Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 75
wybranych: 66
-
Katalog
Filtry wybranego katalogu
Wyniki wyszukiwania dla: ALGORYTMY GENETYCZNE
-
Algorytmy genetyczne i ewolucyjne
PublikacjaAlgorytmy ewolucyjne istnieją dzięki wieloletnim obserwacją procesów zachodzących wśród żywych organizmów. Korzystają one z nazw i określeń występujących w genetyce np.: gen, chromosom. Algorytmy genetyczne oraz ewolucyjne używa się w procesach optymalizacyjnych w celu poszukiwania ekstremów.
-
Algorytmy genetyczne w wielokryterialnej optymalizacji obserwatorów detekcyjnych.
PublikacjaW rozdziale przedstawia się możliwości zastosowania podejścia genetycznego do zagadnień wielokryterialnej optymalizacji w przestrzeniach wielowymiarowych z wykorzystaniem koncepcji optymalności w sensie Pareto. Jako przykład ilustrujący rozważane podejście daje się zadanie syntezy obserwatorów stanu służących wykrywaniu błędów występujących w układzie sterowania bezzałogowego statku latającego oraz w układzie napędowym jednostki...
-
Turbine stage design aided by artificial intelligence methods
PublikacjaZaproponowano ogólny, wydajny system wspomagania projektowania palisad , stopni i grupy stopni turbinowych. Zastosowane algorytmy wykorzystują algorytmy genetyczne, sieci neuronowe i obliczenia równoległe. Uzyskane rozwiązania projektowe są wysoko zoptymalizowane pod względem sprawności, a czas ich uzyskania jest o kilka rzędów wielkości mniejszy, niż przy zastosowaniu obliczeń CFD.
-
Metaheurystyczne metody optymalizacji dyskretnej w problemie układania rozkładów zajęć dla szkół wyższych.
PublikacjaW pracy rozważany jest problem układania rozkładów zajęć dla szkoły wyższej. Do rozwiązania tego zagadnienia wykorzystane zostały następujące metody lokalnego i globalnego przeszukiwania przestrzeni możliwych rozwiązań: symulowane wyżarzenie, przeszukiwanie tabu oraz algorytmy genetyczne.
-
Optimization of streamwise vortex generator for subsonic flow
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki optymalizacji generatora wirów wzdłużnych dla dwóch liczb Macha 0.3 i 0.8. Optymalizacje przeprowadzono w oparciu o algorytmy genetyczne i obliczenia przepływu trójwymiarowego wykonane programem Fluent. Wykonano badania eksperymentalne dla optymalnej konfigurację i potwierdzono większą efektywność generatora wirów.
-
Applying computational intelligence to acoustics.
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd wybranych zagadnień związanych z zastosowaniem metod inteligencji obliczeniowej w akustyce. Zaprezentowane metody obejmują m.in. sztuczne sieci neuronowe, zbiory przyblizone, logikę rozmytą, algorytmy genetyczne. Problematyka akustyczna dotyczy z kolei klasyfikacji dźwięków muzycznych, inteligentnego przetwarzania muzyki, inteligentnego sterowania trakturą organową oraz obiektywizacji metody oceny...
-
O zastosowaniu algorytmów genetycznych do diagnostyki cieplno-przepływowej
PublikacjaW pracy zastosowano algorytmy genetyczne (AG) do cieplno-przepływowej (CP) diagnostyki bloków z turbinami parowymi. Wykorzystano funkcjonalność AG polegającą na genetycznej optymalizacji funkcji, opisującej zbieżność symulowanych sygnatur CP, z zadaną sygnaturą degradacji. W zastosowanym przykładzie uzyskano krótkie czasy dojścia do właściwej diagnozy. Wymagane są dalsze badania obejmujące bardziej złożone przypadki degradacji.
-
Sztuczna inteligencja i elementy hybrydowych systemów ekspertowych
PublikacjaTematyka monografii dotyczy problematyki wchodzacej w skład szeroko pojetej sztucznej inteligencji i obejmuje: - klasyczną sztuczną inteligencję zawierającą zagadnienia reprezentacji i przetwarzania wiedzy symbolicznej, łącznie z realizacją symbolicznych systemów ekspertowych, - zbiory rozmyte i logikę rozmytą, wraz z rozmytymi systemami przetwarzającymi wiedzę nieprecyzyjną, - sztuczne sieci neuronowe łącznie z neuronowymi systemami...
-
On the power systems performance control starting from disturbances measurements
PublikacjaReferat przedstawia badanie działania układu sterowania w systemie elektroenergetycznym oparte na oszacowanie parametrów. Na podstawie pomiarów wykonanych w stanie zakłóconiowym, parametry te są oszacowane minimizując uchyb pomiędzy wartościami wielkości uzyskanych z pomiarów i wartościami wielkości wyjściowych modelu systemu elektroenergetycznego. W celu zmniejszenia tego uchybu, proponowano dwie metody: klasyczna oparta na czułości...
-
Optymalizujące, krzepko dopuszczalne sterowanie systemami sieciowymi z zastosowaniem do systemów wodociągowych
PublikacjaCelem rozprawy doktorskiej było rozwiązanie problemu naukowego zdefiniowanego jako krzepko dopuszczalne sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego. Wielkościami sterującymi były prędkości obrotowe pomp a wielkościami sterowanymi napory hydrauliczne w wybranych węzłach systemu. Do rozwiązania problemu sterowania tym systemem, wykorzystano technikę sterowania predykcyjnego oraz algorytmy genetyczne i krzepką predykcje wyjść systemu...
-
Multicriteria optymization method for yacht design
PublikacjaArtykuł dotyczy optymalizacji wielokryterialnej projektowania innowacyjnego systemu jachtowego w taki sposób by osiągnąć polepszone zachowanie dynamiczne w dowolnych warunkach nawigacji morskiej. W artykule skoncentrowano się na komputerowej symulacji, modelowaniu i optymalizacji matematycznego modelu jachtu w różnych warunkach żeglowania w celu poprawy zdolności manewrowania i zwiększenia szybkości. Przeprowadza się symulację...
-
Parallelisation of genetic algorithms for solving university timetabling problems
PublikacjaAlgorytmy genetyczne stanowią ważną metodę rozwiązywania problemów optymalizacyjnych. W artykule skupiono się na projekcie równoległego algorytmu genetycznego pozwalającego uzyskiwać uniwersyteckie rozkłady zajęć, spełniające zarówno twarde jak i miękkie ograniczenia. Czytelnika wprowadzono w niektóre znane sposoby zrównoleglenia, przedstawiono również podejście autorów, ykorzystujące MPI. Przyjęto strukturę zarządzania opartą...
-
Applications of computational intelligence techqniues to acoustics
PublikacjaCelem artykułu jest przegląd wybranych zastosowań metod inteligentnych w akustyce, a w szczególności w szeroko rozumianej inżynierii dźwięku. Przedstawione badania i eksperymenty były prowadzone w oparciu o sztuczne sieci neuronowe, metodę zbiorów przybliżonych, logiką rozmytą, grafy przepływowe Pawlaka oraz algorytmy genetyczne. Rozwiązywane problemy dotyczyły klasyfikacji dźwięków muzycznych, rozpoznawania fraz muzycznych, przetwarzania...
-
Elementy teorii projektowania układów torowych.
PublikacjaW pracy przedstawiono wybrane zagadnienia z zakresu teorii projektowania układów torowych. Wprowadzone zostało i wyjaśnione pojęcie tzw. prędkości granicznej. Uogólniono zasady projektowania łuków kołowych i krzywych przejściowych poprzez uwzględnienie taboru z wychylnymi nadwoziami. Omówiono zagadnienie oceny dynamicznej układów geometrycznych toru. W szczególnym stopniu skupiono się na problematyce gładkich krzywych przejściowych....
-
Design and optimisation of combinational digital circuits using modified evolutionary algorithm.Projektowanie i optymalizacja kombinacyjnych układów cyfrowych przy użyciu zmodyfikowanego algorytmu ewolucyjnego.
PublikacjaW pracy przedstawiono możliwości projektowania i optymalizacji układów kombinacyjnych przy użyciu zmodyfikowanych algorytmów ewolucyjnych. Modyfikacja algorytmów polega na wprowadzeniu chromosomów wielowarstwowych i operatorów działających na nich. Wyniki projektowania czterech układów kombinacyjnych uzyskanych uzyskane tą metodą porównano z następującymi metodami opisanymi w literaturze jak: Mapy Karnaugh, metoda Quine-McCluskey...
-
Clonal selection in discrete optimization
PublikacjaW rozprawie zajmujemy się efektywnymi metodami przybliżonego rozwiązywania problemów optymalizacji dyskretnej, a w szczególności algorytmami opartymi na metodzie selekcji klonalnej (SK), należącymi do kategorii sztucznych systemów immunologicznych. Techniki optymalizacji to znaczące pole badań w informatyce, a niektóre ze starszych technik, takie jak algorytmy genetyczne, symulowane wyżarzanie czy przeszukiwanie tabu, stały się...
-
Zastosowanie sztucznej inteligencji do identyfikacji groźnych wypadków samochodowych
PublikacjaOgromna liczba ofiar wypadków drogowych i ofiar śmiertelnych z tym związanych jest powodem priorytetowego podejścia organizacji światowych do problemu bezpieczeństwa pojazdów samochodowych. Pomimo dużych nakładów finansowych nadal nie powstał system globalnego zarządzania wypadkami. Celem tej pracy jest inteligentny system pokładowy, który na podstawie sygnałów pomiarowych będzie wnioskować o występujących zagrożeniach. W dalszej...
-
Intelligent decision-making system for autonomous robots
PublikacjaAdaptacja może być oparta na różnych koncepcjach cybernetycznych (takich jak algorytmy genetyczne, rojowe, sieci neuronowe, itp.). Główna myśl opisywanej pracy opiera się na wykorzystaniu modeli psychologii żywych istot (człowieka) w konstrukcji systemów sterowania jednostek autonomicznych w celu adaptacji jednostki do zmiennego środowiska (kluczowe dla projektu jest traktowanie elementów motywacyjnych jako problemu osobowości)....
-
Genetic solver of optimization task of mpc for optimizing control of integrated quantity and quality in drinking water distribution systems
PublikacjaPredykcyjne sterowanie zintegrowana jakością i ilością wody pitnej umożliwia uzyskanie lepszej jakości sterowania niż w przypadku innych metod. Niestety wymaga rozwiązania nieliniowego, niewypukłego problemu optymalizacji. Z tego względu potrzebne jest wykorzystanie specjalizowanego solwera w celu rozwiązania problemu optymalizacji predykcyjnej w wymaganych czasie. W tym artykule przedstawiony jest dedykowany algorytm genetyczny...
-
Grid Implementation of a Parallel Multiobjective Genetic Algorithm for Optimized Allocation of Chlorination Stations in Drinking Water Distribution Systems: Chojnice Case Study
PublikacjaSolving multiobjective optimization problems requires suitable algorithms to find a satisfactory approximation of a globally optimal Pareto front. Furthermore, it is a computationally demanding task. In this paper, the grid implementation of a distributed multiobjective genetic algorithm is presented. The distributed version of the algorithm is based on the island algorithm with forgetting island elitism used instead of a genetic...
-
Generowanie planu zajęć z zastosowaniem algorytmów genetycznych
PublikacjaPrzedstawiono problem automatycznego generowania rozkładu zajęć. Do tego celu stworzono program, który przy wykorzystaniu algorytmów genetycznych w kilka minut potrafi sobie poradzić sobie ze średniej klasy problemem. Praca zawiera opis rdzenia programu oraz wyniki przeprowadzonych symulacji.
-
Comparison of reproduction strategies in genetic algorithm approach to graph searching
Publikacjagenetic algorithms (ga) are a well-known tool used to obtain approximate solutions to optimization problems. successful application of genetic algorithm in solving given problem is largely dependant on selecting appropriate genetic operators. selection, mutation and crossover techniques play a fundamental role in both time needed to obtain results and their accuracy. in this paper we focus on applying genetic algorithms in calculating...
-
Application of genetic algorithms in graph searching problem
PublikacjaGraph searching is a common approach to solving a problem of capturing a hostile intruder by a group of mobile agents. We assume that this task is performed in environment which we are able to model as a graph G. The question asked is how many agents are needed to capture an arbitrary fast, invisible and smart intruder. This number is called the (edge) search number of G. The strategy which must be performed by agents is called...
-
Rotor Blade Geometry Optimisation in Kaplan Turbine
PublikacjaThe paper presents the description of method and results of rotor blade shape optimisation. The rotor blading constitutes a part ofturbine flow path. Optimisation consists in selection of the shape that minimises ratio of polytrophic loss. Shape of the blade isdefined by the mean camber line and thickness of the airfoil. Thickness is distributed around the camber line based on the ratio ofdistribution. Global optimisation was done...
-
Koncepcja zastosowania algorytmów genetycznych przy modernizacji układów geometrycznych
PublikacjaW pracy scharakteryzowano zasadę działania algorytmów genetycznych. Pokazano koncepcję zastosowania tych algorytmów przy optymalizacji układów geometrycznych przewidzianych do modernizacji.
-
Ewolucyjna wielokryterialna optymalizacja obserwatorów detekcyjnych
PublikacjaW artykule omawiane są możliwości wykorzystania ewolucyjnych metod poszukiwań z wykorzystaniem niszowania oraz rodzajnika genetycznego w rozwiązań wielokryterialnych zadań optymalizacyjnych układów diagnostyki. W omawianych typach algorytmów ewolucyjnych zastosowano metody rankingowe, które cechują się znaczną uniwersalnością i użytecznością w porównaniu do metod klasycznych. Jako przykład ilustrujący rozważane podejścia przedstawia...
-
Specialized genetic operators in drinking water distribution systems control
Publikacja..
-
Hierarchiczna Pareto-optymalizacja obserwatorów detekcyjnych
PublikacjaW niniejszym rozdziale omawiana jest nowa metoda nieostrego, eksperckiego uporządkowania funkcji kryterialnych odpowiednich dla ewolucyjnych i chmarowych podejść do (iteracyjnego) rozwiązywania wielokryterialnych zadań optymalizacyjnych, w których korzysta się z idei rodzajnika genetycznego opartego na podziale zbioru funkcji celu na odpowiednie podzbiory (subkryteria). Podział ten odnosi się do pokrewieństwa w przestrzeni kryterialnej...
-
Determining heat transfer coefficients using evolutionary alogrithms
PublikacjaPokazano sposób kalibracji współczynnika wymiany ciepła za pomocą algorytmów ewolucyjnych. Wykorzystano tu minimalizację błędu między pomiarami a obliczeniami. Pokazano dwie metody optymalizacji: wielokryterialną i jednokryterialną.
-
System laboratoryjny do identyfikacji uszkodzeń parametrycznych analogowych układów elektronicznych
PublikacjaPrzedmiotem artykułu jest komputerowy system laboratoryjny do testowania parametrów funkcjonalnych analogowych układów elektronicznych w dziedzinie czasu. W systemie wykorzystano dwa generatory 33120A oraz multimetr 34401A dołączone do komputera za pośrednictwem interfejsu RS232. Oprogramowanie sterujące pracą systemu zrealizowano w środowisku Matlab. W systemie zaimplementowano metodę testowania polegającą na pobudzaniu układu...
-
Równania konstytutywne stali i stopów pracujących w wysokich temperaturach - identyfikacja parametrów i przykłady zastosowań
PublikacjaW pracy zaprezentowano parktyczne zastosowanie praw konstytutywnych opisujących pełzanie w metalach i ich stopach. Opisano procedurę identyfikacji parametrów przy zastosowaniu metody opartej na algorytmach genetycznych. Przedstawiono wyniki indentyfikacji dla stali austenitycznej 316. Zaprezentowano wyniki obliczeń MES mających na celu wyznaczenie trwałości fragmentu instalacji przemysłowej.
-
Eksperymenty z zastosowanie algorytmów genetycznych do problemu kolorowania grafów
PublikacjaNiniejsza praca przedstawia wykorzystanie algorytmów genetycznych (AG) do problemu kolorowania wierzchołków grafu (GCP). Przeprowadzono szereg symulacji mających na celu porównanie skuteczności operatorów krzyżownia, mutacji i selekcji oraz sposobu generacji i parametrów populacji. Uzyskane wyniki pokazały znaczną przewagę operatorów korzystających z wiedzy o problemie nad operatorami losowymi. Dla wybranej konfiguracji algorytmu...
-
Ewolucyjne metody wielokryterialnej optymalizacji układów detekcji.
PublikacjaW pracy omawiane są możliwości wykorzystania mechanizmów niszowania oraz rodzajnika genetycznego w ewolucyjnym poszukiwaniu rozwiązań wielokryterialnych zadań optymalizacyjnych. W omawianych typach algorytmów ewolucyjnych zastosowano metody rankingowe, które cechują się znaczną uniwersalnością i użytecznością w porównaniu do metod klasycznych. Jako przykład ilustrujący rozważane podejścia przedstawia się metodologię konstruowania...
-
Zastosowanie algorytmów genetycznych do automatycznego generowania planu zajęć
PublikacjaPrzedstawiono zastosowanie algorytmów genetycznych do automatycznego układania szkoklnego planu zajęć. Stworzono do tego celu odpowiedni program komputerowy - PLANIX, który w kilkanaście minut potrafi poradzić sobie ze średniej klasy problemem i nie wymaga praktycznie żadnej interwencji ze strony użytkownika. Zaprezentowano rdzeń tego programu, który zawiera implementację odp. algorytmu genetycznego. Opisano sposoby reprezentacji,...
-
Zagadnienia osadzania elementów oraz kolejności podawania z uwzględnieniem ich wysokości
PublikacjaPrzedstawionom problem osadzania elementów sformułowany dla rzeczywistego procesu umieszczania elementów elektronicznych na płytasch drukowanych. Najpierw omówiono dokładnie sam problem osadzania elementów , własności technologiczne maszyny, parametry linii technologicznej oraz sformułowane cele do zrealizoweania. Następnie przedstawiono proponowane rozwiązanie tego problemu: omówiono wektory reprezentujące rozwiązanie, równania...
-
Wyniki syntezy schematu zastępczego systemu elektroenergetycznego przy obciążeniu dynamicznym
PublikacjaW pracy przedstawiono zastosowanie algorytmów ewolucyjnych do identyfikacji parametrów obwodu elektrycznego. Zaproponowano zastosowanie algorytmu ewolucyjnego z parametrami dobranymi metodą prób i błędów do syntazy parametrów schematu zastepczego systemu elektroenergetycznego, w zastosowaniu do badań pradów zwarciowych z aparatami silnie ograniczajacymi prad zwarciowy.
-
Genetics algorithms in multi-objective optimization of detection observer
PublikacjaW rozdziale przedstawia się możliwości zastosowania podejścia genetycznegodo zagadnień wielokryterialnej optymalizacji w przestrzeniach wielowymiaro-wych z wykorzystaniem koncepcji optymalności w sensie Pareto. Jako przykładilustrujący rozważane podejście daje się zadanie syntezy obserwatorów stanusłużących wykrywaniu błądów występujących w układzie sterowania bezzałogowe-go statku latającego oraz w układzie napędowym jednostki...
-
Uproszczony algorytm lokalizowania stacji ruchomej w systemie UMTS.
PublikacjaW niniejszym artykule został przedstawiony uproszczony algorytm lokalizowania stacji ruchomej UE w systemie UMTS. Algorytm ten umożliwia wyznaczanie położenia geograficznego stacji ruchomej bez znajomości różnic czasowych w synchronizacji poszczególnych stacji bazowych RTD.
-
Zastosowanie algorytmów genetycznych do projektowania ram stalowych zgodnie z PN-90/B-03200.
PublikacjaW artykule przedstawiono optymalizacje ramy przy wykorzystaniu w obliczeniach zapasu nosnosci wynikajacego z dopuszczenia pracy scianek skladajacych sie na profil w stanie nadkrytycznym ograniczonym.Optymalizacje przeprowadzono wykorzystujac metode oparta na algorytmach genetycznych.Wyniki optymalizacji dla stanu krytycznego i nadkrytycznego ograniczonego zestawiono ze soba i porownano.
-
Zastosowanie algorytmów genetycznych do projektowania ram stalowych z dwuteowników spawanych.
PublikacjaW artykule opisano problem optymalnego projektowania konstrukcji ramowych wykonanych z dwuteowników spawanych. Ograniczenia skonstruowano na podstawie PN-90/B-03200, a uzyskane optymalne kształty przekrojów spełniają warunki stateczności ogólnej, miejscowej oraz nośności przy zginaniu, ścinaniu, zginaniu ze ścinaniem w stanie krytycznym. Wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli, w której zestawiono optymalne przekroje dla różnych...
-
Automatic feature extraction for linear systems.
PublikacjaPraca przedstawia eksperymenty pokazujące istnienie uniwersalnego ekstraktora cech dla ograniczonego obszaru w przestrzeni parametrów systemu liniowego. System liniowy pobudzony był szumem o rozkładzie normalnym na wejściu. Zastosowano ewolucyjne metody poszukiwania ekstraktora w oparciu o jakość klasyfikacji sygnałów w dziedzinie cech wydobytych przez ekstraktor.
-
Periodic and continuous niching in genetic optimization of detection observers.
PublikacjaNiszowanie stanowi mechanizm, którego celem jest utrzymanie gorzej przystosowanych osobników tak, aby populacja była różnorodna (zawierała także osobniki przeciętne i słabiej przystosowane). Niszowanie prowadzi do utrzymania odpowiedniej liczby istniejących gatunków, zarówno tych bardziej licznych (lepiej przystosowanych), jak i tych mniej licznych (słabiej przystosowanych), a przez to zapobiega przedwczesnej zbieżności algorytmów....
-
Zastosowanie rodzajnika genetycznego jako kryterialnego niszowania.
PublikacjaPrezentowane jest nowe podejście do rozwiązywania zadań wielokryterialnej optymalizacji oparte na algorytmach ewolucyjnych, w których każdemu rozwiązaniu przyporządkowana jest informacja o stopniu jego przynależności do danego podzbioru kryteriów, sygnowanego określonym genetycznym rodzajnikiem.
-
Multi gender genetic optimization of diagnostic observers.
PublikacjaW pracy przedstawiana jest nowa metoda rozwiązywania zadań wielokryterialnej optymalizacji. W omawianej metodzie wykorzystywana jest informacja o genetycznym rodzajniku osobnika w celu odpowiedniego rozróżnienia i agregacji wielu kryteriów. Charakterystyczne cechy mechanizmu są prezentowane na przykładzie wielokryterialnej optymalizacji detekcyjnych obserwatorów stanu.
-
Metody lokalnego i globalnego przeszukiwania przestrzeni rozwiązań dla pro- blemu układania rozkładów zajęć.**2003, 162 s. 22 rys. 42 tab. bibliogr. 173 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /16.12.2003/ P. Gdań. Wydz. ETI Promotor: prof. dr hab. inż. M. Kubale.
Publikacja.
-
Optymalizujące krzepkie sterowanie hydrauliką systemu wodociągowego
PublikacjaSterowanie predykcyjne jest efektywną metodą wyznaczania sterowania złożonymi systemami na podstawie nominalnych modeli systemu uwzględniająca ograniczenia na stan oraz wyjścia danego systemu. Po zastosowaniu sterowania wygenerowanego przez ten algorytm do rzeczywistego systemu może okazać się wyjścia rzeczywistego systemu naruszają nałożone ograniczenia. Wynika to z faktu, iż nominalny modelu systemu jest niedokładny, co powoduje...
-
New approach to railway noise modeling employing Genetic Algorithms
PublikacjaMain goal of this paper was to describe an innovative method of noise prediction based on Genetic Algorithms. First part of the paper addresses the problem of growing noise, mainly in the context of a unified method for measuring noise. Further, Genetic Algorithms are described with regards to their fundamental features. Further a description is provided as to how Genetic Algorithms were used in the area of noise modeling. Next...
-
Structure of Small Platinum Clusters Revised
PublikacjaW pracy opisano wyniki obliczeń metodą DFT struktury 2-15 atomowych klastrów platyny.
-
Dobór parametrów silnika indukcyjnego dużej mocy
PublikacjaW artykule przedstawiono trzy typy statycznych modeli matematycznych silników klatkowych oraz metodę estymacji parametrów, przy wykorzystaniu algorytmów genetycznych. Korzystając z kryteriów: suma kwadratów, suma wartości bez-względnych oraz całkowego, oceniono przydatność badanych modeli. Opracowane modele matematyczne zostały wykorzystane przy doborze algorytmów sterownia sterów strumieniowych. Po-kazano metodykę doboru parametrów...
-
Projektowanie profili maszyn wirnikowych przy zastosowaniu kryterium mini- mum dyssypacji.**2002, 122 s. 126 rys. 2 tab. bibliogr. 35 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /2002.06.25/. PG, Wydz. Mechaniczny. Promotor: Prof. dr hab. inż. R. Puzyrewski.
Publikacja.