Filters
total: 12417
filtered: 8927
-
Catalog
- Publications 8927 available results
- Journals 153 available results
- Conferences 14 available results
- People 177 available results
- Inventions 22 available results
- Projects 62 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 7 available results
- e-Learning Courses 185 available results
- Events 17 available results
- Open Research Data 2849 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: STORM WATER SYSTEM
-
Dimensioning of vortex storm overflows
PublicationVortex flow control can be made as a rotational chamber, where the centrifugal force is a supporting factor. The paper presents a simplified, but experimentally verified, method of such device designing.
-
Review on the quality of sediments from the stormwater drainage system in the urban area
PublicationThe main task of the stormwater drainage system is a safe drainage of rainwater and snowmelt from the urban area to the receiver. The flow of rain water in the drainage pipes is directly related with the formation of sediments in the whole stormwater system. In addition, pollutants from land runoff get adsorbed to the sediments. The sludge is mainly formed in those elements of stormwater drainage system, wherein the flow conditions...
-
Storm petrels as indicators of pelagic seabird exposure to chemical elements in the Antarctic marine ecosystem
PublicationData on trace element bioavailability in the south-polar marine ecosystem is still scarce, compared to that relating to temperate zones. Seabirds can be used as indicators of ecosystem health and sentinels of environmental pollution, constituting a link between marine and terrestrial environments. Here, we analysed the concentration of 17 elements (with special emphasis on mercury, Hg) in feathers of adults and chicks of two pelagic...
-
Stormwater and snowmelt runoff storage control and flash flood hazard forecasting in the urbanized coastal basin.
PublicationCity of Gdańsk is located in a coastal region where changing climatic conditions increase the frequency of extreme weather events. Developing urbanization affects the hydrology of natural basins by simplification of the drainage system and reduction of infiltration and base flow. Consequently greater runoff rates flow into storm water collection systems, reservoirs and surrounding water bodies. Not only infrastructures of urban...
-
Stormwater runoff in the urbanized coastal basin of Gdańsk Urbanized basin of Gdańsk
PublicationAnthropopressure strongly affects the primal water cycle. Alternation of the natural basins imposes changes of drainage patterns, reduction of bioretention, infiltration and base flow. As a result the overland flow predominates and greater runoff rates flow into storm water collection systems and reservoirs. Moreover changing climatic conditions increase the frequency of rapid extreme weather events. Infrastructures of urban areas...
-
Simulation of the number of storm overflows considering changes in precipitation dynamics and the urbanisation of the catchment area: a probabilistic approach
PublicationThis paper presents a probabilistic methodology that allows the study of the interactions between changes in rainfall dynamics and impervious areas in urban catchment on a long- and short-term basis. The proposed probabilistic model predict future storm overflows while taking into account the dynamics of changes in impervious areas and rainfall. In this model, a logistic regression method was used to simulate overflow resulting...
-
Numerical simulation of transient flow in storm sewers using standard and improved mccormack scheme
PublicationProblem przepływu wody w rurach kanalizacji deszczowej wiąże się z pewnymi specyficznymi zjawiskami zachodzącymi w przewodach podczas zjawisk burzowych. Jeśli rury zaczynają być całkowicie wypełnione wodą, można zaobserwować przejście z ruchu ze swobodną powierzchnią do ruchu pod ciśnieniem i odwrotnie. Takie zjawisko można zaobserwować również w kanałach kontrolowanych przez urządzenia sterujące, np. zasuwy. Ponadto ruch szybkozmienny...
-
Investigation of some magnetospheric phenomena of geomagnetic storm on March 17, 2013 based on observations from GNSS and NOAA-15 satellite
PublicationSubstantial variations of magnetospheric electron fluxes of low and intermediate energies at an altitude of ~ 800 km at different phases of the geomagnetic storm were investigated. The ionosphere and plasmasphere response was analyzed using TEC variation maps over the Central Europe. A concept of the connection of TEC variations above the Central Europe and spatially inhomogeneous fluxes of energetic particles is being proposed.
-
Changes in Hydrographic Conditions Associated with 2005–2007 Storm Surges in the Odra Mouth — a Numerical Study
Publication -
Degradation of Kinematic PPP of GNSS Stations in Central Europe Caused by Medium-Scale Traveling Ionospheric Disturbances During the St. Patrick’s Day 2015 Geomagnetic Storm
PublicationIn solar cycle 24, the strongest geomagnetic storm took place on March 17, 2015, when the geomagnetic activity index was as high as -223 nT. To verify the impact that the storm had on the Global Navigation Satellite System (GNSS)’s positioning accuracy and precision, we used 30-s observations from 15 reference stations located in Central Europe. For each of them, we applied kinematic precise point positioning (PPP) using gLAB software...
-
FLOOD MANAGEMENT IN URBAN BASINS OF THE CITY OF GDAŃSK
PublicationOver the last years, the City of Gdańsk suffers twice from flash floods. Both events were caused by intense storms which produced significant surface runoff and caused inundation private and cities properties. The first case of July 2001 flood [3], [9] was the turning point for the city authorities, who decide to look close on the flood management in small urban catchments. The aim of research projects was to establish technical...
-
Large‐Scale Traveling Ionospheric Disturbances Over the European Sector During the Geomagnetic Storm on March 23–24, 2023: Energy Deposition in the Source Regions and the Propagation Characteristics
PublicationMultiple Large-Scale Traveling Ionospheric Disturbances (LSTIDs) are observed in the European sector in both day-time and night-time during the magnetic storm on March 23–24, 2023. The Total Electron Content (TEC) observation from a network of GNSS receivers shows the propagation of LSTIDs with amplitudes between around 0.5 and 1 TECU originating from auroral and polar cusp regions down to southern Europe (35°N) with velocities...
-
A label-free graphene-based impedimetric biosensor for real-time tracing of the cytokine storm in blood serum; suitable for screening COVID-19 patients
Publication -
Impact of the Artificial Strait in the Vistula Spit on the Hydrodynamics of the Vistula Lagoon (Baltic Sea)
PublicationIn the Vistula Lagoon, storm surges are induced by variable sea levels in the Gulf of Gdańsk and wind action. The rising of the water level in the southern part of the basin, exceeding 1.0 m above mean sea level, can be dangerous for the lowland area of Żuławy Elbląskie, causing the inundation of the polders adjacent to the lagoon. One of the potential possibilities to limit the flood risk is to decrease the water level in the...
-
An advanced tool integrating failure and sensitivity analysis into novel modeling of the stormwater flood volume
PublicationAn innovative tool for modeling the specific flood volume was presented that can be applied to assess the need for stormwater network modernization as well as for advanced flood risk assessment. Field measurements for a catchment area in Kielce, Poland, were used to apply the model and demonstrate its usefulness. This model extends the capability of recently developed statistical and machine learning hydrodynamic models developed...
-
Monitoring Salt Water Intrusion During Construction of a Road Tunnel under the Martwa Wisła River in Gdańsk
PublicationThe paper presents results of groundwater monitoring carried out during the construction of a road tunnel under the Martwa Wisła river in Gdańsk, Poland. Martwa Wisła is one of the branches of Wisła (Vistula) river, heavily influenced by storm surges and saline water inflow from the Bay of Gdańsk. Increased values of chloride concentration were observed on both sides of the river, in particular on the western side, which was caused...
-
Simple design criteria and efficiency of hydrodynamic vortex separators
PublicationVortex separators are locally applied for waste water treatment in different systems - from storm waste water sewerage to water treatment in fish ponds. However, the methods for separator design presented in the literature are questionable. The paper presents two simple and functional criteria that were employed to construct a laboratory test stand. The test results gave positive feed back on the efficiency of vortex separators.
-
Derecho Evolving from a Mesocyclone—A Study of 11 August 2017 Severe Weather Outbreak in Poland: Event Analysis and High-Resolution Simulation
PublicationThis study documents atmospheric conditions, development, and evolution of a severe weather outbreak that occurred on 11 August 2017 in Poland. The emphasis is on analyzing system morphology and highlighting the importance of a mesovortex in producing the most significant wind damages. A derecho-producing mesoscale convective system (MCS) had a remarkable intensity and was one of the most impactful convective storms in the history...
-
Contaminants in airport runoff water in the Vicinities of Two International Airports in Poland
PublicationThe general aim of the study was to evaluate environmental quality associated with the operations (combustion of fuels, cleaning of aircraft and airport aprons, aircraft, ground vehicle maintenance and repairs, fuelling operations, de/anti-icing operations) of international airports located in central and northern of Poland. These two monitoring areas were set up to monitor PAHs, PCBs, formaldehydes, phenols, detergents (cationic,...
-
Comparative Analysis of Developed Rainfall Intensity–Duration–Frequency Curves for Erbil with Other Iraqi Urban Areas
PublicationRainfall Intensity–Duration–Frequency (IDF) relationships are widely used in water infrastructure design and construction. IDF curves represent the relationship between rainfall intensity, duration, and frequency, and are obtained by analyzing observed data. These relationships are critical for the safe design of flood protection structures, storm sewers, culverts, bridges, etc. In this study, the IDF curves and empirical IDF formulas...
-
Advanced sensitivity analysis of the impact of the temporal distribution and intensity of rainfall on hydrograph parameters in urban catchments
PublicationKnowledge of the variability of the hydrograph of outflow from urban catchments is highly important for measurements and evaluation of the operation of sewer networks. Currently, hydrodynamic models are most frequently used for hydrograph modeling. Since a large number of their parameters have to be identified, there may be problems at the calibration stage. Hence, sensitivity analysis is used to limit the number of parameters....
-
RE-SHAPING THE LAND AND WATER CONNECTIONS AND ITS ROLE IN ACHIEVING LANDSCAPE AND ECOLOGICAL SYSTEMS’ CONTINUITY ON THE POST-INDUSTRIAL TERRITORIES
PublicationThis paper delves into recently applied strategies of creating new water areas and modifying the existing ones as a part of the transformation processes of post-industrial territories. It proves that while the pursuit for unique architectural and urban space values remains an important factor contributing to such modifications, they may also play an important role in reclaiming ecological systems continuity. On the basis of theoretical...
-
Hydrodynamic Model of the New Waterway through the Vistula Spit
PublicationThe decision to build a new waterway (strait) in the Polish part of the Vistula Spit was made in 2017. The new connection between the Gulf of Gdańsk and the Vistula Lagoon is planned as an artificial navigable channel with a lock and a small port. During storm surges and wind tides in the gulf or in the lagoon, sluicing will be re-quired for vessels to tackle the Vistula Spit. This procedure does not require significant water flow...
-
Subsoil degradation effect in reliability analysis of the jack-up platform structure
PublicationStructural reliability analysis is considered, by FORM and SORM applied to a certain idealized soil-platform structure interaction problem due to cyclic water wave and wind loads. Wave and wind loads are random variables, whereas dead load is deterministic. Load parameters are typical for storm conditions in the Baltic Sea. The soil-structure interaction is idealized as a set of linear translational and rotational springs. Due...
-
Technical solutions and benefits of introducing rain gardens – Gdańsk case study
PublicationNowadays, Nature-Based Solutions (NBSs) are developing as innovative multifunctional tools to maximize urban ecosystem services such as storm water preservation, reduction of runoff and flood protection, groundwater pollution prevention, biodiversity enhancement, and microclimate control. Gdańsk is one of the first Polish cities to widely introduce rain gardens (one example of an NBS) in different areas such as parks, city center,...
-
Modeling of Ice Phenomena in the Mouth of the Vistula River
PublicationThe mouth of the Vistula River, which is a river outlet located in tideless area, is analyzed. The Vistula River mouth is a man-made, artificial channel which was built in the 19th century in order to prevent the formation of ice jams in the natural river delta. Since the artificial river outlet was constructed, no severe ice-related flood risk situations have ever occurred. However, periodic ice-related phenomena still have an impact...
-
EXTRAORDINARY RAINFALLS IN GDANSK (NORTHERN POLAND) IN THE 21ST CENTURY
PublicationIn the 21st century Gdansk had been affected by two rainfall events with a total precipitation amount of over 120 mm each. Rainfall parameters exceeded the regional values of the rain occurring once every 100 years. At the meteorological station of Gdansk University of Technology, July 9th 2001 was recorded 123.5 mm and July 14th 2016, 150.8 mm rainfall (within 24 hours observation period). Despite the same seasons of summer months...
-
Design of Structure of Tension Leg Platform for 6 MW Offshore Wind Turbine Based On Fem Analysis
PublicationThe article presents the calculation and design stages of the TLP platform serving as a supporting construction of a 6 MW offshore wind turbine. This platform is designed to anchor at sea at a depth of 60 m. The authors presented the method of parameterization and optimization of the hull geometry. For the two selected geometry variants, the load and motion calculations of the platform subjected to wind, wave and current under...
-
The new concept of product. Cooling band
PublicationThe chapter below presents the innovative solution consist in applying the cooling band to help holding the hot object. The solution was found through substitute inputs analysis and brain storm method. The new product was submitted in Polish Patent Office under the No. W.120905.
-
Ice Phenomena in River Mouths
PublicationRiver outlets located in tideless areas are analyzed in this paper. First, ice processes in the St Clair River mouth are presented. The river mouth, called St. Clair Flats is a typical river delta located on the shore of Lake St. Clair. Based on this example ice jam formation in river delta has been analyzed followed by a presentation of the main mechanism of ice jam formation. The Vistula River mouth is a man-made, artificial...
-
Multidecadal (1960-2011) shoreline changes in Isbjornhamna (Hornsund, Svalbard)
PublicationAsection of a gravel−dominated coast in Isbjørnhamna (Hornsund, Svalbard) was analysed to calculate the rate of shoreline changes and explain processes controlling coastal zone development over last 50 years. Between 1960 and 2011, coastal landscape of Isbjørn− hamna experienced a significant shift from dominated by influence of tide−water glacier and protected by prolonged sea−ice conditions towards storm−affected and rapidly...
-
Development of cluster analysis methodology for identification of model rainfall hyetographs and its application at an urban precipitation field scale
PublicationDespite growing access to precipitation time series records at a high temporal scale, in hydrology, and particularly urban hydrology, engineers still design and model drainage systems using scenarios of rainfall temporal distributions predefined by means of model hyetographs. This creates the need for the availability of credible statistical methods for the development and verification of already locally applied model hyetographs....
-
Początek Gdyńskiego Systemu Wodociągowego Rozbudowa układu wodociągowego na Kępie Oksywskiej w latach 1933 - 1939. Część III.
PublicationBudowa sieci osiedlowej na terenie „Nowego Oksywia”. Przyłączenie wodociągu Marynarki Wojennej do budowanego układu na Kępie Oksywskiej. Komplikacje przebiegu procesu budowy rurociągu do Babiego Dołu. Uzbrojenie terenu osiedla "Paged". Przekształcenie na terenie Oksywia struktury sieci rozgałęzieniowej w pierścieniową. Konsolidacja układu na Kępie Oksywskiej z wodociągiem grupowym Wielkiej Gdyni. Realizacja zarządzenia o przymusie...
-
Początek Gdyńskiego Systemu Wodociągowego Planowanie i budowa lokalnego układu wodociągowego na Kępie Oksywskiej (1929 – 1932. Część II.
PublicationUdokumentowanie procesu inwestycyjnego przekształcenia wodociągu wiejskiego w miejski układ wodociągowy na podstawie analizy materiałów źródłowych. Ustalenie hydrogeologicznych uwarunkowań decyzji o lokalizacji ujęcia wody „Oksywie”. Identyfikacja parametrów konstrukcyjnych i kosztów budowy trzech budynków na ujęciu wody: mieszkalnego, stacji pomp i odżelaziania wody. Odtworzenie przebiegu budowy struktury sieci wodociągowej w...
-
Selektywne chłodzenie mózgu noworodka po niedotlenieniu okołoporodowym. Cześć 3. Hybrydowy system selektywnego chłodzenia mózgu noworodka
PublicationZapoczątkowane brakiem tlenu procesy biochemiczne mają zgubne skutki dla układu nerwowego, w szczególności rozwijającego się. Hipotermia, czyli stan oziębienia poniżej pewnych wartości temperatur, spowalnia znacznie lub całkowicie wyhamowuje poszczególne reakcje, i to leży u podstaw jej własności neuroprotekcyjnych. Powyższe twierdzenie poparte licznymi faktami naukowymi leży u podstaw koncepcji selektywnego chłodzenia mózgu i...
-
Rola i znaczenie zbiornika sieciowego w kształtowaniu hydrauliki i jakości wody w systemie wodociągowym
PublicationEksploatacja zbiornika sieciowego powinna zapewniać cykliczną wymianę wody w jego komorach. Koniecznym warunkiem prawidłowej eksploatacji zbiornika jest zgodność założeń projektowych ze stanem faktycznym. Praktyka eksploatacyjna wskazuje na szereg nieprawidłowości w tym względzie. Z powodu lokalizacji zbiornika sieciowego za nisko lub za wysoko albo wskutek błędów popełnionych w ustaleniu jego parametrów obserwuje się niestabilność...
-
Soil and groundwater contamination as a result of sewage sludge land application
PublicationThe leaching of chemical compounds (N-NO3, N-NH4, Norg, P-PO4, Ptot) and trace elements (Cd, Cu, Cr, Ni, Zn, and Pb) from sewage sludge and their migration through the soil profile was the subject of the study. The column experiments were carried out under atmospheric conditions corresponding to naturally occurring storm events - sewage sludge amended soil was irrigated with high rates of water. The column filter media used in...
-
A new index for statistical analyses and prediction of travelling ionospheric disturbances
PublicationTravelling Ionospheric Disturbances (TIDs) are signatures of atmospheric gravity waves (AGWs) observed in changes in the electron density. The analysis of TIDs is relevant for studying coupling processes in the thermosphere–ionosphere system. A new TID index is introduced, which is based on an easy extension of the commonly used approach for TID detection. This TID activity index, which can be applied for individual Global Navigation...
-
Początek Gdyńskiego Systemu Wodociągowego Wodociąg wiejski w gminie Oksywie w latach 1911 – 1929. Część I.
PublicationPrzedmiotem badań był wodociąg wiejski na Oksywiu z początku XX wieku, jako najstarszy na ziemiach polskich pod zaborami. Po przeprowadzeniu żmudnej kwerendy odtworzono przebieg procesu decyzyjnego jego budowy i eksploatacji. Szczególnie ważkie informacje odkryto w protokołach z posiedzeń Rady Gminnej Oksywia napisanych w języku staroniemieckim w latach 1911 – 1920. W rezultacie ustalono parametry techniczne sieci i urządzeń wodociągowych...
-
Multistatyczny, Dopplerowski System określania położenia i prędkości ruchomych celów w wodzie
PublicationW omawianym w pracy multistatycznym, dopplerowskim systemie określania położenia i prędkości ruchomych celów w wodzie źródłem sygnału są dwa nadajniki emitujące sinusoidalne, akustyczne fale ciągłe o różnych częstotliwościach, które po odbiciu od ruchomego celu są obierane przez cztery hydrofony. W artykule przedstawiono analize teoretyczna efektu Dopplera, na którym oparte jest działanie systemu oraz metodę rozwiązania głównych...
-
Wodociągi Gdyni, (1911-1961)
PublicationMonografia zawiera informacje faktograficzne o procesie tworzenia i eksploatacji wodociągów w latach 1911 – 1961: wiejskiego (Oksywie), osiedlowego (Kamienna Góra), miejskiego (Śródmieście, Grabówek)) oraz grupowego na obszarze Wielkiej Gdyni. Dla każdego wodociągu udokumentowano przebieg prac organizacyjno-przygotowawczych, koncepcje projektowe i wykonane roboty budowlano-instalacyjne. Zagadnienia techniczne przedstawiono na tle...
-
Analiza wielokryterialna wariantów systemu zaopatrzenia w wodę zespołu padów
PublicationJednym z istotnych problemów decyzyjnych na etapie potencjalnej eksploatacji gazu z formacji łupkowych jest wybór sposobu zaopatrzenia w wodę kopalni gazu łupkowego. Z uwagi na duże zapotrzebowanie na wodę do procesu szczelinowania kolejno przekazywanych do eksploatacji odwiertów wydobywczych, należy poszukiwać systemu zaopatrzenia w wodę, który zagwarantuje wymaganą jej ilość, a jednocześnie nie będzie zbyt dużym obciążeniem dla...
-
Monitoring wizyjny w systemach zabezpieczenia transportu wodnego. Koncepcja implementacyjna
PublicationW artykule autorzy przedstawiają koncepcję zastosowania własnych badań nad pomiarem prędkości przepływu cieczy do zastosowań praktycznych w pomiarach przepływu wody w kanałach otwartych i rzekach. Jako narzędzie pomiarowe wykorzystują zestaw aparatów synchronicznych, które rejestrują indykatory przepływu znajdujące się na powierzchni analizowanej cieczy. Aparat matematyczny przedstawiony w rozwiązaniu sprowadza się do stosowania...
-
Współczesne zmiany klimatyczne i ich wpływ na funkcjonowanie systemów miejskich (na przykładzie miast strefy nadmorskiej Polski)
PublicationThe purpose of this article is to present contemporary climatic changes in their actual scale, and to assess their impact on functioning of urban areas situated on the Polish coast. The results of the analysis of variability of hydro-climatic conditions that occurred in the last 65 years (1951-2015) in the area of the Polish coast suggest that important changes were concerning: (1) temperature of the air, and thickness and length...
-
Przykłady realizacji i interpretacji wyników sondażowych pomiarów terenowych w czynnych systemach wodociągowych
PublicationW pracy przedstawiono przebieg realizacji i rezultaty sondażowych pomiarów terenowych w trzech układach dystrybucji wody o zróżnicowanym przewymiarowaniu sieci wodociągowej. Pomiary przeprowadzono w dążeniu do identyfikacji właściwości (cech) strukturalnych i funkcjonalnych układów po wieloletniej ich eksploatacji. Ustalenia te determinują opracowanie programu realizacji pomiarów dla potrzeb tarowania komputerowego modelu przepływu...
-
Przykłady realizacji i interpretacji wyników sondażowych pomiarów terenowych w czynnych systemach dystrybucji wody
PublicationW pracy przedstawiono przebieg realizacji i rezultaty sondażowych pomiarów terenowych w trzech układach dystrybucji wody o zróżnicowanym przewymiarowaniu sieci wodociągowej. Pomiary przeprowadzono w dążeniu do identyfikacji właściwości (cech) strukturalnych i funkcjonalnych układów po wieloletniej ich eksploatacji. Ustalenia te determinują opracowanie programu realizacji pomiarów dla potrzeb tarowania komputerowego modelu przepływu...
-
Wpływ liczby mieszkańców na obliczenia ilości ścieków w projektowaniu kanalizacji sanitarnej
PublicationZmiana sposobu rozliczania zużycia wody, promocja wodooszczędnych technologii oraz uszczelnienie kanałów wyraźnie wpłynęły na ilość odprowadzanych do kanalizacji ścieków. Obecnie stwierdzić można, że opracowania z lat 70-tych XX wieku podają zawyżone wskaźniki odpływu ścieków, skutkiem czego są problemy eksploatacyjne. Bez wątpienia, prawidłowe zaprojektowanie kanalizacji sanitarnej to zadanie trudne, wymagające między innymi prawidłowego...
-
Design of Jack-up Platform for 6 MW Wind Turbine: Parametric Analysis Based Dimensioning of Platform Legs
PublicationThe article presents the results of the research conducted within the framework of the project entitled WIND-TU-PLA (ERA-NET, MARTEC II), the general aim of which was to design and analyse supporting structures for wind turbines intended for operation on the South Baltic area. The research part described in the article aimed at developing a preliminary design for a jack-up platform which can operate on water areas with depth of...
-
Badania stabilności biologicznej wody w wybranych systemach wodociągowych
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań mikrobiologicznych wody powierzchniowej i wód podziemnych z rejonu Trójmiasta, które zasilają systemy dystrybucji charakteryzujące się nikim stosunkiem powierzchni kontaktu do objętości przesyłanej wody (≈0,65) w aspekcie ich stabilności biologicznej. Dokonano oceny skuteczności zastosowanych procesów uzdatniania w usuwaniu ogólnej liczby bakterii (OLB), a w badaniach laboratoryjnych określono...
-
Integrated system of transport safety
PublicationW styczniu 2007 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, na podstawie konkursu na projekt badawczy zamawiany PBZ 2/2006, podjął decyzję o przyznaniu prawa realizacji trzyletniego projektu pt. ''Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu'' konsorcjum naukowemu w składzie: Politechnika Gdańska, Politechnika Śląska, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie oraz Akademia Morska w Szczecinie. Przedmiotem niniejszego referatu...