Search
Filters
total: 858
-
Catalog
- Publications 627 available results
- People 20 available results
- Inventions 2 available results
- Projects 6 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 3 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 170 available results
- Events 9 available results
- Open Research Data 17 available results
Search results for: RÓWNOWAGA FAZOWA
-
Podniesienie sprawności konwersji energii biomasy poprzez termiczno-chemiczną pirolizę w biopaliwa ciekle i gazowe
PublicationProduktem termicznego rozkładu biomasy jest biowęgiel, biopaliwa ciekłe i palny gaz (wodny, generatorowy). Dzięki zwiększonej gęstości energii w tych przetworzonych biopaliwach ich transport, magazynowanie i dalsze przetwarzanie jest ekonomicznie i ekologicznie bardziej opłacalne, niż surowej biomasy, która jest lekka i ma małą kaloryczność. Zaprezentowane w niniejszym opracowaniu metody przetwarzania biomasy w energię użyteczną...
-
Możliwości dostosowania istniejących bloków gazowo-parowych do utylizacji gazu niekonwencjonalnego w tym gazu łupkowego
PublicationW pracy omówiono modyfikację turbiny gazowej dostosowując ją do spalania gazu niekonwencjonalnego. Rozpatrzono aspekty termodynamiczne utylizacji gazu łupkowego we wspomnianej instalacji. W oparciu o analizy termodynamiczne określono sprawność obiegu gazowo-parowego. Analiza obiegu cieplnego została przeprowadzona za pomocą kodów CFM. Motywacją do podjęcia niniejszej pracy jest potrzeba dywersyfikacji źródeł energii w tym również...
-
Toward a universal Embedded-Atom Method: II. A set of transferable denisty and dimmer referenced embedding energy functions for all elements of the periodic table as tool for removing two gauge degrees of freedom in EAM potentials
PublicationZestaw kluczowych właściwości homodwuatomowych cząsteczek o Z ≤ 103 (równowagowa odległość między atomami re, energia dysocjacji DO, Liczba falowa drgań ωe) zostały zestawione na bazie dostępnych danych eksperymantalnych oraz obliczeń za pomocą teorii funkcjonałów gęstości elektronowej B3LYP/SBKJC.
-
Estimation of concentration equilibrium constants of reaction between mutagenic HAA and antimutagenic cabbage phytochemicals based on data from Ames test
PublicationWykorzystano dane testu Amesa, przy pomocy którego oceniono antymutagenne właściwości fitokompleksu kapusty w stosunku do modelowych kancerogennych heterocyklicznych amin aromatycznych (HAA), do oszacowania stężeniowych stałych reakcji HAA z izotiocyjanianami występującymi w tym warzywie. Wyznaczone stężeniowe stałe reakcji wskazują na dużą stabilność powstałych koniugatów, a zatem sugerują, że kapusta może efektywnie chronić organizm...
-
Nazwa w butonierce — wokół onimii tekstu poetyckiego (na przykładzie poezji Brunona Jasieńskiego)
Publication -
Farrow structure for complex digital Hilbert filter of low complexity
PublicationW pracy przeanalizowano złożoność numeryczną filtru Hilberta (filtr zespolony), złożonego z pary filtrów cyfrowych o zmiennym opóźnieniu ułamkowym, o strukturze Farrowa. Struktura ta pozwala na zmianę opóźnienia ułamkowego na bieżąco, bez potrzeby każdorazowego przeprojektowywania filtru. Zaproponowano algorytmy/struktury wykorzystujące nie tylko symetrię oryginalnej struktury Farrowa, ale również wspólne elementy opóźniające podfiltrów...
-
Model odzieży ciepłochronnej z funkcją termoregulacji, wykorzystującej aerożel i materiały przemiany fazowej (PCM) – badania wstępne
Publication -
Zastosowanie obiegu kombinowanego wolnoobrotowy okrętowy silnik tłokowy o zapłonie samoczynnym - turbina parowa w energetyce cieplnej
PublicationW artykule przedstawiono koncepcje elektrociepłowni kombinowanej złożonej z okrętowego wolnoobrotowego silnika tłokowego oraz obiegu turbiny parowej zasilanej parą produkowaną w kotle utylizacyjnym z wykorzystaniem ciepła spalin odlotowych z silnika spalinowego oraz wymiennika ciepłowniczego wykorzystującego ciepło odpadowe z chłodnic powietrza doładowującego oraz chłodnicy wody chłodzącej cylindry. Przedstawiono również elektrociepłownię...
-
Montaż zewnętrzny jako krytyczna faza produkcji urządzeń dźwignicowych.
PublicationOpisano przypadek montażu urządzenia do rozładunku statków, zakończonego katastrofą. Podano wyniki analizy przyczyn katastrofy. Przedstawiono zmiany rozwiązania konstrukcyjnego urządzenia oraz skorygowaną technologię montażu.
-
Guided waves in steel rails - experimental works and wavelet signal processing
PublicationW artykule zaprezentowano analizę falkową pomierzonych eksperymentalnie fal sprężystych wzbudzanych w szynach kolejowych.
-
Testing the impact of simplifications adopted in models describing wave loads on ship
PublicationThe wave-ship system in naval architecture is generally assumed to be a linear one. This allows for the computation of a transfer function of ship response to waves including wave loads on ship. The transfer function and the wave spectral density function enable the development of the stochastic process of wave loads on ship, corresponding to the irregular wave generating that loads. If the mathematical models of wave load transfer...
-
Bezpieczeństwo energetyczne Polski w kontekście neoimperialnej polityki Rosji oraz współpracy europejskiej i transatlantyckiej: Polska jako hub gazowy
Publication -
Specjacja fizyczna i mobilność analitów z grupy wielopierścieniowychwęglowodorów aromatycznych i polichlorowanych bifenyli na granicy fazosad denny-woda
PublicationW pracy przedstawiono istotne zagadnienia związane z lokalizacją isposobami wiązania zanieczyszczeń w osadach dennych orazkonsekwencjami tego dla opracowywanych metodyk analitycznych orazstanu środowiska. Na podstawie przeprowadzonych badań własnych oraz studiów literaturowych uzyskano następujące efekty:• określono wpływ sposobu dodawania roztworu zawierającego wzorcewewnętrzne do próbek osadów oraz przebieg procesu ekstrakcji...
-
Chemia Fizyczna_TCh_20_21_zima
e-Learning CoursesCelem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi prawami fizykochemicz-nymi z zakresu termodynamiki chemicznej, równowag chemicznych oraz równowag fazowych, jak również przekazanie mu umiejętności rozwiązywania problemów rachun-kowych z tego zakresu a także umiejętności sprawnego i bezpiecznego wykonywania prostych doświadczeń/pomiarów wielkości fizykochemicznych wraz z właściwym przed-stawieniem i interpretacją ich wyników. WYKŁAD Termodynamika...
-
Nowe możliwości energooszczędnego budownictwa pasywnego
PublicationW artykule opisano materiały budowlane zzawierające susbtancje podlegające przemianom fazowym. Stała temperatura przemiany fazowej pozwala stabilozować temperaturę nie tylko poszczególnych pomieszczeń, ale również całych budynków, w których materiały te zostały zastosowane.
-
Generalized adaptive notch filters with frequency debiasing for tracking of polynomial phase systems
PublicationGeneralized adaptive notch filters are used for identification/tracking of quasi-periodically varying dynamic systems and can be considered an extension, to the system case, of classical adaptive notch filters. For general patterns of frequency variation the generalized adaptive notch filtering algorithms yield biased frequency estimates. We show that when system frequencies change slowly in a smooth way, the estimation bias can...
-
The phase composition of the surface layer of laser melted Ti-6Al-4V bioalloy
PublicationZastosowanie metody obróbki laserowej stopów Ti zwiekszyły twardość i odporność stopu na korozję. Jednakże uzyskane warstwy były stosunkowo cieńkie. W pracy zastosowano laser o dużej mocy dla stopu schłodzonego w ciekłym azocie, aby uzyskać grubszą warstwę, która w strefie zewnętrznej złożona będzie z tlenku i azotku tytanu, ważnych faz w biostopach.
-
Farrow structure implementation of fractional delay filter optimal in Chebyshev sense
PublicationW pracy omówiono problematykę implementacji filtrów ułamkowych opóźniających o zmiennym opóźnieniu w oparciu o strukturę Farrowa. Podejście to polega na obliczeniu próbek nowej odpowiedzi impulsowej filtru dla każdego wymaganego opóźnienia w opraciu o wielomiany o współczynnikach niezależnych od opóźnienia. Prowadzi to do znacznego zmniejszenia kosztów numerycznych implementacji w zastosowaniach wymagających częstej zmiany opóźnienia...
-
Adjustable fractional-delay filters utilizing the Farrow structure and multirate techniques. [Przestrajalne filtry o opóźnieniu ułamkowym wykorzystujące strukturę Farrowa i techniki wieloszybkościowe]
PublicationDo efektywnej realizacji ułamkowo opóźniających, przestrajalnych filtrów FIR (o skończonej odpowiedzi impulsowej) można wykorzystywać strukturę Farrowa. Jednakże, niezależnie od efektywności w porównaniu z innymi strukturami, jej złożoność implementacyjna szybko rośnie ze wzrostem szerokości pasma filtru. Celem zredukowania złożoności numerycznej, zaproponowano podejście wieloszybkościowe. W tym podejściu sygnał wejściowy jest...
-
Nowoczesne metody termochemicznej konwersji biomasy w paliwa gazowe, ciekłe i stałe = Modern methods of thermochemical biomass conversion into gas, liquid and solid fuels
PublicationBiomass utilization through direct- or co-combustion with coal, based on coal, hydrogen and oxygen compounds chemical energy conversion into heat in boilers, is simultaneously the cheapest and - according to experts - economically least effective solution. In case of heat and electricity production in cogeneration process in biomass fueled heat and power stations (wood, straw, energetic plants, RDF etc), investment costs are little...
-
Struktury oraz mapy przepływu R1233zd w okrągłym minikanale przy średnich i wysokich wartościach ciśnienia zredukowanego [w:] Postępy w badaniach wymiany ciepła i masy
PublicationW wiedzy dotyczącej struktur przepływu niskowrzących czynników roboczych w zakresie wysokich temperatur nasycenia (powyżej 120°C) oraz średnich i wysokich wartościach ciśnienia zredukowanego (0.5-0.9) występuje luka. W literaturze obecne są dane dotyczące podobnych wartości ciśnień zredukowanych, ale dla niższych wartości temperatury nasycenia (głównie z zakresu -20°C do 40°C). Wynika to z dotychczasowych zastosowań chłodniczych...
-
On designing minimax adjustable wideband fractional delay FIR filters using two-rate approach
PublicationZaprezentowano nowe rozwiązanie problemu projektowania numerycznie oszczędnego, przestrajalnego, szerokopasmowego filtru ułamkowo opóźniającego o skończonej odpowiedzi impulsowej (FIR) w strukturze Farrowa. Innowacja polega na zagregowaniu dwóch podejść. Pierwsze z nich polega na równoczesnej optymalizacji wszystkich podfiltrów struktury Farrowa. Drugie wykorzystuje dwuszybkościową aranżację dwustopniową. Docelowe rozwiązanie jest...
-
Chromogenic azole diazothiacrown ethers
PublicationZsyntezowane zostały etery koronowe zawierające atomy siarki, dwa ugrupowania azowe oraz fragment pirolu lub imidazolu w makropierścieniu.Zbadana została zdolność zsyntezowanych związków makrocyklicznych pod kątem kompleksowania jonów metali metodą spektrofotometrii UV-vis.Największe zmiany spektralne zaobserwowano pod wpływem jonów ołowiu, miedzi, cynku, niklu, kobaltu oraz srebra.W przypadku jonów metali I i II grupy układu okresowego...
-
Possible use of combined diesel engine/steam turbine in ship power plant = Możliwości zastosowania układów kombinowanych: silnik diesla - turbina parowa w siłowniach okrętowych
PublicationW artykule przedstawiono układ kombinowany dużej mocy. Składa się on z silnika spalinowego tłokowego oraz skojarzone z nim układu turbiny parowej, wykorzystującego energię spalin wylotowych. Rozpatrzono tylko wariant silnik Diesla - turbina parowa, z kotłem utylizacyjnym jednociśnieniowym. Podano założenia i ograniczenia oraz wyniki obliczeń z opracowanego programu komputerowego. Obliczenia numeryczne wykonano dla silników spalinowych...
-
The European Union's Water Framework Directive - A new challenge in monitoring water quality. Ramowa Dyrektywa Wodna Unii Europejskiej - Nowe wyzwanie w monitoringu jakości wody
PublicationMonitoring jakości wody polega zwykle na punktowym pobieraniu próbek z użyciem odpowiednich próbników, po którym następuje etap analizy w celu określenia stężenia zanieczyszczeń. Pomimo wielu zalet, metoda ta ma ograniczenia w zakresie badania rozkładu czasowego i przestrzennego zanieczyszczeń oraz w zakresie oceny biodostępności zanieczyszczeń. Wdrożenie Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/EC)w krajach Unii Europejskiej będzie wymagało...
-
Małgorzata Szczerska prof. dr hab. inż.
People -
Oscillating water-oil-water liquid membrane systems for molecular recognition of substances belonging to diferent taste classes
PublicationBadano oscylacje róznicy potencjału elektrochemicznego miedzy fazami wodnymi. Jedna faza wodna zawiera kationowy lub anionowy surfaktant podczas gdy w drugiej fazie wodnej znajduje sie substancja odpowiedzialna za smak. Dwie fazy wodne sa rozdzielone faza olejową. Oscylacje były analizowane poprzez konstrukcje portretów fazowych uzywając metody opoznienia czasowego. Kształt portretów fazowych jest rozny dla oscylatorów z kationowym...
-
Wpływ domieszkowania w podsieci B wysokotemperaturowego przewodnika protonowego LaNbO4
PublicationW artykule przeprowadzono analizę wpływu domieszkowania w podsieci B niobanu lantanu korzystając z opublikowanych wyników zespołów badawczych z całego świata. Przeanalizowano wpływ domieszkowania pod kątem domieszek akceptorowych i izowalentnych. Przeanalizowano wpływ zastosowania wielu różnych domieszek tj. Ga, Ge, Si, Ti i Mn na strukturę fazową i przewodność elektryczną materiału. Domieszkowanie akceptorowe w podsieci B pozwala...
-
Theoretical analysis of heat transfer between a liquid layer formed by an impinginf gas liquid jet AND a solid surface
PublicationHeat transfer phenomenon between a horizontal solid surface and a liquid layer created on a surface by an axisymmetrical liquid gas impinging jet has been analysed. The analytical treatment of the phenomenon is devoted to the area whose diameter is lower than the diameter of the hydraulic jump. W pracy przedstawiono teoretyczną analizę wymiany ciepła pomiędzy warstwą cieczy a stałą powierzchnią po której przepływa.
-
Przemysław Kowal dr inż.
PeoplePROFIL NAUKOWYGoogle Scholar -https://scholar.google.com/citations?hl=pl&user=eIR5wi4AAAAJ&view_op=list_worksResearch Gate – https://www.researchgate.net/profile/Przemyslaw_KowalScopus – https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=7006593853WYKSZTAŁCENIEdr inż.(2016): Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie, Wydział Biologiimgr inż. (2009): Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie; Wydział Ochrony Środowiska...
-
Aspekty techniczno-ekonomiczne postulowanego rozwoju zastosowania turbin gazowych w polskiej elektroenergetyce. Prace IMiUE i ITC P. Śl.**2002 s. 167-177, 3 rys. bibliogr. 12 poz. II Konferencja Naukowo-Techniczna 2002 ENERGETYKA GAZOWA [Szczyrk].
PublicationRozważając możliwość zastosowania turbin gazowych w polskiej elektroenerge-tyce, zwrócono uwagę na wpływ aktualnej struktury wytwarzania energii elek-trycznejna perspektywy zastosowania turbin gazowych. Pod tym względem, pod-dano analizie z jednej strony elektrownie zawodowe, z drugiej strony, elek-trownie komunalne i przemysłowe.
-
Procedure of determination of volatile trihalomethanes in human urine with perwaporation and gas chromatography
PublicationPraca przedstawia wyznaczanie podstawowych parametrów walidacyjnych nowej procedury oznaczania lotnych związków chlorowcoorganicznych z grupy trihalometanów w próbkach moczu ludzkiego, opartej na zastosowaniu:- techniki perwaporacji na etapie izolacji i wzbogacania analitów;- bezpośredniego dozowania próbek ekstraktów (permeatu) do kolumny chromatograficznej;- chromatograficznego rozdzielanie mieszaniny na poszczególne składniki;-wykorzystaniu...
-
ASYNCHRONICZNA METODA TDOA
PublicationPrzedstawiono nową metodę lokalizowania terminali ruchomych MT (Mobile Terminal) w sieciach radiowych, w których stacje bazowe BS (Base Station) pracują asynchronicznie względem siebie. Metoda ta, nazwana ATDOA (Asynchronous Time Difference of Arrival), umożliwia estymację położenia MT na podstawie pomiarów różnicy czasów propagacji sygnałów radiowych pomiędzy terminalem ruchomym będącym w ruchu, a pojedynczą stacją bazową w różnych...
-
Elżbieta Hallmann dr inż.
People -
A comparison of three solvent-free techniques coupled with gas chromatography for determining trihalomethanes in urine samples
PublicationDążenie do oznaczania lotnych analitów organicznych w próbkach płynów biologicznych charakteryzujących się złożonym, a często zmiennym składem matrycy, stanowi siłę napędową do działań analityków w zakresie poszukiwania nowych rozwiązań metodycznych i aparaturowych. Publikacja ta przedstawia porównanie trzech technik zastosowanych do tych celów: technikę analizy fazy nadpowierzchniowej z generacją strumienia ciekłego sorbentu...
-
Exact resultant equilibrium conditions for intersecting shells
PublicationWyprowadzono ścisłe, globalne i lokalne warunki równowagi dla dwóch przecinających się powłok. Wspólna powierzchnia podstawowa powłoki składa się z czterech regularnych powierzchni materialnych, sztywno połączonych wzdłuż powierzchniowej krzywej osobliwej modelującej połączenie. Localne warunki równowagi otrzymano poprzez ścisłe całkowanie po grubości powłoki globalnych warunków równowagi mechaniki ośrodka ciągłego.
-
Aktualne zagadnienia stosowania kanalizacyjnej studzienki rewizyjnej. Cz. I
PublicationCharakterystyczne warunki pracy kanalizacyjnej studzienki rewizyjnej. Problemy wyboru rozwiązania. Rozstaw. Równowaga w nawodnionym podłożu.
-
Dariusz Mikielewicz prof. dr hab. inż.
PeopleProfessor Dariusz Mikielewicz – born on February 6, 1967. in Gdansk. Here in 1974 he enrolled first to the Elementary School No. 17, and then in the Grammar School No. 5, named after Stefan Żeromski in Gdansk-Oliwa. After graduating from the Secondary School, with honors, in 1985 he successfully passed the entrance exams to the Faculty of Mechanical Engineering of Technical University of Gdansk, where he graduated with a very good...
-
Wyroby betonowe dla potrzeb sieci kanalizacyjnych.
PublicationSpecyficzne wymagania w stosunku do betonów w kanalizacji. Równowaga obciążeń, szczelność złączy, wymagania jakościowe, rozwiązania alternatywne.
-
Ad Hoc Multi-WLAN: A Game-Theoretic Model of Correlated Play
PublicationZakładając pewien rozkład prawdopodobieństwa długości sesji danych, scharakteryzowano punkt równowagi korelowanej w przypadku wielodostępu w sieci bezprzewodowej z wieloma sieciami lokalnymi i dokonano porównania wydajności z punktem równowagi mieszanej dla różnych liczb terminali.
-
Equilibria of wireless multihoming game
PublicationTerminale podłączone do wielu sieci bezprzewodowych modelowane są jako uczestnicy gry niekooperacyjnej, której symetryczny punkt równowagi Nasha w strategiach mieszanych wyznaczono dla przypadku sieci WLAN standardu IEEE 802.11. Udziały pasma w punkcie równowagi okazują się niższe w porównaniu ze środowiskiem terminali stosujących ustawienia standardowe.
-
Mechanizm odparowania kropel kondensatu w strefie fali uderzeniowej
PublicationSpontaniczna kondensacja pary, zachodząca dla dobrze zaprojektowanych turbin w obrębie ostatniego stopnia części niskoprężnej, jest nierównowagowym przejściem fazowym indukowanym naprężeniowo. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wymiana ciepła, jako taka ma pomijalny udział w mechanizmie napędzającym przemianę. Jednak, jak pokazały prace Bilickiego i Kestina, nierównowaga termodynamiczna uruchamia zjawiska „szybkiej relaksacji”...
-
Jednofazowe wyłączanie zwarć trójfazowych za pomocą bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych
PublicationW artykule przedstawiono działanie bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych (CHCL). Bezpiecznik krótkotopikowy stanowi główny tor prądowy ogranicznika, a jego charakterystyki decydują o własnościach CHCL. Omówiono również wyniki modelowania matematycznego wyłączania 3-fazowych zwarć łukowych w rozdzielnicach niskonapięciowych za pomocą aparatów umieszczanych jedynie w środkowej fazie płaskiego układu szyn zbiorczych. Jako aparaty...
-
Zastosowanie łączników hybrydowych do jednofazowego wyłączania trójfazowych zwarć łukowych
PublicationW artykule przedstawiono działanie bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych (CHCL). Bezpiecznik krótkotopikowy stanowi główny tor prądowy ogranicznika, a jego charakterystyki decydują o własnościach CHCL. Omówiono również wyniki modelowania matematycznego wyłączania 3-fazowych zwarć łukowych w rozdzielnicach niskonapięciowych za pomocą aparatów umieszczanych jedynie w środkowej fazie płaskiego układu szyn zbiorczych. Jako aparaty...
-
Ograniczenie skutków zwarć łukowych w rozdzielnicach niskonapięciowych.
PublicationOmówiono wyniki badań eksperymantalnych wyłączania 3 fazowych zwarć łukowych w rozdzielnicach niskonapięciowych za pomocą aparatów umieszczanych jedynie w środkowej fazie płaskiego układu szyn zbiorczych.Jako aparaty wyłączające stosowano: bezpieczniki topikowe, wyłącznik ograniczający lub szybki wyłącznik hybrydowy. Po wyłączeniu w środkowej fazie 3 fazowe zwarcia łukowe, przechodziły w zwarcia 2 fazowe, z łukiem palącym się między...
-
Mikroturbina gazowa MT
Research EquipmentMikroturbina gazowa MT
-
Kazimierz Darowicki prof. dr hab. inż.
PeopleStudia wyższe ukończyłem w czerwcu 1981 roku po zdaniu egzaminu dyplomowego i obronie pracy magisterskiej. Opiekunem pracy magisterskiej był dr hab. inż. Tadeusz Szauer. W roku 1991, 27 listopada uzyskałem stopień naukowy broniąc pracę doktorską zatytułowaną „Symulacyjna i korelacyjna analiza widm immitancyjnych inhibitowanej reakcji elektrodowej”. Promotorem pracy był prof. dr hab. inż. Józef Kubicki (Wydział Chemiczny...
-
Pasywna stabilizacja rozkładu napięć w obwodzie pośredniczącym falownika trójpoziomowego NPC
PublicationPrzedstawiono wyniki badań dotyczące pasywnej stabilizacji rozkładu napięć w obwodzie pośredniczącym falownika trójpoziomowego NPC wskazujące na dobre uwarunkowania tej metody i możliwość jej wykorzystania w zastosowaniach praktycznych. Odpowiednio skonstruowana stabilizacja pasywna zapewnia stateczną pracę z podtrzymywaniem równowagi napięć i powrót napięcia niezrównoważenia do zerowej wartości średniej po ewentualnym zaburzeniu...
-
Sztuczna fotosynteza - utopia, czy szansa na tanie paliwa?
PublicationUwalnianie CO2 w procesach przemysłowych i inne czynniki wynikające z aktywności człowieka spowodowały, że naturalna równowaga między emisją tlenku węgla(IV) a pochłanianiem go przez rośliny i w owdach powierzchniowych została zakłócona
-
Insulator to correlated metal transition in V1−xMoxO2
PublicationDyskutowane jest przejście typu izolatro - metal w domieszkowanym atomami Molibdenu związku V1-xMoxO2. Prezentowany jest diagram fazowy.