Wyniki wyszukiwania dla: FORMOWANIE SYGNAŁÓW - MOST Wiedzy

Wyszukiwarka

Wyniki wyszukiwania dla: FORMOWANIE SYGNAŁÓW

Wyniki wyszukiwania dla: FORMOWANIE SYGNAŁÓW

  • Analiza pracy elementów konstrukcyjnych budynku Afrykarium na podstawie monitoringu technicznego

    Publikacja

    W artykule omówiono zakres pracy systemu monitoringu technicznego wdrożonego w budynku Afrykarium we Wrocławiu, dokonano analizy wybranych sygnałów pomiarowych oraz oceniono pracę konstrukcji.

  • O niezwykłych kanałach rozpadu cząsteczek tetrahydrofuranu bombardowanych jonami O+

    W pracy przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym zderzano jony dodatnie tlenu O+ z cząsteczkami tetrahydrofuranu (THF, C4H8O). Zaobserwowano fragmentację THFu na szereg fragmentów atomowych i cząsteczkowych, wśród których zarejestrowano wzbudzone rodniki OH(A2Σ+). Ponieważ pierścień tetrahydrofuranu nie posiada grupy hydroksylowej, zatem detekcja pasm emisyjnych OH(A2Σ+- X2Π) jest dowodem migracji wodoru i formowania się unikalnych...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Estimation of musical sound separation algorithm effectiveness employing neural networks.

    Ślepa separacja dźwięków sygnałów muzycznych zawartych w zmiksowanym materiale jest trudnym zadaniem. Jest to spowodowane tym, że dźwięki znajdujące się w relacjach harmonicznych mogą zawierać kolidujące składowe sinusoidalne (składowe harmoniczne). Ewaluacja wyników separacji jest również problematyczna, gdyż analiza błędu energetycznego często nie odzwierciedla subiektywnej jakości odseparowanych sygnałów. W tej publikacji zostały...

  • Miernictwo cyfrowe i przetwarzanie sygnałów cyfrowych

    Kursy Online
    • G. Lentka

    Prowadzący: dr hab. inż. Grzegorz Lentka, prof. PG Terminy realizacji:  1 spotkanie: 2 marca (sob) 9:30-12:30-3h 2 spotkanie: 3 marca (nd)  12:30-15:30-3h 3 spotkanie: 6 kwietnia (sob) 9:30-12:30-3h 4 spotkanie: 7 kwietnia (nd) 9:30-12:30-3h 5 spotkanie: 11 maja (sob) 9:30-12:20-3h Tematyka realizowanego przedmiotu obejmuje: Wprowadzenie do miernictwa cyfrowego i cyfrowego przetwarzania sygnałów Akwizycja i wstępne...

  • Design of Weather Disruption-Tolerant Wireless Mesh Networks

    Publikacja

    - Rok 2012

    Z uwagi na wysoki koszt realizacji sieci teleinformatycznych wykorzystujących przewodową transmisję światłowodową, bezprzewodowe sieci kratowe (WMN) oferujące transmisję rzędu 1-10 Gb/s (przy wykorzystaniu pasma millimeter-wave - 71-86 GHz), wydają się być obiecującą alternatywą dla przewodowych sieci MAN. Jednakże z uwagi na właściwości transmisji bezprzewodowej w oparciu o łącza wysokiej częstotliwości, łącza te są bardzo wrażliwe...

  • Marek Galewski dr hab. inż.

    Mgr inż. - 2002r.  - Politechnika Gdańska; Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki; Automatyka i RobotykaDr inż. - 2007r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszynDr hab. inż. - 2016r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszyn Dotychczasowe i planowane obszary badań: Redukcja drgań podczas obróbki frezowaniem i toczeniem Zastosowanie zmiennej prędkości obrotowej...

  • Po co uczymy chemii?

    Publikacja

    - Rok 2005

    Autor zwraca uwagę na kluczowe kwestie nauczania chemii w szkole średniej i wyższej w Polsce doby włączania w struktury Unii Europejskiej, a także w sytuacji, kiedy edukacja coraz wyraźniej staje się sektorem usług. Za dwa najważniejsze cele kształcenia - również w zakresie chemii (a szerzej - nauk ścisłych w ogóle) - autor uważa: - uczenie podstaw myślenia naukowego, ostrzegając przed rozziewem (który jest coraz bardziej widocznym...

  • Architektura. Dom jako znak tożsamości

    Publikacja

    - Rok 2017

    Architektura to struktury z przestrzeni naszego otoczenia spełniające określone funkcje, przekazujące komunikaty, uformowane przez świadomego swojej roli artystę. Architekt jest nim w takiej samej mierze w jakiej musi być rzemieślnikiem, czy inżynierem. Trudno łączyć te konieczności. Dlatego czasem architekt poprzestaje na architektonicznej rzeźbie ideowej, modelu, który dzięki swojej syntetycznej powściągliwości jest bardziej...

  • Metody ochrony przed spoofingiem w systemach nawigacji satelitarnej GNSS

    Przedstawiono problem spoofingu w systemach nawigacji satelitarnej. Dokonano przeglądu metod wykrywania i eliminacji spoofingu. Ponadto, przedstawiono wyniki badań rozwiązania antyspoofingowego opartego na przestrzennym przetwarzaniu sygnałów.

  • analizator do spektroskopii wysokoimpedancyjnej z wykorzystaniem cps

    W artykule przedstawiono opracowany i wdrożony do produkcji seryjnej analizator do spektroskopii wysokoimpedancyjnej. Dzięki zastosowaniu obwodu wejściowego w postaci sondy pomiarowej (2 i 3 zaciskowej) analizator umożliwia pomiary w zakresie 100 ohm < |Zx| < 100 Gohm. Do wyznaczania składowych ortogonalnych sygnałów pomiarowych wykorzystano technikę cyfrowego przetwarzania sygnałów. Pozwoliła ona na pomiary w szerokim zakresie...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Identyfikacja procesów

    Kursy Online
    • M. Niedźwiecki

    Wykład poświęcony jest omówieniu metod identyfikacji procesów (sygnałów bądź obiektów) dynamicznych.

  • Identyfikacja procesów - nowy

    Kursy Online
    • M. Niedźwiecki

    Wykład poświęcony jest omówieniu metod identyfikacji procesów (sygnałów bądź obiektów) dynamicznych.

  • Ocena jakości elementów elektronicznych na podstawie szumów 1/f.

    We wszystkich elementach występują samoistne źródła szumów, a przebiegi szumowe są zazwyczaj traktowane jako sygnały niepożądane. Szum elementów elektronicznych może być jednak traktowany jako sygnał związany z jakością badanego elementu. Przedstawiono szumy własne elementów elektronicznych jako dwie składowe: szumy naturalne i szumy nadmiarowe. Omówiono powiązania tych składowych z jakością elementów. Przytoczono parametry...

  • Wykorzystanie fazy transformaty STFT do oceny jakości spektrogramu

    W niniejszej publikacji przedstawiono koncepcję oceny jakości spektrogramu, wykorzystując często marginalizowaną fazę transformaty STFT (ang. Short-term Fourier transform). Spektrograf traktowany jest jako bank filtrów demultipleksujących sygnał. Dla każdego w ten sposób odfiltrowanego sygnału składowego obliczana jest kanałowa pulsacja chwilowa (ang. channel instantaneous frequency) oraz lokalne opóźnienie grupowe (ang. local...

  • Analiza porównawcza systemów nawigacji satelitarnej GPS i GLONASS

    Przedstawiono ogólną charakterystykę systemów radionawigacyjnych GPS i GLONASS. Dokonano porównania wybranych ich właściwości, takich jak: przebieg rozwoju, charakterystyka segmentów, parametry przesyłanych sygnałów oraz struktura danych nawigacyjnych.

  • Zator na Wiśle w rejonie Płocka w lutym 2021 r.

    Publikacja

    - Gospodarka Wodna - Rok 2022

    Powodzie zimowe, związane z zatorami lodowymi, są coraz częściej traktowane jako zjawisko rzadkie lub całkowicie wyeliminowane. Opisana w artykule sytuacja pokazała, że zator nadal może prowadzić do poważnego zagrożenia powodziowego, bardzo trudnego do zneutralizowania. Omówiono sytuację hydrologiczną zimą 2021 r. oraz przyczyny gwałtownego wzrostu ilości lodu w korycie Wisły w rejonie Płocka. Przedstawiono również wyniki pomiaru...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Reliability of Pulse Measurements in Videoplethysmography

    Reliable, remote pulse rate measurement is potentially very important for medical diagnostics and screening. In this paper the Videoplethysmography was analyzed especially to verify the possible use of signals obtained for the YUV color model in order to estimate the pulse rate, to examine what is the best pulse estimation method for short video sequences and finally, to analyze how potential PPG-signals can be distinguished from...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Dithering strategy applied to tinnitus masking.

    Publikacja

    - Rok 2006

    W referacie przedstawiono teorię wyjaśniającą zjawisko szumów usznych na gruncie akustyki, elektroniki i telekomunikacji. Spostrzeżenie, że słuch jest w istocie akustycznym układem transmisyjnym, skłania do poszukiwania interpretacji powstawania szumów usznych w ogólnej teorii spontanicznego generowania szumu w układach transmisyjnych. Sformułowana hipoteza wskazuje na istnienie pasożytniczej kwantyzacji, która pojawia się w sytuacji...

  • System kodowania kształtu i identyfikacji obiektów za pomocą układu wizyjnego robota.

    Publikacja

    - Rok 2004

    Przedstawiono zagadnienie podejmowania przez robota chwytakiem z przestrzeni roboczej nieznanych obiektów i identyfikacji obiektów z opisanymi w bazie danych lub formułowanie nowych rekordów z danymi. Obiekty są dokumentowane za pomocą układu wizyjnego robota w postaci mapy bitowej. Na podstawie obrazu określane są kontury obiektu, a następnie odwzorowywane w przestrzeni jednowymiarowej i identyfikowane na podstawie bazy danych.

  • Janusz Cieśliński prof. dr hab. inż.

    Urodził się 15 kwietnia 1954 r. w Słupsku. Jest absolwentem Wydziału Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej (1978), z którą związał całe swoje życie zawodowe. W 1986 r. obronił doktorat, w 1997 r. – habilitację, w 2006 r. – uzyskał tytuł profesora. Pełnił funkcje prodziekana ds. nauki Wydziału Mechanicznego przez dwie kadencje (2002–2008) oraz kierownika: Katedry Maszyn Przemysłu Spożywczego (2002–2006), Katedry Ekoinżynierii i...

  • Przetwarzanie sygnałów - zima 2023/24 - Nowy

    Kursy Online
    • M. Sac
    • M. Blok
    • B. Czaplewski
    • J. Sadowski

    Wykład i ćwiczenia z przedmiotu Przetwarzanie sygnałów na sem.3 st. inż. kierunków AiR, IBm i EiT

  • Badanie wpływu położenia terminala ruchomego na dokładność pomiarów w metodzie fingerprinting

    Omówiono metodę pomiaru wartości mocy sygnałów w środowisku wewnątrzbudynkowym dla potrzeb implementacji metody fingerprinting. Uwzględniono różne modele terminali ruchomych oraz ich orientację. Przeprowadzono analizę statystyczną otrzymanych wyników.

  • Potential Methods of Electrochromic Materials Quality Assessment

    Publikacja

    - Rok 2009

    Publikacja zawiera potencjalne metody oceny jakości prototypowych maateriałów wykonanych z warstw elektrochromowych. Warstwy te mogą zostać ocenione za pomocą anlizy sygnałów elektrycznych jak również metodami przetwarzania obrazów.

  • Komputerowa technika pomiarowa w przykładach

    Publikacja

    - Rok 2002

    Zawarto opis metod łączenia kart pomiarowych z magistralami komputera, opis interfejsów systemów pomiarowych, bezprzewodowej transmisji danych, czujników oraz układów kondycjonowania sygnałów i akwizycji danych oprogramowania systemów pomiarowych

  • Procesory sygnałowe - 2022/2023

    Kursy Online
    • B. Dec
    • J. Smulko

    Kurs przeznaczony dla studentów 6 semestru studiów I stopnia, kierunek EiT. Kurs przedstawia architekturę procesorów sygnałowych na kilku wybranych konstrukcjach firmy Texas Instruments oraz Analog Devices. Prezentuje także sposoby ich programowania oraz omawia przykładowe, popularne algorytmy cyfrowego przetwarzania sygnałów, jakie są realizowane przez takie procesory.

  • Procesory sygnałowe 23/24

    Kursy Online
    • A. Szewczyk
    • J. Smulko

    Kurs przeznaczony dla studentów 6 semestru studiów I stopnia, kierunek EiT. Kurs przedstawia architekturę procesorów sygnałowych na kilku wybranych konstrukcjach firmy Texas Instruments oraz Analog Devices. Prezentuje także sposoby ich programowania oraz omawia przykładowe, popularne algorytmy cyfrowego przetwarzania sygnałów, jakie są realizowane przez takie procesory.

  • Nauka o materiałach niemetalowych II transport (s. letni 2021)

    Kursy Online
    • A. T. Wiśniewska
    • T. Chruściel
    • L. Matuszewski

    Celem przedmiotu jest pozyskanie przez studenta podstawowej wiedzy dotyczącej tworzyw niemetalowych spotykanych w technice i przewozach oraz podstaw doboru tworzyw syntetycznych dla konstrukcji, klejów i powłok, a także metod formowania wyrobów z tych materiałów. Zawężenie dziedziny do potrzeb przyszłego inżyniera w dziedzinie transportu i spedycji morskiej.  

  • Struktury danych.

    Publikacja

    - Rok 2002

    Praca stanowi podręcznik dla studentów pierwszych lat informatyki. Prezentuje ona podstawowe struktury danych stosowane w programach komputerowych wraz z algorytmami, ukierunkowanymi na przechowywanie informacji oraz operowanie informacją przy użyciu tych struktur. W podręczniku omówiono m.in. następujące zagadnienia: tablice uporządkowane, tablice rozproszone, sortowanie tablic, listy, drzewa binarne, drzewa wyszukiwawcze,...

  • Efektywność intensyfikacji przejmowania ciepła na skutek rozwiniecia powierzchni.

    Publikacja

    Zdefiniowano współczynnik intensyfikacji cieplno-hydraulicznej i zaproponowano jego wykorzystanie jako miary efektywności intensyfikacji przejmowania ciepła podczas wrzenia czynników chlodniczych w przepływie. Opracowaną metodę zastosowano w analizie wyników wlasnych badań wrzenia czynników R22, R134, i R407C w wybranych rurach o rozwiniętej powierzchni wewnętrznej. Dla ruruy nisko żebrowanej stwierdzono większą efektywność ontensyfikacji...

  • Zrównoważony rozwój i dziedzictwo w budownictwie

    Publikacja

    - Rok 2005

    W dobie przyspieszonej eksploatacji nieodnawialnych źródeł energii, realizacja hasła zrónoważonego rozwoju gospodarki i środowiska człowieka staje się pilną potrzebą. Bez zmiany mentalności człowieka, a inżyniera budownictwa w szczególności, rozwój taki jest niemożliwy. Takiej zmianie sprzyja odwoływanie się do osiągnięć pokoleń minionych. artykuł wskazuje na promowanie takiej postawy w PG - poprzez organizowanie, począwszy od...

  • Metody Badań Structuralnych związków organicznych CH sem VI

    Kursy Online
    • M. J. Milewska

    W ramach przedmiotu zostaną przedstawione spektroskopie NMR, IR, UV-vis oraz spektrometria mas jako metody analizy strukturalnej. Znaczny nacisk zostanie położony na interpretację widm oraz formułowanie wniosków o strukturze związków w oparciu o widma.

  • Metody Badań Strukturalnych Zwiąków Organicznych

    Kursy Online
    • M. J. Milewska

    W ramach przedmiotu zostaną przedstawione spektroskopie NMR, IR, UV-vis oraz spektrometria mas jako metody analizy strukturalnej. Znaczny nacisk zostanie położony na interpretację widm oraz formułowanie wniosków o strukturze związków w oparciu o widma. 

  • a rule for vibration surveillance of manipulators in order to improve operating parameters of industrial robots

    Publikacja

    Przedmiotem rozważań są drgania układu nośnego manipulatora IRb-6. Proponowane podejście ma na celu minimalizację poziomu drgań końcówki manipulatora. Dla niestacjonarnego układu sterowanego, którego zachowanie opisano we współrzędnych uogólnionych, zdefiniowano energetyczny wskaźnik jakości uwzględniający energię kinetyczną i potencjalną układu, a także - chwilową energię sygnału sterującego. Dalsze rozważania dotyczą tymczasowego...

  • Rough set based automatic classification of musical instrument sound

    Publikacja

    Referat dotyczy problemu automatycznego rozpoznawania instrumentów muzycznych rozwiązywanego z zastosowaniem, inteligentnych algorytmów decyzyjnych. Wnioski zawarte w referacie dotyczą reprezentacji sygnałów muzycznych, która jest przydatna w procesie automatycznej klasyfikacji instrumentów.

  • Numerical modeling of ice jam formation in the Włocławek reservoir

    Publikacja

    Artykuł opisuje zjawisko powstawania zatoru lodowego w zbiorniku przepływowym przy użyciu dwuwymiarowego modelu DynaRICE. Analizowany proces został przeanalizowany na przykładzie zatoru lodowego, który utworzył się na zbiorniku Włocławek w syczniu 1982 roku. Przeprowadzone obliczenia pokazały, że zator utworzyła się z lodu powierzchniowego. Efekt termiczny i tworzenie się śryżu w zbiorniku został pominięty jako drugorzędny. Wyniki...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Measurement microsystem for high impedance spectroscopy of anticorrosion coatings

    W artykule przedstawiono mikrosystem do pomiarów bardzo dużych impedancji ukierunkowany na identyfikację parametrów powłok antykorozyjnych metodą spektroskopii impedancyjnej. Do wyznaczania składowych ortogonalnych sygnałów pomiarowych zastosowano w nim technikę cyfrowego przetwarzania sygnałów. Pozwoliła ona na uzyskanie szerokiego zakresu częstotliwości pomiarowych, zwłaszcza bardzo niskich, od ćHz, przy zachowaniu prostej konstrukcji...

  • Wpływ budowy złożonych warstw powierzchniowych i nano-warstw na trwałość kompozytów poliestrowo-szklanych w środowisku wodnym

    Publikacja

    - Rok 2014

    Modyfikacja nanocząstkami warstw laminatów stosowanych na małe jednostki pływające powinno spowodować korzystne zmiany morfologii mikrostruktury, podwyższyć odporność udarową i zwiększyć odporność na działanie wody. Celem naukowym pracy, dotyczącej degradacji kompozytów polimerowych stosowanych w budowie małych jednostek pływających, była charakterystyka porównawcza materiałów warstwowych aktualnie proponowanych przez przemysł...

  • Problems of gas detection by resistance fluctuations in gas sensors

    Publikacja

    - Rok 2005

    Przedstawiono problemy budowy dystrybutora gazów oraz próbek zapachowych do badań sensorów gazu. Podano układ elektroniczny wykorzystywany do rejestracji fluktuacji rezystancji obserwowany w czujnikach gazu. Załączono przykładowe wyniki obserwacji sygnałów losowych.

  • O jakości transmisji i pojemności interfejsu radiowego WCDMA/FDD

    Publikacja

    - Rok 2005

    W referacie przedstawiono dyskusję o pojemności interfejsu radiowego WCDMA/FDD w łączu w górę iw dół. Wskazano różnice w mechanizmach przesyłania sygnałów rzutujące na jakość transmisji oraz pojemność interfejsu radiowego.

  • Improvement of damage detection methods based on experimental modal parameters

    Publikacja

    W pracy przedstwiono sposoby porawy czułości metod detekcji uszkodzeń wykorzystujacych eksperyentalne parametry modalne konstrukcji. Wykazano, że zastosowanie zawansowanych technik obróbki sygnałów pomiarowych pozwala zdecydowanie poprwaić skutecznośc znanych z literatury metod.

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Modal control at energy performance index in reduced non-conservative system

    Publikacja

    - Rok 2002

    W pracy rozważa się drgania niestacjonarnych układów mechanicznych modelowa-nych dyskretnie. Jednym ze sposobow nadzorowania tych drgań jest sterowanie optymalne przy energetycznym wskażniku jakości. Tymczasowe założenie o stac-jonarności układu daje możliwość wyznaczenia w trybie on-line optymalnego sygnału sterującego poszczególnymi postaciami drgań swobodnych układu a nas-tepnie - sterowanie układu niestacjonarnego wyznaczonym...

  • Badania i analiza użytkowasystemu OFDM

    Publikacja

    Skonstruowano modem OFDM i wykonano pomiary zbudowanego modelu. Modem przeznaczony jest do wykorzystania w celach dydaktycznych, dlatego skonstruowano go w sposób umożliwiający obserwację i rejestrację sygnałów w kolejnych fazach ich przetwarzania.

  • Methods of improving accuracy of indoor localization systems based on 802.11 standard infrastructure

    Publikacja

    - Rok 2008

    Artykuł dotyczy różnorodnych metod zwiększania dokładności istniejących już algorytmów lokalizacji, implementowanych w standardzie WLAN 802.11. W pracy przedstawiono nowatorskie rozwiązanie wykorzystujące elementy poprawiające dokładność, takie jak: algorytmy, adaptacja środowiska, filtrowanie sygnałów.

  • Charakterystyki jakościowe i pojemnościowe interfejsu radiowego WCDMA/FDD w łączu w dół

    W referacie przedstawiono analizę charakterystyk jakościowych i pojemnościowych interfejsu WCDMA/FDD w łączu w dół. Określono wpływ otrogonalności odbieranych sygnałów oraz interferencji zewnętrznych na jakość i pojemność w różnych środowiskach propagacyjnych.

  • Optymalizacja eksperymentu identyfikującego modele procesów biomedycznych

    Publikacja

    książka przedstawia wybrane metody modelowania procesów w systemach biomedycznych oraz metody optymalnej identyfikacji modeli. w rozdziale 2 zaprezentowano metodykę modelowania kinetyki substancji. omówiono kompartmentowe modelowanie struktury wewnętrznej systemu oparte na koncepcji zmiennych stanu. w rozdziale 3 przedstawiono zagadnienie optymalizacji eksperymentu biomedycznego ze szczególnym uwzględnieniem optymalizacji sygnału...

  • Akustyczna analiza natężenia ruchu drogowego dla systemów zarządzania ruchem

    Publikacja

    - Rok 2019

    W pracy przybliżono wybrane zagadnienia z dziedziny zarządzania transportem drogowym w Polsce i na świecie. W tym kontekście pzredstawiono potrzeby rynkowe, wymagania jak i możliwości w zakresie pozyskiwania informacji o aktualnym stanie sieci drogowych. Zaproponowano akustyczną metodę nadzorowania ruchu drogowego i jej możliwości w kontekście systemów zarządzania ruchem. Przedstawiono schemat akwizycji sygnału wraz z danymi odniesienia....

  • Karolina Lademann mgr

    Osoby

    Curriculum vitae

  • Incremental and Semi-Incremental Construction of Pseudo-Minimal Automata

    Publikacja

    - Rok 2005

    Przedstawione zostają modyfikacje trzech algorytmów przyrostowego i półprzyrostowego tworzenia automatów minimalnych w taki sposób, aby tworzyły automaty pseudominimalne. Istniejący od dawna algorytm Revuza tworzy takie automaty szybciej i zużywając mniej pamięci, ale wymaga kłopotliwego sortowania. Nie nadaje się też do dodawania nowych słów do automatu - ważnej czynności w realizacji dynamicznej doskonałej funkcji mieszającej....

  • Grzegorz Boczkaj dr hab. inż.

  • Zastosowanie destylacji symulowanej do analizy produktów naftowych

    Publikacja

    W pracy omówiono normowane metodyki wyznaczania rozkładu temperatury destylacji, metodą destylacji klasycznej oraz destylacji symulowanej(SIMDIS). Normy opisujące sposób prowadzenia destylacji symulowanej dla poszczególnych materiałów, zostały porównane w zakresie wymagań w odniesieniu do aparatury oraz warunków prowadzenia analizy dla konkretnego rodzaju materiału naftowego. Przedstawiono również doniesienia naukowe dotyczące...

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym