Filters
total: 252
filtered: 139
-
Catalog
Chosen catalog filters
Search results for: doradztwo w zarkesie innowacji
-
Doradztwo dla strategii rozwoju innowacyjnego w MSP
PublicationOmówiono procesy rozwoju innowacji w MSP na współczesnym rynku. Scharakteryzowano doradztwo jako instrument wsparcia innowacyjnego rozwoju MSP w rozwiniętych krajach UE. Zaprezentowano proces doradztwa podstawowego dla strategii innowacyjnego rozwoju w MSP w Polsce. Przedstawiono doradztwo zaawansowane dla strategii innowacyjnego rozwoju w MSP w Polsce.
-
Zapotrzebowanie na wsparcie innowacyjności wśród małych i średnich przedsiębiorstw w rejonie Morza Bałtyckiego
Publicationcelem ekspertyzy było zbadanie rzeczywistego zapotrzebowania małych i średnich przedsiębiorstw z rejonu morza bałtyckiego na wsparcie innowacyjności. wyniki z przeprowadzonego badania mają służyć sformułowaniu rekomendacji, mających w przyszłości przyczynić się do podniesieniu innowacyjności i tym samym konkurencyjności mśp w rejonie nadbałtyckim. do zadań wykonywanych w ramach tej ekspertyzy należały m.in.: ocena dotychczasowego...
-
Sprawozdanie z realizacji umowy: Doradztwo przy doborze technologii wygniatania gwintu M39x4 - h6 według przesłanej dokumentacji
PublicationDoradztwo przy doborze technologii wygniatania gwintu M39x4 - h6
-
Problemy rozwoju innowacji w usługach
PublicationOmówiono pojęcie innowacji i ich znaczenie dla rozwoju gospodarczego. Scharakteryzowano uwarunkowania rozwoju innowacji w usługach, w tym ogólne, odnoszące się do rozwoju innowacji w ogóle oraz szczegółowe, charakterystyczne dla innowacji wprowadzanych w usługach. Sformułowano rekomendacje, których wdrożenie powinno ułatwić rozwiązywanie problemów rozwoju innowacji w usługach.
-
Założenia Regionalnej Strategii Innowacji dla województwa pomorskiego
PublicationArtykuł przedstawia i omawia główne założenia i kierunki działań zawarte w strategii innowacji dla województwa pomorskiego. Rozważania poprzedzono analizami na temat interpretacji pojęcia i znaczenia innowacji we współczesnej gospodarce, szczególnie gospodarce regionalnej, a także miejsca i roli regionalnych strategii innowacji, stanowiących jeden z ważniejszych instrumentów kreowania innowacji, we wzroście wykorzystania i rozwoju...
-
Przedsiębiorczość i finansowanie innowacji
PublicationWspółczesne gospodarki w dużym stopniu opierają swoją działalność na rzedsiębiorczości. Sam termin, doczekał się wielu definicji i rzeczywiście można powiedzieć, że przedsiębiorczość niejedno ma imię, bo jej przejawy mogą być różnorodne. Historyczne źródła wskazują, że termin ten początkowo był utożsamiany z ponoszeniem ryzyka i chociaż w dzisiejszych czasach ryzyko to ma trochę inny wymiar, to jednak cały czas ono występuje. Problematyka...
-
Wybrane problemy rozwoju innowacji w MŚP w Polsce
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję i znaczenie innowacji dla MŚP. Omówiono proces innowacji i jego wymagania. Zdefiniowano podażowy, popytowy i interaktywny model innowacji. Scharakteryzowano podstawowe umiejętności wymagane w zarządzaniu innowacjami. Przedstawiono wyniki badań czynników wpływających proces innowacji w Polsce. Zaproponowano, aby spojrzeć na rozwój innowacji przez pryzmat koncepcji Triple Helix. Podkreślono potrzebę...
-
Rola innowacji marketingowych w działalności instytucji finansowych
PublicationW artykule przedstawiono istotę innowacji w usługach finansowych. Na podstawie danych statystycznych dokonano analizy poziomu innowacyjności instytucji finansowych z uwzględnieniem zróżnicowania podmiotowego oraz ze względu na rodzaje innowacji. Szczególną uwagę zwrócono na innowacje marketingowe jako wpływające w sposób bezpośredni na działalność marketingową instytucji finansowych. Przedstawiono podstawowe kategorie innowacji...
-
Współdziałanie na rzecz rozwoju regionalnego - Regionalne Systemy Innowacji
PublicationW opracowaniu odniesiono się do dwóch kwestii współczesnego ujęcia problematyki rozwoju regionalnego. Po pierwsze, podjęto próbę identyfikacji znaczenia innowacji w rozwoju regionalnym. Po drugie - dokonano analizy i oceny infrastruktury instytucjonalnej na rzecz tworzenia i wdrażania innowacji w polskich regionach, ze szczególnym uwzględnieniem Regionalnych Systemów Innowacji.
-
Rola innowacji otwartych w klastrach
PublicationInnowacje otwarte to podejście, w którym korzysta się z partnerstwa i łączenia zasobów wewnętrznych i zewnętrznych wobec firmy w celu kreowania nowych pomysłów i technologii. Klastry natomiast są uznawane za przestrzeń sprzyjającą międzyorganizacyjnej współpracy innowacyjnej. Głównym celem podejmowanym w rozprawie było zbadanie roli innowacji otwartych w klastrach poprzez dokonanie diagnozy stanu i sposobu ich podejmowania oraz...
-
Rola ośrodków naukowych w regionalnym systemie innowacji
PublicationW artykule przedstawiono rolę uczelni wyższych w regionalnym systemie innowacji, na przykładzie Politechniki Warszawskiej. Artykuł zawiera wyniki badań dotyczących współpracy PW z przedsiębiorstwami high-tech na Mazowszu, opis działań podejmowanych przez władze PW, ukierunkowanych na intensyfikację współpracy z przemysłem jak również zaangażowanie PW w budowanie Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza.
-
Partnerstwo publiczno-prywatne jako instrument wsparcia innowacji
PublicationPrzedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest koncepcja partnerstwa publiczno-prywatnego jako instrumentu wspierającego rozwój innowacji. Analizie poddano niemiecki model funkcjonowania PPP, w tym przede wszystkim inicjatywę na rzecz badań i innowacji – Forschungscampus. Zasadniczą część pracy poprzedza przegląd dorobku teoretycznego w zakresie współpracy sfery publicznej i prywatnej, w tym jej atrybutów, komponentów oraz faz...
-
Determinanty rozwoju innowacji w usługach finansowych
PublicationW coraz bardziej zmieniającej się gospodarce światowej, jednymi z najintensywniej wykorzystujących innowacje są podmioty oferujące usługi finansowe. W artykule przedstawiono determinanty rozwoju innowacji usług finansowych wraz ze wskazaniem możliwych kierunków rozwoju innowacyjności sektora.
-
Sektorowy system innowacji jako instrument oceny innowacyjności przemysłu
Publicationartykuł przedstawia koncepcję sektorowego systemu innowacji(ssi) jako próby dynamicznego podejscia do oceny sektora. w artykule szczegółowo zostały omówione wszystkie elementy sectorowego systemu innowacji, a na ich tle zaprezentowano pięc najbardziej popularnych modeli ssi.
-
Monitoring zapotrzebowania na usługi i kształtowanie oferty ośrodka innowacji
PublicationOmówiono istotę współczesnego marketingu usług z punktu widzenia ośrodka innowacji. Przedstawiono sposoby minitorowania potrzeb klientów ośrodka innowacji. Określono główne obszary analizy i wyboru rynku pod kątem kształtowania oferty ośrodka innowacji. Wskazano sposoby wykorzystania wniosków z monitoringu i analizy rynku do kształtowania portfela usług ośrodka innowacji oraz jego aktualizacji.
-
Doradztwo zawodowe jako działanie wartościowe i pożądane społecznie
Publication -
Ocena intensywności oraz efektów innowacji według działów przemysłu
PublicationW artykule przedstawiono ocenę intensywności i efektów innowacji według działów krajowego przetwórstwa przemysłowego. Poprzez zastosowanie analizy skupień, wydrębniono cztery grupy działów, które oceniono ze względu na analizowane czynniki.
-
Analiza bezpieczeństwa dla instalacji elektrycznej zasilającej Gdyńskie Centrum Innowacji
PublicationW ekspertyzie przedstawiono analizę stanu technicznego instalacji elektrycznych budynków Gdyńskiego Centrum Innowacji.
-
Współczesne kierunki rozwoju innowacji w sektorze usług finansowych
PublicationW coraz bardziej zmieniającej się gospodarce światowej, jednymi z najintensywniej wykorzystujących innowacje są instytucje oferujące usługi finansowe. W artykule przedstawiono uwarunkowania rozwoju innowacji usług finansowych wraz z możliwymi kierunkami rozwoju innowacyjności sektora.
-
Dobre praktyki w zakresie wzmacniania interesariuszy regionalnych systemów innowacji
PublicationCelem Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata 2021-2030 jest transformacja systemu gospodarczego województwa podkarpackiego w kierunku gospodarki konkurencyjnej, opartej na wiedzy i wykorzystaniu nowoczesnych technologii, uwzględniającej aspiracje przedsiębiorców, społeczeństwa oraz globalne uwarunkowania rozwoju. Do osiągnięcia tego celu niezbędna jest współpraca wszystkich elementów tworzących...
-
Rola uczelni publicznych w regionalnej strategii innowacji dla województwa pomorskiego
PublicationPrzedstawiono wyniki analizy potencjału badawczo-rozwojowego uczelni publicznych i ich związków z gospodarką, wykonanych w ramach projektowania Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Pomorskiego (RIS-P). Określono miejsce i rolę uczelni publicznych w regionalnej strategii innowacji, omówiono podjęte działania wdrożeniowe, służące podniesieniu znaczenia uczelni w rozwoju innowacyjności gospodarki Pomorza.
-
Metropolia Trójmiasta w sieci miast wiedzy i innowacji
PublicationStrategia lizbońska przyjęta przez Unię Europejską w 2000r określa nowe zadania dla planowania i rozwoju miast.Rozwój determinują dylematy: konkurencyjność a efektywność, dysproporcje a równość, globalizacja a tożsamość. Powstają metropolie wiedzy i innowacji jako główne ośrodki konkurencyjności. Powoduje to konsekwencje dla rozwoju przestrzennego. Model zagospodarowania przestrzennego zawiera komponenty materialne i wirtualne.
-
Wykorzystanie innowacji w rozwoju koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu instytucji finansowych
PublicationW publikacji podjęto próbę przedstawienia specyfiki działalności innowacyjnej wśród instytucji finansowych oraz związków innowacji z koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu. Wskazano zatem cechy wyróżniające zachowania innowacyjne w sektorze usług finansowych oraz kluczowe determinanty rozwoju innowacji w sektorze usług finansowych. Zwieńczeniem pracy jest wskazanie znaczenia jakie innowacje wywierają na praktyczne zastosowanie...
-
Strategiczne i operacyjne uwarunkowania wdrożeń innowacji w kontekście gospodarki sieciowej
PublicationInnowacyjność, relacje, współpraca i wiedza stanowią kluczowe czynniki determinujące przewagę konkurencyjną w gospodarce sie- ciowej [Tapscott 1999; Perechuda 2007; Mazurek 2012]. Celem artykułu jest wskazanie elementów wpływających na sukces procesu identyfikacji, a następnie wdrożenia nowych produktów na podstawie zidentyfikowanych powyżej determinant. Autorzy wskazują, iż nie każda innowacja jest źródłem wartości, podają definicję...
-
Źródła finansowania innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach high-tech
PublicationCelem artykułu jest przegląd i omówienie zewnętrznych źródeł finansowania innowacji w sektorze MŚP oraz zaprezentowanie wyników badań przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw high-tech na temat dostępności i wykorzystania powyższych źródeł w działalności innowacyjnej. Przeprowadzone badania wykazały, iż pomimo coraz szerszej oferty usług finansowych, wśród analizowanych przedsiębiorstw nadal najbardziej popularną formą finansowania...
-
Model zwinnego procesu innowacji produktowej i organizacyjnej na przykładzie Wolters Kluwer
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie zwinnego procesu innowacji produktowej i organizacyjnej opracowanej i zaimplementowanej w Wolters Kluwer. Przedstawiono cechy i naturę innowacji produktowej i organizacyjnej opisując jej podstawową charakterystykę. Omówione zostały główne założenia, szanse i zagrożenia zwinnego procesu innowacji. Opisano poszczególne kroki procesu, który pozwoli czytelnikowi zrozumieć sposób implementacji i zastosowania...
-
Technology audit tool for strategic innovation in SME
PublicationWymagania stawiane przez współczesny rynek wraz z jego wyzwaniami i zagrożeniami potrzebują ciągłej aktywności małych i średnich przedsiębiorstw w obszarze doskonalenia ustawicznego oraz innowacji po to, by przetrwać we współczesnym konkurencyjnym świecie. Referat prezentuje praktyczne podejścia poprawiające równowagę głównych czynników rynkowych, tj. jakości, ceny i elestyczności jako głównych wskaźników konkurencyjności. Audyt...
-
Determinanty wzrostu innowacji przedsiębiorstw na rynku usług finansowych
PublicationUsługi finansowe będące coraz ważniejszą częścią gospodarki w krajach rozwiniętych stały się w ostatnich latach jednymi z najbardziej innowacyjnych obszarów gospodarki w krajach rozwiniętych. Biorąc pod uwagę perspektywy rozwoju sektora usług finansowych w artykule przedstawiono podstawowe kategorie determinantów sprzyjających rozwojowi innowacji wśród instytucji finansowych. Najważniejsze grupy czynników zostały ogólnie zdefiniowane...
-
Znaczenie innowacji bankowych na przykładzie rozwoju e-bankingu w Chorwacji
PublicationRola systemu bankowego w gospodarce jest niezaprzeczalna, a jego rozwój jest zdetermi-nowany przez wiele czynników, wśród których waga nowoczesnych innowacji informa-tycznych jest nie do przecenienia. Przykładem takich rozwiązań jest e-banking, który stanowi przedmiot wielu badań. W artykule został podjęty problem rozwoju innowacji w bankowości, na przykładzie e-bankingu. Posłużono się przykładem Chorwacji, która jest 28. państwem...
-
Wdrażanie innowacji przełomowych w oparciu o wykrywanie przelotnych szans rynkowych
PublicationW niniejszym rozdziale została omówiona koncepcja innowacji przełomowej, stworzona przez C. M. Christensena. Prezentowana koncepcja wpisuje się w szkołę prostych reguł zarządzania strategicznego, a jej podstawowym założeniem jest unikanie konkurencji poprzez oferowanie produktów o odmiennej hierarchii parametrów od tych, które cenią aktualni odbiorcy na rynku. Wychwytywanie szans na innowację w koncepcji innowacji przełomowej polega...
-
Zmiany w otoczeniu organizacji a intensywność stosowania innowacji przez instytucje finansowe
PublicationW artykule podjęto próbę przedstawienia roli, jaką odgrywają czynniki otoczenia instytucji finansowych w procesie kreowania innowacji przez te podmioty. Zidentyfikowano podstawowe czynniki wpływające na potencjał innowacyjny usług finansowych.
-
Intensywność marketingu związanego z wprowadzaniem innowacji technicznych w krajowych przedsiębiorstwach przemysłowych.
PublicationW artykule przedstawiono analizę intensywności marketingu związanego z wprowadzaniem innowacji technicznych, w krajowych przedsiębiorstwach przemysłowych według rodzaju działalności, w 2002 roku na podstawie danych GUS.
-
Dotacje unijne jako źródło finansowania innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach
PublicationArtykuł dotyczy wskazania możliwości pozyskania źródeł finansowania innowacji małych i średnich przedsiębiorstw. Przykładem tego mają być dostępne obecnie lub w przyszłości granty i fundusze unijne. W artykule przedstawiono owe dotacje i ogólne ich zasady z uwzględnieniem programu z jakiego pochodzą i dla jakiego podmiotu mają być dedykowane. Ponadto zaprezentowano propozycje na co mogą być przeznaczone środki z poszczególnych...
-
Budowa przewagi konkurencyjnej regionu na przykładzie Regionalnej Strategii Innowacji dla województwa pomorskiego - RIS-P
PublicationArtykuł przedstawia i omawia główne założenia i kierunki działań zawarte w strategii innowacji dla województwa pomorskiego z punktu widzenia budowy przewagi konkurencyjnej. Rozważania poprzedzono analizami na temat interpretacji i znaczenia we współczesnej gospodarce następujących pojęć: konkurencyjność, przewaga konkurencyjna, innowacje, a także miejsca i roli regionalnych strategii innowacji, stanowiących jeden z ważniejszych...
-
Rola normatywnych systemów zarządzania we wprowadzaniu innowacji organizacyjnych w sektorze MŚP
PublicationW opracowaniu przedstawiono rozważania dotyczące znaczenia i specyfiki działalności innowacyjnej w małych i średnich przedsiębiorstwach. Na podstawie wyników badań krajowych i zagranicznych określono charakterystyczne cechy tej grupy organizacji w odniesieniu do wprowadzania innowacji procesowej i organizacyjnej.Szczególną uwagę zwrócono na współzależności między działalnością innowacyjną a zarządzaniem wiedzą w normatywnych systemach...
-
Rola regionalnych systemów innowacji w budowaniu konkurencyjności przedsiębiorstw i regionów
PublicationRozwinięte systemy innowacji w regionach są silnym magnesem przyciągającym przedsiębiorców, a wraz z nimi kapitał. W miarę postępu w integracji Polski z Unią Europejską czynnik bazy naukowo-badawczej i edukacyjnej, stanowiący oparcie dla procesów innowacyjnych obok czynnika dostępności komunikacyjnej i warunków środowiskowych będzie miał decydujące znaczenie w rozwoju regionalnym a tym samym w podnoszeniu konkurencyjności. Z doświadczeń...
-
Wymiary bliskości w sieciach innowacji
Publication -
Rola kapitału intelektualnego w kreowaniu innowacji
PublicationArtykuł bazuje na badaniach przeprowadzonych w ramach projektu MAYDAY "Model aktywnego wsparcia pracowników i firm wobec strukturalnych zmian w gospodarce", realizowanego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród menedżerów i przedsiębiorców (z sektora stoczniowego) dokonano próby oceny postrzegania istotności kształtowania kapitału intelektualnego pracowników oraz menedżerów w kontekście...
-
Rola marketingu w kształtowaniu innowacji produktowych
PublicationW artykule zidentyfikowano niezbędne zadania marketingowe w procesie kształtowania nowych produktów. Zadania te polegają głównie na przeprowadzaniu badań marketingowych, planowaniu produktu i działań marketingowych, realizowaniu prac wdrożeniowych i działań marketingowych, kontrolowaniu wprowadzenia produktu na rynek i tworzeniu wskaźników do przyszłych prac.
-
Zamówienia innowacyjne jako czynnik wspierający rozwój innowacji
PublicationW artykule przedstawiono i omówiono zamówienia publiczne, które mogą być czynnikiem wspierającym innowacje.Równocześnie wskazano, że zamówienia innowacyjne nie tylko wspierają innowacje, ale mogą być istotnym czynnikiem w rozwoju i funkcjonowaniu przedsiębiorstw i tym samym sposobem na zwiększenie przez nie zysków.
-
Rola ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w transferze technologii z instytucji B+R do sektora high-tech na Mazowszu
PublicationOśrodki innowacji i przedsiębiorczości stanowią rodzaj pomostu między przedsiębiorstwami a sferą B+R i poprzez podejmowane działania ukierunkowane na transfer i komercjalizację wiedzy powstałej w instytutach badawczych, wyższych uczelniach, laboratoriach etc. mogą znacznie przyspieszyć proces dyfuzji innowacji. W regionie, w którym tworzy się klaster oparty na wysokich technologiach wzrasta znaczenie instytucji pośredniczących...
-
Zintegrowana platforma handlowa jako przykład innowacji w handlu elektronicznym.
PublicationW artykule przedstawiono przykład funkcjonowania innowacyjnego przedsięwzięcia, jakim jest zintegrowana platforma handlowa, działająca w portalu Panorama Firm. Struktura treści obejmuje charakterystykę przepływu informacji w serwisach: Panorama Pasaż, Panorama Aukcje oraz Panorama B2B.
-
Nietechnologiczne nie znaczy gorsze. Rzecz o innowacjach
PublicationInnowacje nietechnologiczne nie zajmują istotnego miejsca w dyskursie naukowym jak i praktycznym. Zauważona luka badawcza oraz brak praktycznych rozwiązań wspierających innowacje nietechnologicznie, były motywem podjęcia tego tematu przez międzynarodowy zespół, składający się z badaczy z czterech krajów (Danii, Finlandii, Litwy i Polski) oraz szeregu instytucji wspierających biznes, w tych krajach, pełniących funkcje pośredników...
-
Rodzaje innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach w świetle badań
PublicationW otoczeniu gospodarczym powstaje wiele instytucji włączających się w proces produkcji i dystrybucji wiedzy. Istotna jest możliwość nawiązania współpracy między otoczeniem a przedsiębiorstwami w zakresie rozwijania innowacyjności. Z jednej strony bardzo ważna jest dla przedsiębiorstw umiejętność pozyskiwania i efektywnego wykorzystania wiedzy z tych instytucji. Natomiast z drugiej strony patrząc należy stwierdzić, że od tego otoczenia...
-
Kreowanie nowej ścieżki rozwoju dzięki poprawie modelu procesów innowacji na Pomorzu
PublicationCreating of New Development Path Due to Upgrading the Innovation Process- es Model in Pomeranian Region. The study presents a change in the innovation model and a change of development path towards new industries and modernization of traditional indus- tries in the Pomeranian Voivodship. The characteristics of the region and the characteristics of the regional innovation system based on statistical data, existing research, analysis...
-
Rewitalizacyjny Living Lab jako metoda generowania i wdrażania innowacji na rzecz odnowy inteligentnego miasta na przykładzie dzielnicy Orunia w Gdańsku
PublicationW artykule poruszono kwestię możliwości wykorzystania w uspołecznieniu formuły pracy nad rewitalizacją modelu living lab tzw. żywego (żyjącego) laboratorium. Na tle przykładów praktyki zagranicznej (USA, Niemcy) dokonano odniesienia do doświadczeń polskich zebranych przez Autorkę w ramach współpracy ze społecznością gdańskiej dzielnicy Orunia - św. Wojciech. Zespół naukowy KUiPR WAPG Katedry Urbanistyki i Planowania Regionalnego...
-
Znaczenie sieci współpracy dla rozwoju firm, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy w zakresie innowacji
PublicationW niniejszym artykule autorka omawia motywy tworzenia klastrów, wskazuje na mierniki wykorzystywane do pomiaru bezpośredniej i pośredniej działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw, akcentując znaczenie sieci współpracy dla rozwoju firm w klastrach.
-
Jednostka samorządu terytorialnego jako partner regionalnego systemu innowacji w modelach potrójnej i poczwórnej helisy
Publication -
Opinia o innowacyjności dla innowacji w zakresie koncepcji wielkogabarytowej konstrukcji pływającej dok-wieża dla VISTAL WIND POWER sp. z o.o.
PublicationW opinii wykazano charakter innowacyjności projektu, któregoprzedmiotem jest przeprowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych w celu opracowania wielkogabarytowej konstrukcji pływającej, mającej zastosowanie jako unoszący się na wodzie fundament m.in. dla pełnomorskich urządzeń telekomunikacyjnych, radiolokacyjnych, nawigacyjnych, turbin wiatrowych, urządzeń obronności morskiej oraz urządzeń monitorowania warunków meteorologicznych....
-
R&D for technological innovation in industrial enterprises in Poland. Badania i rozwój (B+R) w zakresie innowacji technicznych w krajowych przedsiębiorstwach przemysłowych
PublicationW tym rozdziale książki przedstawiono rolę B+R w działalności innowacyjnej krajowych przedsiębiorstw przemysłowych. Przeprowadzone analizy oparto na danych publikowanych przez GUS. W szczególności podstawą analiz były nakłady B+R na innowacje techniczne, które, między innymi, posłużyły do budowy wskaźników pozwalających na opis podjętego zagadnienia.