Wyniki wyszukiwania dla: BADANIA SYSTEMÓW - MOST Wiedzy

Wyszukiwarka

Wyniki wyszukiwania dla: BADANIA SYSTEMÓW

Wyniki wyszukiwania dla: BADANIA SYSTEMÓW

  • Kreowanie zmian systemów produkcyjnych

    Umiejętność szybkiej identyfikacji czynników zmiany i budowania impulsów sprawczych zmian pozwala na elastyczną adaptację systemu produkcyjnego do warunków globalnego rynku i budowanie przewagi konkurencyjnej. Kreowanie zmian systemów produkcyjnych wspiera metodyka identyfikacji czynników transformacji, której podstawę stanowi badanie wzajemnego wpływu zmian wielowymiarowych przestrzeni otoczenia i elementów systemu produkcyjnego.

  • Recykling elementów systemów fotowoltaicznych

    Publikacja

    Znaczny udział systemów fotowoltaicznych (PV) w generowaniu energii elektrycznej na całym świecie przynosi niewątpliwe korzyści dla środowiska naturalnego, ponieważ systemy te nie są źródłem hałasu ani emisji szkodliwych substancji czy gazów cieplarnianych.Jednak, aby pozostały one bez negatywnego wpływu na środowisko, konieczne jest wprowadzenie długofalowej strategii obejmującej kompletny "cykl życia" wszystkich elementów systemu:...

  • Modelowanie systemów samoreprodukujacych się

    Publikacja

    Abstrakt opisuje system samoreprodukujący się zrealizowany w środowisku DigiHive. Środowiskiem jest dwuwymiarowa przestrzeń, w której poruszają się, zderzają się i tworzą wiązania stosy sześciokatnych płytek. Na wyższym poziomie organizacji struktura płytek specyfikuje funkcje których realizacja zmienia struktury innych płytek w otoczeniu.

  • Analiza systemów logistycznych przedsiębiorstw

    Publikacja

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Wykorzystywanie systemów informatycznych i systemów informacji przestrzennej do realizacji zadań samorządu terytorialnego.

    Publikacja

    - Rok 2002

    W artykule podjęto tematykę wykorzystania systemów informatycznych, w tym systemów informacji przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego. Zadania związane z wykorzystaniem SI są realizowane na wszystkich szczeblach samorządu, przy czym stopień przydatności SI i SIP dla ich właściwej realizacji jest zróżnicowany. Przedstawiono ocenę stopnia przydatności SI i SIP do realizacji poszczególnych zadań jednostek samorządu...

  • Analiza użytkowa systemów telekomunikacji satelitarnej

    Publikacja

    Opisano kierunki rozwoju osobistej telekomunikacji satelitarnej. Omówiono zapotrzebowanie na usługi świadczone przy użyciu techniki satelitarnej. Przeanalizowano doświadczenia wynikające z eksploatacji systemów typu LEO i GEO, z punktu widzenia ich możliwości użytkowych i aktualnego zapotrzebowania rynku na usługi telekomunikacyjne dostarczane poprzez satelitę. Scharakteryzowano przydatność quasi-globalnego podsystemu Inmarsat-GAN...

  • Integracja systemów diagnostycznych w radiologii.

    Publikacja

    - Rok 2003

    Elektroniczne wytwarzanie, składowanie oraz prezentacja danych medycznych staje się coraz częściej koniecznością dyktowaną zarówno aspektami jakości i bezpieczeństwa jak i warunkami ekonomicznymi. W artykule omówiono wymagania oraz proces integracji systemów diagnostycznych (PACS) i prezentacyjnych w radiologii. Rozpatrzono przykładowe studium przypadku dla Zakładu Radiologii AMG w Gdańsku.

  • Wybrane zagadnienia adsorpcyjnych systemów klimatyzacyjnych.

    Publikacja

    - Rok 2003

    Praca przedstawia bieżące trendy w wykorzystaniu adsorpcyjnych systemów. Szczególną uwagę zwraca się na systemy niskotemperaturowe adsorpcyjne pracujące w układach otwartych. Wydajność chłodnicza adsorpcyjnego systemu klimatyzacyjnego znacząco zależy od efektywności osuszacza, która to efektywność związana jest z dynamiką sorpcji oraz pojemnością adsorbera. Przedstawiono stanowisko do badań wymiany ciepła w procesie adsorpcji,...

  • Rozwój mediów i systemów transmisyjnych.

    Przedstawiono rys historyczny rozwoju przewodowych technik transmisji sygnałów. Omówiono media transmisyjne: kable symetryczne i współosiowe o przewodach miedzianych oraz kable optotelekomunikacyjne ze światłowodami. Scharakteryzowano techniki transmisyjne: wielokrotne systemy analogowe FDM oraz systemy cyfrowe PCM, PDH i SDH oraz ATM.

  • Pomiar wydajności systemów grafiki trójwymiarowej.

    Publikacja

    Tworząc interakcyjny system graficzny należy mieć na uwadze wydajność zarówno sprzętu, jak i obsługującego go oprogramowania. Zaniedbanie analizy możliwości hardware'u i software'u grozi brakiem wydolności systemu i w efekcie koniecznością kosztownej modyfikacji sprzętu lub pracochłonnej (ze względu na przebudowę kodu) wymiany biblioteki graficznej. Oszacowanie wydajności systemu graficznego wydaje się zatem niezbędne w początkowym...

  • Dbałość o bezpieczeństwo systemów informatycznych.

    Publikacja

    Skoncentrowano się na problematyce bezpieczeństwa systemów informatycznych dla ogólnie pojętej organizacji. Wyszczególniono i omówiono podstawowe zagrożenia dla systemu informatycznego. Sklasyfikowano metody i cele działania szeroko ujętych włamywaczy komputerowych. Przedstawiono sposoby i mechanizmy zwiększające bezpieczeństwo systemowe. Położono nacisk zarówno na aspekty pozatechniczne, takie jak: polityka bezpieczeństwa, szkolenia...

  • Problemy bezpieczeństwa systemów informatycznych organizacji.

    Publikacja

    Scharakteryzowano najczęściej stosowane sposoby naruszania bezpieczeństwa systemów informatycznych organizacji oraz omówiono cele i motywy włamywaczy. Następnie podano definicję polityki bezpieczeństwa organizacji oraz omówiono podstawowe strategie i taktyki realizacji bezpieczeństwa. W kolejnym rozdziale omówiono najczęściej stosowane sposoby zwiększania bezpieczeństwa systemów informatycznych. W podsumowaniu rozwinięta jest teza,...

  • Pompownie przeciwpożarowe. Inżynieria systemów pompowych.

    Publikacja

    - Rok 2004

    przedstawiono specjalistyczne wydawnictwo z zakresu ochrony przeciwpozarowej. Specjalne pmpownie przeciwpożarowe jako element sieci i instalacji. Automatyka, testy sprawności.

  • Franchising w ujęciu Dynamiki Systemów

    Publikacja

    - Rok 2005

    Zaprezentowano syntezę teorii franchisingowych, prezentowanych w literaturze światowej. Dokonano przeglądu alternatywnych teorii franchisingowych. W oparciu o analizę założeń podejścia Dynamiki Systemów zaproponowano zastosowanie tego podejścia do wyjasnienia zjawiska zmian struktury własnościowej w systemach franchisingowych.

  • Kierunki rozwoju inteligentnych systemów produkcyjnych

    Publikacja

    - Rok 2006

    Niniejszy rozdział jest konsekwentnym rozwinieciem wybranych wniosków pracy [8]. W szczególności nadal aktualne pozostaje twierdzenie, że projektowanie Elastycznych Systemów Sterowania Produkcją nalezy do kręgu podstawowych kierunków prac badawczych o istotnym znaczeniu w nauce o inzynierii i zarządzania produkcją. Zatem po charakteryzowaniu trendów interpretacji elastyczności systemów produkcyjnych przystąpiono do analizy jej...

  • Uwarunkowania integracji systemów bezpieczeństwa transportu

    Publikacja

    - Rok 2010

    Opracowanie stanowi rozdział syntezy prac wykonanych w ramach projektu ZEUS "Zintegrowany System Bzepieczeństwa Transportu", zamówionego przez MNiSW w 2007 roku.

  • Metody zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych

    Publikacja

    - Rok 2010

    Celem pracy było opracowanie nowych metod zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych opartych o trwały zapis istotnych danych systemowych na niemodyfikowalnych nośnikach oraz wykonanie mechanizmów kontroli dostępu do plików z wykorzystaniem skrótów kryptograficznych. Mechanizmy kontroli umożliwiają weryfikację poprawności treści plików oraz przywracanie ich oryginalnej treści w przypadku nieuprawnionej modyfikacji. Celem...

  • Analiza przekrojowa efektywności systemów upadłościowych

    Artykuł nawiązuje do zagadnień teorii instytucjonalnych, przy czym autor skupił się na analizie efektywności instytucji upadłości przedsiębiorstw. Zaprezentowane zostały wyniki badań przekrojowych, mające na celu ukazanie zależności pomiędzy efektywnością systemów upadłościowych a poziomem rozwoju gospodarek, mierzonym za pomocą różnych mierników oraz pomiędzy efektywnością systemów upadłościowych a innymi miernikami o charakterze...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Modele integracji systemów informatycznych przedsiębiorstw

    Publikacja

    Modele integracji systemów informatycznych przedsiębiorstw. W artykule wskazano na potrzebę wsparcia organizacji informatycznych narzędziami informatycznymi służącymi do zarządzania zmianami i incydentami. Przedstawiono również charakterystykę systemu informatycznego do kompleksowego zarządzania projektami, mogącego znaleźć zastosowanie do rozwiązania kwestii zarządzania wersjami, wydaniami i incydentami.

  • Architektury bloków wnioskowania systemów rozmytych

    W pracy przedstawiono kilka różnych architektur bloków wnioskowania cyfrowych sterowników rozmytych. Architektury te zostały zaimplementowane w układach reprogramowalnych FPGA-Spartan3. Dokonano porównania tych architektur pod względem szybkości działania.

  • Wymiarowanie systemów odwadniających drogi zamiejskie.

    Publikacja

    Omówiono specyfikę zasilania kanałów, odprowadzających wody opadowe. Wskazano na zasadność pominięcia czasu koncentracji terenowej oraz na potrzebę uwzględnienia niejednostajności ruchu. Zaproponowano model fali kinematycznej, sprowadzający się do stosunkowo prostych relacji algebraicznych. Wskazano na niekorzystne konsekwencje nadmiernych uproszczeń modelu obliczeniowego (na przykład stosowanie metody przepływu zastępczego).

  • Charakterystyka systemów opadowych w Polsce

    Publikacja

    - Rok 2021

    Charakterystyka systemów opadowych w Polsce

  • Teoretyczne modelepniowych systemów aktywności mózgu

    Publikacja

    - Rok 2007

    Monografię ''Pień mózgu - oś życia'' stworzyli specjaliści z zakresu medycyny, elektroniki, filozofii, matematyki i fizyki. Celem, który przyświecał autorom, było przybliżenie Czytelnikowi stanów klinicznych i towarzyszącym im mechanizmów, których niesprawność prowadzi do zaniku życia ludzkiego.Klinika czynności pnia mózgu człowieka wskazuje, że jest w nim zlokalizowane centrum utrzymania przytomności, czyli świadomości ilościowej....

  • Efektywność ekonomiczna informatyzacji systemów informacyjnych przedsiębiorstw. .

    Publikacja

    - Rok 2002

    Artykuł porusza problem oceny efektywności ekonomicznej wdrożenia systemu informatycznego. Przedstawiono przyczyny występowania trudności tej oceny oraz opisano efekty ekonomiczne związane z wdrożeniem rozwiązań informatycznych.

  • Diagnostyka Procesów i Systemów DPS`2015

    Konferencję DPS’2015 zorganizowała Katedra Systemów Decyzyjnych i Robotyki na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej wraz z gdańskim oddziałem Towarzystwa Konsultantów Polskich. Współorganizatorami były: Politechnika Warszawska i Uniwersytet Zielonogórski. Patronat nad konferencją objęły najważniejsze obszarowo krajowe instytucje naukowe: Polska Akademia Nauk, Komitet Automatyki i Robotyki, oraz Polskie Stowarzyszenie Pomiarów...

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Kontekstowo zorientowany model bezpieczeństwa systemów internetowych

    Publikacja

    - Rok 2016

    W rozprawie dokonano analizy usługowych systemów internetowych pod względem bezpieczeństwa. Przedstawiono autorskie uniwersalne modele bezpieczeństwa CoRBAC oraz jego rozszerzenie TCoRBAC, będące rozwinięciem tradycyjnego modelu RBAC. Uwzględniono analizę szeroko rozumianego kontekstu funkcjonowania systemu oraz poziom jego zaufania do użytkownika. Opracowano metodę wyznaczania dwóch parametrów: zaufania do systemu (λ) będącego...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Bezpieczeństwo funkcjonalne systemów sterowania i zabezpieczeń

    Publikacja

    - Rok 2006

    W referacie przedstawia się wybrane zagadnienia oceny bezpieczeństwa funkcjonalnego w kontekście wymagań zawartych w dyrektywach europejskich ATEX 100a i ATEX 137 oraz w rozporządzeniu w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz.U. 2003, Nr 143, Poz. 1393). Część referatu poświęcono wybranym zagadnieniom analizy bezpieczeństwa funkcjonalnego...

  • PLANOWANIE BEZPIECZNYCH I „ZIELONYCH” SYSTEMÓW KOMUNIKACYJNYCH

    Publikacja

    - Rok 2012

    In order to achieve balanced forms of urban infrastructure, which ensure comfort, safety and spatial order, when designing new solutions it is necessary to adopt a multi-facet approach which will combine everything that the local residents need but will respond harmoniously to the existing cultural landscape. It is therefore necessary to work out complex undertakings for the sake of planning and developing urban space. Coherent...

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Integracja systemów bezpieczeństwa transportu na świecie

    Publikacja

    - Rok 2010

    Opracowanie stanowi rozdział syntezy prac wykonanych w ramach projektu ZEUS "Zintegrowany System Bzepieczeństwa Transportu", zamówionego przez MNiSW w 2007 roku.

  • Inżynieria ontologii dla potrzeb integracji systemów

    Publikacja

    - Rok 2012

    Inżynieria ontologii to gałąź inżynierii wiedzy, która zajmuje się metodami i metodologiami budowy ontologii. Zajmuje się m. in. procesem wytwarzania, cyklem życia oraz narzędziami wspomagającymi wytwarzanie ontologii. W publikacji przedstawiono różne metodologie wytwarzania ontologii oraz wspierające te metodologie narzędzia. Omówiono edytor ontologii OCS, opracowany przez Katedrę ASK Wydziału ETI PG, oraz wykorzystaną w nim,...

    Pełny tekst do pobrania w portalu

  • Priorytety i procedury zwalczania systemów IED

    W referacie przedstawiono założenia doktryny AJP-3.15, dotyczącej priorytetów i procedur zwalczania systemów IED. Scharakteryzowano zagrożenia związane z IED oraz szczegółowo omówiono sposoby ich likwidacji i minimalizacji skutków ich użycia. Na tym tle w skrócie zaprezentowano propozycję nowego, opracowanego na Politechnice Gdańskiej, systemu ochrony obiektów mobilnych przed tego typu atakami.

  • Integracja logistycznych systemów IT w praktyce przemysłowej

    Publikacja

    - Logistyka - Rok 2009

  • Monitoring systemów pracujących w technologii WiMAX

    Omówiono stan standaryzacji WiMAX i możliwe zastosowania tej technologii. Wskazano na potrzebę istnienia narzędzi monitorujących oraz opisano problemy, jakie pojawiają się w związku z wytwarzaniem oraz użytkowaniem tego typu narzędzi. Dokonano krótkiego przeglądu istniejących narzędzi do monitoringu, a także zaproponowano własny autorski system monitorowania sieci WiMAX. Opisano jego przykładowe możliwości oraz przedstawiono wyniki...

  • Nowoczesne mechanizmy ochrony integralności systemów plików

    Jednym z najważniejszych zagadnień współczesnej informatyki jest zapewnianie bezpieczeństwa systemów komputerowych. Realne straty finansowe, które wynikają z ataków na systemy komputerowe z roku na rok są coraz większe. W artykule przedstawiono, opracowany przez autorów, innowacyjny system ochrony integralności plików o nazwie ICAR. System pozwala na wykrywanie zmian w plikach, a także, w odróżnieniu od dotychczas dostępnych systemów,...

  • Analiza ograniczeń technologicznych systemów lokalizacji inercyjnej

    Publikacja

    - Rok 2014

    W artykule opisano kluczowe ograniczenia technologiczne zmniejszające dokładność inercyjnych systemów lokalizacyjnych. Każdy z czynników został przedstawiony w kontekście swego źródła oraz wpływu na proces lokalizacyjny. Dodatkowo w artykule zawarto opis metod kompensacji błędów występujących w procesie lokalizacji inercyjnej. W treści artykułu analizie poddano rozwiązania obecne w systemach lokalizacji inercyjnej dla wolno poruszających...

  • Wybrane aspekty architektur rozproszonych systemów komputerowych

    Publikacja

    - Rok 2012

    Scharakteryzowano architekturę systemu klasy grid w odniesieniu do wybranych aspektów architektur systemów rozproszonych. Przedstawiono wnioski wyciągnięte na podstawie prac projektowych prowadzonych nad systemem Comcute na Politechnice Gdańskiej. Omówiono kluczowe wymagania, jakim powinny sprostać tej klasy systemy.

    Pełny tekst do pobrania w serwisie zewnętrznym

  • Praktyczne aspekty nauczania Inżynierii Systemów Alarmowych

    Głównym celem stawianym systemom alarmowym jest ochrona życia, zdrowia oraz mienia. Systemy te zwiększają poczucie bezpieczeństwa, umożliwiają nadzór nad chronionymi obiektami oraz sygnalizują obecność zagrożenia - stąd też wynika ich coraz większa popularność zarówno wśród klientów biznesowych jak i indywidualnych. Rosnące zainteresowanie tematyką systemów alarmowych spowodowało konieczność wprowadzenia do procesu dydaktycznego...

  • Integracja systemów bezpieczeństwa transportu - projekt ZEUS

    Publikacja

    W 2007 roku Minister Nauki zamówił trzyletni projekt badawczy pt. "Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu", a jego realizację powierzyłkonsorcjum w składzie; Politechnika Gdańska - generalny wykonawca, transport drogowy, Politechnika Śląska - transport kolejowy,Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie - transport lotniczy oraz Akademia Morska w Szczecinie - transport wodny. Zadaniem autorówjest opracowanie modelu...

  • Badania nad odporną detekcją pęknięcia szyby z zastosowaniem transformacji falkowej.

    Publikacja

    - Rok 2004

    W pracy przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem transformacji falkowej do odpornej detekcji pęknięcia tafli szklanej, drogą analizy odebranego sygnału akustycznego. Badania przeprowadzono w celu opracowania algorytmu detekcji, a następnie układu detektora spełniającego normy obowiązujące dla systemów alarmowych. Praca zawiera wprowadzenie teoretyczne do transformacji falkowej, z uwzględnieniem cech korzystnych dla omawianych...

  • Effect of different ventilation systems on air quality, heat consumption and psycho-physical comfort in modern residential buildings

    Publikacja

    Artykuł omawia wpływ różnych systemów wentylacji na jakość powietrza, zużycie ciepła i komfort psychiczno-fizyczny w nowoczesnych domach mieszkalnych na terenie Niemiec. Badania wykonano na kompleksie domków jednorodzinnych. Zbadano wpływ 4 systemów wentylacji.

  • Diagnozowanie systemów ochrony katodowej techniką spektroskopii impedancyjnej

    Zaprezentowano wyniki badań wykonywanych techniką elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej (EIS) na elementach instalacji ochrony katodowej podziemnego rurociągu stalowego. Przedstawiono widma impedancyjne układów rurociąg-elektrody odniesienia (stacjonarne i przenośne). Wykazano, że przy pomocy EIS można zbadać stan techniczny elektrod odniesienia, co pozwala określić wiarygodność wyników pomiarów potencjału chronionej konstrukcji....

  • Ocena bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów sterowania i zabezpieczeń

    Przedstawia się wybrane zagadnienia związane z oceną bezpieczeństwa funkcjonalnego w nawiązaniu do normy międzynarodowej IEC 61508. Podkreśla się znaczenie ilościowego modelowania probabilistycznego systemów elektrycznych, elektronicznych i programowalnych elektronicznych (E/E/PE). Ilustruje się wyznaczanie poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa dla dwóch przykładowych systemów sterowania i zabezpieczeń. Podkreśla się również...

  • Identyfikacja nieparametryczna systemów farmakokinetycznych metodą funkcji korelacji.

    W pracy omówiono metodę funkcji korelacji, przedstawiono jej ograniczenia numeryczne oraz pobudzenia zapewniające maksymalną dokładność estymat odpowiedzi impulsowej w tej metodzie: szum biały oraz pobudzenia PRBS.

  • Technologie informacyjne w zarządzaniu domeną systemów DGT.

    W referacie przedstawiono metody zbierania, przekazywania oraz sposoby interpretacji informacji wykorzystywane w zarządzaniu domeną systemów DGT.

  • Obiektywna metoda wyznaczania skuteczności systemów implantów ślimakowych

    Publikacja

    - Rok 2003

    Przedmiotem pracy było opracowanie nowej metody wyznaczania skuteczności systemów implantów ślimakowych opartej o komputerowe symulacje słyszenia elektrycznego.

  • Transmisja danych w kanałach rozmównych systemów komórkowych.

    Publikacja

    W niniejszym referacie opisano budowę i dzialanie modemu, przeznaczonego do transmisji danych w kanałach rozmównych systemów komórkowych. Wykonano testy funkcjonalne poprawności działania zbudowanego modemu w kanale rozmównym TCH/FS systemu GSM. Przedstawiono również zastosowane protokoły komunikacyjne wymiany informacji pomiędzy modem a komputerem oraz podczas transmisji danych poprzez łącze radiokomunikacyjne.

  • Wykorzystanie serwerów UDDI dla systemów zdalnej edukacji.

    Publikacja

    - Rok 2004

    W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania usług sieciowych opartych na serwerach UDDI (Universal Description, Discovery and Integration) do przechowywania obiektów edukacyjnych. Opisane rozwiązanie wykorzystujące język XML, protokół SOAP (Simple Object Access Protocol) i standard WSDL (Web Services Description Language) pozwala na tworzenie baz wiedzy przeznaczonych zarówno dla uczniów jak również dla nauczycieli....

  • Logistyka twarda HL systemów usuwania odpadów komunalnych.

    Publikacja

    - Rok 2004

    Przedstawiono zadnia techniczne i organizacyjne budowy oraz eksploatacji sieci usuwania odpadów komunalnych. Omówiono procedurę budowy sieci na przykładzie obsługi małego osiedla.

  • Przegląd metod współbieżnej symulacji heterogenicznych systemów wbudowanych.

    Publikacja
    • M. Strachacki

    - Rok 2004

    W pracy opisano współbieżną symulację sprzętowo-programową heterogenicznych systemów wbudowanych jako metodę weryfikującą spełnienie wyspecyfikowanych założeń. Podkreślono jej znaczenie na każdym etapie projektowania. Przedstawiono zasadę działania symulatorów HDL i symulatorów oprogramowania oraz dokonano charakterystyki środowisk współbieżnej symulacji podkreślając najważniejsze cechy. Szczegółowo opisano modele procesora stosowane...

  • Transformacja systemów bankowych w wybranych krajach bałtyckich

    Celem monografii jest ocena zmian zachodzących w systemach bankowych wybranych krajów bałtyckich w okresie transformacji systemowej. Scharakteryzowano w niej systemy bankowe na Litwie, Łotwie i w Estonii oraz makro i mikrootoczenie banków od lat 90. XX wieku aż do 2014 roku. Przedstawiono w niej sytuację ekonomiczno-finansową państw bałtyckich na początku okresu transformacji koncentrując się na genezie zachodzącego w tych krajach...