przedstawiono problem bezpiecznego projektowania elementów żelbetowych na ścinanie według zmodyfikowanego modelu kratownicowego Morscha, w ujęciu normy europejskiej, polskiej i niemieckiej. Wykazano, że przyjmowane graniczne kąty nachylenia betonowych krzyżulców ściskanych mogą być w pełni bezpiecznie stosowane do analizy konstrukcji.
-
Wymiarowanie strefy przypodporowej elementów żelbetowych a właściwości modelu kratownicowego
PublikacjaW pracy omówiono podstawowe właściwości modelu kratownicowego do analizy strefy przypodporowej elementów żelbetowych. Na tym tle podano procedury obliczania zbrojenia poprzecznego oraz nośności na ścinanie w aspekcie postanowień normy polskiej PN-B-03264:2002 oraz normy europejskiej PN-EN 1992-1-1:2008.
-
Modernizm gdyński - modernizm europejski. Inspiracje i analogie
PublikacjaModernizm gdyński znajduje swe wyraźne korzenie w nurtach architektury europejskiej okresu międzywojennego.Głównymi ośrodkami kształtowanie się tych nurtów były artystyczne stolice europejskie, takie jak Paryż, Berlin, Wiedeń, Amsterdam, Rotterdam,Bruksela, Stuttgard i Hamburg. Artykuł wskazuje na analogie między wybitnymi realizacjami europejskimi a architekturą gdyńskiego moderizmu.
-
Rok 2011 rokiem Jana Heweliusza
PublikacjaSejm Rzeczypospolitej Polskiej wraz z Radą Miasta Gdańska ustanowił rok 2011 ''Rokiem Jana Heweliusza''. poprzez organizację szeregu naukowych i kulturalnych wydarzeń skierowanych do różnych grup społecznych Miasto Gdańsk świętuje czterechsetną rocznice urodzin Wielkiego Gdańszczanina, którego odkrycia przyczyniły się do rozwoju europejskiej nauki.
-
Nowoczesne metody wzmacniania słabych gruntów dla bezpiecznego posadowienia dróg. Modern ground improvement methods for soft soils and safe road constructions.
PublikacjaW referacie przedstawiono ciekawsze i innowacyjne w skali polskiej i europejskiej rozwiązania geotechniczne, zastosowane w ciągu kilku ostatnich lat w Polsce. Przytoczone przykłady obejmują zastosowanie: geodrenów i przeciążenia, wibroflotacji i wibrowymiany, kolum żwirowych, mieszania wgłebnego gruntu na mokro oraz kolumn betonowych ze żwirową stopą.
-
Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego.
PublikacjaW książce ukazano architekturę oraz dzieje budowy kamienic gdyńskiego śródmieścia w okresie gdy dokonywał się tzw. przełom modernistyczny, a więc na styku dwóch epok historyzmu i modernizmu. Problem ten przeanalizowano w szerokim kontekście architektury europejskiej tego okresu oraz wielowiekowej tradycji specyficznej formy zabudowy jaką jest kamienica.
-
FIDELIS FIDELIS: Ustanowienie Europejskiej Sieci Zaufanych Repozytoriów Cyfrowych
ProjektyProjekt realizowany w Sekcja Informacji Naukowo-Technicznej zgodnie z porozumieniem 101188078 — FIDELIS — HORIZON-INFRA-2024-EOSC-01 z dnia 2024-10-08
-
Odrębność Estonii w nadbałtyckiej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej
PublikacjaW europejskim obrazie regionalnym, uwagę zwraca nadbałtycka przestrzeń kulturowo-cywilizacyjna, którą odnosi się do hegemonicznej rzeczywistości danego obszaru. Wyjątkową wartość stanowi tam dziedzictwo Republiki Estoniik, która jest integralną częścią wspólnoty europejskiej; wskazują na to kraty przeszłości, ład polityczny i gospodarczy oraz aspiracje i dążenie społeczności tam zamieszkujących.
-
Dokumentacja Projektowa. Wymagania dla konstrukcji stalowych. Część 2
PublikacjaOmówione zostały wymagania odnośnie wykonania rysunków warsztatowych konstrukcji stalowych stosownie do przyjętej techniki i technologii wytwarzania. W tym kontekście przestawionio wymagania do specyfikacji technicznej precyzującej standard wykonania stalowych elementów konstrukcyjnych. Poruszona została kwestia właściewej kontroli procesu projektowania konstrukcji z uwzglenieniem wymagań wprowadzanej normy europejskiej PN-EN 1990.
-
Challenge for the sustainable city - is the Garden City idea still relevant?
PublikacjaTekst ma na celu porównanie europejskiej architektury mieszkaniowej powsta-łej w okresie ostatnich stu lat po obu stronach Żelaznej Kurtyny oraz przy-wołanie historycznych zasad jej kształtowania. Rozważa współczesne tenden- cje i poglądy nt. zrównoważonego projektowania miasta oraz zachęca do ref-leksji nad aktualnością idei Miasta-Ogrodu.
-
Metody pomiaru i analizy nierówności pionowych toru
PublikacjaDo czasu wprowadzenia jednolitych zasad oceny stanu infrastruktury na europejskiej sieci kolejowej zarządy krajowe stosowały różne metody pomiaru, analizy i oceny pomierzonych nierówności toru. W artykule przedstawiono metody pomiaru i analizy nierówności pionowych spełniające wymagania normy PN-EN 13848 oraz zdefiniowano i wyjaśniono podstawowe pojęcia w tym zakresie.
-
Przyjmowanie aplikacji do Szkoły Doktorskiej
WydarzeniaW dn. 5–10.09.2024 do godz. 11.00, Szkoła Doktorska będzie przyjmować aplikacje kandydatów wraz z kompletem dokumentów. Aplikacje należy składać elektronicznie w systemie rekrutacyjnym.
-
Bezpieczeństwo energetyczne Polski w relacjach z Rosją
PublikacjaAnaliza ukazuje ocenę stanu bezpieczeństwa energetycznego Polski w relacjach z Rosją w wymiarze infrastrukturalnym. Podejmowane przez kolejne, polskie rządy działania na rzecz zapewnienia stabilnych dostaw surowców energetycznych oraz dywersyfikacji ich źródeł, z uwagi na obecność rosyjskiego kapitału w elementach europejskiej infrastruktury przesyłowej i magazynowej, nie umożliwia eliminacji politycznych wpływów Rosji.
-
Niepokoje i pytania.
PublikacjaKryzys przestrzeni publicznych współczesnego miasta identyfikowany jest z kryzysem całego miasta i jego lokalnej społeczności. Jest to uzasadnione faktem, że to właśnie przestrzeń publiczna stanowi o istocie miasta jako zjawiska kulturowego, zwłaszcza w kręgu kultury europejskiej. Przyczyn kryzysu dopatrywać się można w rysującej się dysharmonii między potrzebami społecznymi a formą przestrzeni służącą tym potrzebom.
-
Gospodarka globalna - stan i perspektywy rozwoju
PublikacjaArtykuł obejmuje analizę gospodarki globalnej i perspektywy jej rozwoju. autorka starała się odpowiedzieć na pytanie, jak wszechobecne procesy globalizacyjne zmieniły gospodarkę światową w ciągu ostatnich kilku dekad. na tym tle omówione zostały cechy współczesnej gospodarki globalnej oraz scenariusze jej rozwoju. ponadto w artykule omówiono miejsce światowej i europejskiej gospodarki morskiej w globalnym otoczeniu.
-
Ścieżki energetyczne dla Gdańska.
PublikacjaW referacie zaprezentowano ścieżki energetyczne dla Gdańska w trzech horyzontach czasowych: krótkoterminowym (2012), średnioterminowym (2020) i długoterminowym (2050). Ścieżka energetyczna to propozycja przedsięwzięć dotyczących systemu energetycznego na danym obszarze. Referat jest rezultatem badań prowadzonych w ramach projektu PATHways TO Renewable and Efficient energy Systems (PATH-TO-RES), wspieranego przez program Komisji...
-
Przykłady dobrej praktyki w projekcie SP4CE Erasmums+
PublikacjaProjekt SP4CE, czyli Partnerstwo Strategiczne na Rzecz Kreatywności i Przedsiębiorczości (ang. Strategic Partnership for Creativity and Entrepreneurship) jest odpowiedzią na potrzeby zidentyfikowane w komunikacie z Burgii w sprawie ściślejszej europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego w latach 2011-2020. W projekcie zaprojektowano i uruchomiono portal SP4CE bazujący na oprogramowaniu WordPress i Moodle.
-
Rozstaw rys według PN-EN 1992-1-1:2008 oraz PN-B 03264:2002
PublikacjaW pracy opisano mechanizm powstawania rys dla osiowo rozciąganego pręta żelbetowego. Na tej podstawie określono maksymalny i minimalny rozstaw rys, konfrontując otrzymane wyniki z procedurami podanymi w normie europejskiej PN-EN 1992-1-1:2008 oraz w normie polskiej PN-B 03264:2002. Przedstawiono praktyczne wnioski do projektowania, wynikajace z przeprowadzonej analizy.
-
Kształcenie inżynierów spawalników zgodnie z wymaganiami określonymi dla EWE/IWE w Politechnice Gdańskiej
PublikacjaPrzedstawiono opracowany i wdrożony w Politechnice Gdańskiej nowy system kształcenia magistrów i inżynierów spawalników zawierający częściowe szkolenie Europejskich i Międzynarodowych Inżynierów Spawalników według zunifikowanych wymagań Europejskiej Federacji Spawalniczej i Międzynarodowego Instytutu Spawalnictwa. Opisano wymagania, uwarunkowania i etapy wprowadzenia nowego systemu kształcenia i powołania Autoryzowanego przez Międzynarodowy...
-
Kształcenie europejskich i międzynarodowych inżynierów spawalników na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej.
PublikacjaPrzedstawiono opracowany i wdrożony w Politechnice Gdańskiej nowy system kształcenia magistrów i inżynierów spawalników zawierający szkolenie Europejskich i Międzynarodowych Inżynierów Spawalników według zunifikowanych wymagań Europejskiej Federacji Spawalniczej i Międzynarodowego Instytutu Spawalnictwa. Opisano wymagania, uwarunkowania i etapy wprowadzenia nowego systemu kształcenia i powołania Autoryzowanego przez Międzynarodowy...
-
Kształtowanie się współczesnych stosunków polsko-estońskich
PublikacjaRozwój współczesnych stosunków polsko-estońskich i partnerskiej współpracy służy interesom obu państw i narodów, dostrzega się w nich wolę regulacji i normalizacji oraz wzajemnego wspierania na drodze integracji europejskiej. Zauważa się, że w ramach rozwoju Regionu Morza Bałtyckiego oba państwa będą dążyły do kształtowania i regulowania nowych płaszczyzn sprzyjających dalszej wzajemnej współpracy.
-
Istota gospodarki opartej na wiedzy
PublikacjaWspółczesna gospodarka morska ma charakter globalny i wielodyscyplinarny. Strategia lizbońska oraz inne dokumenty UE podkreślają znaczenie wiedzy i innowacji w rozwoju tego sektora. Kreowanie nowej wiedzy i jej wykorzystywanie wymaga wdrożenia nowych form organizacji sektora morskiego w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Budowa gospodarki morskiej opartej na wiedzy wymaga sformułowania polityki sprzyjającej efektywnemu...
-
Architektura cyfrowa - o miejscu technologii informatycznych w kształceniu architektonicznym
PublikacjaW artykule przedstawiono problematykę dotycząca technologii cyfrowych w kształceniu architektonicznym w kontekście nowych metod projektowania. Obecnie w europejskiej praktyce edukacyjnej mamy do czynienia zarówno z wykorzystaniem komputera jako narzędzia kreślarskiego w tradycyjnej metodzie projektowania , nauką generatywnych i parametrycznych metod projektowania jak i eksperymentami wykorzystującymi poszerzoną rzeczywistość (protospace)...
-
Bezpieczeństwo elektroenergetyczne dla pokoleń
PublikacjaW artykule przeanalizowano źródła energii pierwotnej, ich wystarczalnośći dywersyfikację w skali lokalnej i globalnej, problem dekarbonizacji polskiej elektroenergetyki na tle europejskiej polityki klimatycznej, osiągalność źródeł gazu jako efektywnego paliwa dla energetyki, polski program energetyki jądrowej, bezpieczeństwo zasilania elektrycznych systemów trakcyjnych jako strategicznej alternatywy...
-
Niepewność wyniku analizy - sposób obliczania
PublikacjaW pracy przedstawiono sposób obliczania niepewności wyniku analizy zalecany przez EURACHEM. Zamieszczono także podstawowe terminy i definicje, które są stosowane przy konsultowaniu budżetu niepewności i obliczaniu niepewności całkowitej. Praca powstała na podstawie doświadczeń autora w trakcie 2 letniego stażu podoktorskiego, odbytego w Institute for Reference Materials and Measurements w Geel (Belgia), jednym z laboratoriów Komisji...
-
Tożsamość architektury jako odpowiedź na kontekst funkcji i miejsca na przykładzie budynku muzeum = Identity of architecture as a response to the context of function and place on the example of museum building
PublikacjaArchitektura starożytna, będąca przedmiotem dzieła Witruwiusza stanowi korzenie europejskiej myśli architektonicznej. Klasycyzm określił kanony i archetypy obowiązujące przez stulecia w projektowaniu muzeów. Wielowątkowość współczesnej sztuki, postęp w zakresie technologii budownictwa oraz dążenie do oryginalnością spowodowały odejście od jednej obowiązującej teorii i kanonu piękna w architekturze. Współczesne projekty muzeów reprezentują...