Search results for: TECHNIKA PURGE AND TRAP
-
Wizualizacja dwufazowego przepływu adiabatycznego: podstawy teoretyczne i budowa stanowiska pomiarowego.
PublicationW artykule zaprezentowano stanowisko przeznaczone do wizualizacji przepływu adiabatycznego. W założeniach do jego konstrukcji autorzy przyjęli jako priorytet walor wizualizacyjny, czyli możliwość realizacji pokazów, a również rzeczywistej pracy instalacji zapewniającej prowadzenie pomiarów laboratoryjnych.
-
Wykorzystanie zjawiska odparowania wody w metodzie pośredniego chłodzenia powietrza
PublicationPrezentowany artykuł ma na celu przybliżenie bezsprężarkowej metody chłodzenia powietrza, czyli chłodzenia wyparnego. Warto przyjrzeć się tej metodzie, ponieważ jest ona znacznie mniej energochłonna od klasycznych metod, które przede wszystkim wykorzystują sprężarkowe urządzenia chłodnicze. Jest to ważne nie tylko ze względów ekonomicznych, ale również ekologicznych oraz zbliżającej się groźby wyczerpania zasobów paliw kopalnych,...
-
Badania eksperymentalne U-rurowego wymiennika ciepła z turbulizacją pasywną
PublicationArtykuł dotyczy badań eksperymentalnych wymiennika U-rurowego. W wymienniku została zastosowana turbulizacja pasywna w postaci spiralnej wkładki. Artykuł zawiera opis stanowiska oraz wstępne wyniki badań.
-
Moduł eksperymentalny do badania wężownicowych wymienników ciepła
PublicationArtykuł dotyczy badań eksperymentalnych modułu do badania wężownicowych wymienników ciepła. Opracowanie zawiera przykłady zastosowania wymienników z wężownicami, opis stanowiska oraz wstępne badania.
-
Projekt wężownicowego wymiennika ciepła
PublicationPrzedmiotem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie konstrukcji wężownicowego wymiennika ciepła powstałej w ramach pracy inżynierskiej w Katedrze Energetyki i Aparatury Przemysłowej. Podstawowym założeniem pracy było zoptymalizowanie aparatu cieplnego w taki sposób, aby możliwe było jak najefektywniejsze przekazywanie ciepła do przepływającego płynu. Oparto się tu przede wszystkim na rozważaniach dotyczących wpływu modyfikacji...
-
Termiczne metody utylizacji odpadów medycznych
PublicationW artykule przedstawiono dopuszczone przez polskie prawo metody unieszkodliwiania odpadów medycznych, ze szczególnym wyróżnieniem najczęściej stosowanych metod termicznych. Omówiono wytyczne dla prowadzenia procesu utylizacji odpadów w instalacji termicznej przeróbki odpadów. W końcowej części publikacji opisane zostały dwie jednostki przeznaczone do utylizowania odpadów medycznych, tj. instalacja w Zakładzie Utylizacji Odpadów...
-
Przejmowanie ciepła i opory przepływu przy wrzeniu w przepływie R22, R134a i R407C oraz ich mieszanin z olejem wewnątrz rurek z powłoką porowatą. Część 2
PublicationW pracy przedstawiono własne wyniki badań procesu przejmowania ciepła i oporów przepływu przy wrzeniu wybranych czynników chłodniczych R22, R134a i R407C oraz ich mieszanin z olejem wewnątrz rurek z powłoką porowatą. Podano własne równanie korelacyjne dla wrzących czystych czynników w rurce z powłoką porowatą.
-
Przejmowanie ciepła podczas jednofazowej konwekcji wymuszonej w szczelinach pierścieniowych. Część 2
PublicationPrzedstawiono wyniki badań eksperymentalnych przejmowania ciepła podczas jednofazowego przepływu w szczelinie pierścieniowej trzech czynników chłodniczych, tj. R22, R134a oraz R407C. Zaproponowano równanie korelacyjne do obliczania średniego współczynnika przejmowania ciepła.
-
Przejmowanie ciepła podczas jednofazowej konwekcji wymuszonej w szczelinach pierścieniowych. Cz. 1
PublicationPrzedstawiono wyniki testowania istniejących korelacji opisujących przejmowanie ciepła w szczelinach pierścieniowych dla trzech czynników chłodniczych, tj. R22, R134a oraz R407C. Zaprezentowano budowę stanowiska badawczego, w tym szczególnie sekcji grzejnej, procedurę pomiarową oraz metodykę opracowania wyników pomiarów.
-
Przejmowanie ciepła i opory przepływu przy wrzeniu w przepływie R22, R134a i R407C oraz ich mieszanin z olejem wewnątrz rurek z powłoką porowatą. Część 1
PublicationOmówiono dotychczasowe wyniki badań wrzenia wybranych czynników chłodniczych, alkoholi oraz wody w pionowych i poziomych kanałach z powłoką porowatą.
-
Wpływ optymalnego zasilania parownika na współczynnik COP urządzenia chłodniczego
PublicationZastosowanie nowoczesnego zaworu rozprężnego umożliwia znaczne podniesienie sezonowego współczynnika efektywności urządzenia chłodniczego. Optymalne rozwiązanie polega na takim skomponowaniu pozostałych elementów układu chłodniczego, aby zawór ten mógł współpracować z całością jak najefektywniej. Mowa tu o wyborze wymienników mikrokanałowych zamiast klasycznych płytowych czy lamelowych oraz nowoczesnego typu sprężarki spiralnej....
-
Nowa metoda syntezy niesymetrycznych trisulfidów
PublicationUgrupowanie trisulfidowe często odpowiada za aktywność biologiczną związków, w którch występuje [1]. Najbardziej znanymi przedstawicielami związków zawierających to ugrupowanie są kalicheamycyna [2] i esperamycyna [3].Wyzwaniem w syntezie organicznej jest niesymetrycznie podstawione ugrupowanie trisulfidowe. Istniejące metody syntezy [4] tego ugrupowania cechują się niską wydajnością oraz znaczną ilością produktów ubocznych.W ramach...
-
Analiza działań podjętych w celu zmniejszenia tempa ocieplania się klimatu i ich skutki ekonomiczne
PublicationNie ma całkowitej pewności, co do roli człowieka w ociepleniu się klimatu na Ziemi. Obecnie coraz więcej osobistości świata nauki przeczy tezom głoszonym przez IPCC, poszukują oni innych przyczyn podwyższania się temperatury na ziemskim globie. Nie mniej jednak społeczność międzynarodowa przeforsowała szereg dyrektyw i rozporządzeń, mających przeciwdziałać wzrostowi emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych do atmosfery....
-
Wpływ metody obliczania intensywności wymiany powietrza w budynku na dokładność prognozowania jego zapotrzebowania na energię
PublicationW artykule poddano analizie dwie odmienne metody służące do symulacji zużycia energii do ogrzewania i wentylacji w budynku. Pierwsza części artykułu porównuje pod względem matematycznym, dwa modele energetyczne budynku, wykorzystujące odmienne podejścia do modelowania przepływu powietrza w pomieszczeniach. Natomiast w drugiej części artykułu zostaną porównane wyniki obliczeń numerycznych z wynikami pomiarów rzeczywistych wartości...
-
Rozpuszczalność węglowodorów aromatycznych w roztworach micelarnych cieczy jonowych
PublicationPrzedstawiono możliwość zastosowania cieczy jonowych do solubilizacji micelarnej zanieczyszczeń w postaci lotnych związków organicznych, występujących w przemysłowych układach ekstrakcyjnych oraz stanowiących zanieczyszczenia środowiska. Zaobserwowano, że po przekroczeniu krytycznego stężenia micelizacji cieczy jonowych w wodzie, następuje stopniowy wzrost stężenia węglowodorów aromatycznych w roztworze, który wynika z ich inkorporacji...
-
Wpływ modelu przepływu powietrza w budynku na dokładność prognozowania zapotrzebowania budynku na ciepło: Porównanie dokładności prognozowania
PublicationArtykuł, w którym omówiono dwie różne metody obliczania efektywności energetycznej budynków. Druga część artykułu przedstawia analizę wyników numerycznych zużycia ciepła w budynku referencyjnym z danymi rzeczywistymi, zebranymi w okresie grzewczym w latach 2010/2011. W artykule ukazano wpływ sposobu obliczania ilości wymienianego powietrza wentylacyjnego w budynkach mieszkalnych na zużycie ciepła do ogrzewania i wentylacji.
-
Przejmowanie ciepła przy wrzeniu nanocieczy w dużej objętości. Część 3. Stan wiedzy
PublicationPrzedstawiono wyniki badań wrzenia nanocieczy w dużej objętości na powierzchniach rozwiniętych. Dokonano krytycznej analizy danych opublikowanych w literaturze.
-
Systemy chłodzenia stosowane w supermarketach: wymagania i możliwości rozwoju w Polsce
PublicationPodano wymagania stawiane systemom chłodzenia stosowanym w supermarketach. Zwrócono uwagę na rozkład zużycia energii w różnych sektorach w typowym tego typu obiekcie, oraz na jej zużycie przez poszczególne rodzaje urządzeń stanowiących wyposażenie techniczne supermarketu. Na tym tle wskazano możliwości obniżenia kosztów eksploatacji systemów chłodzenia. Wskazano na możliwości rozwoju super- i hipermarketów w Polsce w najbliższych...
-
Badania wrzenia czynników chłodniczych w rurach o rozwiniętej powierzchni. Część I
PublicationPrzedstawiono wyniki pomiarów średniego współczynnika przejmowania ciepła oraz spadków ciśnienia przy wrzeniu w przepływie R22, R134a oraz R407c w dwóch rurkach gładkich (miedzianej i stalowej) oraz w rurce niskożebrowanej i śrubowo-formowanej.
-
Badania wrzenia czynników chłodniczych w rurach o rozwiniętej powierzchni. Część II
PublicationPrzedstawiono porównanie wyników eksperymentalnych dla trzech badanych czynników chłodniczych: R22, R134a oraz R407c. Omówiono zgodność przewidywań teoretycznych wybranych korelacji z danymi doświadczalnymi.
-
Podstawowe pojęcia w termodynamice technicznej: energia a praca i ciepło
PublicationPrzypomniano podstawowe pojęcia energii i wielkości z nią związanych. Omówiono takie pojęcia, jak praca i ciepło, ale również energia wewnętrzna, entalpia i egzergia, kładąc nacisk na ich stosowanie w problematyce chłodniczej.
-
Uwarunkowania prawne energetyki odnawialnej
PublicationPrzedstawiono najważniejsze dokumenty prawne dotyczące energetyki odnawialnej. Omówiono zdefiniowane prawnie ważniejsze pojęcia z zakresu tej energetyki.
-
Wrzenie mieszanin czynnika chłodniczego i oleju w rurach gładkich.
PublicationPrzedstawiono wyniki badań współczynnika przejmowania ciepła i spadku ciśnienia podczas wrzenia czynników R22, R134a i R407C oraz ich mieszanin z olejem w rurach gładkich. Opisano procedurę badawczą. Podczas badań udział masowy oleju w mieszaninie z czynnikiem wynosił 0,1% i 5%. Zaobserwowano negatywny wpływ obecności środka smarnego we wrzącym czynniku chłodniczym.
-
Certyfikat jakości w produkcji żywności.
PublicationOpisano wybrane zagadnienia dotyczące technicznych aspektów w produkcji żywności. Zwrócono szczególną uwagę na potrzebę określenia i diagnozowania krytycznych punktów w takiej produkcji tj. tych miejsc, w których mogą pojawić się zagrożenia dla jakości produktu końcowego. Uznano za konieczną ciągłą kontrolę poziomu zagrożenia w tych punktach, a także monitorowanie oraz archiwizowanie danych o parametrach oddziaływania na strumień...
-
Gazy nieskraplające się w urządzeniu chłodniczym.
PublicationOmówiono wpływ obecności gazów nieskraplających się (głównie powietrza na podstawowe parametry pracy urządzenia chłodniczego. Przedstawiono konsekwencje natury eksploatacyjnej, jakie niesie za sobą nadmiar ilości takich gazów w instalacji. Zwrócono uwagę na wpływ obecności powietrza na stan techniczny sprężarki oraz na warunki przenoszenia ciepła, przede wszystkim w skraplaczu. Wskazano sposób wykrywania obecności gazów nieskraplających...
-
Pojęcie czasu a termodynamika.
PublicationPrzedstawiono skrótowo najkrótszą historie czasu, po czym omówiono znaczenie tego pojęcia w mechanice klasycznej i współczesnej. Zaprezentowano pojęcie czasu w kosmologii. Powiązano pojecie czasu, z dorobkiem termodynamiki.
-
Wymiana ciepła i opory przepływu w wymiennikach płytowo-żebrowych stosowanych w chłodniczych bateriach termoelektrycznych.
PublicationW artykule wskazano na ważne z technicznego punktu widzenia zalety urządzeń termoelektrycznych w zastosowaniu do klimatyzacji powietrza. Przedstawiono wybrane wyniki badań wymiany ciepła i oporów przepływu uzyskane dla trzech powierzchni płytowo-żebrowych przeznaczonych do współpracy z ''zimnymi'' spoinami modułów termoelektrycznych. Zwrócono uwagę na istotne problemy natury technologicznej w konstrukcji tego typu powierzchni...
-
Pompy ciepła w systemach energetycznych krytych pływalni.
PublicationPrzedstawiono możliwości wykorzystania sprężarkowej pompy ciepła (SPC) w systemach energetycznych krytych pływalni. Zwrócono uwagę na wielkość i zmienność źródeł ciepła dla SPC w systemach wentylacji, a także wielkość i zmienność odbioru ciepła z tych urządzeń.
-
Wykorzystanie list sprawdzających czynności obsługowe w symulatorze operacji ładunkowych gazowca LPG.
PublicationOmówiono pojęcie list sprawdzających (z ang. checklists). Podano charakterystykę techniczną symulatora operacji ładunkowych gazowca typu LPG znajdującego się w laboratorium Katedry Siłowni Okrętowych Akademii Morskiej w Gdyni wraz z jego możliwościami dydaktycznymi. Przedstawiono zasady tworzenia list sprawdzających czynności obsługowe wraz z przykładem takiej listy.
-
Kompleksy fosfanylofosfidowe z grupami indenylowymi
PublicationPochodne litowe difosfanów są z powodzeniem stosowane jako prekursory ligandów fosfanylofosfinidenowego R2PP oraz fosfanylofosfidowego R2PP(SiMe3) w reakcjach z dichlorometalocenami. Rodzaj powstałych produktów w tego typu reakcjach, w dużej mierze zależy od podstawników w pierścieniu cyklopentadienylowym w cząsteczce metalocenu oraz od właściwości atomu metalu. Zastosowanie dichlorocyrkonocenów z grupami indenylowymi (Ind=C9H7)...
-
Synteza kompleksów metali przejściowych z ligandami fosfanylofosfidenowymi
PublicationZaprezentowano wyniki badań dotyczących reaktywności pochodnych litowych difofanów wobec kompleksów metali przejściowych. Pochodne litowe difosfanów R2PP(SiMe3)Li od kilkunastu lat w Katedrze Chemii Nieorganicznej są używane jako prekursory ligandów fosfanylofosfidowego R2PP(SiMe3) oraz fosfanylofosfinidenowego R2PP. Przeprowadzono badania reaktywności dichlorocyrkonocenów wobec pochodnych litowych difosfanów. Stwierdzono, że...
-
Ekonomiczne aspekty zastosowania techniki Mobilnych Pomiarów Satelitarnych przy regulacji osi toru
PublicationOd 2009 roku interdyscyplinarny zespół naukowy Politechniki Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej (a obecnie Akademii Morskiej w Gdyni) rozwija technikę Mobilnych Pomiarów Satelitarnych toru kolejowego. Technika ta polega na objeździe trasy ciągnikiem szynowym z przyczepą (wagonem-platformą) lub wózkami, z zainstalowanymi na tych pojazdach odbiornikami sygnałów satelitarnych. Umożliwia ona precyzyjne określenie współrzędnych...
-
Use of electrochemical methods to examine different surface preparation methods for organic coatings on steel
PublicationObróbka strumieniowo - ścierna jest jedną z powszechnie stosowanych metod przygotowania powierzchni. Wśród nowoczesnych metod coraz większe zainteresowanie wzbudza przygotowanie powierzchni wodą pod wysokim ciśnieniem (z ang. waterjetting). W porównaniu z konwencjonalnymi metodami ''waterjetting'' jest nowoczesną oraz przyjazną środowisku metodą. W literaturze brakuje informacji na temat skuteczności owej metody do zastosowań...
-
Finding deformation of the straight rail track by GNSS measurements
PublicationW 2009 roku na Politechnice Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni zostały przeprowadzone, po raz pierwszy, ciągłe pomiary satelitarne toru kolejowego z wykorzystaniem względnej metody fazowej na bazie polskiej Aktywnej Sieci Geodezyjnej ASG-EUPOS i serwisu czasu rzeczywistego RTK (GPRS) - NAVGEO. Przeprowadzona analiza wykazała silny związek między lokalizacją odbiornika GNSS i dokładnością wyznaczania pozycji, wpływ...
-
Projekt badawczy BRIK: Opracowanie innowacyjnej metody wyznaczania precyzyjnej trajektorii pojazdu szynowego
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe informacje dotyczące projektu badawczego realizowanego na zlecenie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S. A. przez Konsorcjum Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Projekt obejmuje wykorzystanie nowoczesnych metod pomiarowych, takich jak techniki pozycjonowania satelitarnego GNSS, pomiary inercyjne INS oraz skaning laserowy LS, w procesie...
-
The New 3D Printed Left Atrial Appendage Closure with a Novel Holdfast Device: A Pre-Clinical Feasibility Animal Study
PublicationMany patients undergoing cardiac surgery have risk factors for both atrial fibrillation and stroke. The left atrial appendage (LAA) is the primary site for thrombi formation. Therefore LAA occlusion devices should be tested for their ability to reduce future cerebral ischemic events in patients with high-risk of haemorrhage. The aim of this study was to evaluate the safety and feasibility of a novel left atrial appendage exclusion...
-
Zaawansowane systemy pomiarowe, W, MiBM, niestacjonarne, sem. 2 st. II, zimowy 2023/2024
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studentów z zaawansowaną aparaturą pomiarową stosowaną w zakładach produkcyjnych oraz trendami ich rozwoju. Zaawansowane urządzenia i systemy pomiarowe. Wizyjne systemy pomiarowe 2D i 3D. Systemy pomiaru kształtu (profilometry, konturografy). Zaawansowane systemy optyczne. Opracowanie programów z wykorzystaniem współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM). Zaawansowane systemy pomiarów właściwości...
-
WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH TECHNIK INTSTRUMENTALNYCH I SENSORYCZNYCH DO OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO NA TERANACH PRZYLEGŁYCH DO RAFINERII GRUPY LOTOS S.A. W GDAŃSKU
PublicationDynamiczne postępujący rozwój gospodarczy i ekonomiczny wielu krajów przyczynia się do wzrostu emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Większość z nich wpływa negatywnie na zdrowie i życie człowieka, oraz przyczynia się do pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Na szczególną uwagę zasługują gazy złowonne określane także mianem odorów. Zdecydowaną większość emiterów, których funkcjonowanie wiąże się z uwalnianiem...
-
Metodyka i rezultaty oznaczania mgły oraz lotnych składników organicznych podczas nalewu asfaltów
PublicationW pracy przedstawiono i porównano metodyki analityczne opracowane w celu kontroli stężenia składników występujących w powietrzu wypływającym do systemu utylizacji oparów, z cystern w czasie nalewu asfaltu drogowego. Badania dotyczyły, oddzielnie, lotnych składników organicznych oraz mgły, zatrzymywanej przez filtr z włókniny. Identyfikację i oznaczanie lotnych związków organicznych wykonywano techniką kapilarnej chromatografii...
-
Comparison of extraction techniques of robenidine from poultry feed samples
PublicationW publikacji opisano wykorzystanie różnych technik ekstrakcji kokcydistatyków (na przykładzie robenidyny) z próbek pasz zwierzęcych. W trakcie badań porównano wpływ różnych parametrów ekstrakcji na współczynniki odzysku analitu. Wśród wykorzystanych technik ekstrakcji wymienić należy: ekstrakcję za pomocą rozpuszczalnika wspomaganą ultradźwiękami oraz mikrofalami, ekstrakcję w aparatach Soxhleta i Soxteca a także ekstrakcję przez...
-
Techniki elektroimpedancyjne w medycynie.Monografie nr 43.
PublicationPierwsze aplikacje techniki elektroimpedancyjnej w warunkach klinicznych mają miejsce w latach pięćdziesiątych poprzedniego wieku. Były one związane z próbami oceny przepływu kończynowego za pomocą pletyzmografii impedancyjnej.Od tego czasu technika elektroimpedancyjna, z różnym powodzeniem, była wprowadzana do różnych działów medycyny, np. kardiologii, kardiochirurgii, czy intensywnej opieki medycznej. W znakomitej większości...
-
Medical transport of ambulances. Analysis of travel time
Publication -
Fuzzy logic for control Peltier module
Publication -
Problem związków rtęci odprowadzanych do systemów kanalizacyjnych
Publication -
Sztywność obwodowa
PublicationSztywność obwodowa obiektów kubaturowych oraz rurociągów z tworzyw sztucznych. Warunki wspólpracy z ośrodkiem gruntowym podstawowe definicje, obciążenia, posadowienia, właściwości wyrobów w aspekcie współpracy z podłożem, badania szczelności, oddziaływanie wykonawstwa sieci na obiekty sąsiednie.
-
The analysis of the mechanical properties of welding joints of high-strength steels for offshore and ships structures
PublicationW artykule przedstawiono równania korelacyjne właściwości mechanicznych złaczy spawanych stali wysokiej wytrzymałości, które umożliwiają ocenę wpływu technologii spawania tych stali.W pracy zaproponowana dwa równania. Pierwsze umożliwa wstępną ocenę spawalności obecnie produkowanych stali wysokiej wytrzymałości, natomiast równania korelacyjne pozwalają obliczyć maksymalną twardość strefy wpływu ciepła materiału.
-
Unsymmetrical movements of a multi-hull vessel treated as a linear object
PublicationW artykule przedstawiona została analiza dynamiki wybranych morskich obiektów pływających reprezentujących wielokadłubowe jednostki pływające. Badany obiekt został przedstawiony jako liniowy układ dynamiczny o sześciu stopniach swobody. Powyższa analiza dotyczy równań różniczkowych opisujących ruchy niesymetryczne statku na fali. Układ stochastycznych równań różniczkowych dla sprzężonych ruchów niesymetrycznych został przedstawiony...
-
AE testing of local corrosion in storage tanks of oil tankers
PublicationW artykule przedstawiono wyniki badań korozji lokalnej w zbiornikach magazynowych zbiornikowców, przy użyciu metody Emisji Akustycznej. Badania wykrywania korozji wykonano z użyciem testerów, podczas produkcji których przyjęto założenie wysokiej intensywności sygnału oraz stabilności sygnału akustycznego w relatywnie długim czasie.
-
Specjacja metali ciężkich w osadach ściekowych powstających w trakcie oczyszczania ścieków w reaktorach systemu MUCT
PublicationCelem prowadzonych badań była analiza zawartości metali ciężkich w poszczególnych frakcjach po kolejnych stopniach obróbki osadów powstających reaktorach wielofazowych MUCT. Przeprowadzone badania pozwoliły na ocenę wpływu stosowanej technologii przeróbki osadów na specjację metali oraz ich biodostępność w aspekcie przyrodniczego ich zagospodarowania.
-
Projektowanie cyrkulacji ciepłej wody użytkowej w rozległych instalacjach z wykorzystaniem analizy hydrotermicznej
PublicationOpisano podstawy sugerowanych algorytmów postępowania w projektowaniu instalacji ciepłej wody użytkowej w rozległych instalacjach, z wieloma pionami wodociągowymi. Algorytmy te wykorzystują zdefiniowany w artykule matematyczno - hydrotermiczny model cyrkulacji. Część praktyczna artykułu sprowadza się do omówienia istotnych, charakterystycznych cech projektowanych przez autorkę instalacji Omówiono tu, oparte o własne obliczenia,...