Filters
total: 506
filtered: 220
-
Catalog
Chosen catalog filters
Search results for: filozofia rosyjska
-
Kinetyka w architekturze
PublicationArtykuł omawia wpływ zmian w rozumieniu pojęcia przestrzeni w filozofii na rozwój myśli architektonicznej w odniesieniu do architektury kinetycznej. Która w połączeniu z projektowaniem parametrycznym oraz komputerowymi algorytmami otwiera przed nami nowe możliwości kształtowania i rozumienia przestrzeni. Architektura kinetyczna może stanowić odpowiedź na pytania, które stawia przed nami postęp cywilizacyjny, a dzięki poszerzającym...
-
Mark Fisher: między krytyką kultury a libidynalną ekonomią polityczną
PublicationArtykuł omawia dorobek Marka Fishera, znanego brytyjskiego krytyka kultury i filozofa, autora głośnej książki Capitalist Realism. Autor artykułu krótko rekapituluje główne tezy jego książki oraz omawia samą koncepcję "realizmu kapitalistycznego", porusza również te zagadnienia, które nie doczekały się teoretycznej artykulacji bądź były analizowane w innych książkach i artykułach Fishera. Zagadnienia te to: libidinalna ekonomia...
-
PROBLEMS WITH CORROSION PROTECTION STEEL STACKS IN FGD SYSTEMS
PublicationThis paper presents problems associated with corrosion of steel stacks and changes in philosophy of corrosion protection when implemented into flue gas desulphurization systems. In-situ tests were taken by means of electrochemical impedance spectroscopy at a stack which discharges flue gas before wet lime/limestone desulphurization. A very rapid soaking of spherical infill vinylester coating with electrolyte has been observed....
-
Kompleksowe zagospodarowanie wybranych odpadów przemysłu rybnego
PublicationPrzedstawiono możliwości kompleksowego zagospodarowania odpodów przemysłu rybnego.
-
On-line assessment of oil quality during deep frying using an electronic nose and proton transfer reaction mass spectrometry
Publication -
On-line assessment of oil quality during deep frying using an electronic nose and proton transfer reaction mass spectrometry
PublicationWe describe a novel method for the quality assessment of oil utilized for deep frying. The method is based on the analysis of frying fumes using a custom electronic nose. The quality score could be obtained after less than 3 min of analysis and without interrupting the frying process or sampling the oil directly. The obtained results were correlated with the peroxide value using a multivariate linear regression model. The most...
-
Determination of 3-MCPD and 2-MCPD esters in edible oils, fish oils and lipid fractions of margarines available on Polish market
Publication3-monochloropropane-1,2-diol (3-MCPD) and 2-monochloropropane-1,3-diol (2-MCPD) are intensively investigated food contaminants, which recently emerged as a serious problem within the discovery of high levels of their fatty acid esters in lipid samples. In order to monitor the concentrations of mentioned toxicants in edible oils and fats, several analytical methods have been developed so far. This paper presents the screening research...
-
Influence of Different Nanometals Implemented in PMMA Bone Cement on Biological and Mechanical Properties
PublicationCemented arthroplasty is a common process to fix prostheses when a patient becomes older and his/her bone quality deteriorates. The applied cements are biocompatible, can transfer loads, and dampen vibrations, but do not provide antibacterial protection. The present work is aimed at the development of cement with antibacterial effectivity achieved with the implementation of nanoparticles of different metals. The powders of Ag,...
-
Teoretyczne modelepniowych systemów aktywności mózgu
PublicationMonografię ''Pień mózgu - oś życia'' stworzyli specjaliści z zakresu medycyny, elektroniki, filozofii, matematyki i fizyki. Celem, który przyświecał autorom, było przybliżenie Czytelnikowi stanów klinicznych i towarzyszącym im mechanizmów, których niesprawność prowadzi do zaniku życia ludzkiego.Klinika czynności pnia mózgu człowieka wskazuje, że jest w nim zlokalizowane centrum utrzymania przytomności, czyli świadomości ilościowej....
-
Krótka historia paradoksu petersburskiego i jego wczesnych rozwiązań
PublicationCzym tak naprawdę jest paradoks petersburski? Z pozoru proste zagadnienie mające już ponad 300 lat było przedmiotem rozważań wielu wybitnych matematyków. Jednak jego geneza i wpływ na rozwój różnych dziedzin matematyki nie są szeroko znane. Niniejszy referat ma na celu przybliżenie historii oraz pierwszych prób rozwiązania tego ciekawego zagadnienia, które na zawsze zmieniło postrzeganie świata nie tylko przez matematyków, ale...
-
Heinrich Rickert als Danziger, Deutscher und Denker
PublicationDie zalreichen deutschen Denker auf dem Gebiet heutigen Polens, wie Heinrich Rickert aus Danzig bilden der Geschichte, die Tradizion der Platze, eine Geschichte mit der man sich auseinandersetzen sollte. Diese Beitrag zeigt wie sich die polnischen Geschichte Philosophen bemuhen, die Auffassungen ausgewahlter deutscher Denker, nach Beispiel Rickerts,und das Verstandnis ihrer Ansichten im Bezug zu deren Weltanschaungen und...
-
Esej o człowieku
PublicationArtykuł ma za zadanie przybliżenie życia i twórczości Ernsta Cassirera, ważnej filozoficznej postaci pierwszej połowy XX wieku. Twórca teorii form symbolicznych, wybitny historyk filozofii i idei, teoretyk poznania naukowego w jego rozmaitych formach wart jest przypomnienia szczególnie w obliczu niedawnej publikacji jego bardzo obszernej spuścizny rękopiśmienniczej. Osiemnastotomowe wydanie ineditów znacząco zmienia dotychczasowe...
-
Microencapsulation of fish oil – determination of optimal wall material and encapsulation methodology
PublicationFor the first time, we present a meta-analysis of experimental and literature data to determine which microencapsulation methodology, and which wall material are best suited to protect fish oil. Our analysis covered a period of several decades of research (1984–2018). The analysis was conducted on 196 literature data-points, and 16 data-points determined experimentally for this publication. PLS regression was used to determine...
-
Novel fast analytical method for indirect determination of MCPD fatty acid esters in edible oils and fats based on simultaneous extraction and derivatization
PublicationA novel method for indirect determination of MCPD esters levels in lipid samples has been developed. The method is based on combination of extraction and derivatisation in the same sample preparation step. It is achieved by the application of diethyl ether as extraction solvent for isolation of released from esterified forms analytes from water phase and dilution solvent for solid PBA – derivatisation agent. It is a noteworthy...
-
Indirect Determination of MCPD Fatty Acid Esters in Lipid Fractions of Commercially Available Infant Formulas for the Assessment of Infants’ Health Risk
PublicationMCPD esters are intensively investigated food lipid contaminants for over a decade. Concern related to their presence in various types of food products is related to the fact that possible free MCPD release from its esterified form during digestion may lead to elevated daily intake of these toxicants.Special attention should be devoted into powdered infant formulas, which contain significant amounts of refined vegetable oils, likely...
-
Application of modern sample-preparation techniques to the determination of chloropropanols in food samples
PublicationChloropropanols are heat-induced food toxicants that recently caused concern among industrial and scientific experts. World and European organizations related to food safety asked researchers to investigate mitigation strategies regarding these contaminants. The essential objective of this project was development of fast analytical methods enabling reliable determination and quantification of 3-monochloropropane-1,2-diol, 2-monochloropropane-1,3-diol...
-
3-MCPD: A worldwide problem of food chemistry
Publication3-MCPD is a heat-induced food contaminant which has been widely investigated for decades. This paper presents an overview of current knowledge about 3-MCPD including its formation routes, occurrence in various foodstuffs, analytical approach, toxicological aspects and future research perspectives. So far 3-MCPD was determined in its free and bound form in thermally-treated foods, edible oils and fats, and infant foods including...
-
Marka South Coast Baltic jako inicjatywa promocji morskich portów jachtowych południowego wybrzeża Bałtyku
PublicationW regionie Morza Bałtyckiego podejmowane są różne inicjatywy mające na celu promocję wybranych grup morskich portów jachtowych. Realizowane są także projekty zmierzające do tworzenia sieci marin wokół pewnego akwenu, np. South Baltic Four Corner i Baltic Sailing lub lokalnych grup portów i przystani, np. Zalewów Szczecińskiego, Wiślanego, Kurońskiego. Na tym tle południowe wybrzeże Bałtyku stanowiło swoistą „białą plamę”. Oprócz...
-
Wpływ relacji człowieka i przyrody na obraz miasta
PublicationWzajemne relacje zachodzące między człowiekiem a otaczającym go światem przyrody są jednym z czynników odgrywających rolę w procesie powstawania miast. Zrozumienie obrazu miasta w kolejnych epokach możliwe jest dzięki przyjrzeniu się tym stosunkom w kontekście filozoficznym, etycznym i socjologicznym obowiązujących w danym czasie. Przez większość czasu nadrzędnym czynnikiem warunkującym zależność natura-miasto było zakorzenione...
-
Badania statyczne i dynamiczne pali, zasady stosowania i metody interpretacji
PublicationBadania terenowe nośności pali wykonywane są od bardzo dawna i stanowią jedyną miarodajną ocenę rzeczywistej możliwości przekazywania obciążeń na podłoże gruntowe. Tradycyjną metodą wykorzystywaną w praktyce inżynierskiej są próbne obciążenia statyczne (SPLT). Uwzględniając czynniki techniczne, ekonomiczne i czas, obecnie coraz częściej, już na skalę codziennej praktyki inżynierskiej, wykorzystuje się badania dynamiczne, np. typu...
-
Les Lumieres contre la torture et la peine de mort
PublicationArtykuł napisany jest w języku francuskim. Jego tytuł w polskim tłumaczeniu brzmi: "Oświecenie wobec tortur i kary śmierci". Artykuł ten dotyczy stanowiska Woltera, Monteskiusza oraz Beccari wobec nadużyć systemu prawnego przedrewolucyjnej Francji. Analizuje on ich krytyczne stanowisko wobec tych nadużyć i bada filozoficzne teorie, jakimi posługują się Wolter i Monteskiusz w celu zniesienia tortur, oraz Beccaria, który nie tylko...
-
Pojęcie ideologii. Między krytyką ekonomii politycznej a hermeneutyką podejrzeń
PublicationMonografia stanowi systematyczne i historyczne opracowanie zagadnienia "ideologii". Pojęcie to narodziło się pierwotnie w kontekście inspirowanej filozofią Hegla krytyki klasycznej ekonomii politycznej (Smith, Ricardo, Say) jako określenie na pewną społecznie reprodukowaną iluzję poznawczą , utrwalającą nierówności władzy i dominację klasową. Uległo ono następnie semantycznym przekształceniom i w drugiej połowie XX wieku stało...
-
Theory of recognition in a historical perspective. Axel Honneth's Anerkennung: Eine europäische Ideengeschichte
PublicationThe article discusses Honneth excursion into the realm of the history of ideas. This time Honneth decides to laser it on the notion of "recognition" in three different cultural areas and three different traditions: French, English, and German. The article discusses Honneth's persepctive and attempts at finding the common thread that would link three aforementioned traditions.
-
Sprawiedliwość agrarna Thomasa Paine’a i narodziny dyskursu egalitarnego
PublicationThomas Paine napisał Sprawiedliwość agrarną we Francji w roku 1796 w szczycie posttermidoriańskiego zamętu, krótko po wprowadzeniu Konstytucji Roku III. W swoim ostatnim wielkim pamflecie domaga się opodatkowania wielkich właścicieli ziemskich i pomoc biednym oraz wywłaszczonym. Artykuł krótko omawia propozycję Paine i analizuje jego strukturę argumentacyjną. Stawiam w niej tezę, że Paine nie do końca świadomie przechodzi od dowodu...
-
Sprawiedliwość agrarna
Publicationprawiedliwość agrarna została napisana z intencją zreformowania stosunków społeczno-politycznych. Tekst opiera się na założeniu wywodzącym się z tradycji prawnonaturalnej, które brzmi, iż pierwotnie każdy był współwłaścicielem powierzchni Ziemi. Powstanie prywatnej własności ziemskiej (czyli, eo ipso, wywłaszczenie większości ludzi) należy zakwalifikować jako akt bezprawia, kumulujący się w historycznie nawarstwionych nierównościach...
-
The Origins of the Concept of Ideology
PublicationThe concept of "ideology" as, firstly, a term that points at non-epistemological conditioning of cognitive processes, and, secondly, as a term which aimed at disclosing the ancillary role of given ideas in regard to specific political interests of certain groups, has long history. Since Francis Bacon's theory of idols modern philosophy endavoured to create a comprehensive classification of systematic cognitive errors which divert...
-
On the Transcendental Philosophy in the Light of the Kantian Aggregate - System Opposition
PublicationTh e article represents an attempt to determine the essence of critical philosophy in the light of Kantian distinction between aggregate and system. In order to achieve this, the article harks back to Kant’s work and to accomplishments of Marburg School of neo-Kantianism and particularly to Ernst Cassirer’s philosophy. Discrimination between aggregate and system as two possible types of knowledge representation rests on the precedent...
-
Czysta teoria prawa Hansa Kelsena a szkoła marburska
Publication'Artykuł przedstawia czystą teorię prawa Hansa Kelsena jako jedne z teoretycznych dokonań przeprowadzone według metody szkoły marburskiej. Broni on autonomii prawa nie wiążąc prawa z etyką jak i jego czystości, a więc możliwości jego transcendentalnego ugruntowania, czyli pokazania, że prawo ma swe źródło w samym prawie, a dokładniej w transcendentalnie pojętej powinności (Sollen) Czysta teorii prawa ma charakter metodyczny: ma...
-
O symbolicznej pregnancji
PublicationThe aim of the article is to introduce and demonstrate the specificity of Cassirer ̓s concept of symbolic pregnancy. This concept is considered by many scholars to be the most important, root concept of his entire philosophy of symbolic forms. It constitutes the originality of his phenomenology in comparison with that of Husserl, Brentano, Scheler or Heidegger.
-
Józef Kostro – absolwent Politechniki Gdańskiej zamordowany w obozie koncentracyjnym w Auschwitz
PublicationArtykuł przedstawia sylwetkę Józefa Kostro. W październiku 2020 roku do zbiorów Sekcji Historycznej PG przekazano materiały dotyczące inżyniera dyplomowanego Józefa Kostro – studenta przedwojennej Politechniki Gdańskiej (Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig) i absolwenta Wydziału Budowy Maszyn z 1930 roku. Ofiarodawcą jest prof. Ludwik Kostro – syn, emerytowany profesor Uniwersytetu Gdańskiego, filozof, fizyk, biblista,...
-
Sravnitel'no-sopostavitel'nyj analiz cifrovoj reprezentacii leksem s differencirovannoj akcentuaciej
PublicationArtykuł poświęcony jest językoznawczej analizie kontrastywnej dźwięków mowy systemów języka cechujących się "płynnym" akcentowaniem homograficznych leksemów. Język rosyjski jest na wskroś reprezentatywnym przykładem takiego właśnie systemu. W prezentowanej tu metodzie analizy materiałem wyjściowym są cyfrowe nagrania mowy żywej artykułowanej przez lektorów języka rosyjskiego. Akustyczna (cyfrowa) reprezentacja leksemów o tożsamej...
-
Człowiek i jego samochód - relacje w strukturach mieszkaniowych w warunkach zrównoważonego rozwoju. Zapis refleksji
PublicationJakość środowiska zbudowanego - przekształcanego i tworzonego dla coraz liczniejszych pokoleń mieszkańców jest przedmiotem wieloletniej i narastającej dyskusji zawodowej środowiska architektonicznego.Ludzka potrzeba samorealizacji poprzez codzienną aktywność, działalność zawodową, przyjmowane role społeczne wpływa na kształtowanie indywidualnych modeli codzienności miejskiej, na decyzje o wyborach miejsca zamieszkania, miejsca...
-
Co to jest czas?
PublicationŚwięty Augustyn wypowiedział kiedyś takie słowa: "Czymże jest czas? Jeśli nikt mnie o to nie pyta, wiem. Jeśli pytającemu usiłuję wytłumaczyć, nie wiem." Nie ma wątpliwości, że czas jest czymś ważnym,a nawet bardzo ważnym - bez niego nic by się nie działo. Czy czas nie jest tym dobrem, którego nam brakuje najczęściej? Wielu filozofów widzi w czasie jedną z podstaw wszelkich sądów matematycznych.Strategiczną rolę czasu jeszcze bardziej...
-
Perspektywy rozwoju w Europie systemów sanitarnych z zastosowaniem toalet separujących
PublicationIstniejące technologie z tradycyjnymi toaletami zbiorczymi (WC), kanalizacją ogólnospławną (względnie rozdzielczą) oraz oczyszczalnią centralną niosą za sobą szereg wad i nie rozwiązują problemu gospodarki wodno-ściekowej. Ochrona wód bazuje nadal na filozofii "end-of-pipe" i oczyszczalniach komunalnych. Pomimo wysokiej efektywności oczyszczania ścieków, z obiegu przyrodniczego zostają po drodze usunięte wysoko wartościowe substancje...
-
Filmowość języka poetyckiego Czesława Miłosza
PublicationArtykuł rozwija tezę o filmowości wczesnej poezji Czesława Miłosza, przedstawia jej przesłanki na tle nowatorskich prądów epoki, omawia zastosowanie pojęć języka filmu jako adekwatnych wobec synekdochicznej techniki obrazowania noblisty. Prezentuje ją jako algorytm strukturalny świata poetyckiej wielogłosowości. Ukazuje związek etyki, filozofii, teologii z obrazowaniem wiersza. Dowodzi, że rozwój techniki synekdochiczno-filmowej...
-
Comparison of oil yield and quality obtained by different extraction procedures from salmon (Salmo salar) processing byproducts
PublicationThe content and composition of lipids in different byproducts (skins, heads, and backbones) from mechanically processed farmed Atlantic salmon were determined and compared with that obtained from wild salmon. Three different procedures were used to establish the optimal conditions of oil extraction (at high temperature −95°C, “cold” extraction at temperature not exceeding 15°C and enzyme assisted with Alcalase). “Cold” extraction...
-
Tymieniecka's conception of ''the moral sence''in the life of the human person
PublicationW artykule, pt. "Tymieniecka's Conception of "the Moral Sense" in the Life of the Human Person" ("Tymienieckiej koncepcja "moralnego sensu" w życiu ludzkiej osoby") pokazałem, że koncepcja ta przybliża nas do znaczącego novum, którym jest zmysł moralny. Następnie pokazałem, że filozofka odkrywa jego obecność w oszacowującym procesie ze strony osoby ludzkiej. Z kolei uwypukliłem znaczenie "doświadczenia...
-
Traktat architektoniczny Bohdana Lacherta: summa mitów awangardy czy zapis doświadczeń?
PublicationTraktat architektoniczny Bohdana Lacherta jest podsumowaniem postaw przejawianych w śro-dowisku architektów nurtu awangardowego modernizmu w Polsce. Architekt należał w okresie przedwojennym do grupy najwybitniejszych inicjatorów nowoczesnej architektury i znawców teorii sztuki nowoczesnej. Swoją twórczość uprawiał, przejawiając silne zaangażowanie emocjo-nalne, które uważał za decydujący czynnik dzieła architektonicznego....
-
Epidemiology, diagnosis, and prevention of tick-borne encephalitis in Poland and selected european countries – a position statement of the polish group of experts
Publication -
Strategicieskoje partnerstwo EC- Kitaj : Satudricestwo i Sopiernicestwo = Partnerstwo strategiczne UE- Chiny : współpraca i rywalizacja
PublicationWyposażenie Unii Europejskiej we Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa (WPZiB) otworzyło nowe możliwości realizacji celów wspólnotowych w ramach tej strefy integracji europejskiej. Jednocześnie na przestrzeni ponad dwudziestu lat ujawniły się także liczne bariery w formułowaniu i realizacji WPZiB. Jej cele ewaluowały i w rozszerzonym ujęciu zostały zdefiniowane w Traktacie o UE podpisanym w 2007 r. w Lizbonie. Od lat dziewięćdziesiątych...
-
CSR and small business from the international and national perspective
PublicationCorporate and social responsibility is nowadays quite a popular topic among large companies but thanks to numerous popularization activities undertaken by national and international institutions, also small entrepreneurs become more and more interested in exploring this fairly new approach. This paper outlines the main differences between the implementation of the CSR approach in large companies and in SMEs, which are not able...
-
Adam Smith - pięć razy o racjonalności w ekonomii (Z okazji 240 rocznicy ukazania się "Bogactwa Narodów").
PublicationNiniejszy tekst jest syntetyczną próbą, próbą wykraczającą poza ramy samej ekonomii i wkraczającą w pole filozofii, socjologii i antropologii, umiejscowienia myśli Adama Smitha w szerszej perspektywie, perspektywie mechanizmów kształtowania się w nowożytności nowego rodzaju społeczeństwa i związanych z tym zmian mentalnych mających odbicie w myśli europejskiej. Ogrom problematyki zawęża temat do fundamentalnego dla ekonomii jako...
-
"istota zamieszkiwania: refleksje wpasowane [bio]morficznie. DWA PARKI | DWA ŚWIATY"
PublicationMyśląc o zamieszkiwaniu poruszam się w nurcie filozofii przyrody. Park Schopenhauera jest punktem odniesienia dla uwolnienia refleksji dotykającej ludzkich schronień. Domy, ich postaci kompletne są celem procesu, którego etapem jest tworzenie rzeźb zaprezentowanych w otwartej przestrzeni przyrodniczo-kulturowej. W Oliwie, pośród drzew, wzdłuż Potoku Oliwskiego umieszczony został cykl rzeźb zatytułowanych „istota zamieszkiwania:...
-
Dworzec kolejowy - jaki był, jaki jest i jaki być powinien
PublicationJeśli pasażerski transport kolejowy nie ma być traktowany w Polsce jedynie jako transport niszowy, musi się zmienić filozofia myślenia nie tylko w zakresie modernizacji linii kolejowych, zakupu nowego taboru i kształtowania przyjaznych podróżnym rozkładów jazdy, ale również w kierunku poprawy jakości miejsc oczekiwania na pociągi oraz warunków przesiadki z jednych na inne środki transportu. Wzorem innych krajów winien być w Polsce...
-
HfO2:Eu nanoparticles excited by X-rays and UV-visible radiation used in biological imaging
Publication -
Etyka życia gospodarczego w twórczości Adama Smitha
PublicationW artykule przedstawiono poglądy Adama Smitha dotyczące wybranych problemów etyki życia gospodarczego. Podstawą źródłową są dwa główne dzieła A. Smitha: ''Teoria uczuć moralnych'' i ''Bogactwo narodów'', a także jego wykłady prowadzone na Uniwersytecie w Glasgow, gdzie w latach 1752-1764 był profesorem filozofii moralnej. Artykuł pokazuje, że zagadnienia etyczne znajdują się również w ekonomii politycznej Smitha, co bywa często...
-
Społecznie odpowiedzialny projekt - opracowanie definicji na podstawie przeglądu literatury z zakresu społecznej odpowiedzialności i zarządzania projektami
PublicationKoncepcja społecznej odpowiedzialności dotyczy biznesu, uczelni oraz indywidualnych osób. Myślenie społecznie odpowiedzialne z założenia wspiera dążenia do zrównoważonego rozwoju poprzez działanie dla dobra interesariuszy organizacji, którzy reprezentują interesy różnorodnych grup, z trzech rodzajów otoczenia. Tak jak w organizacjach, również i w zarządzaniu projektami pojawiają się problemy z integracją celów społecznych, ekonomicznych...
-
Shape control over microwave hydrothermally grown Y2O3:Eu by europium concentration adjustment
Publication -
The productive function of the will in the pfilosophical thought of William James
PublicationW artykule przedstawiłem W. Jamesa koncepcję wolnej woli w jej wytwórczej funkcji. Pokazałem, że zrównuje ona ludzkie poznanie i ludzką aktywność. Następnie podkreśliłem, że wola ma wieloaspektowy charakter w formowaniu nowego "wewnętrznego człowieka". W związku z tym, zanalizowałem tzw. empiryczne 'ja' jako "niższe" i "wyższe" 'ja'. Z kolei podkreśliłem walor konsekwencji teleologicznej cechy ludzkiej...
-
Adam Mickiewicz i Rosjanie (książka)
PublicationChoć mogłoby się wydawać, że tematyka związków Adama Mickiewicza z Rosjanami jest już wyeksploatowana, to zawartość prezentowanej monografii i jej interdyscyplinarny charakter wyraźnie temu przeczą. Przygotowane w nowatorskim ujęciu badawczym kolejne rozdziały książki przybliżają zapomniane bądź nieznane wręcz fakty dotyczące wielkiego pisarza – jego relacji z Rosjanami, recepcji jego dzieł w Rosji w XIX i XX wieku, a także...