Filtry
wszystkich: 5168
wybranych: 3397
-
Katalog
- Publikacje 3397 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 130 wyników po odfiltrowaniu
- Konferencje 56 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 440 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 15 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 101 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 6 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 25 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 3 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 903 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 72 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 19 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: IMMERSIVE TECHNOLOGIES
-
Metody strojenia regulatorów typu PID z wykorzystaniem technologii syntezy regulatorów od stanu
PublikacjaUkłady sterujące typu PID są jednymi z najbardziej popularnych regulatorów wykorzystywanych w układach regulacji. W związku z tym znanych jest szereg metod doboru wartości ich parametrów (nastaw). Obok różnych metod inżynierskich czy analitycznych strojenia tego typu regulatorów, dostępne są również podejścia bazujące na optymalizacji. Wskaźnikiem jakości znajdującym w nich zastosowanie jest np. całka z kwadratu uchybu. W artykule...
-
Druk 3D części z tworzyw sztucznych na skalę przemysłową w technologii SLS
PublikacjaFirma EOS, wiodący i światowy dostawca technologii przemysłowego wykorzystania druku 3D dla materiałów metalicznych i polimerowych, zaprezentowała na targach formnext 2017 nowy system EOS P500, przeznaczony do addytywnego wytwarzania modeli. Drukarka 3D adresowana jest dla przedsiębiorstw chcących wytwarzać na skalę przemysłową części i elementy z tworzyw sztucznych o wysokiej jakości.
-
Nietypowa podziemna konstrukcja oporowa w technologii DSM jako zabezpieczenie głębokiej wymiany gruntu
PublikacjaW artykule przedstawiono nietypowe rozwiązanie podparcia i zabezpieczenia głębokiej wymiany gruntu z zastosowaniem przestrzennej konstrukcji oporowej w technologii DSM, ze względu na ograniczenie miejsca oraz zapewnienie stateczności nasypu drogowego. Opisano również realizację rozwiązania oraz prowadzony monitoring geotechniczny.
-
Wprowadzenie do wytwarzania i testowania zaawansowanych systemów informatycznych na przykładzie technologii IPSec
PublikacjaW pracy przedstawiono model wytwarzania i testowania systemów informatycznych, przydatny zwłaszcza w tworzeniu zaawansowanego oprogramowania, sprzętu i dokumentacji. Zaproponowano połączenie kaskadowego modelu wytwarzania z prototypowaniem. Wybór właściwej ścieżki postępowania uwarunkowano ważnością wymagania, którego dotyczy wytwarzanie i testowanie. Zaletami przedstawionego rozwiązania są pogłębienie etapu analizy wymagań oraz...
-
Badanie jakości wody w basenach kąpielowych w odniesieniu do technologii jej uzdatniania
PublikacjaPrzeanalizowano jakość wody w wybranych basenach kąpielowych. Dezynfekcja za pomocą podchlorynu sodu okazała się metodą skuteczną względem bakterii grupy coli, ale losowo pojawiały się w nadmiarze gronkowce koagulazo-dodatnie. Wyższe stężenie podchlorynu sodu likwidowało zagrożenie.
-
Nietypowa podziemna konstrukcja oporowa w technologii DSM jako zabezpieczenie głębokiej wymiany gruntu
PublikacjaW artykule przedstawiono nietypowe rozwiązanie podparcia i zabezpieczenia głębokiej wymiany gruntu z zastosowaniem przestrzennej konstrukcji oporowej w technologii DSM, ze względu na ograniczenie miejsca oraz zapewnienie stateczności nasypu drogowego. Opisano również realizację rozwiązania oraz prowadzony monitoring geotechniczny.
-
Rola technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie rozwoju krajów słabo rozwiniętych gospodarczo
PublikacjaRozdział w monografii stanowi próbę statystycznej oceny zależności pomiędzy stopniem nasycenia danej gospodarki technologiami informacyjnymii i komunikacyjnymi a stopniem jej rozwoju gospodarczego mierzonego wskaźnikiem HDI.
-
Rola technologii opartych na wiedzy w rozwoju wybranych organizacji pozarządowych w Polsce.
Publikacja -
Wytwarzanie architektury korporacyjnej jako środowisko weryfikacji systemu agentowego do oceny technologii informatycznych
PublikacjaPrezentowana praca jest kontynuacją serii artykułów obejmujących badania technologii informatycznych i w swoich założeniach prezentuje rozwinięcie koncepcji zastosowania systemu wieloagentowego do oceny technologii informatycznych. Koncepcja powstała w Zakładzie Zarządzania Technologiami Informatycznymi na Politechnice Gdańskiej w 2007 roku a jej rozwój i aktualny stan badań jest prezentowany w niniejszym artykule. Głównym przeznaczeniem...
-
Prace badawcze realizowane w Katedrze Technologii Materiałów Maszynowych i Spawalnictwa Politechniki Gdańskiej
PublikacjaW publikacji zaprezentowano prace badawcze prowadzone aktualnie w KTMMiS PG. Prezentacja obejmuje tematykę prac, nazwiska prowadzących oraz krótkie omówienie tematyki prac i ich zaawansowania i planu dalszej realizacji.
-
Edu Inspiracje WZiE: Technologia XR w edukacji. Czy jesteśmy na nią gotowi?
Publikacja -
Zastosowanie spektrofotometrii w bliskiej podczerwieni NIR w kontroli i technologii produkcji leków
PublikacjaMetody wykorzystywane w badaniach trwałości mają na celu w prosty i stosunkowoszybki sposób ilościowo ocenić zmiany zachodzące w związkach chemicznych będącychsubstancjami czynnymi leków. Właściwy dobór metody analitycznej jest więc niezwyklewaŜnym aspektem pracy. Badaniom fotochemicznego rozkładu poddano chlorowodorekranitydyny oraz leki zawierające tę substancję. Zmiany w substancjach poddanych ekspozycji
-
Wykorzystanie technologii informacyjnej w małych i średnich przedsiębiorstwach kooperujących z przemysłem okrętowym
PublikacjaWykorzystywane technologie oraz innowacyjność firm często warunkuje konkurencyjność nie tylko samych przedsiębiorstw, ale także całych gospodarek. Innowacyjność przedsiębiorstw w dużym stopniu uzależniona jest od świadomości menedżerów dotyczącej potrzeby wprowadzania innowacji. Świadomość ta, posiadane technologie informacyjne, zakres współpracy z jednostkami naukowo - badawczymi oraz poziom wykształcenia są elementami potencjału...
-
System do badania odporności na zakłócenia komunikacji liczników energii wykorzystujących technologię PRIME.
PublikacjaTechnologia PRIME umożliwia przesyłanie sygnału informacyjnego (np. o zużyciu energii przez poszczególnych odbiorców) za pośrednictwem linii elektroenergetycznej. Zakłócenia występujące w sieci mogą jednak utrudniać prawidłową komunikację między urządzeniami podłączonymi do tej sieci. W celu zbadania wrażliwości urządzeń wykorzystujących technologię PRIME na zakłócenia zbudowano sprzęg AMI-Z1 umożliwiający wprowadzanie do sieci...
-
Stan wiedzy i perspektywy rozwojowe technologii uzdatniania wody jako współczesnej dyscypliny nauki.
PublikacjaW pracy przedstawiono transformacje rozwojowe technologii uzdatniania wody w okresie minionych 100 lat. Scharakteryzowano głównie kierunki dalszego rozwoju tej dyscypliny naukowej w aspekcie produkcji wody bezpiecznej dla zdrowia.
-
FinTech oraz rynek zastosowań technologii blockchain w polskich małych i średnich przedsiębiorstwach
PublikacjaKsiążka jubileuszowa wydana z okazji 50-lecia pracy zawodowej prof. Piotra Dominiaka. Pierwsza część tytułu niniejszej książki - Ekonomia, kultura, wartości - nawiązuje do nazwy cyklicznej, międzynarodowej konferencji, którą prof. Dominiak współorganizował. Te trzy pojęcia wyznaczają szeroki zakres jego zainteresowań naukowych. Druga część tytułu - trzy oblicza roztropności - określa styl pracy jubilata. I według tego klucza podzielona...
-
Zarządzanie inżynierskimi projektami badawczymi z uwzględnieniem filozofii badań w inżynierii i technologii
PublikacjaCelem prac opisanych w rozdziale jest analiza możliwości zastosowania filozofii badań w inżynierii i technologii w zarządzaniu inżynierskim projektem badawczym. Analiza obejmuje wybór praktycznych zagadnień z obszaru filozofii badań w inżynierii i technologii oraz próbę integracji wiedzy z powiązanych obszarów w celu efektywnego zarządzania inżynierskim projektem badawczym. W filozofii badań w inżynierii i technologii...
-
Rozważania nad intensywnością zabudowy w kontekście praktyki urbanistycznej oraz potencjału technologii GIS
PublikacjaCelem artykułu jest zasygnalizowanie konieczności wypracowania jednolitej definicji i sposobu obliczania intensywności zabudowy na potrzeby praktyki urbanistycznej. Punktem odniesienia jest definicja intensywności zabudowy, przyjęta w znowelizowanej ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na tle definicji zaczerpniętych z innych źródeł. Intensywność zabudowy jest parametrem o najdalej idących skutkach w przestrzeni....
-
Systemy ekspertowe wykorzystujące język korzyści do projektowania nowoczesnych technologii dla osób starszych
PublikacjaCelem artykułu jest próba znalezienia podejścia ułatwiającego projektowanie/dostosowanie nowoczesnych technologii dla osób powyżej 65 roku życia. Do projektowania zdecydowano się wykorzystać język korzyści i systemy ekspertowe. W pierwszej części artykułu opisane zostały statystyki związane z użytkowaniem Internetu przez osoby starsze na przestrzeni siedmiu lat. Druga i trzecia część została poświęcona przybliżeniu pojęcia systemów...
-
Praktyczne aspekty zagadnienia doboru urządzeń nowoczesnej technologii przeładunku towarów w transporcie samochodowym.
PublikacjaPrzedstawiono podział logistyki na dwie sfery kompetencyjne: SL i HL. Omówiono wpływ rozwiązań technicznych na efektywność operatoró logistycznej sieci dystrybucji. Przedstawiono konstrukcję mierników jakości dźwignic.
-
Zarządzanie wiedzą moralną w życiu gospodarczym : na pograniczu etyki i nowych technologii
PublikacjaAutorzy przedstawiają wstępną koncepcję zbudowania Internetowego Systemu Ekspertowego w dziedzinie wiedzy moralnej. Idea sprowadza się do zaaplikowania możliwości ogólnoświatowej sieci internetowej oraz koncepcji rozwijanych w ramach zarządzania wiedzą w odniesieniu do problemów moralnych występujących w życiu gospodarczym. System ten obejmuje: wiedzę ekspercką, akwizycję wiedzy o faktycznie dokonanych wyborach moralnych i ich...
-
Technologie cyfrowe w rozwoju współpracy biznes-uczelnie na przykładzie sektora bio-farmaceutycznego w świecie vuca
Publikacja.
-
Technologie informacyjne w małych i średnich przedsiębiorstwach - na podstawie badań realizowanych w ramach projektu MAYDAY
PublikacjaRozwój technologii informacyjnych i ich większa dostępność sprawiły, że coraz częściej przedsiębiorstwa sięgają po narzędzia wspomagające procesy decyzyjne. Nie zawsze jednak ich wdrażanie jest konsekwencją przemyślanej startegii. Ocena stopnia informatyzacji zrealizowana w ramach projektu MAYDAY przedstawiona w rozdziale posłużyła następnie do opracowania wstępnej oceny potencjału innowacyjnego badanych małych i średnich przedsiębiorstw...
-
LQT – czy technologie poprawiające jakość życia mogą stać się szansą rozwojową dla pomorskich przedsiębiorstw MSP
Publikacja.
-
Interdyscyplinarne ujęcie problemu szumów usznych i wynikające z niego technologie elektronicznego wspomagania diagnostyki i terapii.
PublikacjaZaproponowano interpretację zjawiska powstawania szumów usznych w oparciu o teorię kwantowania sygnału fonicznego. Wskazano na realizowane aktualnie prace nad skonstruowaniem urządzenia opartego na generowaniu szumu maskującego typu dither, pracującego na częstotliwościach ponadsłyszalnych (ultradźwiękowych). Urządzenie tego typu jest aktualnie projektowane w Politechnice Gdańskiej we współpracy z Instytutem Fizjologii i Patologii...
-
Development of a new generation of unmanned surface and underwater vehicles using the advanced technologies and achievements towards the application of control systems by the artificial intelligence AI.
PublikacjaThe operation of offshore structures at sea requires implementation of the advanced systems of permanent monitoring of work of such the installations. Novel solutions concerning such the systems should be associated with application of unmanned maritime surface and underwater platforms. The unmanned maritime platforms are and will be based on application of the newest achievements of some important technologies. Between these technologies...
-
Cavitation based cleaner technologies for biodiesel production and processing of hydrocarbon streams: A perspective on key fundamentals, missing process data and economic feasibility – A review
PublikacjaThe present review emphasizes the role of hydrodynamic cavitation (HC) and acoustic cavitation in clean and green technologies for selected fuels (of hydrocarbon origins such as gasoline, naphtha, diesel, heavy oil, and crude oil) processing applications including biodiesel production. Herein, the role of cavitation reactors, their geometrical parameters, physicochemical properties of liquid media, liquid oxidants, catalyst loading,...
-
Modes of Failure Analysis in Reinforced Concrete Beam Using Laser Scanning and Synchro-Photogrammetry - How to apply optical technologies in the diagnosis of reinforced concrete elements?
PublikacjaThe following paper reveal the limitations and possibilities of terrestrial laser scanning technology adaptation in diagnostics of reinforced concrete beams. In this paper, authors present potential spectrum of TLS use in modes of failure analysis of R-C beams and determines under which conditions the laser technologies might be applied. Research was carried out at the Regional Laboratory of Structural Engineering at Gdansk University...
-
Badania nad zastosowaniem gliceryny odpadowej pochodzącej z procesu produkcji biopaliw w technologii poliuretanów
PublikacjaNiniejsza praca obejmuje dwie części. W części teoretycznej przedstawiono aktualny stan rynku poliuretanów. Wskazano uzależnienie rynku od ropy naftowej oraz trendy związane z alternatywnymi surowcami do produkcji poliuretanów. Omówiono użycie olejów roślinnych do produkcji polioli i pianek poliuretanowych. Wskazano, że alternatywą jest wykorzystanie odpadów pochodzących z przetwórstwa surowców odnawialnych, takich jak gliceryna...
-
Internet jako idealne medium dla pomiaru poziomu zaufania społeczeństwa informacyjnego do nowych technologii
PublikacjaInternet, jak nic dotąd, zrewolucjonizowało urządzenie, jakim jestkomputer oraz komunikacje w świecie. Wynalazki telegrafu, telefonu, radia i komputera stworzyły zdolność bezprecedensowej integracji. Internet stał się niemal natychmiast ogólnoświatowym medium dla współpracy i współdziałania między społeczeństwami, gospodarkami i osobami korzystającymi z komputerów bez względu na położenie geograficzne.
-
Wykorzystanie technologii CUDA do kompresji w czasie rzeczywistym danych pochodzących z sonarów wielowiązkowych.
PublikacjaW pracy przedstawiono projekt oraz implementację systemu przeznaczonego do kompresji danych z sonarów wielowiązkowych działającego z wykorzystaniem technologii CUDA. Omówiono oraz zastosowano metody bezstratnej kompresji danych oraz techniki przetwarzania równoległego. Stworzoną aplikację przetestowano pod kątem prędkości i stopnia kompresji oraz porównano z innymi rozwiązaniami umożliwiającymi kompresję tego typu informacji.
-
Technologia wytwarzania addytywnego przewodzących nanokompozytów węglowych z matrycą polilaktydową w aspekcie zastosowań elektrochemicznych
PublikacjaDruk 3D jest obecny w wielu przestrzeniach życia codziennego, od hobbystów po przemysł samochodowy, lotniczy czy medycynę. Znalazł on również swoje zastosowanie w badaniach elektrochemicznych. We wstępie pracy opisano historię oraz rozwój druku 3D. Szczególnie skupiono się na komercyjnie dostępnych przewodzących materiałach kompozytowych PLA, używanych w badaniach elektrochemicznych. Rozdział zawierający wyniki badań podzielono...
-
Charakterystyka procesu deamonifikacji oraz rozwój technologii usuwania azotu w oparciu o ten proces
Publikacja.
-
Technologia CyberOko do diagnozy, rehabilitacji i komunikowania się z pacjentami niewykazującymi oznak przytomności
PublikacjaCyberOko jest rozwiązaniem opracowanym w Politechnice Gdańskiej, które umożliwia nawiązanie kontaktu i pracę z osobami głęboko upośledzonymi komunikacyjnie. W sposób inteligentny śledzi ruch gałek ocznych, dzięki czemu umożliwia rehabilitację i ocenę stanu świadomości pacjenta nawet w stanie całkowitego porażenia. Rozwiązanie obejmuje także analizę fal EEG, obiektywne badanie słuchu i badanie sygnałów z macierzy elektrod wszczepianych...
-
Analiza kosztów i czasu budowy domu jednorodzinnego w technologii drewna krzyżowo klejonego CLT
Publikacja-
-
Badanie i analiza technologii radia programowalnego jako narzędzia do określania polaryzacji fal radiowych
PublikacjaW artykule przedstawiono badania i analizę toru odbiorczego USRP jako uniwersalnego odbiornika sygnałów radiowych. Przeprowadzone prace pozwoliły na zaproponowanie rzeczywistego schematu blokowego urządzenia. Udowodniono możliwość zastosowania urządzeń USRP jako elementów odbiornika do określania polaryzacji fal radiowych głównie ze względu na wysoką powtarzalność uzyskanych wyników dla wielu urządzeń.
-
Technologia montażu mostu przez Wisłę w Touniu metodą transportu wodnego - przygotowanie projektowe operacji
PublikacjaArtykuł opisuje przygotowanie projektowe montażu mostu przez Wisłę w Toruniu
-
Zastosowanie nowoczesnych technologii budowlanych w modernizowanych budynkach. Wpływ rewitalizacji na kształtowanie formy architektonicznej
PublikacjaZastosowanie nowych technologii w budynkach modernizowanych w ramach gminnych programów rewitalizacji jest częścią działań pozwalających na polepszenie jakości użytkowania zdegradowanych przestrzeni miast. W procesie rewitalizacji przebudowie może być poddana przestrzeń wewnętrzna budynku, przy czym zachowana zostaje wartościowa pod względem historycznym i estetycznym forma zewnętrzna. Możliwa jest też równoczesna przebudowa wnętrza...
-
Badania porównawcze asfaltów 35/50 z różnymi dodatkami, produkowanych w technologii Grupy LOTOS
Publikacja.
-
Laboratorium innowacyjnych technologii elektroenergetycznych i integracji odnawialnych źródeł energii LINTE^2 - zarys idei
PublikacjaW artykule przedstawiono koncepcję nowego laboratorium badawczego o nazwie ''Laboratorium innowacyjnych technologii elektroenergetycznych i integracji odnawialnych źródeł energii LINTE^2'' budowanego przez Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej w ramach projektu finansowanego ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Omówiono założenia ogólne, koncepcję systemu sterowania i komunikacji zgodnego...
-
Evaluation of IEEE 802.21 Handover between IEEE 802.11 and UMTS Networks
PublikacjaThe paper presents IEEE 802.21 - the ongoing standard for network handovers - illustrating its functional features, and considering and simulating a set of scenarios of mobile stations moving between IEEE 802.11 and UMTS networks. In order to evaluate the performance of IEEE 802.21 hanover packet loses and switching delays caused by hanover procedures are investigated. The authors discuss example results of simulation experiments...
-
Analysis of luminance distribution uniformity in CAVE-type virtual reality systems
PublikacjaIn recent years, many scientific and industrial centers in the world developed a virtual reality systems or laboratories. The effect of user “immersion” into virtual reality in such systems is largely dependent of optical properties of the system. In this paper, problems of luminance distribution uniformity in CAVE-type virtual reality systems are analyzed. For better characterization of CAVE luminance nonuniformity corner and...
-
Investigation of optical properties of Infitec and Active Stereo stereoscopic techniques for CAVE-type virtual reality systems
PublikacjaIn recent years, many scientific and industrial centres in the world developed virtual reality systems or laboratories. At present, among the most advanced virtual reality systems are CAVE-type (Cave Automatic Virtual Environment) installations. Such systems usually consist of four, five, or six projection screens arranged in the form of a closed or hemi-closed space. The basic task of such systems is to ensure the effect of user...
-
The role of non-profit open access journals in building the country's scientific potential: Reflections on ten years of the International Journal of Pedagogy, Innovation and New Technologies experience
Publikacja -
Bazy wiedzy w wieloagentowym systemie do oceny technologii informatycznych - podział wiedzy i baz wiedzy
PublikacjaArtykuł prezentuje bazy wiedzy systemu agentowego do oceny technologii informatycznych. W części pierwszej przedstawiono podział wiedzy i baz wiedzy uwzględniający wiedzę dotyczącą samych technologii jak i kryteriów ich ocen oraz środowisk zastosowania technologii informatycznych. W części drugiej omówiono struktury poszczególnych baz wskazując jednocześnie na zachodzące (w nich i między nimi) relacje. Artykuł uwzględnia także...
-
Z działalności Katedry Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Politechniki Gdańskiej w latach 2005-2010
PublikacjaPrzedstawiono działalność naukową Katedry Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej. Podano strukturę organizacyjną katedry oraz wybrane wyniki i metodykę badań prowadzonych przez poszczególne zespoły naukowo-badawcze, jak również podstawową działalność dydaktyczną w latach 2005-2005.
-
Badania agregacji imidazoliowych cieczy jonowych w wodzie w odniesieniu do zastosowań w technologii chemicznej
PublikacjaPrzedmiotem pracy była charakterystyka agregacji imidazoliowych cieczy jonowych w środowisku wodnym, tworzonych struktur oraz wpływu wybranych czynników na agregację. Badania objęły zróżnicowane strukturalnie związki, będące kombinacją kationu 1-alkilo-3-metyloimidazoliowego (n = 4-18) oraz różnych anionów. W badaniach wykorzystano metody badawcze fizykochemii powierzchni, pozwalające na oszacowanie oddziaływań powierzchniowych...
-
Kierunki rozwoju technologii oczyszczania ścieków pod kątem spełnienia zaostrzonych wymagań w zakresie usuwania azotu
PublikacjaPriorytetowym zadaniem w dziedzinie ochrony wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem powodowanym przez ścieki komunalne z dużych i średnich aglomeracji miejskich jest zapewnienie ich pełnego biologicznego oczyszczania z podwyższoną efektywnością usuwania związków biogennych. W ujęciu klasycznym spełnienie obecnych obowiązujących warunków w zakresie usuwania azotu jest możliwe w przypadku osiągnięcia wysokiej efektywności procesu...
-
Wpływ technologii sporządzania mieszanin poliamidu 6 z bimodalnym polietylenem na ich wybrane właściwości mechaniczne.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań DMTA poliamidu 6 (PA6) bimodalnego polietylenu(b-PE).
-
Nowa technologia pomiarów deformacji materiału T-S. XII Krajowa Konferencja Mechaniki Gruntów i Fundamentowania.
PublikacjaW artykule przedstawiono treściwy opis wybranych elementów nowego stanowiska badawczego dla materiału Taylor-Schneebeli (T-S) w warunkach płaskiego stanu odkształcenia. Omówiono wykorzystywane systemy pomiarowe, w tym nowy oparty na rejestracji zdjęć cyfrowych. Analiza pomiarów związana jest z metodami cyfrowej interpretacji obrazów, co umożliwia śledzenie pola przemieszczania i obrotów cząstek materiału modelowego.