Filters
total: 2640
filtered: 2396
-
Catalog
- Publications 2396 available results
- People 48 available results
- Inventions 10 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 4 available results
- Research Teams 7 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 89 available results
- Events 24 available results
- Open Research Data 55 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: USZKODZENIA WIRNIKÓW
-
Straty energetyczne w silniku hydraulicznym obrotowym - definicje i zależności służące ocenie sprawności silnika i napędu hydrostatycznego
PublicationStosowane dotychczas w badaniach naukowych i w praktyce przemysłowej metody oceny oceny strat i sprawności energetycznej obrotowych silników hydraulicznych dają błędne rezultaty, ponieważ obarczone są wpływem samych strat na parametry, w funkcji których straty i sprawności są oceniane. Celem pracy było zdefiniowanie w silniku parametrów pracy, rozwijanych mocy, występujących strat i sprawności energetycznej, a także pokazanie ich...
-
[Rozdział] 9. Definicje
PublicationPodano zestaw definicji związanych z tematyką oceny i kontroli jakości wyników pomiarów analitycznych.
-
Określanie szybkości korozji metodą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej
PublicationW pracy przedstawiono podstawowe zasady analizy wyników elektrochemicznych pomiarów impedancji prostych ukladów korozyjnych.
-
A strategy of minimal torque modifications in a question of actuation strategy for an over-actuated system of a planar walking robot
PublicationPraca opisuje zagadnienia modelowania i napędzania robotów kroczących. Na pewnych etapach ruchu, konstrukcje takie są układami napędzanymi nadmiarowo (liczba napędów/silników jest większa niż liczba stopni swobody układu). Dzieje się tak z uwagi na więzy jednostronne występujące w układzie. Dla układów płaskich, po pojawieniu się kontaktu koła i odnóża, układ o sześciu stopniach swobody przechodzi w układ o trzech stopniach swobody....
-
Different strategies in actuation of an over-articulated system - a case of a planar waking robot
PublicationPraca prezentuje zagadnienia modelowania dynamiki robotów kroczących. Koncentruje się na zagadnieniach modelowania robotów kroczących i sterowania napędami nadmiarowymi (liczba napędów/silników jest większa niż liczba stopni swobody układu). Napędy nadmiarowe pojawiają się z uwagi na więzy jednostronne występujące w układzie. Dla układów płaskich, po pojawieniu się kontaktu koła i odnóża, układ o sześciu stopniach swobody przechodzi...
-
Application of FMEA analysis for assessing reliability and risk in biogas-fueled engines operation process
PublicationW pracy zamieszczono propozycję wykorzystania analizy FMEA (ang. Failure mode and effects analysis) - analizy rodzajów i skutków możliwych błędów występujących w instalacjach przemysłowych z silnikami spalinowymi. Obserwowany w ostatnich latach rozwój energetyki rozproszonej, opartej na tłokowych silnikach spalinowych jest wynikiem m.in. prowadzonej polityki rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OŹE) związanej z zagospodarowaniem...
-
Numerical estimation of flood zones in the Vistula River valley, Warsaw, Poland
PublicationPrzedstawiono studium dotyczące wyznaczenia stref zagrożenia powodziowego dla miasta Warszawy wskutek wezbrań rzeki Wisły. Do oszacowania zasięgu stref wykorzystano matematyczny model ustalonego przepływu wolnozmiennego oraz numeryczny model terenu doliny rzeki. Do zobrazowania uzyskanych wyników zastosowano system GIS. Na podstawie uzyskanych wyników zidentyfikowano obszary miasta Warszawy narażone na ewentualną powódź oraz odcinki...
-
Ruchotwórczość wielkopowierzchniowych obiektów handlowych trzeciej generacji na przykładzie Trójmiasta
PublicationCelem referatu jest przedstawienie wyników badań i analiz ruchu generowanego przez obiekty handlowe trzeciej generacji na przykładzie Trójmiasta oraz identyfikacja najistotniejszych czynników wpływających na wielkość generowanego ruchu. W referacie przedstawiono wstępne wyniki modelowania ruchu w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych, jak również przykłady wykorzystania wyników badań i zbudowanych modeli do prognozowania...
-
Flood zones - a risk for the urban areas
PublicationPrzedstawiono studium dotyczące wyznaczenia stref zagrożenia powodziowego dla miasta Warszawy wskutek wezbrań rzeki Wisły. Do oszacowania zasięgu stref wykorzystano matematyczny model ustalonego przepływu wolnozmiennego oraz numeryczny model terenu doliny rzeki. Do zobrazowania uzyskanych wyników zastosowano system GIS. Na podstawie uzyskanych wyników zidentyfikowano obszary miasta Warszawy narażone na ewentualną powódź oraz odcinki...
-
Energetuc aspect of diesel engine operotion
PublicationW artykule zaproponowano interpretację wartościującą działania, które (podobnie jak przedstawione mechanice klasycznej działania Hamiltona i Maupertiusa oraz działanie wynikające ze zmiany pędu ciała) jest rozpatrywane jako wielkość fizyczna o jednostce miary zwanej dżulosekundą [dżulsekunda]. Przedstawiono oryginalną metodę analizy i oceny działania silników o zapłonie samoczynnym w ujęciu energetycznym dla potrzeb eksploatacyjnych....
-
A method for evaluating the performance of a marine piston internal combustion engine used as the main engine on a ship during its voyage in different sailing conditions
PublicationPrzedstawiono metodę oceny działania tłokowych silników spalinowych napędu głównego staków morskich, nazywanych silnikami głównymi, działających w typowych warunkach ich eksploatacji. Warunki te zostały opisane z uwzględnieniem pola osiągów tego rodzaju silników. Metoda ta umożliwia obliczenie wartości działania w wyniku zastosowania rachunku całkowego. Znamienne jest to, że działanie wspomnianych silników spalinowych zostało przyrównane...
-
Static stiffness of circular saw
PublicationW pracy przedstawiono metodę pomiaru i przykład wyników badań doświadczalnych sztywności statycznej piły tarczowej.
-
Environmental Implications of Oil Spills from Shipping Accidents
PublicationWzrost znaczenia ropy naftowej w XX wieku i w związku z tym, zwiększenie się światowej floty tankowców zwróciły uwagę na negatywne skutki transportu morskiego. Katastrofy z udziałem tankowców pokazały, jak dramatyczne w skutkach mogą być wycieki produktów ropopochodnych z uszkodzonych lub zatopionych jednostek. Skutki wycieku ropy na morzu zależą od wielu czynników, takich jak parametry fizyko-chemiczne paliwa, charakterystyka...
-
Monitoring i diagnostyka odbieraków prądu pojazdów kolejowych
PublicationJednym z ważnych czynników niezawodnego funkcjonowania zelektryfikowanego transportu szynowego jest utrzymanie w dobrym stanie technicznym odbieraków prądu pojazdów. Uszkodzenie lub niepoprawna regulacja odbieraka pogarsza warunki odbioru prądu, a nawet może doprowadzić do poważnej awarii trakcyjnej sieci jezdnej. Rozwój techniki oraz rosnąca świadomość techniczna skłaniają do opracowywania nowych metod diagnostycznych, zwiększających...
-
Badanie i analiza efektywności pracy naziemnego, samoorganizującego się systemu radiolokalizacyjnego
PublicationJak wiadomo, klasyczne systemy hiperboliczne posiadają strukturę łańcuchową, i pracują w trybie synchronicznym. Taka hierarchiczna struktura tradycyjnych systemów hiperbolicznych, zwłaszcza zaś wymóg zapewnienia synchronicznej pracy łańcucha stacji stanowi istotne utrudnienie jego pracy. Poza tym uszkodzenie stacji głównej skutkuje wyłączeniem z eksploatacji całości łańcucha i tym samym pozbawia dostępu do usługi radiolokalizacyjnej...
-
Badania połączeń spawanych rurociągu wody pitnej we Włocławku, ang. Welding joints tests in drinking water pipeline.
PublicationCelem badań opisanych w pracy było określenie przyczyn korozji powstałej w strefie wpływu ciepła (SWC) w obwodowych połączeniach spawanych w rurociągu wody pitnej. Materiałem, z którego wykonano rurociąg to stal 304/304L. W obszarze złącza spawanego stwierdzono wżery inicjowane od niezgodności geometrycznych, gdzie mogły gromadzić się osady zwiększające udział chlorków bezpośrednio przy powierzchni rury, promujące tym procesy korozyjne....
-
Mesoscopic simulations of a fracture process in reinforced concrete beam in bending using a 2D coupled DEM/micro-CT approach
PublicationW tej pracy zbadano numerycznie w warunkach 2D złożony proces pękania w krótkiej prostokątnej belce betonowej wzmocnionej jednym prętem podłużnym (bez zbrojenia pionowego) i poddanej quasi-statycznemu zginaniu w trzech punktach. Krytyczne pęknięcie poprzeczne w belce spowodowało jej uszkodzenie podczas doświadczenia. Symulacje numeryczne przeprowadzono klasyczną metodą elementów dyskretnych (DEM). Przyjęto trójfazowy opis betonu:...
-
Straty energetyczne w silniku hydraulicznym obrotowym - definicje i zależności służące ocenie sprawności silnika i napędu hydrostatycznego
PublicationStosowane dotychczas w badaniach naukowych i w praktyce przemysłowej metody oceny strat i sprawności energetycznej obrotowych silników hydraulicznych stosowanych w napędach hydrostatycznych dają błędne rezultaty, ponieważ obarczone są wpływem samych strat na parametry, w funkcji których straty i sprawności są oceniane.Celem pracy było zdefiniowanie w silniku parametrów pracy, rozwijanych mocy, występujących strat i sprawności energetycznej...
-
Energy losses in the hydraulic rotational motor - definitions and relations for evaluation of the efficiency of motor and hydrostatic drive
PublicationStosowane dotychczas w badaniach naukowych i w praktyce przemysłowej metody oceny strat i sprawności energetycznej obrotowych silników hydraulicznych stosowanych w napędach hydrostatycznych dają błędne rezultaty, ponieważ obarczone są wpływem samych strat na parametry, w funkcji których straty i sprawności są oceniane.Celem pracy było zdefiniowanie w silniku parametrów pracy, rozwijanych mocy, występujących strat i sprawności energetycznej...
-
Technical diagnostics as a tool in decision control of combustion engines operation process
PublicationW referacie scharakteryzowano stochastyczną sytuację decyzyjną wynikającą z funkcjonowania silników spalinowych w dowolnym systemie eksploatacyjnym i na tym tle przedstawiono propozycje zastosowania diagnostyki technicznej do sterowania procesem eksploatacji tych silników. Podano także interpretacje modelu diagnostycznego w ujęciu semantycznym z uwzględnieniem metod diagnostycznych: klasycznej i uproszczonej, w których dany model...
-
Method of determining the residual fluxes in transformer core
PublicationThe article presents the method of calculating the residual induction in transformer columns. The method is based on measurement of the magnetic induction in selected points around the transformer core. The values of residual induction are calculated as linear combination of the results of measurement.
-
Investigation of the IC engine lubricating oil effects on journal bearing life
PublicationPrzedstawiono wyniki modelowych badań eksperymentalnych wytrzymałości zmęczeniowej warstwy ślizgowej łożysk silników spalinowych. W szczególności oceniono wpływ właściwości oleju smarowego na tę wytrzymałość.
-
Properties of control systems based on nonlinear models of the induction motor.
PublicationW artykule przedstawiono zastosowanie obserwatora prędkości kątowej wirnika silnika indukcyjnego w nielinowych układach regulacji. Porównano dwa typy układów sterowania multiskalarnego. Przedstawiono przypadek niestabilnej pracy układu nieliniowego sterowania za pomocą symulacji komputerowej.W artykule przedstawiono dwa układy sterowania silnikiem asynchronicznym klatkowym, zasilanym z falownika napięcia, oparte na modelu multiskalarnym,...
-
Mesoscopic simulations of crack propagation in concrete using cohesive elements
PublicationThe paper presents results of two-and three-dimensional meso-scale simulations of fracture in notched concrete beams subjected to three-point bending test. Concrete was assumed as a 3-phase material composed of aggregate grains placed in the cement matrix with Interfacial Transitional Zones (ITZs) between then. In 2D simulations macro-voids were also taken into account. The particle distribution was taken from real concrete beams...
-
MODELOWANIE TURBINY WIATROWEJ Z DWOMA PRZECIWBIEŻNIE OBRACAJĄCYMI SIĘ WIRNIKAMI
PublicationW artykule przedstawiono sposoby modelowania dwuwirnikowej turbiny wiatrowej z wykorzystaniem technik Obliczeniowej Mechaniki Płynów. Omówiono uproszczone metody modelowania Actuator Disc i Actuator Line Method oraz aspekty związane z dokładnym odwzorowaniem turbiny na siatce obliczeniowej. Zaprezentowano przykładowe wyniki obliczeń turbiny dwuwirnikowej złożonej z wirników NREL o mocy nominalnej 5 MW każdy. Do wykonania badań...
-
Interpretacja niepewności pomiarowych systemów DCS przy cieplno-przepływowym diagnozowaniu bloków energetycznych
PublicationW rozdziale przedstawiono możliwość interpretacji niepewności wyników pomiarów parametrów charakteryzujących parametry obciążenia i otoczenia bloków energetycznych oraz wyników pomiarów parametrów czynników roboczych wewnątrz bloku. Analizą objęto zarówno wyniki pomiarów służące do wyznaczania symptomów niesprawnej pracy w cieplno-przepływowej diagnostyce off-line jak i niepewności określania symptomów. Przedyskutowano możliwość...
-
Ocena efektywności działalności pracowników naukowych jako podstawa do wytyczania ścieżek kariery
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie możliwości zastosowania metody Data Envelopment Analysis (DEA) do oceny efektywności działalności naukowej pracowników uczelni ze stopniem doktora zatrudnionych na stanowiskach adiunktów. Przedstawiono metodę DEA oraz przykłady jej zastosowań w różnych aspektach funkcjonowania szkolnictwa wyższego. Analizę przeprowadzono na podstawie dostępnych danych z jednego wydziału. Przedstawiono sposób budowy...
-
Gas corrosion influence on the exhaust valve face of the marine engine = Wpływ korozji gazowej na stan przylgni zaworów wylotowych silnika okrętowego
PublicationIstotnym czynnikiem wpływającym na poprawność funkcjonowania silnika okrętowego jest szczelność zaworów. Szczególnie w odniesieniu do zaworów wylotowych brak szczelności prowadzi do pogorszenie warunków spalania a przede wszystkim do przyspieszonego zniszczenia zawory poprzez uszkodzenia przylgni.Przylgnia grzybka zaworowego współpracuje z przylgnią gniazda zaworowego tworząc cykliczny szczelny kontakt stykowy w trakcie pracy silnika....
-
Detekcja stanu zakotwienia pręta za pomocą fal sprężystych
PublicationW pracy przedstawiono wstępne wyniki badań eksperymentalnych i obliczeń nu-merycznych mających na celu określenie możliwości oceny stanu zakotwienia pręta stalowego w materiale kompozytowym typu zaprawa. Badanym obiektem był pręt stalowy osadzony w zaprawie o kształcie prostopadłościennym. Analizie poddano pręt stalowy otoczony zaprawą na trzech różnych długościach oraz pręt stalowy swobodny. W jednym z modeli dokonano uszkodzenia...
-
Sprawozdanie z badań laboratoryjnych gruntu w aparacie trójosiowego ściskania
PublicationOpis badania gruntu niespoistego w aparacie trójosiowego ściskania metodą CID. Przedstawienie wyników badań wraz z analizą.
-
Skutki zmian zwierciadła wód gruntowych wywołanych zmianami eksploatacji wód podziemnych oraz zagrożeń powodziowych wywołanych procesami urbanizacyjnymi
PublicationCelem referatu jest przedstawienie wyników analizy bezpieczeństwa zabudowy miejskiej i terenów zabudowanych na przykładzie miasta Gdańska.
-
Application of tomography to granular silo flow.
PublicationPublikacja zawiera opis wyników badań doświadczalnych nad efektami dynamicznymi podczs opróżniania silosów z zastosowaniem tomografii pojemnościowej.
-
Działanie podzespołów hydraulicznych w niskiej temperaturze otoczenia
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań podzespołów hydraulicznych: silników satelitowych SOK, silników orbitalnych, pomp i silników zębatych, rozdzielaczy suwakowych w warunkach szoku termicznego. Stwierdzono, że w warunkach szoku termicznego może dochodzić do nieprawidłowej pracy podzespołów, szczególnie przy dużej różnicy temperatur oleju i podzespołów w chwili początkowej. Badania podzespołów i układów hydraulicznych w tych...
-
Analiza napięć indukowanych i strat mocy w kablach elektroenergetycznych wysokiego napięcia dla wybranych sposobów uziemienia żył powrotnych
PublicationDostarczanie mocy do centrów miast coraz częściej odbywa się z wykorzystaniem linii kablowych o napięciu 110 kV. To dogodny sposób zasilania, a praktycznie jedyny możliwy w przypadku gęstej zabudowy miejskiej. Kable wysokiego napięcia zawierają współosiową żyłę powrotną, w której podczas normalnej pracy oraz w stanach zakłóceniowych (podczas zwarć) mogą indukować się znaczne napięcia względem ziemi, co zagraża porażeniem i/lub...
-
Rozmyte algorytmy diagnostyki układów sterowania procesami przemysłowymi - Przykład laboratoryjny
PublicationW niniejszej pracy prezentuje się przykład zastosowania algorytmów detekcji usterek opartych na modelach rozmytych w systemie diagnostyki układu laboratoryjnego trzech połączonych zbiorników. Pomimo prostoty realizowanej koncepcji układowej, system ten jest przykładem często występującego w praktyce złożonego procesu przemysłowego. W przeprowadzonych badaniach do oceny stanu procesu oraz realizacji zadań diagnostycznych wykorzystuje...
-
Analiza metrologiczna układu do diagnostyki łożysk opartej na pomiarach mocy chwilowej
PublicationW artykule przedstawiono przykładowe wyniki analizy metrologicznej wykorzystanego do badań diagnostycznych łożysk silników indukcyjnych układu pomiarowego, składającego się z przetworników napięciowego oraz prąd-napięcie.Do oceny niepewności układu pomiarowego wykorzystano opracowany w tym celu system komputerowy. Do analizy niepewności wykorzystany został również kalibrator FLUKE 5500A oraz multimetr Keithley 2002. Wyniki tych...
-
Significance of technical diagnostics in decision control of combustion engines operation process.
PublicationW artykule scharakteryzowano stochastyczną sytuację eksploatacyjną wynikającą z funkcjonowania silników spalinowych w dowolnym systemie eksploatacyjnym i na tym tle przedstawiono propozycję zastosowania diagnostyki technicznej do sterowania procesem eksploatacji tych silników. Podano także interpretację modelu diagnostycznego w ujeciu semantycznym z uwzględnieniem metod diagnostycznych: klasycznej i uproszczonej, w ktorych dany...
-
Układy sterowania silnika piezoelektrycznego małej mocy.
PublicationW artykule zaprezentowano główne metody zasilania, sterowania i kontroli silników piezoelektrycznych małej mocy. Zaprezentowano nowy system zasilania i sterowania. Przeanalizowano również schemat badań laboratoryjnych.
-
Wpływ założeń modelu obliczeniowego na wyniki obliczeń hydrodynamicznych łożysk wzdłużnych = The influence of model simplifications on the predicted performance of hydrodynamic thrust bearings
PublicationPrzedstawiono porównanie wyników obliczeń hydrodynamicznych łożysk wzdłużnych otrzymanych z wykorzystaniem dwóch niezależnie opracowanych modeli obliczeniowych TEHD (termoelastohydrodynamicznych). Wykorzystane w obliczeniach programy różnią się głównie założeniami i uproszczeniami przyjętymi, zwłaszcza w odniesieniu do części przepływowej zadania. Symulacje obliczeniowe przeprowadzono stosując w przypadku obu modeli te same warunki...
-
Comparison of Ion Chromatography and Isotachophoresis for the Determination of selected Anions in Atmospheric Wet Deposition Samples
PublicationW pracy przedstawiono porównanie wyników oznaczenia zawartości wybranych anionów w próbkach opadów atmoferycznych z zastosowaniem technik izotachoforezy i chromatografii jonowej. Na podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, że technika chromatografii jonowej charakteryzuje się niższymi wartościami granic wykrywalności i oznaczalności, szerokim zakresem pomiarowym i możliwością oznaczania analitów w próbkach o róznym składzie...
-
Dobór odpowiednich kabli do układów z przemiennikami częstotliwości
PublicationW artykule opisano zasady doboru okablowania do silników zasilanych z przemienników częstotliwości. W komentarzu podano budowę i cechy konstrukcyjne kabli do układów w przemiennikami częstotliwości.
-
Praktyczne aspekty zagadnienia doboru urządzeń nowoczesnej technologii przeładunku towarów w transporcie samochodowym.
PublicationPrzedstawiono podział logistyki na dwie sfery kompetencyjne: SL i HL. Omówiono wpływ rozwiązań technicznych na efektywność operatoró logistycznej sieci dystrybucji. Przedstawiono konstrukcję mierników jakości dźwignic.
-
Problemy badawcze wytrzymałości zmęczeniowej warstw ślizgowych łożysk.
PublicationPraca stanowi syntetyczne ujęcie najważniejszych problemów badawczych wytrzymałości powierzchniowej warstw ślizgowych łożysk poprzecznych Przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat form i mechanizmu pęknięć zmęczeniowych panwi łożyskowych oraz sposoby opisu stanu naprężeń w warstwach powierzchniowych poddanych wymuszeniom o charakterze dynamicznym. Omówiono doświadczalne metody badania powierzchniowej wytrzymałości zmęczeniowej...
-
Ocena poziomu innowacyjności badanych przedsiębiorstw
PublicationW rozdziale dokonano oceny poziomu innowacyjności badanych przedsiębiorstw na podstawie wyników badań uzyskanych w ramach realizacji projektu MAYDAY.
-
Ocena poziomu świadomości innowacyjnej w badanych przedsiębiorstwach
PublicationW rozdziale dokonano oceny poziomu świadomości innowacyjnej badanych przedsiębiorstwa na podstawie wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu MAYDAY.
-
Badania międzylaboratoryjne w chemii analitycznej.
PublicationOpisano rodzaje badań międzylaboratoryjnych jako jeden z podstawowych elementów systemu kontroli i zapewnienia jakości wyników w chemii analitycznej.
-
Pomiary parametrów i charakterystyk statycznych, dynamicznych, szumowych i termicznych przyrządów z SiC
PublicationW artykule przedstawiono podsumowanie wyników projektu pt. Pomiary parametrów i charakterystyk statycznych, dynamicznych, szumowych i termicznych przyrządów z SiC.
-
Hearing aid fitting method based on fuzzy logic processing
PublicationWażnym etapem dopasowania współczesnych aparatów słuchowych jest wyznaczanie charakterystyki dynamiki słuchu. Charakterystyka ta wyznaczana jest na podstawie wyników testu skalowania głośności. Niestety wyniki te wyrażone są w skali kategorii głośności, natomiast aparaty słuchowe wymagają para-metrów numerycznych. Problem ten można rozwiązać za pomocą logiki rozmytej. W niniejszym referacie przedstawiono metodę przetwarzania rozmytego...
-
Hearing aid fitting method based on fuzzy logic processing
PublicationWażnym etapem dopasowania współczesnych aparatów słuchowych jest wyznaczanie charakterystyki dynamiki słuchu. Charakterystyka ta wyznaczana jest na podstawie wyników testu skalowania głośności. Niestety wyniki te wyrażone są w skali kategorii głośności, natomiast aparaty słuchowe wymagają para-metrów numerycznych. Problem ten można rozwiązać za pomocą logiki rozmytej. W niniejszym referacie przedstawiono metodę przetwarzania rozmytego...
-
Portable computer diagnostics system PSD - the measurement potentiality and application examples
PublicationOpisano system diagnostyczny do pomiarów statycznych i dynamicznych wszelkiego typu maszyn stosowanych w przemyśle drzewnym. ocena stanu maszyny może byc dokonywana na podstawie wyników pomiaru bicia osiowego i promieniowego wrzecion, pił tarczowych, przemieszczeń poprzecznych piły tasmowej itp.. System jest wyposażony w specjalne oprogramowanie i pozwala m. in. na przeprowadzanie szczegółowych analiz tj. wykonywanie FFT lub filtrowanie...