Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 1301
-
Katalog
- Publikacje 721 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 74 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 3 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 1 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 8 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 8 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 10 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 465 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 10 wyników po odfiltrowaniu
- Oferty 1 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: programowanie calkowitoliczbowe
-
Influence of generation-oriend IT-development on models of production-organisation.
PublikacjaW artykule pokazano megatrend generacyjności rozwoju IT jako pochodną jakościową empirycznych praw ilościowego rozwoju branży. W punkcie 2 wyspecyfikono generacje rozwojowe w obszarze: sprzetu, języków programowania, baz danych oraz oprogramowania uzytkowego- na przykładzie komputerowego wspomagania informatyki gospodarczej.
-
Nowoczesne metody planowania rozwoju systemu dystrybucji energii elektrycznej.
PublikacjaW referacie omówiono dwie metody planowania rozwoju systemu dystrybucji energii elektrycznej: programowanie całkowito-liczbowe i programowanie ewolucyjne. Wskazano na szereg innych metod, które w szczególnych sytuacjach także prowadzą do właściwego rozwiązania problemu planowania. Zwrócono uwagę na szczególną efektywność programowania ewolucyjnego. Przedstawiono czynniki sprawiające, że problem planowania rozwoju poprzez planowanie...
-
Agnieszka Landowska dr hab. inż.
OsobyUkończyła studia na dwóch kierunkach: Finanse i bankowość na Uniwersytecie Gdańskim oraz Informatyka na WETI Politechniki Gdańskiej. Od 2000 roku jest związana z Politechniką Gdańską. W 2006 roku uzyskała stopień doktora w dziedzinie nauk technicznych, a w roku 2019 stopień doktora habilitowanego. Aktualnie jej praca naukowa dotyczy zagadnień interakcji człowiek-komputer oraz informatyki afektywnej (ang. affective computing), która...
-
Od projektu do programu
PublikacjaPraca wprowadza w zagadnienia implementacji i testowania, pod kątem proble-mów i metod przekształcania wyników fazy projektowania w oprogramowanie. O-mówienie poprzedza krótkie wprowadzenie w zagadnienia modelowania zachowańprogramu. Treść rozdziału uwzględnia też problem implementacji w postaci o-programowania równoległego, zarówno w zakresie specyfiki jego wytwarzania,jak i testowania.
-
EVENTS VISUALIZATION POST IN A DISTRIBUTED TELEINFORMATION SYSTEM FOR THE BORDER GUARD
PublikacjaEvents Visualization Post is a part of the STRADAR project, which is dedicated to streaming real-time data in distributed dispatcher and teleinformation systems of the Border Guard. Events Visualization Post is a software designed for simultaneous visualization of data of different types. In the paper, the structure of the software is presented, the process of generation of tasks is described, and the visualization of audio, files,...
-
Krzysztof Goczyła prof. dr hab. inż.
OsobyKrzysztof Goczyła, profesor zwyczajny Politechniki Gdańskiej, informatyk, specjalista z inżynierii oprogramowania, inżynierii wiedzy i baz danych. Ukończył studia wyższe na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej w 1976 r. jako magister inżynier elektronik w specjalności automatyka. Na Politechnice Gdańskiej pracuje od 1976. Na Wydziale Elektroniki PG w 1982 r. uzyskał doktorat z informatyki, a w 1999 r. habilitację. W 2012...
-
Realizacja programowa algorytmów filtracji, estymacji i sterowania w PLC/PAC
PublikacjaSterowniki programowalne PLC (ang. Programmable Logic Controller) są główną przemysłową platformą implementacji algorytmów sterowania bezpośredniego. Standardowo producenci PLC dostarczają programistom jedynie podstawowe, najprostsze metody sterowania. Wraz z rozwojem sterowników PLC oraz ich następców PAC (ang. Programmable Automation Controller) pojawiły się zwiększone możliwości obliczeniowe i pamięciowe tych urządzeń oraz...
-
Ontology-Aided Software Engineering
PublikacjaThis thesis is located between the fields of research on Artificial Intelligence (AI), Knowledge Representation and Reasoning (KRR), Computer-Aided Software Engineering (CASE) and Model Driven Engineering (MDE). The modern offspring of KRR - Description Logic (DL) [Baad03] is considered here as a formalization of the software engineering Methods & Tools. The bridge between the world of formal specification (governed by the mathematics)...
-
Jakub Miler dr inż.
OsobyKariera akademicka: 2000: mgr inż. Wydział ETI, Politechnika Gdańska, praca pt. "Computer system for supporting risk management in a software engineering project", promotor prof. Janusz Górski 2005: dr inż. Wydział ETI, Politechnika Gdańska, rozprawa pt. "A Method of Software Project Risk Identification and Analysis", obroniona z wyróżnieniem, dziedzina nauki techniczne, dyscyplina informatyka, promotor prof. Janusz Górski Zainteresowania...
-
MATLAB i jego środowisko
PublikacjaMATLAB jest pakietem obliczeniowym i programistycznym przygotowanym przede wszystkim do obliczeń numerycznych, analizy danych i wizualizacji wyników. Pakiet stanowi środowisko wyposażone w wiele narzędzi obliczeniowych i graficznych działających na bazie predefiniowanych funkcji oraz język programowania umożliwiający tworzenie własnych skryptów. Podstawowym typem danych w języku MATLAB jest macierz (matrix). Stąd nazwa MATrix...
-
Softwarowy symulator pomiarów GNSS
PublikacjaW artykule przedstawiono bieżącą fazę rozwoju softwarowego symulatora pomiarów GNSS. Obecny kształt oprogramowania jest wynikiem zakończenia pierwszego etapu prac. Opisano główne zaimplementowane funkcje symulatora oraz zaprezentowano przykładowe wynik symulacji. Artykuł kończą wnioski dotyczące kierunku dalszych prac nad oprogramowaniem.
-
Porównanie metod i programów do wykrywania snifferów w sieciach komputerowych.
PublikacjaW referacie opisano metody zdalnego wykrywania systemów podsłuchujących dane (snifferów) w sieciach komputerowych. Dokonano przeglądu metod i oprogramowania do wykrywania snifferów. Przeprowadzono badania metod wykrywania snifferów zaimplementowanych w reprezentatywnym oprogramowaniu. Zaprezentowano środowisko testowe oraz wybrane wyniki przeprowadzonych badań.
-
STEROWANIE I MONITOROWANIE SIECI WYDZIELONEJ Z ODNAWIALNYMI ŹRÓDŁAMI ENERGII
PublikacjaW artykule przedstawiono zagadnienia związane z opracowaniem dedykowanego oprogramowania systemu sterowania i monitorowania odnawialnymi źródłami energii w sieci wydzielonej. Do implementacji systemu wykorzystano stanowisko laboratorium Systemów Sterowania w Energetyce Odnawialnej Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Opracowane oprogramowanie wykorzystuje platformę Windows Presentation Foundation oraz wzorzec...
-
Inteligentne systemy agentowe w systemach zdalnego nauczania
PublikacjaW pracy omówiono inteligentne systemy agentowe w systemach zdalnego nauczania. Po krótkim przedstawieniu ewolucji systemów zdalnego nauczania i ich wybranych zastosowań, scharakteryzowano inteligentne agenty edukacyjne. Omówiono wykorzystanie programowania genetycznego oraz algorytmów neuro-ewolucyjnych do implementacji oprogramowania tej klasy. Ponadto, nawiązano do modelu Map-Reduce, który efektywnie wspiera architekturę nowoczesnego...
-
Data analysis of FTIR spectra for study of outlet gases of Solid Oxide Fuel Cells fuelled by biogas
PublikacjaW pracy przedstawiono system umożliwiający połączenie spektroskopii FTIR z specjalnie zaprojektowanym oprogramowaniem w celu uzyskania informacji o stężeniach gazów wylotowych z ogniw paliwowych SOFC. Przebadane zostały główne produkty reformingu biogazu: tlenek węgla, dwutlenek węgla, metan oraz wodór. Opisane oprogramowanie umożliwia w prosty i szybki sposób uzyskanie informacji o gazach wylotowych ogniwa paliwowego.
-
REALIZACJA INTERFEJSU RADIOWEGO OFDM W TECHNOLOGII RADIA PROGRAMOWALNEGO DO ZASTOSOWAŃ TRANSPORTOWYCH
PublikacjaMetoda wielodostępu OFDM, jest stosowana obecnie w wielu standardach łączności radiowej, w tym w standardzie IEEE802.11p, który jest przewidziany do wykorzystania w Samochodowym Systemie Komunikacji. Technologia radia programowalnego (ang. Software Defined Radio) umożliwia realizacje urządzeń pracujących z tą metodą wielodostępu. W referacie zaprezentowano oprogramowanie GNU Radio i środowisko graficzne GNU Radio Companion służące...
-
REALIZACJA INTERFEJSU RADIOWEGO OFDM W TECHNOLOGII RADIA PROGRAMOWALNEGO DO ZASTOSOWAŃ WOJSKOWYCH
PublikacjaMetoda wielodostępu OFDM, jest stosowana obecnie w wielu standardach łączności radiowej, w tym w standardzie IEEE802.11p, który jest przewidziany do realizacji transmisji danych pomiędzy pojazdami, oraz pomiędzy pojazdami i infrastrukturą znajdującą się w pobliżu drogi. Technologia radia programowalnego (ang. Software Defined Radio) umożliwia realizacje urządzeń pracujących z tą metodą wielodostępu. W referacie zaprezentowano oprogramowanie...
-
Podstawy informatyki w medycynie, W, IMM, zimowy 2023-2024 (PG_00055732)
Kursy OnlineCelem przedmiotu jest nabycie umiejętności programowania z wykorzystaniem oprogramowania MATLAB
-
Paweł Weichbroth dr
Osoby -
Wojciech Waloszek dr inż.
Osoby -
Programowanie w Asemblerze oraz Oprogramowanie Mikrokomputerów
Kursy OnlineNauka podstaw programowania w asemblerze procesorów rodziny Intel 8086
-
Protokół SIP i jego implementacja
PublikacjaW pracy została przedstawiona zrealizowana implementacja protokołu SIP dla potrzeb czteroportowej wersji Abonenckiego Terminala Kablowego 7410 firmy DGT z wykorzystaniem dostępnych otwartych kodów źródłowych. W referacie zawarto opis ATK, wykorzystane metody wytwarzania oprogramowania dla potrzeb ATK. Następnie przeprowadzono rozpoznanie możliwości implementacji protokołu SIP w ATK i opisano kryteria wymagań w stosunku do tego...
-
Protokół SIP i jego implementacja
PublikacjaW pracy została przedstawiona zrealizowana implementacja protokołu SIP dla potrzeb czteroportowej wersji Abonenckiego Terminala Kablowego 7410 firmy DGT z wykorzystaniem dostępnych otwartych kodów źródłowych. W referacie zawarto opis ATK, wykorzystane metody wytwarzania oprogramowania dla potrzeb ATK. Następnie przeprowadzono rozpoznanie możliwości implementacji protokołu SIP w ATK i opisano kryteria wymagań w stosunku do tego...
-
Podstawy informatyki, W/P, sem 1, zima 23/24, PG_00055364
Kursy OnlinePodstawy informatyki są przeznaczone dla studentów z niewielkim lub żadnym doświadczeniem w programowaniu. Przedmiot ma na celu zapewnienie studentom zrozumienia roli, jaką mogą odgrywać obliczenia numeryczne w rozwiązywaniu problemów. Przedmiot ma na celu pomóc studentom, niezależnie od ich specjalizacji analizować istniejące oprogramowanie oraz nabyć umiejętności pisania małych użytecznych programów. Na zajęciach będzie używany...
-
Podstawy informatyki, W/P, sem 1, zima 23/24, PG_00060448
Kursy OnlinePodstawy informatyki są przeznaczone dla studentów z niewielkim lub żadnym doświadczeniem w programowaniu. Przedmiot ma na celu zapewnienie studentom zrozumienia roli, jaką mogą odgrywać obliczenia numeryczne w rozwiązywaniu problemów. Przedmiot ma na celu pomóc studentom, niezależnie od ich specjalizacji analizować istniejące oprogramowanie oraz nabyć umiejętności pisania małych użytecznych programów. Na zajęciach będzie używany...
-
Podstawy informatyki, P, sem 1, zima 23/24, PG_00055866
Kursy OnlinePodstawy informatyki są przeznaczone dla studentów z niewielkim lub żadnym doświadczeniem w programowaniu. Przedmiot ma na celu zapewnienie studentom zrozumienia roli, jaką mogą odgrywać obliczenia numeryczne w rozwiązywaniu problemów. Przedmiot ma na celu pomóc studentom, niezależnie od ich specjalizacji analizować istniejące oprogramowanie oraz nabyć umiejętności pisania małych użytecznych programów. Na zajęciach będzie używany...
-
Grzegorz Szwoch dr hab. inż.
OsobyGrzegorz Szwoch urodził się w 1972 roku w Gdańsku. W latach 1991-1996 studiował na wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej. W roku 1996 ukończył studia w Zakładzie Inżynierii Dźwięku (obecnie Katedra Systemów Multimedialnych), broniąc pracę dyplomową pt. Modelowanie fizyczne wybranych instrumentów muzycznych. W tym samym roku dołączył do zespołu badawczego Katedry jako uczestnik Studium Doktoranckiego. Od stycznia 2001 roku...
-
Projektowanie inteligentnych instalacji elektrycznych z wykorzystaniem programu ETS
PublikacjaJednym z systemów inteligentnych dedykowanych do budynków mieszkalnych oraz użyteczności publicznej jest system Europejskiej Magistrali Instalacyjnej KNX/EIB. Jest to system zdecentralizowany pozwalający, poprzez zmianę oprogramowania, na zmianę funkcji i parametrów urządzeń istniejących w danym budynku, bez konieczności przebudowy instalacji. Projektowanie instalacji i programowanie urządzeń odbywa się za pomocą specjalistycznego...
-
CENTRUM w systemie STRADAR – funkcje, architektura i realizacja
PublikacjaSystem STRADAR jest rozwiązaniem umożliwiającym utworzenie infrastruktury komunikacyjno-teleinformatycznej przeznaczonej dla Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Artykuł ten jest kolejną z cyklu publikacji opisujących architekturę i rozwiązanie systemu i dotyczy jego centralnego elementu, jakim jest CENTRUM. Przedstawiono i opisano funkcje, architekturę i realizację oprogramowania CENTRUM, które może być zainstalowane na dowolnym...
-
Michał Wróbel dr inż.
OsobyMichał Wróbel, adiunkt na wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, informatyk, specjalizujący się w Inżynierii Oprogramowania. Ukończył Wydział ETI w 2002 roku, jako magister inżynier ze specjalnością Inżynieria Systemów i Bazy Danych. Do 2006 roku pracował jako administrator systemów, m.in. w CI TASK. Od 2006 roku pracuje na wydziale ETI. W 2011 otrzymał stopień naukowy doktora w dziedzinie...
-
Pakiet SIMMECHANICS jako narzędzie w dydaktyce dynamiki układów wielomasowych
PublikacjaW pracy zaprezentowano oprogramowanie przydatne w procesie nauczania dynamiki układów wielomasowch. We wspomnianym procesie dydaktycznym wymagane jest, aby wykład poszerzyć o ćwiczenia komputerowe, pozwalające na samodzielne modelowanie układów omawianych na wykładzie. Poszukiwane oprogramowanie powinno wprowadzać studenta w szczegóły teorii zaczynając od zagadnień prostych, w których fragmenty bardziej złożone przywoływane są...
-
Planowanie testów wspomagane analizą ryzyka
PublikacjaTestowanie wciąż pozostaje jednym z głównych sposobów zapewniania jakości oprogramowania. Testowanie pochłania znaczne zasoby, które w praktyce mogą się okazać zbyt kosztowne. Należy więc testy planować i to w taki sposób, by skontrolować efekty wynikające z testowania oraz nakłady ponoszone na testowanie dążąc do maksymalizacji współczynnika efektów-do-nakładów. Jedną z kluczowych decyzji w tym zakresie jest decyzja o wyborze...
-
Józef Kotus dr hab. inż.
Osoby -
Zagrożenia bezpieczeństwa IT/OT
PublikacjaZłośliwe oprogramowanie, obok ataków rozproszonej odmowy świadczenia usług (ang. Distributed Denial of Servi-ce – DDoS), podszywania, SPAMu oraz ogólnie niechcianej komunikacji, stanowi aktualnie jedną z najważniejszych kwestii bezpieczeństwa. Sam termin (Malicious Software – Malware) określa zbiorczo między innymi wirusy, konie trojańskie i robaki komputerowe. Ostateczne rozwiązanie wspomnianych zagrożeń bezpieczeństwa wymaga...
-
Podstawy Informatyki (IŚ sII, stacj., 22/23)
Kursy OnlineNauka podstaw programowania i pracy z danymi związanymi z inżynierią środowiska. Zaawansowana obsługa arkusza kalkulacyjnego, programowanie obliczeń w języku Python, praca z bazami danych SQL.
-
Podstawy Informatyki I (sem. IV IŚ, stacj. 22/23)
Kursy OnlineNauka podstaw programowania i pracy z danymi związanymi z inżynierią środowiska. Zaawansowana obsługa arkusza kalkulacyjnego, programowanie obliczeń w języku Python, praca z bazami danych SQL.
-
Podstawy Informatyki (IŚ, sII, n-stacj. 22/23)
Kursy OnlineNauka podstaw programowania i pracy z danymi związanymi z inżynierią środowiska. Zaawansowana obsługa arkusza kalkulacyjnego, programowanie obliczeń w języku Python, praca z bazami danych SQL.
-
Podstawy Informatyki II (sIV, n-stacj., 22/23)
Kursy OnlineNauka podstaw programowania i pracy z danymi związanymi z inżynierią środowiska. Zaawansowana obsługa arkusza kalkulacyjnego, programowanie obliczeń w języku Python, praca z bazami danych SQL.
-
Maria Helenowska-Peschke dr hab. inż. arch.
Osoby -
Zastosowanie komputerowej symulacji w procesie kształcenia inżyniera branży sanitarnej
PublikacjaObecnie warsztat pracy współczesnego inżyniera znacznie się zmienił w wyniku dynamicznego rozwoju programów komputerowych do symulacji kinetyki procesów biochemicznych w oczyszczalniach ścieków. Chcąc dostosować program kształcenia współczesnego inżyniera branży sanitarnej do rynku pracy uczelnie techniczne powinny ściśle współpracować z firmami oferującymi oprogramowanie do komputerowej symulacji procesów osadu czynnego. Zastosowanie...
-
Micromouse robot - technical design and construction
PublikacjaW ostatnich latach obserwuje się intensywny rozwój robotyki. Roboty znajdują zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i życiu codziennym. Ich projektowanie wymaga interdyscyplinarnej wiedzy obejmującej obszary mechaniki, elektroniki, metrologii, automatyki i informatyki. W artykule przedstawiono poszczególne etapy wykonania robota typu Micromouse. Jest to specyficzne urządzenie, którego zadaniem jest zbadanie labiryntu, dotarcie...
-
Zastosowanie układów FPGA w kryptografii.
PublikacjaW pracy przedstawiono podstawowe wymagania realizacji systemów kryptograficznych: fizyczne bezpieczeństwo, dużą przepustowość i możliwość zmiany algorytmów. Wykazano, że spośród przeanalizowanych technologii tylko układy programowalne spełniają wymienione założenia. W dalszej części opisano budowę układów FPGA, ich składowe bloki funkcjonalne oraz ogólny schemat działania algorytmów szyfrowania. Omówiono własności różnych trybów...
-
Nowoczesny system sterowania układem samoczynnego załączania rezerwy zasilania
PublikacjaW artykule, dla przykładu układu samoczynnego załączania rezerwy (SZR) zasilania o zadanej strukturze i diagramie łączeń, przedstawiono nowoczesny system sterowania tym układem SZR. Omówiono algorytm i program sterowania oraz wizualizację działania układu. Program sterowania i wizualizację opracowano w oprogramowaniu narzędziowym easy Soft CoDeSys ver.2.3.5.8. Przejrzystą strukturę programu sterowania osiągnięto dzięki opracowaniu...
-
REALIZACJA ELEMENTÓW SKŁADOWYCH ŁĄCZA RADIOWEGO Z UŻYCIEM URZĄDZEŃ RADIA PROGRAMOWALNEGO TYPU USRP
PublikacjaPrzez ostatnią dekadę projektowanie systemów radiowych zaczęło w coraz większym stopniu polegać na cyfrowym przetwarzaniu sygnałów. Możliwość i moc obliczeniowa procesorów ogólnego przeznaczenia GPP (General Purpose Processor), procesorów sygnałowych DSP (Digital Signal Processor) oraz układów programowalnych FPGA (Field Programmable Gate Array) znacząco wzrosła zgodnie z prawem Moor’a. Naturalnym następstwem tego trendu było większe...
-
Automatyzacja procesu obliczeń efektywności różnych termodynamicznych wariantów pracy układów ORC
PublikacjaArtykuł poświęcony jest opisowi możliwości automatyzacji podstawowych obliczeń w procesie projektowania instalacji na bazie układów ORC. Już na etapie początkowym projektu niezbędne jest prawidłowe oszacowanie możliwości związanych z parametrami źródła dostępnej energii oraz dokonanie wyboru odpowiednich wariantów pracy układów. Każdorazowe wykonywanie schematycznego procesu obliczeń w stosunku do każdego spośród dużej ilości potencjalnych,...
-
Marek Galewski dr hab. inż.
OsobyMgr inż. - 2002r. - Politechnika Gdańska; Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki; Automatyka i RobotykaDr inż. - 2007r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszynDr hab. inż. - 2016r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszyn Dotychczasowe i planowane obszary badań: Redukcja drgań podczas obróbki frezowaniem i toczeniem Zastosowanie zmiennej prędkości...
-
Janusz Smulko prof. dr hab. inż.
OsobyUrodził się 25 kwietnia 1964 r. w Kolnie. Ukończył w 1989 r. z wyróżnieniem Wydział Elektroniki Politechniki Gdańskiej, specjalność aparatura pomiarowa. Zajął II miejsce w konkursie Czerwonej Róży na najlepszego studenta Wybrzeża w 1989 r. Od początku kariery związany z Politechniką Gdańską: asystent (1989–1996), adiunkt (1996–2012), profesor nadzwyczajny PG (od 2012). Odbył staże naukowe w Texas A&M University (2003, NATO...
-
Paweł Czarnul dr hab. inż.
OsobyPaweł Czarnul uzyskał stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie informatyka w roku 2015 zaś stopień doktora nauk technicznych w zakresie informatyki(z wyróżnieniem) nadany przez Radę Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej w roku 2003. Dziedziny jego zainteresowań obejmują: przetwarzanie równoległei rozproszone w tym programowanie równoległe na klastrach obliczeniowych,...
-
Testing for conformance of parallel programming pattern languages
PublikacjaThis paper reports on the project being run by TUG and IMAG, aimed at reducing the volume of tests required to exercise parallel programming language compilers and libraries. The idea is to use the ISO STEP standard scheme for conformance testing of software products. A detailed example illustrating the ongoing work is presented.
-
Music Mixing Process Controlled by Hand Gestures
PublikacjaW referacie przedstawiono system umożliwiający sterowanie procesami miksowania śladów nagrania muzycznego za pomocą gestów rąk. Przybliżono podstawy wielomodalnej percepcji argumentujące potrzebę powstania tego typu systemu oraz założenia przyjęte w trakcie jego tworzenia. Część sprzętowa systemu składa się z rzutnika multimedialnego, kamery internetowej, komputera klasy PC z zainstalowanym oprogramowaniem systemu oraz ekranu dla...